Schone schijn: Samsung Wave met Super Amoled

Inleiding

Jaarlijks komen er vele tientallen smartphones in Nederland uit en veel daarvan zijn weinig vernieuwend. Een goedkoper model, een variant op een eerder toestel of een iets ander uiterlijk: veel smartphones doen veel aan elkaar denken. Door de forse groei van de laatste jaren hebben fabrikanten echter genoeg geld om te innoveren. De economische crisis heeft die groei niet gestopt en de zware concurrentie noopt tot het snel ontwikkelen van nieuwe elementen, processors, beeldschermen en software.

Van alle smartphonefabrikanten is het Zuid-Koreaanse Samsung de meest actieve. Het is nauwelijks bij te houden hoeveel mobieltjes jaarlijks uit Seoul komen, al staat het bedrijf eerder bekend als volger dan als innovator. De S8500 Wave is in dat opzicht een trendbreuk. Het toestel bevat talrijke innovaties, zoals het nieuwe Samsung-platform Bada, 720p-video-opname, bluetooth 3.0 en het voor mobieltjes nog zeldzame 802.11n-wifi. Ook doet Samsung een poging om dlna op mobieltjes beter bruikbaar te maken.

Van alle vernieuwingen in de Wave is Super Amoled vermoedelijk de belangrijkste. Ondanks de rasechte marketingnaam is deze nieuwe beeldschermtechniek een serieuze stap voorwaarts ten opzichte van het door problemen geplaagde amoled. In tegenstelling tot andere fabrikanten slaat Apple de amoled-technologie vermoedelijk over, maar Super Amoled zou zo goed werken dat het in de volgende generatie iPhones gebruikt zou gaan worden.

Tweakers.net ontving als allereerste in Nederland een reviewexemplaar van de S8500 Wave. Niet alleen bekijken we deze smartphone, we gaan ook dieper in op Super Amoled.

Samsung Wave

Specs en prijzen

Specificaties

Merk en Type
Merk	Samsung
Type	Wave
Eerste prijsvermelding	woensdag 5 mei 2010
Toestel
Telefoonmodel	bar
Invoermethode	touchscreen
Beeldscherm
Resolutie	800x480
Diagonaal	3,3"
Type	Super Amoled
Multitouch	ja
Touchscreentechniek	capacitief
Secundair scherm	nee
Camera
Resolutie	5 megapixel
Autofocus	nee
Flitser	dubbele led
Videoresolutie	1280x720 (HD Ready 720p)
Functionaliteit
Berichten	e-mail, mms, sms
Mp3-ringtones	ja
Audioformaten	aac, aac+, amr-nb, amr-wb, eaac+, midi, mp3, wav, wma
Videoformaten	Divx 3, DivX 4, DivX 5, DivX 6, h.263, h.264, mpeg 4, realvideo, wmv, xvid
Functies	A2DP (Bluetooth stereo), bewegingssensor, fm-radio (headset), handsfree, RDS, T9-tekstinvoer, tril, voicerecorder
Verbindingen
Mobiele netwerken	edge, gprs, hsdpa, hspa, umts
Frequentiebereik	850MHz, 900MHz, 1800MHz , 1900MHz
Wifi	802.11b, 802.11g, 802.11n
Bluetooth	3.0
Connectors	3,5mm headset, micro-usb
Technische kenmerken
GSM-Chipset	Samsung S5PC110
Processorsnelheid	1GHz
Opslaggeheugen	1,953GB
Extern geheugen	Secure Digital Micro, Secure Digital Micro High Capacity
Accu
Gesprekstijd	7u
Stand-by-tijd	550u
Accucapaciteit	1500mAh
Accutype	li-ion
Uiterlijk
Kleuren	zwart
Gewicht	118g
Lengte	118mm
Breedte	56mm
Hoogte / Diepte	10mm
Overige specificaties
Meegeleverd	datakabel, headset bedraad, oplader

Wave: het begin van iets nieuws?

De S8500 Wave is voor Samsung veruit de belangrijkste toestelrelease van 2010: met het toestel wordt ook Samsungs nieuwe platform Bada gelanceerd. Of Bada een succes wordt, hangt voor een deel af van het succes van de Wave. Samsung zal dan ook kosten noch moeite sparen om van de Wave een succes te maken. De marketingcampagne voor de Wave zal in de telecomsector een van de grootste campagnes van dit jaar worden.

Bada is in feite de opvolger van Samsungs Touchwiz-interface, die sinds 2008 op diverse toestellen met touchscreen staat. Touchwiz ontbeert iets dat steeds belangrijker wordt: 3rd-party applications. Er zijn wel 'widgets' met links naar Nu.nl en Buienradar, maar echte applicaties werden niet gemaakt.

Daarom besloot Samsung een open smartphoneplatform op basis van Touchwiz te maken: iedereen kan een Bada-sdk downloaden en applicaties maken. In tegenstelling tot J2ME-applicaties kunnen deze apps alle functies en sensoren in de toestellen gebruiken.

Bada is niet alleen open voor ontwikkelaars, ook andere fabrikanten mogen ermee aan de slag. LG heeft daarover nagedacht, maar voor zover bekend nog niet toegezegd. Van andere fabrikanten is helemaal niet bekend of ze met Bada willen werken; alleen Nokia heeft tot nu toe ondubbelzinnig 'nee' gezegd.

De Koreaanse fabrikant heeft echter geen andere fabrikanten nodig om Bada groot te maken: als Samsung later besluit Bada te gebruiken voor lager geprijsde telefoons - vergelijkbaar met de huidige Star- en Corby-series - zijn er binnen enkele jaren tientallen miljoenen toestellen met Bada in omloop. Dat kan ontwikkelaars overtuigen om Bada-software te gaan maken.

Het is echter geen geheim dat het groeiende aantal mobiele platformen veel ontwikkelaars een doorn in het oog is. Voorlopig heeft Samsung dus een aansprekend succes nodig om ontwikkelaars en fabrikanten warm te maken voor zijn platform. Dat succes moet de Wave worden.

Samsung heeft naast de Wave nog drie toestellen met Bada in de planning staan. Twee daarvan zullen goedkoper zijn dan de Wave: alleen de S9000 zal boven de Wave in de markt worden gezet, maar dat toestel zal pas volgend jaar verschijnen.

Een echte wave (bron: Clark Little)

De techniek achter Super Amoled

Het belangrijkste kenmerk van Super Amoled-beeldschermen is dat de sensoren die aanrakingen registreren in het paneel zijn verwerkt en geen aparte laag vereisen. Een Super Amoled-scherm bestaat dus slechts uit het Super Amoled-panel en een beschermlaag.

Dat levert volgens Samsung diverse voordelen op ten opzichte van 'normale' amoled-displays. Zo heeft Super Amoled minder last van reflecties, zodat het beeldscherm ook in direct zonlicht veel beter af te lezen is. Bovendien eet het minder accucapaciteit, en is het contrast groter en zijn de kleuren helderder dan op een amoled-scherm.

Het voordeel ten opzichte van tft-lcd-schermen is nog groter. Touchscreens van dat type vereisen vier lagen: de toplaag, een laag voor het registreren van aanrakingen, het display zelf en de backlight.

De Super Amoled-technologie is door Samsung in eigen huis ontwikkeld. De fabrikant is dan ook de eerste die het nieuwe schermtype in de praktijk toepast, maar de geruchten gaan dat ook andere fabrikanten een licentie op de technologie gaan nemen. LG zou zelfs al een overeenkomst hebben, en Apple zou zoals gezegd erg in de Super Amoled-schermen geïnteresseerd zijn.

Er gaan overigens ook geruchten dat Samsung nog niet genoeg capaciteit heeft om miljoenen Super Amoled-schermen te maken. Het zou dus nog wel even kunnen duren voordat dit schermtype gangbaar is.

Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.

Super Amoled - benchmarks

Om te weten te komen hoe het nieuwe amoled-scherm bij de Samsung Wave presteert, gebruiken we een EyeOne Pro-spectroradiometer en CalMAN-software. Deze laatste is eigenlijk bedoeld voor het beoordelen van de beeldkwaliteit van hdtv's, maar door de grijswaarden- en kleurpatronen voor de metingen op een micro-sd-kaartje te zetten en deze in de Samsung Wave te stoppen, kunnen we toch een aantal metingen verrichten.

We hebben het Super Amoled-display van de Samsung Wave vergeleken met het amoled-scherm van de HTC Legend en de standaard lcd van de HTC Hero. Om de drie toestellen met elkaar te vergelijken hebben we ervoor gekozen om de maximale helderheid te begrenzen op maximaal 130cd/m². Bij een verduisterde kamer is een helderheid tussen 120cd/m² en 140cd/m² nog prettig voor de ogen om langdurig naar te kijken. De maximale helderheid die de schermen van de drie toestellen kunnen produceren, worden apart vermeld.

Witbalans en kleurtemperatuur

Voor Hollywood-films en tv-content wordt meestal de Rec. 709-hdtv-specificatie aangehouden. Deze schrijft onder meer een kleurtemperatuur van 6503 Kelvin en een kleurruimte met vooraf gedefinieerde posities voor de primaire en secundaire kleuren voor. Bij smartphones kunnen de makers zich meer vrijheid veroorloven om de helderheid en de kleuren van het scherm en de interface te benadrukken, en is de Rec.709-specificatie van minder belang. Wel kan het voor de weergave van videos van belang zijn om de Rec. 709-specificatie zo dicht mogelijk te benaderen.

Samsung Wave

We beginnen met het Super Amoled-display van de Wave. De EyeOne Pro meet bij dit scherm een kleurtemperatuur van iets boven de 8000 Kelvin. Deze hogere kleurtemperatuur is een gevolg van het overheersen van het blauwe kleurkanaal, terwijl het rode kleurkanaal duidelijk minder aanwezig is. Ondanks de afwijkende kleurmix, is de gammawaarde, die bepaalt hoe snel de helderheid oploopt, met een waarde van iets meer dan 2,1 niet slecht te noemen.

Samsung Wave rgb-levels

Grotere afwijkingen zien we bij de gamut-metingen. Alle primaire en secundaire kleuren hebben een hogere saturatie dan de Rec. 709-norm. Hierdoor ogen kleuren helder en vol. Voor een apparaat als een smartphone is dit wenselijk. Wel betekent dit dat videocontent er door de afwijkende kleuren op de Samsung Wave anders uitziet dan op andere schermen.

Samsung Wave gamut

Zwart is overigens bij het super amoled-scherm ook echt zwart en onze meetapparatuur reikt niet zover in het schaduwgedeelte. Als de helderheid op 20 procent wordt ingesteld bedraagt deze 114,9cd/m²; de maximale helderheid van het Super Amoled-scherm van de Wave is echter een zeer felle 353,7cd/m².

HTC Legend

De metingen aan de HTC Legend laten een vergelijkbaar breed kleurenpalet zien, maar de rgb-kleurenmix laat bij de oplopende grijswaarden een grillig verloop zien. Daardoor zien sommige van de grijswaardenpatronen er de ene keer groenig uit, terwijl een andere keer een bruinige of juist roze tint is waar te nemen. HTC heeft de witbalans dus niet erg lekker afgeregeld. Grijs is op de Legend niet altijd grijs.

HTC Legend rgb-levels

Het visuele verschil bij de grijswaardenpatronen was zelfs zo duidelijk, dat we ons in eerste instantie afvroegen of het niet om een productiefout ging. Bij een vergelijking met een andere Legend bleek er wel wat verschil te zijn: grijs zag er iets minder gekleurd uit.

De maximale helderheid van het amoled-scherm van de HTC Legend bedraagt 253cd/m². Dit is beduidend minder dan de Super Amoled van de Samsung Wave. Het is niet duidelijk of dit een beperking van het amoled-scherm is, of dat HTC de maximale helderheid van zijn Legend-smartphone kunstmatig heeft beperkt. Ook bij de HTC Legend is het zwart niet te meten door onze apparatuur.

HTC Legend gamut

HTC Hero

Als laatste is de HTC Hero aan de beurt. Dit oude vertrouwde Android 1.5-beestje laat een kleuropspanning zien die beter overeenkomt met de Rec.709-specificatie. Het blauw wijkt nog het meeste van de norm af.

HTC Hero rgb-levels

De gammawaarde bedraagt een redelijk nette 2,1, maar het verloop van de curve is toch wat minder mooi. Het duurt te lang voordat de kleurtemperatuur een acceptabele waarde bereikt. Mogelijk is dit een gevolg van de backlight van de lcd. De maximale helderheid van het Hero-scherm bedraagt 310cd/m².

HTC Hero gamut

Vergelijking

Samsung maakt zijn claim over Super Amoled grotendeels waar: het scherm is beduidend feller dat het amoled-scherm van de Legend. Het overheersende blauw kan een bewuste keuze zijn: zwart en blauw zijn dominante kleuren in de interface. De felle kleuren zijn niet automatisch goed nieuws voor de filmliefhebber: door de extreme saturatie kunnen films er anders uitzien dan de regisseur heeft bedoeld.

De Legend heeft weliswaar een vergelijkbaar kleurenpalet, maar het amoled-scherm laat flink wat steken vallen op het gebied van de witbalans.

Super Amoled - dagelijks gebruik

Buiten

Super Amoled-schermen zouden minder gevoelig moeten zijn voor reflecties. Dat zou onder meer betekenen dat het scherm op een zonnige dag beter afleesbaar is. Gelukkig was het lekker zonnig toen we het toestel testten, dus konden we de proef op de som nemen.

Het scherm van de Wave bleek in het volle zonlicht inderdaad iets beter leesbaar dan het amoled-scherm van de Legend. Het verschil is echter niet zo groot als Samsung wil doen geloven: met de zon in de rug een sms'je versturen is nog steeds problematisch.

Binnen

Om de verschillen tussen het Super Amoled-scherm van de Wave, het lcd-scherm van een iPhone 3GS en het amoled-scherm van een HTC Legend te laten zien, hebben we uit diverse hoeken foto's gemaakt. Alle schermen stonden ingesteld op maximale helderheid.

Het verschil tussen amoled en Super Amoled is in werkelijkheid kleiner dan de foto's suggereren. Het verschil met het lcd-scherm van de iPhone is in beide gevallen wel heel groot: dat de zwartweergave van de beide amoled-varianten onder een hoek veel beter is, laat zich raden, maar ook recht voor het toestel is de weergave van de iPhone flets in vergelijking met zowel de Legend als de Wave.

Beeldschermvergelijking iPhone, Legend en Wave

Van links naar rechts: Apple iPhone, HTC Legend en Samsung Wave

De Wave presteert overigens wel merkbaar beter dan de Legend: de kleuren zijn scherper en het scherm leest makkelijker af dan het amoled-scherm van de Legend. Dat wordt deels verklaard door de resolutie: het 3,3"-scherm van de Wave bevat 2,5x zoveel pixels als het 3,2"-scherm van de Legend.

Beeldschermen Wave, Legend en iPhone (super amoled, amoled en lcd)

Van boven naar onder: Samsung Wave, HTC Legend en Apple iPhone, onder verschillende lichtomstandigheden

Bovenstaande foto's zijn genomen onder verschillende lichtomstandigheden. De Wave liet het testbeeld onder alle omstandigheden het beste zien, gevolgd door de HTC Legend.

Van links naar rechts: Apple iPhone, HTC Legend en Samsung Wave

Alle drie de toestellen kennen een hoofdmenu met kleurige iconen op een zwarte achtergrond. Vooral onder een hoek is duidelijk te zien dat het zwart op beide oled-schermen veel dieper is dan dat van het lcd-scherm van de iPhone. Recht voor de toestellen is dat verschil veel minder groot.

De afbeeldingen op deze pagina zijn niet geretoucheerd op het gebied van kleur of licht. Vanwege de grootte van de originelen zijn de afbeeldingen wel bijgeknipt en is de resolutie omlaag gebracht, wat hier en daar voor enige moiré heeft gezorgd.

Een baanbrekende processor

Processor

Samsung wilde bij de aankondiging van de Wave alleen kwijt dat er een Samsung Cortex A8-processor op een kloksnelheid van 1GHz werd toegepast. Er zijn twee kandidaten: de S5PC110, een processor die beter bekend is als de Hummingbird, en de onbekendere S5PV210. Beide processors zijn vergelijkbaar, maar Samsung gebruikt de S5PC110 ook in zijn Android-smartphone Galaxy S, zodat we mogen aannemen dat deze chip ook in de Wave is gebruikt.

De Hummingbird, die Samsung op basis van de ARMv7-instructieset ontwikkelde in samenwerking met de chipontwikkelaars van Intrinsity, werd vorig jaar in juli gepresenteerd. Het is de krachtigste processor die heden ten dage in mobieltjes wordt aangetroffen: niet alleen heeft de applicatieprocessor een maximale kloksnelheid van 1GHz, ook heeft de chip - in tegenstelling tot de op papier even snelle Snapdragon QSD8250 van Qualcomm - de krachtige PowerVR SGX540-gpu aan boord.

Samsung laat niet na om op te scheppen over de theoretische prestaties: zo zou de Hummingbird negentig miljoen triangles per seconde kunnen verwerken. Dat is ruim vier keer zoveel als de Snapdragon. Ook de Samsung-processor in de iPhone 3GS zou niet verder komen dan 28 miljoen triangles per seconde. De S5PC110 wordt verder op 45nm gebakken, waardoor het een relatief zuinige processor zou zijn.

Overigens zou de Wave wel de eerste smartphone met een Hummingbird zijn, maar er zijn sterke aanwijzingen dat Apples 'eigen' A4-processor in de iPad dezelfde chip is. De specificaties komen overeen met die van de Hummingbird en bovendien nam Apple dit voorjaar Initrinsity over, wat betekent dat de iPad-bouwer veel licentiekosten kan uitsparen door cpu's van Intrinsity te gebruiken.

Touchscreen

Het scherm van de Wave heeft een diagonaal van 3,3" en daarmee is het net een slagje groter dan de displays van toestellen als de HTC Hero of de Legend. Het is wel iets kleiner dan de 3,5"-schermen van de iPhone en de Nokia N900 en een flink stuk kleiner dan de 3,7"-amoleds van de HTC Desire en Samsungs eigen Omnia II.

Het touchscreen is capacitief en ondersteunt multitouch. De multitouchfunctionaliteit wordt ondersteund door de browser, de foto-applicatie en de Route 66-navigatiesoftware.

Het touchscreen werkt uitermate soepel en is ongeveer even gevoelig als dat van de HTC Desire. Er is nét wat meer druk nodig om iets te selecteren dan bij de iPhone, maar het verschil is niet groot en zal door veel gebruikers niet worden waargenomen.

Dries bellen op Samsung Wave

Uiterlijk en accu

Uiterlijk

De vormgeving van de Wave borduurt voort op de designfilosofie die Samsung al langer hanteert. Het toestel is uiterlijk 'gewoon weer een Samsung' en de oplettende gebruiker had het design vast ook wel herkend zonder het logo op de voorkant.

Het grootste deel van die voorkant wordt ingenomen door het 3,3"-touchscreen. Daaronder zitten drie knoppen: een centrale diamantvormige knop om het menu te openen, een bel- en een ophangknop. Het feit dat er knoppen voor bellen en ophangen zijn, zegt iets over de markt waarop Samsung zich met dit toestel richt. Veel smartphones, zoals Samsungs eigen Galaxy S, zijn voornamelijk op internetgebruik gericht en hebben geen fysieke toetsen voor telefonie meer.

Het diamantvormige uiterlijk van de menuknop komt aan de achterkant terug in de 5-megapixelcamera en de flitser, die allebei dezelfde vorm hebben. Verder is de achterkant strak vormgegeven, al ogen de verschillende materialen hier wel wat rommelig.

Aan de rechterzijkant zijn de knoppen te vinden om het scherm te blokkeren en om een foto te maken. De volumeknoppen zitten aan de linkerzijkant. Aan de onderkant zit alleen de microfoon, terwijl de bovenkant de micro-usb-aansluiting en de 3,5mm-jack bevat.

Het toestel is vrij compact, licht en dun: het gewicht bedraagt ongeveer 120g, waarmee de Wave iets lichter is dan de meeste andere smartphones. De dikte van de telefoon is 10mm, waarmee het toestel vergelijkbaar is met bijvoorbeeld de HTC HD2 of de Toshiba TG01.

Accu

Samsung heeft een 1500mAh-accu ingebouwd. Die zou in theorie lang moeten meegaan, met name dankzij het zuinige scherm en de Bada-software. Aangezien dat platform oorspronkelijk is ontworpen voor featurephones, zou het zuinig met energie moeten omspringen.

Het opladen van de accu duurt lang: het toestel kan gerust tussen twee tot drie uur aan de lader liggen voordat het geheel is opgeladen.

De Wave gaat bij redelijk intensief gebruik anderhalf tot twee dagen mee, iets langer dan de gemiddelde smartphone. Dat is een redelijke score. Wanneer de helderheid van het scherm wordt teruggeschroefd en het internet niet teveel wordt aangesproken, zal wellicht een dag of drie mogelijk zijn. Tijdens de review hadden we echter onvoldoende tijd om dat goed te testen.

Belkwaliteit

Samsung levert de laatste jaren bijna uitsluitend telefoons met goede tot zeer goede belkwaliteit. Dat is op de Wave niet anders: stemmen klinken helder en komen goed door, ook als een van de sprekers te maken heeft met achtergrondgeluid.

De luidsprekers boven het scherm en bovenop het toestel zijn goed en kunnen prima voor het bellen worden gebruikt, maar ook voor muziekweergave zijn ze geschikt. In tegenstelling tot veel andere toestellen heeft de Wave geen speaker aan de achterzijde.

Synchronisatie

Het is een goede zaak dat Samsung zoveel draadloze synchronisatiemogelijkheden in de Wave heeft ingebouwd - want hoewel de Wave prima via usb aan de computer kan worden gelegd, bleek het onmogelijk om een computer zover te krijgen dat het toestel wordt herkend. Sterker nog, zelfs het benaderen van de micro-sd-kaart in het toestel lukte niet. Samsung moet dus nog heel wat werk aan de desktopsoftware verrichten.

De fabrikant laat in een statement weten dat het benaderen van de microsd-kaart met retailversies van de Wave gewoon moet kunnen. Tweakers.net beschikte over een testversie van de Samsung-smartphone.

Software: het nieuwe Bada

Bada is geen besturingssysteem. Samsung gebruikt een generieke real time OS-kernel, zoals die door telefoonfabrikanten vaak wordt gebruikt om hun eigen software omheen te bouwen.

Bijzonder aan Bada is dat het niet alleen op zo'n rtos-kernel draait, maar ook op een Linux-kernel. Als Samsung dat implementeert en het toestel open laat voor ontwikkelaars, dan opent dat nieuwe mogelijkheden die tot nog toe alleen beschikbaar waren op de Nokia N900 en door root-toegang op iPhone OS en Android.

Wat Bada wel is, is een laag om de kernel, met applicaties en vooral ook talloze mogelijkheden voor de ontwikkeling van applicaties. Ontwikkelaars kunnen gebruik maken van standaardtechnieken als gps, kompas en internetverbindingen, maar ook van de thermometer en gezichtsherkenning die is ingebouwd.

Bada is in strikte zin de opvolger van de TouchWiz 2-interface, die onder meer over Symbian en Windows Mobile heen lag. Inmiddels is 'TouchWiz 3' dus veel meer dan een schilletje: het biedt de volledige functionaliteit van een smartphone-OS.

De interface

De interface van Bada wijkt op het eerste gezicht niet veel af van wat iedereen al enkele jaren van Samsung-telefoons gewend is. Onderin het scherm van het homescreen staan drie snelkoppelingen: naar de telefoonfunctie, de contacten en naar het hoofdmenu. Die snelkoppelingen staan ook het hoofdmenu zelf.

Toch doet Bada nog het meest denken aan Android. Dat komt onder meer door de overeenkomst in opbouw: drie homescreens met widgets, een hoofdmenu met alle applicaties en een notificatiebalk die vanaf de bovenkant naar beneden kan worden getrokken. In die notificatiebalk kunnen het mobiele netwerk, wifi en bluetooth simpel worden in- of uitgeschakeld: een handige toevoeging ten opzichte van Android, waarin die knoppen niet aanwezig zijn. Een nadeel is wel dat de notificatiebalk wat minder makkelijk geopend kan worden dan in Android.

De interface is gebaseerd op softkeys, kleine tekstknoppen die in de hoeken van het scherm staan. In veel applicaties staan die knoppen links- en rechtsonderin het scherm; vaak zijn dat Back en Cancel. De knop om iets te selecteren of te bevestigen staat bij Bada, in tegenstelling tot bij sommige andere mobiele besturingssystemen, linksonder in het scherm. In het midden staat een softkey met puntjes; door daarop te klikken wordt een pop-upmenu met opties tevoorschijn gehaald.

Het hoofdmenu is ingedeeld in drie aparte schermen. Op welk scherm de gebruiker is, is te zien aan de puntjes bovenin het scherm; het is eenzelfde soort interface als de iPhone gebruikt voor het onderscheiden van pagina's op het Springboard.

Samsung heeft geprobeerd Bada een modern uiterlijk mee te geven. Zo wordt de notificatiebalk bovenin dun gehouden en menu's zijn voorzien van een achtergrond die past bij het thema. Daarnaast zijn er grafische effecten toegevoegd die de gebruiker een 'wow-gevoel' moeten geven.

Bada biedt diepe integratie met sociale netwerken, zoals vrijwel ieder modern platform, en beschikt bovendien over een open structuur van de contacten- en agenda-applicatie. Daardoor kan er functionaliteit worden toegevoegd, zoals push-meldingen en integratie met andere sociale netwerken. Standaard kunnen contacten worden geïmporteerd vanuit Exchange, Gmail, Yahoo, Windows Live, Facebook en MySpace. De kalender kan gesynchroniseerd worden met Google Calendar, Yahoo en Exchange. Dat werkt prima: de contacten worden zonder moeite opgehaald en in de contactenapplicatie gezet. Ook het synchroniseren van de kalender werkte prima op het testtoestel.

Beperkte integratie met Hyves is er ook: gebruikers kunnen foto's en filmpjes naar het Nederlandse sociale netwerk uploaden. Foto's kunnen ook naar tal van andere diensten worden gezonden, zoals Picasa, Flickr, Bebo en Fotki.

Ook praktisch is het lockscreen. Daarop staan de bureaubladafbeelding en meldingen van gemiste oproepen, mailtjes of sms'jes: die staan als puzzelstukjes op het scherm, waardoor goed te zien is of er een melding is. Het scherm ontgrendelen kan door een 'laagje' van het scherm af te vegen: dat kan in elke gewenste richting.

Bada lijkt vooralsnog, zonder applicaties van ontwikkelaars, nog het meest op een goed uitgevoerde kopie van het idee achter Android. De interface van de Wave doet echter nog altijd veel denken aan die van een featurephone zoals de Jét of Star, al is het de vraag of dat voor veel consumenten een positief of negatief punt zal zijn.

Multitasking

Bada ondersteunt multitasking. Net als bij diverse andere mobiele besturingssystemen kunnen applicaties niet worden afgesloten in de interface zelf. Via de taakbeheerder, die wordt opgeroepen door lang op de centrale knop te drukken, komt een grafische taakbeheerder tevoorschijn, waarmee applicaties kunnen worden afgesloten. Het moet overigens gezegd: de Wave is een waar multitaskingmonster. Of er nou vijf, tien of twintig zware applicaties openstaan: er is geen snelheidsverschil merkbaar.

Bada tot nu toe

Bada is de beste eigen software die Samsung tot nu toe op een telefoon heeft meegeleverd: het werkt snel en soepel en zit logisch in elkaar. Omdat het zo sterk lijkt op TouchWiz en voorgaande Samsung-OS'en, zullen veel mensen geen enkel probleem hebben hun weg in Bada te vinden.

Er zijn echter nog wel wat pijnpuntjes: er kan bijvoorbeeld nog weinig op het bureaublad worden geplaatst. Widgets zijn beperkt: de meeste zijn simpele snelkoppelingen naar mobiele sites en applicaties. Contacten kunnen bijvoorbeeld niet op het bureaublad worden gezet.

Het grootste probleem is echter het gebrek aan applicaties, al kan dat Samsung in dit stadium niet worden aangerekend. Een smartphone anno 2010 is echter niet compleet als de functionaliteit niet kan worden uitgebreid met honderden of duizenden te downloaden applicaties, variërend van geavanceerde games tot treintijdenapplicaties of barcodescanners.

Applicaties en tekstinvoer

Applicaties

De standaardapplicaties van de Wave omvatten onder meer programma's voor Facebook en Twitter, al zijn die vrij beperkt in functionaliteit. De Youtube-applicatie in het menu is niets meer dan een snelkoppeling naar de mobiele site. Verder is er Daily Briefing, een applicatie die in diverse pagina's de gebruiker op de hoogte stelt van het weer, financiële berichten, en het internationale nieuws.

Het toestel is ook uitgerust met navigatiesoftware, die door Route 66 is ontwikkeld. Deze software mag niet worden vergeleken met de mobiele applicaties van Nokia, TomTom of Garmin: de kaarten zien er lelijk en kinderachtig uit en het invoeren van routes is omslachtig en onhandig. Frustrerend is ook dat als de applicatie wordt gestart, blijkt dat er een licentie gekocht moet worden. Gratis navigatie zit er dus niet in.

De Wave beschikt verder over een paar handigheidjes, zoals een wifi-router om te tetheren: daardoor kan een laptop draadloos gebruik maken van de 3g-internetverbinding van de Wave.

Browser

De browser van Bada is de Webkit-browser Dolfin 2.0, die Samsung zelf heeft ontwikkeld. De browser rendert pagina's prima en ondersteunt multitouch, wat het gebruik prettig maakt. Bovendien werkt hij relatief snel. Naast de adresbalk zit een zoekbalk, waar standaard Google staat ingesteld. De browser meldt zich keurig als Samsung S8500 met Bada 1.0 bij webservers, al herkennen nog niet veel servers de browser als een mobiel device.

De interface van de browser is echter niet makkelijk onder de knie te krijgen: standaard springen sites in fullscreen, waarna de gebruiker goed onderin het scherm moet kijken om de controls te vinden. Vervolgens moet er minimaal nog een tweede keer geklikt worden om een functie te activeren.

Samsung Apps

De Wave is het eerste toestel dat wordt geleverd met Samsung Apps, de downloadwinkel voor Bada. Inloggen is niet nodig om gratis applicaties te kunnen donwloaden. Betalen kan met een creditcard.

Hoewel er nog voor de lancering al ruim honderd applicaties en games in de downloadwinkel staan, is het niveau over het algemeen laag: het gemiddelde niveau ontstijgt dat van Java-spelletjes en -applicaties vooralsnog niet. Afgezien van een woordenboekje met een schamele 500 woorden, troffen we geen specifiek Nederlandse applicaties aan.

De downloadwinkel werkt snel, overzichtelijk en prettig. Toch zal het aanbod van applicaties in kwantiteit en kwaliteit stevig moeten verbeteren voordat Samsung Apps als aankoopargument kan worden gebruikt. Basale applicaties die veel mensen op een smartphone willen zetten ontbreken. Voor de liefhebbers is wel een scheetapplicatie beschikbaar.

Tekstinvoer

Tekstinvoer gaat via het eigen toetsenbord van Samsung, dat zowel in portrait- als in landscape-modus een qwerty-layout heeft. Het toetsenbord is donker van kleur en de letters lichten blauw op, wat goed bij de rest van de interface past.

Het toetsenbord laat zich goed bedienen: de enige beperking is de grootte van het scherm, waardoor het wel eens lastig kan zijn de letters te raken. Dat moet opgelost worden door de woordaanvulling, die in het Nederlands in te stellen is.

Die woordaanvulling heeft echter een groot nadeel: de suggesties zijn dwingend. Wie een onbekend woord wil invoegen, moet het menu in om dat woord aan het vocabulaire van de Wave toe te voegen. Het automatisch toevoegen van woorden, zoals bijvoorbeeld HTC dat in zijn onscreen toetsenborden heeft ingebouwd, is niet mogelijk.

Dat is des te irritanter omdat de woordaanvulling wel veel woorden kent, maar vooral ook veel woorden niet kent. Dat remt de snelheid van het invullen van tekst in grote mate: een uitgebreider woordenboek zou tekstinvoer in een klap veel beter maken. Voor talen als het Nederlands en het Duits, waarin vaak woordcombinaties aaneen worden geschreven, betekent dit systeem echter hoe dan ook een serieuze tekortkoming.

Wie zich beperkt tot de door Samsung geleverde woordenschat, kan met name in landscape goed met de tekstinvoer uit de voeten. Kortere teksten zijn ook in portrait goed te doen: sms'jes en korte statusberichten op Twitter of Facebook leveren geen problemen op.

Multimedia

De camera op de Wave heeft een resolutie van 5 megapixels, net als veel andere huidige smartphones. De camera van de Wave is echter veel beter dan die veel concurrenten: kleuren zijn helder en komen goed over.

De mogelijkheid om 720p-video te schieten werkt eveneens een stuk beter. Vorig jaar bracht Samsung met de i8910 HD als eerste fabrikant een telefoon uit die 720p-film kon opnemen. Het schokkerige beeld van dat toestel is bij de Wave echter vervangen door vloeiende filmpjes.

Praktijktests: snelle starter

Sinds juni vorig jaar hebben we alle gereviewde toestellen aan dezelfde praktijktests onderworpen, zodat we de snelheid van diverse acties in de dagelijkse praktijk kunnen vergelijken. We bekijken het openen van de Tweakers.net-frontpage in de browser, het opstarten van het toestel en het maken van een foto.

Browser

Laadtijd Tweakers.net via wifi (in seconden, minder is beter)
HTC HD2 (WM 6.5)	*** 3,31
HTC Desire (Android 2.1)	*** 3,31
Google Nexus One (Android 2.1)	*** 3,75
Samsung Wave (Bada)	*** 4,23
iPhone 3GS (iPhone OS 3.0)	**** 4,37
SE Xperia X10 (Android 1.6)	**** 4,42
Nokia N900 (Maemo)	***** 6,02
Motorola Milestone (Android 2.0)	***** 6,12
HTC Legend (Android 2.1)	***** 6,32
HTC Hero (Android 1.5)	******** 10,12
Samsung Omnia Qwerty (WM 6.1)	********** 12,31

De browser van de Wave is alleszins vlot te noemen: met een gemiddelde van 4,23 seconden scoort hij iets beter dan de iPhone 3GS en de Sony Ericsson Xperia X10. De Nexus One, de Desire en de HD2 - alledrie uit de stal van HTC - zijn nog wel wat sneller.

De snelheid van de browser hangt niet alleen af van de processor, maar voor een groot gedeelte ook van de software. Eerder Samsung-toestellen beschikten niet over een snelle browser, maar met de Dolfin-bladeraar is daar duidelijk verbetering in gekomen.

Fotosoftware

Voor deze test meten we de tijd van het opstarten van de fotosoftware vanaf het bureaublad, tot het moment dat een foto daadwerkelijk op het scherm staat. Net als bij veel andere moderne toestellen treedt er bij de Wave praktisch geen vertraging op tussen het moment dat de foto wordt genomen en dat deze op het scherm wordt getoond.

Snel een foto maken (in seconden, minder is beter)
Google Nexus One (5MP)	***** 3,18
HTC Desire (5MP)	****** 3,53
Motorola Milestone (5MP)	******* 3,99
HTC HD2 (5MP)	******* 4,12
HTC Legend (5MP)	******* 4,41
Samsung Wave (5MP)	******** 4,63
SE Xperia X10 (8MP)	********* 5,68
HTC Hero (5MP)	********* 5,80
Nokia N900 (5MP)	********** 6,12

De Wave is op dit gebied niet bijzonder snel. Dat is opvallend, omdat deze test voor een groot gedeelte afhangt van de kracht van de beeldchip. Toch moet de Wave een veel minder krachtig toestel als de HTC Legend voor laten gaan. Ook de Motorola Milestone is sneller. Het is te hopen dat Samsung in de komende firmwares en updates voor Bada de snelheid van de camerasoftware nog wat weet op te krikken.

Opstarten

Opstarttijd (in seconden, minder is beter)
iPhone 3GS	*** 23,24
Samsung Wave	**** 26,86
SE Xperia X10	**** 28,11
HTC HD2	****** 42,13
HTC Legend	****** 42,32
HTC Desire	******* 45,32
Google Nexus One	******* 46,33
Nokia N900	******** 51,32
Motorola Milestone	********* 62
HTC Hero	********** 68,23

De voor featurephones ontwikkelde rtos-kernel van de Wave bewijst in deze test zijn waarde. Deze blijkt veel minder zwaar dan Windows- of Linux-kernels. Bovendien heeft de Wave heel wat processorkracht aan boord.

De Wave doet er al met al iets minder dan 27 seconden over om op te starten. Dat is veel sneller dan smartphones op Android of Windows Mobile; alleen de Xperia X10 van Sony Ericsson - met een door Sony Ericsson aangepaste versie van Android 1.6 - start bijna even snel op. De iPhone 3GS is nog altijd recordhouder.

Gallery: alle foto's op een rij

Conclusie: beter dan ooit, maar goed genoeg?

De Samsung Wave is in meerdere opzichten een mooi en goed toestel: voor een smartphone is het een compact toestel, en het Super Amoled-scherm is mooi en helder. Uit onze tests blijkt dat het scherm kleuren onder alle omstandigheden beter laat zien dan amoled of lcd, al is het verschil met amoled vaak niet heel groot.

Naast Super Amoled biedt de Wave meer vernieuwingen, zoals bluetooth 3.0, dlna en 802.11n-wifi. Het zijn allemaal kleinere toevoegingen, waarvan relatief weinig kopers gebruik zullen maken. Ze illustreren echter dat Samsung de ontwikkeling van de Wave ambitieus heeft aangepakt.

Immers: de Wave is voorlopig de vaandeldrager voor Samsungs smartphoneplatform Bada. Een sdk, een agressieve marketingcampagne en, te zijner tijd, miljoenen gebruikers moeten ontwikkelaars overtuigen dat ze niet alleen voor iPhone OS, Android, Symbian S60, Symbian^3, Windows Mobile 6 en Windows Phone 7, maar ook voor Bada software moeten ontwikkelen.

Maar daar wringt nu net de schoen. Vanwege de interface, die is overgoten met hetzelfde sausje dat Samsung over elk ander platform gooit, heeft Bada geen duidelijke eigen identiteit. Het bestaansrecht moet nog bewezen worden, en dat maakt de Wave een risicovolle koop: het is nog lang niet zeker dat programmeurs massaal voor dit platform aan de slag gaan.

Wie wil genieten van een smartphone met een mooi scherm en goede specificaties, kan misschien beter wachten op een van de andere toestellen van Samsung, zoals de Galaxy S: die wordt uitgerust met Android 2.1, een platform dat zich inmiddels heeft bewezen als magneet voor ontwikkelaars.

Het publiek dat voorlopig voor de Wave overblijft bestaat uit de mensen die in het verleden altijd al Samsungs featurephones als de Jét en telefoons uit de Ultra-serie kochten. Zij krijgen een telefoon met meer snelheid, een fraaier uiterlijk en betere software dan Samsung ooit tevoren in een featurephone heeft verpakt.

Pluspunten:
+ Mooi scherm
+ Snelle, mooie interface
+ Relatief compact toestel

Minpunten:
- Early adopters kunnen weinig applicaties downloaden
- Toekomst Bada nog onzeker