Inleiding
Het was de meest opzienbarende productaankondiging van de CES in 2009: Palm kwam met een gloednieuw smartphone-OS, genaamd WebOS, en met een strak vormgegeven toestel: de Pre.
De Pre veroorzaakte vooral aan de andere kant van de Atlantische Oceaan een ware hype in de maanden voor de Amerikaanse release, die plaatsvond in juni. De verkopen vielen echter een beetje tegen: mede door een deal met een minder gewaardeerde Amerikaanse provider, Sprint, zorgde de Pre niet voor een revolutie in smartphoneland.
De maanden vergleden, maar nieuws over een release van het toestel in de Nederlandse winkels bleef uit. Wel kwam er een deal met het Spaanse Telefonica om de Pre uit te brengen in diverse Europese landen, waaronder Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.
Dit jaar op de CES is de aankondiging minder spectaculair, maar wel belangrijk voor Palm: er komen geüpdate versies van de Pre en het tweede WebOS-toestel, de Pixi, die door Amerika's grootste provider Verizon Wireless aan de man zullen worden gebracht. Dit moet voor de noodlijdende smartphonemaker de strohalm worden om uit het financiële dal te klimmen.
Inmiddels gaat nog altijd het hardnekkige gerucht dat de Pre, of waarschijnlijker de Pre Plus, vanaf volgende maand ook in Nederland te koop zal zijn. De aankondiging daarvan zou dan waarschijnlijk volgen op de telecombeurs Mobile World Congress, die volgende maand in Barcelona wordt gehouden.
Om het zekere voor het onzekere te nemen, heeft Tweakers.net de Pre Plus alvast een half uur uitgeprobeerd. Met als conclusie dat Nederlanders wellicht te grote handen hebben om de elegante Pre Plus lekker te kunnen gebruiken.

Wat is er Plus aan?
Je ziet het er in eerste instantie niet aan af, maar er is heel wat gewijzigd aan de Pre Plus ten opzichte van de Pre die al eerder te koop was. Het meest opvallend is de knop onder het scherm: deze knop, die rechtstreeks toegang gaf tot het multitaskmenu, is weg. In plaats daarvan kun je nu overal onder het scherm klikken om de 'card view' met openstaande applicaties te zien.
Het uitschuifbare toetsenbord is ook wat gewijzigd: in plaats van de moeilijk in te drukken knoppen van de eerste Pre is er nu een geluid te horen als een lettertoets wordt gebruikt. Die verandering is geïnspireerd op de Pixi, Palms tweede WebOS-toestel.
Andere wijzigingen zitten onder de motorkap: het werkgeheugen is verdubbeld, van 256MB naar 512MB en het opslaggeheugen is vergroot van 8GB naar 16GB. Er is nog altijd geen plek voor een geheugenkaartje.
De Pre Plus is voorlopig alleen nog bekend als cdma-toestel, in tegenstelling tot de Pre, die ook met gsm-netwerken overweg kon. Dat gemis is echter gemakkelijk op te lossen: de chipset, die hetzelfde is gebleven, ondersteunt gsm-netwerken; gsm-ondersteuning is daarom snel in te schakelen, al kan de gebruiker dat niet eigenhandig doen.


Uiterlijk en hardware
Uiterlijk
Het moet gezegd worden: de Pre Plus ziet er prima uit. Het toestel heeft overwegend ronde vormen en ligt, mede door zijn voor een smartphone geringe afmetingen, bijzonder prettig in de hand. Vooral als het toestel met één hand bediend wordt - als het toetsenbord niet uitgeschoven is - zijn de afmetingen net goed om het scherm op alle relevante plekken te kunnen raken.
De afwerking is glanzend, zwart en strak. Door het wegnemen van de enige knop onder het scherm is de vormgeving nog net iets strakker geworden. In plaats van de knop zit wel een subtiel lichtpuntje, dat oplicht wanneer het aanraakgevoelige gedeelte onder het scherm wordt beroerd.
Er blijft echter één groot nadeel aan de Pre Plus: het is een ware magneet voor vegen en vingerafdrukken. Ondanks dat een persoon in de CES-booth van Palm een dagtaak had aan het schoonvegen van de demotoestellen, zaten binnen een halve minuut de vegen alweer op het toestel. Het is goed voor te stellen dat dat in het dagelijks gebruik gaat irriteren.
Scherm
Het touchscreen is voor een topmodel opvallend klein: de specificaties vermelden een 3,1"-touchscreen, maar het scherm lijkt nog wat kleiner door de zwarte balken boven en soms ook onder in de interface. Wanneer die balken als het ware tegen de zwarte behuizing aan liggen en daar optisch mee vervloeien, lijkt het alsof de Pre Plus een nog kleiner scherm heeft.
Het scherm laat zich uitstekend bedienen: het touchscreen van de Pre Plus is gevoeliger dan dat van bijvoorbeeld de HTC Hero en ongeveer even gevoelig als dat van de iPhone.
Toetsenbord
Het toetsenbord is de achilleshiel van de Pre Plus. Het invoeren van tekst op de Pre móet via het fysieke toetsenbord, omdat WebOS een standaard onscreen-toetsenbord ontbeert. Dat fysieke toetsenbord is echter moeilijk te gebruiken voor mensen met wat grotere handen. Ondanks dat de toetsen goed uit elkaar te houden zijn, bleken tijdens de hands-on-periode typo's vaker voor te komen dan bij de meeste uitschuifbare qwerty-toetsenborden van andere smartphones die we hebben uitgeprobeerd. In bijna elk woord ging wel iets mis.
De belangrijkste factor daarbij is de fysieke grootte van de toetsen: een gemiddelde vinger drukt bij de Pre op twee of drie toetsen. Bovendien voelt het toetsenbord priegelig aan en veel minder soepel dan dat van bijvoorbeeld veel Blackberry's. Wie al langer met dit soort toetsenborden werkt, zal er echter redelijk mee uit de voeten kunnen.
:fill(white)/i/1262999535.jpeg?f=thumb)
Chipset
De chipset in de Pre Plus is een Omap3430 van Texas Instruments. Deze chipset zat al in de Pre en is geen onbekende. De ARMv7-chipset zat eerder ook al in toestellen als de Sony Ericsson Satio en Samsung i8910 HD. Ook de Nokia N900 heeft deze Omap3430 aan boord.
Palm heeft op de CES gedemonstreerd dat er veel meer mogelijk is met deze chipset dan wat de vorige Pre eruit haalde. Mede door de 430MHz-gpu en ondersteuning voor OpenGL ES 2.0 is betere 3d-gaming mogelijk. Tijdens een test met een racespel bleek dat de graphics makkelijk op het scherm te toveren waren: het gamen zag er even soepel uit als bijvoorbeeld op de iPhone 3GS, maar het kleinere scherm maakt dat de Pre Plus net iets minder geschikt lijkt voor het spelen van geavanceerde games.
WebOS
De Palm Pre Plus draait op WebOS 1.3.5 en dat is tevens de versie waarmee het toestel eind januari in de Verenigde Staten te koop zal zijn. Hoewel Palm sinds het verschijnen van de Pre diverse wijzigingen heeft doorgevoerd in WebOS, is er net zo veel níet veranderd sinds de aankondiging in januari vorig jaar.
Synergy
De kern van WebOS is dat informatie uit diverse bronnen wordt samengevoegd, een functionaliteit die Synergy is genoemd. Het meest tekenende voorbeeld daarvan is de Contacten-applicatie, waarin contactgegevens uit Outlook, Google-accounts, Facebook en Yahoo-accounts kunnen worden samengevoegd. Daardoor ontstaat de mogelijkheid om een contactpersoon met een paar klikken te bellen, sms'en of mailen, maar ook een bericht via Facebook te sturen of te chatten via een van de ondersteunde chatservices. Een andere plek waar Synergy zich doet gelden, is de inbox. Mail, sms'jes en updates van Facebook komen daar op één plaats samen. In de kalender gebeurt hetzelfde.
Ook andere fabrikanten zijn bezig met dit idee achter WebOS. Sinds de aankondiging van WebOS kwam bijvoorbeeld HTC met People Centric, een functie van zijn eigen Sense-interface waarin berichten en gegevens uit diverse bronnen in het contact worden samengevoegd. Vodafone bracht de dienst 360 uit, die ongeveer hetzelfde doet. Maemo 5, dat op de Nokia N900 staat, biedt de mogelijkheid om 'account plugins' te maken, waardoor ontwikkelaars zelf plugins kunnen vervaardigen voor contactdatabases naar keuze. Inmiddels zijn er al plugins voor onder meer Twitter, Facebook, ICQ en Skype.
Omdat meer fabrikanten ongeveer dezelfde functionaliteit bieden, is WebOS inmiddels allang niet het revolutionaire OS meer dat het een jaar geleden misschien nog was. Toch doet WebOS Synergy nog altijd heel goed. Hoewel het lastig is om dat te beoordelen op basis van een hands-on, was het duidelijk dat WebOS goede mogelijkheden biedt voor realtime synchronisatie.
Toch zijn er nog twee factoren die het succes ervan op de Nederlandse markt in de weg staan. Ten eerste ondersteunt het vooral diensten die in de Verenigde Staten populair zijn. Waar weinig Nederlanders Yahoo gebruiken om te chatten, is in Nederland vooral msn wel populair, maar daar kan Synergy niet mee overweg. Voor sociaal netwerken gebruiken best wat Nederlanders Facebook, maar vooral Hyves heeft hier een groot marktaandeel, en ook dat wordt niet ondersteund door WebOS.
Bovendien moet Palm goed kunnen uitleggen wat die integratie betekent: voor het overgrote deel van de gebruikers lijkt het hebben van een applicatie op de telefoon hetzelfde als integratie van de dienst met een OS: de gedachte dat je zou kunnen chatten via de contactenapplicatie of alle updates van diverse netwerken op een plek kan zien, is iets dat goed aan de Palm-gebruikers uitgelegd moet worden.
Gestures
Voor de bediening van de interface leunt WebOS zwaar op gestures, gebaren. Zo is er een gesture om terug te gaan, die bestaat uit een veeg over het aanraakgevoelige gedeelte onder het scherm van rechts naar links.
De functionaliteit van de knop die onder het scherm van de Pre zat, en die toegang tot het multitaskmenu gaf, wordt overgenomen door een simpele tik op het aanraakgevoelige gedeelte.
Dat multitaskingmenu is een gelikte interface, waarin openstaande applicaties als kaarten naast elkaar worden weergegeven. Door op een 'kaart' te tikken, wordt de applicatie weer op de voorgrond geplaatst. Een veeg naar boven sluit de applicatie af. De applicaties worden overigens als 'thumbnails' weergegeven, ze draaien niet door op de achtergrond, zoals bijvoorbeeld in Maemo 5 wel gebeurt.
Het hoofdmenu van de Pre kan tevoorschijn worden getoverd door een veeg over het aanraakgevoelige gedeelte van de Pre Plus naar boven te maken. Door diezelfde veeg te maken, maar dan schuin naar boven, wordt een Quick Launcher geopend, die snel toegang geeft tot veelgebruikte applicaties.
Ook op het scherm kunnen gestures worden gebruikt om de software van de Pre Plus te bedienen. Een mailtje wissen gebeurt door, net als in iPhone OS, het mailtje opzij te schuiven. Het inzoomen op een foto gebeurt door te pinchen, het uit elkaar schuiven van twee vingers die dicht bij elkaar zijn geplaatst.
Alle gestures maken dat de interface van de Pre Plus opgeruimd kan blijven: het maakt de bediening soepel, al is het even wennen aan de verschillende gebaren die je als gebruiker kunt maken.
Applicaties
Zoals elk modern smartphone-OS is ook voor WebOS een downloadwinkel beschikbaar: in het geval van Palm heet dat App Catalog. App Catalog bevat ongeveer duizend applicaties; dat steekt karig af tegen de ongeveer 20.000 applicaties in Android Market en de meer dan 100.000 in Apples App Store.
Toch is het lang niet slecht: veel gebruikers hebben simpelweg niet de behoefte aan enorm veel applicaties, zolang de beschikbare applicaties maar goed zijn. Er lijkt echter nog wel het nodige te ontbreken aan zowel kwaliteit als kwantiteit en Palm is zich daar goed van bewust: waar het bedrijf eerst nog de sdk beperkt beschikbaar stelde, is die nu makkelijk te verkrijgen, ook op andere manieren probeert Palm het ontwikkelaars gemakkelijk te maken.
Dat neemt niet weg dat Palm het moeilijk heeft de interesse van ontwikkelaars te wekken. In de Verenigde Staten zullen sommige ontwikkelaars nog wel denken aan het maken van een WebOS-port van hun applicaties, vanwege de grotere aanwezigheid van Palm op de Amerikaanse markt. Op andere contintenten, en ook in Nederland, is WebOS echter niet of nauwelijks aanwezig. Palm zal de Pre ook in andere landen moeten uitbrengen om de interesse te wekken van een grote groep ontwikkelaars die niets geeft om het Amerikaanse feestje dat WebOS tot nu toe grotendeels is.
Naar Nederland?
Het is nog altijd de vraag of Palm zijn Pre Plus in Nederland gaat uitbrengen. De fabrikant heeft er nog geen uitspraken over gedaan en bestrijkt Europa tot nu toe via een deal met het Spaanse Telefonica, waardoor de Pre al sinds enige maanden in heel wat landen te koop is.
Het is diezelfde deal met Telefonica die een release van de Pre Plus in Nederland minder waarschijnlijk maakt. Palm heeft ervoor gekozen om de Pre Plus, net als de Pre, alleen via een provider te verkopen. Dat maximaliseert de winst voor de fabrikant, omdat die bij een exclusieve deal betere voorwaarden kan bedingen bij een provider, zoals het verkrijgen van een deel van de opbrengst uit abonnementen.
Telefonica is niet actief in Nederland, maar is in heel wat landen een concurrent van Vodafone en T-Mobile, die wel in Nederland actief zijn. De enige logische Nederlandse provider voor een release van de Pre Plus is dan KPN, maar dat concern is weer aan de kleine kant om grote toestellen exclusief uit te brengen: behalve in Nederland kan Palm de Pre Plus dan alleen in België en op kleinere schaal in Duitsland en Frankrijk kwijt. Het is de vraag of Palm een deal aan wil gaan voor de enkele tienduizenden tot maximaal ongeveer 100.000 toestellen die het op die manier kwijt kan. Op de vraag of er een Nederlandse release aan zit te komen, antwoordde het hoofd marketing simpelweg: "We are looking forward to release the Pre Plus in the Netherlands, but we've got nothing to announce right now."
Mocht Palm de Pre Plus in Nederland willen uitbrengen, dan is een aankondiging op het Mobile World Congress in Barcelona het meest voor de hand liggend: het MWC is bij uitstek een Europese happening, die door fabrikanten vooral wordt gebruikt om toestellen voor de Europese markt te presenteren. Bovendien ging al eerder het gerucht dat Palm in februari naar de Nederlandse markt komt. Vanwege de geringe aanwezigheid van het Europese journaille op de CES in Las Vegas had een aankondiging daar veel minder zin gehad, zou Palm geredeneerd kunnen hebben.
Mocht Palm de Pre Plus de komende maanden niet in Nederland uitbrengen, dan lijkt de kans verkeken: de smartphonemarkt ontwikkelt zich snel en het is lastig om als relatief kleine fabrikant met een klein marktaandeel van het eigen OS de ontwikkelingen bij te benen.
Tot slot
Hoewel we nog niet weten of dit toestel naar Nederland gaat komen, is de Pre Plus zeker de moeite waard: het toestel ziet er mooi uit, is compact en de software werkt soepel. De kans is groot dat het toestel de belangstelling zal wekken van behoorlijk wat mensen die de aanschaf van een smartphone overwegen.
Toch zijn er nog een aantal nadelen aan de Pre Plus: het toetsenbord is verbeterd ten opzichte van de Pre, maar het blijft priegelen voor mensen met grote vingers. De Plus aan de Pre beperkt zich tot enkele kleinere wijzigingen: het verwijderen van de knop onder het scherm en het verdubbelen van werk- en opslaggeheugen zijn welkome verbeteringen die moeten maken dat de Pre klaar is voor 2010.
Bovendien is er veel minder software voor WebOS verkrijgbaar dan voor andere platformen, zoals Android, Windows Mobile en iPhone OS. Voor Palm en de gebruikers van WebOS is te hopen dat die situatie snel verbetert, willen het smartphone-OS van Palm en de bijbehorende toestellen echt voet aan de grond krijgen.