Toch nog gekomen
Als je ons een jaar of drie geleden had verteld dat we in 2016 een preview zouden schrijven over The Last Guardian, hadden we je waarschijnlijk niet geloofd. De game werd ooit, met een van de mooiste E3-trailers aller tijden, aangekondigd voor de PlayStation 3. Daarna bleef het lang stil rond de game van regisseur Fumito Ueda, die in het verleden verantwoordelijk was voor onder meer Ico en Shadow of the Colossus. Boze tongen beweerden dat Sony de stekker uit de titel had getrokken. Net zo vaak werden die geruchten echter weerlegd door mensen die aanwijzingen zagen dat er nog wel degelijk aan The Last Guardian werd gewerkt. Op de E3 van vorig jaar keerde The Last Guardian eindelijk terug. Sony kondigde de game aan voor de PlayStation 4 en maakte daarmee een einde aan alle onduidelijkheid. Dit jaar was de Japanse titel opnieuw op de E3 aanwezig, en Tweakers mocht een uur lang met deze eigenzinnige game aan de slag .
The Last Guardian draait, zo zullen de meeste gamers inmiddels wel weten, om een klein jongetje en een groot, mythisch beest, genaamd Trico. De twee kunnen niet met elkaar praten, maar zijn toch op elkaar aangewezen om verschillende hindernissen te overwinnen. Dat zijn vaak hindernissen in de vorm van puzzels, maar op een zeker moment zullen er ook vijanden opduiken die het jongetje en Trico kunnen verslaan door samen te werken. Confrontaties met vijanden hebben we op de E3 nog niet kunnen uitproberen, dus hoe dat precies werkt weten we nog niet, maar de speelbare demo gaf in elk geval wel een aardig beeld van hoe dat in zijn werk zou kunnen gaan.
Ook gaf de demo een duidelijk beeld van de setting van het spel. Tijdens het spelen is er namelijk met enige regelmaat een wat ouder klinkende man aan het woord, die vertelt over vroeger. Die oude man is het jongetje zelf, vele jaren later. Hij kijkt terug en vertelt over de avonturen die hij samen met Trico heeft meegemaakt. Dat plaatst de setting in een ander perspectief, want kennelijk heeft het jongetje het dus overleefd en is hij een oude man geworden. En wellicht beklijft het verhaal in het spel een veel langere periode en zullen we het jongetje later ook nog als volwassen man zien? De tijd zal het leren.
Laten we ons voor nu echter vooral concenteren op wat er op de E3 wél al was te zien. We speelden een stukje uit het begin van The Last Guardian, waarbij het nu nog naamloze jongetje voor het eerst in aanraking komt met Trico. Na de eerste kennismaking volgen de eerste stapjes op het gebied van samenwerken en leert het jongetje stukje bij beetje hoe het moet omgaan met Trico. Dat proces, hoewel het al met al misschien een half uurtje duurde, zat zo boordevol sfeer en emotie dat we er nog steeds van onder de indruk zijn.
De eerste ontmoeting
Wanneer het jongetje voor het eerst zijn ogen open doet, begrijpt hij niet goed waar hij is. De omgeving is donker en somber. Ver boven het jongetje kruipen wat zonnestraaltjes voorzichtig de bovenkant van de grot in, net genoeg om een klein beetje licht te werpen op wat er in de directe omgeving is te vinden. Dat is niet veel meer dan de overblijfselen van iets dat op een oude tempel lijkt, wat gras en losse stenen. Dan valt zijn oog op een gevaarte dat in het donkerste hoekje van de grot ligt. Het jongetje komt voorzichtig dichterbij. Zijn nieuwsgierigheid wint het van zijn angst, maar dat verandert als het gevaarte zijn hoofd optilt en een keer briest. Het jongetje deinst achteruit en valt achterover.
/i/2001126901.jpeg?f=imagenormal)
Wanneer hij zich weer opricht, kijkt hij recht in de op dat moment rode ogen van Trico, een soort kruising tussen een hond en een vogel, die op dat moment absoluut niets moet weten van de aanwezigheid van het jongetje. Meteen is duidelijk dat er iets mis is met Trico. Wat doet zo'n majestueus beest in het donkerste hoekje van de omgeving? Instinctief gaat het jongetje op onderzoek uit. Wie ooit een kat of een hond heeft gehad, weet dat het behoorlijk mis is als zo'n beestje zich probeert te verstoppen in een donker hoekje. En inderdaad: Trico blijkt gewond. Er steken twee speren in zijn lichaam, en hij zit ook nog eens vastgeketend aan een ketting. Het jongetje doet een voorzichtige poging de eerste speer te verwijderen, maar Trico gilt het uit van de pijn en geeft het jongetje een gooi. Met een rotvaart klapt het jongetje tegen een rotswand, waarna hij eventjes van de wereld is.
Het begin van vriendschap
Als hij weer wakker wordt is er eigenlijk niets veranderd. Hoewel? Trico lijkt op een andere manier naar het jongetje te kijken. Wellicht is het gewenning. Het beestje heeft in alle rust kunnen wennen aan de geur en aanwezigheid van het jongetje, dat dapper aanstalten maakt voor een tweede poging om Trico te bevrijden van de speer. Dit keer sorteert de actie meer succes. Het jongetje moet met zijn volle gewicht aan de speer gaan hangen, maar uiteindelijk komt het houten wapen los. Nummer twee steekt uit de schouder van Trico, en is dan ook een stuk lastiger te bereiken. Voorzichtig pakt het jongetje de veren van Trico vast, en langzaam begint hij te klimmen. Trico is er nog wat onrustig onder en dat maakt het klimmen niet gemakkelijk, maar het lukt. Met vallen en opstaan wordt de schouder bereikt, en even later is Trico ook bevrijd van de tweede speer.
/i/2001126899.jpeg?f=imagenormal)
Daarmee zijn de problemen niet opgelost. Trico zit nog steeds vast aan een ketting, en al zou hij los zijn: hij is verzwakt en kan amper op zijn poten staan. Het jongetje ontdoet Trico eerst van zijn ketting. Bevrijd van deze beperking reageert Trico aanvankelijk enthousiast, maar al snel zakt hij weer door zijn poten. Te zwak. Het jongetje speurt de omgeving af en vindt een aantal tonnen. Deze blijken precies het voedsel te bevatten dat Trico nodig heeft om weer aan te sterken. Het jongetje gooit ze een voor een naar Trico. Na enige aarzeling tast Trico toe, en zijn gezondheid verbetert zienderogen. Langzaam maar zeker krijgt het imposante beest zijn kracht terug. Met een dankbare blik in de ogen richt hij zich op, klaar om deze desolate plaats te verlaten.
Bovenstaande scène duurt al met al misschien een minuut of vijf á tien, maar hij maakt indruk. De emotie spat van het scherm. De angst van het jongetje, die plaats maakt voor nieuwsgierigheid en compassie. De wanhoop van Trico, die langzaam overgaat in hoop en dankbaarheid als hij uit de brand wordt geholpen door het jongetje. De prachtige vormgeving en animaties, en een ijzersterke soundtrack maken dat allemaal voelbaar. En zo hadden we, nog voor we goed en wel begonnen waren aan The Last Guardian, het kippenvel al op onze armen staan.
Niet bij je handje vastgehouden
De geniale sfeer belooft een van de belangrijkste pluspunten van The Last Guardian te worden, maar er is natuurlijk veel meer. De op de vorige pagina beschreven scène gaat gepaard met een aantal basishandelingen die indicatief zijn voor hoe de gameplay van The Last Guardian werkt. Zo moet de speler een knop ingedrukt houden om zich vast te houden aan Trico, terwijl hij aan het klimmen is. Het trekken aan de speren werkt door de linker-thumbstick helemaal naar beneden te duwen. De scène voelt aan als een cutscene, maar je doet alles zelf. Dat is een sterke insteek, maar er kleeft ook een nadeel aan: in een cutscene kan de regisseur de camerastandpunten perfectioneren, maar in de gameplay moet de speler de camera zelf meedraaien, met de rechter-thumbstick. Dat werkte in deze versie van The Last Guardian nog niet helemaal lekker.
Vast komen te zitten
Dat is een bescheiden puntje dat verder niet of nauwelijks van invloed was op ons spelplezier. De rest van het spel werkte goed. Tenminste, als je eenmaal door hebt wat je moet doen. Uitvogelen wat de bedoeling is en hoe je verder komt, is een basisingrediënt van Ueda's games, en dat element zit ook sterk in The Last Guardian. In het hok waar we het spel speelden stonden vier setups, en het verschil in hoe snel de spelers door het level heen gingen was groot. De een had het na een paar minuten in de smiezen en ging vrij soepel door de game, de ander stond na een kwartier nog steeds te hannesen met de speren of de kettingen die om Trico heen zaten. De game neemt spelers niet bij de hand, dus kun je af en toe even goed vast komen te zitten. Dat is soms irritant, maar het is tegelijk ook een deel van de charme van het spel.
/i/2001126905.jpeg?f=imagenormal)
Niet weten wat je doet is namelijk een essentieel onderdeel van The Last Guardian. Er is geen gouden pad dat aanwijst waar je naartoe moet, en de omgang met Trico is ook iets dat je moet leren. Wel kun je aanwijzingen halen uit wat de oude man vertelt, maar afgezien van enkele tutorial-achtige tooltips houdt het daar wel mee op. Hoe je precies je band met Trico opbouwt weet je dus niet van tevoren. Het is iets dat gaandeweg gebeurt. Je geeft hem eten, helpt hem op kracht te komen, en al snel begint het beestje je te volgen. Na het oplossen van een eerste puzzeltje kom je opnieuw in een ruimte waar eten voor Trico te vinden is. Daar kan Trico zelf niet bij. Hij is te groot voor de nauwe doorgangen, dus pakt het jongetje de tonnen met voedsel en brengt ze naar hem toe. Met elke hap die Trico naar binnen werkt, groeit zijn vertrouwen in het jongetje en wordt hun band hechter.
Samenwerken met Trico
De ontwikkeling van die band belooft nu al een van de mooiste onderdelen van The Last Guardian te worden, temeer omdat het ook een duidelijke functie heeft in de gameplay. Het jongetje heeft Trico bijvoorbeeld vaak nodig om verder te komen. Door op hem te klimmen, kan het een hoger gelegen platform bereiken, of Trico kan een muur stuk maken en een doorgang creëren die er eerst niet was. Dat werkt met iets waarvan we ons kunnen voorstellen dat het door de game heen een belangrijk wapen van Trico en het jongetje zal worden. Op een gegeven moment vindt het jongetje namelijk een soort schild of steen waarmee het een cirkeltje op muren kan projecteren. Zodra Trico dat cirkeltje ziet, activeert zijn agressievere modus en schiet hij bliksemstralen met zijn staart op de plek waar het jongetje het cirkeltje had geplaatst. In onze demo moesten we dat gebruiken om een muur kapot te maken, maar je kunt er natuurlijk op wachten dat je dezelfde tactiek kunt gebruiken in de strijd met vijanden die op je pad komen.
Kort na het vinden van dat wapen was het tijd om de speelsessie, en daarmee onze eerste echte blik op de game, af te ronden. Wat daarbij trouwens ook opviel, is dat game op sommige plaatsen best sporen van ouderdom laat zien. Zo zijn de grassprietjes min of meer rechte, groene lijnen, en ook zien sommige stukken van de wereld er wat grof uit. Dat valt echter enorm in het niet bij de vormgeving van de beide hoofdpersonages en hun animaties. Als we terugdenken aan de audiovisuele prestaties van deze versie van The Last Guardian, dan overheersen die elementen, samen met de uitstekende soundtrack, en niet dat de technische basis van het spel stamt uit een wat ouder gamestijdperk.
Voorlopige conclusie
The Last Guardian is een game die draait om emotie, vriendschap en vertrouwen. Het thema van een klein jongetje en een mythisch beest die elkaar leren begrijpen en vertrouwen, en zo samen allerlei hindernissen weten te overwinnen, spreekt enorm aan. Kleine minpuntjes als de soms wat onhandige camera daargelaten lijkt het er sterk op dat Fumito Ueda en zijn team opnieuw een meesterwerkje gaan afleveren. Natuurlijk hebben we nog maar een kleine portie van de game gezien en hoeft dit nog helemaal niet representatief te zijn voor de volledige game, maar als dat wel zo is, zijn wij verkocht. Over de volledige game gesproken, trouwens ... zien we op een van de screenshots hieronder nou echt twee Trico's? Hoe dat precies zit, en hoeveel van die beesten er zijn, is een vraag die voorlopig helaas nog niet beantwoord zal worden.