Shogun 2: Fall of the Samurai

Boshin-oorlog

Total War: Shogun 2 was goed. Zo goed zelfs, dat we het spel beloonden met een 9 en schreven dat The Creative Assembly heel weinig fout had gedaan. De ontwikkelstudio heeft de afgelopen jaren echter bewezen niet snel tevreden te zijn. Er kan altijd iets beter, en dat geldt ook voor Shogun 2. Het stand-alone uitbreidingspakket Fall of the Samurai is het ingrediënt dat van de goede basis van Shogun 2 een echt meesterwerk moet maken.

Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.

Trailer van Total War Shogun 2: Fall of the Samurai.

Fall of the Samurai is eigenlijk een vervolg op Shogun 2. Het spel laat de speler de jaren meemaken dat de Shogunate ten val kwam. De oude Japanse waarden kwamen onder druk te staan doordat de westerse grootmachten Frankrijk, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten hun invloed begonnen uit te oefenen in het land van de rijzende zon. Zodoende werd Japan verdeeld in twee kampen. Een deel van de clans bleef de Shogun trouw, terwijl een ander deel de keizer bleven aanhangen, die het nieuwe Japan vertegenwoordigt. De oorlog tussen beide kanten wordt de 'Boshin-oorlog' genoemd.

Wisselen

Hoewel je als speler aanvankelijk een clan kiest die al een bepaalde verbondenheid heeft met ofwel de keizer, ofwel de shogun, ben je vrij om over te stappen naar de andere partij. Houd er daarbij wel rekening mee dat je vaak begint met om je heen vooral veel clans die aan jouw kant staan. Als je dan ineens van partij wisselt, veranderen zij dus in je vijanden. Het lijkt dan ook niet aan te raden om die aanpak te hanteren, maar het kan wel.

Shogun of Keizer?

Je keuze voor Shogunate of Emperor heeft daarna natuurlijk invloed op het verdere verloop van het spel. Sta je aan de kant van de keizer, dan richt je je op de ontwikkeling van moderne technieken. Geholpen door de samenwerking met de westerse landen krijg je de beschikking over moderne eenheden zoals Line Infantry en als je met de Verenigde Staten samenwerkt zelfs US Marines. Kies je echter voor de Shogunate, dan ga je voor het perfectioneren van de oude, Japanse vechtstijl. Weliswaar leren je troepen ook een aantal moderne technieken te gebruiken, maar het zijn je uitstekend getrainde Samurai die je aan de macht moeten helpen.

Vrij in aanpak

Toch is het met name aan jezelf of je je houdt aan die verdeling. Ook als 'Shogunate'-clan kun je er voor kiezen om je te richten op het ontwikkelen van vuurwapens en de moderne manier van oorlog voeren. Je zult er uiteindelijk alleen niet zo gespecialiseerd in raken als de clans die aan de kant van de keizer staan. Het is lang mogelijk om je met de traditionele units te redden, maar uiteindelijk gaat artillerie een te grote rol in de gevechten spelen om het compleet links te laten liggen. Een briljant tacticus zal de kanonnen van de tegenstander kunnen uitschakelen en dus veldslagen kunnen winnen zonder zelf kanonnen te hebben, maar je maakt Fall of the Samurai dan wel onnodig moeilijk voor jezelf.

Total War Shogun 2: Fall of the Samurai

De keuze voor Shogunate of Imperial bereikt zijn hoogtepunt als je clan de hoogste fase van ontwikkeling bereikt. Op dat moment krijg je de keuze voorgelegd om de oorlog te gaan winnen voor je keizer of shogun, óf zelf de macht te grijpen. In het eerste geval veranderen je clankleuren in de kleuren van de keizer of shogun en word je geacht de 'final push' in te zetten. Kies je echter voor jezelf, dan zullen zowel de aanhangers van de keizer als die van de shogun zich tegen je keren. Alleen de clans waar je een zeer sterk bondgenootschap mee hebt opgebouwd zullen dan nog aan je zijde blijven staan...

Minieme verschillen

De vrijheid die je hebt in je aanpak kent zijn voors en tegens. Aan de ene kant vinden we het positief dat de keuze voor een clan je niet dwingt een bepaalde aanpak te hanteren. Aan de andere kant is het natuurlijk wel wat zwakjes, omdat er zo nog maar minieme verschillen overblijven tussen beide kanten. Globaal kan trouwens wel gezegd worden dat de campagnes van de Imperial clans iets gemakkelijker zijn, al hangt veel - ook de kracht van je bondgenoten - af van hoe goed jij speelt en hoe snel jouw clan zich ontwikkelt.

Aan die ontwikkeling zit overigens ook een keerzijde. Het Japanse volk heeft een afkeer voor moderne technieken en modernisatie levert je strafpunten op als het gaat om de tevredenheid van je volk. Dat kun je counteren door bepaalde voorzieningen te bouwen, maar het is onvermijdelijk dat je je steden zult moeten voorzien van genoeg troepen om de orde te bewaren. Zo moet je er bij elke volgende ontwikkeling in een stad dus voor zorgen dat de stad in kwestie klaar is voor een volgende modernisering; voor je het weet duiken er rebellen op en zijn je kostbare legers bezig de orde te herstellen in je eigen provincies.

Vadertje winter

Wat ook voor zowel Shogunate als Imperial geldt, is dat The Creative Assembly diverse onderdelen in de gameplay heeft aangepast ten opzichte van Shogun 2. Allereerst werkt de tijd op een andere manier. De gebeurtenissen van Fall of the Samurai vonden plaats binnen een relatief korte periode. Het zou dus nergens op slaan als de campagne van Fall of the Samurai tientallen jaren zou beslaan. Om die reden heeft The Creative Assembly de jaren opgedeeld in 24 beurten, waarbij elk seizoen van het jaar 6 beurten beslaat. Zo klinkt de campagne misschien een beetje kort, want je moet je doel bereiken binnen ongeveer vijf jaar. In de praktijk is dat dus 5 keer 24, oftewel 120 beurten.

Aanvallen in de lente

Beurten zijn beurten en dat de jaren wat langzamer verstrijken maakt eigenlijk weinig uit. De grotere rol van de seizoenen is echter wel een belangrijk onderdeel. Winter duurt immers zes beurten, dus als jouw leger net ergens in een vijandelijke regio staat, worden ze getroffen door de koude winter. Dat kost je manschappen. Je gaat in Fall of the Samurai vanzelf meer letten op je planning en begint nieuwe aanvallen dus liever wanneer de lente voor de deur staat.

Total War Shogun 2: Fall of the Samurai

De seizoenen zie je niet alleen terug in je kleine kalendertje, maar ook op de campagnemap zelf. Staat de winter voor de deur, dan zie je de bergtoppen langzaam witter worden. Fall of the Samurai staat bol van zulke kleine details die het geheel zijn uitstekende sfeer bezorgen. Dat wordt, zoals we eveneens gewend zijn, versterkt door de prima, bijpassende soundtrack.

Detailniveau

Het oog voor detail is ook te zien in de gevechten. Het is een vast onderdeel van elke nieuwe Total War-game om het algehele detailniveau op te krikken ten opzichte van de vorige uitgave, en dat geldt ook voor deze stand-alone-uitbreiding. Het blijft imposant om te zien hoe je vanuit de lucht duizenden units op het slagveld kunt overzien, die er van dichtbij zo goed uitzien dat je zou denken dat je zit te kijken naar een actiespel. Of het nu de handelingen van de units zijn die je kanonnen besturen of de bodyguards van de generaal, zittend op hun paarden: alles ziet er prachtig uit. En ja: de units van je tegenstander zien er vooral leuk uit als ze door inslaand artilleriegeschut meters ver worden weggeslingerd.

Overzicht van boven, detail van dichtbij. Dat grondbeginsel van Total War wordt in Fall of the Samurai nog meer benadrukt. Voor het eerst laat The Creative Assembly spelers een leger van maximaal veertig units aansturen. Een leger op de campagnemap kan weliswaar nog steeds maar twintig eenheden bevatten, maar voeg je er daar twee van samen in één veldslag, dan kun je nu veertig eenheden tegelijk aansturen.

Bommen en granaten

Hoewel de stap van twintig naar veertig units als een ingrijpende wijziging klinkt, is dat niet wat het vechten in Fall of the Samurai echt anders maakt. De komst van moderne wapens zorgt voor een totaal ander slagveld dan je gewend was in Shogun 2 en dat vereist wat aanpassing. Vooral als je wat beter getrainde soldaten met geweren hebt, zijn zij de ruggegraat van je leger. Zeker gevormd in een linie van soortgelijke units hoeven zij geen angst te hebben voor de andere eenheden die Fall of the Samurai rijk is. Om cavaleriecharges te weerstaan blijven speren handig, maar ook ruiters zullen meestal het onderspit delven tegen goede schutters.

Armstrong Guns

Dat riekt natuurlijk naar onbalans. Toch hebben de infanteristen een belangrijke zwakte. Hun lage tempo en het feit dat ze stilstaan om te schieten, zorgt dat ze perfecte doelwitten zijn voor artillerie. Na een aantal uur ontwikkel je kanonnen. De eerste daarvan zijn weinig indrukwekkend, maar zodra je met Armstrong Guns mag gaan vuren, wordt het dikke pret. Zeker als je tegenstander niet dezelfde zware wapens heeft en het van zijn infanterie moet hebben, schiet je met drie setjes Armstrong Guns vaak het merendeel van zijn leger al weg voordat het jouw troepen überhaupt heeft bereikt. Het prachtige geluid van de bulderende kanonnen en inslaande kogels is overigens een speciale vermelding waard. Met een goede speakerset en subwoofer mag je best even je ogen dicht doen en genieten van het geluid dat jouw vijanden doodsangsten bezorgt.

Total War Shogun 2: Fall of the Samurai

Een grappige gimmick daarbij is dat je in Fall of the Samurai voor het eerst ook zelf achter zo'n gun kan plaatsnemen. Handmatig schieten is leuk, maar we noemen het niet voor niets een gimmick. In onze optiek is dit niet iets wat in Total War thuishoort. Het is aardig om eventjes mee te spelen, maar na het een keer geprobeerd te hebben lieten we onze soldaatjes lekker hun gang gaan. Handmatig schieten werkt ook op zee, en daar is het iets zinvoller. Je bestuurt op dat moment namelijk het schip dat je hebt uitgekozen helemaal handmatig, dus ook de snelheid en de richting. Dat is al een stuk leuker en functioneler dan het handmatig schieten met een verder niet bewegend kanon.

Barrage

In Fall of the Samurai hebben de schepen nog een andere, misschien wel belangrijkere functie dan alleen het uitvechten van zeeslagen tegen andere vloten. Schepen die zich in de buurt van land bevinden kunnen namelijk doelen op land beschieten. De schade die ze aanrichten is afhankelijk van de ervaring van de eenheden en het aantal schepen dat je in een vloot hebt gestopt. Een groep van pakweg acht schepen kan bij een beschieting van een stad of een leger zomaar honderden vijandelijke soldaten wegvagen.

Die actie speelt zich af op de campagnemap, maar ook in veldslagen hebben je schepen een functie. Je generaal kan namelijk ook tijdens de real-time gevechten de hulp van de in zee liggende kanonnen inschakelen. Je wijst dan een locatie aan voor het bombardement, waarna er eerst een 'flare' landt om aan te geven waar de barrage neerkomt. Je vijand ziet dat ook en zal proberen het aangegeven gebied onmiddelijk te verlaten. Met enige trots willen we toch even vertellen hoe we, door de vijand te flankeren met in bossen verstopte units, een leger van pakweg duizend man vasthielden op een klein gebied terwijl we de barrage inriepen. De vijand kon nergens heen en ons meest succesvolle bombardement ooit in Fall of the Samurai was het gevolg, alsmede een onmiddelijk einde van het gevecht. Zo lekker...!

Diplomatiek dipje

Zo heeft Fall of the Samurai kleine en grote veranderingen ten opzichte van Shogun 2, die allemaal op een bepaalde manier bijdragen aan het feit dat het spel net even geraffineerder aanvoelt. Toch weet niet elk onderdeel van het spel die stijgende lijn te bewandelen. Zo roemden we in de review van Shogun 2 de diplomatie, en dat onderdeel voelt in Fall of the Samurai wat minder overtuigend. We snappen dat Japanners trotse lui zijn en die niet zo heel snel onder de indruk raken van dreigementen, maar als een 'Mighty'-clan voor de deur staat bij een 'Feeble'-clan en die clan bedreigt met obliteratie, dan mag je toch verwachten dat je in het diplomatieke spel best iets kan bereiken met een bedreiging? Wij moeten de eerste succesvolle 'Threaten'-actie nog meemaken.

Handelen

Bepaalde elementen in diplomatie, en dan met name de economische kant van het verhaal, zitten beter in elkaar. Het was aardig om te zien dat sommige clans die eerst niet met ons wilden handelen, dat wél wilden toen we een bondgenootschap hadden gesloten met twee andere grote clans. Blijkbaar wordt de macht van die alliantie wel onderkend door de AI-clans. Al met al is de diplomatie in Fall of the Samurai voldoende uitgewerkt, maar hij maakt minder indruk dan in Shogun 2.

Total War Shogun 2: Fall of the Samurai

Ook in diplomatie blijft de keuze tussen Shogunate en Imperial belangrijk. Je kunt wel met clans handelen die aan de andere kant staan, maar clans aan jouw kant kun je natuurlijk sneller vertrouwen en zorgen dan ook voor een stabieler inkomen. De belangrijkste bijwerking van de verdeling tussen Shogunate en Imperial ligt trouwens niet in handel, diplomatie of zelfs de units die je ontwikkelt. Het systeem maakt namelijk de 'endgame' een stuk overzichtelijker. Op een bepaald moment breekt de oorlog echt uit en dan vraagt de Shogun of de Emperor je om jouw clan te veranderen in zijn officiële leger. Alle clans aan jouw kant blijven dan aan jouw zijde en alle facties van de andere kant veranderen in vijanden.

Betere eindfase

Dat is een flinke verbetering ten opzichte van Shogun 2. Als je jouw Daimyo daar namelijk op de zetel van de Shogun hielp, kreeg je meestal vrijwel alle clans tegen je. Het was moeilijk in te schatten welke clans je trouw zouden blijven en welke niet, en dat maakte dat Shogun 2 in de eindfase welhaast onspeelbaar werd. Dat is in Fall of the Samurai dus anders. Voor de liefhebber die graag wél heel Japan tegen zich in het harnas jaagt, is er trouwens ook de optie om in plaats van de Shogun of de Emporer te steunen zelf de macht te claimen. Dan ontstaat er een vergelijkbare situatie als in Shogun 2; alleen je trouwste bondgenoten blijven wellicht aan je zijde staan, en alle andere clans zullen je als vijand gaan zien. Uitdagend, maar wel de enige route naar de ultieme macht.

Met de korte variant van de campagne - met als doel het veroveren van 14 provincies, waaronder de provincies waar de Shogun en de Emperor hun zetel hebben - ben je al snel een uur of tien tot vijftien zoet. De langere campagne houdt je uiteraard een stuk langer bezig, en dan zijn er nog nieuwe historische Battles en de multiplayer-modus om je mee te vermaken. De multiplayer hebben we helaas niet uitgebreid genoeg kunnen testen om er een weloverwogen oordeel over te geven.

Conclusie

Fall of the Samurai is Total War: Shogun 2 en een beetje extra. De diverse kleine en grotere wijzigingen die de stand-alone-uitbreiding doorvoert werken prima en maken het spel nog leuker, en daarmee nog verslavender. Wel zullen liefhebbers van de oude Japanse vechtstijl zich wellicht minder kunnen vinden in deze uitbreiding dan in Shogun 2, want moderne wapens domineren na verloop van tijd het slagveld volledig. Aan de ene kant is het goed dat er geen onbalans ontstaat tussen Shogunate- en Imperial-clans, maar het gebrek aan differentiatie in hun ontwikkeling zorgt er ook voor dat de keuze voor een van beide kanten weinig gewicht meer heeft. Toch geven we de voorkeur aan deze verdeling, want het maakt de eindfase van het spel een stuk leuker en speelbaarder. Het halve punt dat Fall of the Samurai boven Shogun 2 uitkomt dankt het spel echter ook aan de uitstekende prijs-kwaliteitverhouding. Voor pakweg 25 euro heb je een spel dat het uitstekende Shogun 2 als basis neemt en er allerlei verbeteringen aan toevoegt, ongeacht of je het origineel wel of niet in bezit hebt. Tel uit je winst.

Ten slotte nog een kleine notitie voor mensen die zich afvragen hoe het nou precies werkt met Shogun 2 en Fall of the Samurai als je het origineel wel of niet hebt. Fall of the Samurai wordt in Shogun 2 geïntegreerd als je dat spel ook hebt. Je krijgt dan bij 'New Campaign' de keuzemogelijkheden 'Shogun 2' én 'Fall of the Samurai'. Heb je Shogun 2 niet, dan kun je die optie niet aanklikken en alleen Fall of the Samurai kiezen.

Pluspunten

+ Diverse goed werkende tweaks
+ Eindfase overzichtelijker dankzij Shogunate versus Imperial
+ Kanonnen zijn en klinken geweldig
+ Opnieuw mooier en gedetailleerder
+ Rol van schepen buiten zeeslagen om
+ Veel content, veel herspeelwaarde

Minpunten

- Keuze voor Shogun of Emperor maakt uiteindelijk weinig verschil
- Diplomatie lijkt minder dan in Shogun 2

Cijfer: 9,5

Titel	Total War: Shogun 2 - Fall of the Samurai (Shogun 2 niet vereist)
Platform	PC
Ontwikkelaar	The Creative Assembly
Uitgever	Sega
Releasedatum	23 maart 2012