Het gelijk van Google
In 2009 kondigde Google Chrome OS aan; het was de tijd dat Google aan de lopende band nieuwe diensten aankondigde. Dit was wel een van de vreemdste en in eerste instantie waren we behoorlijk sceptisch over het concept. Je had het almachtige Windows, OS X met zijn trouwe schare fans en een hele reeks Linux-distributies, en wat zette Google daartegenover? Alleen een browser. Het besturingssysteem sloeg aanvankelijk nauwelijks aan en het leek een kwestie van tijd voordat het concern er de stekker uit zou trekken.
Dat gebeurde niet en het bleek Google wel degelijk menens te zijn met zijn browserbesturingssysteem. De software verschijnt nu op steeds meer Chromebooks, laptops met de software, maar ook op kleine desktops en all-in-ones. Het idee is dat je systemen lean and mean kunt houden door zoveel mogelijk zaken naar internet te verschuiven. Je installeert geen programma’s, maar opent web-apps via links vanaf een launcher. Muziek, documenten en andere bestanden stal je niet op kwetsbaar opslaggeheugen, maar je doet dat online, zodat je ze vanaf elk apparaat met internet kan benaderen.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Hoe dan ook zit er wel wat in het idee van Google. Steeds meer mensen hebben genoeg aan enkel de browser en de verwachting is dat er voor steeds meer computertaken een onlinedienst beschikbaar komt. Als het web uitgroeit tot volwaardig platform en mensen over snellere internetverbindingen gaan beschikken, of ze nu thuis of elders zijn, zou Google met zijn concept wel eens in de roos geschoten kunnen hebben.
Een uitgebreide review van Chrome OS is niet zo interessant; het is immers niet veel meer dan de browser die iedereen op zijn systeem al kan gebruiken. Er zijn wel wat interessante eigenschappen, zoals de developer mode en Remote Desktop, die we in het verleden bij reviews aangestipt hebben, maar daarmee beantwoord je niet de grootste vraag die geïnteresseerden zullen hebben: hoe werkt het nu in de praktijk?
Om daar een indicatie van te geven zijn we een week op pad gegaan met een Chromebook. We gebruikten de Chromebook 2 13,3” van Samsung, een zeer recent model, dat op het moment van schrijven de actuele versie 36 van Chrome OS draait.
Doel is dus niet om een uitputtende weergave van de mogelijkheden van Chrome OS te maken, maar om te kijken in hoeverre Chrome OS geschikt is voor een computergebruiker anno 2014 en het werk van, in ons geval, een redacteur. We zijn vooral benieuwd naar het gebruik onderweg in de trein, op een traject waarop mobiel internet regelmatig wegvalt.
De interface
Het starten van een Chromebook gaat snel en inloggen kan via een Google-account. Daarnaast is het eenvoudig om een tijdelijk gastaccount te gebruiken. Door gebruik te maken van een Google-account, kun je dezelfde instellingen behouden, ongeacht op welke Chromebook je werkt.
Sinds de laatste keer dat we Chrome OS bekeken is er op het oog niet veel veranderd in Chrome OS. Je start met een startbalk die Google 'plank' noemt. Deze kun je automatisch laten verbergen en onderaan, rechts of links van je scherm vastzetten. Rechtsonder bij de 'plank' zie je de tijd, het audio-icoontje, de netwerkstatus en de resterende accutijd. Als je hier klikt, zie je meer instellingen en informatie over netwerken, geluid en accu. Ook kun je hier uitloggen of naar overige instellingen gaan.
Nieuw is dat rechtsonder ook notificaties gemeld worden. Standaard staat hier bijvoorbeeld het weer en ook Google Now kan hier meldingen voorschotelen, maar in principe kan elke app hier meldingen laten verschijnen; de gebruiker kan dit per app- in of uitschakelen. Tijdens het gebruik kwamen we maar weinig meldingen tegen, maar wel als we bijvoorbeeld een screenshot namen. Waarschijnlijk is dit een functie die Google nog flink gaat uitbreiden, met name voor bijvoorbeeld Google Now-integratie.
Links op de plank staat het rastericoontje dat Google gebruikt voor het overzicht van applicaties. Een klik op dit icoon doet de app-launcher verschijnen en dit kan ook met behulp van de zoektoets, die bij Chromebooks op de plek van Caps Lock zit. In de app-launcher zit ook een zoekfunctie en nieuw is bij de instabiele Engelstalige versie 36 de ondersteuning voor spraakcommando's. Hoewel we niet graag hardop praten tegen onze laptop, is de spraaktechnologie van Google vergevorderd en in de praktijk werkt het snel en efficiënt om zo zoektermen in te voeren.
/i/1404221189.png?f=imagenormal)
Je kunt als gebruiker horizontaal door de lijst geïnstalleerde apps scrollen; er staan er zestien op een overzichtspagina. Wie een grote hoeveelheid verwijzingen naar web-apps op zijn Chromebook heeft staan, zal al snel het overzicht verliezen, maar een nieuwe functie helpt om het overzichtelijk te maken. Je kunt icoontjes namelijk slepen en binnen een cirkel laten vallen om verzamelingen van apps te maken, die je vervolgens een naam kunt geven. Zo kun je al je grafische of communicatie-apps bijvoorbeeld bundelen. Je ziet van slechts vier apps voorbeeldicoontjes, waardoor je wel gauw kunt vergeten wat er nog meer deel uitmaakt van een bepaalde groep. Het verwijderen van de app uit de groep kan door deze uit een cirkel te slepen.
Wat verder opvalt is dat als Chrome in fullscreenmodus draait, smalle stroken onder in het scherm aangeven welke apps zijn geopend. Het gaat dan bijvoorbeeld om de bestandsbeheerder, Gmail of de browser zelf. Via de speciale overzichtstoets op het toetsenbord van een Chromebook verschijnen die apps in miniatuurweergave gezamenlijk op het scherm.
/i/1404207506.png?f=imagenormal)
Aan de bovenkant van het scherm zijn in volledige schermmodus vergelijkbare stroken te zien, maar dan voor openstaande tabs in de browser, waarbij ook te zien is of een tab nog aan het laden is. De stroken zijn erg handig en verminderen de hoeveelheid 'chrome' op je scherm, maar als gebruiker weet je niet direct welke apps Chrome OS onderin als app plaatst en wanneer het besturingssysteem deze als gewone tab in de browser beschouwt.
Naast de browser zijn er maar weinig onderdelen die deel uitmaken van het besturingssysteem. Er zijn een calculator, een ingebouwde notitie-app, en zeer basale mediaspelers voor muziek, films en afbeeldingen. Er is ook een bestandsbeheerder, die nauwelijks is veranderd ten opzichte van vorig jaar. Opvallend is dat er standaard nog steeds alleen een Download-map en Google Drive aanwezig zijn in de beheerder. Voor beginnende gebruikers kan het verwarrend zijn dat er geen centrale drive op het systeem aanwezig lijkt te zijn. Google hoopt natuurlijk dat zijn online Drive de voornaamste opslagschijf wordt, maar er zijn vaak momenten dat je even iets lokaal wil opslaan en dan is het vreemd dat dit meteen in de Downloads-sectie komt te staan.
/i/1404218480.png?f=imagenormal)
Bij alle hierboven genoemde onderdelen geldt dat ze eenvoudig in gebruik zijn en alleen de meest rudimentaire functionaliteit bieden. De nieuwe gebruiker zal niet verdwalen, niet overrompeld worden door allerlei functies en zich niet hoeven af te vragen waar dit of dat voor dient. De meeste tijd mis je ook niets en als je bepaalde gewenste functionaliteit niet direct vindt bij het besturingssysteem, dan kun je ervan uitgaan dat het er gewoonweg niet is. Google heeft goed gekeken naar de essentiële benodigdheden van de doorsneecomputergebruiker. De keerzijde is dat als je geen doorsneegebruiker bent, de kans groot is dat je tegen beperkingen aanloopt.
De praktijk
De basis van Chrome OS heb je zo door, maar eenmaal aan de slag met een Chromebook wilden we bijvoorbeeld de snelheid van de muiswijzer aanpassen, omdat deze naar onze mening te langzaam ging. We keken bij de instellingen en zagen de mogelijkheid direct. Ook kunnen we hier bijvoorbeeld 'Australisch scrollen' uitschakelen, enkele toetsen aan andere functies toewijzen en de resolutie wijzigen. Veel meer dan hier wordt genoemd kunnen we niet, maar de belangrijkste functies zijn er en ze zijn makkelijk te vinden.
Voor de communicatie met de redactie maken we gebruik van irc, dus dit is een van de eerste items die we goed geregeld wilden hebben. Nu heeft Tweakers een web-interface voor irc, maar we keken of we alternatieven konden vinden. Daarvoor moeten we naar de Store. Dankzij Android, iOS en Windows is iedereen inmiddels wel gewend aan het idee van een winkel of markt om te shoppen naar apps. De Chrome Web Store ziet er goed uit en werkt gebruiksvriendelijk.
Bij een zoekactie op 'irc' kregen we twintig apps voorgeschoteld, maar lang niet iedere app bleek een irc-client. De helft was dat wel en een ratingsysteem met sterren en opmerkingen hielp ons kiezen. Lastig is dat je niet kunt filteren op sterren of aantal downloads. Uiteindelijk kozen we voor CIRC, dat er clean uitziet en in een klein venster draait. De client doet precies wat hij moet doen en toont bijvoorbeeld standaard notificaties bij een highlight op je nickname.
/i/1404207504.png?f=imagenormal)
De volgende functie die we wilden zekerstellen was e-mail. E-mail verloopt bij De Persgroep, en dus bij Tweakers, via de Outlook Web App. Vreemd genoeg ziet de interface er bij Chrome OS anders uit dan bij overige browsers, zoals Firefox, Safari, IE en ook Chrome. De meeste e-mailfuncties lijken er wel te zijn, maar we missen bijvoorbeeld de agenda voor de redactie, die standaard via elke andere browser gewoon te benaderen is. De browser van Chrome OS lijkt dus anders te werken dan browsers voor andere systemen. Of dit komt doordat Chrome OS zich niet aan webstandaarden houdt, weten we niet.
Gelukkig werkt de back-end van Tweakers wel naar behoren. De vorige versie van de Tinymce-wysiwyg-editor, die we gebruiken om onze teksten in te voeren, gaf bij enkele functies problemen die exclusief bij Chrome OS speelden. Bij de recente versies van Timymce en Chrome OS spelen deze niet meer, waarbij we niet weten of de problemen zijn opgelost door updates van Chrome OS of door die van Tinymce. We kunnen hoe dan ook teksten voor Tweakers invoeren en opmaken.
De grote test is het gebruik van Chrome OS onderweg. We reisden met de trein en op het traject viel regelmatig de verbinding weg, ongeacht de provider. Een verbinding maken zelf ging makkelijk genoeg; Chrome OS toont de lijst met gevonden netwerken rechtsonder en we kregen netjes een notificatie dat we nog naar de inlogpagina van de NS moesten gaan om wifi in de trein te activeren. We kregen helaas geen melding zodra die verbinding slecht werd of uitviel, wat regelmatig gebeurde. Het netwerk-icoontje rechtsonder toont wel de netwerkstatus, maar samen met de 'plank' verdwijnt die standaard uit het zicht. Bij een laptop die op onlinegebruik gericht is, hadden we een melding bij slecht of geen internet gewaardeerd.
Google beseft ook wel dat het niet reëel is om te verwachten dat iedere Chromebook-gebruiker altijd online is en het bedrijf heeft een speciale sectie voor offline-apps gemaakt in de Chrome Web Store. Dit zijn er inmiddels behoorlijk veel, maar helaas is dit een grote vergaarbak van apps, zonder mogelijkheid om te filteren. Bij een zoekactie kan gelukkig wel de optie 'Kan offline worden uitgevoerd' aangevinkt worden.
Tijdens de reis wilden we eigenlijk ook wel een muziekje beluisteren. De ingebouwde muziekspeler van Chrome OS is eenvoudig, maar, zoals bij alles in dit besturingssysteem, alle belangrijke eigenschappen werken. Er is een afspeellijst waaraan tracks in dezelfde map worden toegevoegd, er is een shufflemodus en bestandsformaten als flac worden ondersteund. Hoewel de speler voldoet, keken we of er een uitgebreider alternatief beschikbaar is in de store.
/i/1404207522.png?f=imagenormal)
We kozen voor de Aziatische Enjoy Music Player. Omdat de verbinding op dat moment te slecht was, wilde deze niet installeren en kregen we een foutmelding. Op een later moment, waarop de verbinding beter was, kregen we de melding dat het item werd gedownload en toegevoegd aan Chrome. Dat bleek echter niet het geval te zijn. Opnieuw laden bood geen soelaas. Er was een herstart nodig om het item vervolgens toe te voegen.
De Enjoy Music Player kan onder andere muziek van de Google Drive afspelen. Hiervoor moeten we de app echter wel toestemming geven. We kregen daarvoor de melding dat de app spreadsheets en een of meer van onze bestanden in Drive mag beheren en weergeven, naast nog een extra melding dat de app bestanden en documenten in de Google Drive mag weergeven en beheren. Hier gingen we niet mee akkoord; de toestemming is veel te ruim en de Chinese ontwikkelaar te onbekend. Er zouden inmiddels meer dan 14.000 gebruikers van de app zijn. Dit is een goed voorbeeld over de betrekkelijkheid van de veiligheid van Chrome OS. Net als bij mobiele apparaten is het onduidelijk wie je waar toestemming voor geeft. Naarmate er meer op je Google Drive staat, wordt het belangrijker je gegevens te beschermen tegen ongewenste toegang.
De problemen met de installatie van de muziek-app door het wegvallen van de verbinding bleken niet op zichzelf staand. We kwamen meer foutmeldingen tegen die verband hielden met het offline raken. We kregen zelfs eenmalig een melding van Google Docs dat een tekstdocument waar we aan werkten niet bestond toen de pagina niet geladen kon worden, terwijl Docs offline moet kunnen functioneren. Gelukkig was het bestand nog wel aanwezig en betrof het een eenmalig geval, maar het toont aan dat het online-offline-verhaal nog niet honderd procent soepel werkt.
De enige applicatie die we na enkele dagen echt gingen missen, was een goede fotobewerkings-app. Die blijkt er wel degelijk te zijn in een onlinevariant en wel die van Pixlr. Dit is een bijzonder uitgebreide web-app, die de belangrijkste functionaliteit voor het bewerken van afbeeldingen biedt en die moeiteloos te gebruiken is voor mensen die Photoshop gewend zijn. Helaas is deze app dan weer niet offline te gebruiken, waardoor we onderweg af en toe weer tegen een foutmelding aanliepen.
Tot slot
Een week met Chrome OS was even wennen, maar niet zoveel als we dachten. Bij ons dagelijks werk blijken we al meer dan gedacht in een browser te werken en voor de overige applicaties bleken redelijke alternatieven te bestaan. Na enkele dagen konden we onze dagelijkse werkzaamheden voor communicatie, tekstbewerking, multimedia en foto-editing naar behoren met een Chromebook uitvoeren.
Helemaal van een leien dakje ging het niet; regelmatig werden we ermee geconfronteerd dat het besturingssysteem en de web-apps vrij basaal functioneren. Daar stelden we ons op gegeven momenten op in en echt missen deden we niet veel, maar bijvoorbeeld uitgebreidere energiebeheerinstellingen zouden welkom zijn. Ook merk je aan alles dat internettoegang diep is verankerd in het dna van een Chromebook, hoewel Google offline-apps nadrukkelijk naar voren schuift.
/i/1404221642.png?f=imagenormal)
De Chrome Web Store is goed gevuld en er komen steeds meer bruikbare web-apps bij, waarvan sommige niet meer onderdoen voor de 'non-web'-alternatieven. De store werkt echter nog niet zo vloeiend als de Android Play Store; je krijgt als gebruiker minder aangereikt bij het kiezen. Overigens is de hoeveelheid apps minder belangrijk dan bij platforms als iOS, Windows Phone of Android; er is slechts een vage grens tussen web-apps, internetdiensten en gewone sites.
Voor ons werk blijkt een Chromebook voor een groot deel voldoende, maar zoals we bij zowat elke Chromebook-review gezegd hebben: wie de overstap overweegt, zal bij zichzelf te rade moeten gaan of dat voor hem of haar ook geldt. Tegen de voordelen van Chromebooks op het gebied van prijs, veiligheid, snelheid en gebruiksgemak, staan de nadelen van beperkte lokale opslag, afhankelijkheid van internettoegang, basale functionaliteit en gebondenheid aan Google.
Dat Chrome OS 'slechts' een browser biedt, is hoe dan ook een kleinere beperking dan verwacht. Ja, je kunt er alleen mee op het web, maar het web is anno 2014 veelomvattend en zal alleen maar groeien.
/i/1404207513.png?f=imagegallery)
/i/1404207518.png?f=imagegallery)
/i/1404207519.png?f=imagegallery)
/i/1404207520.png?f=imagegallery)
/i/1404207517.png?f=imagegallery)
/i/1404207521.png?f=imagegallery)
/i/1404207505.png?f=imagegallery)
/i/1404207511.png?f=imagegallery)
/i/1404207523.png?f=imagegallery)
/i/1404220495.png?f=imagegallery)
/i/1404207510.png?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/1365504102.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1393847875.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2000538238.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/u/17649/iiymamas.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/285/apple.jpg?f=community)
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/327789/crop654cf5e8e2ff1_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/233220/crop58c922806f3c4_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/423200/crop5654dd6c439b0_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/295228/cortana.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/384035/schild.jpg?f=community){kind=small}
/u/63741/crop5dd40c0281913_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/299187/Cropgrin4.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/289284/crop633ea613abf4f.jpg?f=community){kind=small}