Inleiding
Twee weken geleden introduceerde Zalman twee nieuwe videokaartkoelers, de VF700-Cu en de VF700-AlCu. Beide koelers doen denken aan de bekende processorkoelers van Zalman en zijn de eerste VGA-koelers van Zalman met geïntegreerde ventilator. Wij kregen van Space Promotion beide koelers opgestuurd en hebben die we uiteraard grondig getest. In dit artikel lees je hoe de koelers presteren ten opzichte van de populaire Arctic Cooling ATi Silencer en Zalman's eigen ZM80D-HP VGA-koeler.
De Zalman VF700-Cu en VF700-AlCu
Zoals al gezegd vertonen de nieuwe videokaartkoelers van Zalman veel overeenkomsten met de processorkoelers van het bedrijf. Beide koelers bestaan uit een groot aantal koelvinnen die uitwaaieren vanaf het centrum naar buiten waarbinnen een ventilator is gemonteerd. Hiermee kiest Zalman voor een compleet andere aanpak dan bij de videokaartkoelers die het bedrijf de laatste jaren heeft geïntroduceerd. Deze koelers vertrouwden voornamelijk op een groot passief koeloppervlak in combinatie met heatpipes om de videokaart koel te houden. Met de immer toenemende energieconsumptie van high-end videokaarten is het passief koelen van videokaarten echter steeds moeilijker geworden waardoor ook deze koelers niet meer geschikt zijn om zonder ventilator gebruikt te worden samen met high-end videokaarten. Het uitbrengen van een videokaartkoeler met de ventilator geïntegreerd in het koelblok is dan ook een logische stap.
De bovenkant van de Zalman VF700-Cu VGA-koeler
De glimmende onderkant van de Zalman VF700-Cu VGA-koeler
Zoals te zien is op de bovenstaande foto zijn de VF700-koelers alles behalve symmetrisch, noodzakelijk omdat de ruimte naast de core van de videokaart beperkt is aan de kant van het moederbord. Dankzij de slim gekozen vorm is de koeler te installeren op praktisch alle moderne videokaarten. Videokaarten die uitgerust kunnen worden met de VF700-Cu of de VF700-AlCu zijn onder andere de ATi Radeon 9***-serie, de ATi Radeon X***-serie, de GeForce FX-serie en de GeForce 6***-serie.
Het lichtere broertje van de VF700-Cu, de VF700-AlCu
Het verschil tussen de VF700-Cu en de VF700-AlCu zullen de meeste tweakers wel kunnen raden, namelijk het gebruikte materiaal van de koelvinnen. De VF700-Cu is volledig van koper gemaakt terwijl de VF700-AlCu gedeeltelijk van koper en gedeeltelijk van aluminium is gemaakt. Hierdoor weegt de VF700-AlCu slechts 180 gram terwijl de VF700-Cu 270 gram noteert op de weegschaal. Een ander verschil is de prijs, de gedeeltelijk van aluminium gemaakte versie is goedkoper. Hier staat tegenover dat met koper betere koelprestaties behaald kunnen worden.
De overige specificaties van de twee koelers zijn identiek. Beide zijn uitgerust met een ventilator die op een snelheid van 1.350rpm of 2.650rpm kan draaien waarbij een geluidsdruk wordt gecreëerd van respectievelijk 18,5dBa of 28,5dBa. Helaas is het niet mogelijk om de ventilatorsnelheid traploos te regelen. Met het meegeleverde verloopstukje is het slechts mogelijk om te kiezen tussen 5V en 12V. Tevens is het niet mogelijk om de ventilator aan te sluiten op de videokaart waardoor deze automatisch geregeld zou kunnen worden op basis van de temperatuur.
De met de koelers meegeleverde schroefjes, ramheatsinks en 'Molex-naar-ventilator-verloopstukje'
Installatie
De installatie van de VF700-koelers is niet moeilijk, maar het is desondanks wel handig om even de meegeleverde handleiding door te kijken. De videokaart moet vastgezet worden met enkele schroefjes, ringetjes en afstandshoudertjes wat in de juiste volgorde moet verlopen. Na het verwijderen van de standaardkoeler moeten eerst enkele schroefjes vastgezet worden op de videokaart. Om kortsluiting te voorkomen is het noodzakelijk rubberen ringetjes tussen de schroefjes en de videokaart te doen. Vervolgens moeten de twee schroeven met elkaar verbonden worden aan de achterkant van de videokaart met een metalen plaat. De volgende stap is het vastplakken van de meegeleverde ramheatsinkjes op de ramchips en als laatste kan de koeler vastgeschroefd worden op de GPU.
De onderkant van de videokaart, met een scheef ramheatsinkje wegens beperkte ruimte
Close-up van de ramheatsinkjes onder de videokaartkoeler
Testopstelling
Om uit te zoeken hoe de koelers presteren hebben we gekeken naar de zowel de geluidsproductie, de temperatuur en de overklokprestaties van de videokaart in kwestie. De koelers werden geïnstalleerd op een Radeon X800 Pro-videokaart en zijn vergeleken met de standaard ATi-koeler, de Zalman VF80D-HP en de Arctic Cooling ATi Silencer 4. De Zalman VF80D-HP VGA-koeler werd gecombineerd met de VF-OP1 aangezien het volledig passief koelen van een Radeon X800 Pro niet wordt aangeraden door Zalman. De tests zijn uitgevoerd met behulp van het onderstaande testsysteem:
 |
 | Het testsysteem | | |
|
| Processor | | Intel Pentium 4 3,0GHz 800MHz FSB & HT | |
|
| Geheugen | | 2x Corsair TWINX 256MB 466MHz | |
|
| Moederbord | | Asus P4C800 | |
|
| Videokaart | | Radeon X800 Pro | |
|
| Harde schijf | | Maxtor D740x, 40GB | |
|
| Dvd-drive | | Lite-On 16x48x IDE | |
|
| Voeding | | Yesico Fanless FL-420 | |
|
Temperatuurmetingen
Het eerste dat we hebben gedaan is het werpen van een blik op de koelprestaties van de verschillende koelers. Hiervoor hebben we gebruik gemaakt van de temperatuursensor die geïntegreerd is in de Radeon X800 Pro. De resultaten hebben we genormaliseerd op een kamertemperatuur van 20º Celsius.
|
| Temperatuurmetingen (º C) | |
|
| VF700-Cu (12V) |    44,0 | |
|
| VF700-AlCu (12V) |    46,0 | |
|
| VF700-Cu (5V) | 47,5 | |
|
| VF700-AlCu (5V) | 49,5 | |
|
| ATi Silencer 4 |    53,4 | |
|
| VF80D-HP (12V) |    56,7 | |
|
| VF80D-HP (5V) | 63,3 | |
|
| Standaard | 72,5 | |
|
Bovenstaande resultaten laten zien dat zowel de VF700-Cu en de VF700-AlCu prima resultaten neerzetten. De VF700-Cu met de ventilator op 5V houdt de Radeon X800 Pro maar liefst 25º Celsius koeler dan de standaard ATi-koeler wat een prestatie van formaat genoemd mag worden. Wanneer we de spanning over de ventilator verhogen naar 12V neemt de temperatuur met nog eens 3,5º Celsius af waarmee het verschil tussen de standaard koeler groeit naar 28,5º Celsius. De VF700-AlCu koeler komt dicht in de buurt van de prestaties van zijn zwaardere broer, zowel op 5V als op 12V is de temperatuur slechts 2º Celsius hoger.
Ook vergeleken met de Zalman VF80D-HP en de Arctic Cooling ATi Silencer 4 zetten zowel de VF700-Cu als de VF700-AlCu goede cijfers neer. De VF700-Cu met de ventilator op 5V weet de videokaart 5,9º Celsius koeler te houden dan de Arctic Cooling ATi Silencer 4. Het verschil met de Zalman VF80D-HP, ook op 5V, is zelfs 15,8º Celsius.
Geluidsdrukmetingen
Uiteraard is het niet alleen belangrijk dat de koeler de kaart op een aangename temperatuur kan houden, een aangename geluidsproductie is minstens zo belangrijk. Om dit te meten hebben we gebruik gemaakt van een Voltcraft digitale geluidsdrukmeter type 322. Per metingen hebben we het gemiddelde genomen van circa 300 samples die gemeten zijn met een samplesnelheid van 0,1 seconde. De geluidsdruk hebben we gemeten direct naast de videokaart en op 20cm afstand voor de behuizing. Om de invloed van andere onderdelen op de metingen te minimaliseren hebben we gebruik gemaakt van de Yesico Fanless FL-420 voeding en hebben we de harde schijf gemonteerd in de Sharkoon HDD Vibe Fixer 2.
|
| Geluidsproductie, 20cm voor pc-behuizing (dBa) | |
|
| VF700-Cu (5V) | 37,4 | |
|
| VF700-AlCu (5V) | 37,4 | |
|
| VF80D-HP (5V) | 38,4 | |
|
| Standaard | 39,1 | |
|
| ATi Silencer 4 | 42,8 | |
|
| VF700-AlCu (12V) | 46,5 | |
|
| VF700-Cu (12V) | 46,5 | |
|
| VF80D-HP (12V) | 49,6 | |
|
|
| Geluidsproductie, direct naast videokaart (dBa) | |
|
| Standaard | 47,0 | |
|
| VF700-AlCu (5V) | 47,2 | |
|
| VF700-Cu (5V) | 47,2 | |
|
| ATi Silencer 4 | 53,3 | |
|
| VF80D-HP (5V) | 53,6 | |
|
| VF700-AlCu (12V) | 65,6 | |
|
| VF700-Cu (12V) | 65,6 | |
|
| VF80D-HP (12V) | 68,2 | |
|
Zoals bovenstaande grafiek laat zien is de Zalman VF700-Cu niet alleen een topper qua koelprestaties, ook qua geluidsproductie weten de koelers in positieve zin hun mannetje te staan. Op 5V produceren de koelers alleen een zacht zoemend geluid. Onhoorbaar is het niet, maar het is minder dan de geluidsproductie van de standaard koeler. Geen slechte prestatie aangezien de standaard koeler al erg stil is. Vergeleken met de Zalman VF80D-HP op 5V is de geluidsproductie van de Zalman VF700-koelers ruwweg hetzelfde.
Op 12V kunnen de ventilatoren van de Zalman-koelers het beste niet gezet worden wanneer een lage geluidsproductie gewenst is. Hoewel het zeker de koelprestaties ten goede komt neemt de geluidsproductie drastisch toe. De Arctic Cooling ATi Silencer 4 bleek tot mijn verrassing niet echt stil te zijn. De koeler maakte een licht ratelend geluid waardoor deze zelfs meer geluid produceerde dan de standaard koeler. Wellicht een exemplarisch probleem aangezien reviews op internet over deze koeler niet over dit probleem reppen.
Overklokken
Een lagere videokaart temperatuur is natuurlijk leuk, maar echt leuk wordt het pas als dit ook vertaald kan worden in hogere kloksnelheden en hogere framerates. Om dit te onderzoeken hebben we de kloksnelheid van de videokaart stapsgewijs verhoogd totdat er fouten begonnen op te treden in het beeld. Tevens hebben we het beeld op fouten gecontroleerd met behulp van de artifact tester van de ATi Tray Tools.
|
| Overklokprestaties | |
|
| | | Core | | Mem | | 3DMark03 score | |
|
| VF700-AlCu (12V) | | 555 | | 580 | | 11239 | |
|
| VF700-Cu (5V) | | 555 | | 580 | | 11238 | |
|
| ATi Silencer 4 | | 550 | | 580 | | 11236 | |
|
| VF700-AlCu (5V) | | 555 | | 580 | | 11235 | |
|
| VF700-Cu (12V) | | 555 | | 580 | | 11233 | |
|
| VF80D-HP (12V) | | 550 | | 580 | | 11199 | |
|
| VF80D-HP (5V) | | 540 | | 580 | | 11144 | |
|
| Standaard (oc\'ed) | | 535 | | 570 | | 10453 | |
|
| Standaard | | 473 | | 446 | | 9797 | |
|
Zoals bovenstaande grafiek laat zien heeft het vervangen van de standaard koeler door een beter exemplaar zeker zin om een hogere kloksnelheid te halen. Echt drastisch zijn de verschillen niet, maar een 20MHz hogere corekloksnelheid en een 10MHz hogere geheugensnelheid in het geval van zowel de Zalman VF700-Cu als de Zalman VF700-AlCu is natuurlijk altijd een leuke bonus. Tevens laten bovenstaande resultaten zien dat het weinig nut heeft om te kiezen voor de lawaaierige 12V-stand van de ventilatoren aangezien dit niet resulteert in een snellere videokaart.
Conclusie
Zoals de tests op de vorige pagina laten zien zijn zowel de Zalman VF700-Cu en de VF700-AlCu prima VGA-koelers die zowel op het gebied van geluidsproductie als op gebied van koeling prima resultaten neerzetten. Vergeleken met de standaard koeling van de Radeon X800 Pro zijn de koelprestaties drastisch beter en is de geluidsproductie lager. Wanneer we de koelers vergelijken met de Zalman ZM80D-HP (incl. ZM-OP1) en de Arctic Cooling ATi Silencer 4, twee populaire VGA-koelers, zien we ook beide VF700-koelers overtuigend beter uit de bus komen.
Het verschil tussen de twee koelers onderling is niet bijster groot. De Zalman VF700-Cu weet de videokaart een paar graden koeler te houden dan de Zalman VF700-AlCu, maar hier staat een hoger gewicht en een hoger prijskaartje tegenover. De Zalman VF700-Cu staat namelijk op het moment voor € 24,50 in de Pricewatch terwijl de Zalman VF700-AlCu voor € 19,50 te vinden is. Geen groot verschil en welke koeler van het tweetal de beste keuze is, is een afweging die ieder persoonlijk zal moeten maken. Aan beide koelers zal je sowieso geen miskoop hebben.
Dankwoord: Met dank aan Space Promotion voor het beschikbaar stellen van de Zalman VF700-koelers, de Zalman ZM80D-HP en de Arctic Cooling ATi Silencer 4.
:strip_exif()/i/1103139553.jpg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1103139554.jpg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1272443632.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/u/160941/Velvet.jpg?f=community)
:fill(white):strip_exif()/i/1272443449.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/u/1740/shark.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/29184/crop6486f3bf4147f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
.
:strip_icc():strip_exif()/u/218/em.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/49248/DPCkoeienUD.gif?f=community){kind=small}
):strip_exif()/u/10073/compu.gif?f=community){kind=small}
/u/34200/crop6554f56fe2075_cropped.png?f=community){kind=small}
voordeel is tuurlijk dat die lucht rechtstreeks via de achterkant wordt buiten gestoten.
. Ik denk dat je wel een beetje mag oppassen met zon ding.:strip_icc():strip_exif()/u/123601/crop60564175083c3_cropped.jpg?f=community){kind=small}
