Inleiding
Inleiding
De Lumix GF-serie m4/3-camera's van Panasonic was aanvankelijk gericht op de gevorderde gebruiker. De Lumix GF1 had onder meer uitgebreide bedieningsmogelijkheden en een ingebouwde flitser. Met de kleinere Lumix GF2 trachtte het bedrijf een bredere doelgroep aan te spreken, met onder meer een touch-lcd en een korte 14mm-pancake-kitlens. Het fysieke moduswiel en een aantal knoppen moesten echter het veld ruimen.
Met de introductie van het instapmodel Lumix GF3 in juni 2011 richtte Panasonic zich specifiek op de onderkant van de markt. De body werd kleiner en de flitsschoen werd geschrapt, terwijl de ingebouwde flitser een plekje recht boven de lensmount kreeg. De opvolger daarvan, de Lumix GF5, kreeg vooral betere specificaties, aangezien hij wat body betreft nagenoeg gelijk was aan de GF3, afgezien van een betere grip. De sensor werd verbeterd, terwijl de resolutie van de lcd werd verdubbeld.
Aan de verkleining van de afmetingen en het uitkleden van de features komt met de nieuwe Lumix GF6 een eind. Zo is het nieuwe model weer voorzien van een fysieke modusknop en is de lcd nu kantelbaar. Panasonic heeft met de GF6 ook de styling aangepast en de camera is vanwege de lcd-draaiconstructie wat groter uitgevallen dan de GF5. Ook intern is de GF6 op punten vernieuwd en de camera wordt geleverd met de nieuwe, compactere 14-42mm-kitlens. Tweakers kon de camera tijdens een eerder gehouden presentatie alvast in de hand houden en kort uitproberen.

Modusknop, zoomring en kantel-lcd
Modusknop
De modusknop op de GF6 is terug van weggeweest. Daarmee heeft de camera een streepje voor op alternatieve instapmodellen als de E-PM1 van Olympus en de nieuwe NEX-F3 van Sony. Naast de gebruikelijke automatische modes en de pasm-standen, zijn met de metalen modusknop onder meer de scènestanden, een videostand met handmatige belichtingsmogelijkheid, een panoramastand en twee custom-presets te benaderen. Bij de GF5 was het niet mogelijk handmatig de belichting voor video in te stellen.
De toevoeging van het draaiwiel bij de GF6 vinden we een grote verbetering ten opzichte van zijn voorganger. Je kan nu namelijk voor het starten al zien in welke modus de camera staat, waar je bij de GF5 eerst moest wachten tot hij gestart was om de modusselectie te checken. De modusknop heeft een gekartelde rand voor meer grip, maar hij klikt wat 'goedkoop' in de standen. Dat had wat strakker gemogen.

Zoomen op de body
Op de bovenstaande afbeelding is ook goed te zien dat de GF6 een draairing heeft rond de sluiterknop. Net als bij de nieuwe NEX-F3 van Sony en het gros van de compactcamera's kan daarmee worden in- en uitgezoomd. Voor sommige verstokte compactcamerabezitters zal dat een onmisbare functionaliteit zijn. Ook is het mogelijk om daarmee het diafragma of de belichtingstijd in te stellen, terwijl met het 'zoompalletje' in de afspeelmodus in- en uitgezoomd wordt op foto's. In het menu wordt de draairing gebruikt om naar het vorige of volgende paginanummer te gaan.
Voor de fysieke zoommogelijkheid op de body is wel een objectief met 'powered zoom' vereist, zoals de intrekbare 14-42mm-kitlens. Dat komt goed uit, want de hendel op het objectief voor handmatige zoom vonden we lastig bereikbaar. De GF5 en de GH3 hadden overigens al de mogelijkheid om via de body te zoomen met behulp van de touchinterface.
Kantelbare lcd
De vaste lcd van de GF5 is bij de GF6 vervangen door een lcd die zowel 180 graden naar boven, voor bijvoorbeeld zelfportretten, als in beperkte mate schuin naar beneden gericht kan worden. Wordt de lcd naar boven geklapt, dan schakelt de camera zelf over naar de zelfontspanfunctie. Het aftellen in beeld is vanaf een afstandje duidelijk zichtbaar. De keuze voor het volledig naar boven kunnen klappen is waarschijnlijk de reden geweest dat de lcd-constructie redelijk wat bulk en gewicht toevoegt aan de GF6. Sony heeft het wat dat betreft beter voor elkaar met zijn NEX-serie.
Daarnaast heeft Panasonic de resistieve touchlaag over het paneel vervangen door een zogeten 'in-cell'-touchscreen. Wat touchbediening betreft is de GF6 daardoor een verademing ten opzichte van zijn voorganger. Om contrastverlies en interne lichtstrooiing tegen te gaan is het afdekglas gelamineerd aan de lcd. Hoe effectief dat is hebben we in de presentatieruimte niet goed kunnen vaststellen. De resolutie van de GF6-lcd bedraagt 1040k-subpixels, tegenover 920k-subpixels bij de GF5.

:fill(white)/i/1365164377.jpeg?f=thumb)
Metalen bovenzijde
De GF6 heeft ten opzichte van de GF5 een hoekiger uiterlijk gekregen, al zitten de meeste bedieningsorganen en componenten in grote lijnen nog steeds op dezelfde plek. Zo zit de ingebouwde flitser nog steeds midden boven de lensmount, rechts ervan vinden we de rode videoknop, de iA-'n00b'-knop en de sluiterknop met draairing voor aan-uit terug, terwijl links nog steeds de openingen voor de speaker en de stereomicrofoon zitten.
De styling is een mix van oud en nieuw. De bovenzijde van metaal doet denken aan meetzoekercamera's van weleer en bijvoorbeeld de Fujifilm X100 en X100s, maar is toch eigentijds vormgegeven. De voorzijde is van zwartgekleurd aluminium en de lensmount steekt iets verder naar voren uit dan bij de GF5.
De d-pad met draaiwiel aan de achterzijde is dezelfde gebleven, maar aan de drie knoppen daaromheen - voor het afspelen van foto's, de weergavestand en de gecombineerde knop voor het snelmenu, de Fn1-toets en de delete-functie - is nog een tweede Fn-knop toegevoegd. De knoppen zijn dit keer niet van metaal, maar van kunststof en liggen iets verzonken in de behuizing. Verder zien we in die hoek een controlelampje voor de wifi-functionaliteit. De GF5 beschikte niet over wifi-ondersteuning.

Grip
Bij de GF5 waren we zeer te spreken over het gripmateriaal, dat Panasonic ook gebruikt bij de GX1. Dit bood voldoende structuur en zachtheid om de camera goed vast te houden, maar bij de GF6 grijpt Panasonic terug op hetzelfde harde, gladde materiaal als bij de Lumix G3 en de high-end travelzoomcompactcamera's. Ook de vorm van de grip doet aan die camera's denken.
Panasonic benadrukte bij de presentatie dat het getoonde toestel nog niet de uiteindelijke afwerking had, al valt te betwijfelen of in een dergelijk laat stadium toch voor een compleet ander gripmateriaal gekozen wordt. Het gripvlak voor de duim is bij de GF6 gelijk aan dat van zijn voorganger en van hard kunststof met een opstaand randje.
Sensor uit de Lumix GX1
GX1-sensor
Panasonic maakt bij de GF6 gebruik van dezelfde beeldsensor met 16,1 megapixels als ook in de huidige Lumix GX1 terug te vinden is. Voor de GF5 gebruikte het Japanse bedrijf een oudere generatie sensor met 12,1 megapixels. Het in te stellen iso-bereik bedraagt bij de GF6 iso 160-25.600, al geldt voor de hoogste stand dat het beeldsignaal niet analoog, maar digitaal versterkt is. De GX1 had overigens iso 12.800 als iso-plafond. Volgens Panasonic is het hogere niveau bij de GF6 mogelijk doordat een nieuwe Venus Engine-beeldchip gebruik wordt.
Hoewel de nieuwere sensor beter is dan die van de GF5, hadden we toch gehoopt dat Panasonic de beeldsensor van de GH3 zou gebruiken of zelf een volledig nieuwe sensor zou hebben ontwikkeld. Naar verluidt is de sensor in de GH3, gezien de overeenkomsten in prestaties met die van de EM-5 van Olympus, afkomstig van Sony. Volgens de database van DxOMark is deze Sony-m4/3-sensor op alle vlakken beduidend beter dan die van de GX1. Panasonic moet op zijn tellen passen, want Olympus gebruikt in het concurrerende E-PM2-instapmodel wel deze betere sensor.

Nieuwe Venus Engine
De GF6 is uitgerust met een nieuwe Venus Engine-beeldverwerkingschip. De chip maakt gebruikt van nieuwe algoritmes voor ruisreductie, waaronder wavelet-technologie. 'Wavelet deconvolutie' is onder meer geschikt om het niveau van de willekeurig optredende fotonruis te verlagen. Ook is de chip voorzien van hardware voor zogeheten edge smoothing-ruisreductie, al gingen onze Japanse gastheren niet diep in op deze ruisreductietechnieken. Het resultaat is in ieder geval dat Panasonic het aangedurfd heeft het iso-plafond van de GF6 uit te breiden van iso 12.800 naar iso 25.600.
Een ander voordeel van de nieuwe Venus Engine is dat ondanks de hogere resolutie van de sensor de burstsnelheid niet is aangetast en zelfs nog licht gestegen is, van 4fps naar 4,2fps. Ook heeft Panasonic een groot aantal 'Creatieve filters' aan de GF6 toegevoegd, waarover later meer.
Nfc en wifi
Panasonic bood voor onder meer de GH3 al een uitgebreide app voor mobiele apparaten aan waarmee de camera op afstand bediend kon worden. Niet alleen heeft het bedrijf voor het eerst wifi-ondersteuning toegevoegd aan zijn m4/3-instapmodel, ook heeft Panasonic nfc ingebouwd om met een aanraking van de camera met het mobiele apparaat een wifi-verbinding op te zetten.
Bijzonder van de app is dat deze uitgebreide instelmogelijkheden kent. De belichting kan ermee op afstand geregeld worden, het is mogelijk om via de touchcontroles van de app het focuspunt aan te wijzen en het is in combinatie met een powered zoom-lens zelfs mogelijk om elektronisch in en uit te zoomen. We scharen een dergelijke functionaliteit nog steeds onder de gimmicks, maar ingebouwde wifi heeft wat connectiviteit betreft altijd een streepje voor op modellen die dat niet hebben.

Kleinere kitlens
De nieuwe 14-42mm-kitlens was al eerder aangekondigd, maar dit was de eerste keer dat we het objectief ook echt in de hand konden houden en bekijken. De nieuwe versie is slechts 49mm lang, heeft een diameter van 56mm op het dikste punt en een gewicht van 110g. De huidige, niet intrekbare, 14-42mm-kitlens is bijna 64mm lang en weegt 165g. Ook is de filtermaat gereduceerd van 52mm naar 46mm.
Daarmee is de nieuwe 14-42mm wel wat langer en marginaal zwaarder dan de 14-42mm-kitlens van Olympus. Daarbij moet worden opgemerkt dat de Panasonic-lens geen intrekbaar ontwerp betreft. Prettig is dat bij het inzoomen de lengte van het objectief slechts weinig toeneemt en dat gebruikgemaakt wordt van een intern focusmechanisme.
De lens voelt goed aan, met prettig draaiende zoom- en focusringen. De lensbevestiging is in tegenstelling tot de huidige 14-42mm-kitlens van metaal en de kortste scherpstelafstand bedraagt een comfortabele 20cm. De lens is volgens een recensie van ePhotoZine een regelrechte aanrader.
Extra creatief
Menu-interface
De menu-interface van de GF6 lijkt sterk op die van de GH3, al ontbreekt natuurlijk een aantal specifieke high-end features van die laatste. De menu-interface kenmerkt zich door de mogelijkheid om alles via touchbediening in te stellen en Panasonic geeft de opties daarvoor groot in beeld weer. Een nadeel hiervan is dat er niet al te veel opties op een pagina of tabblad passen en je dus wat langer moet doorbladeren. Vanwege de capacitieve touchtechnologie worden aanrakingen uitstekend opgepikt; wat dat betreft is de GF6 een grote verbetering ten opzichte van de GF5.
:fill(white)/i/1365409379.jpeg?f=thumb)
Meer Creative Filters
Panasonic heeft het aantal Creative Filters bij de GF6 met vijf nieuwe uitgebreid tot in totaal negentien stuks. De vijf nieuwe zijn achtereenvolgens Old Days voor een retro-effect, Sunshine om overbelichting van zonlicht te simuleren, Bleach Bypass voor de simulatie van een speciaal ontwikkelprocedé voor film, Toy Pop voor het betere Lomo-werk en een Fantasy-filter. Ook is het mogelijk een deel van de grafische filters te gebruiken in combinatie met de nieuwe Panorama-beeldmodus. Alleen de filters Toy Effect, Toy Pop, Miniature en Sunshine kunnen niet voor deze Creative Panorama-stand ingezet worden.
Daarnaast kan de automatische iA-stand nu ook standaard herkennen of er een eetgelag gefotografeerd wordt en de instellingen daarop optimaliseren. Zo wordt de helderheid van het beeld wat verhoogd om het gerecht beter uit te laten komen, terwijl bijvoorbeeld ook de helderheid van witte borden waar nodig opgeschroefd wordt voor een prettig ogend eindresultaat. De bekendmaking van deze 'maaltijdherkenning' in de iA-stand leverde bij de aanwezige journalisten enig gegniffel op.

Nieuwe opties
De GF6 biedt daarnaast de mogelijkheid van Stop Motion Animation. Bij deze optie wordt met een bepaalde tijdsinterval een opname gemaakt en worden deze direct in-camera verwerkt in een filmclip. Dat lijkt een nieuwe functionaliteit te zijn voor de Lumix G-serie. De GH3 heeft namelijk wel de mogelijkheid voor timelapsefotografie, maar zover wij weten kan die camera daar niet direct een filmpje van maken. Het is niet bekend of de GF6 ook timelapsefoto's kan maken of dat deze enkel over de animatiemogelijkheid beschikt.
Een andere nieuwe feature is de mogelijkheid om selectief zaken in beeld weg te poetsen. Als voorbeelden waarvoor deze Clear Retouch-optie handig zou zijn werden onder meer een wazig takje in beeld genoemd en een ongewenst persoon in een groepsfoto. We hebben deze grappige functie nog niet kunnen proberen en kunnen dus ook nog niets zeggen over de beeldkwaliteit van het aangepaste beeld en hoe groot een onderwerp maximaal mag zijn om voor verwijdering in aanmerking te komen.

Fotogalerij en specificaties
:fill(white)/i/1365372553.jpeg?f=thumb)
Merk en uitvoering |
Merk |
Panasonic |
Product |
Lumix GF6 |
Specificatie body |
Type body |
milc |
Sensor |
Four/Thirds, Live MOS, 16,1 megapixels |
Mount |
Micro Four Thirds |
Minimale ISO-gevoeligheid |
ISO 160 |
Maximale ISO-gevoeligheid |
ISO 25.600 (uitbreiding) |
Eigenschappen body |
ingebouwde flitser, fysieke modusknop, wifi, nfc |
Scherm |
3"-lcd, 1.040k-subpixels, kantelbaar |
Video |
avchd: 1080/50i, 720/50p; mp4: 1080/25p, 720/25p |
Verbinding (Extern) |
mini-hdmi, usb 2.0 |
Accuduur |
360 foto's (schatting) |
Afmetingen |
b: 111,7mm h: 63,6mm d: 40,2mm |
Gewicht |
nog niet bekend |
Voorlopige conclusie
Op het eerste oog zijn de wijzigingen aan de GF6 ten opzichte van zijn directe voorganger vooral cosmetisch. De body is hoekiger geworden, de bovenkant is van metaal en de zilverzwarte kleurstelling is een knipoog naar retrocamera's. Het gebruikte gripmateriaal had echter verleden tijd mogen blijven.
Kijken we verder dan onze neus lang is, dan zien we dat de GF6 een flinke hoeveelheid extra features gekregen heeft. Zo is de lcd nu niet vast ingebouwd, maar naar boven en beneden te kantelen, heeft Panasonic zijn nieuwste instapmodel voorzien van een fysieke modusknop mét twee customstanden, kan via de ring rond de sluiterknop met een geschikt objectief gezoomd worden, net als bij een compactcamera, en heeft de camera er een tweede functieknop bij gekregen. Allemaal zaken die de bruikbaarheid vergroten.
Daarnaast is de GF6 voorzien van zowel wifi als nfc, is de gebruikte sensor uit de GX1 beter dan die van de GF5, met ook een hogere resolutie, en claimt Panasonic met een verbeterde Venus Engine betere ruisprestaties te leveren bij jpegs direct uit de camera. Misschien nog wel belangrijker voor het succes van de GF6 is de nieuwe 14-42mm-kitlens waarmee hij geleverd gaat worden. Die is beduidend kleiner dan de huidige 14-42mm-kitlens zonder 'powered zoom', maar vreemd genoeg is het nieuwe ontwerp niet intrekbaar, zoals wel het geval is bij de powered-zoom-versie. Het nieuwe objectief beschikt over een metalen lensmount tegenover een van kunststof bij de vorige versie.
Toch heeft Panasonic wat kansen laten liggen. In plaats van een sensor met een hoog dynamisch bereik als in de GH3 te gebruiken, heeft het ervoor gekozen om de GX1-sensor te hergebruiken. Dat lijkt erop te duiden dat de sensorontwikkeling bij Panasonic trager verloopt dan bijvoorbeeld bij Sony.
Ook heeft Panasonic zich net als Olympus met de E-PL5 laten verleiden tot een lcd die helemaal naar boven geklapt kan worden, met alle gevolgen voor de dikte en het gewicht van dien. Sony maakt daarom bij zijn nieuwe NEX-F3-model gebruik van een lcd-module die wel naar boven kan klappen, maar niet naar beneden. Ook is de lcd-module beduidend dunner dan zowel die van Panasonic als die van Olympus. Fijn is wel dat het touchscreen capacitief is en dat het beschermglas gelamineerd is aan de lcd, voor minder interne reflecties en minder verlies van contrast.
Vanwege het sterk toegenomen aantal features is het overigens de vraag of Panasonic nu nog met een directe opvolger van de GX1 komt of dat er nog een model onder de GF6 in de pijplijn zit. Dat laatste blijkt overigens niet uit de op de presentatie getoonde roadmap.