Inleiding: niet langer de grote smartphone
Samsung heeft het bij zijn Note-smartphones steeds over de S Pen, maar de reden dat deze serie smartphones zijn stempel op de telecomhistorie heeft gedrukt is een heel andere: Samsung waagde in 2011 als eerste grote merk de stap naar het maken van toestellen met grote schermen en hoge resolutie. De enige bekende fabrikant die vlak daarvoor die stap maakte was Dell met zijn Streak in 2010, maar die had een lage schermresolutie en weinig succes.
Waar de Streak faalde, had de Note meer aantrekkingskracht: Samsung verscheepte er ongeveer een miljoen per maand. De Note 2 en Note 3 daarna waren nog succesvoller, maar die hadden niet meer de impact die de eerste Galaxy Note had.
Dat 'gigantische' scherm van de eerste Note was 5,3" groot, geen maat waarvan iemand anno 2014 nog opkijkt. Samsung bracht zelf met de Mega 6.3 al een groter toestel uit, en vele fabrikanten hebben inmiddels ook een grote telefoon gemaakt. Vandaar dat Samsung zich richt op het pennetje: het is nu nog het meest onderscheidende van het toestel.
Samsung presenteerde op de IFA in Berlijn de Galaxy Note 4, net als de Note 3 met 5,7"-scherm. Tweakers nam de nieuwe Note ter hand om te kijken of de Note vooral iets is van de smartphone-geschiedenis of dat ook dit weer een interessant toestel zal zijn voor veel mensen die dit najaar op zoek zijn naar een nieuwe smartphone.
Ontwerp en features
Samsung probeert elk jaar weer meer interessante features te bedenken voor de S Pen, naast verbeteringen aan de hardware. Het aantal drukpunten dat de pen kan herkennen is opgehoogd van 1024 naar 2048; dat is interessant, maar welke nieuwe dingen dat precies mogelijk maakt is onduidelijk. Bovendien is met 1024 drukpunten de menselijke controle over de pen - kleine trillingen van de hand met de pen en de hand waarin je de Note houdt - vermoedelijk al de bottleneck voor precisie in het tekenen.
De belangrijkste nieuwe functie voor de pen is iets wat Samsung Smart Collect noemt; een soort tijdelijk notitieboekje. Door met de pen te vegen over een afbeelding, sla je die afbeelding tijdelijk op, iets dat de telefoon duidelijk maakt door ergens op het scherm een cirkel te tonen, als een Chat Head van Facebook Messenger. Vervolgens kan de gebruiker doorgaan met afbeeldingen of tekst selecteren, waarna die in een keer te verzenden is.
Een andere functie die erop lijkt, maar die geen pen vereist, is die om applicaties in popups te openen. Deze applicaties nemen geopend automatisch iets van een kwart van het scherm in beslag. Je kunt applicaties zo als popup laten functioneren door vanaf een bovenhoek diagonaal naar beneden te vegen.
Deze nieuwe versie van Multi Window ondersteunt ook nog steeds de splitscreen-modus. Nieuw daarin is dat je zaken zoals foto's met drag&drop kunt verslepen; op die manier is het makkelijk om een foto in een mail te zetten. Ook werkt het nu vanuit het menu van Recente Apps, dat trouwens de interface van Android L heeft meegekregen met vensters achter elkaar. Als de app Multi Window ondersteunt, is dat duidelijk door een icoon rechts in de titelbalk.
Daarnaast zijn er andere bestaande features behouden en uitgebreid, zoals Air Command, waarmee gebruikers door met de pen te zweven boven het scherm een menu kunnen openen met opties. Het zijn leuke opties, maar er is echt een handleiding voor nodig om ze te leren gebruiken en dat zou niet nodig hoeven zijn. Wie ze eenmaal onder de knie heeft, zal sommige ervan wellicht gebruiken - er is in elk geval voldoende keuze in verschillende features.
Ontwerp
Samsung heeft de lijn van de Galaxy Alpha doorgetrokken en de Note 4 heeft dus ook een metalen rand. Die rand moet het toestel een meer premium-gevoel geven. Omdat Samsung hiervoor een plastic rand gebruikte die op metaal moest lijken, is dat wel een verbetering, maar veel scheelt het niet: kunststof is niet inferieur aan metaal in onze ogen, maar de manier waarop Samsung het steevast inzette tot aan de S5 is niet echt charmant in onze ogen.
Samsung behoudt de kunststof achterkant die op leer moet lijken en op de een of andere manier past dat prima bij de Note-serie. De nieuwe versie van dit kunststof voelt ook beter aan dan de afwerking van de Note 3 en ziet er mooi uit. De nepstiksels aan de rand zijn verdwenen ten opzichte de Note 3. De achterkant geeft hem een goede grip, is niet gevoelig voor vingerafdrukken en past bij de uitstraling van het toestel.
Voor het overige is het een klassieke Samsung, met een speaker die wederom aan de achterkant zit en een Home-knop aan de voorkant. Als Samsungs ontwerpen je aanspreken, dan zal dit je ook bevallen.
Scherm, hardware en camera
De Note 4 heeft - net als de Note 3 - een prima scherm. Het gaat wederom om een 5,7" Super Amoled-scherm, maar de resolutie is opgeschroefd van 1920x1080 pixels naar 2560x1440 pixels. Dat is vooral nuttig voor de Gear VR-accessoire, die alsnog wel meer pixels kan gebruiken, merkte Wout op in de preview.
Laten we het maar zeggen waar het op staat: alleen op heel korte afstand van het scherm is het verschil te zien. Bij normaal gebruik is er geen enkel verschil in scherpte tussen het scherm van de Note 4 en Note 3. Hoewel we het niet hebben kunnen testen, hopen we dat Samsung de verbeteringen aan het display van de Galaxy S5 hier heeft doorgevoerd en hij dus een hoge maximale helderheid heeft voor afleesbaarheid op zonnige dagen. Op de beursvloer leek het daar wel op.
Hardware
De Note 4 is het eerste toestel voor de Nederlandse markt met een Snapdragon 805 van Qualcomm. Deze 2,7GHz-processor heeft vier Krait-kernen en een gloednieuwe Adreno 430-gpu. Deze gpu moet de grafische spierballen geven om het 2560x1440-scherm aan te sturen.
De telefoon werkt sneller dan de LG G3, die dezelfde schermresolutie heeft, en dat ondanks de aanwezigheid van de meestal vertragende Samsung-software. Ook een leuk detail: de Note 4 ondersteunt 4g+ met downloadsnelheden tot 225Mbit/s. KPN en Vodafone ondersteunen dat ook op bepaalde plekken, dus je kunt er echt gebruik van maken.
Camera
Samsung is eindelijk over op optische beeldstabilisatie. Nadat Nokia ermee begon in 2012 en onder meer HTC en LG volgden in 2013, is het nu de beurt aan de marktleider om optische beeldstabilisatie te integreren in een smartphonecamera. De beeldstabilisatie werkt niet echt: videobeelden zien er nog altijd schokkerig uit . Verwarrend genoeg is er nog een 'stabilisatie'-optie in de camera-software aanwezig, die niets doet; optische beeldstabilisatie is niet aan of uit te zetten.
Het gaat verder om een f/2.2 16-megapixelcamera, vermoedelijk wordt dezelfde module gebruikt als in de Galaxy S5. Die schiet op het oog prima plaatjes. De telefoon kan filmen in 4k en heeft de nodige features die Samsung eerder al bouwde voor zijn camerasoftware, zoals diverse modussen voor foto's 's nachts of tijdens actiemomenten. De maximale resolutie van de foto's is 5312x2988 pixels.
De camera aan de voorkant heeft een upgrade gehad, uiteraard ten behoeve van het maken van selfies. Het is met een maximale resolutie van 3,7 megapixels bij lange na niet de frontcamera met de hoogste resolutie en de 'beauty-modus' die we bij concurrenten als Huawei en Nokia zien, hoeven we bij Samsung ook nog niet te verwachten. Wie dus softwarematig zijn ogen wil vergroten of zijn lach wil verbreden, kan nog altijd beter bij de concurrentie terecht, zo lijkt het.
Video's zijn te maken in uhd-resolutie, maar standaard filmt de Note 4 in full hd met 29fps en stereo-audio met een bitrate van iets boven 200kb/s.
/i/2000542382.jpeg?f=imagenormal)
Tot slot
Als je een grote smartphone zoekt, dan struikel je inmiddels bijna over de toestellen die volgens sommigen 'phablets' heten - en naar verluidt brengt ook Apple er dus eentje uit binnenkort. De Note 4 is niet langer de grootste smartphone of zelfs maar een bijzonder grote smartphone in het huidige geweld van enorme toestellen, maar Samsung blijft manieren verzinnen om hem interessant te houden.
Wie nu een Note-toestel heeft en fan is van het pennetje, heeft niet zoveel keuze: geen fabrikant implementeert het krabbelen met een stylus op een smartphone zoals Samsung. Dan is de overstap naar een Note 4 dus logisch. De fabrikant geeft zelf toe dat wij als Nederlanders niet zo verknocht zijn aan de pen als mensen in andere werelddelen.
Wat overblijft is een beest van een telefoon met de snelste processor, mooiste scherm met de hoogste resolutie en meeste features die Samsung in het toestel had kunnen stoppen. De adviesprijs baart wel zorgen: Samsung zegt dat hij 799 euro gaat kosten, 50 euro meer dan eerdere Notes; de stap van 16GB naar 32GB verklaart dat, maar het is veel geld voor een smartphone. Samsungs dalen snel in prijs, dus wie hem echt wil maar het geld niet heeft, kan het beste wachten.
De Note 4 is allang niet het revolutionaire toestel dat de eerste Note wel was, maar het is over de hele linie een fijne upgrade. De Notes hebben inmiddels een eigen publiek gevonden en in Nederland gaat het daarbij vooral om liefhebbers van snelle telefoons met grote schermen. In dat opzicht voldoet de Note 4 aan alle verwachtingen.