Door Jeroen Horlings
Redacteur
Feedback
• 16-09-2014 08:00
Inleiding
Samsung is al jaren een actieve speler in de systeemcamera-markt, maar hoewel het volgens eigen zeggen marktleider in Nederland is, kreeg het bedrijf nog niet echt een voet aan de grond als belangrijke camerafabrikant. Eén van de oorzaken was een beperkt aanbod van objectieven, maar ook van camera's.
De meeste modellen waren gericht op een gemiddelde consument die een camera vooral voor huis-tuin-en-keukengebruik inzet. De NX30-serie en diens voorgangers waren wel wat hoger gepositioneerd: dit zijn camera's met een dslr-achtige body met grote grip, een ingebouwde evf en kantelbaar scherm. Maar ook die categorie, te koop voor nog geen €800 met kitlens, kan niet echt opboksen tegen de topmodellen van Fujifilm, Sony, Panasonic en Olympus. Oftewel, er miste een segment. Een (semi-)professionele camera.
Daar komt nu verandering in met de Samsung NX1. Het Koreaanse bedrijf wil enerzijds in een behoefte voorzien bij bestaande gebruikers, die momenteel vrij beperkte upgrade-mogelijkheden hadden als ze een betere body zochten, en anderzijds wil men juist nieuwe doelgroepen aanboren. Wat dat laatste betreft denkt Samsung vooral aan filmers en (semi-)professionals die veel aan actiefotografie doen. Beide doelgroepen zijn voor Samsung praktisch nieuw. Filmers hebben Samsung tot nu toe links laten liggen en zochten vooral hun heil bij Canon en Panasonic. Met de introductie van de NX1 hoopt Samsung dat te veranderen.
NX1 body
Samsung moet natuurlijk wel met iets bijzonders komen voor deze doelgroep. En bovendien moeten ze zich onderscheiden van andere systeemcamera's (en dslr's) wat betreft specificaties, prijs en mogelijkheden. Op het eerste gezicht lijkt dat redelijk gelukt met de NX1. We konden hem vorige week in Amsterdam en deze week op de Photokina al even aan de tand voelen. Het gaat om een grote, stevige body met een frame van magnesiumlegering. De body doet wat betreft omvang niet onder voor een dslr; zelfs onze pink had voldoende ruimte op de grip. De NX1 body met daarop de 16-50mm f/2.8 of de net aangekondigde 50-150mm f/2.8 is een mooie combinatie, die goed in balans is. Tegelijkertijd is het compacte voordeel van een systeemcamera daarmee wel teniet gedaan.
/i/2000545078.jpeg?f=imagenormal)
Specificaties
De specificaties van de NX1 zijn erg netjes. Hij beschikt over 205 fasedetectie-punten op de sensor, wat volgens Samsung het snelste af-systeem van dit moment oplevert. Deze punten zitten bovendien over de gehele sensor verspreid en zijn kruislingsgevoelig. De NX1 kan maar liefst 15 foto's per seconde schieten met behoud van autofocus en heeft een buffer van circa 70 jpeg's en 40 raw's. Ook kan de camera opnemen in 4k video, zowel intern via de sd-kaart als met behulp van een externe recorder. Hiermee wil Samsung een serieuze gooi doen naar de doelgroep van dslr/csc-filmers. Maar het meest bijzondere aan de NX1 is wat ons betreft de sensor.
Bsi cmos-sensor met 28 megapixels
De sensor die Samsung in de NX1 gebruikt is van eigen makelij. Allereerst breekt Samsung een nieuw record met 28 megapixels op een aps-c camera, maar dat vinden wij op zich niet zo bijzonder. Wat wel bijzonder is, is dat dit de eerste bsi cmos-sensor is op aps-c formaat. Tot nu toe hebben we dit type sensor met name in smartphones en 1 inch-camera's gezien.
/i/2000545017.jpeg?f=imagenormal)
Sensorontwerp
De opbouw van een bsi sensor is anders dan een traditionele sensor, zoals die vandaag de dag in aps-c en fullframe-camera's wordt gebruikt. Een traditionele front-illuminated sensor is min of meer op dezelfde manier opgebouwd als het menselijk oog: een lens aan de voorzijde, de elektronica en bedrading in het midden en de fotocellen aan het eind. Deze volgorde is ook de meest praktische en goedkope manier van fabricage, Maar omdat de bedrading voor de lichtgevoelige fotocellen zit, gaat er wat licht verloren door reflectie.
Een bsi sensor heeft een iets andere opbouw. De bedrading zit onder de fotogevoelige laag en de fotodiodes vangen dus meer licht. Dit proces is niet zonder risico, want de siliconen wafer is een stuk dunner dan normaal en de yields zijn wat lager. OmniVision introduceerde de eerste bsi-sensoren in 2007, maar die waren vrij kostbaar. In 2009 kwam Sony met haar eerste versie: de Exmor R bsi-cmos-sensor, die volgens eigen zeggen een verbeterd signaal had van +8 db en -2 db minder ruis. Met name de low-light beeldkwaliteit was fors toegenomen.

Het verschil tussen een traditionele cmos sensor en een bsi cmos sensor (beeld: Sony)
Sindsdien zagen we dergelijke sensoren verschijnen in smartphones en compacts en recentelijk ook steeds vaker in camera's met een 1 inch-sensor. Maar tot nu toe bleef een groter formaat sensor uit. Vaak werd aangenomen dat de meerwaarde daarvan klein zou zijn, tenzij de resolutie enorm zou toenemen. Door de grotere pixel pitch van aps-c- en fullframe-sensoren is de elektronica ook kleiner en dus een minder groot probleem voor het doorlaten van licht. De noodzaak van bsi-cmos-sensoren in aps-c-formaat leek dus minder groot, maar volgens Samsung is er wel degelijk een voordeel.
28 megapixels
Samsung is dus de eerste met een bsi-cmos-sensor in het grote aps-c-formaat. Volgens de Koreaanse fabrikant heeft bsi ook in dit geval grote voordelen. Men stelt dat er in vergelijking met conventionele cmos-sensoren minder ruis is doordat het licht via de lens ongehinderd de fotodiodes bereikt. Men belooft superieure beeldkwaliteit, die zichtbaar beter is dan die van andere camera's, zoals de eigen NX30 met 20 megapixels.
Daarnaast wordt er volgens Samsung nog een slimme softwarematige ruisreductie toegepast waarbij subtiele ruis in randen, texturen en luchten effectief gereduceerd wordt. En wel zonder dat andere details hierdoor zichtbaar minder scherp worden, zoals gewoon is bij de gebruikelijke softwarematige ruisreductie. Wat betreft iso-standen gaat de NX1 van 100 tot 25.600. Dit kan uitgebreid worden tot iso 51.200. Toch is het verschil met de NX30 op dat vlak klein, want die gaat ook gewoon tot iso 25.600.
Autofocus, snelheid en 4k
Wie het predicaat 'professioneel' claimt, moet van natuurlijk goede huize komen. Tot nu toe richtte Samsung zich overduidelijk op de consument met haar systeemcamera's. De specificaties waren best netjes, maar het waren duidelijk geen high-end modellen die de concurrentie aan konden gaan met bijvoorbeeld de Fujifilm X-T1, Sony A6000, Panasonic GH4 en Olympus OM-D E-M1.
Daar kwam nog eens bij dat Samsung's lenzenaanbod zeer beperkt was (en is). Het bestaat vooral uit consumentenzooms die niet erg lichtsterk zijn en een aantal primes. De 16-50mm f/2-2.8 is samen met de 85mm f/1.4 eigenlijk de enige 'professionele' lens, maar afgelopen maandag kwam daar nog de 50-150mm f/2.8 telezoom bij. Een professional mist dan nog teleconverters, een lichtsterke supergroothoek, meer primes en bijvoorbeeld een 300mm f/2.8. De laatste genoemde lens is overigens wel in ontwikkeling, zo vertelde Samsung tijdens de Photokina.
Snelheid
Maar Samsung heeft duidelijk haar best gedaan om de NX1 van de best mogelijke specificaties te voorzien. De sensor van de NX1 is voorzien 205 fasedetectie- en 209 contrast af-punten. Samen dekken die 90 procent van het zoekerveld af, wat beduidend meer is dan de meeste dslr's. We hebben een pre-productie camera al even kunnen proberen en kunnen beamen dat er snel gefocust wordt. Wel was de keuze waarop automatisch werd scherpgesteld soms niet logisch, soms de voorgrond, dan de achtergrond, maar een beurs is dan ook geen ideale testomgeving.
De camera kan 15 foto's per seconde schieten mét behoud van autofocus en er zijn maar weinig camera's die hetzelfde kunnen claimen - zover wij weten is alleen de Nikon V3 systeemcamera sneller met 20 bps. De autofocus, snelle burstrate en 4k videomodus zijn mede mogelijk door Samsungs DRIMe V-quadcore-beeldprocessor. Deze zorgt ook voor eerdergenoemde slimme ruisreductie, waarbij het beeld in verschillende segmenten wordt verdeeld, waarna de ruis met minimaal detailverlies wordt gereduceerd, aldus Samsung. Foto's op iso 25.600 zouden significant beter zijn dan de NX30. Zelfs iso 51.200 zou bruikbaar zijn. Dat moeten we uiteraard nog op de proef stellen in ons testlab.
Andere bijzonderheden zijn een af-assist- beam om tijdens het donker fasedetectie te kunnen gebruiken, een werkbare autofocus vanaf -3 EV, een monochroom lcd-scherm aan de bovenzijde, wifi, bluetooth, nfc en usb 3.0. Verder zou de 2,36 miljoen dots oled-evf (1024x768 pixels) een vertraging hebben van slechts 5 milliseconden, wat beduidend sneller zou zijn dan andere evf's.
4k
De laatste 'killer feature' is ondersteuning voor 4k video, waarbij zowel de sd-kaart als opslagbron kan worden gebruikt, als een externe recorder. Zijn enige concurrent op dit vlak is de Panasonic GH4 en in mindere mate de Sony A7S , die een externe recorder vereist voor 4k. Maar Samsung onderscheidt zich van deze camera's met ondersteuning voor de h.265-codec. Dit is de opvolger van h.264, die veel minder bestandsruimte in beslag neemt, waardoor je dus langer kunt filmen. In potentie zou je daarmee 4k ProRes video kunnen schieten met dezelfde omvang als 1080p h.264 op een lage bitrate.
Tot slot
Tijdens de persconferentie op de Photokina werd de NX1 camera met grote woorden aangekondigd. 'Game changer', 'next generation image quality' en 'quantum jump forward' werd vanaf het podium geroepen. Nu is dat voor een groot deel marketingtaal. Voor Samsung zelf is het weliswaar een grote stap, maar hoewel de specificaties uitermate netjes zijn, valt de impact op de markt nog te bezien.
Met een adviesprijs van vermoedelijk 1499 euro is de prijs-prestatieverhouding van de NX1 erg goed. Je krijgt daarvoor een stevige, weerbestendige camera met een snel autofocussysteem, die 15 foto's per seconde kan maken en ook nog eens in 4k resolutie video kan opnemen. Maar met alleen de camera ben je er niet, tenzij je een bestaande NX-gebruiker bent en al wat goed glaswerk hebt liggen. Met zo'n camera ontkom je eigenlijk niet aan het gebruik van lichtsterke objectieven zoals de 16-50mm f/2-2.8 en de net aangekondigde 50-150mm f/2.8.
Met die combinatie komt het prijskaartje ineens ver boven de 4000 euro te liggen en dat is wel een erg hoge drempel. Bovendien is de keuze in Samsung glaswerk zeer beperkt - voor dat geld kun je ook een complete fullframe-set kopen. Maar de grootste uitdaging van Samsung is misschien nog wel het winnen van het vertrouwen van gevorderde amateurs, professionals én filmers. Immers, overstappen vanaf een ander camerasysteem doe je niet zomaar, ongeacht of je nu een amateur bent of een professional.
We zullen de Samsung NX1 in de nabije toekomst aan een praktijktest onderwerpen om zien hoe de camera het in de praktijk doet en hoe de beeldkwaliteit van de bsi-cmos-sensor uitpakt.