Door Arnoud Wokke

Redacteur Tweakers

Samsung Galaxy Note 4 Preview

Beest van een smartphone

07-09-2014 • 18:00

223

Multipage-opmaak

Inleiding: niet langer de grote smartphone

Samsung heeft het bij zijn Note-smartphones steeds over de S Pen, maar de reden dat deze serie smartphones zijn stempel op de telecomhistorie heeft gedrukt is een heel andere: Samsung waagde in 2011 als eerste grote merk de stap naar het maken van toestellen met grote schermen en hoge resolutie. De enige bekende fabrikant die vlak daarvoor die stap maakte was Dell met zijn Streak in 2010, maar die had een lage schermresolutie en weinig succes.

Waar de Streak faalde, had de Note meer aantrekkingskracht: Samsung verscheepte er ongeveer een miljoen per maand. De Note 2 en Note 3 daarna waren nog succesvoller, maar die hadden niet meer de impact die de eerste Galaxy Note had.

Dat 'gigantische' scherm van de eerste Note was 5,3" groot, geen maat waarvan iemand anno 2014 nog opkijkt. Samsung bracht zelf met de Mega 6.3 al een groter toestel uit, en vele fabrikanten hebben inmiddels ook een grote telefoon gemaakt. Vandaar dat Samsung zich richt op het pennetje: het is nu nog het meest onderscheidende van het toestel.

Samsung presenteerde op de IFA in Berlijn de Galaxy Note 4, net als de Note 3 met 5,7"-scherm. Tweakers nam de nieuwe Note ter hand om te kijken of de Note vooral iets is van de smartphone-geschiedenis of dat ook dit weer een interessant toestel zal zijn voor veel mensen die dit najaar op zoek zijn naar een nieuwe smartphone.

Ontwerp en features

Samsung probeert elk jaar weer meer interessante features te bedenken voor de S Pen, naast verbeteringen aan de hardware. Het aantal drukpunten dat de pen kan herkennen is opgehoogd van 1024 naar 2048; dat is interessant, maar welke nieuwe dingen dat precies mogelijk maakt is onduidelijk. Bovendien is met 1024 drukpunten de menselijke controle over de pen - kleine trillingen van de hand met de pen en de hand waarin je de Note houdt - vermoedelijk al de bottleneck voor precisie in het tekenen.

De belangrijkste nieuwe functie voor de pen is iets wat Samsung Smart Collect noemt; een soort tijdelijk notitieboekje. Door met de pen te vegen over een afbeelding, sla je die afbeelding tijdelijk op, iets dat de telefoon duidelijk maakt door ergens op het scherm een cirkel te tonen, als een Chat Head van Facebook Messenger. Vervolgens kan de gebruiker doorgaan met afbeeldingen of tekst selecteren, waarna die in een keer te verzenden is.

Screenshot Samsung Galaxy Note 4 PreviewScreenshot Samsung Galaxy Note 4 PreviewScreenshot Samsung Galaxy Note 4 Preview

Een andere functie die erop lijkt, maar die geen pen vereist, is die om applicaties in popups te openen. Deze applicaties nemen geopend automatisch iets van een kwart van het scherm in beslag. Je kunt applicaties zo als popup laten functioneren door vanaf een bovenhoek diagonaal naar beneden te vegen.

Deze nieuwe versie van Multi Window ondersteunt ook nog steeds de splitscreen-modus. Nieuw daarin is dat je zaken zoals foto's met drag&drop kunt verslepen; op die manier is het makkelijk om een foto in een mail te zetten. Ook werkt het nu vanuit het menu van Recente Apps, dat trouwens de interface van Android L heeft meegekregen met vensters achter elkaar. Als de app Multi Window ondersteunt, is dat duidelijk door een icoon rechts in de titelbalk.

Daarnaast zijn er andere bestaande features behouden en uitgebreid, zoals Air Command, waarmee gebruikers door met de pen te zweven boven het scherm een menu kunnen openen met opties. Het zijn leuke opties, maar er is echt een handleiding voor nodig om ze te leren gebruiken en dat zou niet nodig hoeven zijn. Wie ze eenmaal onder de knie heeft, zal sommige ervan wellicht gebruiken - er is in elk geval voldoende keuze in verschillende features.

Ontwerp

Samsung heeft de lijn van de Galaxy Alpha doorgetrokken en de Note 4 heeft dus ook een metalen rand. Die rand moet het toestel een meer premium-gevoel geven. Omdat Samsung hiervoor een plastic rand gebruikte die op metaal moest lijken, is dat wel een verbetering, maar veel scheelt het niet: kunststof is niet inferieur aan metaal in onze ogen, maar de manier waarop Samsung het steevast inzette tot aan de S5 is niet echt charmant in onze ogen.

Samsung behoudt de kunststof achterkant die op leer moet lijken en op de een of andere manier past dat prima bij de Note-serie. De nieuwe versie van dit kunststof voelt ook beter aan dan de afwerking van de Note 3 en ziet er mooi uit. De nepstiksels aan de rand zijn verdwenen ten opzichte de Note 3. De achterkant geeft hem een goede grip, is niet gevoelig voor vingerafdrukken en past bij de uitstraling van het toestel.

Samsung Galaxy Note 4 PreviewSamsung Galaxy Note 4 PreviewSamsung Galaxy Note 4 Preview

Voor het overige is het een klassieke Samsung, met een speaker die wederom aan de achterkant zit en een Home-knop aan de voorkant. Als Samsungs ontwerpen je aanspreken, dan zal dit je ook bevallen.

Scherm, hardware en camera

De Note 4 heeft - net als de Note 3 - een prima scherm. Het gaat wederom om een 5,7" Super Amoled-scherm, maar de resolutie is opgeschroefd van 1920x1080 pixels naar 2560x1440 pixels. Dat is vooral nuttig voor de Gear VR-accessoire, die alsnog wel meer pixels kan gebruiken, merkte Wout op in de preview.

Laten we het maar zeggen waar het op staat: alleen op heel korte afstand van het scherm is het verschil te zien. Bij normaal gebruik is er geen enkel verschil in scherpte tussen het scherm van de Note 4 en Note 3. Hoewel we het niet hebben kunnen testen, hopen we dat Samsung de verbeteringen aan het display van de Galaxy S5 hier heeft doorgevoerd en hij dus een hoge maximale helderheid heeft voor afleesbaarheid op zonnige dagen. Op de beursvloer leek het daar wel op.

Samsung Galaxy Note 4 PreviewSamsung Galaxy Note 4 Preview

Hardware

De Note 4 is het eerste toestel voor de Nederlandse markt met een Snapdragon 805 van Qualcomm. Deze 2,7GHz-processor heeft vier Krait-kernen en een gloednieuwe Adreno 430-gpu. Deze gpu moet de grafische spierballen geven om het 2560x1440-scherm aan te sturen.

De telefoon werkt sneller dan de LG G3, die dezelfde schermresolutie heeft, en dat ondanks de aanwezigheid van de meestal vertragende Samsung-software. Ook een leuk detail: de Note 4 ondersteunt 4g+ met downloadsnelheden tot 225Mbit/s. KPN en Vodafone ondersteunen dat ook op bepaalde plekken, dus je kunt er echt gebruik van maken.

Camera

Samsung is eindelijk over op optische beeldstabilisatie. Nadat Nokia ermee begon in 2012 en onder meer HTC en LG volgden in 2013, is het nu de beurt aan de marktleider om optische beeldstabilisatie te integreren in een smartphonecamera. De beeldstabilisatie werkt niet echt: videobeelden zien er nog altijd schokkerig uit . Verwarrend genoeg is er nog een 'stabilisatie'-optie in de camera-software aanwezig, die niets doet; optische beeldstabilisatie is niet aan of uit te zetten.

Het gaat verder om een f/2.2 16-megapixelcamera, vermoedelijk wordt dezelfde module gebruikt als in de Galaxy S5. Die schiet op het oog prima plaatjes. De telefoon kan filmen in 4k en heeft de nodige features die Samsung eerder al bouwde voor zijn camerasoftware, zoals diverse modussen voor foto's 's nachts of tijdens actiemomenten. De maximale resolutie van de foto's is 5312x2988 pixels.

De camera aan de voorkant heeft een upgrade gehad, uiteraard ten behoeve van het maken van selfies. Het is met een maximale resolutie van 3,7 megapixels bij lange na niet de frontcamera met de hoogste resolutie en de 'beauty-modus' die we bij concurrenten als Huawei en Nokia zien, hoeven we bij Samsung ook nog niet te verwachten. Wie dus softwarematig zijn ogen wil vergroten of zijn lach wil verbreden, kan nog altijd beter bij de concurrentie terecht, zo lijkt het.

Video's zijn te maken in uhd-resolutie, maar standaard filmt de Note 4 in full hd met 29fps en stereo-audio met een bitrate van iets boven 200kb/s.

Foto gemaakt met Samsung Galaxy Note 4

Tot slot

Als je een grote smartphone zoekt, dan struikel je inmiddels bijna over de toestellen die volgens sommigen 'phablets' heten - en naar verluidt brengt ook Apple er dus eentje uit binnenkort. De Note 4 is niet langer de grootste smartphone of zelfs maar een bijzonder grote smartphone in het huidige geweld van enorme toestellen, maar Samsung blijft manieren verzinnen om hem interessant te houden.

Wie nu een Note-toestel heeft en fan is van het pennetje, heeft niet zoveel keuze: geen fabrikant implementeert het krabbelen met een stylus op een smartphone zoals Samsung. Dan is de overstap naar een Note 4 dus logisch. De fabrikant geeft zelf toe dat wij als Nederlanders niet zo verknocht zijn aan de pen als mensen in andere werelddelen.

Wat overblijft is een beest van een telefoon met de snelste processor, mooiste scherm met de hoogste resolutie en meeste features die Samsung in het toestel had kunnen stoppen. De adviesprijs baart wel zorgen: Samsung zegt dat hij 799 euro gaat kosten, 50 euro meer dan eerdere Notes; de stap van 16GB naar 32GB verklaart dat, maar het is veel geld voor een smartphone. Samsungs dalen snel in prijs, dus wie hem echt wil maar het geld niet heeft, kan het beste wachten.

De Note 4 is allang niet het revolutionaire toestel dat de eerste Note wel was, maar het is over de hele linie een fijne upgrade. De Notes hebben inmiddels een eigen publiek gevonden en in Nederland gaat het daarbij vooral om liefhebbers van snelle telefoons met grote schermen. In dat opzicht voldoet de Note 4 aan alle verwachtingen.

Reacties (222)

Sorteer op:

Weergave:

Ik dacht dat de Note 4 met een Exynos 5433-chip in Nederland uitgebracht zou worden en niet de Snapdragon? Dit heeft Coolblue ook laten weten.
Dat is best mogelijk. Ik denk dat Tweakers er iets te snel vanuit gaat dat omdat hun "half-uur-op-hotelkamer" testmodel in Berlijn een Snapdragon 805 chip heeft, dat ook zal gelden voor b.v. de in Nederland verkrijgbare editie.

In diverse media is al beschreven dat er twee versies zijn van de Note 4, een met Snapdragon 805 (N910S), de andere met Exynos 5433 (N910C), ook in een eerder Tweakers artikel (http://tweakers.net/nieuw...galaxy-note-edge-aan.html). Er zijn benchmarks verschenen die aangeven dat de Exynos 5433 snel is, zelfs aanzienlijk sneller dan de Snapdragon 805. Daar heb je echter niet zoveel aan als andere aspecten te kort schieten, en heb al een opmerking gelezen dat de accuduur van de Exynos 5433-Note 4 bij browsen erg matig leek te zijn.

Dus welke versie daadwerkelijk beschikbaar zal zijn in Nederland maakt nogal wat uit.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 22 juli 2024 13:45]

Ik heb een Note3 waarin een Snapdragon 800 in zit en dat gaat nog steeds erg vlot. Nee, het verschil zou pas kunnen worden gemaakt wanneer ik op die Note4 al die verschrikkelijke bloatware keihard zou kunnen verwijderen, werkelijk. Het laten draaien van al die overbodige software is om ziek van te worden. Verder is het een mooi stukje hardware en toestel...
Google eens op Towelroot. Je houdt je 0x0 knox en kan dan bloatware uninstallen.

Ontopic; Ben nog altijd zeer tevreden met mijn Note3, heerlijk multitasken. Zal met de 4 alleen maar beter gaan vermoed ik :-)
Dan heeft Coolblue het mis. In Nederland gaat enkel het LTE CAT6 model met de Snapdragon 805 (APQ8084) geleverd worden.
Opzich maakt het mij niet uit welke chip erin komt te zitten, ik dacht het echter omdat verschillende media websites dit heeft laten weten dat de Europese versie de Exynos 5433-chip zal hebben.

Mocht de snapdragon versie in Nederland uitkomen, dan vindt ik dat ook goed aangezien mijn Note 3 prima performance levert.
De Exynos versie van de Note 3 had toch last van meer haperingen dan een snapdragon? Meen ik me te herinneren.
Precies, ik dacht precies hetzelfde.

@arnoud_h:

Het is net andersom volgens mij.
De N910C (exynos versie) heeft LTE cat. 4
De N910S (snapdragon versie) heeft LTE cat. 6
Ik snap werkelijk niet het nut van een Note. Te klein in vergelijking met een tablet en te groot om mee te bellen. ik blijf het ziet er niet uitzien als iemand met een formaat strijkbout staat te bellen. waarom moet alles groter en groter. Net als met horloges moet je nu een formaat wekker om de pols hebben en nu ook de smartphone zeker.

Geef mij maar een slanke compacte telefoon en een tablet. Did hybride oplossingen als een phablet blijven vooral maar een compromis.
Hoezo te groot om mee te bellen? Ik werk al jaren met Notes en ik heb nergens last van.

En dat ze voor jou een compromis blijken is persoonlijk, ik zou niet meer zonder zo'n mooie grote telefoon met zoveel functies kunnen.
De eerste flapphones 10 jaar terug waren groter. Zolang je zelf geen Note hebt gehad en langer dan een week heb gebruikt weet je niet waar je over praat...
Maar je mening is je mening ;)
Bellen? Voor dat uurtje per maand dat ik handsfree bel ga ik geen kleiner toestel nemen..
Misschien dat je het snapt als ik je uitleg dat er veel mensen zijn die niet zoveel meer bellen, en dat als je met de Note wilt bellen het prima gaat. Hij is een centimeter langer en een halve centimeter breder dan de S5, valt reuze mee in praktijk :)
Neuh, te groot om mee te bellen valt reuze mee. Het ding houdt prima vast. Past ook prima in een broekzak.
"50 euro meer dan eerdere Notes; de stap van 16GB naar 32GB verklaart dat"

Ben ik de enige die vind dat dit het niet verklaard en dat mobiele telefonie geheugen verschrikkelijk overpriced is en blijkbaar word dat nog normaal gevonden ook als je dit zo leest.. :/

Verder schitterend toestel natuurlijk, waarschijnlijk een kanshebber als opvolger voor mijn HTC One aangezien ik toch een wat groter scherm wil.
Precies. Het verschil in productiekosten tussen een 16 en 32 GB model zal in die aantallen een kwestie van enkele euro's zijn. Fabrikanten menen dat 2x zo veel opslag rechtvaardigd dat ze op die paar gigabyte extra 1000+ % winst mogen maken. Iets wat € 5 kost moet € 50+ opleveren.

Daarom kies ik altijd voor een toestel met SD-kaartlezer; dat is een factor 5 a 6 voordeliger per gigabyte dan interne opslag. Er zijn zat tools die ervoor zorgen dat je apps naar de SD-kaart kunt verschuiven.
http://www.hardkernel.com....php?g_code=G140471315858
Er zit $10 tussen een 16GB eMMC en 32GB eMMC
Het grote verschil voor samsung zit hem er waarschijnlijk in dat ze van de 32GB een andere serie moeten maken. De chips zitten doorgaans vastgesoldeerd.

Anyway: er is een groot verschil tussen eMMC en uSD. Ik denk grofweg 150MB/s aan verschil voor lezen minstens. Voor schrijven zal het ook nog best wel hoog zijn.
Een ander verschil is dat een uSD vaak ondergedimensineerd is, en eMMC vaak overgedimensioneerd. De eMMC houdt het doorgaans veel langer uit dan de rest van de telefoon. Bij een uSD is het altijd maar de vraag.
Voor die $10 prijsverschil begrijp ik niet dat er meteen 32GB in zit, maar ik zou voor de 32 of 64 gaan. 16 zit zo vol, zeker als je niet automagisch je fotos in de google cloud gooit.
Apps zijn het enige die profijt hebben van het snellere NAND / eMMC geheugen. Alle overige data (waaronder mediabestanden) is tevreden met SD-geheugen. Ga je echt meer dan 32 GB aan apps installeren ? Houd er rekening mee dat het besturingssysteem ook de nodige gigabytes in beslag neemt.

Persoonlijk ben ik in alle jaren nog geen defecte SD-kaartjes tegen gekomen. Het enige wat tot nog toe gesneuveld is, is een oude, cheap-ass USB stick van enkele GB's.

Op zich heb ik genoeg clouddiensten waar ik gebruik van maak. Zo'n 15 GB bij Google Drive, 50GB (gratis tot November bij mijn vorige Samsung toestel) bij DropBox en nog eens 5GB van de Oppo Cloud. Voor foto's is het prima, maar ik ga geen grote videobestanden uploaden. Zelfs via WIFI duurt dat nog een hele poos.
ja maar dan moet je wel je telefoon rooten, wat weer andere veiligheidsrisico's met zich meenemen
Eens, bij Apple is het nog erger. Die maakt stappen van 100 euro tussen 16 en 32 gb.
Ik meende een prijsverschil van € 100 tussen 16 en 32 GB (dus +16GB) maar ook € 100 tussen 32 en 64 GB (+32GB). Dat laat eigenlijk toch zien hoe krom die prijzen zijn in verhouding.
Dat is inderdaad wel het ultieme voorbeeld dat de prijs nergens op gebaseerd is inderdaad. Daar had ik nog geeneens aan gedacht.
Precies, maar voor het gemak hoor je daar niemand over en betalen ze lachend die upprijs.

Net als het hele Phablet gebeuren, werd al sinds jaar en dag belachelijk gemaakt want je ging niet met een 'koelkast' bellen enzo .... Nu dat Apple zelf met een flinke Iphone gaat komen is het stil en schijnbaar opeens cool.
Klopt
Voor 30 euro meer krijg je met de oneplus one 64GB (16Gb standaard)
Nee. De Note3 heeft standaard 32 GB. Dus die prijsverhoging wordt er helemaal niet mee verklaard. Ook komen kort na release de importwinkels die zomaar 100-150 onder de adviesprijs zitten. Waardoor Samsung weer met cashbacks en gratis spulletjes komt.

We zijn op een punt aangeland waar we bij de dumbphones ergens in 2008 waren. Een beetje aan het einde van de ontwikkelingen waarbij er telkens maar kleine updates zijn.
Intern geheugen van het toestel is sneller dan een Micro SDHC's Class 10.
Het is ook geen normaal geheugen het is eMMC geheugen met 3 componenten in één.
MMC (multimedia card) interface, the flash memory, en de flash memory controller.

Ik gok dat het een stuk duurder is.
Note 3 heeft ook gewoon 32GB
Beetje vreemd dat je dat zegt. .. hij heeft een beter scherm betere accu duur veel snellere cpu metalen behuizing en meer geheugen voor 50 euro meer.

Waarom wordt er altijd zo negatief gedaan? En met abonnement merk je er toch niet van. Misschien 2 euro in de maand.

Ik ga deze zeker halen. Heb nu de note 2 en ben er erg tevreden mee.

Maar goed als je hem te duur vind koop je toch een iphone 5s met 64 gb oh wacht... die kost 900 euro...
Ik ben niet degene die dat zegt... Heb je het artikel wel gelezen? En dat laatste stuk is helemal dom geleuter.
Inderdaad. Lees het eens in Guldens. Gewoon bijna 2000 Gulden voor een oversized telefoon.
Ok, ik vind 'em echt mooi en goed, maar....get real.
Wat zijn guldens?
Ach, iets meer als 2 bitcoin klinkt al aardiger ;)
Terugrekenen naar guldens... Dat doen alleen mensen die de oorlog hebben meegemaakt.

Zeg nou zelf, dat is toch allang niet meer relevant?
Wauw en als ik mijn salaris terug reken naar guldens verdien ik meer dan 2x zoveel!
Precies je moet gewoon 1 tot x maanden werken om genoeg geld over te houden om een bepaalde telefoon te kopen, of je dat nou in euro's, gulden, bitcoins of yen bekijkt maakt geen hol uit...
De prijs van het flashgeheugen in een ssd vind ik ook serieus overpriced, maar ja wat doe je eraan.
De note 3 was ook alleen verkrijgbaar in 32GB formaat in Nederland, dus dit klopt al helemaal niet
ehh de note 3 had ook al standaard 32gb!
volgens mij is dit met bijna elke generatie van de S en de Note als zo
dat de volgende versie een 50 euro hogere advies prijs had..
Inderdaad.. je hebt al micro SDHC's class 10 32GB voor 13 - 20 euro..
En bijna een 128GB (class 10) SDXC (geen micro) voor die 50 euro. (prijs is rond de 60 euro)

en dit in gewone consumenten winkels, laat staan dat ze er honderduizenden inkopen..

edit: yep, dit is geen eMMC geheugen.
so?
Ze gebruiken dit fabeltje gewoon al jaren en dat is slim van ze uit een business point of view. Moest eMMC geheugen niet voordeliger zijn tov SD geheugen, zouden ze het niet gebruiken.
Anders waren er al lang phones met 8gb eMMC en 64/128GB SD combo's..
(yep, het SD geheugen is trager, maar de consument weet dit toch niet? Die zou enkel de grote getallen geheugen zien. Moest dit werkelijk voordeliger zijn, zou Android etc zo gemaakt zijn dat er bv enkel foto's, muziek, films etc op je SD kaart terecht komen en alles wat snel moet zijn op het NAND geheugen komt.)

Natuurlijk worden smartphones ook smaller en kunnen ze daardoor soms geen externe sd kaartjes meer gebruiken.. (of door unified body)
en moest SD goedkoper zijn, dan konden ze dit intern wel ergens verwerken. 128GB staat namelijk mooier dan een 2mm minder dikke smartphone :+

[Reactie gewijzigd door SmokingCrop op 22 juli 2024 13:45]

Wat is de verschil tusen SHHC - SDXC?

Sneller? Beter?

[Reactie gewijzigd door Probook8979 op 22 juli 2024 13:45]

/*edit: dit gaat over de groottes die nu verkrijgbaar zijn */
Micro SDHC & SDHC gaat tot 32GB opslag
Micro SDXC gaat doorgaans tot 64GB, en eentje in de pricewatch met 128GB
SDXC gaat doorgaans tot 128GB en eentje in de pricewatch met 256GB

Het zegt enkel iets over de capaciteit, voor de snelheid moet je naar die Class x kijken en UHS-I.

[Reactie gewijzigd door SmokingCrop op 22 juli 2024 13:45]

Ik corrigeer je een beetje en vul wat aan;

- SDHC gaat maximaal tot 32GB en het filesystem is FAT32.
- SDXC gaat maximaal tot 2TB en het filesystem is exFAT.
- De micro prefix heeft alleen te maken met de fysieke grote van het kaartje, niet met de interne specs. Je kan altijd een micro in een normale socket plaatsen (en andersom) mits je een adapter/kabeltje hebt.
- De grootse microSDXC verkrijgbaar is op dit moment is 128GB maar dat is in de toekomst allicht meer.
- Telefoons die officieel enkel SDHC ondersteunen zullen heel vaak wel werken met een SDXC kaart mits je em zelf eerst op FAT32 format.
- Als er officieel SDXC ondersteuning is zal SDHC altijd ook werken.
- SDXC kaarten kunnen extra pinnetjes hebben voor snellere data transfer, maar zullen in oudere sockets ook gewoon werken.

[Reactie gewijzigd door SuperNull op 22 juli 2024 13:45]

Duidelijke uitleg, mijn dank SmokingCrop!
Ik denk dat SDHC High Capacity en SDXC Xtreme Capacity is. SDXC heeft dus een grotere capaciteit dan SDHC.

Edit: Ah, Titan_Fox legt het hieronder beter uit.

[Reactie gewijzigd door Fredi op 22 juli 2024 13:45]

Zover ik weet is SDHC "SD High Capacity" (vanaf 4 GB tot 32 GB, standaard in FAT32 - SDA 2.0 specificatie) en SDXC "SD eXtended Capacity" (vanaf 64 GB tot 2TB, standaard in exFAT - SDA 3.0 specificatie).
Wat wil je als eindgebruiker/tweaker?

Volgens mij SDXC beter?

Ben ik echt een '' noob '' in dit.

[Reactie gewijzigd door Probook8979 op 22 juli 2024 13:45]

Als eindgebruiker heb je geen keus wat dat betreft, t/m 32 is het SDHC en daarboven SDXC. Je kan niet kiezen voor 16GB SDXC ofzo. Waar je zelf naar moet kijken is de snelheidskwalificatie en of dit daadwerkelijk waar is (reviews).
Het apparaat in kwestie bepaalt deels welke kaartjes je kunt gebruiken.

Heeft je apparaat een (micro)SDXC kaartlezer, dan kun je er praktisch iedere capaciteit inprikken die je wilt. Bij SDXC kun je normaliter tot 64GB gebruiken, terwijl er sommige smartphones zijn die 128GB ondersteunen. Houdt er wel rekening mee dat de oudere standaarden langzamer zijn. Zo heb ik al meegemaakt dat ik nogal eens last van haperingen kreeg bij het afspelen van .FLAC of .APE muziekbestanden vanaf een goedkoop SD-kaartje. Ook het maken van zogeheten foto "bursts" (een hele reeks foto's) kan voor problemen zorgen bij langzamere geheugenkaarten. Gezien de prijsverschillen niet zo groot zijn raad ik aan om het kaartje met de hoogst mogelijke snelheid (class) te kopen dat bij je apparaat past.

Zodra je apparaat echter een (micro)SDHC kaartlezer heeft, kun je kaartjes tot maximaal 32GB gebruiken. Grotere zullen hoogstwaarschijnlijk niet willen werken, ondanks dat ze fysiek in het toestel passen. Lees het dus goed na in de documentatie van de fabrikant van je telefoon / camera / muziekspeler voordat je zo'n kaartje koopt.

Maak overigens niet de fout om zo'n SD-kaart bij de Mediamarkt o.i.d. te kopen; daar durven ze bijna € 100 te vragen voor een 64GB micro-SDXC kaart terwijl ze online ongeveer € 40 kosten.

Mocht je toch twijfelen en er niet uitkomen kun je me altijd een berichtje sturen, dan kan ik even met je meekijken welk kaartje het beste bij jouw wensen en hardware past.

[Reactie gewijzigd door Titan_Fox op 22 juli 2024 13:45]

Wauw! , ben stuk wijzer op geworden!

Hartelijk dank, heb gelijk het artikel naar mijn moeder en vader doorgestuurd. Nogmaals mijn dank.

Idd bij de mediamarkt is het echt prijzig ja, waar anders kan ik bijvb een 64 gig kaartje voor 40 euro halen bijvoorbeeld? Weet u toevallig een goede site?
Gewoon even in de Pricewatch kijken ;)
Gebruik de pricewatch hier op tweakers? :p
Niets voor niets beste prijsvergelijker van het jaar.
http://tweakers.net/categ...L1s0tsGmBsk9ecqKZIa91LKDw
-> juist nog aan de linkerkant aanduiden of je micro SDXC of gewoon SDXC wil. (micro is kleiner kwa formaat en ze passen beide niet zomaar in elk toestel)

[Reactie gewijzigd door SmokingCrop op 22 juli 2024 13:45]

Dus wat zeg jij? Beter 32gig halen dan 16 gig?
16 GB halen en dan voor € 40 een micro-SDXC kaartje van 64 GB halen. Apps kun je via een app naar de SD-kaart verschuiven zodra het interne opslaggeheugen vol begint te worden. De € 10 die je daarmee bespaart (tegenover € 50 voor 16 GB extra interne opslag) kun je investeren in een bak bier o.i.d. :-)

Zo heb je in totaal 80 GB opslag (16 GB intern + 64 GB SDXC) i.p.v. 32 GB intern en hebt bovendien wat lekkers te drinken.
Niet helemaal.

Zonder rooten is je interne geheugen nog best snel vol. Zo ook bij de s4.

Dan heb je niets aan de 64 sd.
Klopt, R gaat minimaal 8 gig af aan systeem siftware
Daar heb ik momenteel geen last van bij mijn Oppo Find 7. Van de 32GB worden er ongeveer 3 gereserveerd voor het systeem; de rest is gewoon beschikbaar. Nu moet ik wel zeggen dat ik CyanogenMod gebruik en niet de officiële firmware van Oppo. Hoe het daar mee zit kan ik zo niet zeggen.

Ik neem aan dat dit bij zo'n beetje iedere fabrikant het geval is aangezien ze allemaal hun eigen software willen meeleveren.

[Reactie gewijzigd door Titan_Fox op 22 juli 2024 13:45]

Volgens mij gaat dit artikel over de Note 4 met de bijbehorende Samsung meuk? Als je wilt rooten dan kun je er idd wat anders op gooien.
P.s. Zonder SD-kaart worden ook al je foto's, muziek en filmpjes in de interne opslag geplaatst. Om eerlijk te zijn vind ik die opslag veel te kostbaar voor mediabestanden die de hogere prestaties niet nodig hebben.

Aangezien ik niks met streaming doe (vanwege de limieten en bijbehorende prijzen voor mobiele data) wil ik alles lokaal hebben opgeslagen. Dan biedt een grote SD-kaart uitkomst.

Natuurlijk heb je wat aan die 64 GB SD-kaart als het interne geheugen volraakt; je kunt dan alle niet-essentiële gegevens verplaatsen naar het SD-geheugen. Zeker de filmpjes die in HD worden opgenomen vreten flink wat gigabytes.
Mijn ervaring is dat je de meeste apps niet op een SD card mag installeren. Gewoon flink built-in geheugen werkt veel handiger. SD is wellicht leuk voor films en muziek, maar apps wil je gewoon in het normale geheugen lijkt me.
Na het rooten van je telefoon zijn er verschillende mogelijkheden om je interne geheugen uit te breiden, zoals link2sd.

Op mijn Huawei kan ik gewoon in instellingen selecteren waar mijn apps moeten worden geïnstalleerd, en dan verplaatst ook automatisch de android/data folder.
Zolang je toestel niet root heb je vrij weinig aan de mogelijkheid die Android biedt met het verhuizen van apps naar je SD-kaart. Ze hebben niet zoals Microsoft dat wel heeft gedaan met wp8.1, dat je apps op je SD-kaart installeert. Dan wordt er niks aan data op je telefoon opgeslagen, iets wat met android wel het geval is.
Ik geef gewoon aan dat het zelf al belachelijk is aan consumenten prijzen om die 50 euro extra te rechtvaardigen, laat staan de kost die zij er maar aan hebben.

Zolang de reviewers en de mensen hier niets over zeggen, zullen ze het ook blijven doen.
Kijk maar naar RobbieB in de comment hierboven..

[Reactie gewijzigd door SmokingCrop op 22 juli 2024 13:45]

De Note 3 werd alleen maar in de 32gb versie geleverd in Nederland!
offtopic:
nu ik dit lees denk ik aan mijn ps vita memory card 32 gb kost al 60 euro |:(
Interne geheugen is volgensmij niet hetzelfde als een microsd kaart dacht ik. Maar moet verder niet zo heel veel uitmaken.
want het verschil in prijs zou toch zoveel zijn eh? ;)
als wij als consument een veel grotere opslag er bij kunnen steken als SDHC/XC voor een veel mindere prijs dan is er gewoon iets verkeerd..

Indien men dit niet inziet dan is men nog veel naïever dan ik al dacht dat men was

[Reactie gewijzigd door SmokingCrop op 22 juli 2024 13:45]

Jullie snappen echt geen bal van wat ik wil zeggen..
Het gaat mij helemaal niet om welk formaat of w/e ze gebruiken. Het gaat erom dat ze die 50 euro proberen te rechtvaardigen voor iets wat nauwelijks wat voor hen kost en dat zeer veel mensen dat maar normaal vinden..
Huh? Het gaat erom dat een 32GB mogelijk voor een fabrikant 1,- meer kost dan de 16gb chip en het erop plakken in weze hetzelfde proces is dus waarom 50,- extra vragen (of zoals apple soms 100,- kan vragen, als Apple liefhebber snap ik dat nog steeds niet geheel)
Dat is appels met peren vergelijken. Een SD kaart is anders dan intern geheugen: veel goedkoper, langzamer en in meer massa geproduceerd.

Dus niet hetzelfde proces; appels en peren groeien beide aan bomen, maar kosten toch niet hetzelfde.... gek he
SD-geheugen is inderdaad langzamer en goedkoper. Voor apps is het zeker minder geschikt dan de vaste interne opslag van een smartphone. Echter hebben zo'n beetje alle overige soorten van data (muziek, filmpjes, foto's, documenten) daar geen enkel nut van en werken net zo goed vanaf een SD-kaart.

Vandaar dat ik graag beiden heb in een toestel; 32GB interne opslag voor apps en een 64 / 128 GB micro-SDXC kaart voor mijn mediabestanden.
En daar is niets vreemds aan. Je gebruik bepaalt wat het meest geschikt is. :-)
Ik heb echter nergens SD kaarten genoemd toch? Denk je echt dat het opslag chipje voor een bedrijf als Samsung of Apple ook maar enigszins het duurste is uit de telefoon? 1,- is misschien wat gechargeerd maar hier kan je zien dat naar schatting 16gb slechts 9 dollar kost, dus doe eens gek en het chipje van 32GB (er is geen plaats voor 2 chips dus zal het een upgrade zijn) kost 12,- dollar

http://www.cultofmac.com/...-apple-168-for-the-parts/

[Reactie gewijzigd door ultimasnake op 22 juli 2024 13:45]

Vooral de afsluitende tekst, die precies aangeeft dat dit "kostprijs" geklaag onzin is:

Keep in mind that even though the parts for the iPhone 5 only cost $167.50, the actual cost Apple has invested into each iPhone 5 is much higher because the price of parts does not reflect all the manufacturing, assembly, R&D, tooling, shipping, marketing, design, and a million of other costs that go into making the iPhone 5.

Als het business model van de fabrikanten je niet bevalt is dat een valide discussie. Opvallend genoeg echter zijn andere businessmodellen niet echt veel te vinden...
Het leeuwendeel van de kosten zit hem toch vooral in de marketing. Helaas, voor ons dan.
En dan te bedenken dat Samsung 10 keer zoveel uitgeeft aan marketing als Apple. Samsung leeft letterlijk op gekochte tijd.
Oneplus heeft een leuk ander model, waar overigens ook weer veel commentaar op is, maar ik geef ze een kans.
Afhankelijk van de prijs kan het een prima telefoon zijn, ook als er wel op en aanmerkingen zijn te maken.
Vooral omdat je € 100 betaalt voor een upgrade van 16 naar 32GB (+16GB) maar ook € 100 mag neerleggen van 32 naar 64GB (+32GB). Slaat helemaal nergens op.
ik heb zelden zo'n onzin reactie gelezen als die van jou :s Ga niet appels met peren vergelijken want je zet jezelf nu zwaar voor schut.
echt niet, losse onderdelen zijn peperduur.
Kijk eens verder dan je neus lang is.
of denk je dat het geheugen dat ze gebruiken veel meer kost dan een microsd uitbreiding als consument? 8)7
Integendeel. Vele malen goedkoper.

edit: @Edgarz hieronder, herlees wat ik in bold heb gezet. Denk je nu echt dat het voor hen 20 euro kost om 32GB eMMC in een phone te stoppen? (wat de consument zou moeten betalen aan micro sdhc)
Laat staan een 16 -> 32gb upgrade..

[Reactie gewijzigd door SmokingCrop op 22 juli 2024 13:45]

Intern (NAND) geheugen is gemiddeld 5x duurder per gigabyte dan SD-geheugen. Waar je bij veel fabrikanten tussen de € 50 en € 100 betaalt voor 16 GB extra interne opslag ben je voor een 64GB micro-SD kaart ongeveer € 40 kwijt.

Filmpjes, muziek en foto's kun je beter op SD-geheugen opslaan; die hebben geen enkel profijt van het snellere NAND-geheugen.
Mja, wat de prijs is voor de consument voor het eMMC/NAND geheugen is nu net niet interessant om te vergelijken in die context.

Hoeveel kost het ze (fabrikant/samsung) om van 16GB -> 32GB eMMC te gaan? ;)

Ze gebruiken die geheugen upgrade gewoon al jaren als fabeltje om de prijs makkelijk op te drijven tegen een lage kost.

Anders konden ze ook ook gewoon smartphones aanbieden met bv 64gb/128gb microSD als opslag voor al je muziek, films enzo. Alle apps en dergelijke dan op het interne 8gb/16gb nand geheugen.

[Reactie gewijzigd door SmokingCrop op 22 juli 2024 13:45]

Het zijn geen filantropische instellingen maar commerciële bedrijven, dus de kale kostprijs is nog veel minder interessant. Extra voorraad-, assemblage-, administratie- en distributiekosten komen er sowieso bij voor het verkopen van verschillende versies en daar bovenop nog minimaal de standaard marge.

Aandeelhouders zijn ook niet dol op fabrikanten die extraatjes tegen kostprijs uitdelen, want daarmee gaat de procentuele marge op het volledige product en dus het percentage winst op de omzet omlaag.

[Reactie gewijzigd door Jortio op 22 juli 2024 13:45]

Kom maar op met de onderbouwing...
M'n pa heeft een Note 3 en die vind hem fantastisch. gadget freak wat hij is.
Dat is meteen een heel slechte vergelijking: op een BMW schrijf je _veel_ meer af dan op een Kia 8)7 Een BMW gaat bijvoorbeeld van 50k naar 7k in 10 jaar, terwijl een Kia van 25k naar 3k gaat. Een verschil van 43k afschrijving vs. 22k afschrijving.

Maar goed, een 2e hands Apple is inderdaad meer gewild dan een Samsung Note, maar is dat nu echt waar je een telefoon op wil selecteren? Ik waag overigens ook nog wel te betwijfelen of alle onderdelen van een VW Golf los goedkoper zijn dan een geassembleerde VW Golf. Juist op vervangingsonderdelen (losse onderdelen) wordt geld verdiend.

-----

Ik vind dat Samsung tegenwoordig een mooi design heeft. De nieuwe Note is echt een mooie telefoon om te zien. Ik vraag me alleen af hoe Arnoud erbij komt dat een telefoon die je uit je zak haalt (broekzak?) koud aanvoelt? Ik ben warmbloedig en doe mijn handen in mijn zakken als ik het koud krijg, juist omdat ik dan lichaamswarmte gebruik om mijn handen op te warmen. Dat is met je telefoon hetzelfde: een telefoon in je broekzak neemt je lichaamswarmte aan, net zoals een metalen horloge de warmte van je pols overneemt.

@Frustus Maximus: waarom is mijn reactie volgens jou -1 waard? :?

[Reactie gewijzigd door Grrrrrene op 22 juli 2024 13:45]

What about een Kia die evenveel kost als een bmw? :p
Dus op de Kia schrijf je relatief meer af en dat is inderdaad precies zoals het met telefoons is. De hogere restwaarde zou reden kunnen zijn om voor een iPhone te gaan.
Persoonlijk ben ik overigens van Apple naar Android geswitched en heb er geen spijt van.
Mensen hebben geen "relatief" geld op de rekening staan, maar echt geld. Je schrijft op die BMW gewoon meer af. Het is nogal logisch dat een auto van 50k praktisch z'n hele leven meer waard blijft dan een auto die op de helft van de waarde begint. Een huis blijft ook z'n hele leven meer waard dan een gemiddelde BMW. Een Ferrari ook. Maar beide kosten ook meer dan een gemiddelde BMW.

Overigens zijn beide auto's in mijn voorbeeld na 10 jaar 1/7e tot 1/8e van hun oorspronkelijke waarde waard, dus ook relatief maakt het weinig uit :*

[Reactie gewijzigd door Grrrrrene op 22 juli 2024 13:45]

Toch wel. Mensen die 70k neerleggen voor een BMW hebben daar doorgaans -relatief- minder moeite mee dan mensen die doorgaans voor een Kia gaan.
Geld op de rekening heeft niets met deze discussie te maken. Het gaat erom dat Apple waardevaster zou zijn (wat inderdaad klopt). Een samsung kun je na 3 jaar weggooien. Een iPhone krijg je nog 200 euro voor. Dat rechtvaardigt dus al 200 euro verschil in aankoopbedrag.
Heb je mijn reactie wel goed gelezen? Een iPhone is na 3 jaar nog zo'n 100-150 euro waard, precies hetzelfde als de Galaxy Note 1. We kunnen allemaal wel tegen elkaar blijven roepen dat je een Samsung net zo goed kunt weggooien en een iPhone nog 200 euro opbrengt, maar dat is dus niet op feiten gebaseerd.
Ik heb mijn twee jaar oude Galaxy S3 voor € 175 kunnen verkopen terwijl ik er € 425 voor heb betaalt. Wat dat aangaat aardig vergelijkbaar met het verhaal van jouw iPhone. Goed; ze zal wat meer waardevast zijn dan een toestel van Samsung, maar om deze dan maar weg te gooien vind ik wel erg voorbarig.
Maar het gaat erom dat een iPhone gewoon veel meer waard is na 2 jaar. Een telefoon houden heel veel mensen maar 2 jaar en dan verkopen ze de telefoon door. Een Samsung is dan niets meer waard, een iPhone kan je nog steeds voor veel geld verkopen.
Ik wacht er tegenwoordig geeneens twee jaar mee. Mijn toestellen koop ik los naast een SIM-only abonnement. Als je twee jaar gaat wachten krijg je er geen klap meer voor terug.

Zelf houd ik altijd de Pricewatch in de gaten. Zodra ik zie dat de waarde van mijn toestel heel erg aan waarde verliest (daar is die grafiek handig voor) ga ik uitrekenen of het zich loont om het toestel te verkopen. Hoe langer je wacht, des te meer moet je zelf bijleggen voor een nieuw toestel.
Zo heb ik ooit een HTC Hero gekocht voor 200 euro tweedehands en verkocht na 3/4 jaar voor 220 euro. :) tsja. Daarna nooit meer meegemaakt hoor.
Nou, een snelle ronde op marktplaats leerde me net dat je een gebruikte iPhone 4s in goede staat voor zo'n 100-150 euro koopt en een gebruikte Samsung Galaxy Note 1 voor 125-150 euro. Ik heb niet heel veel langer gezocht, maar dat geeft wel aan dat het vooral om een onderbuikgevoel gaat dat Apple zo goed z'n waarde vasthoudt.
Ik vind het wisselen tussen apps e.d. niet heel erg vloeiend gaan? Ik zie een beetje dezelfde lag als ik van de Galaxy Tab gewend ben.
Tja, niet gek. De skin van Samsung staat erom bekend heel zwaar te zijn en staat vol met bloatware. Zo heeft de Galaxy S3 bijvoorbeeld geen update gehad naar Android 4.4 terwijl die versie juist lichter was! En je kan zoals Titan Fox hieronder zegt naar Cyanogenmod, alleen omdat Samsung te beroerd is om drivers vrij te geven doet bijvoorbeeld FM radio het dan niet meer.

Overigens vindt ik de hardware van Samsung telefoons echt super! Lekker grote schermen, verwijderbare achterkant en een geheugenslot. En plastic wat misschien goedkoop oogt maar wel goed doet bij vallen.
De redenen die jij aankaart (het ontbreken van Android 4.4 Kitkat en drivers die niet worden vrijgegeven) was voor mij de reden om de Galaxy S3 te verkopen. Anders had ik dat toestel nog zeker een jaar gehouden.

De FM radio werkte inderdaad niet meer nadat ik CyanogenMod had geïnstalleerd (de radio-functie was sowieso al niet veel soeps) en de camera gaf vaak problemen. Foto's werden soms niet opgeslagen of de app liep vast. Uiteindelijk heb ik de officiële Jelly Bean 4.3 firmware weer erop gezet en het apparaat verpatst.

Het enige wat ik momenteel fijn vind aan Samsung-toestellen zijn de AMOLED-schermen. Bij mijn Find 7 ontbreekt dat helaas. Moest er flink aan wennen om een standaard LCD-scherm te hebben, ondanks de QHD resolutie.
Het enige wat je kunt doen is de Tab 4.0 "rooten" en er een alternatieve firmware op flashen zoals een stock-Android of CyanogenMod. Dan ben je direct van al die Samsung- en Google-bloatware af die je enkel met "root" verwijderd krijgt. Er zijn genoeg "uninstallers" te krijgen in de Play Store die je in staat stelt om dergelijke meuk te verwijderen.

De standaard firmwares van Samsung zijn nu eenmaal ruk. Dat is al zo lang als ik me kan herinneren. Nu wil ik overigens niet zeggen dat het bij andere fabrikanten veel beter is. Het ColorOS dat standaard op mijn Find 7 stond was ook traag en vrat 2,5 van de 3GB werkgeheugen op. Na het rooten en installeren van CyanogenMod gebruikt het toestel slechts 1,25 van de 3GB. Nogal een verschil ... En bovendien Kitkat 4.4.4; wel fijn aangezien Oppo nog steeds het trage 4.3 levert.
Alhoewel ik het met je eens ben, heb je het over het OS, niet over de firmware. Sorry :)
Dat maakt toch niet uit? Je kunt er gewoon mee bellen dus dat is niet meer dan een bijzaak voor mij.
En een screen-on tijd van 3 uur?
Met de Note 3 kon je al ruim 9 uur non stop browsen of ruim 13 uur video kijken. Nu heeft de Note 4 bijna 80% extra pixels aan te sturen, maar de 805 Soc is ook een stuk efficiënter, dus ik verwacht minimaal 6 tot 8 uur screen time, wellicht zelfs veel meer. Afhankelijk ook van de mogelijke winst die geboekt is met het verbeteren van de efficiëntie van AMOLED schermen.

[Reactie gewijzigd door Jortio op 22 juli 2024 13:45]

Meen je dat nou? Dat is goed.
Ik mag blij zijn met 5-6 uur screen-on tijd met m'n oneplus one, en dan zou revolutionair zijn geweest. :p Hij daalt ook nog 1,5% per uur in standby. Prima telefoon verder, ben er tevreden over, batterylife mag wel beter.
Denk zelf dat ie het beter doet dan de Note 3 qua accuduur, enkel bij gamen zal het misschien/waarschijnlijk negatief uitpakken...
Benieuwd of er ook echt premium versies komen met bijv. titanium of vergulde rand en kalfslederen achterkant, in -doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg- Nederland niet waarschijnlijk en dat is jammer want qua techniek past dat absoluut (en eigenlijk meer) bij deze toestellen meer dan plastic. iPhone heeft wel diverse premium uitvoeringen oa. goud en titanium maar die Aziaten denken toch meer aan de centen.

Over een paar weken toch even kijken in het midden oosten of er luxer uitvoeringen zijn en wat de standaardmodellen daar kosten, vermoedelijk rond de 480€ ieg. 30% goedkoper dan in Nederland.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 22 juli 2024 13:45]

Apple lanceert deze niet zelf... Dus niets houdt die fabrikanten die vandaag premium uitvoeringen van merk A aanbieden, om morgen dat ook te doen voor merk B...
Wat een Beast van een telefoon. Alleen vindt hem te groot (s5 is al groot), de adviesprijs is wel veel, maar dit zal wel zakken na de release..
Ik vindt hem precies goed, veel beter dan met een klein schermpje te priegelen.
De Galaxy Note 3 is briljant. Écht een fantastisch toestel waar ik dagelijks nog erg veel plezier van heb. Het grote schermformaat went wel erg snel.. het voelt gewoon normaal aan, totdat je weer een andere (kleinere) smartphone in handen houdt.. m'n zakelijke iPhone 4 is wel heul erg pietpeuterig klein..
Haha klopt, ben overgestapt van iPhone 4 naar Galaxy S3 en verbaasde me erover hoe klein hij was en hoe veel bezels hij had toen ik hem pas nog eens in mijn handen had.
Ik heb ze beide in gebruik; de accu van de iPhone gaat nog altijd veel langer mee dan de Note 3. Natuurlijk gebruik ik die ook anders. Maar als je een poosje met de Note3 hebt gezeten en dan ineens de iPhone 4 pakt is het wel behoorlijk wennen ja :)
5,7" - 799,- nee bedankt.

Ik blijf verbazen waarom men wel bereid is 799,- voor een telefoon neer te tellen. Maar een laptop van 799,- al snel erg duur vinden.
Sterker nog een laptop van 400 euro die specs van heeft kwa snelheid van 10 jaar terug en traag uit de doos komt is al te duur. Maar tel van 500 of 50 pm no problemo
Telefoons zijn gewild, entertainment, maakt het leven makkelijk. Laptops zijn tools, noodzaak en minder boeiend.
Statussymbool denk ik. Laptop doe je meestal ook langer mee dan 1 of 2 jaar.
Het zou mooi zijn als ze het OS, gui en S Pen ook op de Galaxy Tab gaan gebruiken. Denk dat het daar nog meer tot zijn recht komt
Dat vegen met venstertjes zat al in de TabPRO en TAB S modellen :)

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.