We zien steeds meer diensten en software in de vorm van een abonnement. Denk aan tv-series van bijvoorbeeld Netflix of Videoland, muziek via Spotify en cloudopslag. Toch is niet iedereen gecharmeerd van deze trend en dan vooral het feit dat je als consument niet altijd de keus hebt. Wat beeldbewerkingssoftware betreft is die keus er nog wel, maar marktleider Adobe is sinds vorig jaar helemaal overgestapt op abonnementen in plaats van eenmalige licentiekosten.
Voor het abonnementsmodel van Adobe valt iets te zeggen. De prijs is op jaarbasis vergelijkbaar als de kosten voor een losse licentie, je blijft voorzien van de laatste updates en je krijgt er cloudopslag bij. Maar de meeste mensen kopen niet ieder jaar nieuwe software, waar een abonnement in feite wel op neerkomt. Het is ook duurder dan upgrades van een oude naar een nieuwe standalone versie - dat kostte € 75.
Een licentie kopen voor Adobe Lightroom kan niet meer. Lightroom is er alleen nog in de vorm van een abonnement.
Hoewel Adobe al sinds 2013 Creative Cloud-abonnementen aanbiedt, is het voor het eerst dat je voor software als Lightroom geen keus meer hebt. Zo lang je geen nieuwe camera koopt, kun je de oude Lightroom-software gewoon blijven gebruiken, maar als je compatibiliteit met recente smartphones, drones en camera's wilt, of nieuwe functionaliteit, dan ontkom je vroeg of laat niet aan een update. Sinds 2017 is Adobe voor Lightroom volledig overgestapt op een abonnementensysteem. Voor 145,08 euro per jaar, of 12,09 euro per maand inclusief btw, kun je kiezen uit twee verschillende opties: het nieuwe Lightroom CC inclusief 1TB cloudopslag of een combinatie van Lightroom CC en Lightroom CC Classic plus Photoshop, maar dan met slechts 20GB cloudopslag. Zie ook de pagina over Lightroom verderop in deze round-up.
Zo lang je maandelijks betaalt, heb je de beschikking over de software en je catalogus, en ontvang je regelmatig nieuwe updates. Die updates bevatten nieuwe functionaliteit, maar bieden ook compatibiliteit met nieuwe camera's en lenzen. Maar wat gebeurt er als je stopt met het abonnement? In principe kun je Lightroom dan niet meer gebruiken. Hooguit kun je je bestaande foto's bekijken, maar geen nieuwe bewerkingen meer uitvoeren. Je zit dus min of meer in een lock-in. De enige optie die je dan hebt, is het importeren van de catalogus in andere software of het exporteren van je rawbestanden, bijvoorbeeld naar dng's. Een andere optie is om Lightroom 6 te kopen en daarmee verder te werken, uiteraard met verlies van functionaliteit.
Eenmalige licentie
In beeldbewerkingsland zijn abonnementen voorlopig nog een uitzondering. Hoewel het denkbaar is dat dit verandert, is de meeste software nog steeds gebaseerd op een eenmalige licentie. Dat betekent dat je eenmalig een bepaald bedrag betaalt en dan voor een onbeperkt aantal jaren met die software aan de slag kunt gaan. Hoeveel jaar dat exact is, ligt aan de verdere ontwikkeling van die software, maar ook aan je eigen situatie en wensen.
Een eenmalige licentie is meestal gebaseerd op een versienummer. Zo lang er geen opvolger in beeld is, wordt de software voorzien van updates. Deze kunnen nieuwe functionaliteit bevatten, maar ook compatibiliteit met nieuwe hardware, zoals camera's en lenzen. Dat laatste is niet onbelangrijk. Als je een nieuwe camera koopt en oudere software gebruikt, kan het zijn dat deze niet overweg kan met de foto's en video's. Foto's in jpeg-formaat kun je probleemloos bewerken, maar voor raw is specifieke ondersteuning nodig. Datzelfde geldt voor nieuwe lenzen. Vaak stoppen de gratis updates als er een nieuwe versie van de software is aangekondigd. Daarnaast kan het voorkomen dat de ondersteuning met nieuwe updates gebonden is aan een bepaalde tijd, zoals een jaar. Daarna moet je je licentie vernieuwen. Voor bestaande gebruikers gelden vaak upgradeprijzen die lager liggen.
Gratis
Zoals eerder benoemd is er ook veel gratis software beschikbaar, met min of meer vergelijkbare functionaliteit als Lightroom. Denk bijvoorbeeld aan LightZone, RawTherapee en Darktable. De featureset en mogelijkheden zijn meestal wat minder uitgebreid en voor beginners wat minder gebruiksvriendelijk, maar je zit dus niet vast aan licentiekosten of abonnementen.
:fill(white):strip_exif()/i/2000735428.jpeg?f=thumbmedium)