Inleiding
Inleiding
Vorig jaar waren de Super Oled-schermen de primaire publiekstrekker op de CES-stand van Samsung. Deze waren ook niet te missen, want ze stonden bij de ingang van de stand. Iets verder weggestopt was een prototype te zien van een 70"-4k-tv, maar het leek erop dat Samsung er niet al te veel aandacht aan wilde besteden.
Dat is dit jaar anders. Hoewel Samsung op zijn stand een hoek heeft ingeruimd met onder meer een gekromde oled-tv, een drietal F9500-oled-tv's en een demonstratie van de indrukwekkende Multiview-oled-tv-feature, wordt de standingang voor een groot deel ingenomen door een aantal gigantische 4k-schermen met een bijzondere vormgeving.
Was vorig jaar de ES8500 met zijn 75" de grootste tv die Samsung in het assortiment had, in 2013 wordt die beelddiagonaal opgerekt naar 110", terwijl de fabrikant ook een 85"-versie gaat leveren. Beide modellen zijn uhd-tv's, of 4k-tv's in de volksmond. Tweakers kon niet wachten om een glimp op te vangen van deze S9 UHD-serie, die in Nederland waarschijnlijk door het leven zal gaan als S9000.
Timeless Gallery
Een paar maanden voor aanvang van de CES deden al geruchten de ronde dat Samsung een 110"-ultra-hd-tv zou introduceren op de beurs. Vlak voor het verstrijken van 2012 postte Samsung op zijn Koreaanse blog dat het bedrijf op de CES met een 'uniek en tijdloos tv-ontwerp' zou komen. Afgaande op de teaser werd gespeculeerd over onder meer een tv in portretoriëntatie of bijvoorbeeld een transparante lcd, zoals Hisense die op deze CES aankondigde.
Uniek is de op de CES aangekondigde Samsung S9 UHD-serie zeker, al plaatsen we onze vraagtekens bij 'tijdloos'. De tv bestaat namelijk uit het schermgedeelte en een gigantisch frame rondom waarin de display scharnierend opgehangen is. Binnen dit frame kan het scherm naar voren en naar achteren kantelen, maar Samsung heeft niet bekendgemaakt wat precies de bewegingsvrijheid is van de grote schermen. Een steun aan de achterkant voorkomt dat de tv omvalt. Zonder die steun dient het frame ook als muurbevestiging. De hoogte van het scherm binnen het frame kan worden aangepast.
Het verschil in afmetingen tussen het 110"-model en de 85"-variant is, afgezien van de beelddiagonaal, groot. Zo schatten we de bezelbreedte van het grootste model op 4cm, terwijl de 85"-uitvoering een rand van slechts ongeveer een centimeter rond het scherm heeft. Zo is ook de dikte van het schermgedeelte bij de 110"-variant een centimetertje of vijftien, terwijl we die bij de kleinere uitvoering op 5cm schatten. De breedte van het 110"-model meet al snel 2,5 meter, maar het gewicht van de gevaartes is niet vrijgegeven.

Het 'kozijn' is aan de buitenzijde voorzien van aluminium, terwijl de binnenkant aan de voorzijde is bedekt met akoestisch doorlatende speakerstof. Dat heeft een reden. Samsung heeft namelijk een 2.2-speakerssysteem met een totaal vermogen van 120W in het frame verwerkt, maar wilde over de precieze configuratie van het speakerssysteem verder niets kwijt.
In het bovenste deel van het frame is een camera verwerkt. Deze wordt net als bij een aantal modellen van de reguliere tv-line-up van Samsung gebruikt voor het bedienen van de tv en de smart-tv-omgeving, waarbij ook gebruikgemaakt kan worden van spraakherkenning. Ook videobellen is ermee mogelijk.
Naast het 85"-model, dat in de eerste helft van dit jaar in Nederland moet uitkomen, en het 110"-exemplaar dat later arriveert, is Samsung van plan een ultra-hd-tv van 65" op de markt te brengen. Deze zal echter vast bevestigd zijn in het frame. Samsung gebruikte een prototype van dit model om de vorderingen te tonen van de samenwerking tussen het Koreaanse bedrijf en Netflix op het gebied van 4k-streams. Het beeld oog wat korrelig, ten teken dat er nog flink wat moet gebeuren.

Leds weer achter paneel
Full led
De nieuwe S9-serie is om nog een andere reden bijzonder. Hij maakt namelijk gebruik van leds achter het paneel. De laatste keer dat Samsung deze backlightconstructie koos, was in 2009, met de B8500-serie, die overigens in Nederland niet uitgebracht is. Doordat de leds achter het paneel geplaatst zijn, is de behuizing van het schermgedeelte van de S9-serie ook wat dieper uitgevallen.
Volgens Samsung is het gebruik van 'full led'-backlight bij de S9-serie enerzijds nodig om het achtergrondlicht gelijkmatig over het schermoppervlak te verdelen en anderzijds maakt dat het dimmen van de leds in een groot aantal clusters mogelijk. Hoeveel dat er precies zijn weten we niet, maar waarschijnlijk meer dan tweehonderd.

Om het voordeel van full-led-backlight aan te tonen had Samsung een S9-toestel zo geprepareerd dat de linkerhelft van het beeld geen local dimming gebruikte en de rechter wel. Bij het beeld links leek de backlight wel volledig opengedraaid te zijn. Dat maakt de vergelijking niet helemaal netjes, maar tv-fabrikanten gebruiken deze methode vaker om nieuwe modellen beter voor de dag te laten komen. Tijdens de demonstratie leek het het in ieder geval aan te tonen dat Samsung met local dimming voor deze modellen de juiste weg heeft gekozen.

Ook had Samsung een S9-testopstelling om het verschil aan te tonen tussen een eenvoudige 4k-upscaletechniek en het algoritme dat voor de S9 gebruikt wordt. Dit algoritme betrekt niet alleen beeldinformatie van naburige pixels om de extra pixels te berekenen, maar volgens Samsung wordt hierbij ook gebruikgemaakt van beeldinformatie uit verschillende, achtereenvolgende frames. Ook deze techniek wist op de stand te overtuigen.
De laatste testopstelling met de S9 stond in het teken van 3d. Dat overtuigde ons minder. Hoewel crosstalk ons niet in het bijzonder opgevallen is, leek het beeld wat te knipperen, waardoor het onrustig kijken was. Misschien was dit een gevolg van het omgevingslicht, maar het kan ook liggen aan een nog niet optimale afstemming tussen het frame-sequentiële-beeld van de tv en het om-en-om verduisteren van de glazen van de actieve 3d-bril.
Quadcore-processor
Voor het upscalen naar 4k en het vloeiend draaien van de voor 2013 vernieuwde Smarthub-omgeving, heeft Samsung de S9-serie uitgerust met een quadcore-processor. Waarschijnlijk is dit de processor die onder meer ook zit in het nieuwe full-hd-topmodel F8000 en de Evolution Kit, een processorupgrade voor bezitters van ES8000- en ES7000-modellen. Samsung wilde niet zeggen welke type processorkern gebruikt wordt in de quadcore-chip en wat de kloksnelheid is.
Wel is bekend dat de quadcore hardware aan boord heeft om videobestanden gecodeerd met hevc te versnellen. Samsung is daarmee de eerste tv-fabrikant die in zijn tv's ondersteuning voor de nieuwe compressiestandaard heeft ingebouwd. Hevc zou een tweemaal zo goede compressieratio hebben als h264.
Ter afsluiting
Dat marktleider Samsung dit jaar een eigen 4k-tv zou uitbrengen stond wel vast, maar niet met wat voor design het bedrijf zou aankomen. Samsung heeft alle ontwerpconventies voor tv's overboord gegooid en zijn S9-serie een unieke vorm gegeven. Vanwege het nadrukkelijk aanwezige frame rond het te kantelen schermgedeelte, lijkt de S9-4k-tv volgens sommigen op een schoolbord, terwijl anderen hem vinden lijken op een dakraam met kozijn. Feit is dat de meningen over het ontwerp uiteenlopen.
De S9-serie heeft in ieder geval op technisch vlak veel in huis. Zo lijkt een goed paneel gebruikt te zijn, en is de tv voorzien van full-led-backlight met local dimming en van een quadcore-processor. Verder beschikt de tv over een op papier indrukwekkend speakersysteem en een ingebouwde webcam, en is de menu-interface aanmerkelijk verbeterd.
Zijn er ook nadelen? Nou de prijs bijvoorbeeld; hoewel Samsung zelf geen prijzen van de S9-serie heeft bekendgemaakt, zal die van de 85"-versie niet ver van Sony's Bravia 84X9005-tv afliggen. Die laatste kost 25.000 euro, oftewel de prijs van een rijk uitgeruste middenklasser. Over de prijs van de 110"-variant van de S9 willen we al helemaal niet denken.