Inleiding
Samengevat
De Motorola razr 60 ultra is een flipphone die veel goed doet, maar net als vele andere vouwtelefoons niet volmaakt is. Het toestel is zeer snel dankzij de Snapdragon 8 Elite-soc, maar is erg gevoelig voor oververhitting. De software is fijn in gebruik en biedt veel leuke extra functies, maar Moto AI werkt nog lang niet goed genoeg en de periode van ondersteuning is matig voor dit prijspeil. Beide beeldschermen lopen wat achter op die van normale telefoons, maar zijn op zichzelf zeker niet slecht en het coverscherm biedt veel meerwaarde. De accu en camera's presteren erg goed. De razr is voor powerusers geen aanrader, maar voor velen die uitgekeken raken op doorsnee telefoons kan het een erg leuk apparaat zijn.
Een sentiment dat ik tegenwoordig steeds vaker terugzie, is dat mensen smartphones saai beginnen te vinden. Grote veranderingen op de smartphonemarkt worden namelijk zeldzamer. Tot daar een paar jaar geleden opeens opvouwbare telefoons waren. Ze verschenen in horizontaal en verticaal vouwbare formaten, waarbij je met die eerste variant een kleine tablet in je broekzak mee kon nemen. De tweede uitvoering, verticaal uitvouwbare flipphones, werden meteen koning van de pocketability. De Motorola razr 60 ultra is zo’n exemplaar dat als opgevouwen vierkantje in echt elke broekzak past.
:strip_exif()/i/2007550236.jpeg?f=imagenormal)
Nu is zo’n opvouwbare telefoon niet voor iedereen weggelegd. Als je fan bent van top-of-the-line hardware, kun je meestal beter verder kijken. Wil je graag een stevig toestel dat goed bestand is tegen water en stof, is het ook niets voor jou. Met de razr 60 ultra lijk je in ieder geval niet in te hoeven leveren op specificaties, want het toestel is voorzien van de allersnelste soc die je in een Android-telefoon kunt vinden: de Snapdragon 8 Elite.
Motorola heeft het dit jaar iets makkelijker gemaakt om je te laten verleiden door zo’n inklapbare telefoon. De razr 60 ultra is met een introductieprijs van 1100 euro namelijk 100 euro goedkoper dan zijn voorganger, de razr 50 ultra. Voor degenen die niet bereid zijn om dat neer te leggen voor een telefoon, is er ook een ‘gewone’ razr 60 verschenen, die ongeveer 800 euro moet kosten.
Wij hebben de razr 60 ultra onder de loep genomen en onderzocht of alle gebreken die met flipphones gepaard gaan nog aanwezig zijn. Is de razr nog steeds besteed aan slechts een nichepubliek, of is deze opvouwbare telefoon nu ook interessant voor de gemiddelde tweaker? Je leest er alles over in deze review.
Design en schermen: zeer functioneel maar niet zo helder
Voor velen zal de grootste reden om de razr 60 ultra in huis te halen het ontwerp zijn. Met zijn opvouwbare constructie is de telefoon dicht te klappen, waarmee hij met zijn 4"-scherm dan écht compact is. Hoe klein je handen ook zijn, ik heb er geen twijfel over dat iedereen de razr in dichtgeklapte vorm heerlijk zal vinden om te bedienen. Bovendien past hij makkelijk in elke denkbare broekzak.
In dichtgeklapte vorm kun je er nog bijna net zo veel mee als wanneer je het grote, binnenste scherm gebruikt. Nagenoeg alle apps die ik geprobeerd heb, werken ook op dat kleine schermpje. Dat is bij flipphones nog wel eens anders. Ook is dat coverscherm in vergelijking met andere klaptelefoons vullend, omdat het om de twee camera's heenloopt. Dat zorgde er dan ook voor dat ik tijdens mijn tijd met de razr vaak geneigd was om hem gewoon in dichtgeklapte vorm te gebruiken. Dat is niet alleen te danken aan de fijne gebruikservaring die het biedt, maar ook aan de afwijkende schermverhouding van het binnenste scherm. Dat heeft een aspectratio van 22:9, waardoor het erg hoog en smal is. Dat zal voor iedereen anders zijn, maar ik kon er zo snel niet aan wennen. Gelukkig speelt de meeste content, zoals games en video's, ook prima af in een dergelijke beeldverhouding. Wel mis je bij video's behoorlijk wat van de boven- en onderkant als je voor een schermvullende weergave kiest.
|
Opengeklapt |
Dichtgevouwen |
|
Hoogte |
171,5mm |
88,1mm |
|
Breedte |
74mm |
74mm |
|
Dikte |
7,2mm |
15,7mm |
|
Gewicht |
199g |
|
Schermdiagonaal |
6,9" |
4" |
|
Resolutie |
1224x2912 (464ppi) |
1272x1080 (417ppi) |
|
Refreshrate |
1-165Hz |
|
Hdr-ondersteuning |
HDR 10+, Dolby Vision |
|
|
Materiaal |
Aluminium, Gorilla Glass Ceramic, alcantara / hout / satijn / kunstleer |
|
|
IP-rating |
IP48 |
|
|
Een opvouwbare constructie brengt ook serieuze nadelen met zich mee. Zo is de telefoon met zijn IP48-rating wel volledig waterdicht tot anderhalve meter diepte, maar is hij kwetsbaar voor kleine deeltjes zoals zand en stof. Als er daar genoeg van in het scharnier terechtkomen, kan deze net als bij andere vouwtelefoons een krakend geluid maken en in extreme gevallen zal de telefoon dan niet eens meer volledig open of dicht te vouwen zijn. Dat is goed om in je achterhoofd te houden, want door de uitstekende pocketability is het makkelijk om te vergeten dat de razr veel kwetsbaarder is dan de meeste andere smartphones.
Over het scharnier zelf ben ik redelijk positief. Het is fijn dat de telefoon volledig dichtgevouwen kan worden en er aan de binnenkant geen open ruimte overblijft op het punt waar de vouw zit. Ook voelt het geheel best stevig aan. Het scharnier werkt traploos, waardoor je de telefoon in elke hoek open kunt hebben staan. De keerzijde daarvan is dat de bovenste helft snel wiebelt als je de razr niet volledig hebt uitgeklapt. In de praktijk zal je de telefoon in deze positie waarschijnlijk vooral op een stevige ondergrond, zoals een tafel, hebben staan, dus dan vormt het geen probleem. Ook slaagt het scharnier samen met de flexibele display erin om de vouw in het scherm nagenoeg onzichtbaar te maken. Ik heb deze vanaf het eerste moment bijna niet kunnen zien en alleen toen ik er echt op ging letten, was hij zichtbaar vanuit ongebruikelijke kijkhoeken. Je voelt de vouw wel zitten als je er met je vinger overheen glijdt, maar echt storend vond ik het niet. Dat gevoel ligt ongeveer in lijn met dat van andere hedendaagse flipphones.
Of de telefoon de tand des tijds zal doorstaan ligt dus deels aan het scharnier en de gebruiker, maar natuurlijk ook aan het materiaalgebruik. Onze reviewsample is afgewerkt met groen (Motorola noemt het Scarab) alcantara, wat erg prettig aanvoelt, maar wel gevoelig is voor vlekken en vuil. Gelukkig gaat het een stuk minder snel kapot dan glas. De razr 60 ultra is ook verkrijgbaar met een houten afwerking (Mountain Trail), roze satijnachtige finish (Cabaret) en kunstleren achterkant (Rio Red). Verder is het toestel vervaardigd uit aluminium, Gorilla Glass Ceramic op de buitenste display en een zacht, krasgevoelig flexibel amoledscherm dat standaard voorzien is van een screenprotector. Die loopt niet helemaal door tot de schermranden, wat een beetje slordig kan ogen.
:strip_exif()/i/2007557602.jpeg?f=imagenormal)
Over de behuizing valt verder best wat te zeggen. De zij- en achterkant lopen behoorlijk rond af, in tegenstelling tot wat veel andere fabrikanten tegenwoordig doen. Dat ligt prettig in de hand. De volumeknoppen die rechts op het frame zitten, zijn erg klein, maar geven wel een duidelijke, voelbare klik. Diezelfde feedback krijg je van de powerknop, die tevens als vingerafdrukscanner fungeert. Aan de linkerkant tref je een enkele knop aan, die door Motorola de ‘AI-knop’ wordt genoemd. Er zal waarschijnlijk niemand blij van worden – ook ik niet – maar je kunt hem echt alleen gebruiken voor Moto AI. Als je dat uitschakelt, zit je dus met een extra knop zonder functie op je behuizing. Motorola heeft daar niet goed over nagedacht.
Het vorige model van de razr ultra maakte geen indruk met zijn schermen. Om te kijken hoe goed de displays dit jaar zijn, hebben we deze zoals gewoonlijk doorgemeten met onze SpectraCal C6-colorimeter en Portrait Displays Calman Ultimate-analysesoftware.
- Piekhelderheid wit 15%
- Piekhelderheid wit 33%
- Piekhelderheid wit 50%
- Piekhelderheid wit 100%
- Minimale helderheid
- Afwijking kleurtemperatuur wit van 6504K
- Kleurafwijking
- Grijsafwijking
- Gedetailleerde-kleurafwijking
De ltpo-displays van de razr 60 ultra kunnen beide op het gebied van helderheid niet meekomen met die van telefoons in dezelfde prijsklasse. Elk hedendaags topmodel en ook de Samsung Z Flip6 van een jaar geleden kunnen een hogere piekhelderheid behalen. Verder wijkt de kleurtemperatuur bovengemiddeld veel af, maar deze kun je net als de relatief hoge minimale helderheid nog verbeteren in de instellingen. Dat maakt de schermen dus niet fantastisch, maar nog niet slecht: de kleurafwijkingen die we meten vallen binnen de perken en ook de piekhelderheid is op zichzelf gewoon prima, ook in fel omgevingslicht.
Het is lastig om het coverscherm een-op-een te vergelijken met dat van andere flipphones. Dat komt doordat de vergelijking met de Z Flip6 niet helemaal eerlijk zou zijn – dat is immers een model van vorig jaar en de Z Flip7 staat om de hoek. Hetzelfde geldt voor de Xiaomi Mix Flip 2, die binnenkort uitgebracht wordt en waarvan we de voorganger überhaupt niet in ons testlab hebben gehad. Verticaal opvouwbare telefoons van andere fabrikanten komen hier in het Westen bijna niet voor (en hebben wij dan ook niet in ons testlab gehad) of zijn hier in zijn geheel niet te koop.
Camerasysteem: upgrades alom
:strip_exif()/i/2007557604.jpeg?f=imagenormal)
Motorola heeft alle camera's die de razr 50 ultra aan boord had, uitgewisseld voor andere modellen. De hoofdcamera heeft een upgrade gehad: de sensor is bijna een kwart groter. Waar zijn voorganger nog een losse 2x-zoomcamera aan boord had, beschikt de nieuwe razr ultra over een 50-megapixelultragroothoekcamera. Slimme zet, want je kunt niet uitzoomen op een camerasensor, maar inzoomen – en zeker met vergrotingsfactor twee – gaat de meeste camerasensors goed af. De frontcamera die op de binnenste display te vinden is, heeft ook een upgrade gehad. Die beschikt nu over een hogere resolutie, iets grotere sensor en een veel grotere lensopening om meer licht binnen te laten. Hieronder staan de camerasensors en hun specificaties op een rijtje.
Camerasysteem |
Primair |
Ultragroothoek |
Front |
Sensor |
Isocell GNJ |
IMX 816 |
Isocell JNS |
Resolutie |
50 megapixel |
50 megapixel |
50 megapixel |
Sensorgrootte |
1/1,56" |
1/2,93" |
1/2,76" |
Pixelgrootte |
1,0μm |
0,6μm |
0,64μm |
Brandpunt in 35mm-eq. |
22mm |
12mm |
21mm |
Diafragma |
f/1.8 |
f/2.0 |
f/1.9 |
Ois |
Ja |
- |
- |
Autofocus |
Dualpixel-pdaf |
Pdaf |
- |
Video |
8k@30fps 4k@60fps |
4k@60fps |
4k@60fps |
Foto's en video's maken met de razr 60 ultra is erg leuk. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor de mensen die je op de foto zet. Het coverscherm kan je onderwerp namelijk een live preview tonen, waardoor ze hun beste pose kunnen aannemen. Als je iemand wilt vastleggen die er ongemakkelijk van wordt om zichzelf in beeld te zien, kun je in plaats daarvan een reeks vrolijke animaties laten afspelen op het coverscherm, zodat ze alsnog weten dat er een foto gemaakt wordt. Uiteraard kun je er ook voor kiezen om het coverscherm gewoon uit te laten bij het maken van een foto of video.
Daarnaast kun je de hoofdcamera natuurlijk als selfiecamera gebruiken. In dichtgeklapte vorm roep je de camera op door twee keer met je pols te draaien, wat goed werkt. Je krijgt dan een versimpelde interface te zien waarmee je voor selfies prima uit de voeten kunt. Mooie portretten van jezelf maken wordt dan kinderspel. Ook de ultragroothoekcamera is in deze interface te vinden, maar inzoomen is niet mogelijk.
Als je gevoelig bent voor nostalgie, zul je de camcordermodus waarschijnlijk een leuke gimmick vinden. Deze werkt hetzelfde als op de Samsung Z Flip6, die over een soortgelijke functie beschikt: je vouwt de telefoon halfdicht en houdt de onderste helft in je hand, waarmee je kunt in- en uitzoomen door met je vinger te vegen. De opzij uitstekende bovenste helft van de display laat dan hetgene dat je aan het filmen bent zien. Het traploze scharnier is in deze modus een nadeel: als je de telefoon te vlot beweegt, beweegt de bovenste helft (waar de camera's op zitten) vrij snel heen en weer.
:strip_exif()/i/2007557776.jpeg?f=imagenormal)
Verder kun je de telefoon natuurlijk in allerlei standen vouwen en ergens op neerzetten, om zo handsfree opnames te maken. Dat is bij normale smartphones natuurlijk ook mogelijk, maar dan heb je een speciaal hoesje of accessoire nodig of ben je aan het klungelen om de juiste hoek te vinden.
Camera-interface
De interface van de cameraomgeving is op het eerste gezicht prima vormgegeven, maar ik miste al vrij snel wat opties. Het menu is overzichtelijk en de functies zijn op een logische plek ingedeeld, maar een submenu om bijvoorbeeld kaders in te stellen is niet aanwezig: daarvoor moet je een uitstapje naar de instellingen maken. Ook biedt de Pro-modus de handmatige controle die je verwacht en kun je bovendien vlot schakelen tussen het schieten in jpg en raw, maar missen er functies die je helpen bij het realiseren van de juiste belichting of de perfecte focusafstand.
Standaard schiet de razr foto's in de 'Natuurlijk'-stand. Motorola biedt nog een andere modus aan, genaamd 'Handtekening'. Daarmee kun je uit een reeks van je al bewerkte foto's een selectie kiezen, waarvan de razr 60 ultra dan leert welke look jij nastreeft in je edits. Zo probeert de telefoon dan jouw stijl na te bootsen. Ook zijn er een standaard setje filters aanwezig in de camera-app, uiteenlopend van 'tokio warm' tot 'zwart-wit'. Deze zijn niet verder naar wens te tweaken, zoals op sommige andere smartphones wel mogelijk is.
Camera: praktijktest en vergelijking
Om het camerasysteem van de razr 60 ultra uit te testen, zijn we zoals altijd op pad geweest om wat foto's en video's te maken. De logische keuze om de razr tegen af te zetten is de Galaxy Z Flip, maar zoals eerder in de review gezegd, komt de opvolger daarvan al snel uit. Daarom hebben we even verder gekeken dan alleen opvouwbare telefoons. Welke andere relatief nieuwe telefoon kost ook ongeveer 1100 euro, beschikt ook over slechts twee camera's achterop én heeft pocketability ook hoog in het vaandel staan? Precies, de Samsung S25 Edge. Links zie je de foto's van de razr 60 ultra, rechts die van de S25 Edge. Beide telefoons zijn voorzien van de laatste software-update voordat de foto's werden gemaakt.
Primair
Op vouwtelefoons is het regelmatig zo dat je inlevert op de hoofdcamera, maar bij de razr 60 ultra lijkt dat niet het geval te zijn. De S25 Edge beschikt over een uitstekende primaire camera en de razr weet de dunne Samsung-telefoon aardig bij te benen. De foto's overdag zijn erg scherp, bevatten realistische kleuren, hebben relatief weinig ruis en het dynamisch bereik lijkt ook in orde te zijn. Als je relatief dichtbij je onderwerp bent, is er meer bokeh op de Edge waarneembaar, te danken aan de grotere sensor en dito diafragma. Daarnaast bevatten de foto's van de razr minder contrast dan die afkomstig van de Edge, wat iets 'saaiere' foto's oplevert.
's Nachts zijn de verschillen tussen de twee hoofdcamera's erg groot. De Edge kiest er soms voor om de scène met een boel computational photography ontzettend helder te maken, waar de razr natuurgetrouwere plaatjes aflevert. Dit zie je het beste naar voren komen op de foto van het hondenbord: die is genomen om 23.09 uur terwijl het buiten donker was en de lantaarnpaal die normaal gesproken wat licht op dat bord schijnt, niet werkte. Wat de razr laat zien, is ongeveer wat ik ook met mijn ogen zag, op de te heldere lucht rechts op de foto na. Het minder aanwezige compensatiegedrag van de razr zie je ook terug op de nachtfoto van de legoplantjes. Als je inzoomt op de groene steeltjes, zie je daar het algoritme van de Edge de mist in gaan terwijl de razr de foto minder aantast.
Ultrawide
De 50-megapixelultrawidecamera van de razr presteert ongeveer zoals je zou verwachten als je naar de specificaties ervan kijkt. De foto's bevatten net iets meer detail dan die afkomstig van de Edge en soms lijkt het dynamisch bereik wat beter te zijn, zoals op de foto van het water overdag. Daarnaast beschikt de razr over een grotere beeldhoek, waardoor je meer van de omgeving vast kunt leggen. Daar staat tegenover dat de Edge wederom wat meer contrast aflevert, en het deze keer juist de razr is die plaatjes met meer ruis vastlegt.
2x zoom
Om tot een vergrotingsfactor twee te komen, maken beide telefoons nog steeds gebruik van hun primaire camerasensor. De razr 60 ultra doet dat zeer goed. Overdag zijn de foto's erg scherp – nog scherper dan die van de Edge, de kleurweergave is dik in orde en ruis is nauwelijks aanwezig. Bovendien blijven er meer details overeind: zie bijvoorbeeld de horizontale lijnen die rechtsachter op de DeLorean gereflecteerd worden of het spinnenweb dat linksonder in het raam van het kantoorpand te zien is.
Buiten in het donker zie je weer hetzelfde fenomeen als bij de primaire cameramodus: ik gok dat de gemiddelde consument meer onder de indruk zal zijn van de foto afkomstig van de Edge, maar zoals de razr de scène vastlegt, is hoe het er daadwerkelijk uitzag.
4x zoom
Geen van beide telefoons beschikt over een telelens om optisch in te kunnen zoomen: daar wordt wederom de primaire camerasensor voor ingezet. In onze review van de S25 Edge merkten we al op dat Samsungs dunne telefoon daar redelijk goed in is. Hier zien we dan ook dat de Motorola razr niet op kan boksen tegen de grotere sensor die de Samsung aan boord heeft. De foto's zijn niet scherp, de kleurweergave wijkt deze keer een beetje af en bovendien zijn de hooglichten opgeblazen.
Macro
De razr 60 ultra maakt goede macrofoto's. Er zijn modellen op de markt die dat nog beter doen, maar in vergelijking met de Edge, die ook prima macroplaatjes kan maken, gaat het redelijk gelijk op. De foto's afkomstig van de razr zijn deze keer wat helderder en de kleuren zijn weer iets aantrekkelijker. Omdat de telefoon de ultragroothoekcamera gebruikt, moet je wel erg dicht bij je onderwerp komen om deze scherp in beeld te krijgen. Daardoor werp je zelf al snel een schaduw op het te fotograferen onderwerp, net als bij veel andere smartphones.
Portret
Als je graag portretten maakt, heb je aan de razr 60 ultra een goede. Hoewel niet alles aan de foto klopt, is hij prettiger om naar te kijken dan de portretfoto van de Edge. Dat is vooral te danken aan het feit dat hij wat helderder is, een rijker contrast heeft en de bokeh fijner oogt. Daar staat tegenover dat de kleurtemperatuur aan de warme kant is en de uitsnede van mijn haar niet klopt: de Edge laat losse haartjes over, de razr doet dat nauwelijks. Bovendien kun je de scherptediepte zelf aanpassen om zo ook met de Edge dichter bij het resultaat van de razr te komen.
Selfies
In deze gallerij zie je eerst een selfie van de frontcamera van de razr, daarna een selfie met de hoofdcamera van de razr en daarna een selfie van de Edge.
De frontcamera op de razr 60 ultra voelt overbodig. Soms werken thirdpartyapps op vouwtelefoons niet lekker op de externe display, maar bij de razr is dat niet het geval. Wat je dan overhoudt, is een frontcamera die slechts ruimte uit het interne beeldscherm inneemt en in elke situatie minder goede foto's dan de hoofdcamera maakt. Dat is misschien ook maar zeuren om het zeuren, want de frontcamera op de Motorola razr ultra maakt goede foto's. Ze zijn scherp, zonder dat deze overmatig verscherpt lijken, de kleurweergave is prima en de hoeveelheid ruis is relatief laag. Dat geldt ook in het donker. Toch is het, tot niemands verbazing, de hoofdcamera die nog betere selfies vastlegt. Daarmee kun je jezelf met de razr 60 ultra uitstekend op de foto zetten.
Video
Video's afkomstig van de razr 60 ultra zijn ruim voldoende. De beelden zijn meestal goed scherp, de hoeveelheid ruis valt mee, de stabilisatie is prima en de kleurweergave netjes. Wel zien we net wat te veel contrast, al zullen veel mensen dat juist mooi vinden. Het dynamisch bereik valt in onze hdr-scène dan juist weer tegen en ook blijft de scherpte uit wanneer je onderwerpen in de verte vastlegt.
Hardware: erg snel en erg heet
De Motorola Razr 60 Ultra is op papier een van de krachtigste vouwbare telefoons die momenteel bestaat. Grotere horizontaal uitvouwbare smartphones met een Snapdragon 8 Elite-soc aan boord bestaan al, maar de razr is op dat gebied een pionier van de verticaal vouwbare telefoons. Het gaat hier ook niet om een uitgeklede versie van Qualcomms topmodel met slechts zeven ingeschakelde cores, zoals in bijvoorbeeld de Oppo Find N5, maar het echte werk.
Inmiddels hebben we al zo vaak over de Snapdragon 8 Elite geschreven, dus mocht je het gemist hebben: de soc is momenteel de allersnelste die je in een Android-apparaat kunt krijgen. Deze is opgebouwd uit twee grote Prime-cores en zes kleinere Performance-cores. Het is de eerste keer dat Qualcomm zijn eigen ontwerp op een chip toepast in plaats van het referentie-ontwerp van Arm te gebruiken.
- Wild Life Extreme - Stabiliteit
- Wild Life Extreme - Best loop
- Wild Life Extreme - Lowest loop
Voor een flipphone valt de hoeveelheid throttling van de gpu mee. De razr weet iets meer dan 60 procent van zijn absolute prestaties te behouden. Daarmee zijn de prestaties under load minder dan de meeste andere topmodellen die van dezelfde soc voorzien zijn, maar nog altijd beter dan Samsungs S25-serie en bijna dubbel zo hoog als de Z Flip6 van vorig jaar – maar die gebruikt dan ook een chip van de vorige generatie. Daar moet ik wel bij opmerken dat de bovenste rand van de behuizing bijna oncomfortabel warm kan worden als je flink aan het gamen bent. Het lijkt erop dat deze als heatsink fungeert.
- Geekbench 6 - Single
- Geekbench 6 - Multi
- Geekbench 6 - Compute OpenCL
De Geekbench-resultaten laten iets vreemds zien. De singlecore-score is beduidend lager dan je van de Snapdragon 8 Elite zou verwachten. Ook de multicore-prestaties liggen ver onder die van andere toestellen voorzien van dezelfde soc. Daarom hebben we de benchmark meerdere keren opnieuw uitgevoerd, in verschillende omstandigheden. Dat mocht echter niet baten en de Geekbench-scores bleven min of meer hetzelfde. Het lijkt er sterk op dat dit voorkomt uit de warmte-ontwikkeling in het toestel. In de 3DMark-benchmark wordt voornamelijk de gpu belast, maar wanneer de cpu hard aan het werk is, wordt de razr nog warmer. We zien op het internet vergelijkbare klachten en Geekbench-resultaten terug, ondanks dat er ook gebruikers zijn die wél een hogere score uit deze benchmark weten te krijgen.
Netwerk |
5G sub-6: N1/2/3/5/7/8/12/14/20/25/26/28/29/30/38/40/41/48/66/70/71/75/77/78 4G: B1/2/3/4/5/7/8/12/13/14/17/18/19/20/25/26/28/29/30/32/34/38/39/40/41/42/43/48/66/71 3G: GSM850/900/1800/1900; W1/2/4/5/8 2G: GSM / EDGE |
Simkaart- ondersteuning |
Dualsim (1x sim + 1x e-sim) |
SD-kaartslot |
- |
Biometrie |
Vingerafdrukscanner (capacitief, in powerknop) + gezichtsontgrendeling |
Wifi |
Wi-Fi 7 |
Bluetooth |
5.4 |
Audiocodecs |
SBC / AAC / AptX HD / AptX Adaptive / AptX Lossless |
Locatie |
GPS, Glonass, Beidou, Galileo, QZSS |
NFC |
Ja |
USB |
USB-C 2.0 |
Opslag |
512GB UFS 4.0 |
Werkgeheugen |
16GB Lpddr5x |
Motorola heeft de razr 60 ultra royaal uitgerust met 512GB aan UFS 4.0-opslag en 16GB werkgeheugen. Dat is vooralsnog de enige configuratie die op de markt is in onze regio. Het is dan ook op z'n zachtst gezegd vreemd dat de aansluiting op de telefoon slechts USB 2.0 is. Daarmee ondersteunt de telefoon geen video-out en zal je dus geen gebruik kunnen maken van Android 16's desktopomgeving wanneer deze later dit jaar uitrolt. Niet iedereen zal zich er aan storen, maar op een telefoon van 1100 euro levert dat minpunten op, zeker nu er een interessante nieuwe feature voor de deur staat die een fatsoenlijke usb-poort vereist. Misschien heeft Motorola deze keuze bewust gemaakt om ervoor te zorgen dat consumenten zo sneller geneigd zullen zijn om Smart Connect te gebruiken, waar je op de volgende pagina meer over leest.
Geluid, haptiek en biometrie
Laat ik positief beginnen met de haptiek: op de trilmotor is niet bezuinigd. Hij kan hard trillen, maar ook erg subtiele tikjes weergeven en is bovendien vrijwel geruisloos wanneer je hem gebruikt als haptische feedback terwijl je aan het typen bent, dus je omgeving zal zich er niet aan storen.
De vingerafdrukscanner aan de zijkant is in beide vormen goed te bereiken.
De biometrie zit ook wel snor. De capacitieve vingerafdrukscanner werkt snel en accuraat, en zit in de powerknop verwerkt. Als het op vingerafdrukscanners aankomt, lijken modellen die in fysieke knoppen verwerkt zitten altijd net iets fijner te reageren dan exemplaren onder het scherm, en dat is ook hier het geval. Bovendien is hij zowel in ingeklapte als uitgevouwde vorm makkelijk te bereiken. De telefoon kan ook ontgrendeld worden met gezichtsherkenning, wat bij genoeg licht goed werkt. In het donker duurt het vaak wat langer en heeft de telefoon soms meerdere pogingen nodig om je te herkennen.
Op het gebied van audio stelt de razr 60 ultra teleur. De stereospeakers kunnen redelijk wat volume produceren, maar slagen er niet in om een overtuigende sound neer te zetten. De balans tussen de speakers lijkt niet goed te zijn afgesteld en bovendien ontbreekt het behoorlijk aan bas. Nagenoeg alle modellen rond deze prijsklasse klinken (aanzienlijk) beter.
Software: matige AI, handige extra's
Rechtstreeks uit de doos draait de razr 60 ultra op Android 15 met daaroverheen Hello UI. Motorola's Android-schil doet erg denken aan stock Android, maar biedt ook de nodige eigen functies aan. Een lange software-updatebelofte is niet aan de razr besteed: de telefoon ontvangt drie grote Android updates, tot Android 18, en krijgt vier jaar beveiligingsupdates, tot juni 2029. Dat is op dit prijspeil matig en dan ook flink korter dan wat de meeste andere grote fabrikanten bieden. Wil je liever een eigen rom flashen, dan staat Motorola je niet in de weg om de bootloader te ontgrendelen, al komt de garantie dan natuurlijk te vervallen.
Hello UI-interface
Motorola's Android-schil is al jaren geliefd en dat is niet heel vreemd. Degene die stock Android een warm hart toedraagt, zal er blij van worden en ook mensen die wat extra functies en een eigen sausje willen, kunnen bij Hello UI terecht. De interface oogt clean, modern en laat zich soepel bedienen. Dat is nog steeds het geval wanneer je het coverscherm gebruikt. Nagenoeg alle apps werken vlekkeloos op het kleine schermpje en passen zich aan de vierkante beeldverhouding aan, inclusief spelletjes. Voor sommige apps zijn er speciale coverscreenwidgets beschikbaar, die stuk voor stuk fijn werken.
Daarnaast zit er een fijne continuïteit in de software, waarbij alle features die inherent zijn aan Hello UI, makkelijk te herkennen zijn zonder goedkoop of schreeuwerig over te komen. Een van die features is Moto AI, wat in mijn optiek een slechte zet van Motorola is geweest.
Moto AI
Motorola gelooft klaarblijkelijk zo veel in zijn eigen kunstmatige intelligentie, dat deze zijn eigen knop op de behuizing nodig had. Dat zorgt meteen al voor een gek gevoel, want aan de rechterzijde roep je Gemini op door de powerknop even ingedrukt te houden en links doe je met de AI-toets hetzelfde voor Moto AI. Het verschil is alleen dat Gemini wél werkt en Moto AI momenteel nog lang niet goed genoeg.
Ten eerste de taal: Motorola's eigen AI-assistent werkt officieel niet in het Nederlands. Je kunt kiezen uit Engels, Spaans of Portugees. Toch probeert de kunstmatige assistent je wel constant in het Nederlands te helpen en is de helft van zijn interface ook in het Nederlands. Dat kan een beetje verwarrend overkomen, dus hebben we Motorola's AI zowel in het Nederlands als Engels geprobeerd, beide met hetzelfde resultaat.
Als je je daar overheen zet en de AI-toets indrukt, verschijnt er een chatvenster dat aan Google Gemini doet denken en een rozeachtige rand rondom het scherm die veel wegheeft van Apple Intelligence. Je kunt dan typen of een vraag inspreken. Onhandig is hierbij dat je om te spreken nog een extra keer op het scherm moet tikken, in tegenstelling tot Gemini. Vervolgens moet je wachten, wat in mijn talloze pogingen vaak 30 tot 60 seconden duurde. Het antwoord was meestal: 'Er is een fout opgetreden'.
Is alles aan Moto AI dan verschrikkelijk? Nee, want de potentie is wel te zien. Zo wil Motorola je graag de vrijheid geven om te kiezen met welke taalmodellen je zijn AI laat werken, al kun je in dat stukje van de instellingen op het moment van schrijven nog niets kiezen. Ook is het de bedoeling dat je keuzevrijheid hebt in de AI-chatbots die je integreert in de software, zoals bijvoorbeeld Perplexity en Copilot.
Bovendien zijn er enkele features die momenteel ook al echt handig zijn. Zo kun je twee keer kort op de AI-toets drukken om 'Let op' te activeren, wat een dictafoon met transcribeer- en samenvatfunctie is.
Ook 'Breng me op de hoogte' heeft al enige meerwaarde, omdat je een vlotte samenvatting krijgt van je meldingen uit communicatieapps. Helaas werkte deze feature vaker niet dan wel.
De 'Niet vergeten'-functie was mijn favoriet, waarbij je de content op je scherm opslaat en deze in een interface vol met andere herinneringen wordt opgeslagen. Het is een prettige manier om content uit verschillende apps op één overzichtelijke plek te houden.
Een andere AI-feature die handig zou moeten zijn, is Playlist Studio. Je raadt het al: een persoonlijke playlist, samengesteld door AI. Deze functie werkt momenteel alleen met Amazon Music, dus wellicht is het handig voor de drie personen in Nederland en België die deze muziekdienst gebruiken.
Meer dan alleen kunstmatige intelligentie
Goed, van Moto AI hoef je dus nog niet erg warm te worden. Gelukkig biedt Hello UI ook tal van andere extra functies die al dan niet te maken hebben met de opvouwbare factor. Sommige ervan zijn al jarenlang op Motorola-smartphones aanwezig, zoals het schudden om de zaklamp aan te zetten.
Andere bestaan pas een jaar of twee, zoals Moto Unplugged. Dat is Motorola's eigen draai aan de focusmodus die je van iOS- en Android-telefoons kent, maar gaat nog een stapje verder. Zo schakelt deze modus niet alleen afleidende notificaties uit, maar verstopt hij alle apps die niet op je whitelist staan, waardoor je er een stuk minder snel door verleid wordt.
Ook de tent- en laptopmodus zijn leuke extra's. De telefoon herkent wanneer je hem in een bepaalde positie neerzet en de door jou gekozen functie opent dan automatisch. Dan kun je bijvoorbeeld een fotocarrousel afspelen, een video-opname starten, de dictafoon aanzetten of een handjevol andere extra's oproepen. In de praktijk werken deze stuk voor stuk prima.
Smart Connect
Een grote nieuwe toevoeging aan Hello UI is Smart Connect. Dit is een doorontwikkeling van Motorola's Ready For, waarmee je je telefoon draadloos kon verbinden met bijvoorbeeld computers en televisies. Smart Connect gaat nog een stapje verder en je kunt er dan ook best veel mee. Denk aan het draadloos aansturen van Android-tablets en Windows-computers, het delen van bestanden, spiegelen of uitbreiden van displays en nog veel meer.
In tegenstelling tot Moto AI werkt Smart Connect erg goed. Het tot stand brengen van verbindingen gaat snel en soepel en bovendien zit er een fijne continuïteit in de interfaces die op verschillende apparaten te vinden is. Helemaal perfect is Smart Connect nog niet, want een echte desktopomgeving zoals Samsung DeX kan het momenteel nog niet nabootsen: daar is nog steeds een computer bij nodig. Een echt alternatief voor DeX of Android 16's desktopmodus – die de razr 60 ultra niet zal ondersteunen – is het dus (nog) niet.
Accuduur en opladen
Motorola heeft de razr 60 ultra voorzien van een 4700mAh-accu. Dat is geen bijzonder nieuw model dat gebruikmaakt van silicium-koolstoftechnieken, maar een gangbare lithiumionaccu.
- Accuduur wifi
- Accuduur mobiel netwerk
In onze accutests houdt de razr 60 ultra het bovengemiddeld lang vol. Op wifi, wat voor veel mensen de relevantste test is, is de accuduur prima wanneer je alleen het interne beeldscherm gebruikt en uitstekend wanneer je exclusief gebruikmaakt van het coverscherm. Met gemengd gebruik zal de accuduur dus ergens tussen deze twee scores in vallen.
Ben je veel onderweg en maak je vooral gebruik van het mobiele netwerk, dan is de razr een van de betere telefoons om bij je te hebben. Onze test laat zien dat de telefoon het dan erg lang volhoudt – langer dan elk ander toestel waarmee we hem vergelijken.
- Procent vol na 30 minuten
- Laadtijd
Ondanks zijn vouwbare ontwerp boet de razr niet in op laadmogelijkheden. Het maximale laadvermogen is 68W, al gebruikt de telefoon daarvoor wel Motorola's propriëtaire TurboPower-standaard. Met andere laders blijft het piekvermogen veelal 30W. Een TurboPower-lader wordt niet meegeleverd in de doos, maar als je er wel eentje gebruikt, is de telefoon relatief vlot vol te laden.
:strip_exif()/i/2007562344.jpeg?f=imagenormal)
Draadloos opladen kan ook met 30W. De Qi2-standaard wordt niet volledig ondersteund, wat betekent dat de behuizing geen magneetjes bevat om Qi2-laders perfect uit te lijnen. Er zijn hoesjes verkrijgbaar die wel over deze magneten beschikken.
Ondersteuning voor omgekeerd draadloos opladen is ook aanwezig. Daarmee kun je andere gadgets, zoals het doosje van je bluetoothoordopjes, met 5W van stroom voorzien.
Conclusie
De Motorola razr 60 ultra is op veel vlakken een uitstekende flipphone die bovendien hartstikke leuk is om te gebruiken. Het is dan ook zonde dat Motorola een paar ontwerpkeuzes heeft gemaakt die we simpelweg niet begrijpen.
Het design van de telefoon zal voor veel mensen de reden zijn om de razr 60 ultra te overwegen of er juist met een grote boog omheen te lopen. Voor zover vouwbare telefoons dat kunnen zijn, voelt de waterdichte behuizing stevig aan en kun je het toestel met vrij unieke materialen configureren. Wel moet je nog goed oppassen met fijne deeltjes zoals zand en stof.
De twee displays zijn een grote stap vooruit ten opzichte van vorig jaar, maar zijn nog niet zo goed als die van gelijk geprijsde telefoons. De helderheid is op zichzelf goed genoeg, maar kan niet meekomen met de rest. De kleurweergave kan beter, maar valt binnen de perken. De ongewoon smalle beeldverhouding van het hoofdscherm kan even wennen zijn. Het is fijn dat beide schermen ltpo-amoledpanelen zijn en het coverscherm bovendien relatief groot en scherp is.
Zolang je niet te ver wilt inzoomen, zul je waarschijnlijk blij worden van het camerasysteem op de razr 60 ultra. De hoofdcamera presteert goed en blinkt zelfs uit in zijn 2x-zoomprestaties. De ultragroothoekcamera is prima, en ook macro- en portretfoto's zien er aangenaam uit. Selfies maak je met de razr als de beste. Niet alleen omdat de frontcamera goed presteert, maar je net zo eenvoudig de superieure hoofdcamera kunt gebruiken om jezelf vast te leggen.
De razr is erg snel. Hij kan niet meedoen met de absolute top op het gebied van prestaties, maar alsnog kun je er redelijk goed mee gamen en de allerzwaarste apps draaien – al wordt het toestel dan wel onaangenaam warm en is hij gevoelig voor oververhitting als de cpu veel belast wordt. Andere hardwarematige zaken lopen uiteen: de haptiek is goed, de speakers niet en de vingerafdrukscanner werkt lekker vlot. De keuze om nog steeds USB 2.0 in een toestel van 1100 euro te gebruiken is een minpunt met het oog op de desktopmodus van Android 16.
Hello UI is een fijne Android-skin waarin Moto AI tegenwoordig een belangrijke rol speelt. Motorola's eigen AI werkt verre van goed genoeg om het in Nederland en België uit te brengen, maar dat heeft de fabrikant wel gedaan. Als je er geen gebruik van wilt maken, houd je de fysieke AI-knop op de telefoon als aandenken over, want je kunt deze niet voor iets anders instellen. De software-ondersteuning is met drie jaar Android-updates en vier jaar beveiligingspatches matig voor een telefoon in deze prijsklasse.
Een goede accuduur biedt de razr gelukkig wel. Als je alleen het coverscherm gebruikt, heeft het toestel een van de langste adems van het moment. Gebruik je exclusief het volledige scherm, dan is de accuduur nog steeds bovengemiddeld goed. Je zult dus zonder moeite een volledige dag doorkomen zonder bij te hoeven laden.
De Motorola razr 60 ultra is vooral een erg leuke telefoon. Het coverscherm biedt echt meerwaarde en sommige extra functies die leunen op het afwijkende ontwerp zijn grotendeels goed uitgewerkt. Voor powerusers zal het warmteprobleem van de razr een te grote afknapper zijn, net als de belabberde AI en enkele details die niet kloppen. Als die zaken voor jou niet belangrijk zijn, is de razr 60 een aanrader.
Redactie: Dennis de Vries Testlab: Denny Verwoert Beeld: Dennis de Vries, Luke van Drie Eindredactie: Monique van den Boomen
Laagste prijzen voor:
Motorola razr 60 ultra Blauw, Groen
Winkel |
Beoordeling |
|
Prijs |
Totaal |
|
PhoneMarket.nl
|
|
|
€ 984,-
|
€ 984,-
Kostenoverzicht- Productprijs
- € 984,-
- Opsturen
- € 0,-
- iDeal
- € 0,-
- Totaal
- € 984,-
|
Bekijk
|
Belsimpel
|
|
|
€ 989,-
|
€ 989,-
Kostenoverzicht- Productprijs
- € 989,-
- Pakketpost losse hardware
- € 0,-
- iDeal
- € 0,-
- Totaal
- € 989,-
|
Bekijk
|
Mobiel.nl
|
|
|
€ 1.024,-
|
€ 1.024,-
Kostenoverzicht- Productprijs
- € 1.024,-
- Pakketpost
- € 0,-
- iDeal
- € 0,-
- Totaal
- € 1.024,-
|
Bekijk
|
bol Plaza
|
|
|
€ 1.044,-
|
€ 1.044,-
Kostenoverzicht- Productprijs
- € 1.044,-
- Pakketpost (boven €20,-)
- € 0,-
- iDeal
- € 0,-
- Totaal
- € 1.044,-
|
Bekijk
|
Amazon.nl Marketplace
|
|
|
€ 1.106,36
|
€ 1.116,35
Kostenoverzicht- Productprijs
- € 1.106,36
- Opsturen vanaf €20,-
- € 9,99
- iDEAL
- € 0,-
- Totaal
- € 1.116,35
|
Bekijk
|
Bekijk hier alle uitvoeringen van de motorola razr 60 ultra.