Guy Vranken, op Tweakers bekend als creativeWenergy, registreerde zich in december 2023 om op GoT vragen te stellen over een nieuwe pc. Dat lijkt een dagelijks terugkomende vraag, maar in dit geval waren er zeer specifieke eisen: het systeem moest componenten bevatten die zo weinig mogelijk energie gebruikten, want hij zei dat hij ‘offgrid’ woont. Zijn huis, in Vlaanderen, is niet aangesloten op het elektriciteitsnet en heeft geen gasaansluiting. Daar wilden we graag meer over weten, dus namen we contact met hem op via PB’s, waarvan je hieronder een uitgewerkt gesprek kunt lezen.
Misschien eerst de hamvraag: kun je in de Benelux wel offgrid wonen? We hebben hier flinke seizoensverschillen, in tegenstelling tot landen rond de evenaar.
“Ja, ook in de Benelux is offgrid wonen mogelijk. Het is inderdaad uitdagender dan in andere regio’s vanwege de grote seizoensverschillen. Zonnepanelen leveren in de winter veel minder energie dan in de zomer door kortere dagen en meer bewolking. Om dit te overbruggen, gebruik ik een combinatie van maatregelen, zoals een energiezuinige koelkast en diepvries, een elektrische boiler en een gasgeiser op propaangas voor warm water in de winter. Het huis wordt dan verwarmd met een houtkachel. Verder heb ik mijn energieverbruik grondig aangepast, bijvoorbeeld door de wasmachine alleen op zonnige dagen te gebruiken. Ik had er van tevoren wel een beetje over nagedacht, maar hoe goed het ging werken, wist ik natuurlijk niet.”
Guy Vranken
Nickname
creativeWenergy
Hobby's
- Karten
- Sleutelen aan mijn Honda Camino-bromfiets
- Rondritten met de bromfiets
- Printjes ontwerpen (meestal met Arduino, soms zonder)
- 3d-printen, cnc
Leeftijd
40
Op Tweakers sinds
Sinds december vorig jaar omdat ik de mening van anderen wilde horen over mijn pc-plannen. Maar ik bezoek Tweakers al zeker vanaf 2001; ik heb er toen nog een mooie Chieftec-case gevonden voor een socket A-moederbord.
Favoriete Tweakers-onderdelen
Het laatste nieuws. Ik kom iedere dag wel kijken wat er nieuw is in techland.
Studie
Elektriciteit, daarna bachelor elektronica
Beroep
Zzp, onderhoud en reparaties van cv, sanitair en elektriciteit
Smartphone
iPhone 15
Computer
Cpu: AMD 5700G (8 x 1GHz 0,525V)
Moederbord: MSI B450M-A PRO
Opslag: WD Black SN770 1TB-ssd
Voeding: Mini-Box PicoPSU 80WI (12-32V)
Geheugen: 32GB Corsair Vengeance LPX
Chipset- en gpu-spanning: 0,75V
Scherm: Philips 227E
Speakers: Logitech S150
Gameconsole
Mijn pc
Tablet
Samsung Tab A8 64GB
Domotica
Nog niet
Sinds wanneer woon je offgrid en wat was de aanleiding daarvoor?
“Sinds mei 2017 zijn we afgesloten van het stroomnet. In België werd toen belasting geheven op het vermogen van een netgekoppelde omvormer, waar mijn vrouw tegen was. Later kwam daar nog een verplichte digitale meter bij en sinds juli 2022 is er een capaciteitstarief waarbij je per verbruikte of teruggeleverde kWh moet betalen. Mensen betalen nu een boete als ze meer dan 3kW gemiddeld over 15 minuten verbruiken; het hoogste kwartier van elke maand telt, en je krijgt ongeveer een achtste van de prijs van 1kWh als je een kWh aan het net levert. Dit alles motiveerde ons om offgrid te gaan.”
Welke zonnepanelen en accu's gebruik je?
“We hebben 8,32kW aan zonnepanelen, verdeeld over verschillende laadregelaars die de stroom naar vier loodaccu’s doorsturen. Het gaat om vier accu's van 100Ah en 12V in serie, dus 100Ah en 48V met in totaal ongeveer 5kWh aan accucapaciteit. Deze accu’s zijn goedkoper en veiliger dan lithiumaccu’s. De laadregelaars werken met een Arduino en mosfets om de accu’s efficiënt te laden. In totaal hebben we 52 panelen.”
Met 52 panelen woon je vermoedelijk in een vrijstaande woning?
“Ja, we wonen in een vrijstaand huis. De zonnepanelen zijn verdeeld over verschillende locaties: 18 panelen op het zuidwestelijke dak van een stalletje waarin we hout opslaan, 6 panelen op het zuidwestelijke dak van ons huis en 28 panelen op het zuidoostelijke dak van ons huis. In totaal hebben we dus 52 panelen. Hoewel dit aantal veel lijkt, zijn de panelen relatief klein, met afmetingen van 1 meter bij 1,25 meter en een vermogen van slechts 160Wp per paneel. Tegenwoordig zou je met efficiëntere panelen hetzelfde vermogen kunnen bereiken met slechts 16 tot 18 panelen.”
Wat heb je gedaan om de apparatuur in je huis zo energiezuinig mogelijk te maken?
“We hebben het hele huis omgebouwd naar low-power. Alle verlichting is vervangen door zuinige ledlampen. Normaal gesproken verbruiken die 3W bij een spanning van 11V, maar bij 9,5V verbruiken ze slechts 1,5W per stuk. Hierdoor is er geen serieweerstand nodig bij de led, wat resulteert in een heel goed rendement. Alle essentiële apparaten worden gevoed door een DC/DC-omvormer in plaats van AC, zoals de verlichting, modem, pc en 3d-printer. Daarnaast gebruiken we energiezuinige apparaten, zoals een kleine diepvries die ongeveer 45W verbruikt en voornamelijk laptops in plaats van desktops. De meeste kleine verbruikers zijn aangesloten op een 500W-omvormer, terwijl grote verbruikers, zoals de wasmachine, zaagmachine en stofzuiger op een 3500W-omvormer zijn aangesloten. Die omvormer moet handmatig aangezet worden; hij start niet vanzelf.”
Hoe stuur je apparatuur slim aan zodat ze vooral energie gebruiken wanneer de zonnepanelen stroom kunnen leveren?
“Met een Arduino heb ik systemen geïnstalleerd die de spanning monitoren en apparaten inschakelen als er voldoende zonne-energie is. Zo wordt de diepvries ingeschakeld als de spanning 's ochtends boven de 53V uitkomt en weer uitgeschakeld als de spanning daalt. Dit zorgt ervoor dat apparaten vooral overdag werken, wanneer de zonnepanelen voldoende energie leveren.”
Wat voor beperkingen levert dit op en hoe ga je daarmee om?
“Er zijn zeker beperkingen. We hebben geen kinderen, wat het wel iets makkelijker maakt: alleen mijn vrouw en ik hebben ons moeten aanpassen. We laten de wasmachine bijvoorbeeld alleen draaien op dagen met weinig bewolking, wat soms tot een berg was kan leiden in de winter. De koelkast en diepvries draaien ’s nachts niet om de accu’s te sparen en in de winter zetten we de koelkast uit, omdat het dan wel koel genoeg is op de plek waar deze staat. De diepvries gaat overdag wel tot -35°C zodat die ’s morgens zeker nog minstens -10°C over heeft; er wordt ook niets lang in bewaard. Overtollige energie gaat overdag naar een elektrische boiler voor warm water. In december en januari maken we soms gebruik van een propaangasgeiser als de boiler niet warm genoeg is, waarbij we met een kannetje van 10kg propaan elk jaar toekomen. Koken kan overdag elektrisch en ’s avonds meestal op propaangas. In de winter gebruiken we ook vaak de houtkachel, waarvoor ik wegwerppallets gebruik, die gratis af te halen zijn. Die zaag ik in de zomer klein.”
:strip_exif()/i/2006851612.jpeg?f=imagenormal)
Heb je overwogen om over te schakelen op elektrische kookapparatuur?
“We koken nu al deels elektrisch op keramische kookplaten. Volledig elektrisch koken is niet haalbaar vanwege de beperkte energieopbrengst in de winter. Daarom gebruiken we dan ook een gasfornuis en een houtkachel. Voor het koken verbruiken we per jaar 20kg propaangas.”
Heb je je huis zelf ook verduurzaamd, zoals extra geïsoleerd om warmte vast te houden?
“Nee, het huis zelf is niet veranderd. Zolang het brandhout gratis blijft, zal dit niet snel een prioriteit worden.”
Ik vermoed dat jullie niet veel zware elektrische verbruikers hebben. Hebben jullie bijvoorbeeld een tv, wasmachine, droger en vaatwasser?
“We hebben geen tv; we gebruiken de pc en laptop hiervoor. De wasmachine is een van de weinige zware elektrische verbruikers en we hebben geen droger of vaatwasser. De wasmachine kan ook wassen met minder energie. We gebruiken hiervoor een koud programma waarbij het verwarmingselement niet wordt gebruikt. Dan verbruikt de wasmachine maximaal 300W en is binnen een half uur klaar. Zo verbruikt die slechts ongeveer 0,1kWh. Verder heb ik ook een 3d-printer, de Ender 3. Zonder heated bed gebruikt deze in totaal 60W en dat is inclusief het gebruik van de pc met scherm en speakers.”

Enkele maanden geleden plaatste je een bericht op het forum dat je toch een pc wilde kopen, maar deze moest zo zuinig mogelijk zijn. Dat leidde toen tot een interessante discussie, waarbij ook het offgrid wonen aan de orde kwam. Welke hardware gebruik je voor je pc en hoe heb je deze geoptimaliseerd?
“Voor mijn pc gebruik ik een Philips 227E-scherm, dat ongeveer 6 tot 7W verbruikt, en Logitech S150-USB-speakers. De pc zelf is uitgerust met een AMD 5700G-processor, die ik heb ingesteld op 8 cores draaiend op 1GHz bij 0,525V. Het moederbord is een MSI B450M-A PRO, de voeding is een Mini-Box PicoPSU 80WI die werkt op 12 tot 32V en de opslag staat op een WD Black SN770 1TB-ssd. Het geheugen bestaat uit twee Corsair Vengeance LPX 16GB-modules, die out-of-the-box op 3600MT/s lopen, maar die ik heb ondergeklokt naar 2133MT/s bij 1V en geoptimaliseerd met de timings 13/14/14/30/48/1T. De spanning van de chipset en de gpu heb ik ingesteld op 0,75V om het energieverbruik te minimaliseren.”
Stel je wilt een game spelen, houd je dan rekening met het weer, bijvoorbeeld of de zon schijnt? Heeft de accu daar voldoende capaciteit voor?
“Ja hoor, ik kan ‘s avonds gewoon een game spelen, ook als het donker is. Wanneer de zon ondergaat, schakelen de zware apparaten uit om de accu’s te sparen, maar de verlichting, modem, pc en 3d-printer blijven functioneren. Als er apparaten 230V nodig hebben, kunnen we de omvormer ook even aanzetten. Die schakelt zichzelf automatisch uit bij zonsondergang. We letten wel op het verbruik, maar houden ons niet echt in door bijvoorbeeld minder te gamen. We komen zelden onder de 50V.”
“Tijdens dit gesprek is het 21.00 uur ‘s avonds en verbruikt mijn pc in totaal 19W. Een test met 100 procent cpu-belasting via Cinebench verbruikt 22W en met 100 procent gpu-belasting via Furmark 33W. Bij maximale belasting van zowel de cpu als de gpu is het verbruik 36W. Dit betekent dat je de hele nacht kunt gamen. De gpu werkt op dezelfde spanning als de B450 chipset, wat optimalisatie moeilijker maakt, maar de cpu draait op slechts 0,526V. Ons totale huidige verbruik is momenteel 34W, verdeeld over 3W voor verlichting, 12W voor de modem met wifi aan en 19W voor de pc en bijbehorende apparatuur. Mijn vrouw gebruikt een laptop die overdag wordt opgeladen. Al deze apparaten draaien via DC/DC-omvormers.”
:strip_exif()/i/2006851590.jpeg?f=imagenormal)
Je bent dus gewend om heel zuinig en bewust met energie om te gaan. Hoe kijk je naar de gemiddelde Nederlander en Belg, die vermoedelijk vijf tot tien keer meer energie verbruiken?
“Ik begrijp het energieverbruik van sommige mensen niet zo goed. Iedereen mag van mij verbruiken wat hij of zij wil, maar sommige huishoudens verspillen enorm. Als je huis ’s nachts een verbruik van 400W blijft hebben, is elke nacht een 5kWh-accu leeg door onnodige dingen zoals adapters en apparaten die continu enkele watts verbruiken, zonder verder iets te doen. Hierbij kun je denken aan decoders en apparaten in stand-bymodus, zoals de tv en de voeding van de pc en printers. Als je dan ook nog eens meerdere koelkasten en vriezers hebt, kom je al snel aan enkele honderden watt. Dit onnodige verbruik kan eenvoudig worden vermeden door bewuster met energie om te gaan en onnodige apparaten uit te schakelen als ze niet gebruikt worden.”
Je zou ook kunnen redeneren dat offgrid leven veel extra grondstoffen vereist, vooral als mensen dat massaal gaan doen. En dat het efficiënter is om energie centraal of decentraal op te wekken en grootschalig via een netwerk te gebruiken. Hoe kijk je daartegen aan?
“Met mijn vier loodaccu’s heb ik minder grondstoffen nodig dan een normaal huis dat een thuisaccu zou gebruiken. Ik denk niet dat offgrid wonen op grote schaal gaat gebeuren, omdat je eerst je verbruik drastisch moet verminderen voordat je offgrid kunt gaan. Leven met hetzelfde comfort als een normaal huis is voor offgrid onhaalbaar, tenzij je een generator gebruikt. Een klein voorbeeld: met 8kW aan zonnepanelen wek je op de slechtste winterdagen slechts 0,4kWh op. Dat is voor ons net genoeg om het huis draaiende te houden met essentiële zaken zoals de modem, verlichting en diepvries, terwijl de pc en andere apparaten de accu’s belasten. Gelukkig komen zulke dagen zelden voor, hooguit een week achter elkaar. Als je in die week het verbruik van een gemiddeld huis zou hebben, is het niet realistisch om te verwachten dat de elektriciteit volledig uit accu’s kan komen.”
Er zit ook een veiligheidsrisico verbonden aan offgrid wonen. Normaal gesproken schakelen automaten in de meterkast bij kortsluiting uit door kortsluitstroom van het net, maar nu niet. Welke veiligheidsmaatregelen heb je genomen?
“Onze omvormers zijn beveiligd met aardlekschakelaars en smeltzekeringen aan de DC-zijde. Voor de omvormer van 12V/500W hebben we een 20A-zekering voor de DC/DC-omvormer naar 14,8V met supercaps voor de piek van de diepvries, en in de omvormer zelf zit ook een 50A-zekering. De omvormer van 48V/3500W heeft een 100A-zekering en een 20A-AC-automaat. Daarnaast hebben we nog zekeringen voor de DC/DC-omvormers die de verlichting, modem en pc van stroom voorzien.”
Gebruik je ook smarthomesoftware zoals Home Assistant?
“Ik gebruik dat nog niet, maar het lijkt me wel wat. Er zijn veel leuke sensors die je kunt aansluiten, dus ik overweeg om hier eens mee aan de slag te gaan. Een voorbeeld van wat ik zou kunnen automatiseren, is het volgen van de temperatuur van de koelkast en diepvries, en deze apparaten toch te laten draaien als er iets belangrijks in zit dat een minimale temperatuur vereist.”
:strip_exif()/i/2006851594.jpeg?f=imagenormal)
Wat voor werk heb je? En hoe reis je meestal?
“Ik doe onderhoud en reparatie aan cv, sanitair en elektriciteit. Ik reis niet vaak, maar dit jaar ga ik met mijn bromfiets naar Italië, ongeveer 3200km in totaal.”
Als je offgrid wilt wonen, zou het dan op termijn niet interessant zijn om een warmtepomp te gebruiken in plaats van propaangas of een (plug-inhybride) elektrische auto?
“Dat is lastig vanwege de winters hier; zonnepanelen leveren dan niet genoeg op. Bovendien is het probleem met zonnepanelen in combinatie met thuisaccu’s, warmtepompen en elektrische voertuigen dat je afhankelijk wordt van fabrikanten en stroomleveranciers. Vooral in de winter, wanneer de opwekking laag is, moet je veel energie kopen. Op dagen dat je minder dan 1kWh opwekt, kan de thuisaccu niet voldoende worden opgeladen. In de toekomst zal energie per kwartier worden geteld, waardoor energie op winterdagen met weinig aanbod duur zal zijn. Bovendien kunnen energiecentrales en transformators de belasting niet aan als iedereen een elektrische auto heeft. In België komt het al voor dat een wijktransformator overbelast raakt als ‘s avonds meerdere auto’s thuis worden opgeladen. De oplossing zou zijn om elektriciteit ’s avonds duurder te maken, zodat mensen pas na middernacht gaan laden, wanneer de prijs daalt. Als je ’s avonds 2 euro per kWh moet betalen, zal de huidige transformator de belasting waarschijnlijk wel aankunnen.”
Wat voor onderhoud hebben je systemen nodig?
“Ik heb de eerste set accu’s na iets meer dan vijf jaar vervangen. We merkten dat ze niet meer goed werkten omdat de spanning ’s avonds snel onder 50V daalde en bij enig verbruik zelfs naar 46V ging, terwijl we anders zelden onder 50V kwamen en nooit onder 48V. Ook begon een 4020-ventilator na zeven jaar trouwe dienst lawaai te maken. De Mastervolt AC Master 12/500, de omvormer die gelijkstroom omzet naar wisselstroom, draait ongeveer 3650 uur per jaar, wat neerkomt op 10 uur per dag. Verder is er weinig onderhoud nodig, behalve af en toe het stofvegen van de PS3500-48 3500W-omvormer van TBS Electronics.”
:strip_exif()/i/2006851658.jpeg?f=imagenormal)
Is het weleens gebeurd dat er een stroomstoring was en alles bij jullie gewoon bleef werken?
“Ja, bij stroomstoringen merken wij meestal niets, behalve dat het internet uitvalt. We vragen dan aan de buren of dat bij hen ook het geval is. Meestal is er dan een stroomstoring, maar onze verlichting en andere systemen blijven gewoon werken. Mijn vrouw vindt het wel leuk om alle buitenverlichting aan te doen als er een stroomstoring in de straat is."
Hoe heb je al deze kennis opgedaan?
“Ik heb een bachelor in elektronica, maar in mijn vrije tijd ben ik graag bezig met allerlei elektronicaprojecten.”
Ben je met offgrid wonen nu goedkoper uit dan voorheen?
“Ja, het kost nu om de vijf jaar ongeveer 400 euro voor accu’s.”
Stel dat je nu nog gewoon op het grid was aangesloten, zou je dan opnieuw offgrid gaan?
“Ja, met de digitale meter zijn de nadelen nog veel groter dan met de simpele belasting op het vermogen van de omvormer. Ik vrees ook dat de elektriciteitsprijzen de komende jaren sterk zullen stijgen. Hier in België zouden slechts twee van de zeven kerncentrales open blijven, zijn alle steenkoolcentrales gesloten, en werken niet alle gascentrales meer. Er is dus veel te weinig productiecapaciteit. Zeker nu ik steeds meer elektrische auto’s op straat zie en nieuwbouw geen gasaansluiting meer mag hebben, waardoor alles elektrisch moet.”
Zou je het anderen ook aanraden?
“Nee, ik denk dat het voor de meeste mensen niet realistisch is. Je kunt geen gemiddeld normaal huis voeden met vier 100Ah-accu’s. Dit gaat niet als je het energieverbruik niet eerst grondig aanpakt, zoals ik heb gedaan met de ombouw naar low-power. En het vraagt dus ook offers, zoals wassen als er voldoende zon is. Een videokaart alleen overdag gebruiken, lijkt me voor veel gamers niet realistisch, en dan moet dat al helemaal geen AMD Radeon RX 7900 XTX of Nvidia GeForce RTX 4090 te zijn.”
Wat vind je het bevredigendst aan het offgrid wonen?
“De ampères zien stijgen bij zonsopkomst! En gewoon zelfvoorzienend zijn, met slechts één korte geplande stroomonderbreking om de vijf jaar.”
Bannerafbeelding: surangaw, Getty Images
Suggesties?
Kom je andere leden op het forum tegen die iets bijzonders doen of ken je medetweakers die met leuke diy-projecten bezig zijn die interessant kunnen zijn voor een interview? Meld dat dan in dit topic of stuur een PB.