Iiyama ProLite E511S 20,1" LCD review

Inleiding

Enkele weken geleden introduceerde Iiyama het ProLite E511S LCD-scherm. Dit scherm heeft een beelddiagonaal van 20,1-inch, een resolutie van 1600x1200, een responstijd van slechts 16ms en de prijs is minder dan € 1000,-. Eindelijk een LCD-scherm dat een volwaardige vervanger is voor een 21/22-inch CRT, of blijft het nodig om een zware, lompe en energieslurpende CRT te gebruiken wanneer je een groot formaat wil combineren met een goede beeldkwaliteit?

Specificaties

Voordat we beginnen met het testen van het scherm eerst een overzichtje van de belangrijkste specificaties van het scherm, geript van de Iiyama-site:

	Modelnaam		ProLite E511S
	Diagonaal (inch)		20.1
	Eff. Beelddiagonaal (B x H in mm)		411x309
	Inkijkhoek, Hor./Vert. (o)		176
	Reactietijd Op / Neer		16ms
	Type TFT		IPS
	Helderheid (cd/m2)		250 cd/m²
	Contrast verhouding		400:1
	Aantal kleuren		> 16 miljoen
	Bij kleurdiepte aan		24 bits
	Horizontale Synchronisatie		24-80kHz
	Verticale Synchronisatie		56-85Hz
	Maximale resolutie		1600x1200
	Digitale interpolatie (bij lage resolutie)		Ja
	Automatische Installatie		Ja
	Automatische kleurcalibratie		Ja
	'On Screen' Menu		Ja
	'On Screen' Menu-talen		Eng/Fr/D/Sp/It/Jap
	Plug & Play standaard		VESA DCC1/2B
	Signaalingang analoog		D-sub
	Signaalingang digitaal		DVI-D
	Signaalingang Video		Nee
	Audio-ingang		Ja
	USB-hub		Nee
	Voldoet aan		TCO '03
	Stroombesparing		Ja
	Stroomverbruik (W)		85
	Afmeting (BxHxD, mm)		446x375x215
	Gewicht (kg)		8.2
	VESA bevestiging mogelijk		100
	Garantie Benelux		3 jr on-site
	Verkrijgbaar in zwart		Ja
	Megapixels		1.9
	Verkrijgbaar in zilver		Nee
	Roteerbaar		Nee
	sRGB		Ja

*Zie ook dit PDF-bestand voor de volledige specificaties van het scherm

In the box

In de doos vinden we, naast natuurlijk het scherm zelf, de volgende onderdelen:

• Een compacte handleiding
  
• Cd met drivers en handleiding
  
• D-Sub signaalkabel
  
• Audiokabel
  
• Stroomkabel

Een DVI-D kabel wordt helaas niet meegeleverd. Als je dus gebruik wil maken van de DVI-aansluiting, en wie wil dat niet, zul je dus zelf richting de winkel moeten fietsen.

De techniek

Het Iiyama ProLite E511S-scherm is gebaseerd op een panel van LG.Philips, de LM201U04, het eerste panel dat een resolutie van 1600x1200 weet te combineren met een 16ms responstijd. Dit panel wordt gebruikt in alle 20,1" LCD-schermen met een 16ms responstijd die momenteel op de markt zijn. De bevindingen van deze review wat betreft de beeldkwaliteit zullen dus ook grotendeels doorgetrokken kunnen worden naar modellen van andere fabrikanten. Alleen de gebruikte chip en coating kunnen verschillen, maar deze zullen geen grote inpact hebben op de beeldkwaliteit zolang er gebruik gemaakt wordt van een digitale verbinding om het scherm met de videokaart te verbinden. Enkele schermen die gebaseerd zijn op dit panel, naast de Iiyama Prolite E511S zijn de:

• Dell UltraSharp 2001FP
  
• LG L2010P
  
• ViewSonic VP201s
  
• Philips 200P4
  
• NEC-Mitsubishi LCD2080UX+

In tegenstelling tot de eerste 17-inch 16ms schermen maakt het scherm geen gebruik van een soort TN-technologie met slechts 18-bit kleuren. Het LG.Philips panel is gebaseerd op S-IPS (Super In-Plane Switching) technologie en kan zonder dithering 24-bit kleuren weergeven. Het gebruik van de S-IPS techniek heeft naast de lage responstijd en 24-bit kleuren ook nog het voordeel van goede kijkhoeken in zowel horizontaal als verticale richting.

Het verschil tussen TN en IPS is ruwweg gezegd de manier hoe de kristallen in het LCD-scherm geplaatst zijn. Bij een TN-scherm zijn de kristallen, afhankelijk van de mate waarin de subpixel 'aan' staat, niet altijd parallel geplaatst aan het scherm. Het resultaat hiervan is dat licht dat onder een grote hoek invalt niet op de juiste manier door het kristal gaat waardoor het verkeerd gepolariseerd wordt. Bij IPS-schermen zijn de kristallen zowel in de 'aan' als 'uit' positie ten alle tijden parallel aan het scherm geplaatst waardoor het licht altijd op de juiste manier door de kristallen gaat. Het resultaat is een kijkhoek van 176 graden in zowel horizontale als verticale richting tegenover circa 120 graden bij TN-schermen. Een derde techniek voor LCD-schermen met een goede kijkhoek is VA. Deze techniek heeft echter momenteel nog verschillende flinke nadelen zoals de productiekosten en responstijden. Onderstaande afbeelding illustreert de verschillen tussen de technieken:

Vooral bij grote schermen is het belangrijk om een goede kijkhoek te hebben omdat je hier er sneller niet helemaal recht voor zal zitten. Verder is het ook fijn om zo min mogelijk kleurverschuiving te hebben wanneer de kijkhoek groeit. Zelfs wanneer je recht voor een 20-inch scherm zit zal je een kleine kijkhoek hebben richting de pixels aan de randen van het scherm. Een mogelijk ongewenst gevolg hiervan zou kunnen zijn dat één vlak met dezelfde kleur er uit komt te zien als een soort van gradiënt. Gelukkig scoort S-IPS zowel qua contrastratio als kleurverschuiving erg goed wanneer de kijkhoek niet ideaal is zoals onderstaande grafiek van LG.Philips laat zien:

Het laatste pluspunt, en zeker niet het onbelangrijkste punt, is de reactietijd van S-IPS panels. Zoals vermeld is de reactietijd van het scherm 16ms wat in theorie ruim voldoende is om te kunnen gamen zonder merkbare ghosting. Hierbij komt dat de reactietijd niet alleen 16ms is wanneer er gekeken wordt naar de responstijd bij een zwart naar wit overgang, maar alle andere overgangen hebben een vergelijkbare responstijd. Dit betekend dat ook de responstijd bij een grijs naar grijs overgang circa 16ms is en niet tweemaal zo veel, zoals regelmatig het geval is bij TN-schermen.

Het scherm

Als bezitter van een 22-inch CRT-scherm is het eerste dat opvalt wanneer we de doos beetpakken het formaat en het gewicht. Waar de gemiddelde nerd eerst een aantal maanden krachttraining nodig heeft om een 22-inch CRT-scherm überhaupt op te kunnen tillen kan de ProLite E511S, met een gewicht van 8,2kg, zonder problemen een aantal meters ver geworpen worden. Dat laatste is misschien niet aan te raden als je er lang plezier van wil hebben, maar het meenemen van de monitor naar bijvoorbeeld een LAN-party is in ieder geval een stuk gemakkelijker.

Het ProLite E511S-scherm is leverbaar in een tweetal verschillende kleuren; zwart en wit/beige. Wij kregen van Iiyama het zwarte model opgestuurd dat te herkennen is aan de "-B" toevoeging achter het modelnummer. Het scherm is helaas niet leverbaar met een zilverachtige kleur. Het scherm meet 446x375x215mm (BxHxD) waarbij de diepte van 21,5cm uiteraard wordt veroorzaakt door de voet. Het scherm zelf is slechts enkele centimeters dik met een uitstulping aan de achterkant waarin onder andere plaats is voor de ingebouwde voeding.

Het design van het scherm is vrij basic, wat in mijn ogen in ieder geval niet negatief is. De ProLite E511S heeft een dunne strakke rand om het scherm van 17,8mm waarmee hij prima gebruikt kan worden in een dual-opstelling. Aan de onderkant van het scherm vinden we een zevental knopjes en twee kleine speakertjes. Over de geluidskwaliteit van de speakers hoef ik het niet te hebben, die laat zich wel raden. Wat eventueel wel handig kan zijn is de koptelefoonaansluiting die uit het zicht is gepositioneerd aan de onderkant van het scherm. De knopjes zijn keurig in het midden geplaatst en worden vergezeld door symbooltjes en tekst om hun betekenis duidelijk te maken. De powerknop valt verder nog op door een klein blauw LED'je dat aangeeft of 't beeldscherm aanstaat.

Het enige minpunt aan het design van de monitor is de voet. Hoewel het scherm wel kantelbaar is (3º voorwaarts en 26º achterwaarts) is het niet mogelijk op de monitor in hoogte te verstellen. Logischerwijs maakt dit het een stuk moeilijker om het scherm op een ergonomisch verantwoorde hoogte in te stellen wat jammer is voor een scherm in deze prijsklasse.

Het OSD

Nadat het scherm is aangesloten is het tijd om een kijkje te werpen op het OSD van de ProLite E511S. Afhankelijk van het feit of er gebruik gemaakt wordt van de analoge aansluiting of de digitale aansluiting krijg je een ander menu voorgeschoteld. Jammer genoeg wordt er standaard geen DVI-kabel meegeleverd, maar wanneer je hier gebruik van maakt is het in ieder geval niet nodig om te knoeien in de menu's om het beeld goed te centreren of de timings te finetunen.

Het eerste scherm met alle belangrijke opties

De belangrijkste opties die we in het OSD vinden, wanneer we gebruik maken van een DVI-kabel, zijn om het contrast, de helderheid, de kleurtemperatuur en de gammawaarde in te stellen. Helaas is het niet mogelijk om de kleurtemperatuur in te stellen uitgedrukt in Kelvin, maar de afzonderlijke kleuren kunnen wel afgeregeld worden met behulp van een percentage. Daarnaast zijn er verschillende vooraf ingestelde modi aanwezig zoals warm en koud, maar ook sRGB.

De laatste belangrijke opties in het menu met betrekking tot de beeldkwaliteit gaan door het leven onder de naam "Economy Mode" en "Fullscreen". Met het eerste menu is het mogelijk om de monitor in een energiezuinigere toestand te zetten wat ten koste gaat van de helderheid. Het tweede menu bepaald wat er moet gebeuren wanneer wanneer er plaatjes op het beeld worden getoverd met een resolutie lager dan 1600x1200. Het beeld kan uiteraard opgerekt worden naar 1600x1200, maar er kan ook worden gekozen om zwarte randen om het beeld te laten staan wat over het algemeen een scherper, doch kleiner plaatje oplevert.

Het tweede scherm met opties voor de taal, 't geluid etc

Wat betreft de bediening van het OSD heb ik geen klachten. Er zijn slecht een paar menu's aanwezig die allen simpel te gebruiken zijn. Het enige waar ik tegen aanliep was dat het soms lastig was om de juiste knopjes te vinden onderaan de monitor. Deze zijn namelijk allen dicht bij elkaar geplaatst en van de zeven knopjes heb je er eigenlijk maar drie nodig. Een serieuze tekortkoming zou ik dit echter niet willen noemen, instellingen wijzigen zullen de meeste mensen zelden doen. Belangrijker is het feit dat alle broodnodige opties aanwezig zijn en het niet nodig is om je door een dikke handleiding heen te worstelen om te begrijpen hoe het menu werkt.

Beeldkwaliteit (1)

Testmethodiek

We weten ondertussen hoe het scherm eruit ziet, welke features aanwezig zijn en welke techniek er achter zit, maar hoe presteert het in de praktijk? Op deze vraag zullen we in deze sectie van de review een antwoord proberen te geven. We hadden niet de beschikking over professionele testapparatuur om objectieve gegevens zoals de helderheid en kleurenreproductie te meten, maar met behulp van onze eigen ogen en enkele hulpprogramma's komen we ook een heel eind. Speciale programma's die we gebruikt hebben zijn DisplayMate, Nokia Monitor Tester, PixPeran en PassMark MonitorTest.

Responstijd

Eén van de belangrijkste aspecten van een LCD-scherm is de responstijd wanneer je bewegende beelden op het scherm wilt toveren. Tot voor kort waren LCD-beeldschermen niet echt geschikt om snel bewegende beelden te produceren doordat de pixels een zwart naar wit responstijd hadden van 25ms of meer, en de grijs naar grijs responstijd was veelal nog eens een factor twee hoger. Het gevolg hiervan is dat de pixels te traag reageren om 60 verse beeldjes per seconde neer te zetten waardoor er ook nog enkele oude beeldjes zichtbaar zijn (met een lagere intensiteit). Dit fenomeen staat bekend onder de noemer ghosting.

De ProLite E511S blijkt hier gelukkig praktisch geen last van te hebben. Wanneer we de responstijd testen met PixPeran zien we een hoeveelheid ghosting die overeenkomt met de gespecificeerde 16ms. Zoals al beloofd werd door de S-IPS techniek blijkt de hoeveelheid ghosting ook nauwelijks te variëren bij verschillende kleurencombinaties. Qua ghosting is het scherm heel geschikt om te gamen of film te kijken. Helemaal afwezig is het verschijnsel niet, maar je zult het alleen zien wanneer je er echt op let. Het is in ieder geval absoluut niet storend.

Refresh rate

Hoewel veel mensen er niet bij nadenken, waaronder ikzelf in het eerste geval, is ook de refresh rate belangrijk bij LCD-schermen. Bij CRT's is een hoge refreshrate belangrijk om een knipperend en hoofdpijnveroorzakend beeld te vermijden. De hogere snelheid van de beeldopbouw heeft ook nog een ander positief effect, waarbij ik nog nooit had stilgestaan voordat ik plaatsnam achter dit LCD-scherm. Het viel me namelijk al snel op dat rechte, verticale lijnen vervormd werden wanneer deze in horizontale richting over het scherm werden bewogen zoals onderstaande foto laat zien:

Wat je hier ziet is een stukje van de Tweakers.net frontpage die in horizontale richting over het scherm wordt gesleept. Het moge duidelijk zijn dat de onderbroken lijn aan de rechterkant van de foto in werkelijkheid kaarsrecht hoort te zijn. Dit effect heb je ook bij CRT's, maar doordat je daar werkt met een refreshrate die ongeveer een factor twee hoger is dan 60Hz is het effect ook ongeveer een factor twee minder sterk. Blijkbaar valt het de meeste mensen niet op aangezien ik er nog nooit iemand over dit effect gehoord heb, maar ik vind het in ieder geval redelijk storend. Een andere mogelijkheid is dat men dit verschijnsel ten onrechte onder de noemer ghosting schaart.

Beeldkwaliteit (2)

Kleurenreproductie

Een ander heikel punt van LCD's is de kleurenreproductie en dat is bij dit scherm geen uitzondering. Wanneer we DisplayMate erbij pakken blijkt al snel dat de kleuren die dicht bij zwart aanzitten onzichtbaar zijn. Echt storend vind ik dit persoonlijk niet, alleen als je als grafisch artiest aan de slag wil is het een minpunt, maar de meeste mensen zullen zich er niet druk over maken. Wanneer we kijken naar de uniformiteit van de kleuren blijkt dit redelijk goed te zijn. Als we een aantal gradiënten op het scherm laten toveren door de PassMark MonitorTest is het kleurverloop vrijwel vloeiend. Hierbij moet wel opgemerkt worden dat dit resultaat ook sterk afhangt van de ingestelde gammawaarde.

Helderheid

Wat betreft helderheid zijn LCD-schermen absoluut superieur aan CRT's, en de ProLite E511S is hierop geen uitzondering. Zelfs met een helderheid van 250 cd/m², wat voor een LCD-scherm niet eens zo bijzonder hoog is, kan het geen kwaad om de helderheid iets lager dan de standaard waarde te zetten om te voorkomen dat je tegen een lichtbak aankijkt. Wanneer we echter kijken naar de kleur zwart valt op dat deze nooit helemaal pikzwart is, maar dat er altijd licht van het backlight langs weet te lekken. Dit is wederom een probleem waarmee alle LCD-schermen kampen en waarmee in mijn opinie prima te leven is. Alleen bij het kijken van films is het storend dat de zwarte randen aan de onder- en bovenkant van de film niet helemaal zwart zijn.

Kijkhoeken

Een punt waarop CRT-schermen over het algemeen superieur zijn aan LCD's is de kijkhoek. Bij veel LCD's is het beeld niet meer fatsoenlijk leesbaar wanneer je erop kijkt met een flinke hoek, maar dankzij de S-IPS techniek heeft dit scherm hier absoluut geen last van. Zelfs wanneer je er praktisch naast gaat zitten is het beeld nog leesbaar en zijn de kleuren nauwelijks verschoven. Qua kijkhoeken (horizontaal en verticaal) doet het scherm niet onder voor een CRT.

Analoog versus digitaal

Eén van de grote voordelen van LCD's is het feit dat het mogelijk is om het scherm direct digitaal aan te sturen. Hierdoor treed er geen signaalverlies op en komt elke pixel precies op de plek terecht waar hij terecht hoort te komen. Vooral de fijne rasterpatronen die je in Windows regelmatig voor de kiezen krijgt als je bijvoorbeeld een plaatje selecteert zien er een stuk beter uit. Wanneer gebruik gemaakt wordt van de analoge aansluiting zien dergelijke patronen er niet helemaal scherp uit en staan ze ook niet honderd procent stil. Wanneer er wel gebruik gemaakt wordt van de DVI-aansluiting verdwijnt dit effect helemaal en krijg je een haarscherp plaatje voor de kiezen. Bij de wat minder moeilijke plaatjes is voor mij het verschil tussen analoog en digitaal echter nauwelijks zichtbaar. Het grootste voordeel van DVI boven analoog is in mijn ogen dan ook het feit dat het beeld altijd perfect gecentreerd wordt zonder moeilijk te hoeven doen met instellingen.

Dode pixels

Een ander onderdeel van de beeldkwaliteit dat niet onbesproken kan blijven zijn de dode (sub)pixels. De ProLite E511S heeft een resolutie van 1600x1200 waarmee het aantal pixels op 1,92 miljoen komt te liggen en het aantal subpixels zelfs op 5,76 miljoen. De kans dat er één of meerdere dode (sub)pixels aanwezig zijn is met de huidige stand van LCD-technologie zeker aanwezig een aangezien Iiyama geen pixelperfect garantie geeft kan men het scherm het beste kopen bij een winkel waarbij deze garantie wel gegeven kan worden. Het scherm dat wij toegestuurd kregen had overigens geen enkele dode pixel of subpixel.

Conclusie

Wanneer je op zoek bent naar 20-inch of groter scherm met een resolutie van 1600x1200 is het zeker de moeite waard om de Iiyama ProLite E511S in overweging te nemen. Het scherm maakt deel uit van de eerste generatie 20,1-inch LCD's met een responstijd van 16ms en is met een prijs van net geen 1000 euro ruimschoots goedkoper dan de schermen van de concurrentie gebaseerd op hetzelfde panel. Hier staat wel tegenover dat er standaard geen DVI-kabel wordt meegeleverd en de voet niet in hoogte verstelbaar is.

Wanneer we de vergelijking maken met de 21/22-inch CRT-monitor komt de Iiyama ProLite E511S er in mijn ogen als winnaar uit. Het scherm is aanzienlijk compacter, lichter, energiezuiniger, koeler, scherper, helderder en produceert een stuk minder (schadelijke?) straling. Hier staat wel tegenover dat een CRT-monitor bijna de helft goedkoper is en betere kleuren produceert, maar wanneer geld niet het probleem is zou ik zonder te aarzelen kiezen voor het LCD-scherm. De reactietijd is goed genoeg voor de snelst bewegende games en qua kijkhoeken doet het scherm niet onder voor een CRT.

Wat eventueel nog wel een goed alternatief is voor een 20-inch LCD-scherm zijn een tweetal 17-inch LCD-schermen in een multi-monitor opstelling. Dit alternatief is qua kosten ongeveer gelijk, maar biedt wel meer desktop-oppervlak (zowel in pixels als in cm²). Het nadeel is dat er geen snelle videokaarten verkrijgbaar zijn met een tweetal DVI-aansluitingen en daarnaast is de software ondersteuning voor multi-monitor opstellingen lang niet altijd perfect. Wanneer je bijvoorbeeld een game wil spelen zal het tweede beeldscherm er in 99 procent van de gevallen werkloos naast het eerste scherm moeten staan.

Hoe dan ook, het mogelijk duidelijk zijn dat de Iiyama ProLite E511S een erg interessant scherm is voor de mensen de bereid zijn om een paar euro's te investeren in kijkgenot.

Reacties (74)

[Hotmailer]

Het scherm maakt deel uit van de eerste generatie 20,1-inch LCD's met een responstijd van 16ms

Ik zal je toch teleur moeten stellen, want Liebermann Inc. heeft al sinds een hele tijd 23" TFT panels op 15ms.

Zie http://www.go-l.com/monitors/grand_canyon/specs/index.htm

Btw...die schermpjes zijn wel wat duurder, maar deze rulen big time!

Verder is die Iiyama wel een vet schermpje!

[Hielko]

Alleen heel jammer dat go-l.com een mooie hoax is... probeer jij maar eens zo'n scherm in handen te krijgen/te bestellen. Veel succes gewenst.

[Proxy]

Maar het ging over 20,1" en dus niet 23"

[nero355]

Het nadeel is dat er geen snelle videokaarten verkrijgbaar zijn met een tweetal DVI-aansluitingen

Jullie hebben zelf de Geforce FX 5700 Dual DVI getest en dan zo'n zin

Foutje hoop ik

/EDIT : Het is dus een Ultra zelfs en deze wel te verstaan :

http://www.tweakers.net/reviews/474?

[Hielko]

Een GeForce FX 5700 Ultra is het snelste dat verkrijgbaar is met een dual DVI-aansluiting, en dit kan ik toch geen high-end kaart noemen, meer mid-range. Een Radeon 9800 XT of een GeForce FX 5950 Ultra met 2x DVI heb ik nog niet gezien; dat noem ik snelle videokaarten.

[Femme]

Het is maar net wat je onder de definitie 'snel' verstaat. De GeForce FX 5700 is een mainstream videokaartje, geen topper waar je met gemak alle games in 1600x1200 speelt.

[Cookie]

Het is maar net wat je onder de definitie 'snel' verstaat. De GeForce FX 5700 is een mainstream videokaartje, geen topper waar je met gemak alle games in 1600x1200 speelt.

Het ging er in het stukje reviewtekst om dat 2x 17" LCD misschien een alternatief is voor dit kostbare 21" LCD. Op 17" LCD's werk je niet op 1600x1200 dacht ik, dus die kanttekening over de resolutie is hier niet op van toepassing. Verder vraag ik me af of 'gewoon snel' eigenlijk niet snel genoeg is voor de meeste games op 17" LCD's, al is het dan niet het allerlaatste 'high-end' kaartje (die op zijn beurt over 2-3 maanden dat predicaat ook weer mag inleveren).

[Hielko]

Het hangt natuurlijk van je eisen af, hoe snel een videokaart moet zijn. Het feit dat je met 17" LCD's moet werken met 1280x1024 in plaats van 1600x1200 maakt natuurlijk dat de eisen van de videokaart een stukje naar beneden kunnen.

Persoonlijk denk ik dat een videokaart nooit snel genoeg kan zijn, er zijn altijd games die je niet kan draaien met de instellingen die je graag zou willen zien. Ik zelf heb een ATi Radeon 9800 XT, maar die is echt in heel veel games way te langzaam om 1600x1200 met 4x FSAA en 8x AF op het scherm te toveren. Need For Speed Undergroud draait bijv pas soepel in 1024x768 (ja, dat is dus minder dan 1280x1024). En zo zijn er nog veel meer voorbeelden.

[ZandBak]

Weet niet meer waar ik het heb gezien maar heb zeker weten ook een Ati 9800 Pro gezien met dual DVI en nu de vraag er zo naar is zullen die echt wel komen

[_Thanatos_]

Het viel me namelijk al snel op dat rechte, verticale lijnen vervormd werden wanneer deze in horizontale richting over het scherm werden bewogen zoals onderstaande foto laat zien:

Verrek, mijn scherm heeft het ook. Dat zou je helemaal niet verwachten met DVI

En over die dode pixels... in ons kikkerland is toch een wet die zegt dat als iets stuk is, dat dat gefixt moet worden? Die wet heeft geen uitzondering voor TFT, dus het kan wel heel leuk in de garantiebepalingen staan, maar de wet gaat toch voor. Bovendien kun je je monitor binnen 7 dagen sowieso terugbrengen.

[Hielko]

Iets stuk, wanneer is iets stuk? Is een scherm stuk wanneer er 1 van de 5 miljoen subpixels kapot is? Persoonlijk denk ik van niet. Elk product heeft bepaalde inperfecties; het perfecte product bestaat simpelweg niet. LCD's zijn daar slechts een voorbeeld van.

[OnTracK]

Kleine toevoeging hierop. Dit heet inderdaad niet "ghosting", maar "tearing". en gebeurd als de beeldopbouwsnelheid niet gelijk is met de refreshrate (gebeurd vaak in spellen)
Het feit dát je het merkt is eigenlijk goed, want het betekend dat er zó weinig ghosting is dat dit direct opvalt. Maar echt fijn is het natuurlijk niet.

of zit ik nu weer uit m'n nek te kletsen

[burne]

''Tearing" is nu precies de reden waarom double buffering uitgevonden is. Het is dus niet op de lossen voor een monitor zonder dubbele buffer met alle bijbehorende kosten en problemen. Je zou kunnen proberen de fabrikant van je video-kaart over te halen 'double buffering' altijd aan te zetten, ook voor 2D-modes.

Op analoge monitoren gebeurt het ook, maar valt het minder op doordat de scherpte van het ding veel lager is.

[Hielko]

Het is ook niet op te lossen met double buffering bij de monitor volgens mij, je zult nog steeds op een gegeven moment over moeten stappen van het weergeven van plaatje A door plaatje B. Wat nodig is, is een scherm waarbij alle pixels tegelijkertijd geupdate worden (zie ook mijn uitleg hier ergens een stukje onder).

Wat wel helpt is een hogere refhreshrare, daardoor is het verschijnsel minder aanwezig bij CRT's waar de refreshrate vaak 100Hz is ipv 60Hz zoals bij bijna alle LCD's.

[Bosmonster]

Beetje dubbel, maar tearing heeft niks met buffering te maken, maar met vsync.
http://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/728185

Gaat toevallig over hetzelfde onderwerp.

[DenHippie]

In de wet staat dat iets defect is wanneer het niet voor het beoogde doel te gebruiken is. Met een dooie pixel kan je de monitor natuurlijk nog prima gebruiken, dus is hij niet stuk.

[Mizitras]

Inderdaad, de exacte beschrijving van een monitor en zijn doel moet je ernaast nemen.
Zolang je dus "beeldmateriaal van je pc kan zien op de monitor" is hij niet 'stuk'.

[Bosmonster]

Dat bij de refreshrate (dat de lijn niet meer recht loopt) is toch gewoon 'tearing'? Ik weet niet of dit in te stellen is, maar vsync zou dit moeten voorkomen voor zover ik weet.

Hadden jullie dat niet per ongeluk uit gezet op de videokaart?

[Hielko]

Volgens mij heeft dit weinig te maken met vsync, dat zorgt er alleen voor dat de videokaart geen frames gaat renderen die nooit op het beeldscherm gezet worden en nieuwe frames gesynct met de refreshrate aangeleverd worden.

Wat hier gebeurd is simpelweg het volgende. Je hebt beeld A en je het beeld B waarbij beeld A een stukje verschoven is tenopzichte van B. Het scherm zal op een gegeven moment overstappen van het weergeven van beeld A naar beeld B. Dit is niet een proces dat direct plaats vindt, maar hij begint bijv. eerst bij de bovenste rij pixels, en werkt zo door naar de onderste rij. Gevolg is logischerwijs dat het hier beschreven effect.

Het enige dat dit kan voorkomen is volgens mij een beeldscherm dat tegelijkertijd alle pixels update van scherm A naar scherm B.

[Bosmonster]

Vsync zorgt er juist voor dat de schermverversingen van de monitor en de videokaart samenvallen. Naast het feit dat je zo onnodig gerenderde frames voorkomt, zorg je er ook voor dat je de overgang niet ziet. Vallen deze twee niet samen dan krijg je namelijk 'tearing'. Een half nieuw scherm en een half oud scherm samen gevoegd zeg maar (het effect wat jullie in de screenshot laten zien dus).

Dit heeft dus juist alles te maken met Vsync.

[Hielko]

Kan jij me dan uitleggen hoe het beeld ververst kan worden zonder zichtbare overgang van beeld A, naar beeld B? Je zult altijd ergens een situatie hebben waarbij je een half nieuw en ene half oud scherm op het beeldscherm hebt als je niet alle pixels tegelijkertijd update, maar rij voor rij met een rate van 60Hz.

Vsync doet niks meer dan de schermverversingen van de videokaart samen te laten vallen met die van de monitor. Het heeft geen invloed op de tearing. Onafhankelijk van het feit of er vsync wordt gebruikt krijgt het scherm altijd een beeld toegestuurd wat helemaal af is (niet een half oud en half nieuw beeld). Dit wordt gedaan door middel van double buffering.

[Bosmonster]

[knip]

Tja.. ik kan jou nu wel uit gaan leggen hoe Vsync werkt, maar JIJ bent de reviewer..

Gelukkig vraag je je in je artikel ook al af waarom andere reviews het er nooit over hebben

Vsync doet niks meer dan de schermverversingen van de videokaart samen te laten vallen met die van de monitor. Het heeft geen invloed op de tearing.

Ook wel grappig hoe je jezelf hier tegen spreekt. Tearing heeft als oorzaak dat de verversing van de monitor niet synchroon loopt met de beelden die de videokaart verstuurt. Dit synchroniseren van de vertikale beeldopbouw (Vertical-sync) voorkomt dus dit probleem. Dit is de hele reden dat Vsync in het leven geroepen is (verbeteren van de beeldkwaliteit dus).

[Hielko]

Oke, je hebt inderdaad gelijk wat betreft vsync en tearing. Maar volgens mij neemt dat niet weg dat tearing ook nog altijd blijft bestaan wanneer wel gebruik gemaakt wordt van vsync, het beeld moet nog steeds opgebouwd worden waarbij op een gegeven moment er een half beeld A op het scherm staat en een half beeld B.

Daarnaast even een vraagje; kan je vsync uberhaupt aan/uit zetten wanneer je bezig bent in een 2d windows omgeving?

[Bosmonster]

Dat laatste vraag ik me dus ook af Het is iets dat eigenlijk altijd besproken wordt in 3D context.

Ik zal eens experimenteren op 60hz.

[Verwijderd]

Tearing wordt zeker niet altijd besproken in een 3D context, maar -juist- in een 2D context. Namelijk bij 2D games via emulators. In deze games heb je altijd zeer veel puur verticale of horizontale bewegingen van de gehele achtergrond waardoor het effect erg opvalt. Double of tripple buffering icm vsync is dan de oplossing.

De 'natuurlijke' tearing heb je inderdaad ook altijd. Maar volgens mij kun je die niet zien, zelfs niet bij zeer snel bewegende pure horizontale bewegingen op 60fps (bv rennen bij de sonic games).

Het enige hoe ik dit heb kunnen waarnemen is met een foto van het scherm, maar dan zie je dat het oude scherm al bijna uitgedooft is op de plekken waar theoretisch tearing zou moeten plaatsvinden. De heeft natuurlijk ook met sluitertijd enz van de camera te maken. Op het laatste punt ben ik echter geen expert. Een andere tweaker weet hier vast meer over

[MPAnnihilator]

Lijkt me een leuk schermpje, op de HCC stond er ook een muur vol LCD schermen. Maar het willen kopen wat mij betreft zeker NIET. Ik zie behalve het gewicht en de ruimte die't inneemt geen enkel voordeel tov mijn Vision Master Pro 514 ( 22" CRT ).

Ik moet toegeven dat die dingen op de hcc er bijzonder scherp uitzagen, maar ik had op die stand dan wel es mijn type scherm er naast willen zien staan. De kleurwergave en de snelheid zijn nog verre van goed bij die dingen lijkt het mij. En belachelijk duur, zeker voor die 20" of groter.

[Hielko]

Misschien moet je eerst eens een deze LCD naast je CRT zetten voordat je een oordeel velt. Een LCD is zowieso niet alleen lichter en kleiner, maar het beeld is ook een stuk scherper & helderder. De kleurweergave is inderdaad iets minder goed, maar het is niet verre van goed. De snelheid is ook iets minder, maar wederom niet verre van goed.

En wat betreft belachelijk duur; het is maar hoe je er naar kijkt, E 1000 voor een 20" LCD is echt niet zo heel duur. Een CRT met dit formaat kost ook al snel E 600.

[MPAnnihilator]

LCD's zijn scherp , maar bijvoorbeeld zoals in deze review blijkt de max resolutie van dit scherm 1600*1200. Als ik mijn scherm daarop instel is het even scherp hoor. Voordeel van het mijne is dan nog dat ik 2048*1536 als resolutie kan instellen. Ok , ik gebruik het ook niet maar voor grafische ontwerpers wel nuttig. Tevens 400 € verschil is toch niet weinig zeker

Die helderheid is een punt , maar nogmaals zo'n heldere pixels hebben een invloed op de daarrondliggende , een soort 'glare'. Ik blijf erbij lcd's zijn verre van realistisch en hun enige voordelen zijn gewicht, plaatsinname en verbruik.

[Hielko]

Heb je ooit wel eens een CRT en LCD naast elkaar gezien? Als je beweert dat 1600x1200 op een CRT er even scherp uit ziet denk ik persoonlijk van niet, of je moet aan een bril


By the way; wat betreft pixels die invloed hebben op de daaromheenliggende pixels. Dat is JUIST een probleem van CRT's, LCD's hebben dat juist niet.

[Hielko]

Tja... als jij iets prettiger vind, wie ben ik dan om het tegen te spreken? Wat jij vindt is tenslote het belangrijkste aangezien jij er achter zal moeten zitten.

Probleem is hier echter dat een LCD dit effect gewoon niet kent. Wanneer 1 pixel zwart wordt gemaakt is er geen enkele redenen voor de buren om hierop te reageren; slechts die ene pixels krijgt een stroompje die hem verteld om zwart te worden. Bij een CRT heb je te maken met een elektronen straal waarbij er altijd elektronen niet perfect op de gewenste positie terrecht komen, en dus ook de buren laten oplichten.

LCD's hebben dit effect gewoon absoluut niet, en kunnen er dus ook geen last van hebben. Punt.

[MPAnnihilator]

Hoe het technisch werkt weet ik niet van een lcd , maar een wit blad met een zwart lijntje erin van 1 pixel breed ziet er gewoon niet uit op een lcd ( prophetview 920 van Hercules bijv ). Een crt kan daar ook wel last van hebben , maar doordat lcd's zo veel herderder zijn hebben ze er nog meer last van dan crt's vind ik. En zoals reeds gezegd , ik heb mijn scherm nog niet naast zo'n 20" lcd van iiyama gezien. Wel alle 2 apart , maar mijn 22" crt op 1600*1200 is (even) gewoon scherp. Punt. Het enige waarom ik ze eens naast elkaar zou willen zien is de kleurechtheid en ghosting. De eerstvolgende lan party waar iemand een 19" lcd van iiyama heeft of groter ga ik es vergelijken .

[Madrox]

Ja, maar net zoals gezegd word dat het met de kleurechtheid wel meevalt en de tearing/ghosting wel meevalt op een LCD, mag je ook stellen dat het met de onscherpte van een CRT wel meevalt. Vind de meeste personen nogal opzichting partij kiezen voor een tech, de zwakke punten afzwakken en tegelijkertijd de plus-punten opblazen. Heb net zoals Gif-anilator weinig moeite met de "onscherpte" van een goede CRT. Want laten we wel wezen; net zoals er brakke CRT's zijn, worden er ook zat brakke LCD's verkocht....

[Hielko]

Ik zeg alleen dat een LCD scherper is dan een CRT, dat kan je moeilijk ontkennen. -GF-Annihilator doet dat echter wel.

Hoe belangrijk jij kleurechtheid, ghosting, scherpte etc allemaal vind is een afweging die je zelf zal moeten maken.

Feit is dat je bij een LCD scherm slechts 3 nadelen kan opnomen; kleurechtheid, prijs en ghosting/tearing. CRT's hebben een hele waslijst aan nadelen.

[n-i-x]

Hoe het technisch werkt weet ik niet van een lcd , maar een wit blad met een zwart lijntje erin van 1 pixel breed ziet er gewoon niet uit op een lcd ( prophetview 920 van Hercules bijv )...

Dat komt doordat bij een LCD-scherm de subpixels NAAST elkaar in plaats van OP elkaar liggen.
Dit kan je trouwens ook gebruiken bij het 'ontkartelen' van lijnen (letters)

[Verwijderd]

Ja ook ik ben het eens met heiko over de scherpte zelf draai ik op een dell Ultra Sharp 1703 FP en die draai ik op een radeon 9800 pro . Daarnaast heb ik op de analoge uitgang een CRT 17". Beide schermen draai ik op 1280*1024, de dell op 75 hertz en de crt op 100 hertz. Nu moet ik zeggen ik raad geen digital imaging processing zoals ik doe met max3d en ook met photoshop editing etc. aan op de crt. Na een half uurtje krijg ik gewoon echt last van mijn ogen. Ik gebruik ook alleen maar me crt erbij om te msn'en en voor winamp etc. Op me lcd is het veel beter te doen ... games zoals nfs underground doe ik op de lcd maar voor snelheid met Call of Duty ga ik toch ff moeite doen kabeltje switche en op de crt spelen. geeft toch een edge op de lcd. met NAME belangrijk als je op inet aan het mplayen bent en reactie snelheid belangrijker is dan hoe mooi scherp et er wel nie uit ziet.

maar ik wil ook wel een nummertje 20" want dan kan ik ook op hogere resols nuttig te werk gaan

[Dj Neo Ziggy]

De kans dat er één of meerdere dode (sub)pixels aanwezig zijn is met de huidige stand van LCD-technologie zeker aanwezig een aangezien Iiyama geen pixelperfect garantie geeft kan men het scherm het beste kopen bij een winkel waarbij deze garantie wel gegeven kan worden.

Wat is dan wel de pixel policy van Iiyama?

[Hielko]

Op de site van Iiyama staat deze ergens uitgelegt. Als ik me niet vergis is het zo dat wanneer je binnen de eerste week oid meer hebt dan een handvol foute pixels dat ze het scherm opruilen. Na die tijd hanteren ze de standaard ISO-norm waarbij meer foute pixels worden toegestaan.

[Verwijderd]

een handvol pixels??? dat betekent volgens mij dat je hele monitor naar de &*&%$& is.

[Renegade]

Je kunt het ook ff nakijken op [url="http://www.iiyama.nl:"]www.iiyama.nl:[/url]

In de regel kunnen we stellen dat iiyama een LCD monitor zal vervangen bij meer dan 2 defecte sub-pixels bij LCD monitoren t/m 18". Bij een 19 inch LCD monitor is dit het geval bij meer dan 4 defecte sub-pixels. Deze omruil garantie wordt enkel gegeven binnen acht dagen na aankoop.
Na deze acht dagen garanderen wij dat onze LCD monitoren binnen de ISO-13406-2 klasse II normering vallen.

[Nyarlathotep]

Dat je op een monitor met anologe aansluiting moet prutsen om je beeld te centreren klopt ook niet. Ik heb zelf een Iiyama AS4314UT-BK (de zwarte dus) en die is analoog. Dit scherm stelt zichzelf volautomatisch in als ik hem op een andere resolutie zet dan 1280x1024.
Maar misschien dat de wat oudere LCD's hier wel last van hebben.
Voor mij persoonlijk maakt het niet uit of een TFT digitaal of analoog wordt aangestuurd, de verschillen zijn voor mij (nog) te klein.

[Hielko]

Dit scherm stelt zich ook volautomatisch in, en ik verwacht dat ie hierin niet slechter is dan het Iiyama scherm dat jij gebruikt. Desondanks missen enkele pixels aan de zijkanten wanneer je het scherm automatisch laat instellen, en ik kan met een 99% zekerheid vertellen dat jou scherm dat ook doet in meerdere resoluties. Maak maar eens een zwarte bitmap waarbij alleen de buitenste rand van 1 pixel breed wit is. Zie je deze rand ook nog helemaal wanneer je de bitmap fullscreen laat weergeven?

[n-i-x]

Als je dat Met MSPAINT doet, wordt er door Paint al een grijse rand van 2 pixels breed weergegeven.
Ik heb met mijn analoog aangestuurde TFT trouwens nog nooit problemen gehad met kalibreren, en ik heb dus ook nog nooit pixels buiten het beeld gehad

[killer2]

Let op!!!!!!!!!!!!!

ik heb er al een tijdje 1, werkt perfect, maar er zijn problemen met de ingebouwde voeding.

Deze maakt een hoog fluitend geluid. Is reeds bekend bij IIyama, en er wordt aan een "FIX" gewerkt, alleen heb ik nog geen oplossing gekregen / gehoord

[Hielko]

Ik kan het geluid niet horen, maar het zou best kunnen dat de toon te hoog is voor mij om te horen, ofdat het geluid wordt overstemt door het geruis van de koeling.

[Verwijderd]

Sommige voedingen hebben dat ja, collega van me had het in z'n laptop.
Bij hem is het hele LCD vervangen.
Ik heb het ook al bij 2 shuttle barebones gehad....van de 60 ofzo dus valt mee.

[Verwijderd]

[quote}Dit effect heb je ook bij CRT's, maar doordat je daar werkt met een refreshrate die ongeveer een factor twee hoger is dan 60Hz is het effect ook ongeveer een factor twee minder sterk.[/quote]

De meeste mensen draaien hun CRT op 85 of 100Hz. Dat is nog lang geen 120Hz.

Kleine toevoeging hierop. Dit heet inderdaad niet "ghosting", maar "tearing". en gebeurd als de beeldopbouwsnelheid niet gelijk is met de refreshrate (gebeurd vaak in spellen)

Dat klopt. Zelfs als je op een hoge refreshrate draait heb je tearing zolang de beeldopbouw niet gelijk is aan de refreshrate. Maar daar hebben ze vsync voor uitgevonden.

[Hielko]

Maar als je beeldopbouw snelheid niet hoog genoeg is, dan heb je OOK met vsync nog last van tearing.

[Bzzje]

Het LG.Philips panel is gebaseerd op S-IPS (Super In-Plane Switching) technologie en kan zonder dithering 24-bit kleuren weergeven. Het gebruik van de S-IPS techniek heeft naast de lage responstijd en 24-bit kleuren ook nog het voordeel van goede kijkhoeken in zowel horizontaal als verticale richting.

Zijn er ook 17" of 19" schermen die deze techniek bevatten? Ik heb het iig nog niet in tests gezien

[Hielko]

Volgens mij heb ik ook al een handje vol 19" schermen gezien die deze techniek gebruiken, maar S-IPS lijkt voorlopig vooral zijn weg te vinden naar 20/21" LCD's.