Inleiding
Wie kijkt naar de vele threads op GoT, en naar het aantal views op de preview en review van de HTC Desire, kan maar één conclusie trekken: het toestel dat de Taiwanese fabrikant dit voorjaar uitbracht, is een van de populairste smartphones aller tijden op Tweakers.net.
Niet zo gek dus dat veel tweakers reikhalzend naar de opvolger van deze smartphone hebben uitgezien. HTC weet dat en heeft daarom niet lang met de release gewacht. Slechts een maand na de aankondiging ligt het toestel al in de winkel. Vanaf de buitenkant lijkt dat simpel, maar het is in feite een razend ingewikkelde operatie. Concurrent Nokia waagt zich daar bijvoorbeeld niet aan en kondigt toestellen maanden van tevoren aan.
Het zou fout zijn om de Desire HD dé opvolger van de Desire te noemen. Het toestel heeft in feite twee opvolgers gekregen en om dat te benadrukken, dragen zowel de Desire HD als de Desire Z de naam van de illustere voorganger.
Tweakers.net publiceerde op de dag van de aankondiging al een preview van de nieuwe vaandeldrager van HTC. Nu is het tijd voor een grondige review, waarin we onder meer het scherm en de processor aan tests onderwerpen om te zien wat er sinds de originele Desire is verbeterd.

Specs en prijzen
Merk en type |
Merk |
HTC |
Type |
Desire HD
|
Adviesprijs |
549 euro
|
Toestel |
Telefoonmodel |
Bar |
Invoermethode |
Touchscreen |
Besturingssysteem |
Google Android |
Versie besturingssysteem |
Google Android 2.2 |
Beeldscherm |
Schermresolutie |
480x800 pixels
|
Schermdiagonaal |
4,3" |
Schermtype |
Super LCD
|
Multitouch |
Ja |
Touchscreentechniek |
Capacitief |
Secundair scherm |
Nee |
Camera |
Resolutie |
8 megapixel
|
Autofocus |
Ja |
Flitsertype |
Dubbele led |
Videoresolutie
|
1280x720 (hd ready 720p) |
Functionaliteit |
Berichten |
E-mail, mms, sms |
Taal |
Nederlands |
Mp3-ringtones |
Ja |
Audioformaten |
Aac, amr-nb, amr-wb, midi, mp3, mpeg 4, ogg, wav, wma |
Videoformaten |
3gp, mpeg 4, wmv |
Functies |
A2dp (bluetooth stereo), bewegingssensor, fm-radio (headset), handsfree, kompas, rds, T9-tekstinvoer, tril, voicerecorder |
Verbindingen |
Mobiele netwerken |
Edge, gprs, hsdpa, hspa, umts |
Frequentiebereik
|
850MHz, 900MHz, 1800MHz, 1900MHz, 2100MHz |
Wlan |
802.11b, 802.11g, 802.11n
|
Bluetooth-versie |
Bluetooth 2.1 + edr
|
Connectors |
3,5mm headset, micro-usb |
Technische kenmerken |
Chipset |
Qualcomm MSM8255 |
Processorsnelheid |
1GHz |
Werkgeheugen |
768MB
|
Opslaggeheugen |
1,5GB
|
Extern geheugen |
Secure digital micro high capacity
|
Accu |
Gesprekstijd |
9u |
Stand-by-tijd |
490u |
Accucapaciteit |
1230mAh |
Accutype |
Li-ion |
Uiterlijk |
Kleur |
Bruin |
Gewicht
|
164g |
Lengte |
123mm |
Breedte |
68mm |
Hoogte / diepte |
11,8mm |
Overige specificaties |
Meegeleverde gsm-accessoires |
Datakabel, geheugenkaart, headset bedraad, oplader, 4GB Sandisk Class 2 micro-sd-kaart |
Bijzonderheden |
Tethering (via usb), Flash 10.1, nabijheidssensor
|
HTC en Android: een kentering
Fans van Apple dwepen graag met de ceo van het bedrijf; Steve Jobs is inmiddels in de ogen van velen een levende legende. Hij drukt zo'n groot stempel op het bedrijf, dat het de vraag is waar Apple had gestaan zonder de comeback van de man die keynotes doet in spijkerbroek. HTC-supporters dwepen niet zozeer met de topman van de fabrikant, maar hebben evenveel reden daartoe. Zonder Peter Chou was HTC vermoedelijk nog een onbekende hardwaremaker uit Taiwan, met toestellen waarop het logo van T-Mobile of Vodafone prijkt.
Het was op aandringen van Chou dat HTC zich als allereerste hardwaremaker aansloot bij een project van Google met de naam Open Handset Alliance, met als doel smartphones met een open besturingssysteem te maken. HTC maakte toen alleen nog Windows Mobile-toestellen en sloeg met deze stap een nieuwe weg in. Het OS werd genoemd naar een bedrijf dat door Google werd overgenomen vanwege het specialisme om mobiele software te maken: Android.
Dat HTC zich als eerste bij Google aansloot, is door de zoekgigant dubbel en dwars beloond. Het was HTC dat samen met Google en T-Mobile in september 2008 het allereerste Android-toestel mocht presenteren: de G1. Ook het tweede en het derde Android-toestel kwamen uit de koker van de Taiwanezen: de Magic en de Hero. HTC was niet alleen de eerste, maar is nog steeds de meest ervaren fabrikant met Android, wat bijvoorbeeld blijkt uit de snelle updates voor bestaande toestellen, zoals de Desire.
Een andere weg die HTC insloeg vanwege Chou - een kleine, onopvallende Taiwanees, die een voor westerlingen nauwelijks verstaanbaar Engels spreekt - is het maken van toestellen met 4,3"-schermen. Naar verluidt waren marktpartijen weinig enthousiast toen ze hoorden van het plan voor de HTC Leo, een Windows Mobile-smartphone met 4,3"-scherm. Chou zette toch door; het gevolg was een verkoopsucces met het toestel dat we nu kennen als HD2.
Twee van Chous ideeën komen nu samen in één toestel: de Desire HD. Het met Android uitgeruste toestel heeft een 4,3"-scherm en is gericht op multimedia. Het is voor het eerst dat HTC zich zó duidelijk op de markt van mainstreamconsumenten durft te richten. Een 8-megapixelcamera met dubbele led-flits, het invoegen van dlna en diverse andere zaken moeten duidelijk maken dat dit HTC-toestel nu echt op multimedia is gericht.
HTC hoopt uiteraard op een herhaling van het succes van de HD2 en de Desire, en de voortekenen zijn goed. Er was veel aandacht voor de aankondiging en direct erna werd er op GoT direct veel over het toestel gesproken, een teken dat veel mensen interesse hebben.
Hardware: een nieuwe generatie
Chipset
De Desire HD is de eerste smartphone die uitkomt met de tweede generatie Snapdragon. Qualcomm introduceerde de lijn Snapdragon-cpu's enkele jaren geleden en heeft inmiddels al de derde generatie naar fabrikanten verscheept. Toestellen met de allernieuwste Snapdragons komen vermoedelijk in 2011 op de markt.
Deze tweede generatie Snapdragon heeft een typenummer dat suggereert dat er weinig is veranderd. De Desire HD beschikt over de MSM8255, tegenover de QSD8250 van de vorige Desire. De grootste wijziging zit in de gpu, die in de chipset is ingebakken. In plaats van de Adreno 200 is het de Adreno 205. Daarmee levert de MSM8255 in theorie veel betere grafische prestaties dan concurrerende Android-toestellen met de QSD8250. De upgrade van de gpu was hard nodig; de QSD8250 was de grafisch zwakste chipset. Concurrerende chipsets, zoals de Samsung S5PC110 uit de Galaxy S en de Texas Instruments Omap3630 uit de Motorola Droid X, laten veel betere grafische prestaties zien.
Er zijn nog enkele verschillen. De MSM8255 is gebakken op 45nm in plaats van de 65nm van de vorige Snapdragons. Dat zou hem in theorie zuiniger maken. Daarbij komt dat de chipset meer met video kan. In plaats van opnemen en afspelen van 720p-video op 24fps, kan de MSM8255 dat op 30fps.
Geheugen
HTC doet bij elke generatie een schepje bovenop het werkgeheugen. De Hero moest het doen met een werkgeheugen van 256MB, de Desire heeft een werkgeheugen van 576MB en de Desire HD beschikt met een werkgeheugen van 768MB over de meeste kracht om te multitasken.
Er is een extra reden voor het ophogen van het werkgeheugen: HTC heeft een 'hibernate'-functie aan zijn toestel toegevoegd, waardoor het sneller moet starten. Binnen tien seconden zou het toestel gebruiksklaar zijn. Data van het OS wordt, net als bij een pc of BlackBerry, tijdelijk weggeschreven naar een bestand dat vervolgens weer wordt aangeroepen. In ruil daarvoor verbruikt het toestel als het uit staat een klein beetje stroom. Als de accu eruit wordt gehaald, werkt deze functie niet meer en start de Desire HD 'normaal'.
Ook is een opslaggeheugen van 1,5GB toegevoegd, evenals de mogelijkheid om dit met een micro-sd-kaartje uit te breiden. Hoewel Android inmiddels applicaties op een geheugenkaart kan opslaan, zijn er applicaties die dat verhinderen. Een groot opslaggeheugen is daarom nog altijd een voordeel.
SLCD: beter dan amoled?
Scherm
HTC was net van traditionele lcd's over op amoled-schermen toen Samsung capaciteitsproblemen kreeg. Omdat de eigen toestellen van de Koreaanse fabrikant voorrang kregen, mocht HTC geen amoled-schermen meer afnemen voor de productie van de Legend en de Desire. Gevolg: HTC moest op zoek naar een alternatief, dat natuurlijk niet veel voor amoled moest onderdoen.
HTC kwam uit bij Sony en nam schermen af met de aanduiding SLCD, door HTC uitgelegd als Super LCD, een geestige sneer naar Samsungs Super Amoled. Het verschil met traditionele lcd's zit in de paneeltechniek. In plaats van een tn-paneel wordt een ips gebruikt, wat betere kijkhoeken en een meer nauwkeurige kleurweergave oplevert. Andere producten met ips-panelen zijn onder meer Apples iPad en iPhone 4.
Het scherm van de Desire HD ziet er ten opzichte van de concurrentie prima uit, maar het is geen topper. Het wit lijkt af en toe een blauwe gloed te hebben, kleuren zijn enigszins overgesatureerd en het zwart is lang niet zo zwart als bij amoled-schermen.
Vergelijking met Super Amoled
We legden de Desire HD naast de Omnia 7, een Samsung-telefoon met Windows Phone 7. Het valt op dat de kleuren op de Desire HD veel natuurlijker worden weergegeven; de kleuren op de Omnia 7 zijn veel feller. Wat kijkhoek en zwarttinten betreft, blijft de Desire HD echter ver achter. Ook is duidelijk dat Super Amoled een laagje minder gebruikt; de spiegeling is veel minder.
:fill(white)/i/1288093943.jpeg?f=thumb)
Vergelijking met andere lcd's
Vervolgens hielden we de Desire HD naast de 7 Trophy van HTC zelf en de iPhone 4. Hieruit bleek dat het scherm van de Desire HD in vrijwel alle opzichten duidelijk onderdeed voor het scherm van de iPhone 4. Het kwam wel iets beter naar voren dan dat van de 7 Trophy, dat kleuren over het algemeen lichter en feller weergeeft dan ze horen te zijn.
:fill(white)/i/1288093942.jpeg?f=thumb)
Pixeldichtheid
Vanwege het grote scherm heeft HTC besloten de pixeldichtheid van de interface aan te passen. De pixeldichtheid, of pixel density in het Engels, definieert hoeveel pixels interface-elementen innemen. Door die te verlagen, past er meer op het scherm en voorkomt HTC dat bepaalde menu's er ontzettend groot uitzien. HTC heeft nog voor de release de dichtheid aangepast. Waar op een testexemplaar, dat wij voor de preview gebruikten, elf instellingen-items op het scherm in portrait-modus pasten, blijken dat er op het reviewexemplaar nog negen te zijn. Normaal gesproken ligt dat aantal bij een resolutie van 800x480 pixels op zeven, zoals bij de Samsung Galaxy S.
De aangepaste pixeldichtheid is goed en tegelijk minder goed nieuws. Alles in de Android-interface is erop aangepast en ook de HTC-applicaties zien er normaal uit, maar bij slordig gemaakte applicaties van derden kan het problemen opleveren. Zo zijn er applicaties waarbij interface-elementen ineens midden in het scherm zweven en de applicatie lang niet beeldvullend is. Hetzelfde euvel deed zich voor op de Dell Streak.
Uiterlijk en afmetingen: groot
Afmetingen
De Desire HD is geen kleintje. Hij is iets groter dan de toch al grote HD2. In onderstaande tabel kun je de afmetingen zien ten opzichte van concurrerende modellen. Lengte, breedte en dikte zijn weergegeven in millimeters en afgerond op hele getallen. De drie Desires en de HD2 zijn van HTC. Daarnaast staan gegevens van de Apple iPhone 4 en de Android-toestellen Samsung Galaxy S en Dell Streak in de tabel.
Toestel | Desire HD | Desire Z | Desire | HD2 | iPhone 4 | Galaxy S | Streak |
Scherm |
4,3" |
3,7" |
3,7" |
4,3" |
3,5" |
4,0" |
5,0" |
Lengte |
123 |
119 |
119 |
121 |
115 |
122 |
153 |
Breedte |
68 |
60 |
60 |
67 |
58 |
64 |
79 |
Dikte |
11,8 |
14 |
12 |
11 |
9 |
9 |
10 |
Gewicht |
164g |
180g |
135g |
157g |
140g |
118g |
218g |
De Desire HD is, op de Streak na, de grootste smartphone in dit rijtje, al is het verschil met de HD2 op papier minimaal. Toch maken die paar millimeter verschil met de HD2 wél uit. Het kan ervoor zorgen dat de Desire HD bij mensen met niet al te grote handen net niet meer lekker in de hand ligt. Voor mensen die dit toestel overwegen, verdient het, zoals altijd, aanbeveling om het eerst vast te houden.
:fill(white)/i/1288093887.jpeg?f=thumb)
Uiterlijk
De voorkant van het toestel doet denken aan de HD2. Bovenaan is de speaker te vinden, samen met een notificatieled en de nodige sensoren. Deze zijn verwerkt in een lange grill boven het scherm.
/i/1288093882.jpeg?f=imagenormal)
Onder het scherm zitten vier aanraakgevoelige knoppen, in tegenstelling tot de fysieke knoppen van de HD2 en de eerste Desire. De knoppen geven altijd feedback door middel van een trilling als ze worden aangeraakt. Deze feedback is niet uit te schakelen. Deze feedback is uit te schakelen in het Instellingenmenu Geluid. De knoppen zitten eigenlijk een tikkeltje te dicht bij het scherm, vooral omdat het hoofdmenu vanaf het homescreen met een knop onder op het scherm wordt geopend. Tijdens de reviewperiode werd geregeld per ongeluk de Home-knop ingedrukt.
Onder de knoppen zit nog het logo. De rechterzijkant is ongerept en aan de bovenkant is alleen de aan-uitknop te vinden. De 3,5mm-aansluiting voor headsets en de micro-usb-aansluiting zitten aan de onderkant van het toestel. Aan de linkerzijkant zitten de volumeknoppen.
Net als bij de Legend is een groot deel van de achterkant van metaal, maar toch ziet de nieuwe Desire er heel anders uit. Waar bij de Legend alleen een deel van de boven- en onderkant voor antenneontvangst wordt vrijgehouden, zijn bij de Desire HD een deel van de zijkant, de linkerbovenkant en de hele onderkant vrijgehouden om de antennes vrij baan te geven. Verder vinden we aan de achterkant nog de camera, een dual-led-flitser en een extra luidspreker.
Een irritante factor is dat de cameramodule uitsteekt, net als bij sommige andere HTC's. Bij de 7 Trophy zit de camera over de hele breedte, waardoor het toestel stabiel op een oppervlak kan liggen, maar bij de Desire HD is daarvan geen sprake; hij wiebelt voortdurend. Omdat het grote scherm zich er goed voor leent om eens rustig een lange tekst te lezen, zullen gebruikers het toestel niet de hele tijd in de hand willen houden, zeker omdat de Desire HD aan de zware kant is.
Het toestel is, hoewel het dus net als de Legend een aluminium unibody-constructie heeft, volgens velen niet moeders mooiste. Niet veel mensen bleken de HD lelijk te vinden, maar weinigen rekenden hem tot de echt mooie toestellen.
Bouwkwaliteit: een groot vraagteken
Algemene indruk
De Desire HD wekt de indruk dat hij tegen een stootje kan. De aluminium behuizing is tot aan de voorkant doorgetrokken; het aluminium vormt een miniem opstaand randje naast het scherm. Vermoedelijk werkt dat als bescherming voor het scherm als hij op de grond valt. Daarbij komt dat het toestel luxe en stevig aanvoelt, door de gebruikte materialen en het hoge gewicht. Er zijn maar weinig toestellen die in de hand zo luxe aanvoelen als de Desire HD, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Android-topper van Samsung, de Galaxy S.
Coating
Hoe vreemd het ook is, de Desire HD begon al binnen een paar dagen kleine kale plekken te vertonen, plekken waar de coating was verdwenen en het glanzende metaal zich liet zien. Hetzelfde verschijnsel deed zich voor bij de Nokia N8, die eveneens met een metalen behuizing is uitgerust. De kale plekken deden zich voor rond de camera en rond klepjes, en waren het resultaat van slechts enkele dagen gebruik. We kunnen slechts raden hoe een Desire HD er na een half jaar of een jaar uitziet. De oorzaak is onduidelijk.
/i/1288093879.jpeg?f=imagenormal)
Scheef
Er is nog iets op de bouwkwaliteit aan te merken. De aluminiumbehuizing van het reviewexemplaar lijkt verkeerd geplaatst of gemaakt. Bij beide klepjes zijn kiertjes te zien en de camera zit niet recht achter de lens. Het is onduidelijk of dit voor alle exemplaren van de Desire HD geldt, maar Dark_killerbam meldde het ook op GoT. Hij kreeg bijval van mensen die het toestel ook al in huis hadden.
:fill(white)/i/1288093881.jpeg?f=thumb)
Retailexemplaren?
Zoals gewoonlijk ontving Tweakers.net een reviewexemplaar, dat licht afwijkt van de exemplaren die in winkels belanden. Het meest zichtbare verschil bleek het ontbreken van de tekst 'With HTC Sense' op de achterkant; die staat wel op de winkelversie. Omdat afwijkingen kunnen horen bij een individueel geval of duiden op een productiefout bij de reviewexemplaren, hebben we hierover contact opgenomen met HTC. HTC meldde ons dat de problemen met een individuele productiefout te maken moeten hebben en stuurde een vervangend exemplaar, deze keer een retailexemplaar. Dezelfde issues deden zich hier echter ook voor: camera scheef achter de lens, kieren in de behuizing.
Onderstaande foto's zijn gemaakt zonder dat het toestel is gebruikt; het is uitgepakt en op de foto gezet. Desondanks zijn ook hier de eerste tekenen van slijtage in de coating te zien, vooral rond de camera. Na het maken van de foto's hebben we nog geprobeerd om de opstaande rand, die bij de onderste klep is te zien, weg te werken door de klep enkele keren los te halen en weer goed erop te zetten. Dat is echter niet gelukt.
Het is nog altijd onduidelijk of dit een issue is dat bij alle exemplaren optreedt, maar het verdient aanbeveling om dat voor aankoop even in de winkel na te kijken.
:fill(white)/i/1288170353.jpeg?f=thumb)
Reactie HTC
Omdat het gaat om problemen die ogenschijnlijk breder zijn dan onze reviewexemplaren, heeft HTC bij monde van Benelux-directeur Mark Moons op deze kwestie gereageerd. Volgens hem hebben de problemen te maken met de combinatie van metaal en kunststof.
"Het is lastig die aan te laten sluiten vanwege diverse factoren. Bij alle toestellen merk je dat er kieren kunnen ontstaan." Moons zegt dat de kieren bij de Desire HD niet groter zijn dan bij de Legend, hoewel de twee exemplaren van de Legend op de redactie van Tweakers.net veel minder last van kieren bleken te hebben dan de Desire HD's.
Dat de camera scheef zit, is een bekend verschijnsel. "We staan een foutmarge toe, zolang de gebruiker er maar geen hinder van ondervindt. We hebben een nieuwe lens gebruikt, waardoor je meer van de camera ziet. Vermoedelijk komt het daardoor."
Als de coating er snel afslijt, is dat een probleem waarmee gebruikers terug kunnen komen, aldus Moons. "Dat kunnen we niet accepteren. In dat geval moeten mensen contact met ons opnemen om het op te lossen."
Sense, browser en e-mail
Sense
Het principe en de look van Sense zijn sinds de aankondiging in juni vorig jaar vrijwel onveranderd. Er zijn zeven naar eigen smaak in te richten homescreens en daarnaast nog een aantal 'scenes'. Een scene is een set van zeven homescreens, die de gebruiker bijvoorbeeld kan inzetten als het weekeinde is en de e-mail van het werk niet zo belangrijk is. Het is echter onduidelijk of veel mensen die functie kennen of er gebruik van maken. Onder aan de homescreens staan drie knoppen, die in een cirkelvormig gereserveerd gedeelte staan. De linkerknop verwijst naar het hoofdmenu, de middelste knop leidt naar de telefoonfunctie en de rechterknop was een +-teken, maar is gewijzigd in een 'Aanpassen'-knop.
HTC heeft voor Sense veel widgets en applicaties aan Android toegevoegd. Exchange-ondersteuning was in het verleden een van de belangrijkste. Voor versie 2.2 van Android ondersteunde het OS Exchange gebrekkig, waardoor HTC zich genoodzaakt zag om dat zelf in te bouwen. Inmiddels is de Exchange-ondersteuning in Android een stuk beter geworden, maar er zijn nog altijd zaken die HTC zelf toevoegt, zoals een e-reader-applicatie en een muziekspeler.
Nieuw in Sense is onder meer de optie om voor een ander uiterlijk te kiezen. In plaats van de zwarte notificatiebalk en menubalk kun je kiezen voor een variant die er uitziet als van hout of metaal, waarbij ook de vormen en diverse menubalken in de interface worden aangepast. Die optie is een beetje vreemd vertaald als 'Uiterlijken'. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de keuze aardig is, maar toch lang niet zo mooi als de standaardinterface van Sense, die veel langer in ontwikkeling is geweest en er veel strakker uitziet.
/i/1288101414.png?f=thumb)
Ook nieuw is het menu dat naar boven komt als je drukt op de Bewerken-toets, die als icoon rechts naast de Telefoon-toets staat. Daarbij heb je een ruime keuze uit wat je wilt doen. Die keuze is onder meer snelkoppelingen maken, widgets toevoegen of 'scenes' maken. Het Bewerken-menu biedt snelle toegang tot alles, maar maakt het toch ingewikkelder. Alles wordt uitgelegd, waardoor er veel informatie op het scherm verschijnt.
Ook zijn er veel nieuwe widgets, waaronder een widget Personen, waarbij het laatste contact wordt vermeld, of dat nu een e-mail, sms of Facebook-update was. Verder zijn er nieuwe widgets voor controle over het in- en uitschakelen van zaken als gps, roaming en wifi.
/i/1288101418.png?f=thumb)
HTC Hub en HtcSense.com
Een van de grote vernieuwingen in de Desire HD is de webdienst HtcSense.com. De dienst dient als manier om gegevens op de telefoon op afstand te kunnen beheren: backup, beveiliging en remote wipe. Bij het opstarten vraagt het toestel of je een account wil aanmaken. Het account is ook nodig om extra widgets en applicaties van HTC te downloaden. Voorheen verifieerde HTC dat via de applicatie, nu heb je een account nodig.
HtcSense.com werkt prima, al biedt het niet veel wat er op andere platformen niet is. Het is wel een aardige toevoeging voor vaste klanten van HTC, al zou het de fabrikant sieren als het ook op oudere toestellen, zoals de Desire, beschikbaar komt.
De applicaties en widgets die HTC aanbiedt, zijn geestig genoeg te vinden in de applicatie HTC Hub. De term Hub komt uit Windows Phone 7, waar fabrikanten een hub gebruiken om zich te onderscheiden van andere toestelmakers. Fabrikanten mogen de interface op WP7 niet aangepassen, zoals op Android.
/i/1287739391.png?f=thumb)
Browser
Veel vernieuwingen in Sense zijn voor het eerst op de Desire HD te vinden. In de browser is ondersteuning voor gestures toegevoegd om de navigatie tussen pagina's te verbeteren. Er zijn onder meer gebaren om een overzicht van de geopende pagina's te krijgen en om snel naar een vorige of volgende pagina te gaan. Vooral het gebaar om een overzicht van openstaande vensters te krijgen is een welkome toevoeging en werkt heel natuurlijk. Door uit te zoomen wordt de pagina kleiner, totdat hij tussen de andere vensters 'valt'.
Verder is het uiterlijk van de browser aan de Sense-stijl aangepast, waardoor deze beter bij de rest van het toestel past. Ook is een koppeling met een rss-reader toegevoegd. Deze rss-reader werkt op het oog vanuit de browser, maar is in feite de applicatie Nieuws, niet te verwarren met de applicatie Nieuws en Weer. Standaard worden rss-feeds van Google Reader opgenomen, maar feeds toevoegen kan door een opml-bestand vanaf een url of vanuit een lokaal bestand te importeren.
/i/1287739424.png?f=thumb)
De browser voelt snel aan en rendert pagina's prima, zoals gewoonlijk in Android. Wel vertoonde het testtoestel een bug, waardoor de pagina wel werd geladen, maar niet werd getoond. Even scrollen bleek dan genoeg om de pagina alsnog te tonen.
/i/1287739417.png?f=thumb)
E-mailclient
Het irriteert sommigen, wellicht zelfs velen, en is sinds Android 1.0 niet gefixt; er zitten standaard twee e-mailprogramma's op een Android-toestel. De ene, Gmail, is onaanpasbaar en kan zich updaten via de Android Market. De andere mag door de fabrikant worden aangepast, wat vaak gebeurt, en handelt andere e-mail af. De e-mailclient was een jaar geleden nog een van de minst goede applicaties van HTC. Vaak duurde het ophalen van mail op de Hero lang en het werkte niet altijd even goed. Inmiddels zijn die issues opgelost. De mail werkt prima en snel; het instellen werkt als een zonnetje en mail komt goed en snel binnen.
De unified inbox is een mooie nieuwe feature. Het geeft overzicht zonder dat de gebruiker de aparte mailboxen moet checken. Dat maakt het lezen van nieuwe mail via diverse mailboxen veel sneller. De mailapplicatie integreert bovendien goed in contacten, iets wat HTC vanaf het begin met Sense doet.
/i/1287739445.png?f=thumb)
Gingerbread?
De Desire HD is de eerste HTC-smartphone die standaard draait op Android 2.2, de versie van het besturingssysteem die Google in mei aankondigde. Gezien de snelheid waarmee Google updates uitbrengt, ligt het in de lijn der verwachting dat er nog een nieuwe versie verschijnt voordat de Desire HD als HTC-vlaggenschip een opvolger krijgt. Het toestel zal dus vermoedelijk wel een update krijgen.
Android 2.2 moet vooral meer snelheid bieden dan zijn voorgangers. De jit-compiler voor de Dalvik Virtual Machine moet applicaties sneller laten draaien. Ook zou Javascript twee- tot driemaal sneller moeten zijn en de browser zou beter moeten presteren. Gebruikers kunnen vanaf versie 2.2 applicaties op de sd-kaart opslaan, wat tot dusver alleen met custom Android-roms mogelijk was. Daarnaast is de zoekfunctie uitgebreid; er kan voortaan naar applicaties en binnen een applicatie naar data worden gezocht.
Applicaties die van de Android Market zijn gedownload, kunnen automatisch van updates worden voorzien; de gebruiker kan per app toestemming geven om de software automatisch bij te werken. Ook kunnen alle applicaties handmatig worden bijgewerkt. Applicaties zijn vanaf Android 2.2 ook via een computer te downloaden, waarna deze automatisch naar de smartphone worden gestuurd.

Applicaties en tekstinvoer
Twee keer navigatie
Dat je met een smartphone kan navigeren is niet nieuw en dat navigatiesoftware op de telefoon wordt voorgeïnstalleerd, is inmiddels evenmin nieuw, maar twee voorgeïnstalleerde navigatieprogramma's op één toestel zagen we nog niet eerder. Op de Desire HD staat, uiteraard, Google Maps met bijbehorende onlinenavigatiefuctie. Om de route te berekenen is een internetverbinding nodig. Daarom heeft HTC er een offlinenavigatieprogramma aan toegevoegd: HTC Locations. Er is echter een addertje onder het gras. De kaarten van Locations zijn gratis te downloaden, maar voor gesproken navigatie moet worden betaald: 5 euro voor een maand, 20 euro voor een jaar en 30 euro voor 'levenslang'.
Er is iets bijzonders met de software. De kaarten zijn van TomTom, maar de navigatiesoftware zelf is van Route66. De twee concurrenten werken op verzoek van HTC samen, vermoedelijk omdat Route66 de kaarten inkoopt van Nokia, concurrent van HTC op de smartphonemarkt. Het grote voordeel van Locations is dat de kaarten niet steeds hoeven te worden gedownload. Dat wil zeggen, bij de set-up kun je kaarten downloaden van alle landen die in het bestand staan en dat gaat razend snel.
/i/1287739401.png?f=thumb)
Hoewel de applicatie prima werkt en goede opties heeft, is het de vraag in hoeverre mensen gebruik gaan maken van betaalde navigatie op de Desire HD. Betaalde navigatie op smartphones via licenties is een businessmodel waarvan al diverse partijen wegens gering succes zijn afgestapt. Bovendien is Google Maps een concurrent die op het toestel zelf staat. Al met al is deze stap van HTC opvallend en eigenlijk goeddeels overbodig, hoewel het voor sommige mensen fijn zal zijn dat er keuze is.
E-reader
Smartphones zijn geen e-readers, maar dat neemt niet weg dat er op steeds meer smartphones software staat waarmee je boeken kunt lezen. De Desire HD is door de grootte van zijn scherm best geschikt om mee te lezen, maar het is uiteraard de vraag of een gebruiker hele boeken op het lcd-scherm van het toestel gaat lezen. Het is immers onrustiger aan de ogen dan de e-inkt van 'echte' e-readers.
De applicatie werkt met Kobo. Om beschermde werken op het toestel te kunnen lezen, is een Adobe-ID nodig. Dat leidt tot een behoorlijke omweg, die lezers kan afschrikken om van de mogelijkheid gebruik te maken.
/i/1287739435.png?f=thumb)
Tekstinvoer
Tekstinvoer op de Desire HD verloopt standaard via het toetsenbord dat HTC voor Android heeft gemaakt. Zelfs het standaard-Android-toetsenbord was niet in de firmware van het testtoestel aanwezig. Het HTC-toetsenbord heeft enkele prettige elementen. Zo is de woordcorrectie prettig en zijn de toetsen groot. Bovendien is het snel en is er zelden een vertraging te merken. Daarnaast is het mogelijk om woordvoorspelling voor twee talen tegelijk te activeren, handig voor wie in verschillende talen tekst invoert.
Wie echter verwacht op de Desire HD beter te kunnen typen dan op de Desire, komt bedrogen uit. Er zijn namelijk pijltjestoetsen toegevoegd. Daardoor zijn knoppen als Backspace en Enter minder gemakkelijk te raken en staan letters hoger op het scherm, in elk geval in portraitmodus. Dat maakt dat de tekstinvoer minder goed lijkt te werken dan bij de Desire. Hoewel iedere gebruiker went aan het toetsenbord van zijn toestel.
In landscape staan de pijltjes aan de rechterkant van het scherm: daardoor lijdt het toetsenbord er minder onder, maar het maakt dat de gebruiker met de rechterhand verder moet reiken dan anders had gehoeven. De pijltjestoetsen zijn ook niet echt noodzakelijk; het was praktischer geweest als HTC daarvan een optie had gemaakt.
Camera: licht in de duisternis
Draadloze technieken en accu: twee dagen
Accu
Het is een opvallende beslissing: waar veel moderne Android-smartphones worden uitgerust met 1500mAh-accu's, kiest HTC voor een 1230mAh-accu. Daarbij komt dat HTC een SLCD gebruikt; bij amoled-schermen staan pixels uit als ze zwart weergeven, wat de accu zou moeten sparen. Daartegenover staat dat de chipset op 45nm wordt gebakken, wat het toestel in theorie zuiniger maakt.
In onderstaande tabel staat het vermogen van de accu's van diverse Android-smartphones en de geclaimde gespreks- en standbytijden. Hoewel deze in de praktijk niet haalbaar zijn, bieden ze soms een indicatie van hoe een accu in de praktijk presteert.
Toestel | Desire HD | Desire Z | Desire | Galaxy S | Xperia X10 |
Capaciteit |
1230mAh |
1300mAh |
1400mAh |
1500mAh |
1500mAh |
Gesprekstijd |
550min |
590min |
400min |
790min |
600min |
Standbytijd |
490u |
430u |
360u |
750u |
425u |
In deze tabel is in een oogopslag te zien waar HTC de winst denkt te halen: in softwarematige verbeteringen. De accu-capaciteit van de Desire HD is immers minder dan die van de Desire, maar toch claimt HTC dat zowel de gesprekstijd als de standbytijd aanmerkelijk langer is.
In de praktijk lijkt dat te kloppen. Tijdens de reviewdagen bleek het mogelijk om twee dagen met de accu te doen, al moest het toestel de tweede dag 's avonds hoognodig aan de stroom. Het stroomverbruik leek echter minder te zijn dan bij vorige Android-toestellen van HTC, vooral bij gebruik. In standby verbruikt het toestel nog altijd hetzelfde en dat is enorm veel tegenover smartphones op andere platforms.
Gesprekskwaliteit
De gesprekskwaliteit van de Desire HD is gemiddeld ten opzichte van de concurrentie. Het haalt het niet bij de goede toestellen van fabrikanten als Nokia of Samsung, maar het doet wat het moet doen: een gesprek tussen twee personen bewerkstelligen.
Het gesprek klinkt aan de kant van de Desire HD duidelijk, maar niet altijd even helder. Omgekeerd geldt ongeveer hetzelfde; de gebruiker van een Desire HD is verstaanbaar, maar niet kraakhelder.
Gps-bereik
Aangezien de Desire HD twee soorten navigatie in zijn toestel ondersteunt, ligt het voor de hand dat de fabrikant extra aandacht heeft besteed aan de gps-ontvangst van het toestel.
Dat lijkt het geval: een cold fix kan even duren, maar als gps eenmaal een keer is gebruikt, blijkt het toestel binnen enkele seconden te weten waar het is. In de auto hoeft het niet tegen het raam geplakt te zitten om genoeg satellieten te zien; een plekje op de bijrijdersstoel of in het bakje achter de versnellingspook is genoeg. Dankzij de toevoeging van verkeersinformatie aan Google Maps is de standaardnavigatie ook weer een stukje beter geworden.
Dlna
De Desire HD is de eerste HTC die dlna ondersteunt. Dlna is een standaard waarmee mediabestanden via een wifi-netwerk streaming op andere apparaten kunnen worden afgespeeld. Het werkt via de applicatie Mediaverbinding; daar kunnen de bestanden worden gekozen die streaming worden afgespeeld, net als de speler die moet worden gebruikt. Geestig genoeg staat de Desire HD daar zelf ook tussen.
De techniek werkt afdoende, al had hij beter in de software kunnen worden geïntegreerd. Nu zullen niet alle gebruikers weten hoe het werkt. Het is echter wel veelbelovend en het feit dat HTC bezig is met het inbouwen van dlna is een teken dat in de toekomst meer HTC's deze functie zullen ondersteunen.
Benchmarks: verrekte snel
We hebben de Desire HD getest in twee benchmarkprogramma's voor Android: het Java-benchmarkprogramma CaffeineMark 3 en DroidBench. Het graphics-benchmarkprogramma Neocore bleek op de Desire HD niet te werken. We vergelijken de resultaten met die van de Android-smartphones die we al eerder testten.
Java-benchmark
CaffeineMark 3 |
| Indexscore (hoger is beter) |
HTC Desire (Android 2.2) |
**********
5995 |
HTC Desire HD (Android 2.2) |
**********
5832 |
Samsung Galaxy S (Android 2.2) |
*********
5189 |
Dell Streak (Android 1.6) |
**
1109 |
SE Xperia X10 (Android 1.6) |
**
1107 |
Motorola Milestone (Android 2.1) |
**
971 |
HTC Legend (Android 2.1) |
*
685 |
De indexscore van het Java-testprogramma CaffeineMark is het totaal van diverse deeltests. De standaardscore van 100 werd behaald met de Sun JDK 1.1-interpreter op een op 133MHz geklokte Pentium onder Windows 95. Java is de basis van Dalvik, de runtime van Android.
En ja, je ziet het goed: de Desire haalt gemiddeld een hogere score dan de Desire HD op dit gebied, al is het verschil miniem. De oorzaak is onduidelijk. HTC heeft bij de HD meer tijd gehad om de software te optimaliseren en grafisch heeft de HD meer in huis. Toch is dat niet in de Java-benchmark terug te zien.
DroidBench
DroidBech - rekentest |
| Mflops (hoger is beter) |
HTC Desire HD (Android 2.2) |
**********
686,67 |
Google Nexus One (Android 2.1) |
****
265,05 |
Samsung Galaxy S (Android 2.2) |
***
228,89 |
HTC Desire (Android 2.2) |
***
228,89 |
Motorola Milestone (Android 2.1) |
**
171,66 |
SE Xperia X10 (Android 1.6) |
**
171,66 |
Dell Streak (Android 1.6) |
**
137,33 |
HTC Legend (Android 2.1) |
*
92,34 |
De Mflops-test van DroidBench geeft het aantal floating-pointberekeningen per seconde aan en toont daarmee voornamelijk de kracht van de processor. Hierbij is het wel heel duidelijk dat de Desire HD krachtiger is dan de concurrentie. De score ligt veel en veel hoger dan bij concurrenten, die overwegend zijn uitgerust met een Snapdragon-processor uit de eerste generatie.
Opvallend is ook het verschil met de Galaxy S, die op papier op grafisch gebied met Desire HD zou kunnen meekomen. Het verschil is in deze test echter bijzonder groot.
DroidBench - geheugentest |
| Milliseconden (lager is beter) |
HTC Desire HD (Android 2.2) |
*
45,4 |
Samsung Galaxy S (Android 2.2+lagfix) |
*
59,2 |
Dell Streak (Android 1.6) |
*
65,0 |
HTC Legend (Android 2.1) |
*****
594,3 |
SE Xperia X10 (Android 1.6) |
*****
609,2 |
Google Nexus One (Android 2.1) |
******
648,1 |
HTC Desire (Android 2.1) |
******
681,4 |
Samsung Galaxy S (Android 2.1) |
**********
1177 |
In deze tabel staan de totaalscores die de verschillende Android-smartphones behaalden in de vier i/o-tests van DroidBench. De gemiddelden van de individuele scores van de flashgeheugentests zijn bij elkaar opgeteld. De benchmark werd minstens tien keer uitgevoerd.
De HTC Desire HD is razend snel in de geheugentests, sneller dan elk ander toestel dat we tot nu toe hebben getest. In de praktijk blijkt dit ook; het installeren van applicaties gaat opmerkelijk veel rapper dan op andere toestellen.
Voor de volledigheid hebben we nog wat andere benchmarks gedaan met de Desire HD. Op Linpack behaalde hij een Mflop/s-score van 38.255. Linpack is echter een benchmark die om onduidelijke redenen wisselende resultaten geeft op dezelfde toestellen, waardoor we niet te veel waarde hechten aan de score, die overigens vergelijkbaar is met die van veel andere toestellen.
Op Quadrant behaalde de Desire HD een gemiddelde score van 1898, ruim beter dan bijvoorbeeld de originele Desire en de Google Nexus One. Ook voor deze benchmark geldt dat de scores gemakkelijk beïnvloedbaar zijn en daardoor niet altijd serieus te nemen.
Praktijktests: het nut van hibernating
Sinds juni 2009 onderwerpen we alle gereviewde toestellen aan dezelfde praktijktests, zodat we de snelheid van diverse acties in de dagelijkse praktijk kunnen vergelijken. We bekijken het openen van de Tweakers.net-frontpage in de browser, het starten van het toestel en het maken van een foto.
Browser
Tweakers.net frontpage laden
|
| Seconden (minder is beter)
|
Samsung Galaxy S (Android 2.2) |
**
2,02 |
Apple iPhone 4 (iOS 4.0) |
***
2,92 |
HTC Desire HD (Android 2.2) |
***
3,19 |
HTC Desire (Android 2.1) |
****
3,31 |
Dell Streak (Android 1.6) |
*****
4,26 |
SE Xperia X10 (Android 1.6) |
*****
4,42 |
HTC 7 Trophy (WP7)
|
*******
6,20 |
Nokia N8 (Symbian^3) |
*******
6,23 |
BlackBerry Torch (BB 6) |
**********
9,35 |
De browser van de Desire HD voelt ontzettend snel aan. Het was dan ook enigszins een verrassing dat hij de iPhone 4 en Galaxy S voor moest laten gaan. Het verschil tussen moderne smartphones is echter zo klein, dat het eigenlijk niet goed meer waarneembaar is.
De Desire HD zet echter andere concurrenten als de Nokia N8, de Windows Phone 7-toestellen en de BlackBerry Torch 9800 wél op flinke achterstand, al is de browser maar een fractie sneller geworden sinds we een half jaar geleden de originele Desire aan een review onderwierpen.
De test wordt minstens tien keer uitgevoerd, waarna de hoogste en laagste score worden weggestreept. Alle toestellen wordt gevraagd de frontpage te laden op Grade B, de hoogste mobiele graad van Tweakers.net, maar een stuk lichter dan de frontpage op de desktop.
Snel een foto maken
Fotosoftware starten en foto maken |
| Seconden (minder is beter) |
HTC Desire HD (8MP, Android 2.2) |
*****
2,76 |
LG Optimus 7 (5MP, WP7) |
******
3,15 |
Samsung Galaxy S (5MP, Android 2.2) |
******
3,49 |
HTC Desire (5MP, Android 2.1) |
******
3,53 |
BlackBerry Torch (5MP, BB 6) |
********
4,42 |
HTC 7 Trophy (5MP, WP7)
|
********
4,45 |
Dell Streak (5MP, Android 1.6) |
********
4,75 |
Apple iPhone 4 (5MP, iOS 4.0) |
*********
4,96 |
Nokia N8 (12MP, Symbian^3) |
*********
5,27 |
SE Xperia X10 (8MP, Android 1.6) |
**********
5,68 |
Bij deze test wordt de fotosoftware gestart vanaf het homescreen, waarna een foto wordt gemaakt. Zodra de gemaakte foto op het scherm verschijnt, wordt de stopwatch stilgezet.
De Desire HD toont hiermee weer zijn spierballen. Het maken van een foto gaat sneller dan bij alle andere toestellen die we hebben getest, een stuk sneller zelfs. Dat is opvallend, omdat hij een hogere resolutie ondersteunt dan veel concurrenten.
Starten
Toestel booten
|
| Seconden (minder is beter) |
BlackBerry Torch (BB 6) |
*
2,38 / 79,22
|
HTC Desire HD (Android 2.2) |
*
5,76 / 52,34
|
LG Optimus 7 (WP7) |
*****
24,78 |
Nokia N8 (Symbian^3) |
******
27,36 |
SE Xperia X10 (Android 1.6) |
******
28,11 |
HTC 7 Trophy |
******
29,11 |
Apple iPhone 4 (iOS 4.0) |
*******
34,89 |
Dell Streak (Android 1.6) |
********
40,21 |
HTC Desire (Android 2.1) |
**********
45,32 |
Samsung Galaxy S (Android 2.2) |
**********
47,43 |
De Desire HD is de eerste HTC én de eerste Android-telefoon met hibernate-functie. Net zoals op de desktop worden gegevens van het systeem in een swap-bestand gezet, dat weer wordt aangeroepen om het toestel te starten. BlackBerry's gebruiken dit systeem al langer. Als je de accu eruithaalt, duurt het starten aanmerkelijk langer.
De Desire HD is binnen zes seconden weer klaar voor gebruik en dat mag een prestatie heten; de meeste Android-telefoons doen daar minstens vijf keer zo lang over. Het werkt in de praktijk ook prettiger, vooral voor mensen die veel in het vliegtuig zitten en daar hun toestel uitzetten.
Concurrentie
HTC's met Android
De Desire HD is natuurlijk niet het enige toestel dat HTC met Android heeft uitgerust. Een andere is de Desire Z, waarvan Tweakers.net ook een uitgebreide review zal publiceren. De Desire Z heeft een minder groot scherm en een minder krachtige processor dan de Desire HD. Daar staat tegenover dat de Z een uitschuifbaar toetsenbord heeft en dus beter geschikt is voor mensen die veel e-mailen en sms'en op hun smartphone.
Daarnaast zijn de eerdere toestellen van HTC ook nog altijd in de winkel te vinden. De 'originele' Desire heeft net als de Desire Z een 3,7"-scherm. De hardwarespecificaties kunnen zich nog altijd meten met de concurrentie, dankzij de eerste generatie Snapdragon-cpu en 576MB werkgeheugen. Daarnaast zijn de Legend en Wildfire nog te koop. De Wildfire is daarvan het goedkoopste model, met verouderde specificaties en een lagere prijs, van slechts 200 euro.
Android-toestellen met grote schermen
De Desire HD is bijna de smartphone met het grootste scherm. De Dell Streak - je kan het zien als grote smartphone of kleine tablet - heeft een 5"-scherm en past desondanks nog in veel broekzakken. Nadeel zijn wel de relatief oude versie van Android en de onhandige afmetingen om mee te bellen.
Er zijn ook toestellen met een iets kleiner scherm dan de Desire HD. Wie dat wil, heeft de keuze uit de Samsung Galaxy S en de Sony Ericsson Xperia X10. De specificaties van de Galaxy S zijn iets beter en het toestel is iets tweakbaarder dan de X10. De X10 heeft dan weer ingebouwde ondersteuning voor Hyves via de Sony Ericsson-app Timescape.
Beide toestellen hebben een 4"-scherm. Dat van de X10 is net als dat van de Streak een tft-lcd, terwijl de Galaxy S een Super Amoled-scherm heeft. Beide hebben net als de Streak een resolutie van 800x480 beeldpunten. De Galaxy S draait op Android 2.1 en krijgt een update naar 2.2; de X10 zit nu nog op 1.6 en krijgt binnenkort een update naar versie 2.1.
Ik wil een toestel met groot scherm
Wie niet aan Android hecht, heeft meer keuze. De HTC HD2 is al bijna een jaar oud, maar zal voorlopig het meest indrukwekkende toestel met Windows Mobile 6.5 blijven. De ondersteuning bij Windows Mobile is bij Microsoft, fabrikanten en ontwikkelaars wel zo goed als verdwenen, waardoor dit toestel geen voor de hand liggende keuze meer is. Wel draaien veel tweakers Android op hun HD2 via een port die is gemaakt door hobbyisten: volgens alle berichten werkt dat prima.
Mocht je hem nog kunnen vinden, dan is ook de LG BL40 NewChocolate nog een optie. Deze telefoon is geen echte smartphone en heeft een ongebruikelijke 21:9-schermverhouding. Het scherm is mooi, maar je zult het vermoedelijk moeten doen met de applicaties die LG meelevert. Apps voor die resolutie vinden is geen gemakkelijke opgave.
Daarnaast zijn er nog enkele oudjes met een groot scherm te koop, zoals de HTC Advantage en de Nokia N810. Vanwege de verouderde software zijn die echter niet voor veel mensen aan te raden.
Wat kan ik verder krijgen voor die prijs?
De Desire HD kost momenteel in de Pricewatch rond 500 euro. Er zijn maar weinig toestellen duurder, waaronder de diverse iPhones. De iPhone 3GS kost los in België rond 550 euro, voor de iPhone 4 moet je zelfs meer dan 600 euro neertellen.
Verder heb je voor die prijs de keuze uit alle toestellen, zoals een BlackBerry Storm 2. Ooit was ook de Nokia N900 zo duur, maar die kost inmiddels rond 400 euro.
Gallery
Conclusie: ongekroonde koning
De Desire HD is het toestel waarop veel tweakers lang hebben gewacht: een nieuwe Android-versie, een verbeterde versie van de HTC-interface Sense en een groot scherm, met een diameter van 4,3". Als aanvullingen heeft HTC gekozen voor dlna en een 8-megapixelcamera met dual led-flits.
Hoewel er veel aandacht uitging naar een issue met de nabijheidssensor, kwamen we tijdens de reviewperiode een veel zorgwekkender issue tegen; de behuizing lijkt niet helemaal goed om het toestel te passen, waardoor sommige elementen scheef lijken te zitten. Het is te hopen dat HTC goed omgaat met klanten die net als Tweakers.net een dergelijk exemplaar ontvingen.
Dat buiten beschouwing gelaten is de Desire HD een mooi stuk hardware, dat uitstekende prestaties combineert met een uitgebreide featureset en een mooie interface met veel opties. Daarnaast draait het op een populair besturingssysteem, waarvoor veel applicaties uitkomen. Het toestel werkt bovendien fijn en snel. Dat alles maakt de Desire HD, samen met de Galaxy S, de ongekroonde koning onder de Android-smartphones.
Pluspunten:
+ Groot scherm
+ Snel
+ Mooie interface
Minpunten:
- Issues met behuizing mogelijk
- Aan-uitknop werkt lastig
- Wiebelt op tafel door cameramodule