Inleiding
Samengevat
Met een amoled-scherm aan de voorkant en een e-ink-scherm op de achterkant valt de YotaPhone op en het is knap dat de rest van de telefoon er niet onder lijdt. Zo is hij niet veel zwaarder of dikker dan andere telefoons en is hij prima om vast te houden. Ook aan de softwarezijde is de uitwerking niet slecht, met handige widgets, maar voor het lezen van een e-book vinden we het e-ink-scherm te klein en niet scherp genoeg. Los van dit e-ink-scherm is de Yotaphone niet bijzonder. Het reguliere 5"-scherm is mooi en de hardware is oké, maar accuduur en camera zijn matig. Het grootste probleem is dat de YotaPhone met een adviesprijs van 699 euro veel te duur is voor wat hij biedt. Voor de helft zou hij al moeilijk tegen de concurrentie op kunnen, zeker op dit moment.
Eindoordeel
In het afgelopen voorjaar liepen we op het Mobile World Congress in Barcelona de YotaPhone 2 tegen het lijf. Dat was meteen bij uitstek de interessantste telefoon van de beurs. Niet vanwege zijn afmetingen of de gebruikte hardware, maar vanwege zijn twee schermen: een oled-scherm aan de voorkant en een e-ink-scherm aan de achterkant. Het idee is dat je voor bepaalde zaken, zoals het lezen van lange webpagina's of een e-book, of het checken van je notificaties, het e-ink-scherm gebruikt, zodat je telefoon langer doet met een acculading.
/i/2000569027.jpeg?f=imagenormal)
Afgezien van dat e-ink-scherm is de YotaPhone 2, die hier in Nederland kortweg als YotaPhone aan de man wordt gebracht, een doodgewone smartphone, met een 5"-amoled-scherm, een Snapdragon 800-soc en een bijna-standaardversie van Android.
We hebben lang moeten wachten op de daadwerkelijke beschikbaarheid, maar net voor de jaarwisseling ligt dit toestel van Russische makelij eindelijk in de Nederlandse webwinkelschappen. In deze review kijken we of het e-ink-scherm écht wat toevoegt of dat het niets meer is dan een leuke gimmick.
Wat kun je met het e-ink-scherm?
De YotaPhone heeft naast een 5"-amoled-scherm aan de voorkant, een e-ink-scherm achterop. Dat scherm, met een diagonaal van 4,7" en een resolutie van 960x540 pixels, beslaat het overgrote deel van de achterzijde. De pixeldichtheid komt uit op 235ppi, meer dan de scherpte van veel e-readers en net als veel e-readers kan het scherm 16 tinten grijs weergeven. Yota heeft het scherm mooi geïntegreerd; de behuizing loopt aan de randen bol af en dat geldt ook voor het e-ink-paneel. Daarnaast is de hele achterzijde afgewerkt met een laag Gorilla Glass 3, waardoor het er echt als één geheel uitziet.
/i/2000569022.jpeg?f=imagenormal)
Het antwoord op de vraag waar je het scherm voor kunt gebruiken is simpel: alles. Door vanaf de homeknop in Android naar links te vegen activeer je namelijk YotaMirror, waarmee de Android-interface op het e-ink-scherm getoond wordt. Omdat dit ook een touchscreen heeft, kun je alles op precies dezelfde manier bedienen als je op een normaal scherm zou doen. Je zou de YotaPhone dus elke dag kunnen gebruiken zonder ooit het 'normale' scherm aan te hebben.
Hoewel dat in het begin een leuke party trick is, heb je er niet heel veel aan. Het scherm ververst te traag om je echt lekker met de interface te laten werken; de refreshrate ligt onder de 10fps. Daarnaast gaat het niet om volledige refreshes, waardoor je flink wat ghosting ziet van eerder getoond beeld. Ook het touchscreen is niet bijzonder goed; je moet erg rustig te werk gaan en redelijk wat druk op het scherm uitoefenen. Mocht het een keer voorkomen dat je accu bijna leeg is en je echt je telefoon moet gebruiken, dan is dit een goede manier om dat te doen zonder de accu zwaar te belasten, maar lekker werkt het niet.
Je kunt het scherm beter alleen in specifieke gevallen inzetten. Een mogelijkheid die bij veel mensen te binnen zal schieten is het lezen van een e-book en Yota geeft dat ook zelf aan met het meeleveren van een e-book-app. Deze geeft netjes om de paar pagina's een kleine flits, zodat de e-inkt een reset krijgt en ghosting wordt gewist. Je kunt ook apps als Google Play Books of Amazon Kindle gebruiken voor het lezen van boeken, maar die doen dat trucje niet, waardoor je op de achtergrond steeds vaag oude pagina's ziet staan.
Met een hoge pixeldichtheid hadden we gedacht dat tekst er scherp uit zou zien en dus fijn zou zijn om te lezen, maar gek genoeg is dat niet zo. Tekst oogt korrelig, alsof de resolutie van het scherm veel lager is dan Yota opgeeft. Dat komt deels doordat je een telefoon een stuk dichter bij je gezicht houdt dan een boek of e-reader. Met de telefoon op schoot valt de onscherpte al minder op, maar ook in een rechtstreekse vergelijking met een e-reader valt op dat het scherm op de YotaPhone minder scherp is.
YotaPanel: widgets voor het e-ink-scherm
Hoewel je het scherm dus kunt gebruiken voor dingen die je normaal op het amoled-scherm zou doen, legt Yota meer nadruk op functionaliteit die specifiek voor het e-ink-scherm ontwikkeld is. In het bijzonder hebben we het dan over YotaPanel en YotaCover.
YotaPanel is een app die standaard weergegeven wordt op het e-ink-scherm terwijl het normale scherm uitstaat. Het bestaat uit panelen waar je doorheen kunt vegen, vergelijkbaar met homescreens. Elk paneel is opgebouwd uit blokken met widgets. Je kunt daarbij kiezen uit verschillende, vooraf ingestelde templates, maar je kunt ook zelf een paneel aanmaken en indelen. Bij die widgets moet je dan denken aan een klok, het weer, gemiste oproepen, een kalender en muziekafspeelknoppen.
Het idee is dus dat je snel toegang hebt tot die informatie zonder dat je de telefoon aan hoeft te zetten en dat werkt in de praktijk fijn. Even op de klok kijken of het weerbericht raadplegen gaat op deze manier een stuk sneller. En het blijft niet bij de informatie die aanvankelijk op het scherm staat; tik je bijvoorbeeld op de weerberichtwidget, dan krijg je een groter overzicht te zien. Hetzelfde geldt voor de kalender en je agenda, en via de sms-widget kun je een antwoord sturen zonder het hoofdscherm te gebruiken.
YotaCover: snel notificaties checken
YotaCover is een soort lockscreen voor het e-ink-scherm, waarop je verschillende soorten afbeeldingen in een carrousel kunt zetten, bijvoorbeeld van Instagram of Facebook, of gewoon foto's die op het toestel staan. Op dit scherm worden ook nieuwe notificaties getoond. Krijg je dus bijvoorbeeld een sms, dan wordt de tekst getoond op YotaCover en door er dubbel op te tikken open je de sms-app op het normale scherm. Via een knop onder aan het scherm kun je gemakkelijk wisselen tussen YotaPanel en YotaCover.
Dit soort features komen beter uit de bus dan bijvoorbeeld het lezen van een e-book. Bij een trilling van de telefoon hoefden we enkel even op de achterkant te kijken om te zien om wat voor notificatie het gaat. Het hoofdscherm kon dus uitblijven en we hoefden ook niet eerst op een knop te drukken of de telefoon te ontgrendelen. Als je veel notificaties binnenkrijgt, boek je er dus zeker tijdwinst mee en het zal ook schelen in het accugebruik.
Behuizing, scherm en hardware
De YotaPhone heeft natuurlijk ook nog een scherm aan de voorkant. Het gaat om een 5"-amoled-paneel met een resolutie van 1920x1080 pixels, dat vanwege het hoge contrast veel indruk maakt, maar met accurate kleurreproductie niet veel op heeft. De kleurtemperatuur is gelukkig in orde, waardoor je geen kleurzwemen ziet, maar primaire en secundaire kleuren worden met te veel saturatie weergegeven. De maximale helderheid ligt met 342cd/m2 niet bijster hoog, dus in de felle zon kan het moeilijk worden om het scherm goed af te lezen.
Het scherm is verpakt in een aangename behuizing. Dat komt door de ronding aan de achterzijde, die ervoor zorgt dat de telefoon fijn in de hand ligt. Daarnaast is hij met een breedte van 69mm net wat minder wijd dan veel andere smartphones met 5"-schermen. Hoewel de achterkant met Gorilla Glass is afgewerkt, voelt hij eerder aan als kunststof en heb je bij normaal gebruik totaal niet door dat er aan de achterkant een scherm zit. Het concept met twee schermen is dus goed uitgewerkt en de telefoon heeft er niet onder te lijden.
Rechts op de telefoon vinden we de aan-uit- en volumeknoppen, die prima aanvoelen, en achter de volumeknoppen is het nano-sim-slot verstopt. Onderaan zit de luidspreker, die niet bijzonder is. Goed genoeg voor notificaties of een alarm, maar je moet hem niet inzetten als mobiele muziekspeler.
Op hardwarevlak loopt de YotaPhone een beetje achter de feiten aan. De Snapdragon 800-soc, die alles aandrijft, stamt uit 2013 en de topmodellen van dit jaar gebruikten allemaal een Snapdragon 801, die vooral op accuvlak net even beter is. Wat snelheid betreft kan de Snapdragon 800 echter nog prima meekomen en de YotaPhone is dan ook vlot in gebruik. Ook het draaien van zwaardere apps en 3d-games is geen probleem. Op draadloos vlak is er ondersteuning voor wifi 802.11ac, bluetooth 4.0 en lte.
Hoe is de accuduur?
Het hele concept van de YotaPhone draait niet enkel om het idee dat een e-ink-scherm handig is, maar ook dat het stroom bespaart, omdat het hoofdscherm minder vaak aan zal staan. Daar valt weinig tegen in te brengen, maar het is extreem moeilijk om te kwantificeren hoe groot die stroombesparing is. Het hangt namelijk af van hoe je de telefoon gebruikt. Lees je alle notificaties op het e-ink-scherm en blijft het hoofdscherm dan echt uit? Gebruik je het e-ink-scherm alleen voor YotaPanel en YotaCover, of doe je alledaagse zaken er ook op via YotaMirror?
Er valt dus geen zinnig woord te zeggen over hoe veel langer de telefoon meegaat vanwege het e-ink-scherm. Wel kunnen we bepalen hoeveel zuiniger het e-ink-scherm is ten opzichte van het amoled-scherm aan de voorzijde. We hebben onze browsetest simpelweg twee keer gedraaid: één keer normaal en één keer via YotaMirror aan de achterkant. Met het e-ink-scherm ingeschakeld ging hij maar liefst veertien uur en zes minuten mee; bij de normale test was dat slechts vier uur en drieëntwintig minuten. Dat is dus meer dan een factor drie verschil, waarmee overduidelijk is dat het e-ink-scherm vele malen zuiniger is, ook als content die vaak moet worden ververst wordt weergegeven.
Kijken we echter nog even naar het resultaat bij de reguliere browsetest, dan geeft dat weinig reden tot juichen. De score van nog geen vier en een half uur is in vergelijking met andere telefoons erg laag, wat gezien de hardware onder de motorkap ook niet gek is. De combinatie van de wat oude Snapdragon 800, een 2500mAh-accu en een Amoled-scherm is geen match made in heaven. Vooral in situaties waarin veel lichte tinten weergegeven worden, zoals bij webbrowsen, valt de accuduur tegen, omdat het amoled-scherm dan relatief veel stroom verbruikt en de relatief kleine accu dan snel leeggetrokken wordt. Bij het bekijken van video gaat hij wat langer mee, maar opnieuw is het in vergelijking met andere telefoons niet indrukwekkend.
Software en camera
De YotaPhone draait Android 4.4.3 en hoewel Yota onder de motorkap waarschijnlijk veel aanpassingen heeft moeten doen om het e-ink-scherm werkend te krijgen, zie je daar niets van. De hele interface, inclusief iconen en achtergronden, is overgenomen van het standaard-Android zoals Google dat vrijgeeft. Yota heeft wel een paar applicaties voorgeïnstalleerd die je kunt gebruiken in combinatie met het tweede scherm. Je moet dan denken aan spelletjes als schaken, dammen of sudoku, een e-book-reader en een rss-app. Daarnaast is er nog YotaEnergy, waarmee je automatisch energie kunt besparen bij een bepaald accupercentage. Je kunt daarbij zelf kiezen welke zaken allemaal uit moeten en of het e-ink-scherm gebruikt moet worden.
Op cameravlak zijn er bij de YotaPhone geen vernieuwende zaken te vinden, behalve dan misschien het feit dat de camera-app ook op het e-ink-scherm werkt. Aan de achterzijde zit boven aan het scherm een 8-megapixelcamera met ledlamp en aan de voorzijde vinden we een 2,1-megapixelmodel voor videobellen en selfies.
De kwaliteit van de foto's is niet om over naar huis te schrijven. Met veel omgevingslicht weet de camera nog wel een acceptabel kiekje te produceren, maar zodra er minder licht voorhanden is, krijgen foto's snel veel ruis. Erger nog, de camera houdt de sluiter vaak te lang open, waardoor foto's, zelfs in situaties die we niet echt donker zouden noemen, al snel bewogen zijn.
Conclusie
Het is tegenwoordig moeilijk om je te onderscheiden als smartphonefabrikant, maar het Russische Yota bewijst dat er nog genoeg te innoveren valt. Met zijn e-ink-scherm op de achterkant is de YotaPhone een opvallende verschijning en het is knap dat de mensen van Yota het scherm hebben weten in te bouwen zonder dat de rest van de telefoon eronder te lijden heeft gehad. Zo is hij niet veel zwaarder of dikker dan andere telefoons en is hij prima om vast te houden.
Ook aan de softwarezijde is de uitwerking lang niet slecht. De widgets van YotaPanel zorgen ervoor dat er minder noodzaak is om de telefoon van tijd tot tijd aan te zetten en ook is het handig dat je snel even kunt kijken wat voor notificatie er is binnengekomen. Wie had gehoopt dat de YotaPhone kan dubbelen als e-reader komt echter van een koude kermis thuis; daarvoor is het scherm net even te klein en niet scherp genoeg. Ook het draaien van Android op het e-ink-scherm biedt geen geweldige ervaring vanwege de lage refreshrate en het weinig gevoelige touchscreen.
Los van het e-ink-scherm is de YotaPhone verder niet opvallend. Hij heeft een prima 5"-amoled-scherm, werkt vlot en draait stock Android. De accuduur is echter ondermaats en ook de camera weet niet te imponeren. Hij moet het dus echt van het e-ink-scherm hebben, want voor de rest is het niet meer dan een midrange-toestel met een magere accuduur.
En daar wringt de schoen, want Yota verkoopt de telefoon alsof het een écht high-end toestel is, met een adviesprijs van 699 euro. Dat is simpelweg veel te duur voor wat je krijgt. Dus aan de ene kant laat de YotaPhone ons geekhart sneller kloppen, is hij zeker een hit op feestjes en partijen, en hopen we dat andere fabrikanten dit concept verder zullen uitwerken. Aan de andere kant echter kun je voor 699 veel betere telefoons kopen en dan hou je waarschijnlijk nog geld over ook.
Eindoordeel