Zalman VF700-Cu en VF700-AlCu VGA-koelers onder de loep

Inleiding

Twee weken geleden introduceerde Zalman twee nieuwe videokaartkoelers, de VF700-Cu en de VF700-AlCu. Beide koelers doen denken aan de bekende processorkoelers van Zalman en zijn de eerste VGA-koelers van Zalman met geïntegreerde ventilator. Wij kregen van Space Promotion beide koelers opgestuurd en hebben die we uiteraard grondig getest. In dit artikel lees je hoe de koelers presteren ten opzichte van de populaire Arctic Cooling ATi Silencer en Zalman's eigen ZM80D-HP VGA-koeler.

De Zalman VF700-Cu en VF700-AlCu

Zoals al gezegd vertonen de nieuwe videokaartkoelers van Zalman veel overeenkomsten met de processorkoelers van het bedrijf. Beide koelers bestaan uit een groot aantal koelvinnen die uitwaaieren vanaf het centrum naar buiten waarbinnen een ventilator is gemonteerd. Hiermee kiest Zalman voor een compleet andere aanpak dan bij de videokaartkoelers die het bedrijf de laatste jaren heeft geïntroduceerd. Deze koelers vertrouwden voornamelijk op een groot passief koeloppervlak in combinatie met heatpipes om de videokaart koel te houden. Met de immer toenemende energieconsumptie van high-end videokaarten is het passief koelen van videokaarten echter steeds moeilijker geworden waardoor ook deze koelers niet meer geschikt zijn om zonder ventilator gebruikt te worden samen met high-end videokaarten. Het uitbrengen van een videokaartkoeler met de ventilator geïntegreerd in het koelblok is dan ook een logische stap.

De bovenkant van de Zalman VF700-Cu VGA-koeler

De glimmende onderkant van de Zalman VF700-Cu VGA-koeler

Zoals te zien is op de bovenstaande foto zijn de VF700-koelers alles behalve symmetrisch, noodzakelijk omdat de ruimte naast de core van de videokaart beperkt is aan de kant van het moederbord. Dankzij de slim gekozen vorm is de koeler te installeren op praktisch alle moderne videokaarten. Videokaarten die uitgerust kunnen worden met de VF700-Cu of de VF700-AlCu zijn onder andere de ATi Radeon 9***-serie, de ATi Radeon X***-serie, de GeForce FX-serie en de GeForce 6***-serie.

Het lichtere broertje van de VF700-Cu, de VF700-AlCu

Het verschil tussen de VF700-Cu en de VF700-AlCu zullen de meeste tweakers wel kunnen raden, namelijk het gebruikte materiaal van de koelvinnen. De VF700-Cu is volledig van koper gemaakt terwijl de VF700-AlCu gedeeltelijk van koper en gedeeltelijk van aluminium is gemaakt. Hierdoor weegt de VF700-AlCu slechts 180 gram terwijl de VF700-Cu 270 gram noteert op de weegschaal. Een ander verschil is de prijs, de gedeeltelijk van aluminium gemaakte versie is goedkoper. Hier staat tegenover dat met koper betere koelprestaties behaald kunnen worden.

De overige specificaties van de twee koelers zijn identiek. Beide zijn uitgerust met een ventilator die op een snelheid van 1.350rpm of 2.650rpm kan draaien waarbij een geluidsdruk wordt gecreëerd van respectievelijk 18,5dBa of 28,5dBa. Helaas is het niet mogelijk om de ventilatorsnelheid traploos te regelen. Met het meegeleverde verloopstukje is het slechts mogelijk om te kiezen tussen 5V en 12V. Tevens is het niet mogelijk om de ventilator aan te sluiten op de videokaart waardoor deze automatisch geregeld zou kunnen worden op basis van de temperatuur.

De met de koelers meegeleverde schroefjes, ramheatsinks en 'Molex-naar-ventilator-verloopstukje'

Installatie

De installatie van de VF700-koelers is niet moeilijk, maar het is desondanks wel handig om even de meegeleverde handleiding door te kijken. De videokaart moet vastgezet worden met enkele schroefjes, ringetjes en afstandshoudertjes wat in de juiste volgorde moet verlopen. Na het verwijderen van de standaardkoeler moeten eerst enkele schroefjes vastgezet worden op de videokaart. Om kortsluiting te voorkomen is het noodzakelijk rubberen ringetjes tussen de schroefjes en de videokaart te doen. Vervolgens moeten de twee schroeven met elkaar verbonden worden aan de achterkant van de videokaart met een metalen plaat. De volgende stap is het vastplakken van de meegeleverde ramheatsinkjes op de ramchips en als laatste kan de koeler vastgeschroefd worden op de GPU.

De onderkant van de videokaart, met een scheef ramheatsinkje wegens beperkte ruimte

Close-up van de ramheatsinkjes onder de videokaartkoeler

Testopstelling

Om uit te zoeken hoe de koelers presteren hebben we gekeken naar de zowel de geluidsproductie, de temperatuur en de overklokprestaties van de videokaart in kwestie. De koelers werden geïnstalleerd op een Radeon X800 Pro-videokaart en zijn vergeleken met de standaard ATi-koeler, de Zalman VF80D-HP en de Arctic Cooling ATi Silencer 4. De Zalman VF80D-HP VGA-koeler werd gecombineerd met de VF-OP1 aangezien het volledig passief koelen van een Radeon X800 Pro niet wordt aangeraden door Zalman. De tests zijn uitgevoerd met behulp van het onderstaande testsysteem:

	Het testsysteem
	Processor		Intel Pentium 4 3,0GHz 800MHz FSB & HT
	Geheugen		2x Corsair TWINX 256MB 466MHz
	Moederbord		Asus P4C800
	Videokaart		Radeon X800 Pro
	Harde schijf		Maxtor D740x, 40GB
	Dvd-drive		Lite-On 16x48x IDE
	Voeding		Yesico Fanless FL-420

Temperatuurmetingen

Het eerste dat we hebben gedaan is het werpen van een blik op de koelprestaties van de verschillende koelers. Hiervoor hebben we gebruik gemaakt van de temperatuursensor die geïntegreerd is in de Radeon X800 Pro. De resultaten hebben we genormaliseerd op een kamertemperatuur van 20º Celsius.

	Temperatuurmetingen (º C)
	VF700-Cu (12V)	44,0
	VF700-AlCu (12V)	46,0
	VF700-Cu (5V)	47,5
	VF700-AlCu (5V)	49,5
	ATi Silencer 4	53,4
	VF80D-HP (12V)	56,7
	VF80D-HP (5V)	63,3
	Standaard	72,5

Bovenstaande resultaten laten zien dat zowel de VF700-Cu en de VF700-AlCu prima resultaten neerzetten. De VF700-Cu met de ventilator op 5V houdt de Radeon X800 Pro maar liefst 25º Celsius koeler dan de standaard ATi-koeler wat een prestatie van formaat genoemd mag worden. Wanneer we de spanning over de ventilator verhogen naar 12V neemt de temperatuur met nog eens 3,5º Celsius af waarmee het verschil tussen de standaard koeler groeit naar 28,5º Celsius. De VF700-AlCu koeler komt dicht in de buurt van de prestaties van zijn zwaardere broer, zowel op 5V als op 12V is de temperatuur slechts 2º Celsius hoger.

Ook vergeleken met de Zalman VF80D-HP en de Arctic Cooling ATi Silencer 4 zetten zowel de VF700-Cu als de VF700-AlCu goede cijfers neer. De VF700-Cu met de ventilator op 5V weet de videokaart 5,9º Celsius koeler te houden dan de Arctic Cooling ATi Silencer 4. Het verschil met de Zalman VF80D-HP, ook op 5V, is zelfs 15,8º Celsius.

Geluidsdrukmetingen

Uiteraard is het niet alleen belangrijk dat de koeler de kaart op een aangename temperatuur kan houden, een aangename geluidsproductie is minstens zo belangrijk. Om dit te meten hebben we gebruik gemaakt van een Voltcraft digitale geluidsdrukmeter type 322. Per metingen hebben we het gemiddelde genomen van circa 300 samples die gemeten zijn met een samplesnelheid van 0,1 seconde. De geluidsdruk hebben we gemeten direct naast de videokaart en op 20cm afstand voor de behuizing. Om de invloed van andere onderdelen op de metingen te minimaliseren hebben we gebruik gemaakt van de Yesico Fanless FL-420 voeding en hebben we de harde schijf gemonteerd in de Sharkoon HDD Vibe Fixer 2.

	Geluidsproductie, 20cm voor pc-behuizing (dBa)
	VF700-Cu (5V)	37,4
	VF700-AlCu (5V)	37,4
	VF80D-HP (5V)	38,4
	Standaard	39,1
	ATi Silencer 4	42,8
	VF700-AlCu (12V)	46,5
	VF700-Cu (12V)	46,5
	VF80D-HP (12V)	49,6

	Geluidsproductie, direct naast videokaart (dBa)
	Standaard	47,0
	VF700-AlCu (5V)	47,2
	VF700-Cu (5V)	47,2
	ATi Silencer 4	53,3
	VF80D-HP (5V)	53,6
	VF700-AlCu (12V)	65,6
	VF700-Cu (12V)	65,6
	VF80D-HP (12V)	68,2

Zoals bovenstaande grafiek laat zien is de Zalman VF700-Cu niet alleen een topper qua koelprestaties, ook qua geluidsproductie weten de koelers in positieve zin hun mannetje te staan. Op 5V produceren de koelers alleen een zacht zoemend geluid. Onhoorbaar is het niet, maar het is minder dan de geluidsproductie van de standaard koeler. Geen slechte prestatie aangezien de standaard koeler al erg stil is. Vergeleken met de Zalman VF80D-HP op 5V is de geluidsproductie van de Zalman VF700-koelers ruwweg hetzelfde.

Op 12V kunnen de ventilatoren van de Zalman-koelers het beste niet gezet worden wanneer een lage geluidsproductie gewenst is. Hoewel het zeker de koelprestaties ten goede komt neemt de geluidsproductie drastisch toe. De Arctic Cooling ATi Silencer 4 bleek tot mijn verrassing niet echt stil te zijn. De koeler maakte een licht ratelend geluid waardoor deze zelfs meer geluid produceerde dan de standaard koeler. Wellicht een exemplarisch probleem aangezien reviews op internet over deze koeler niet over dit probleem reppen.

Overklokken

Een lagere videokaart temperatuur is natuurlijk leuk, maar echt leuk wordt het pas als dit ook vertaald kan worden in hogere kloksnelheden en hogere framerates. Om dit te onderzoeken hebben we de kloksnelheid van de videokaart stapsgewijs verhoogd totdat er fouten begonnen op te treden in het beeld. Tevens hebben we het beeld op fouten gecontroleerd met behulp van de artifact tester van de ATi Tray Tools.

	Overklokprestaties
			Core		Mem		3DMark03 score
	VF700-AlCu (12V)		555		580		11239
	VF700-Cu (5V)		555		580		11238
	ATi Silencer 4		550		580		11236
	VF700-AlCu (5V)		555		580		11235
	VF700-Cu (12V)		555		580		11233
	VF80D-HP (12V)		550		580		11199
	VF80D-HP (5V)		540		580		11144
	Standaard (oc\'ed)		535		570		10453
	Standaard		473		446		9797

Zoals bovenstaande grafiek laat zien heeft het vervangen van de standaard koeler door een beter exemplaar zeker zin om een hogere kloksnelheid te halen. Echt drastisch zijn de verschillen niet, maar een 20MHz hogere corekloksnelheid en een 10MHz hogere geheugensnelheid in het geval van zowel de Zalman VF700-Cu als de Zalman VF700-AlCu is natuurlijk altijd een leuke bonus. Tevens laten bovenstaande resultaten zien dat het weinig nut heeft om te kiezen voor de lawaaierige 12V-stand van de ventilatoren aangezien dit niet resulteert in een snellere videokaart.

Conclusie

Zoals de tests op de vorige pagina laten zien zijn zowel de Zalman VF700-Cu en de VF700-AlCu prima VGA-koelers die zowel op het gebied van geluidsproductie als op gebied van koeling prima resultaten neerzetten. Vergeleken met de standaard koeling van de Radeon X800 Pro zijn de koelprestaties drastisch beter en is de geluidsproductie lager. Wanneer we de koelers vergelijken met de Zalman ZM80D-HP (incl. ZM-OP1) en de Arctic Cooling ATi Silencer 4, twee populaire VGA-koelers, zien we ook beide VF700-koelers overtuigend beter uit de bus komen.

Het verschil tussen de twee koelers onderling is niet bijster groot. De Zalman VF700-Cu weet de videokaart een paar graden koeler te houden dan de Zalman VF700-AlCu, maar hier staat een hoger gewicht en een hoger prijskaartje tegenover. De Zalman VF700-Cu staat namelijk op het moment voor € 24,50 in de Pricewatch terwijl de Zalman VF700-AlCu voor € 19,50 te vinden is. Geen groot verschil en welke koeler van het tweetal de beste keuze is, is een afweging die ieder persoonlijk zal moeten maken. Aan beide koelers zal je sowieso geen miskoop hebben.

Dankwoord: Met dank aan Space Promotion voor het beschikbaar stellen van de Zalman VF700-koelers, de Zalman ZM80D-HP en de Arctic Cooling ATi Silencer 4.

Reacties (63)

De resultaten hebben we genormaliseerd op een kamertemperatuur van 20º Celsius.

Is de test met open of met dichte kast gedaan? Bij deze zin neem ik aan dat de boel op een uitschuifbare moederbordtray is gemonteerd. Een belangrijk verschil tussen de Arctic en Zalman is dat de Arctic de lucht meteen naar buiten de kast verplaatst. Daardoor zou (in theorie) de kasttemperatuur ook iets lager moeten zijn tov de Zalman. Is hier in deze test ook naar gekeken?

De test is gedaan in een open computerbehuizing. Een eventueel voordeel voor de Arctic dat de warme lucht direct uit de kast geblazen wordt is dus niet meegenomen in de test.

Ik ben al een tijdje tevreden gebruiker van de Zalman CNPS7000B-Cu en heb gisteren de VF700-Cu besteld. Die twee zijn van dezelfde serie en het feit dat ik een betere en stillere koeling zocht voor de Radeon 9800 Pro, heb ik toch besloten om deze fan te bestellen. Zoals ik verwachtte zorgt ook de VF700-Cu voor een stillere en betere koeling, dus Zalman houdt bij mij zijn naam qua degelijke fans hoog. Een prijs van ongeveer 25 euro mag dan relatief gezien veel geld zijn, maar dat wat je ervoor terugkrijgt is wel iets fatsoenlijks. En daar houd ik van .

Op het forum wordt nu gerept over een terugroep actie vanwege slechte, afbrekende schroefjes. Dan zou je koeler dus zo van de core kunnen pleuren (en wie weet wat er dan kapot gaat)

Heb hem al een tijdje, dus ben benieuwd hoe Zalman deze terugroep actie gaat uitvoeren!

Prima review, lekker kort en krachtig, zo zouden er wat mij betreft meer mogen zijn!

En het verschil met de standaard ATi koeler in temp is wel enorm groot zeg! Ik neem aan dat dit de levensduur van de vid-kaart ook ten goede komt? Of speelt dat niet zo'n grote rol bij een vid-kaart?

Een lagere temperatuur is over het algemeen wel beter, maar meestal zal de videokaart al lang verouderd zijn wanneer ie slijt door een te hoge temperatuur. Of je er nou 20 of 10 jaar mee kan doen; na 2/3 jaar is ie toch wel verouderd.

De betere koeling heeft andere voordelen:
-Lagere geluidsproductie
-Hogere overklokresultaten

Edit: Reviewer: http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/22421954#22421954

Minder koper = lagere prijs koeler zo te zien

De HP was dacht ik nieuw iets van 40 -50 € ??

Maar waarom is dan weer de CPU cooler zo duur ??

Omdat koper een duurder metaal is om te kopen. Dankzij de hogere dichtheid van koper ten opzichte van aluminium kan het grofgezegd beter de warmte opnemen (in dit geval bij de GPU), transporteren naar de vinnen en deze afgeven aan de lucht die langs de vinnen stroomt. Aluminium is ook nog eens makkelijker te bewerken dan koper en dus zijn de productiekosten lager, waardoor de uiteindelijke verkoopprijs ook een stuk lager is.

Dankzij de hogere dichtheid van koper ten opzichte van aluminium kan het grofgezegd beter de warmte opnemen (in dit geval bij de GPU), transporteren naar de vinnen en deze afgeven aan de lucht die langs de vinnen stroomt.

Wederom onzin, het heeft met de warmtecapaciteit en de warmtegeleidingscoëfficiënt te maken, niet met de dichtheid! Waarom maken ze heatsinks niet van lood dan?

OK, wat getalletjes:

warmtegeleidingscoëfficiënt (in W/mK @293K)

Aluminium: 237
Koper: 390
Lood: 35.3
(Zilver: 429 )

dichtheden (ton/m3 @293K)
Aluminium: 2.7
Koper: 8.96
Lood: 11.35 (27% zwaarder dan koper)
(Zilver 10.50)

met dank aan BINAS

Nog even een aanvulling:

CuSil

What's all the fuss about CuSil? Its a Silver and Copper mix. It's very difficult to make, and must be done in an inert atmosphere ( no Oxygen or other elements that may react with the metals). The proportions of Copper to Silver are a trade secret to Wesgo's CuSil, but from what I am told its around 28% Copper to 72% Silver.

Why use it? Pure silver is less than 8% better than Pure copper in heat conduction. CuSil is around 23% better than Pure Silver and 33% better than Cu!

Waarom maken ze heatsinks niet van lood dan?

Lood is..ehrm...loodzwaar (goh!) en best slap om in te zetten als heatsink. De warmte-eigenschappen van lood zijn me verder onbekend.

Het is zo dat koper makkelijker warmte opneemt en aluminium makkelijker warmte afstaat aan lucht.

Alles samen blijkt de volledig koperen koeler toch de beste oplossing te zijn, misschien zou het beter zijn indien het binnenste/onderste deel uit koper zou bestaan en het buitenste/bovenste uit aluminium, nu heeft de Al/Cu-koeler een redelijk rare verdeling van de twee metalen: http://www.tweakers.net/ext/i.dsp/1103139553.jpg

Het is zo dat koper makkelijker warmte opneemt en aluminium makkelijker warmte afstaat aan lucht.

Wat een onzin! De drijvende kracht achter warmte-overdracht is het temperatuursverschil en niets anders. Koper geleidt veel beter warmte dan aluminium, waardoor het temperatuursverschil tussen het koper en de lucht hoger is dan tussen aluminium en de lucht.

Enige nadeel is de prijs en de massa.

Het is zo dat koper makkelijker warmte opneemt en aluminium makkelijker warmte afstaat aan lucht.

Dat betwijfel ik... koper geleid de warmte het beste, en voert deze dus het beste door naar de vinnen. En lucht kan gewoon een bepaalde hoeveelheid warmte opnemen waarbij het een bepaald aantal graden warmer wordt. En of dat nou van koper of van Al is maakt niks uit.

misschien zou het beter zijn indien het binnenste/onderste deel uit koper zou bestaan en het buitenste/bovenste uit aluminium

De enige reden hiervoor is prijs en gewicht van de koeler.

Voor de beste prestaties kan je altijd beter een volledig koperen of zilveren koelblok hebben.

Bovendien heb je bij 2 metalen altijd een overgang wat ook weer een nadeel is, om diezelfde reden kan je ook eigenlijk beter een chip zonder heatspreader hebben dan 1 met heatspreader.

Wel 2 opmerkingen:

1: De Artic vga silencer 4 coolde volgens mij ook het geheugen actief mee ( met de base plate van de gpu cooling )

2: Want is nu het verschil in kast temp met de Artic en de Zalman want de Artic gooit de warme lucht er uit de Zalman niet.

heb ook een Artic VGA silencer en die koelt zowat heel de kaart voordeel is tuurlijk dat die lucht rechtstreeks via de achterkant wordt buiten gestoten.

Maar bij die zalman weet ik het toch niet. Je graka zit recht onder cpu (meestal) en dan blijft die hitte daar nog rondhangen. Met die artic heb ik dus ook nooit felle temperatuurschommelingen tussen idle en piek wat ik voorheen wel had.
Vroeger: idle 38° piek 52°
Nu: idle 32° piek 41°

buiten de vga koeler is er niets aan systeem veranderd (cpu koeler coolermaster aero 7+)

Ja en nu we dus zien dat die ati silencer toch nog even bijna 10 graden slechter koelt dan de cu700 dan blijkt dat dat Direct-Heat-Exhaust-System toch minder goed werkt dan iedereen(inclusief ik zelf) hoopte. Of ze hadden bij Artic nog meer koper moeten gebruiken ofzo...

De geheugenchip aan de achterkant van de kaart worden niet actief gekoeld door de arctic silencer. Aan de voorkant worden ze wel actief gekoeld, maar dit is ook het geval bij de Zalman VF700-koelers aangezien daar de lucht op de ramheatsinkjes wordt geblazen.

true, maar ik heb een volledige blok over mijn graka steken en niet enkel op de "core" dus dat zal wel iets afdoen?

Ik vraag me af of ik zoiets op m'n northbridge zou kunnen zetten, en dan die heatsinks richting MOSFET's...

Hielko: was dit een ASUS X800 Pro? PCB kleur suggereert dat. Die X800PRO heb ik ook, en kreeg je problemen met de kaart nadat je de fan ontkoppeld had? ASUS kaarten zijn nogal self-monitoring (dingen zitten vol met sensors, ik heb spijt van asus), is het gelijk "PANIEK, PANIEK! de FAN DRAAIT NIET!", of valt dat mee?

Zijn de RAM-sinkjes makkelijk weer te verwijderen?

Nope, dit is de MSI Radeon X800 Pro (die volgens mij gewoon identiek is aan het reference design van ATi). De RAM-heatsinkjes zijn gemakkelijk te verwijderen, die kan je zonder al te veel moeite weer van het geheugen aftrekken.

waarom testen jullie met de artifact tester van atitraytools? waneer ik mijn 9800 pro erdoor laat testen lijkt het alsof hij erg stabiel is op 430/370, terwijl er bij het spelen van een spelletje verschrikkelijk veel fouten optreden. Is het niet beter om de artifact tester van atitools te gebruiken?

De tester wordt alleen gebruikt om snel te vinden op welke kloksnelheid de kaart ongeveer kan lopen. De uiteindelijke test is het stabiel draaien van 3dmark, mijn ervaring is inderdaad dat de artifact meestal een te hoge kloksnelheid (circa 10MHz vaak) vind die vervolgens voor fouten zorgt in 3dmark.

Bij de overclockresultaten zie ik dat het geheugen op de kaart bij standaardkoeling overgeclocked kan worden naar 570MHz, terwijl bij elke andere koeler het geheugen naar 580MHz kan. Hadden jullie niet stiekum de ramsinks van de VF700's meegenomen bij alle metingen van de concurrerende oplossingen? Ik kan me niet voorstellen dat een oplossing waarbij het geheugen niet gekoeld wordt, zorgt voor een hoger te clocken geheugen.

En mochten die ramsinks toch niet meegenomen zijn bij de concurrenten, dan bewijzen deze resultaten dat ramsinks bij het OC'en geen ruk uitmaken.

Standaard is het geheugen van de Radeon X800 Pro helemaal niet gekoeld. Bij de VF700-Cu en AlCu komen er kleine heatsinkjes op. Bij de Zalman ZM80D-HP worden bijna dezelfde heatsinkjes meegeleverd als bij de VF700-Cu en AlCu. De arctic silener gebruikt een andere type heatsink voor het geheugen, maar blijkbaar maakt dit voor de overklokprestaties ten opzichte van de Zalman ramsinks niet veel uit.

Ramsinks hebben dus wel degelijk een kleine invloed op de oc prestaties (net die 10MHz), maar onderling zijn de verschillen bij de hier geteste koelers dus niet groot.

Vraagje hè,

Is die cooler niet zó zwaar, dat als je een keer je computer iets harder neerzet dat je videokaart uit zijn poort valt

Hij weegt weliswaar maar 270 gram (t.o.v. die CPU koelers van hun is dat niet veel) maar je videokaart zit alleen vast met een schroefje, en bij sommige mensen met een klik systeem . Ik denk dat je wel een beetje mag oppassen met zon ding.

Maja, qua specs is hij natuurlijk 100% Zalman

nee hij blijft goed vast zitten,
het slot alleen zou al voldoende zijn.
het schroefje/clipje zorgt voor extra bevestiging.
ik heb nu al 2 lanparty's gehad met wat maten
en daarbij is de kast 2x omgevallen
domme dronke-lui
maar alles bleef goed vastzitten