Inleiding
Nog voordat CES 2014 goed en wel was begonnen, was al duidelijk dat dit de '4k-beurs' zou worden. Als televisiefabrikant tel je op de CES niet mee als je geen 4k-televisie kan laten zien en het leek dan ook een kwestie van tijd te zijn voordat de 4k-gekte ook over zou slaan op laptops.
In 2013 kwam Samsung met zijn paneel van 3200x1800 pixels al in de buurt van de 4k-resolutie, maar zowel Lenovo als Toshiba gingen daar overheen en toonden als eerste een uhd-laptopscherm met meer dan acht miljoen pixels en dus een nog iets hogere pixeldichtheid dan het Samsung-paneel.
Op de Toshiba-stand konden we ons vergapen aan de Tecra W50 en de Satellite P50t met 4k-scherm en deden we onze eerste indruk op van 4k op 15,6 inch.
Uiterlijk en indruk
Toshiba pakte behoorlijk uit met 4k-schermen en had naast een aantal televisies ook twee laptops met uhd-schermen op de stand staan. Het ging daarbij om de Tecra W50 en de Satellite P50t. Zoals de typeaanduiding al doet vermoeden is de W50 bedoeld voor professioneel gebruik, terwijl de P50t ook bij de lokale computerhandel in de schappen moet komen te liggen.
:fill(white)/i/1389516457.jpeg?f=thumb)
Net als de Satellite P50t is de Tecra W50 geen nieuw model: beide laptops worden al enige tijd door Toshiba verkocht met gewone full hd-schermen. De uitvoering van de W50 die we op de stand aantroffen was voorzien van een Core i7-4800MQ-processor, een Nvidia Quadro K2100M-videokaart en 16GB geheugen. Zowel de P50t als de W50 zijn door Toshiba voorzien van hetzelfde 4k-scherm en omdat de Satellite waarschijnlijk een stuk betaalbaarder zal worden dan de Tecra hebben we ons op laatstgenoemde laptop gericht.
Dat betekent overigens niet dat de P50t goedkoop is. Het gaat hier om een high-end laptopserie die voor meer dan 1000 euro in de pricewatch staat. Dat merk je ook als je de laptop vasthoudt: het apparaat voelt solide aan. Dat is waarschijnlijk te danken aan de behuizing die grotendeels van metaal is gemaakt. Die stevige behuizing contrasteert enigszins met de glimmende plastic toetsen, die ervoor zorgen dat het toetsenbord juist weer een goedkope indruk achterlaat.
:fill(white)/i/1389516458.jpeg?f=thumb)
De interne hardware van de P50t kunnen we verder wel weer als high-end bestempelen; een Core i7-processor, 8GB werkgeheugen en een videokaart uit AMD's HD 8800-serie maken het een snel apparaat. De interne hardware wordt aangevuld met vier usb 3.0-aansluitingen, hdmi, ethernet en een blu-ray-speler. Het scherm is voorzien van een glad touchscreen, waardoor we tijdens het uitproberen van de laptop behoorlijk wat hinderlijke reflecties in beeld hadden.
4k en 282ppi
Het uiterlijk en de aansluitingen zijn natuurlijk niet het meest interessante onderdeel van de laptop; dat is het nieuwe uhd-scherm. En het is heel moeilijk om op de beursvloer iets over de schermkwaliteit van dat nieuwe 4k-paneel te zeggen.
Laten we er in ieder geval mee beginnen dat de demo-filmpjes die Toshiba toonde werkelijk schitterend oogden. Het 4k-demomateriaal bevat veel detail en veel contrast en vooral in die details zit de kracht van het uhd-scherm. Bij een scène van de binnenkant van een kerk konden we de individuele stenen van de achtermuur tellen.
Over de schermkwaliteit kunnen we dus weinig concreets zeggen. De maximale helderheid leek niet zo hoog te zijn, maar de felle lampen die boven de stand hangen beïnvloeden die inschatting natuurlijk ook. Daarnaast leek het scherm donkerder te worden bij schuine kijkhoeken, maar ook daar kan het overdadige licht uit andere richtingen roet in het eten gegooid hebben. Wat betreft kleurechtheid moet het goed zitten met de 4k-schermen want Toshiba belooft ieder uhd-scherm in de fabriek te kalibreren.
:fill(white)/i/1389516460.jpeg?f=thumb)
In Windows ziet alles er dankzij de pixeldichtheid van 282ppi netjes scherp uit. De dpi-instelling van Windows 8 moet daarvoor wel op tweehonderd procent staan, waardoor het scherm er van een afstandje uitziet als 1920x1080 op honderd procent. Zet je de dpi-instelling lager, dan worden taakbalk en pictogrammen zo klein dat er nauwelijks mee te werken valt. Het gaat dan om de desktop-interface, de Windows 'metro'-interface schaalt van zichzelf al goed.
Op het eerste gezicht een prachtig scherm dus, maar de noodzaak van die hoge resolutie ontgaat ons eigenlijk. Dat de recentelijk aangekondigde 105"-televisies over een uhd-resolutie beschikken, is niet meer dan logisch. Full hd op dat formaat zou 'enorme' pixels van bijna een vierkante millimeter opleveren, maar bij het 15,6 inch Toshiba-scherm moeten we behoorlijk dichtbij gaan zitten om het extra detail te kunnen onderscheiden. Zit je op een halve meter afstand, dan is het verschil tussen uhd en fhd al niet meer te zien. Hoewel we het nut in de praktijk voorlopig dus niet inzien is dit technisch gezien een prachtige ontwikkeling.
Tot slot
Tot slot: content. Voorheen was het aanbod van 4k-materiaal een reden om televisies met uhd-resolutie nog even links te laten liggen. Op de CES heeft Netflix al aangekondigd 4k-materiaal te gaan streamen en aan het eind van het jaar zal de blu-raystandaard voor 4k mogelijk gereed zijn. Het contentprobleem zou dus al min of meer opgelost zijn voordat de eerste 4k-laptop in de winkel ligt.
Met laptops gaat het echter verder dan films kijken, je kan er ook op werken en zou bijvoorbeeld ook op 4k kunnen gamen. En daar gaat het niet alleen mis bij deze Toshiba, maar eigenlijk bij alle laptops. De grafische kaart zal voorlopig niet toereikend zijn om soepel op 4k te kunnen gamen en zelfs met het afspelen van het demomateriaal leek de laptop moeite te hebben. De filmpjes liepen vloeiend, maar we hoorden en voelden de koeling een flinke bak warme lucht produceren. Hardware die ondersteuning biedt voor hevc zal dus al een welkome verbetering zijn voor toekomstige 4k-laptops.
Zal Toshiba dit apparaat dan wel gewoon in de schappen leggen? Jazeker, en wel aankomende zomer. Het zal de fabrikant dan waarschijnlijk niet om verkoopcijfers gaan, maar meer om te laten zien dat ze in staat zijn tot het bouwen van een laptop met een 4k-scherm en deze in massaproductie kunnen nemen. Prijzen zijn nog niet bekend, maar een P50t met vergelijkbare hardware en een full hd-scherm heeft voor ongeveer 1400 euro in de pricewatch gestaan. Het 4k-scherm zal naar verwachting nog een paar honderd euro aan die prijs toevoegen.