AMD X870 en Intel Z890 mini-ITX Round-up

Pluspunten

Minpunten

Getest

Gigabyte X870I AORUS PRO ICE

Prijs bij publicatie: € 343,-

Vanaf € 323,24

Intel Z890

De ASUS ROG Strix Z890-I lijkt in grote trekken veel op zijn X870-variant. Ook hier is ASUS de enige die montage van twee gekoelde M.2-ssd's mogelijk maakt, maar het is ook veruit de duurste optie. Bij het Z890-model bieden beide M.2-slots zelfs ondersteuning voor PCIe 5.0.

ASRock maakt indruk door voor veel minder geld even goede of soms zelfs betere specificaties te leveren. 5Gbit/s-ethernet, een derde (!) M.2-slot? De PG Z890I Nova WiFi is de enige die dat heeft. De krachtigste vrm? Ook die vinden we, met afstand, op het ASRock-bord. Daar staat tegenover dat het gebruiksgemak van de Nova minder is; het is het enige Z890-bord in de test waarbij je je M.2-ssd's nog met een schroevendraaier moet monteren, en ook een mechanisme om het PCIe-slot gemakkelijk te unlocken, ontbreekt alleen bij ASRock.

Dat laatste doet Gigabyte met zijn Z890I Aorus Ultra beter. Daarnaast is Gigabyte, net als bij X870, de enige fabrikant die geen vrm-fan gebruikt. Wat de specificaties betreft doet de Z890I Aorus Ultra echter vaak onder voor de goedkopere ASRock, en de goedkope audiocodec zijn we eerder gewend te zien op borden van 100 euro dan op borden die ruim het drievoudige kosten.

Net als bij X870 krijgt ASUS de Ultimate-award, want de ROG Strix Z890-I is het mini-ITX-bord dat je in je pc wilt schroeven als geld geen rol speelt. De Excellent-award gaat dit keer echter naar ASRock, want de hoeveelheid mogelijkheden en aansluitingen die dat merk voor veel minder geld biedt, is indrukwekkend.

ASUS ROG Strix Z890-I Gaming WiFi
ASRock Phantom Gaming Z890I Nova WiFi
Gigabyte Z890I Aorus Ultra

Pluspunten

Minpunten

Getest

ASUS ROG Strix Z890-I GAMING WIFI

Prijs bij publicatie: € 499,-

Vanaf € 393,38

Pluspunten

Minpunten

Getest

ASRock Phantom Gaming Z890I Nova WiFi

Prijs bij publicatie: € 339,-

Vanaf € 284,99

Pluspunten

Minpunten

Getest

Gigabyte Z890I AORUS ULTRA

Prijs bij publicatie: € 373,-

Vanaf € 345,61

Inhoudsopgave

1. Inleiding
2. X870: ASUS ROG Strix X870-I en Gigabyte X870I Aorus Pro Ice
3. Z890: ASRock PG Z890I Nova, ASUS ROG Strix Z890-I en Gigabyte Z890I Aorus Ultra

4. Testmethode
5. Benchmarks
6. Conclusie
61Reacties

Multipage-opmaak

Reacties (61)

6 januari 2025 09:07

Al een tijdje aan het oriënteren op een mITX build met AMD cpu voor een gaming rig. Goed om te beseffen dat de X870 gewoon een B650 is met extra features. Als je niets geeft om Wifi7 en USB4 kan je nog een kleine 100 euro besparen tov de Gigabyte X870 door voor een van deze twee te gaan (wél PCIe 5.0 M2 en PCIe 5.0 x16):

ASRock B650E PG-ITX WiFi
ASUS ROG Strix B650E-I GAMING WIFI

Of bijna de helft betalen, maar dan lever je wel echt in op features (geen PCIe 5.0 voor M2 en gpu, crappy audio codec):
Gigabyte B650I AX

[Reactie gewijzigd door Evanesco op 6 januari 2025 09:14]

sapphire @Evanesco • 6 januari 2025 09:48

Dus eigenlijk alleen USB4 want het wifi kaartje op de B650 borden is een m.2 kaartje die te vervangen is

i-chat @sapphire • 6 januari 2025 10:22

vraag is dan natuurlijk wat je hebt aan usb4

- opslag zal gewoon via m.2 gaan en eventuaal een enkele sata hdd voor massa opslag.
- goede audio gaat toch vrijwel zeker via hdmi of de interne dac.

voor iets als een mac (waar je zelf geen hdds mag vervangen en je een godsvermogen voor de storage-upgrade betaalt is usb4 een uitkomst maar voor de rest is de 10gbit van usb3 eigenlijk wel goed genoeg.

rjmno1 @i-chat • 6 januari 2025 11:16

Je kan beter die pciexpress 5.0 x16 hebben dan heb je echte snelheid en ook voor je m2 harde schijf,

Madrox @rjmno1 • 6 januari 2025 13:01

Wat ga je van pcie 5.0 icm met een m.2 merken dan? Hoe wil je 10GB per sec verplaatsen? Leuk voor de enkeling die massaal data aan het pompen is maar voor de rest overbodige luxe en je krijgt er heetgebakerd spul bij. Nu al worden ze knap heet. Geef mij maar gewoon een PCIe 3.0 SSD, merk je met dagelijks gebruik niks van en je kan het ongekoeld draaien.

[Reactie gewijzigd door Madrox op 6 januari 2025 13:02]

@Madrox • 6 januari 2025 13:09

Ik geb zelfs nog nooit gebruikt gemaakt van de PCIe 3.0 ssd snelheid in mijn pc. Er zijn simpelweg geen bronnen voor. Een sata ssd is dan ook in de praktijk even snel.

@i-chat • 6 januari 2025 10:30

En zelfde voor Wifi7: leuk al die doorvoersnelheid, maar wie heeft het nodig ten opzichte van Wifi6. Wellicht voor 6GHz als het te druk is op 5 of 2,4 in je omgeving. Sowieso wil ik mijn desktop bekabeld aansluiten, dus voor mij geen argument. Kortom: 100 euro snel verdiend door voor een B650 te gaan met PCIe 5.0. Al kan je je zelfs daarvan afvragen of het echt nodig is, 5.0 SSD's zijn in de praktijk nauwelijks sneller tov 4.0. En ook een gpu wordt bij mijn weten niet geremd door een 4.0 slot.

[Reactie gewijzigd door Evanesco op 6 januari 2025 10:33]

B127 @i-chat • 6 januari 2025 12:16

Het grootste voordeel van USB4 is dat je externe PCIe hebt. Dus M.2 en lan adapters kunnen tot maximaal pcie 3.0 x4 gebruiken. Dat is een stuk sneller dan usb 3 20gbps en je kunt bijna elke pcie chip erop aansluiten met de juiste adapter, ipv alleen USB 3 specifieke chips.

Ik heb nu een 10gbe aan mijn ITX systeem hangen en dat is super handig. Voorheen moest ik een adapter van m.2 naar pcie x4 en dan ergens in de kast een x4 pcie kaartje kwijt. Je kunt nu ook een 10gbe kaart in m.2 formaat kopen, maar dan nog moet je de lan poort en kabel erheen ergens kwijt.

Ik stoor me er overigens wel aan dat ASUS weigert om een 10g lan in te bouwen op hun moederbord van bijna 500 euro. Een AQC 107 of AQC 113 is een chip van 3 keer niks en er is nog gewoon pcie gen 3/4 dat van de chipset komt die ongebruikt is.

Moet je deze printplaat zien. Dat is toch hilarisch leeg? Grappig genoeg is de goedkoopste USB4 10gbe (van IOCREST) dezelfde chip, maar dan op een m.2 printplaat en een USB4 naar m.2 behuizing.

@B127 • 6 januari 2025 13:59

Dank voor deze info, wist ik niet, ik kom nog uit de tijd dat bijvoorbeeld chique LAN of RAID adapters via insteekkaarten in een intern PCI (zonder -e) slot gingen. Maargoed, ook 10Gbe LAN heb ik niet nodig, pomp geen data over het netwerk en mijn internet is zelfs maar 100Mbit.

Redox @Evanesco • 6 januari 2025 12:27

Een B- bordje is meer dan voldoende vaak. Vorig jaar heb ik ook voor het eerst een SFF build gedaan voor gaming en zware 3D applicaties in een FormD T1. Heerlijk stil, bescheiden qua looks, kleiner dan de ps5, en super krachtig. Was nooit fan van die rgb licht torens.

Mocht je wat inspiratie willen voor je build, kijk gerust in m’n album

[Reactie gewijzigd door Redox op 6 januari 2025 12:28]

@Redox • 6 januari 2025 13:45

Wow gaaf hoor, een 4090 zelfs in zo'n kleine ruimte van minder dan 10l! Ik had een 4080S (of inmiddels even 5080 afwachten) in gedachten icm met een 9800X3D, waterkoeling en een Fractal Era 2 (die is alleen wel flink meer dan 10l

)

youridv1

Intel
AMD
AMD Ryzen 9

@Evanesco • 6 januari 2025 14:30

Het beste advies, vind ik dan, is om gewoon niet te filteren op chipset bij moederborden. Vink in de PW of op pcpp gewoon de features aan die je wilt en sorteer dan op prijs. Beetje googlen en ervaringen lezen op internet en dan kom je altijd wel op de beste prijs uit voor wat je zoekt.

Zitten er genoeg usb poorten op van de juiste snelheid, video outs, overclocking, geheugen slots, m2 slots, pcie versie gpu slot, wifi en dan kom je er wel.

Welk getalletje de chipset heeft is niet relevant. Het is inderdaad hier bij AM5 nog wat erger omdat het een soort rebrand/refresh is, maar eigenlijk kun je het getalletje in alle situaties wel links laten liggen.

Mixpower @Evanesco • 6 januari 2025 15:42

Ik heb zelf vorige week een Asus X670E-I aangeschaft voor mijn 9800X3D, een stuk goedkoper dan de X870-I en daarbij is de X670E-I exact hetzelfde als de X870-I, en door gebruik van de X670E chipset heeft deze meer PCI-e lanes tot zijn beschikking dan de X870 maar dat zal voor de 9800X3D verder geen verschil maken.

John Doos 6 januari 2025 10:33

@Mixpower • 6 januari 2025 16:36

Hmmm ja de Asus X670E-I is goedkoper dan de Asus X870-I, maar wel duurder dan de Gigabyte X870I. En dan mis je alsnog Wifi7, dat wel op de Gigabyte zit. Wel meer USB4 (2 ipv 1) en zwaardere VRM zie ik bij de Asus X670E-I. Choices, choices...

Mixpower @Evanesco • 6 januari 2025 16:43

Klopt maar Wi-Fi is voor mij totaal niet belangrijk in een game gerichte build, maar zo heeft iedereen weer andere eisen natuurlijk.

Hakker @Evanesco • 6 januari 2025 16:03

Leuk hoe je het brengt.
Geen PCIe 5.0 voor M2 = nutteloos er is geen winst ten opzichte van PCIe4 SSD
Geen PCIe 5.0 voor GPU = nog een nutteloze feature. De 4090 maakt pas net gebruik PCIe 4.0 x16 en dan bedoel ik 2% sneller dan op een PCIe 3.0 x16 aansluiting (nouja getest als PCIe 4.0 x8).

crappy audio codec... mwoah de Realtek 897 is echt niet zo crappy. Het is niet zo dat er een wereld van verschil is met een 1220 chip en als je niet analoog geluid gebruikt dan maak je er niet eens gebruik van.
En als je echt een upgrade voor je geluid wilt ga je toch al heel snel kijken naar een DAC.

CMT @Evanesco • 6 januari 2025 17:06

De B650 is wel wezenlijk anders qua opzet. Waarschijnlijk bedoel je de B650E?
B650 borden hebben namelijk allemaal een PCIe 4.0 x16 GPU slot.
B650E is daarentegen is vrijwel gelijk aan de X870, maar dan zonder een vereiste voor een USB 4.0 aansluiting (dat trouwens bij de X870 ten koste gaat van de beschikbare PCIe lanes = GPU slot op helft van de lanes of een M.2 dat opgegeven moet worden of het moet doen met lagere snelheid en/of lanes

).

Hier is een overzichtje van de AMD chipset(s) opzet: https://www.techspot.com/...es/2024-09-30-image-2.jpg

Asus komt trouwens met een B850e-i bord, voor 99% letterlijk een kopie van de B650e-i.
Het enige verschil is een WIFI 7 module en dat het M.2. slot op de achterkant dat een upgrade gekregen heeft naar PCIe 5.0 x4: https://www.techpowerup.c...me-motherboards#g330564-9

PCIe 5.0 is wel een beetje een wassen neus op een ITX-bord, waar elke °C telt. Een SSD is met deze bandbreedte niet meer passief te koelen (dus dat op de achterkant van het moederbord plaatsen met praktisch geen ruimte voor een koellichaam of ventilator is al helemaal geen goed idee..).
Nee, geef mij maar de Asus B650e-i wanneer deze afgeprijsd word. Ik heb het gebruikt in een ieniemini ITX build voor mijn zus en het is een heel fijn AM5 bordje!

Oh vergeten erbij te zetten:
Voor degene die met de B650e-i last hebben van coilwhine in rust, probeer eens de bios optie Power supply idle control: Typical Current Idle.
Het zorgt ervoor dat de vrm's iets meer belast worden en heeft in mijn geval vrijwel alle buzz en zzzs weggehaald. Helaas gaat het wel te kosten van het rustverbruik (scheelt zo'n 6-7W).

[Reactie gewijzigd door CMT op 6 januari 2025 17:13]

jimh307 @Evanesco • 6 januari 2025 22:48

Die audio codec is wel bepalend voor de geluidskwaliteit, maar als je echt om audio geeft is een actieve speakerset wel aan te bevelen. Hier de Edifier S3000 pro via USB. De DAC die op deze moederborden wordt gebruikt is inderdaad vaak een sluitpost. Al is de resolutie van je audio nog zo hoog; met een crappy DAC zul je dat nooit gaan horen. Daarbij zijn jack-aansluitingen gevoelig voor storingen op de wat langere termijn. Leuk om mee te gamen, maar volstrekt ongeschikt voor de kritische luisteraar.
Belangrijk is dat het jou schikt. De meeste mensen luisteren niet kritisch zodat die codec geen moer uitmaakt. Doorgaans zijn deze DAC's bij de meeste mensen ruim voldoende. Een .mp3 is al zwaar gecomprimeerd.

PS: er is geen high-res audio nodig want cd-kwaliteit klinkt volmaakt op een goede DAC. Hi-res audio is iets wat je serieus moet nemen en deze goedkope oplossingen laten je hi-res audio falen. Liever cd-kwaliteit op een goede DAC dan hi-res op een goedkope DAC.

Belangrijk? Ja, zeker. Wel als je om muziek geeft die hoort te klinken zoals het opgenomen is

[Reactie gewijzigd door jimh307 op 6 januari 2025 22:55]

Waarom is bij de: ASUS ROG Strix X870-I Gaming WiFi het gebrek aan 5gbit wel een minpunt, maar bij de: Gigabyte X870I Aorus Pro Ice is dit ineens geen minpunt?

Of weegt dit zwaarder omdat de Asus fors duurder is?

Als ik sorteer op 5gbit en mini itx in de pricewatch, komen er slechts 2 intels naar boven:
categorie: Moederborden

Dus je zou verwachten dat het dan een minpunt is voor beide AMD bordjes?

6 januari 2025 08:00

Nadat ik mijn B550 itx bord met een uitschitende schroevendraaier gemold had ben ik over op mAtx borden, veel goedkoperm, veel meer keuze, maar natuurlijk iets groter. Maar ondertussen ook twee 360 radiatoren dus het hele kleine zat er niet meer in. Met deze prjzen ga ik niet meer terug. Wel mooie borden maar ik zie weinig meerwaarde boven de B650 borden.

Madrox @tw_gotcha • 6 januari 2025 08:17

Zat eerst ook aan iTX te denken, maar vanwege prijsverschil en het schaarse aanbod (duurder mobo en psu o a ) ook voor mATX gegaan. Gelukkig is er nu weer een behoorlijk aanbod van compacte mATX kasten.

DutchEZmoder 6 januari 2025 08:40

@Madrox • 6 januari 2025 11:03

precies, zeker als je niet voor waterkoeling, of alleen een AIO gaat. Ik vind dit nog wel aardig: https://www.techspot.com/review/2633-amd-b650-motherboards/

Madrox @tw_gotcha • 6 januari 2025 12:56

Ben helemaal van het water af. Custom teveel gedoe en AIO zie ik steeds vaker dat het van binnen vastloopt. Overklokken heeft geen prioriteit meer en er zijn genoeg goede luchtkoelers te vinden voor een schappelijke prijs. De winst van OC kost tegenwoordig ook teveel. Vroeger kreeg je het bijna gratis, nu moet je er eerst honderden euro's tegenaan gooien om een marginale winst te pakken.
Nee, de lol hebben de fabrikanten er voor mij totaal vanaf gehaald.

Gewoon lekker non-K spul, mrsp. prijzen voor de videokaart, geen overpriced ASUS e.d. heb je 95% van de performance voor een veel betere prijs.

[Reactie gewijzigd door Madrox op 6 januari 2025 12:59]

Heb net zelf een mini ITX build gemaakt... Viel me op dat met uitzondering van 2 moederborden (voor AM5) dat het eigenlijk ontzettend dure moederborden zijn. Toch 1 van de goedkopere modellen genomen en wat ik gelijk merk is dat de XMP 1 setting van m'n DDR5 niet werkt op dit bord. Zal dus handmatig moeten gaan kloten tot het wel werkt op de beloofde settings. Denk dat je dit niet hoeft te doen op een wat duurder moederbord.

EliteGhost @DutchEZmoder • 6 januari 2025 09:36

Ook bij de duurdere borden kan het lastig zijn. Met name ASUS kan gedoe geven. Het is mij eergisteren eindelijk gelukt om EXPO (AM5) werkend te krijgen: fast boot uitzetten. Uiteraard moest ik er toch mee klooien om de secundaire timings bij te stellen en ging het fout waardoor ik opnieuw moest beginnen. Het werkt nu weer, dus ik blijf er van af.

Unhinged 6 januari 2025 07:10

Interessant! Hooelijk komen er de komende tijd nog wat extra bordjes bij, zit al een tijdje te wachten op een knap ITX bord voor de nieuwe AM5 cpu’s. Je vraagt je af of de markt voor bemeten ‘powerhouses’ nog wel bestaat met dit karige aanbod..

Burns @Unhinged • 6 januari 2025 07:35

Een Mac Mini met m4 processor heb je voor 599 euro. En dat is inclusief snelle processor, behuizing, voeding (voor mini-ITX vaak relatief dure SFX-voeding), beetje geheugen, kleine SSD en een OS. Wel zonder wifi-7, geen uitbreidbaar geheugen en de m2 ssd's zul je in externe behuizingen moeten plaatsen. Maar qua business case, kan je in veel gevallen goedkoper uit zijn met zo'n kant en klaar product als de Mac Mini, dan als je zelfbouw begint met alleen al een moederbord van 300 euro.

Madrox @Burns • 6 januari 2025 08:14

Leuk voor business , maar de gamer heeft daar niet veel aan🙄

En deze plankjes zijn nou niet bepaald gemaakt voor de business.

[Reactie gewijzigd door Madrox op 6 januari 2025 08:18]

d3x

Intel
AMD

@Burns • 6 januari 2025 08:15

hoef je geen exotische CPU en OS alternatief voor gaan zoeken, is ook gewoon beschikbaar met X86 en windows/linux

https://store.minisforum....n-%C2%AE?filter.p.tag=AMD

[Reactie gewijzigd door d3x op 6 januari 2025 08:16]

vladimirN @Burns • 7 januari 2025 01:21

De M1 geprobeerd, maar mijn workflow bleek totaal niet compatibel met de Apple software (helaas).

Resolutie schaling buiten wat Apple goed voor je acht werkt niet goed, multiple dekstop to multilple desktop on a windows workstation werkte niet naar behoren met de software die ik daarvoor moet gebruiken, scroll wheel voor 3rd party muizen kan je niet standaard instellen op zoomen, gaming support is belabberd en de mac file structuur is weinig transparant. De M1 fungeert nu als een veredelde youtube player. Ofwel het moet je maar net liggen en anders is Apple simpelweg geen goede keuze.

( Misschien dat ik de M4 nog een keer ga proberen als het Asahi linux team de M4 onder controle heeft of we er direct windows op kunnen draaien )

6 januari 2025 13:05

Blijft hammer dat eigenlijk heel x870 doa is net als 90% van x670 o.dat ze te cheap zijn om volwaardige 5.1 analoog in te bouwen. Ieder bord die dat niet heeft hoef ik al niet want ik heb een analoog 5.1 speaker setje dat niet te vervangen is. Zelfs een nieuw receiver zou nog steeds 5.1 ondersteuning nodig hebben want een computer geeft geen 5.1 geluid over optische kabel vanuit games.

Er wordt gedaan alsof iedereen alleen maar een headset gebruikt maar dat is dus niet het geval. Headset audio is en blijft karig vergeleken bij een echte audio setup en al helemaal voor surround.

CAPSLOCK2000 @computerjunky • 6 januari 2025 15:41

Zelfs een nieuw receiver zou nog steeds 5.1 ondersteuning nodig hebben want een computer geeft geen 5.1 geluid over optische kabel vanuit games.

Mocht het ooit nodig zijn: HDMI kan het wel.

Analoog verdwijnt overal, digitaal is goedkoper en makkelijker voor de fabrikant.
Als consument mis ik wel het gemak van analoog omdat het zo simpel is dat er weinig mis kan gaan.

HDMI heeft z'n eigen nadelen en problemen maar het is in ieder geval een mogelijkheid om multichannel audio te doen zonder analoge aansluitingen. Alle AV-receivers hebben al HDMI-aanslutingen en steeds meer audio-only receivers ook.

Ik ben bepaald geen fan van HDMI (de "standaard "is een puinhoop en kiest steevast de belangen van de content-producenten boven die van de consumenten. HDMI is er niet om de consument te helpen maar om die onder de duim te houden), maar het is een mogelijkheid.

Craysv2 6 januari 2025 09:43

@CAPSLOCK2000 • 6 januari 2025 16:09

Hoe moet ik dat dan zien? Vanuit je moederbord HDMI poort audio out naar de receiver en displayport naar de monitor? Want met GPU audio heb ik niets dan problemen gehad en kom ik niet verder als stereo out.

En ik ben nog altijd niet van plan mijn huidige setup te vervangen voor 1200+ euro voor iets dat gelijkwaardig is in kwaliteit. nogal zonde van het geld.
Helaas is het plaatsen van een geluidskaart ook vaak geen optie door de benodigde PCI-E lanes voor opslag en het delen met de gpu. (ik heb minimaal 5 opslag devices in mijn pc waarvan 4 data).

USB audio is een nood optie die kan maar ook daar heb ik veel nadelige ervaringen mee zoals wegvallen, een reboot nodig om het werkend te krijgen, en problemen als ik een ander usb apparaat inplug.
Al is dat 4+ jaar geleden dus de vraag is of dat verbeterd is. Veel interne geluidskaarten gaan over dezelfde usb bus maar hebben volgens verschillende forums ook last van problemen en die vermeid ik dus ook.

[Reactie gewijzigd door computerjunky op 6 januari 2025 16:22]

CAPSLOCK2000 @computerjunky • 6 januari 2025 16:26

Hoe moet ik dat dan zien? Vanuit je moederbord HDMI poort audio out naar de receiver en displayport naar de monitor?

Ja, dat kan.

Je kan het signaal ook daisychainen en de audio vanaf je beeldscherm naar je receiver te sturen. Digitaal of analoog.

Of je doet het andersom en stuurt het hele signaal naar je receiver die vervolgens het videosignaal afsplitst en naar je beeldscherm doorstuurt.

Want met GPU audio heb ik niets dan problemen gehad en kom ik niet verder als stereo out.

Het kan wel, maar ik schreef al dat ik geen fan ben van HDMI want het protocol is gewoon gammel.
Ik heb er ook veel gedoe mee gehad. Als het goed werkt is het erg handig.

En ik ben nog altijd niet van plan mijn huidige setup te vervangen voor 1200+ euro voor iets dat gelijkwaardig is in kwaliteit. nogal zonde van het geld.

Snap ik, ik probeerde je vooral een tip te geven voor als/wanneer je in de situatie komt dat je moet vervangen.

Helaas is het plaatsen van een geluidskaart ook vaak geen optie door de benodigde PCI-E lanes voor opslag en het delen met de gpu. (ik heb minimaal 5 opslag devices in mijn pc waarvan 4 data).

Gebruik een USB-geluidskaart (DAC). Voor een paar tientjes heb je al een USB-DAC die vrijwel perfect is en geschikt voor een audiofiele setup. USB is tegenwoordig meer dan snel genoeg voor audio.

[Reactie gewijzigd door CAPSLOCK2000 op 6 januari 2025 16:29]

CriticalHit_NL

ASUS

@CAPSLOCK2000 • 6 januari 2025 17:02

Mocht het ooit nodig zijn: HDMI kan het wel.

Daar schieten we volgens mij weinig mee op als we displayport willen gebruiken voor G-Sync, met andere woorden, gebruikersonvriendelijke constructie wat totaal niet nodig is. Analoog is prima afdoende en het is niet alsof de prijzen van de moederborden erdoor doen dalen i.v.m. mindere componenten.

Laten we wel wezen dat niet iedereen HDMI als keuze heeft voor beeld en dan schop je meteen een hele grote klantenkring tegen het zere been.

Zijn we nu eindelijk zover dat onboard audio afdoende is voor de meesten en add-in kaarten niet meer nodig zijn gaan ze de boel weer onherroepelijk afbreken. Liever minder USB waar je toch een HUB aan kan knopen dan minder audio.

En met de lompe videokaarten van tegenwoordig is het geen gegeven dat je nog een audiokaart ernaast kan proppen, laat staan dat je genoeg PCI-E lanes overhoudt voor de GPU ofwel andere zaken.

Echt trieste bedoeling de afgelopen tijd sorry dat ik het zeg.

CAPSLOCK2000 @CriticalHit_NL • 6 januari 2025 17:54

Daar schieten we volgens mij weinig mee op als we displayport willen gebruiken voor G-Sync, met andere woorden, gebruikersonvriendelijke constructie wat totaal niet nodig is.

Ik heb goed en slecht nieuws.
Het goede nieuws is dat DisplayPort ook audio ondersteunt. Het slechte nieuws is dat ik nog nooit een receiver met een DisplayPort aansluiting heb gezien. Ik zou het graag willen maar afaik bestaat het niet en om politiek-commerciele redenen verwacht ook niet dat die er er snel gaan komen.

Analoog is prima afdoende en het is niet alsof de prijzen van de moederborden erdoor doen dalen i.v.m. mindere componenten.

Het is niet alleen de prijs van de componenten maar ook ruimte op het moederbord. Bij de mini-ITX-bordjes uit dit artikel speelt dat ook een rol. Verder denk ik (niet mijn expertise) dat analoge componenten relatief veel storing geven (zo'n audiokabel werkt ook als antenne) waardoor er moet worden geinvesteerd in isolatie.
Voor de duidelijkheid, we hadden het hier over 5.1 geluid, niet over stereo, dus dan heb je meerdere aansluitingen nodig. Dat kost gewoon enkele centimeters aan ruimte in een markt waar iedere millimeter telt.

Laten we wel wezen dat niet iedereen HDMI als keuze heeft voor beeld en dan schop je meteen een hele grote klantenkring tegen het zere been.

Volgens mij is dat helemaal geen grote klantenkring en is HDMI tegenwoordig dé standaard, helaas. Volgens mij zijn alle computers/gpu's en beeldschermen die de afgelopen 10 jaar zijn gemaakt voorzien van HDMI.
Ik denk dat het verdwijnen van analoge aansluitingen alleen maar kan omdat veel mensen zijn overgestapt naar HDMI of USB (voor koptelefoons en DACs). Dat wordt overigens gedreven vanuit de markt voor televisies en soundbars, die worden typisch met HDMI gekoppeld zonder dat er een computer bij komt kijken.

Zijn we nu eindelijk zover dat onboard audio afdoende is voor de meesten en add-in kaarten niet meer nodig zijn gaan ze de boel weer onherroepelijk afbreken. Liever minder USB waar je toch een HUB aan kan knopen dan minder audio.

De echte fanatiek audiofiel neemt toch geen genoegen met onboard geluidskaart. Die wil een digitaal signaal naar een externe DAC/receiver of een gespecialiseerde geluidskaart. Aan die groep verliezen ze niks.

"Eenvoudige" gebruikers hebben genoeg aan de enkele stereo-aansluiting die nog steeds universeel aanwezig is, daar verliezen ze ook niks aan.

Er is dus enkel een probleem voor de tussen groep die wel een mooie multi-channel geluidsinstallatie heeft maar geen digitale receiver.

Begrijp me niet verkeerd, ik wil de analoge aansluitingen niet kwijt, maar als ik naar de markt kijk denk ik dat er maar een kleine groep is die tegen het zere been wordt geschopt.

En met de lompe videokaarten van tegenwoordig is het geen gegeven dat je nog een audiokaart ernaast kan proppen, laat staan dat je genoeg PCI-E lanes overhoudt voor de GPU ofwel andere zaken.

De markt is over op externe geluidskaarten die via USB-werken. Naast je GPU is soweiso geen goede plek voor een analoge geluidskaart ivm electromagnetische storing. Als je op zoek bent naar perfect geluid is dat toch al geen goede oplossing en wil je de audio-componenten in een los kastje zetten. De markt voor interne geluidskaarten is eigenlijk verdwenen. Liefhebbers vinden de kwaliteit niet goed genoeg en casual gebruikers vinden het teveel gedoe, als ze het al nodig hebben.
Volgens mij maak je het jezelf onnodig moeilijk door vast te houden aan een interne geluidskaart.

CriticalHit_NL

ASUS

@CAPSLOCK2000 • 6 januari 2025 18:12

Volgens mij is dat helemaal geen grote klantenkring en is HDMI tegenwoordig dé standaard, helaas. Volgens mij zijn alle computers/gpu's en beeldschermen die de afgelopen 10 jaar zijn gemaakt voorzien van HDMI.

Een veel grotere klantenkring dan je denkt, net zo goed dat DP al meer dan een decennia op een zeer ruim aanbod van zowel professionele als game-monitoren wordt aangeboden. Nu kan ik het me bij ITX borden wel voorstellen dat je niet alles kwijt kan maar dat is geen excuus voor de volwassener borden.

https://www.rtings.com/monitor/tests/motion/g-sync

Compatible (NVIDIA Certified): NVIDIA officially certifies some monitors to work with their G-SYNC compatible program, and you can see the full list of certified monitors here. On certified displays, G-SYNC is automatically enabled when connected to at least a 10-series NVIDIA card over DisplayPort. NVIDIA tests them for compatibility issues and only certifies displays that work perfectly out of the box, but they lack the G-SYNC hardware module found on native G-SYNC monitors.

The simplest way to validate that a display is officially G-SYNC compatible is to check the 'Set up G-SYNC' menu from the NVIDIA Control Panel. G-SYNC will automatically be enabled for a certified compatible display, and it'll say 'G-SYNC Compatible' under the monitor name. Most of the time, this works only over DisplayPort, but with newer GPUs, it's also possible to enable G-SYNC over HDMI with a few monitors and TVs, but these are relatively rare.

En dat is dus een zeer groot probleem, bijna iedereen heeft tegenwoordig wel een Nvidia GPU die een beetje serieus spelletjes speelt met een hoog-refreshrate display die in veel gevallen dus G-sync ondersteund, dit is een enorme klantenkring tegenwoordig die je nu gaat benadelen.

We kunnen het wel proberen te downplayen maar dit komt de consument echt niet ten goede in de keuzes dat deze heeft.

CAPSLOCK2000 @CriticalHit_NL • 6 januari 2025 20:02

Een veel grotere klantenkring dan je denkt, net zo goed dat DP al meer dan een decennia op een zeer ruim aanbod van zowel professionele als game-monitoren wordt aangeboden.
<knip>
We kunnen het wel proberen te downplayen maar dit komt de consument echt niet ten goede in de keuzes dat deze heeft.

Begrijp me niet verkeerd, ik heb liever DP en wat mij betreft wordt HDMI afgeschaft. Helaas moet ik erkennen dat er meer support voor HDMI is dan voor DP. In de computerwereld gaat het nog wel, maar bij televisies en receivers is DP zeldzaam. De meeste apparaten die DP ondersteunen doen ook HDMI, andersom niet.

Overigens denk ik dat DP-over-USB-C een goede kans heeft om het stokje over te nemen, dat zie ik steeds meer. Een van de voordelen is dat je ook stroom via dezelfde kabel kan sturen zodat er nog maar één kabel nodig is. Misschien dat het combineren van de voordelen van USB-C met die van DP een sterk genoege combinatie oplevert om HDMI van te troon te stoten. Zolang "Hollywood" vol op HDMI blijft inzetten zal een lastige strijd lijven.

Voor we al te ver afdwalen in een discussie over HDMI en DP... Als je 5.1 geluid digitaal van je computer naar je receiver wil sturen is HDMI een/de realistische optie. Het aantal mensen dat dit soort bordje niet zal kopen omdat er geen analoge 5.1 op zit lijkt mij niet heel groot. De doelgroep voor analoge 5.1 lijkt me sowieso steeds kleiner worden. Het aantal mensen met losse receivers trouwens ook. De groep die wel nog kiest voor een losse receiver zie ik eerder HDMI kiezen dan analoog.

lezzmeister @CAPSLOCK2000 • 6 januari 2025 22:12

Ik gebruik een receiver bij mijn pc. Beter geluid krijg je niet.

Helaas is het zo dat DTS:X of Atmos gebruikt moet worden over HDMI 1.3 of beter, iets anders mag niet en staat expliciet in de standaard. Zelfs al mocht het, kan DP wel 7.2.4 versturen naast het beeldsignaal? Of wat is anders de max? Het oorspronkelijke doel van DP was als ik me niet vergis heet versturen van beeld en alleen beeld waar HDMI als oplossing voor eenvoudiger bekabeling was bedoeld voor zowel video als audio.

CAPSLOCK2000 @lezzmeister • 7 januari 2025 15:00

Ik gebruik een receiver bij mijn pc. Beter geluid krijg je niet.

Ik ook maar eerlijk gezegd zit het verschil in de luidsprekers, niet in de receiver/versterker.

Helaas is het zo dat DTS:X of Atmos gebruikt moet worden over HDMI 1.3 of beter, iets anders mag niet en staat expliciet in de standaard. Zelfs al mocht het, kan DP wel 7.2.4 versturen naast het beeldsignaal? Of wat is anders de max? Het oorspronkelijke doel van DP was als ik me niet vergis heet versturen van beeld en alleen beeld waar HDMI als oplossing voor eenvoudiger bekabeling was bedoeld voor zowel video als audio.

Ik denk dat je in de war bent met DVI, de voorloper van HDMI.

DP is technisch gezien flexibeler dan HDMI en gemaakt om verschillende signalen naast elkaar te versturen. DP hakt signalen op in blokjes die individueel verstuurd worden, net zoals internet met pakketjes werkt. De inhoud van die pakketjes kan vanalles zijn.

HDMI is gemaakt om (goedkoop) backwards compatible te zijn met voorganger DVI. DVI kan alleen beeld versturen, HDMI heeft daar wat draadjes voor geluid en afstandsbedieningsfunctie aan toegevoegd. Latere versies maken creatief gebruik van die extra draadjes door er andere signalen over heen te sturen, zoals bv ethernet.

Technisch gezien is DP meer dan snel genoeg om 7.2.4 te versturen naast het beeldsignaal, het doet niet onder voor HDMI (afhankelijk van welke versies je precies vergelijkt). Technisch gezien kan het prima maar "Hollywood" staat het niet toe omdat DP geen ingebouwde kopieerbeveiliging heeft. De televisiemakers willen het ook niet want die zijn samen eigenaar van HDMI en verdienen daar geld aan en verkopen liever hun eigen product.
De hardware kan het prima en kan dus eigenlijk ieder signaal versturen, het is een keuze van de fabrikanten om het niet te doen.

Als consument heb ik geen enkel belang bij kopieerbeveiliging of de verkoopcijfers van HDMI-licenties. Ik wil DP.

Prijs is geen minput ?
Sorry je kan er al snel een ander mobo vinden voor de helft van de prijs.
Wifi 7 USB of pci heb je al snel voor 40-70€

[Reactie gewijzigd door Craysv2 op 6 januari 2025 09:48]

@Craysv2 • 6 januari 2025 11:07

daar begint het artikel ook mee. Dit is eern mobo voor de liefhebber. In een artikel over een dure sportwagen gaat je niet als minpunt zeggen dat ie duur is tov een gewone auto, dat is al vooropgesteld. Gelukkig zijn hier alle tweakers in staat keuzes te maken aan de hand van de pricewatch

lezzmeister @tw_gotcha • 6 januari 2025 22:06

Dan nog, de meerprijs op de hogere chipsets is wel extreem ten opzichte van the grotere borden. Ik weet dat er een ITX belasting is maar de laatste tijd is het wel een beetje erg veel.

Een lager geplaatst model is wel gewenst en bij AMD goed te doen, maar omdat ik op ITX formaat wel de bifurcation moet gebruiken zit ik met Intel zeker weten vast aan de hoogst geprijste chips (tenzij dat met deze generatie is veranderd).

mr.loepie 6 januari 2025 08:41

@lezzmeister • 6 januari 2025 23:33

helemaal met je eens.Ik ben overgestapt op mAtx, og betaalbaar

Ik hoop dat er nog een Z890 Formula gaat komen van Asus, Gezien ik mijn witte build wil gaan upgraden.

haarbal 6 januari 2025 11:06

Leuk zo klein, maar het maakt het wel erg duur.

CriticalHit_NL

ASUS

6 januari 2025 12:00

Allemaal waardeloos, niet eens 5 jackplugs.