Inleiding: Sony gaat voor brons
Het is inmiddels duidelijk geworden dat de smartphonemarkt anno 2013 wordt gedomineerd door twee spelers: Apple en Samsung. Apple verkocht vorig kwartaal bijna 50 miljoen smartphones, Samsung verkocht volgens analisten een hoeveelheid van tussen 60 en 65 miljoen. De rest van de fabrikanten komt niet boven de 10 miljoen verkochte exemplaren per kwartaal uit.
Maar wie pakt het brons? HTC zit in een neergaande spiraal en moet dat zien om te draaien, BlackBerry werkt hard aan een comeback maar moet nog een nieuw platform opbouwen. Huawei, ZTE, LG en Sony kunnen dus met zijn vieren vechten om het brons. Vanwege de ervaring met smartphones en de positie op andere elektronicamarkten, zoals met de PlayStation en de camera's, is Sony misschien wel de meest prominente kanshebber.
Om te slagen op de smartphonemarkt, heb je een hero device nodig, een toestel voor de high-endmarkt dat de aandacht opeist en dat de naam van het merk op de kaart zet. Dat probeert Sony met deze Xperia Z. De Z onderscheidt zich met zijn waterdichte behuizing, terwijl Sony ontwikkelaars en smartphone-liefhebbers voor zich probeert te winnen door de bootloader te laten unlocken en te helpen bij het maken van custom roms voor zijn toestellen.
De Xperia Z is Sony's eerste toptoestel voor 2013 en de eerste op de Nederlandse markt met full-hd-scherm. Tweakers tuurde uiteraard naar de pixels, nam de telefoon mee onder de douche en testte zo of Sony de beloftes rondom de Xperia Z waarmaakt en, wat nog belangrijker is, of dit een telefoon is die zijn hoge prijs van meer dan 600 euro waard is.
Het scherm bekeken
De Sony Xperia Z is de eerste telefoon op de Nederlandse markt met een full-hd-scherm. Het scherm heeft een diagonaal van 5", waardoor het aantal pixels per inch uitkomt op 440. Dat is fors hoger dan op eerdere telefoons - laat staan op andere hardware als tablets en laptops, waar een waarde boven 200 uitzonderlijk is.

De subpixels van de schermen van de Xperia Z en Xperia T, die de bovenkant van de letter r weergeven. De afbeeldingen eronder stellen een pixel voor, als 100 procent crop uit onze macro-foto's, genomen met een balg.Apple claimde in 2010 bij de presentatie van zijn iPhone 4 dat op een normale gebruiksafstand het menselijk oog pixels bij smartphones niet meer kan onderscheiden boven 300ppi. Die claim, die rechtstreeks verband houdt met de naam Retina die Apple sindsdien hanteert, is bij veel mensen blijven hangen. Daarom rijst al snel de vraag waarom de pixelrace niet is geëindigd met waardes rond 340, zoals Sony vorig jaar al behaalde met zijn Xperia S. Immers, waarom zouden er meer pixels op het scherm zitten dan wij kunnen onderscheiden?
Het antwoord moet gezocht worden bij enkele factoren: ten eerste is daar marketing: als er een schaap over de dam is, moet de rest wel volgen. Ten tweede leidt de honger naar grotere schermen die veel consumenten blijken te hebben tot een noodzakelijke stap: boven de 5" neemt het aantal pixels per inch bij standaardresoluties al snel af tot waardes onder 300. Ten derde is 'de normale gebruiksafstand' niet voor iedereen het ijkpunt: scherpte van dichtbij geeft telefoons een luxere, duurdere uitstraling.
Scherm | Xperia Z | Nexus 4 | Galaxy SIII | Xperia S | iPhone 5 |
Diagonaal |
5" |
4,7" |
4,8" |
4,3" |
4" |
Resolutie |
1920x1080 |
1280x768 |
1280x720 |
1280x720 |
1136x640 |
Pixels per inch |
441 |
318 |
306 |
341 |
326 |
De stap naar full-hd komt niet uit de lucht vallen: diverse schermfabrikanten - waarvan er niet zoveel zijn - kondigden in de nazomer van vorig jaar aan klaar te zijn voor de productie van 5" full-hd-schermen. Het was dus wachten totdat de eerste telefoons daarmee uitkwamen, en in het buitenland gebeurde dat in november vorig jaar.
De Xperia Z heeft een scherm dat door Sony zelf is ontwikkeld en gemaakt. Hoewel veel fabrikanten een term als ips of een vergelijkbare technologie noemen, doet Sony dat niet: het concern plakt de term Reality Display met OptiContrast en Mobile Bravia Engine 2 op zijn lcd's.
OptiContrast is een term voor het weghalen van loze ruimte tussen het schermoppervlak en de pixels, waardoor het beeld dichter aan de oppervlakte lijkt te liggen; dat moet leiden tot mooiere kleuren en een beter contrast. De Mobile Bravia Engine 2 moet de kleuren softwarematig een boost geven; Sony adverteert actief met het feit dat kleuren feller worden weergegeven dan ze in werkelijkheid zichtbaar zijn, terwijl huidtinten realistisch zouden worden gerenderd. Sony zou hiervoor gekeken hebben naar hoe de hersenen de kleurweergave graag zien en de kleuren daarop aanpassen.
Indruk
Het scherm is indrukwekkend mooi. Dat wil zeggen: op het moment dat je het pal van voren bekijkt. Dat het scherm indrukwekkend is, komt vooral door de manier waarop de Mobile Bravia Engine de kleuren bewerkt en de manier waarop de lcd vlak onder het oppervlak ligt.
Als je van heel dichtbij kijkt, kun je zien dat het scherm een hogere resolutie heeft dan bijvoorbeeld de Xperia S. Kleinere letters hebben bijvoorbeeld vloeiender randen op de Xperia Z dan op de Xperia S, maar de leesbaarheid is in de praktijk niet veel hoger: vooral mensen die dergelijke details mooi vinden zullen het waarderen.
Met bovengenoemde eigenschappen houdt het echter op wat positieve punten betreft: het scherm is verre van perfect in elk ander opzicht. De kijkhoeken zijn bijvoorbeeld slecht: er verschijnen al verkleuringen onder een hoek van ongeveer tien graden, dus als je de telefoon ook maar een beetje kantelt krijg je een slechtere kleurweergave voorgeschoteld. Grijstinten vallen weg en worden wit, rood verandert in hard roze en veel afbeeldingen zien er niet meer mooi uit. Bovendien valt het contrast al snel weg en komt er een waas over het scherm.
Dit effect zagen we afgelopen jaren keer op keer bij Sony-schermen. Het treedt iets minder op bij de Xperia Z dan bij de Xperia T en S, maar het is nog altijd hinderlijk aanwezig. Niet alleen geeft het een minder luxe aanblik, ook functioneel kun je er last van hebben. Als je de telefoon bijvoorbeeld op tafel hebt liggen of op de bank gebruikt, of als je met meerdere mensen iets bekijkt, vallen de matige kijkhoeken extra op.
Kortom: het scherm is recht van voren een van de mooiste mobiele displays, maar zelfs onder een lichte kijkhoek worden kleuren zo vervormd dat de magie al snel weg is.
/i/1360941951.jpeg?f=imagenormal)
Het scherm getest
Uiteraard stonden we te popelen om deze eerste full-hd-telefoon aan onze schermtesten te onderwerpen. Daarvoor gebruiken we zoals gewoonlijk een X-Rite i1 Pro Display-colorimeter met Calman-software in een donkere ruimte, om omgevingsinvloeden op de schermmetingen uit te sluiten. Alle telefoons worden op deze manier getest.

De helderheid van het scherm is 400 nits, maar eerlijk is eerlijk: om die helderheid te bereiken moet je de Mobile Bravia Engine 2 uitzetten; als die is ingeschakeld komt de maximale helderheid uit op rond 380 nits. Omdat het aantal schermlagen net als bij andere moderne smartphones geminimaliseerd is, zijn de reflecties ook minder heftig.
Desondanks is het scherm van de Xperia Z makkelijk af te lezen in direct zonlicht. Op een zonnige dag kun je veelal prima uit de voeten. Hij is op dit vlak echter niet de beste: de Xperia P van Sony zelf staat op dit gebied op eenzame hoogte, omdat het een ware lichtbak is met zijn toegevoegde witte subpixels.
Zwartwaarde |
Telefoon / Tablet | Resolutie | Schermtype | in nits, lager is beter |
Samsung Galaxy S III |
1280x720 |
Super Amoled HD |
*
0,00100 |
Nexus 4 |
1280x768 |
IPS lcd |
**
0,28000 |
HTC One X |
1280x720 |
IPS lcd |
**
0,39000 |
Apple iPhone 5 |
1136x640 |
IPS lcd |
***
0,43200 |
Nokia Lumia 920 |
1280x768 |
IPS lcd |
***
0,49000 |
Sony Xperia T |
1280x720 |
IPS lcd |
***
0,53800 |
BlackBerry Z10 |
1280x768 |
IPS lcd |
***
0,55000 |
Sony Xperia S |
1280x720 |
IPS lcd |
***
0,55000 |
Sony Xperia Z |
1920x1080 |
IPS lcd |
****
0,60200 |
Sony Xperia P |
960x540 |
WhiteMagic |
******
0,96000 |
Sony Xperia V |
1280x720 |
IPS lcd |
*******
1,19000 |
De zwartwaarde van de Xperia Z, dus het licht dat hij uitstraalt bij de weergave van zwart, is met 0,6 nits redelijk hoog. Het is niet zo hoog als de Xperia P en de erbarmelijk slechte Xperia V, maar ook op dit gebied is de concurrentie een stapje verder. De waarde is niet dramatisch, maar veel lcd's presteren op dit gebied simpelweg een stuk beter, waaronder de iPhone 5 en vooral het LG-scherm van de Nexus 4.
Het contrast van het scherm is voor een telefoon van deze prijsklasse ondermaats. Het contrast is het verschil in herlderheid bij de weergave van wit en zwart en om dit vast te stellen meten we dit zowel op maximale helderheid als op de vaste helderheid van 250 nits.
De Xperia Z komt uit op een contrast van 664 en dat is laag: sommige telefoons met een lcd hebben een contrast dat twee keer zo hoog ligt. Sony heeft bovendien afgelopen jaar telefoons uitgebracht met een hoger contrast. Dat de Xperia Z hier zo laag scoort, is teleurstellend.
Telefoons met amoled-schermen staan niet in deze tabel, omdat door de extreem lage zwartwaarde het getal in de tienduizenden of zelfs honderdduizenden loopt, waarbij kleine meetfouten leiden tot grote verschillen.
De witbalans van de Xperia Z is abominabel: met bijna 8000 kelvin ligt hij op de waarde van de Galaxy S III en is dus veel te blauw afgesteld, maar die laatste kan nog ingesteld worden op 'natuurlijke weergave'. Het in- en uitschakelen van de Mobile Bravia Engine 2 heeft op de witbalans geen invloed, zo bleek uit onze metingen. De kleurtemperatuur is idealiter 6500 kelvin; daaronder is een scherm te rood, daarboven oogt hij blauw.
Gemiddelde kleurfout |
Telefoon / Tablet | Resolutie | Schermtype | in Delta E 1994, lager is beter |
HTC One X |
1280x720 |
IPS lcd |
*
1,6400 |
Apple iPhone 5 |
1136x640 |
IPS lcd |
*
1,6900 |
Nokia Lumia 920 |
1280x768 |
IPS lcd |
***
3,7400 |
BlackBerry Z10 |
1280x768 |
IPS lcd |
***
4,0500 |
Nexus 4 |
1280x768 |
IPS lcd |
****
4,2000 |
Sony Xperia Z |
1920x1080 |
IPS lcd |
*****
5,2800 |
Sony Xperia V |
1280x720 |
IPS lcd |
*****
5,4200 |
Sony Xperia T |
1280x720 |
IPS lcd |
******
6,9000 |
Samsung Galaxy S III |
1280x720 |
Super Amoled HD |
*******
8,1600 |
Sony Xperia Z (met Bravia Engine) |
1920x1080 |
IPS lcd |
*****
11,400 |
Volgens Sony geeft de Mobile Bravia Engine kleuren overgesatureerd weer en dat klopt. Zonder Bravia Engine komt de kleurfout op een nette, zij het niet spectaculaire, 5,28 Delta E 1994, maar als de Bravia Engine aan staat komt hij tot 11,4. Dat is voor een lcd een hoge waarde - het scherm komt hiermee in het territorium waar normaal alleen amoleds komen.
Dit effect is precies waar Sony op mikt: het scherm is niet bedoeld om kleuren correct te reproduceren, maar om alleen huidtinten juist weer te geven en andere kleuren feller te maken. Voor kleurpuristen is de Bravia Engine geen goede toevoeging. Wie houdt van de oververzadigde kleuren van Samsungs amoled-telefoons, heeft aan de Xperia Z wel een goede - al ontbreekt het dus aan de diepe zwartwaarden.
Het scherm is al met al in de metingen bij lange na geen topper: het contrast is relatief laag, zwart is bij lange na niet zwart, de kleurtemperatuur is veel te hoog en de Bravia Engine zorgt voor onnatuurlijke kleurweergave. Schermen zijn echter ook een kwestie van smaak en wie houdt van de felle kleuren en scherpe beelden, zit goed met de Xperia Z.
Ontwerp: waterdicht
Sony wil zijn hardware de laatste tijd onderscheiden met waterdichte behuizingen. De Xperia Z heeft een ip57-certificering: hij is redelijk stofdicht en kan een half uur lang een meter onder water worden gehouden zonder dat dit schade oplevert.
Dat is onder meer handig voor mensen die hun telefoon in de wc laten vallen, maar het betekent ook dat gebruik in harde regen mogelijk is. Bovendien kan hij worden afgewassen als hij vies is. Dat zijn enkele voordelen - en zeker bij een behuizing die zo snel vies wordt als de Xperia Z is dat genoeg reden om de waterdichtheid als pluspunt te benoemen.
/i/1360856499.jpeg?f=imagenormal)
Nadeel is dat elke klep moet worden afgesloten met een klepje om de waterdichtheid te verzorgen: ook de 3,5mm-jack voor headsets en de laadpoort, die je beide veel gebruikt. Het voorkomt dat die poorten vies worden, maar de klepjes zijn niet makkelijk te openen. Daarnaast is de cameraknop, die Sony vaak inbouwde, weggelaten omdat die niet goed waterdicht te maken zou zijn. Kortom: het heeft niet alleen maar voordelen.
Bij de presentatie van de Xperia Z claimde Sony dat je met de telefoon onder de douche kunt. Zo'n claim móeten we uiteraard checken - en dat is precies wat we hebben gedaan.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
De telefoon bleef opvallend bruikbaar onder de douche: het scherm reageerde soms raar als er stromend water op kwam - water geleidt immers waardoor het scherm denkt dat het de hele tijd op willekeurige plekken wordt aangeraakt - maar als de straal er niet direct op stond, was de interface gewoon te bedienen. Daarbij gaat het vaker fout met het juist intoetsen van bijvoorbeeld letters op het toetsenbord dan normaal, maar de telefoon is wel bruikbaar om tijdens het douchen bijvoorbeeld even je Facebook-feed te lezen.
Zoals gezegd is het afwassen van de Xperia Z misschien wel de meest nuttige toepassing van de waterdichtheid: de glazen behuizing is een ware magneet voor vingervegen en door het glas blijft alles zichtbaar, waardoor hij snel een vieze aanblik geeft.
Ontwerp
De Xperia Z heeft een 5"-scherm en dat betekent dat het een grote telefoon is. Maar ten opzichte van toptelefoons van vorig jaar is het verschil niet schokkend groot.
Scherm | Xperia Z | Xperia ZL | Galaxy SIII | Note II | iPhone 5 |
Lengte |
139mm |
132mm |
137mm |
151mm |
124mm |
Breedte |
71mm |
69mm |
71mm |
81mm |
59mm |
Dikte |
7,9mm |
9,9mm |
8,6mm |
9,4mm |
7,6mm |
Gewicht |
146 gram |
151g |
133g |
183g |
112g |
Scherm |
5" |
5" |
4,8" |
5,5" |
4" |
Hij is twee millimeter langer dan een Galay S III, maar niet breder en zelfs een stukje dunner. Wie de Galaxy S III dus nog te doen vond, zal niet veel moeite hebben met de Xperia Z. Toch kan het kleiner, zoals Sony zelf bewijst met de Xperia ZL.
De Xperia Z voelt tijdens dagelijks gebruik wel degelijk wat groter aan dan een Samsung Galaxy S III of HTC One X; dat komt vermoedelijk door het vierkante ontwerp: bij een Galaxy S III is de hoek veel meer afgerond en ligt het toestel beter in de palm van je hand, waardoor je makkelijker bij de tegenovergestelde hoek komt. De hoek zit bij de Xperia simpelweg in de weg als je iets wilt aanraken in de andere hoek van het scherm.
Het meest opvallende aan het ontwerp van de Xperia Z is de aan-/uit-knop. Die zit halverwege de rechterzijkant en die breekt het ontwerp, omdat hij van metaal en metaalkleurig is. Bovendien is hij rond en wat groter dan zo'n knop normaalgesproken is, waardoor het duidelijk is bedoeld als designelement.
De knop roept gemengde gevoelens op: sommige mensen vinden hem mooi, terwijl andere denken dat er een punaise in de telefoon is gedrukt. Het is in elk geval een opvallend ontwerp-element. Wel valt op dat hij speling heeft: als je met de telefoon schudt, hoor je de knop ook rammelen.
De feedback van de knop en de plaatsing is wel goed: het is een logische plek voor een vergrendelknop en hij is makkelijk bereikbaar.
De voorkant van de smartphone wordt bijna geheel door het scherm ingenomen, met aan de bovenkant een uitsparing voor de luidspreker om te bellen en aan de onderkant een microfoon. De speaker voor luider geluid dan tijdens bellen zit aan de rechteronderkant. Er komt redelijk geluid uit, maar niet meer dan dat: er zijn smartphones met beter geluid, zoals de iPhone 5.
Het valt op dat de telefoon niet comfortabel belt. De rand aan de bovenkant heeft een beetje een scherpe rand, die duidelijk in het oor drukt. Daardoor voelt het toestel niet prettig aan tijdens telefoongesprekken, zeker als je in een luide omgeving de telefoon wat harder tegen het oor drukt. De geluidskwaliteit is acceptabel.
De luidspreker zit aan de rechteronderzijde en dat is problematisch. Ten eerste is het er maar één, waardoor je bij het bedekken van het geluid, wat vaak gebeurt als je hem vast hebt, vrijwel niets meer hoort. Bovendien is de weergave niet zo luid, ondanks de marketingnaam Xloud. Het geluid dat de telefoon uitstuurt via de 3,5mm-aansluiting is echter wel prima.
De zijkanten zijn net als de voor- en achterkant van glas en er zit een mooie, blauwige gloed overheen. De glazen elementen zijn geplaatst in een kunststof 'skelet'. De achterkant is helemaal van glas. De glasplaat heeft alleen wat gaten voor de camera en de microfoon aan de achterkant. Ook de led-flitser zit daar en het Xperia-logo staat eveneens achterop. Onderaan staan opvallend veel certificeringen, iconen en andere letters; dat had subtieler weggewerkt kunnen worden.
Het ontwerp doet veel luxer en geïnspireerder aan dan vorige ontwerpen van Sony, zoals de Xperia T. De invloed van Sony's ontwerpafdeling is hier duidelijk zichtbaar. Het ontwerp heeft wel enkele nadelen: dankzij het gebruik van glas zal de Xperia Z bij vallen vermoedelijk snel beschadigen, iets dat met andere glazen telefoons ook gebeurt. Bovendien is alles zichtbaar op de telefoon: elke vingerafdruk of veeg valt direct op.
Hardware: meer dan voldoende
De Xperia Z draait op een inmiddels bekende processor: de Qualcomm Snapdragon S4 Pro-soc, met vier Krait-processorkernen op 1,5Ghz en een Adreno 320-gpu. Het geheel is gekoppeld aan een MDM9215-modem voor connecties met onder meer 2g, 3g en 4g: de Xperia Z ondersteunt het 4g-netwerk van KPN. Voor multitasken is een werkgeheugen van niet minder dan 2GB aanwezig. Dat is veel, maar het wordt in deze prijsklasse ook standaard.
De processor, met als typenummer APQ8064, zagen we eerder op de redactie bij onder meer de Nexus 4 van LG en Google en de Xiaomi Mi-Two. Hoewel de rekencapaciteiten gevoeglijk bekend zijn, was het wel de vraag hoe de Adreno 320-gpu zich zou houden bij deze hogere resolutie: hij heeft immers twee keer zoveel pixels aan te sturen.
CFBench voert berekeningen uit om de cpu-kernen te belasten en doet dat in deze test buiten de Dalvik VM om, waardoor de rauwe processorkracht wordt gemeten. De Xperia Z komt hier mee met de top en dat lag in de verwachting: hij heeft immers dezelfde processor als de Nexus 4 en met processorberekeningen speelt het scherm geen enkele rol. Hij scoort een fractie hoger dan de Nexus 4, al is daar geen reden voor aan te wijzen: voor deze benchmark kan niet echt geoptimaliseerd worden.
Deze test in GLBenchmark meet hoe snel de soc beelden kan uitspugen als hij grafisch zwaar wordt belast en doet dat op het scherm, waardoor de resolutie meetelt. De Xperia Z doet dat op 30fps en dat is voldoende om grafisch zware games soepel te draaien - en de framerate ligt ondanks de hogere resolutie hoger dan bij de Xperia T. De processor is dus prima toegerust om het scherm aan te sturen.
De Offscreen-test is dezelfde test, maar dan zonder dat de schermresolutie een rol speelt. Omdat de test op 1920x1080 pixels wordt gedraaid, wijkt het resultaat nauwelijks af van de Onscreen-test. Het toont dat de S4 Pro met zijn Adreno 320-gpu tot de top van de markt behoort momenteel: Apples A6-soc met SGX543-gpu zit in dezelfde regionen, al heeft de iPhone 5 een veel lagere resolutie dan de Xperia Z.
Accuduur: prijs van een full-hd-scherm
De accu van de Xperia Z heeft een behoorlijke capaciteit - zeker als je in aanmerking neemt dat het toestel minder dan 8mm dik is. Er zit een 2330mAh-accu in, waarmee het iets meer capaciteit aan boord heeft dan bijvoorbeeld de Samsung Galaxy S III en eerdere Sony-toestellen. Dat zal met de full-hd-resolutie ook nodig zijn: schermoppervlak en resolutie zijn factoren van belang bij de accuduur. De accu is niet verwisselbaar, waardoor de accuduur extra belangrijk is.
/i/1360945323.jpeg?f=imagenormal)
Sony heeft een nieuwe functie toegevoegd met de naam Stamina. Dat houdt in dat apps als het scherm uit staat geen verbinding kunnen maken met internet. Wel kun je zelf apps 'whitelisten' die wel verbinding kunnen maken, bijvoorbeeld Facebook of WhatsApp.
De invloed van de Stamina-functie is door de opzet van accutests niet op te merken, maar in de dagelijkse praktijk - dus met allerlei apps op de telefoon - merk je het wel een beetje. De ironie is dat juist de Xperia Z de functie niet hard nodig heeft: hij verbruikt in standby al weinig energie.
Als het scherm aanstaat, stroomt de accu echter leeg met een gigantische snelheid: we hebben de accutesten drie keer gedraaid om zeker te zijn van de resultaten, maar de resultaten bleken consistent: wanneer het scherm aanstaat, is de accu snel leeg.
Wij meten de accuduur aan de hand van vier tests: browsen, video bekijken, bellen en de telefoon in stand-by laten staan. Daarbij staat wifi aan, en bij telefonie en in stand-by is 3g ingeschakeld. De omstandigheden zijn voor alle iOS-devices dezelfde en uiteraard zijn de Android-toestellen ook in zo veel mogelijk identieke omstandigheden getest. Uitleg over onze testmethode en wat we verstaan onder zwaar, gemiddeld en licht gebruik, vind je in het achtergrondverhaal over onze accutests. In de praktijk hangt de accuduur natuurlijk ook af van zaken als het gebruikte netwerk en de geïnstalleerde apps. Bovendien kan het verbruik van exemplaar tot exemplaar verschillen.
De Xperia Z heeft hier veel last van het feit dat hij energie slurpt tijdens het browsen en video's bekijken: hij gaat korter mee dan welke concurrent ook. Dit is de prijs die een gebruiker betaalt voor het mooie full-hd-scherm: de accu moet daardoor krachtiger zijn om dezelfde prestaties te leveren als de concurrenten met 720p-schermen. Dat is hier niet het geval.
Bij gemiddeld verbruik is hetzelfde beeld te zien: met 29 uur gaat hij langer mee dan een BlackBerry Z10, maar de rest van de toestellen kunnen het langer uithouden. Het verschil met de top is erg groot, maar de Sony's blinkten de afgelopen tijden al niet uit wat betreft uithoudingsvermogen.
Bij licht gebruik staat de Xperia Z ineens in de top. Dat komt doordat hij zuinig is met bellen - hij kan meer dan 16 uur telefoneren op een volle accu - en het feit dat hij in standby zelfs zonder Stamina-modus vrijwel niets verbruikt. Daardoor gaat hij het langste mee van alle Android-toestellen in deze tabel; een duidelijk teken dat de processor en de accu een prima combinatie zijn.
Software: kleine skin met grote tweaks
Vorig jaar bracht Sony de Xperia S uit met Android 2.3 en ook nu komt er weer een Sony-smartphone die niet de nieuwste versie van Android draait: deze keer is het 4.1. Maar daar hoef je dit keer niet rouwig om te zijn: de stap die Google heeft gemaakt tussen 4.1 en 4.2 is namelijk vele malen kleiner dan de stap tussen 2.3 en 4.0.
Immers, de update naar 4.0 bracht het Holo-uiterlijk, gpu-versnelling in de interface en veel meer verbeteringen. In Android 4.2 zitten vooral applicatie-updates en weinig belangwekkende zaken als widgets op het lockscreen. Sterker nog: het is nog maar de vraag of veel mensen een update naar 4.2 als verbetering zien. De Xperia Z zal overigens wel van een update worden voorzien.

Sony voorziet zijn telefoons van een eigen skin. De skin over Android lijkt veel op die van de Xperia T: dezelfde tweaks zijn toegepast op het homescreen, het hoofdmenu en de notificatiebalk. Sony heeft er vooral voor gekozen veel in het Holo-thema van Android te houden, waardoor het de skin is die het dichtst bij stock Android blijft.
Ten opzichte van enkele maanden geleden is de styling wel iets veranderd; iconen zijn rond en glossy geworden bij de door Sony toegevoegde apps als Album en Movies. Facebook-integratie, Google Chrome en Walkman-software zijn nog altijd standaard. De skin voorziet bovendien in geestige schermanimaties, zoals het zichzelf openende prullenbakje bij het verwijderen van items op het homescreen, inclusief kleine trilling als je iets weggooit. Toch is de blauw-met-zwarte skin lang niet zo zwaar als die van Samsung en HTC. Het hangt van de gebruiker af of dat een voor- of een nadeel is: elke interface heeft zo zijn fans, maar veel gebruikers zouden vooral stock Android willen zien op elke Android-smartphone.
/i/1360954271.png?f=thumb)
Wel heeft Sony wat functionaliteit toegevoegd en die vallen eigenlijk allemaal in de categorie 'handige tweaks'. Zo is er een optie in de wifi-instellingen die maakt dat de wifi zichzelf uitschakelt als er geen bekend netwerk in de buurt is. Hij schakelt zich weer in als de telefoon wel weer in de buurt is van een bekend wifi-netwerk. Dat doet hij op basis van de locatie die hij doorkrijgt van zendmasten en dit werkt handig.
Verder heeft Sony eigen apps toegevoegd die niet allemaal even nuttig zijn: Sony Auto en Smart Connect zijn handig, maar het nut van de trial voor navigatie-app Wisepilot, Sony Select voor door Sony geselecteerde en door vrienden aanbevolen apps en Socialife voor sociale media is minder duidelijk.
Walkman is de logische naam voor de muziekspeler en die verdient een speciale vermelding: de speler zorgt voor bedieningsmogelijkheden op het lockscreen, in een widget en in de notificatiebalk en past bovendien de kleuren aan aan de albumart. De hoesjes en andere album-items kunnen bovendien automatisch opgehaald worden.
/i/1360954259.png?f=thumb)
Album is de naam voor de foto-app, die bovendien foto's op een wereldbolletje weer kan geven. De app is mooi en biedt integratie voor diverse webdiensten. Het is een kleine verbetering ten opzichte van de standaardgalerij in Android.
/i/1360954254.png?f=thumb)
Mini-apps zijn te vinden door de app-switch-knop in te drukken, waarna ze als snelkoppelingen onder in beeld staan. Daarbij kan een widget-achtige app als overlay op het scherm worden gezet, bijvoorbeeld om snel iets uit te rekenen. Ook kun je zo de frontcamera inzetten om een spiegelbeeld te maken, bijvoorbeeld om je haar goed te doen. De mini-apps zijn handig, maar ze vergen wel wat stappen om te activeren: een widget toevoegen waarin alle apps als snelkoppeling staan, was handiger geweest.
:fill(white)/i/1361195487.jpeg?f=thumb)
Dat Sony veel aandacht heeft besteed aan optimalisaties om Android snel te laten draaien, blijkt uit deze score in CFBench. De Xperia scoort veel beter dan andere toestellen. Alleen de hier niet afgebeelde Xiaomi Mi-Two houdt de Xperia Z bij.
Dat betekent overigens niet dat apps ook allemaal sneller starten. Bij een vergelijkende test bleken een HTC One X en Galaxy S III net iets rapper bij het starten van apps als Facebook, Twitter en Angry Birds Star Wars. Het verschil is echter niet groot. Het voordeel van de snelle software zit vooral in de bediening van apps, die rap gaat en zelden tot nooit hapert.
Booten |
Telefoon / Tablet | SoC | OS | in seconden, lager is beter |
Sony Xperia T |
Qualcomm Snapdragon S4 Plus |
Android 4.0 |
*
12,37 |
Apple iPhone 5 |
Apple A6 |
iOS 6 |
**
20,46 |
Samsung Galaxy S III |
Exynos 4412 |
Android 4.0 |
**
21,92 |
Sony Xperia Z |
Qualcomm Snapdragon S4 Pro |
Android 4.1 |
***
22,99 |
Sony Xperia P |
ST-Ericsson U8500 NovaThor |
Android 4.0 |
***
23,29 |
Nexus 4 |
Qualcomm Snapdragon S4 Pro |
Android 4.2 |
***
23,89 |
Sony Xperia S |
Qualcomm S3 |
Android 4.0 |
***
27,35 |
HTC One X |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
*****
49,21 |
BlackBerry Z10 |
Qualcomm S4 Plus |
BlackBerry 10 |
*******
64,31 |
Sony heeft altijd veel aandacht gehad voor snel opstarten en dat is bij deze Xperia niet anders: na gemiddeld 23 seconden is de Xperia Z gebruiksklaar. Dat is een langere tijd dan de Xperia T nodig heeft, maar het is nog altijd een uitstekende score.
Browser: een stap achteruit
Sony past niet langer de standaardbrowser in Android aan: op de Xperia Z staat alleen Googles browser Chrome. De standaardbrowser leeft nog wel een klein beetje voort in een mini-app met die naam en met dat icoon.
De browser rendert pagina's prima en doet zijn werk snel en goed. Bij het scrollen, waar veel telefoons framedrops laten zien op lange pagina's, blijft de Xperia Z vloeiend zijn werk doen. In combinatie met de hoge resolutie is dat knap.
Desondanks is het niet alles goud wat er blinkt: Chrome heeft een moderne interface en makkelijk tabbladenbeheer, maar de prestaties zijn niet altijd gelijk aan die van de oude standaardbrowser, zo blijkt.
Frontpage laden (automatisch) |
Telefoon / Tablet | SoC | OS | in seconden, lager is beter |
Apple iPhone 5 |
Apple A6 |
iOS 6 |
*
0,16 |
Samsung Galaxy S III |
Exynos 4412 |
Android 4.0 |
***
0,34 |
Sony Xperia V |
Snapdragon S4 Plus |
Android 4.0 |
****
0,40 |
Nexus 4 |
Snapdragon S4 Pro |
Android 4.2 |
****
0,47 |
HTC One X |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
*****
0,57 |
Sony Xperia Z |
Snapdragon S4 Pro |
Android 4.1 |
*****
0,58 |
Sony Xperia T |
Snapdragon S4 Plus |
Android 4.0 |
*****
0,58 |
BlackBerry Z10 |
Snapdragon S4 Plus |
BlackBerry 10 |
******
0,63 |
Sony Xperia P |
ST-Ericsson U8500 NovaThor |
Android 4.0 |
******
0,68 |
Nokia Lumia 920 |
Snapdragon S4 Plus |
Windows Phone 8 |
*******
0,75 |
Sony Xperia S |
Qualcomm S3 |
Android 4.0 |
*******
0,78 |
De Xperia Z is niet bijzonder snel op onze test, waarin een statische frontpage 35 keer achter elkaar wordt geladen. Hij doet over het laden van die pagina uit de cache gemiddeld 0,58 seconden. Hij loopt hiermee zelfs een beetje achter op de concurrentie . Dat lijkt er vooral op te duiden dat er nog zaken verbeterd kunnen worden.
Opvallend is dat de Xperia V - die we getest hebben met Android 4.0, waarin de standaardbrowser nog zat - veel beter scoort. Dat duidt erop dat Chrome nog iets achterloopt op de al veel langer doorontwikkelde standaardbrowser. Een kleine disclaimer moet vermeld worden bij het feit dat de Xperia V in Nederland met Android 4.1 uitkomt, waarin die standaardbrowser niet meer zit.
Peacekeeper is een browserbenchmark van Futuremark die veel elementen in een browser test, in tegenstelling tot specifieke browsertests als bijvoorbeeld Sunspider, die zich alleen richt op Javascript. Het resultaat van deze test is niet verrassend: de Xperia scoort iets, maar niet significant onder de Nexus 4. Opvallend is dat de keuze voor alleen Chrome ook hier weer tot een verslechtering leidt in de score.
Op de Mozilla-benchmark Kraken 1.1, die zich richt op moderne webstandaarden, scoort de Xperia Z vergelijkbaar aan de Nexus 4 - en het is de enige benchmark waarbij de Z beter scoort dan de Xperia V met Android 4.0. De keuze voor Chrome als standaardbrowser is dus niet op alle vlakken een verbetering te noemen.
Camera: niet slecht, geen topper
De Xperia Z heeft een 13-megapixelcamera met de mogelijkheid om video op te nemen op 1920x1080 pixels met 'hdr'-mogelijkheid. De maximale resolutie voor foto's is 4128x3096 pixels, maar standaard staat de camera op 'Superior Auto Mode' en dat brengt de resolutie terug tot 3920x2940 pixels.

De Superior Auto Mode gokt onder welke omstandigheden de foto wordt gemaakt en past de instellingen daarop aan. De functie werkt prima: hij gokt onder vrijwel alle omstandigheden goed, waardoor de functie een nuttige toevoeging is. Aan de andere kant: van een automatische modus mag je verwachten dat hij de omstandigheden goed inschat, waardoor de term Superior hier wellicht wat overbodig aandoet. Desondanks doet hij het beter dan bij vorige Xperia's en dat is een goede ontwikkeling.
Aan de interface is eveneens gesleuteld - en ook dat is een verbetering. Standaard staan er enkele knoppen in beeld: het knop voor de modus staat linksboven, waarbij icoontjes aangeven welke modus Superior Auto selecteert. Daaronder staat een toggle voor de flitser en een Instellingen-knop, die een overlay met instellingen voor resolutie, zelfonstpanner, touch-to-focus en meer van dat soort instellingen tevoorschijn laat komen. Rechts zitten een preview van de laatst genomen foto, een toggle om te switchen tussen de main camera en de frontcamera, de knop om een foto te maken en een knop om een video te maken.
Dat laatste is nieuw: door net als bijvoorbeeld HTC de knoppen om een foto te maken en een video te starten onder elkaar te zetten, kan de gebruikers sneller kiezen. Dat is een uitkomst. Ook kan de gebruiker stills maken tijdens het schieten van video, maar gek genoeg gaat dat op lagere resolutie dan de video-opname.
De interface is veruit superieur aan wat Sony tot nu toe maakte en kan zich meten met de top van de markt. Behalve dan dat de software opvallend traag opstart. Dat effect wordt versterkt door het feit dat hij niet snel gestart kan worden door op de cameraknop te drukken. De Snel Starten-functie werkt wel, maar alleen als de gebruiker geen schermvergrendeling heeft - iets dat de meeste mensen wel zullen instellen. Bij vorige Xperia's maakte het niet uit of er beveiliging op het toestel stond.
/i/1361197007.png?f=thumb)
Foto maken |
Telefoon / Tablet | SoC | OS | in seconden, lager is beter |
Samsung Galaxy S III |
Exynos 4412 |
Android 4.0 |
**
1,47 |
HTC One X |
Tegra 3 |
Android 4.0 |
**
1,47 |
Apple iPhone 5 |
Apple A6 |
iOS 6 |
**
1,79 |
BlackBerry Z10 |
Snapdragon S4 Plus |
BlackBerry 10 |
***
2,33 |
Nexus 4 |
Snapdragon S4 Pro |
Android 4.2 |
****
2,95 |
Sony Xperia S |
Snapdragon S3 |
Android 4.0 |
****
3,09 |
Sony Xperia T |
Snapdragon S4 Plus |
Android 4.0 |
*****
3,76 |
Sony Xperia Z |
Snapdragon S4 Pro |
Android 4.1 |
*******
5,41 |
Sony Xperia P |
ST-Ericsson U8500 NovaThor |
Android 4.0 |
*******
5,61 |
Het maken van een foto duurt meer dan vijf seconden en dat is voor een toestel in deze prijsklasse simpelweg te lang. Het opstarten van de software kost de meeste tijd. Het focussen en schieten gaat vrij snel, maar het opstarten van de camera-app kost enkele seconden - kostbare seconden als je snel iets wilt vastleggen. Vrijwel alle telefoons doen dat beter.
De camera heeft een Exmor RS-sensor, dat volgens Sony tot betere plaatjes zou moeten leiden dan de Exmor R-sensor in vorige Xperia's. De camera is echter niet top: op geen enkel vlak is de camera van de Xperia Z hier superieur aan die van de concurrentie. Bij daglicht zijn de plaatjes mooi, maar op detailniveau treedt er de nodige ruis op.

Van de hier genoemde telefoons gebruiken er minimaal vier een sensor van Sony: de Japanse fabrikant maakt namelijk ook de camera's van de iPhone 5 en Galaxy S III. De Xperia Z weet de kleuren van de afbeelding best goed vast te leggen, maar op detailniveau is veel ruis te zien - iets waar voorgaande Sony-toestellen ook mee te kampen hadden. Let wel: wij bekijken foto's op pixelniveau. Als je plaatjes op het telefoonscherm bekijkt of op Facebook zet, lijkt de kwaliteit gelijk aan die van de concurrentie.

Ook in het donker presteert de Xperia Z niet beter dan de concurrentie. Sterker nog: veel details ontbreken en hij lijkt moeite te hebben om onder moeilijke lichtomstandigheden juist te focussen. Dat maakt dat foto's soms niet lukken. Sony lijkt softwarematig niet alles uit zijn nieuwe sensor te halen, iets wat bij voorgaande telefoons ook al gebeurde.
Bij hdr-video neemt de telefoons twee video's met verschillend dynamisch bereik: het principe werkt prima en in de praktijk blijkt er enig verschil waarneembaar: onderwerpen die bij normale opnames over- of onderbelicht blijven, weet de telefoon met hdr-video beter te vangen. Het is echter niet makkelijk om de verschillen te ontdekken en dat zegt eigenlijk alles: het is niet de verbetering van video-opname waar veel fans op hadden gehoopt.
De geschoten video's zijn verder prima. Het detailniveau is in orde, de kleuren zijn goed en er zijn geen stotteringen te zien. De video's zijn niet spectaculair, maar het is wel een van de weinige telefoons die zijn zelf geschoten filmpjes in volle resolutie kan tonen - en dat is zeker een toegevoegde waarde.
Concurrentie: kleine pixels, grote prijzen
De Xperia Z heeft heel even het rijk alleen: totdat de HTC One beschikbaar komt, is het de enige telefoon met full-hd-scherm op de Nederlandse markt. Het is bovendien een van de weinige Android-telefoons met 4g op het netwerk van KPN.
Het is ook een heel dure telefoon: met een adviesprijs boven 600 euro plaatst Sony hem in de hoogste prijsklasse, met uiteraard veel concurrentie.
De meest logische concurrent voor de Xperia Z is de HTC One. Deze One heeft eveneens een full-hd-scherm, maar met betere kijkhoeken. Hij heeft bovendien ook 4g. De skin van HTC is stukken zwaarder. De One is wel hoog geprijsd en de e 32GB-versie kost momenteel bij voorbestellen ongeveer 675 euro. De Xperia Z heeft minder geheugen, maar de mogelijkheid om het opslaggeheugen uit te breiden heeft de One weer niet.
Als je 4g wil op een Android-telefoon, is de keuze bij KPN vooralsnog beperkt. Sony is de enige met twee 4g-telefoons. Naast de Xperia Z is het deze Xperia V. De telefoon heeft een kleiner scherm met lagere resolutie en mindere kijkhoeken, draait op een langzamere processor en heeft een camera met lagere specificaties. Hij is wel even waterdicht als de Xperia Z - en een stukje goedkoper.
De 4g-telefoon die KPN zelf het meeste toont in marketinguitingen is de Lumia 920. Hij valt ook in dezelfde prijsklasse als de Xperia Z en draait op Windows Phone 8. Het beeldscherm van de Lumia 920 is een 4,5" ips-lcd met ondersteuning voor bediening met handschoenen. De Lumia 920 is niet waterdicht, maar kan wel draadloos laden via een accessoire.
Met de adviesprijs van 630 euro zit de Xperia Z bijna in dezelfde prijsklasse als de duurste telefoon in de winkels: de iPhone 5. De iPhone 5 is niet waterdicht en kan voorlopig niet op het 4g-netwerk van KPN, maar het is de meest recente telefoon op iOS, Apples eigen platform met een groot aanbod aan apps.
Een alternatief op Android met groot scherm is deze Galaxy Note II van Samsung. Deze heeft een pennetje en een 5,5"-scherm met 720p-resolutie. De telefoon loopt op Android 4.1, maar beschikt niet over 4g of waterbestendigheid.
Specificaties
Merk en uitvoering |
Merk |
Sony |
Serie |
Xperia |
Product |
Sony Xperia Z |
Uitvoering |
Z |
Afbeeldingen |
/i/1357747731.png?f=thumblarge) |
Prijs en beoordeling |
Prijs |
€621,- |
Aantal aanbieders |
12 winkels |
Eerste prijsvermelding |
woensdag 9 januari 2013 |
Beoordeling |
Score: 5 (4 reviews) |
Toestel |
Telefoonmodel |
Bar |
Versie besturingssysteem |
Google Android 4.1 |
Gsm-besturingssysteem |
Android |
Behuizing (water/stootvast) |
Spatwaterdicht, Waterdicht |
Beeldscherm |
Schermdiagonaal |
5" |
Schermresolutie |
1920x1080 (Full HD 1080p) |
Invoermethode |
Touchscreen |
Schermtype |
LCD |
Multitouch |
Ja |
Touchscreentechniek |
Capacitief |
Secundair scherm |
Nee |
Camera |
Cameraresolutie |
13M |
Cameraresolutie (voor) |
2,2MP |
Camera autofocus |
Ja |
Gsm-flitsertype |
Enkele led |
Resolutie video-opname |
1920x1080 (Full HD 1080p) |
Stabilisatie |
Digitale stabilisatie |
Functionaliteit |
Berichten |
E-mail, mms, sms |
MP3-Ringtone |
Ja |
Audioformaten |
aac, aac+, amr-nb, amr-wb, eaac+, flac, midi, mp3, Mpeg 4, ogg, wav |
Videoformaten |
3gp, h.263, h.264, mkv, Mpeg 2, Mpeg 4, xvid |
GPS |
Ja |
Gsm-functies |
A2DP (Bluetooth stereo), Bewegingssensor, DLNA, FM-radio (headset), Handsfree, Kompas, RDS, Swype-tekstinvoer, T9-tekstinvoer, Tril, Voicerecorder, WiFi Direct |
Verbindingen |
Mobiele netwerken |
edge, gprs, hsdpa, hspa, hspa+, lte, umts |
Frequentiebereik (gsm/umts) |
850MHz, 900MHz, 1800MHz , 1900MHz , 2100MHz |
Wi-Fi |
Ja |
Verbinding (wlan) |
802.11a, 802.11n, 802.11b, 802.11g |
Bluetooth aanwezig |
Ja |
Bluetooth-versie |
Bluetooth 4.0 |
Overige draadloze verbindingen |
Near Field Communication (NFC) |
GSM-Connector |
3.5mm headset, Micro-usb |
Technische kenmerken |
GSM-Chipset |
Qualcomm Snapdragon S4 Pro (APQ8064) |
Processorsnelheid |
1,5GHz |
CPU Core |
Quad Core |
Werkgeheugen |
2GB |
Opslaggeheugen |
16GB |
Geheugenkaart |
microSD, microSDHC, microSDXC |
Accu |
Gesprekstijd |
11u |
Stand-by-tijd |
550u |
Accucapaciteit (mAh) |
2.330mAh |
Uiterlijk |
Kleuren |
Zwart |
Gewicht (gram) |
146g |
Lengte |
139mm |
Breedte |
71mm |
Hoogte / Diepte |
7mm |
Overige specificaties |
Meegeleverde gsm accessoires |
Datakabel, Headset bedraad, Oplader |
Bijzonderheden |
HDR-camera IPX5/7 (waterbestendig) & IP5X (stofbestendig) [2] |
Kosten |
Telefoon maandlast |
€ 51,75 |
Telefoon totaallast |
€ 621,- |
Gratis vanaf |
- |
Meer informatie |
EAN |
- |
SKU |
- |
Tweakers ID |
324140 |
Specs van fabrikant |
Productinformatie van de fabrikant |
Conclusie: een stap vooruit
De Xperia Z is de eerste van een nieuwe generatie Android-telefoons; die met full-hd-schermen. Het scherm is recht van voren indrukwekkend, mede door zijn Mobile Bravia Engine, maar wie hem onder een hoek bekijkt ziet een ander beeld: kleuren vervormen, het contrast valt weg en het ziet er simpelweg een stuk minder mooi uit.
Het design van de Z is indrukwekkend: hij is dun, helemaal van glas en het ontwerp valt zeker op. Over het ontwerp van de aan- en uitknop kun je discussiëren, maar buiten dat is de telefoon zonder twijfel als mooi te bestempelen. Wel geeft hij de indruk snel vies te worden omdat vingerafdrukken nadrukkelijk zichtbaar zijn. Dat je hem mee kunt nemen onder de douche of onder de kraan kunt afspoelen, omdat hij waterdicht is, is daarom een groot voordeel.
Sony doet goede dingen met Android en enkele tweaks die het toevoegt, zouden zo standaard in Android mogen zitten. Dit mag wat ons betreft bijvoorbeeld met het activeren van wifi in de buurt van bekende netwerken, maar ook met het verlengen van de accuduur, door het uitzetten van de interverbinding voor veel apps als het scherm uitstaat. Sony ondersteunt powerusers en ontwikkelaars bovendien met de mogelijkheid om de bootloader te unlocken en ook dat is een klein voordeel. De accuduur bij intensief gebruik is echter ronduit slecht.
De concurrentie voor de Xperia Z moet nog komen: de HTC One is er inmiddels en de vermoedelijke Galaxy S IV komt eraan. Sony kan echter die concurrentiestrijd met het nodige vertrouwen tegemoet zien. De Z zal vermoedelijk niet de boeken ingaan als de beste telefoon van 2013, maar het heeft genoeg onderscheidende punten om veel kopers te overtuigen - en dat is iets wat we lang niet van een Sony-smartphone konden zeggen.
Pluspunten
+ Scherpe schermweergave
+ Software werkt vloeiend, goede tweaks
+ Mooi afgewerkt ontwerp, waterdicht
Minpunten
- Hoge adviesprijs
- Kijkhoeken en contrast onder maat
- Accuduur bij intensief gebruik matig
Eindoordeel