Inleiding
Inleiding
In 2011 kondigde Intel het ultrabookconcept aan. De compacte laptops kregen van Intel een maximale dikte, een minimale accuduur en een snelle Intel-processor mee. De tweede generatie ultrabooks, met Ivy Bridge-processor, kon ook als convertible tablet van maximaal 23mm dik uitgevoerd worden. Een van de fabrikanten die brood zag in dergelijke ultrabooks was HP, wat resulteerde in een laptop met een draaibaar scherm: de Revolve 810.
Helemaal nieuw zijn de omklapbare schermen niet voor HP. De fabrikant bracht in 2007 al de Pavilion TX1000-serie laptops met draaibare schermen uit en heeft dus aardig wat ervaring met de de formfactor. HP heeft het draaibare scherm intussen doorgeschoven van de Pavilion-lijn voor consumenten naar de Elitebooks, die voor professionals bedoeld zijn. Dat is bijvoorbeeld te merken aan de aanwezigheid van nfc, een tpm en Windows 8 Pro. De prijs is ook voor de elite; HP hanteert een adviesprijs van 1570 euro, hoewel deze bij diverse webshops ondertussen verlaagd is tot ongeveer 1000 euro.
Ook voor Tweakers is de Revolve 810 niet helemaal nieuw. In april schreven we een hands-on, waarbij het behoorlijk aanwezige ventilatorgeluid en de warmteproductie opvielen, maar waarbij de stevigheid van de laptop en het scharnier ook indruk maakten. Het model waarmee we toen testten, was nog een pre-productiemodel, dus nu kunnen we kijken of HP de definitieve Revolve 810 verbeterd heeft.

Draaien en tikken
De Revolve 810 is onderdeel van de Elitebook-serie van HP. We verwachten dus dat de laptop steviger is dan de goedkopere laptops, die niet voor de zakelijke markt bedoeld zijn.
Uiterlijk en indruk
De behuizing van de Revolve 810 voelt stevig aan. Volgens HP is die gedeeltelijk van magnesium gemaakt, maar dat durven we niet te bevestigen; de hele behuizing voelt aan als stevig plastic. Ook het scharnier van het scherm voelt solide en geeft een duidelijke 'klik' als de 180 graden draai om de laptop in een tablet om te toveren is gemaakt. Als het scherm volledig open- of dichtgeklapt is, ligt het netjes recht op de behuizing. 
Het draaien van het scherm ging bij ons testmodel overigens niet helemaal vlekkeloos; de onderkant van het scharnier schuurde lichtjes over de oppervlakken van de bovenste toetsen op het toetsenbord. Daarnaast bleek de rubberen rand die rondom het scherm zit niet netjes recht te zitten.

Toetsenbord en touchpad
Voor het toetsenbord heeft HP de hele breedte van de laptop gereserveerd, waardoor de toetsen groot genoeg zijn om er comfortabel mee te kunnen tikken. In donkere omgevingen kan de toetsenbordverlichting nog van pas komen. De aanslag van de toetsen is prettig, hoewel we het gevoel krijgen dat die nog beter zou zijn als de toetsen iets verder ingedrukt konden worden. Als er flink hard getikt wordt op het toetsenbord kunnen de omliggende toetsen meevibreren, maar dat hebben we wel erger gezien.
Ook de touchpad is breed en ligt op dezelfde hoogte als de polssteunen, waardoor veegbewegingen makkelijk te maken zijn. De muistoetsen zijn verborgen en op bijna het hele muisoppervlak kan worden gedrukt voor een muisklik.

Aansluitingen en gewicht
Het aantal aansluitingen waarover de Revolve-ultrabook beschikt is vrij standaard: twee usb 3.0-poorten, een displayport-aansluiting en een gigabit-lan-aansluiting. De aansluitingen bevinden zich aan de achterzijde van de laptop. Aan de rechterzijkant van de notebook bevinden zich de aan-uitschuif, de volumeregeling en de vergrendeling van de schermoriëntatie. Ook aan de rechterkant, maar enigszins verstopt, bevinden zich de hoofdtelefoonaansluiting en een micro-sd-kaartlezer. Het nut van de kaartlezer is ons niet helemaal duidelijk, omdat de meeste digitale camera's gebruikmaken van full-size-sd-kaarten en kaartlezers vooral gebruikt worden om foto's over te zetten op de computer.

Het gewicht van de laptop is met 1372 gram niet laag. Apples 11"-MacBook Air weegt bijvoorbeeld slechts 1,06 kilo, net als Lenovo's Yoga 13. Het extra gewicht komt mogelijk door het scharnier en de keuze van HP om de accu vervangbaar te maken. De adapter die HP bijlevert, is wel vrij licht.
Uitbreidingsmogelijkheden
We zijn bijzonder te spreken over de mogelijkheden om de Elitebook Revolve uit te breiden. Allereerst is het mogelijk om de accu te vervangen, iets wat een aantal jaar geleden nog standaard was op alle notebooks, maar tegenwoordig bij de meeste ultrabooks niet meer mogelijk is. Als we de accu verwijderen, blijken er echter nog meer upgrademogelijkheden te zijn. Door zeven schroeven te verwijderen kan de rest van de onderkant van de laptop ook verwijderd worden. Omdat onze Revolve 810 niet over een 3g-modem beschikt, is er een leeg mini-pci-e-slot aanwezig. Mocht de gebruiker zelf nog een 3g-modem willen installeren, dan zijn simkaartslot en antennes al aanwezig. Ook uniek is tegenwoordig een leeg dimm-slot, waardoor het maximale geheugen vergroot kan worden tot 12GB. Daarmee compenseert HP ook weer voor het krappe standaard aanwezige geheugen van 4GB.

Synthetische benchmarks
HP heeft de Revolve 810 voorzien van de snelste Core i5-processor met een tdp van 17 watt. We verwachten in de benchmarks dan ook iets hogere resultaten te halen dan met de veelgebruikte Core i5-3317U.
Cinebench 11.5 - Single |
Systeemnaam | Processor | In punten, hoger is beter |
Dell XPS 12 |
Core i7-3517U |
*******
1,23 |
Asus UX31A |
Core i7-3517U |
*******
1,22 |
HP EliteBook Revolve 810 G1 |
Core i5 3437U |
*******
1,19 |
Lenovo X1 Carbon |
Core i5-3427U |
******
1,10 |
Sony Vaio Duo 11' |
Core i5-3317U |
******
1,07 |
Acer Aspire S7 |
Core i5-3317U |
******
1,06 |
Asus Transformer Book + dock |
Core i5-3317U |
******
1,04 |
Air 11 2012 |
Core i5-3317U |
******
1,02 |
Lenovo Thinkpad Twist |
Core i5-3317U |
*****
0,96 |
Cinebench 11.5 - Multi |
Systeemnaam | Processor | In punten, hoger is beter |
Dell XPS 12 |
Core i7-3517U |
*******
2,78 |
Asus UX31A |
Core i7-3517U |
*******
2,78 |
HP EliteBook Revolve 810 G1 |
Core i5 3437U |
*******
2,67 |
Lenovo X1 Carbon |
Core i5-3427U |
******
2,49 |
Acer Aspire S7 |
Core i5-3317U |
******
2,41 |
Sony Vaio Duo 11' |
Core i5-3317U |
******
2,38 |
Air 11 2012 |
Core i5-3317U |
******
2,37 |
Lenovo Thinkpad Twist |
Core i5-3317U |
******
2,24 |
Asus Transformer Book + dock |
Core i5-3317U |
*****
2,16 |
Cinebench 11.5 - OpenGL |
Systeemnaam | Processor | Framerate in fps, hoger is beter |
Asus UX31A |
Core i7-3517U |
*******
16,4 |
Sony Vaio Duo 11' |
Core i5-3317U |
*******
15,7 |
Air 11 2012 |
Core i5-3317U |
*******
15,4 |
Acer Aspire S7 |
Core i5-3317U |
******
15,1 |
Dell XPS 12 |
Core i7-3517U |
******
14,8 |
Lenovo X1 Carbon |
Core i5-3427U |
******
14,2 |
Asus Transformer Book + dock |
Core i5-3317U |
******
13,9 |
HP EliteBook Revolve 810 G1 |
Core i5 3437U |
******
13,0 |
Lenovo Thinkpad Twist |
Core i5-3317U |
*****
10,7 |
In de eerste twee tests van Cinebench scoort HP's ultrabook volgens de verwachting. De i5-3437U scoort iets beter dan de 3427U, vanwege de klokfrequentie die 100MHz hoger ligt. De i7-3517U-processor is uiteraard nog iets sneller, dankzij een nog hogere klokfrequentie en een L3-cache van 4MB, in plaats van 3MB bij de i5-processors. In de OpenGL-test wordt de volgorde enigszins door elkaar gegooid en scoort de Revolve relatief laag.
De ssd
CrystalDiskMark - Seq Read |
Systeemnaam | Doorvoersnelheid in MB/s, hoger is beter |
Acer Aspire S7 |
*******
664,90 |
Asus UX31A |
*****
482,50 |
Sony Vaio Duo 11' |
*****
480,13 |
Asus Transformer Book + dock |
*****
453,98 |
Dell XPS 12 |
*****
444,74 |
Lenovo X1 Carbon |
****
421,42 |
HP EliteBook Revolve 810 G1 |
****
421,40 |
Air 11 2012 |
***
290,49 |
Lenovo Thinkpad Twist |
*
120,50 |
CrystalDiskMark - Seq Write |
Systeemnaam | Doorvoersnelheid in MB/s, hoger is beter |
Lenovo X1 Carbon |
*******
370,95 |
Acer Aspire S7 |
*******
356,82 |
Asus UX31A |
******
323,00 |
Sony Vaio Duo 11' |
******
302,23 |
Asus Transformer Book + dock |
*****
275,40 |
Dell XPS 12 |
*****
260,68 |
Air 11 2012 |
*****
244,60 |
HP EliteBook Revolve 810 G1 |
****
192,40 |
Lenovo Thinkpad Twist |
**
113,36 |
De ssd die HP heeft gebruikt in de Revolve 810 is de C400-msata van Micron. De ssd haalt volgens de fabrikant een maximale leessnelheid van 500MB/s en schrijft met maximaal 260MB/s. In de praktijk kan de C400 wat leessnelheid betreft prima meedraaien met andere ultrabooks. De sequentiële schrijfsnelheid valt echter tegen.
Praktijkbenchmarks
Om te zien hoe de laptop in de praktijk presteert, draaien we de gebruikelijke tests van Adobe. Hoewel het draaien van Photoshop op een 11,6"-scherm bij een resolutie van 1366x768 pixels in de praktijk waarschijnlijk weinig voorkomt, is het toch interessant om te zien of een incidentele foto- of videobewerking soepel verloopt.
Photoshop - Retouch Artist |
Systeemnaam | Processor | In seconden, lager is beter |
Asus UX31A |
Core i7-3517U |
*****
20,22 |
Dell XPS 12 |
Core i7-3517U |
*****
20,90 |
HP EliteBook Revolve 810 G1 |
Core i5 3437U |
*****
22,30 |
Lenovo X1 Carbon |
Core i5-3427U |
*****
22,70 |
Sony Vaio Duo 11' |
Core i5-3317U |
******
24,95 |
Acer Aspire S7 |
Core i5-3317U |
******
25,54 |
Air 11 2012 |
Core i5-3317U |
******
27,56 |
Asus Transformer Book + dock |
Core i5-3317U |
*******
28,00 |
Lenovo Thinkpad Twist |
Core i5-3317U |
*******
29,84 |
De laptop presteert in zowel Photoshop als Premiere volgens de verwachting. Net als in de Cinebench-tests scoort de i5-processor net lager dan de Core i7-processors.
Het wordt een beetje saai, maar ook bij het converteren van een video blijkt de processor in de Revolve 810 de snelste Core i5. De ultrabook doorloopt de praktijktests iedere keer behoorlijk rap, waarmee de i5-3437U een goede keuze van HP lijkt te zijn geweest voor de Revolve 810.
Accutests en geluidsproductie
Niet onbelangrijk voor tablets en convertible laptops is de accuduur. HP levert een vervangbare accu met een capaciteit van 44.400mWh mee.
Accutest - Video - 180cd/m² |
Systeemnaam | Accucapaciteit | In minuten, hoger is beter |
Asus UX31A |
|
*******
331,00 |
HP EliteBook Revolve 810 G1 |
44400 mWh |
******
286,00 |
Dell XPS 12 |
47000 mWh |
******
277,00 |
Sony Vaio Duo 11' |
39220mWh |
******
267,00 |
Asus Transformer Book + dock |
34420mWh |
*****
260,00 |
Lenovo X1 Carbon |
46030 mWh |
*****
244,00 |
Lenovo Thinkpad Twist |
43770 mWh |
*****
213,00 |
Air 11 2012 |
35000mWh |
****
211,00 |
Acer Aspire S7 |
35668mWh |
****
205,00 |
De accuduur bij het bekijken van een video is goed. Bijna vijf uur is haalbaar en daarmee is de accutijd vergelijkbaar met die van andere ultrabooks van 11 tot 13 inch.
Accuduur - browsen - 180cd/m² |
Systeemnaam | In minuten, hoger is beter |
Asus UX31A |
*******
348,00 |
Air 11 2012 |
******
300,00 |
Asus Transformer Book + dock |
******
295,00 |
HP EliteBook Revolve 810 G1 |
******
283,00 |
Sony Vaio Duo 11' |
******
276,00 |
Dell XPS 12 |
*****
258,00 |
Lenovo X1 Carbon |
*****
257,00 |
Lenovo Thinkpad Twist |
*****
225,00 |
Acer Aspire S7 |
****
197,00 |
De browsetest moet dagelijks en licht gebruik simuleren. We spelen continu een mp3-bestandje af, terwijl we een vaste set websites bekijken, waarbij we iedere 15 seconden naar een nieuwe site surfen. Deze test is over het algemeen minder belastend dan de filmtest. Het resultaat van 283 minuten valt dan ook tegen en het is onduidelijk wat de oorzaak daarvan is. Misschien zijn de websites die we testen inhoudelijk zodanig veranderd dat ze een grotere belasting voor de laptop vormen. Al met al kan er bijna 5 uur gewerkt worden op één acculading.
Warmte en geluid
De geluidsproductie was een negatief punt tijdens een eerdere hands-on met de Elitebook Revolve. Dat is het, kort gezegd, nog steeds. Bij het draaien van lichte Windows-apps is de ventilator uit en dan werkt de laptop geruisloos. Als de ventilator echter aanslaat, maakt hij een irritant geluid. Dat geluid is niet hard, maar de frequentie is hoog, waardoor de herrie snel irriteert. De ventilatieopening van de ventilator zit aan de linkerzijkant. Als de tablet in tabletmodus vastgehouden wordt, is het dus zaak om die opening niet af te dekken, om onnodige herrie te voorkomen.

Scherm: niet fantastisch
HP heeft de Elitebook Revolve voorzien van een 11,6"-scherm, dat helaas slechts 1366x768 beeldpunten telt. Die resolutie is op zich niet ongebruikelijk bij schermen van deze grootte, maar op een laptop van 1570 euro uit de Elitebook-serie hadden we minstens een resolutie van 1600x900 pixels verwacht. Concurrenten als de Asus Taichi 21 en de Vaio Duo 11 worden standaard uitgerust met een full-hd-paneel, wat laat zien dat dergelijke resoluties in die prijsklasse niet ongewoon zijn.
We kijken natuurlijk niet alleen naar de resolutie, maar ook naar de kleurweergave en de helderheid. De helderheid is met 375cd/m² niet opzienbarend. De zwartwaarde van het scherm is wel uitstekend te noemen. In de tabel hoeft de Revolve 810 alleen de Transformer Book voor zich te dulden. Dankzij de lage zwartwaarde valt het contrast van het scherm hoog uit. Op het oog zien de kleuren die het scherm weergeeft er dan ook goed uit.
Kleurweergave
Om na te gaan of de kleurechtheid ook echt in orde is, pakken we de X-Rite i1 Pro Display-colorimeter en de Calman-software erbij.

Uit de kleurenpiramide blijkt dat wit en cyaan vrijwel correct worden weergegeven. De andere kleuren blijken behoorlijk af te wijken. Voor gebruikers die op kleurechtheid gesteld zijn, is het scherm van de Revolve 810 dan ook ontoereikend.

De witbalans van het paneel blijkt wel weer prima in orde te zijn. Bij een volledig wit scherm is de afwijking het grootst, maar deze valt ruim binnen de marges van het acceptabele.
Specificaties en fotogalerij
:fill(white)/i/1371650671.jpeg?f=thumb)
Merk en uitvoering |
Categorie |
Laptops |
Merk |
HP |
Serie |
Elitebook |
Uitvoering |
Revolve 810 |
Afbeeldingen |
:fill(white)/i/1364802328.jpeg?f=thumblarge) :fill(white)/i/1364802329.jpeg?f=thumblarge) |
Prijs en beoordeling |
Prijs |
€ 999,29 |
Aantal aanbieders |
23 winkels |
Eerste prijsvermelding |
Dinsdag 2 april 2013 |
Cpu en moederbord |
Cpu-type |
Intel Core i5 3437U |
Snelheid |
1,9GHz |
Maximale turbofrequentie |
2,9GHz |
Moederbordchipset |
Intel Mobile QM77 |
Scherm en videokaart |
Schermdiagonaal |
11,6" |
Schermresolutie |
1366x768 (wxga wide) |
Backlight |
Led: edge-lit |
Videochip |
Intel HD Graphics |
Geheugen |
Geheugengrootte |
4GB |
Maximaal intern geheugen |
12GB |
Geheugentype |
Ddr3 (sodimm) |
Opslag |
Hardeschijftype |
Solid state disk |
Opslagcapaciteit |
128GB |
Aantal ssd's |
1 |
Interfaces |
Video uit |
Displayport |
Verbinding (usb/fw) |
2x USB 3.0 |
Verbinding (ethernet) |
Ethernet 1Gbit/s |
Verbinding (wlan) |
802.11a, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
Overige specificaties |
Laptoptype |
Notebook |
Laptopextra's |
Cardreader, vochtbestendig toetsenbord, webcam |
Besturingssysteem |
Windows 8 Pro |
Accucapaciteit (Wh) |
44Wh |
Kleuren |
Zilver |
Taal |
Indeling |
Qwerty |
Afmetingen en gewicht |
Hoogte |
22,2mm |
Lengte |
212mm |
Breedte |
285mm |
Gewicht |
1,4kg |
Conclusie
Na HP's draaibare ultrabook een tijdje te hebben getest, is het ons onmogelijk om een onverdeeld positief of negatief oordeel over de laptop te vellen. Daarvoor liggen zowel de positieve als de negatieve punten te ver uit elkaar. Positief zijn we bijvoorbeeld over de featureset. De 11,6"-laptop krijgt twee usb 3.0-aansluitingen, een gigabit-lan-aansluiting en een displayport-aansluiting mee. Dat is op zich niet ongebruikelijk voor een ultrabook. Wat wel steeds ongebruikelijker wordt, is de mogelijkheid om de accu te verwisselen, de optie om het werkgeheugen te upgraden en de vrije beschikbaarheid van een mini-pci-e-slot. Daarnaast beschikt de laptop over zakelijke features als een tpm en een cpu met vPro-ondersteuning. Alleen de aanwezigheid van de enigszins nutteloze micro-sd-kaartlezer houdt de laptop van de volle vijf sterren voor de featureset af.

Ook wat prestaties betreft scoort de laptop hoog, maar verdient hij niet de volle mep. De i5-processor is weliswaar een van de snelste Ivy Bridge-processoren van 17 watt, maar de prestaties van andere kerncomponenten in het systeem vallen tegen. Hoewel de leessnelheden in orde zijn, zijn de schrijfsnelheden van de ssd laag. Ook is het standaard aanwezige werkgeheugen van 4GB voor huidige begrippen niet overbemeten.
Bij de beeldkwaliteitstests valt de laptop echt door de mand. Niet alleen is de schermresolutie laag en had het Gorilla Glass dichter op het paneel mogen liggen, maar ook de kleurechtheid is bedroevend. Positief zijn we over de witbalans en de hoge contrastverhouding, waardoor de kleuren er op het oog nog goed uitzien. Toch willen we de beeldkwaliteit niet meer dan twee sterren geven. Dat komt vooral door de resolutie en het feit dat de laptop ontworpen is om ook als tablet te functioneren. Bij tablets is de afstand tussen ogen en beeldscherm over het algemeen nog wat kleiner dan bij laptops en dan is een dergelijke schermresolutie op een laptop van ruim 1000 euro gewoon onacceptabel.
Ook met de warmte en geluidsproductie weet de Revolve 810 geen hoge ogen te gooien. Enerzijds is de warmteontwikkeling heel acceptabel en functioneert de laptop geruisloos bij het draaien van lichte Windows-apps. Anderzijds blijkt dat de ventilator een irritant hoge zoem voortbrengt als hij aanslaat en moet de gebruiker oppassen niet per ongeluk zijn hand voor de ventilatieopening te houden als de Revolve als tablet wordt gebruikt.
Op de keuze voor de ventilator na vinden we de bouwkwaliteit goed. Het swivelscharnier voelt stevig aan en geeft een duidelijke klik als het scherm rondgedraaid is. De onderkant van de laptop is gemaakt van rubberachtig aanvoelend plastic, waardoor de laptop in tabletmodus niet snel uit je handen glijdt. Een minpuntje van het scherm is de afwerking bij het scharnier en het feit dat de onderkant van het scherm de toetsen raakt bij het omdraaien van het scherm. De rest van de behuizing, die van magnesium gemaakt zou moeten zijn, voelt gewoon aan als plastic en is dat waarschijnlijk ook.
De prijs, tot slot, is in eerste instantie door HP op 1572 euro gezet. In die prijsklasse en met een afmeting van 11,6" verkoopt Asus de Taichi 21, met dubbel full-hd-scherm en een grotere ssd. Sony's Vaio Duo 11, eveneens een laptop met tabletmodus, maar wel met een full-hd-scherm, zit rond de 1300 euro. Daarmee vinden we de Elitebook van HP eigenlijk te duur. Nu de ultrabook echter voor prijzen van rond de 1000 euro aangeboden blijkt te worden, verandert dat beeld. Dan blijkt de Elitebook Revolve volgens de Pricewatch ineens de goedkoopste 11,6"-laptop met Core i5-processor te zijn die ook in tabletmodus gebruikt kan worden. Die prijs maakt de minpunten niet helemaal goed, maar maakt de Revolve wel een interessante keus voor mensen die in die prijsklasse op zoek zijn naar een convertible ultrabook.
Pluspunten
-
Verwisselbare accu
-
Laptop voelt stevig aan
-
Geheugen is relatief eenvoudig te upgraden
Minpunten
-
Lage schermresolutie
-
Slechte kleurechtheid
Eindoordeel