Inleiding
In navolging van de reguliere MacBooks en kleinere MacBook Pro's kregen ook de 17"- MacBook Pro's van Apple begin 2009 een behuizing die uit één blok aluminium wordt gefreesd. Ook de hardware kreeg een revisie, met een snellere processor, meer geheugen en een dubbele gpu. Het topmodel onder de Apple-notebooks kon voortaan over een door 4GB ddr3-geheugen ondersteunde Intel Core 2 Duo T9550-processor beschikken. Apple maakt gebruik van twee gpu's, de GeForce 9400M en de 9600M GT van Nvidia, waarbij de laatste een resolutie van 1920x1200 pixels mogelijk maakt, zodat video op de volledige full-hd-resolutie weergegeven kan worden.
De MacBook Pro geopend
Met de ten opzichte van de 15"-MBP vernieuwde unibody-behuizing verdween voor de eindgebruiker wel de mogelijkheid een tweede accu te gebruiken: de lithiumpolymeer-accu is ingebouwd en alleen in een gespecialiseerd servicecentrum kan de accu aan het eind van zijn levensduur worden vervangen. Ook het trackpad werd onder handen genomen, en ontbeert voortaan een aparte knop. In plaats daarvan fungeert het hele trackpad als knop, terwijl multitouch-ondersteuning uiteraard ingebouwd is.
Tweakers.net nam het 17"-model van de nieuwste MacBook Pro onder de arm om dit aan een test te onderwerpen.
Specificaties en prijzen
Specificaties
| Merk en type |
Merk |
Apple |
Productserie |
MacBook Pro |
Type |
17" 2.66GHz (Unibody - begin 2009) |
| Technische specificaties |
Cpu |
Intel Core 2 Duo T9550 |
Moederbord-chipset |
Nvidia GeForce 9400 |
Geheugengrootte |
4GB |
Geheugentype |
ddr3 |
| Videointerface |
Videochip |
Geforce 9600M GT |
Verbinding (video uit) |
Mini Display Port |
Schermdiagonaal |
17" |
Schermresolutie |
1920x1200 (wuxga) |
| Opslag |
Hardeschijf-grootte |
320GB |
Optische drive-type |
dvd+/-rw dl |
| Interfaces |
Verbinding (usb/Firewire) |
Firewire 800, 3x usb 2.0 |
Verbinding (wlan) |
802.11n |
Verbinding (lan) |
1Gbps |
Verbinding (bluetooth) |
bluetooth 2.0 |
Card Interface (laptop) |
expresscard 34 |
Laptop-extra's |
webcam |
Besturingssysteem |
Apple OS X |
Kleuren |
zilver |
| Verkoopstatus |
Fabrieksgarantie |
1 jaar carry-in |
| Taal |
Indeling |
qwerty |
Taal |
meertalig |
Nader bekeken
Het 17"-model van de MacBook Pro weegt net geen drie kilo en is 39,3cm breed, 26,7cm diep en 2,5cm dik. De aluminium unibody herbergt een op 2,66GHz tikkende Intel Core 2 Duo T9550, 4GB ddr3-geheugen met een kloksnelheid van 1066MHz en een harde schijf van 320GB met een sata-interface die zijn platters op 5400rpm laat draaien. Voor 2d-applicaties beschikt de laptop over een GeForce 9400M-gpu, die 256MB van het werkgeheugen gebruikt. Zwaardere grafische toepassingen kunnen leunen op de GeForce 9600M GT, die over 512MB dedicated ddr3-geheugen beschikt. De gpu's sturen een door leds verlicht 17"-beeldscherm aan, dat maximaal 1920x1200 pixels kan weergeven.
Aan de voorzijde van de MacBook Pro is het ontwerp clean gebleven: er is alleen een kleine inkeping om het 'deksel' te kunnen openen plus een semi-transparante spleet voor de slaap-led. De achterkant van de laptop is al even sober: alleen het zwarte scharnier waarmee de display-helft is bevestigd valt op.
De bovenzijde van de notebook biedt plaats aan het Apple-logo en toont verder slechts geborsteld aluminium. Ook de onderzijde is zonder noemenswaardige features uitgevoerd; de enig zichtbare bijzonderheden hier zijn de schroeven waarmee de unibody kan worden opengeschroefd, de rubber voetjes en, in witte belettering, informatie over het type.
De rechterzijkant van de Pro wordt voor ongeveer de helft in beslag genomen door de slotloading-multidrive die voor het branden van dvd's en cd's gebruikt kan worden. Ook een opening voor een Kensington-laptopslot is aan deze zijde te vinden.
Beide zijkanten: poorten en multidrive
De linkerzijde is the business end van de notebook wat de aansluitingen betreft. Van achter naar voren bevindt zich hier allereerst de MagSafe-voedingsaansluiting met daarnaast de gigabit-netwerkpoort. Voor randapparatuur volgen een FireWire800-poort en drie usb 2.0-aansluitingen. Een externe monitor kan via een Mini-DisplayPort worden aangesloten, en externe audio-apparaten kunnen hun 3,5mm-jack in de twee audiopoorten kwijt. Ten slotte kan een ExpressCard/34 in het daartoe bestemde slot worden gestoken. De accustatus kan te allen tijde, ook wanneer het apparaat is uitgeschakeld, worden gecontroleerd met een druk op de batterij-indicator, die middels acht kleine leds aangeeft hoeveel prik de lithiumpolymeer-accu nog bevat.
Poorten aan de linkerzijkant
Batterijstatus
Wanneer de bovenhelft eenmaal is opengeklapt, valt het grote beeldscherm met een beelddiagonaal van 17 inch vanzelfsprekend direct op. Dit van led-backlights voorziene scherm heeft een zwarte rand van omstreeks anderhalve centimeter, waar in het midden van de bovenrand de webcam prijkt. Bijna onzichtbaar naast de webcam zijn de lichtsensor en een indicatie-led te ontwaren, en op de onderrand prijkt de tekst 'MacBook Pro'.
De iSight-camera
De onderkant van het beeldscherm
Het 'werkblad' van de Mac bevat niet alleen het toetsenbord, dat bestaat uit afzonderlijke toetsen die duidelijk van elkaar gescheiden zijn, ook het grote touchpad of trackpad, de aan/uit-knop en de speakers zijn hier te vinden. De zwarte toetsen met witte letters en symbolen hebben een ruime spacing.
Powerknop
Een flinke portie van de ruimte aan de voorzijde wordt in beslag genoemen door het trackpad, dat geen knoppen heeft, maar zelf één grote knop is. De polssteunen bieden meer dan voldoende ruimte om de handen comfortabel te laten rusten, zonder last van de onderrand van de laptop te krijgen.
Praktijk
Te groot voor op schoot
Deze 17"-variant van de MacBook Pro is nauwelijks geschikt comfortabel om op schoot op de bank te gebruiken: de afmetingen zijn daarvoor te groot en het gewicht te hoog. Desalniettemin valt op dat wanneer het apparaat toch op schoot wordt gehouden, de verlichting van de toetsen onvoldoende afgeschermd is. Afhankelijk van de kijkhoek levert de toetsverlichting weinig aantrekkelijke lichtranden langs de toetsen op. Ook het grote en relatief zware scherm gedraagt zich niet geheel zoals het hoort: wanneer de laptop gekanteld wordt, scharniert het scherm onder zijn eigen gewicht open of juist dicht.
Toetsenbord
Naast de eerder gemelde 'backlight-bleeding' die onder bepaalde kijkhoeken zichtbaar is, valt de grootte van het toetsenbord op: voor een 17"-notebook is dat aan de krappe kant. Niet alleen ontbreekt het op Wintel-machines van dit formaat gebruikelijke numerieke toetsenbord, ook zijn sommige toetsen kleiner dan je zou verwachten. Zo is vooral de Enter-toets wat klein bemeten en ook de linker Shift-toets is erg bescheiden van omvang., Wellicht koos Apple voor dit formaat om ruimte te scheppen voor de speakers, waarmee de drivers, omhuizing en grille worden bedoeld, die aan weerszijden van het toetsenbord geplaatst zijn.
Lekkend licht onder de toetsen
Trackpad
De responsiviteit van het trackpad valt niet direct te prijzen. Standaard staat het grote aanraakvlak ingesteld om taps te negeren: alleen wanneer het touchpad wordt ingedrukt, reageert de onder het gehele trackpad aangebrachte schakelaar met een klikcommando. In het midden van het trackpad levert het indrukken geen problemen op, maar richting de randen moet de gebruiker onprettig krachtig drukken om een klik aan het trackpad te ontlokken. Gelukkig is dit euvel gemakkelijk te verhelpen, namelijk door het inschakelen van de optie om de MacBook Pro ook taps als kliks te laten registreren. Deze optie is te vinden in het Trackpad-venster van System Preferences. Het Trackpad-venster is overigens keurig afgewerkt: het hooveren boven een optie start automatisch een video waarin de betreffende optie gedemonstreerd wordt. Overigens rapporteren sommige MacBook Pro-gebruikers dat het trackpad na verloop van tijd wat soepeler wordt.
Geluid
De beide luidsprekers aan weerskanten van het toetsenbord zijn in staat een flinke hoeveelheid geluid te produceren, wat gezien hun formaat ook verwacht mag worden. Ten opzichte van wat voor laptops gebruikelijk is, valt de geluidskwaliteit allerminst tegen. Nadeel is echter de resonantie: ook al is de behuizing uit één stuk aluminium vervaardigd, toch zijn de trillingen van de muziek voelbaar in zowel het toetsenbord als het trackpad. Gelukkig oversturen de speakers, ook bij maximaal volume, nauwelijks. In hoeverre de trillingen op termijn de harde schijf nadelig beïnvloeden zal afgewacht moeten worden.
De ventilatiesleuf achter het scharnier
Benchmarkresultaten
De MacBook Pro is aan slechts drie benchmarks onderworpen. Dat wat schamele aantal wordt veroorzaakt door gebrek aan benchmarksoftware voor Mac OS X. Het bij veel Windows-gebruikers bekende Cinebench kan echter ook op de Mac worden gedraaid. Verder werd de Mac-specifieke Xbench-software gebruikt. Ten slotte werd de accu van de laptop aan de tand gevoeld door een videofragment met de volledige hd-resolutie van 1080p continu af te spelen.
Cinebench R10
Cinebench wordt vaak op Wintel-configuraties gedraaid, maar voelt zich net zo thuis op een Apple als op een Windows-pc. De benchmark werd gestart met achtereenvolgens de GeForce 9400M en de Geforce 9600M GT als actieve videoprocessor. Van vijf runs werd het gemiddelde genoteerd.
MacBook Pro 17" |
OpenGL, GeForce 9400M |
  4417 |
OpenGL, GeForce 9600M GT |
  4903 |
Single cpu, GeForce 9400M |
  2971 |
Single cpu, GeForce 9600M GT |
  2861 |
2x cpu, GeForce 9400M |
  5748 |
2x cpu, GeForce 9600M GT |
  5839 |
Cinebench-score: hoger is beter
De MacBook Pro presteert, zoals verwacht, bij de grafische subtest beter wanneer de 9600M GT actief is dan wanneer de 9400M wordt ingezet. Opmerkelijk is dat de GeForce 9600M GT bij de single-processortest bijna vier procent slechter scoort dan de 9400M. Wanneer twee cpu's worden ingezet, scoort juist de 9600M GT iets beter. Processorkracht blijkt dus van belang om de GeForce 9600M GT tot zijn recht te laten komen.
We vergeleken de prestaties van de 17"-MBP met die van het 15"-unibody-model, die over een op 2,4GHz tikkende processor en 4GB ddr3-geheugen op 1066MHz beschikt, en over een 250GB grote, op 7200rpm draaiende Hitachi-hdd:
MacBook Pro 15" |
OpenGL, GeForce 9400M |
  4355 |
OpenGL, GeForce 9600M GT |
  4573 |
Single cpu, GeForce 9400M |
  2635 |
Single cpu, GeForce 9600M GT |
  2648 |
2x cpu, GeForce 9400M |
  5118 |
2x cpu, GeForce 9600M GT |
  5121 |
Cinebench-score: hoger is beter
De cpu-scores zijn lager dan die van de snellere 17"-MacBook, maar liggen keurig tegen elkaar wanneer de scores met de 9400M- en 9600M GT-gpu met elkaar vergeleken worden. Ook is netjes te zien hoe de snellere 9600M GT een kleine winst ten opzichte van de 9400M behaalt.
Xbench 1.3
De Mac-benchmarktool Xbench werd gebruikt om een indicatie van de prestaties van het hele systeem te krijgen. De software test de prestaties van de processor, het geheugen, de harde schijf en de videokaart; de testresultaten worden gecombineerd tot een prestatie-index. Ook deze benchmark werd met achtereenvolgens de Geforce 9400M en de 9600M GT als actieve gpu gedraaid, waarbij het gemiddelde index-cijfer van vijf runs werd genoteerd.
MacBook Pro 17" Xbench-score |
MBP met GeForce 9400M |
  137,9 |
MBP met GeForce 9600M GT |
  56,7 |
Xbench-score: hoger is beter
Opnieuw verrast de MacBook Pro met zijn prestaties in negatieve zin: de index-score van de laptop op de 'high performance'-stand, waarbij de 9600M GT wordt ingezet, is slechts een fractie van de score wanneer de 9400M-gpu aan het werk wordt gezet. Wanneer de scores echter individueel bekeken worden, blijkt de '9600' op bijna alle fronten ongeveer gelijkwaardig aan de '9400' te presteren. De score van de 9600 op de User Interface-subtest is echter belabberd laag: die bedraagt ongeveer 12, waar de 9400 daar ongeveer 315 neerzet. Wanneer de score van de User Interface Test buiten beschouwing blijft, presteert de MacBook Pro met beide gpu's ongeveer even hoog. Aldus werden de scores van de verschillende subtests opgeteld en werd het gemiddelde van de runs wederom berekend:
MacBook Pro 17" Xbench-score |
MBP met GeForce 9400M |
  1066,3 |
MBP met GeForce 9600M GT |
  1044,8 |
Xbench-score: hoger is beter
Hier blijkt dat de prestaties met beide gpu's nagenoeg gelijk zijn, waarbij de cpu-prestaties en harde schijf-prestaties onder de 9400 iets beter zijn dan onder de 9600.
Weer werd ter vergelijking ook het 15"-unibody-model op de testbank gezet:
MacBook Pro 15" Xbench-score |
MBP met GeForce 9400M |
  124,3 |
MBP met GeForce 9600M GT |
  127,6 |
Xbench-score: hoger is beter
De Xbench-resultaten van de 15"-MacBook Pro vertonen niet de merkwaardige vrije val in de User Interface Test, en met de 9600M GT-gpu presteert de laptop marginaal beter dan met de 9400M-gpu. De snellere 17"-versie verslaat hier, logischerwijs, zijn tragere broertje, ook wanneer naar de Xbench-resultaten zonder de User Interface-score wordt gekeken. De 15"-MBP scoort met de 9400M actief 953,4 punten en met de 9600M GT komt de score op 987 punten uit. Erg groot zijn de verschillen dus niet.
Accuduur
Teneinde de accuduur te testen werd een worst-case scenario in de vorm van het afspelen van een 1080p-videofragment gehanteerd. Deze video werd in een loop afgespeeld tot de MacBook Pro zichzelf uitschakelde. Voor de test werd gestart, werd de screensaver uitgezet en werd het slaapgedrag geheel uitgeschakeld, zodat de Mac gedwongen werd zich op het laatst mogelijke moment in de slaapstand te zetten. Uiteraard werd de accu voor de test volledig opgeladen.
MacBook Pro 17" accutest |
MBP met GeForce 9400M |
  202 |
MBP met GeForce9600M GT |
  228 |
Accutijd in minuten; langer is beter
Wederom een opmerkelijk resultaat: met de GeForce 9600M GT actief hield de Macbook Pro het langer uit dan wanneer de minder presterende 9400M-gpu de videobeelden renderde. Dit zou wellicht veroorzaakt kunnen worden doordat de 9600M GT-gpu hd-content efficiënter kan decoderen.
Conclusie
De meest eenvoudige uitvoering van de MacBook Pro 17" kost nog altijd bijna 2500 euro. Gezien de geringe verhoging van de kloksnelheid ten opzichte van de vorige editie van de laptop kan de snelheid nauwelijks een factor zijn in de overweging om al dan niet te upgraden. De grafische prestaties en het geheugen zijn daarentegen wel aanzienlijk verbeterd dan wel uitgebreid, wat, gecombineerd met het slankere design, wellicht de aanschaf rechtvaardigt. Daarbij moet wel bedacht worden dat het unibody-concept, hoe aantrekkelijk het ontwerp misschien ook is, wel een beperking voor het wisselen van de accu met zich meebrengt.
De gesloten laptop
Het grotere touchpad is uiteraard welkom, maar het klikken met het trackpad in plaats van met een toegewezen knop kan ergernis doen ontstaan. Het kunnen tappen in plaats van klikken is een verademing, aangezien het fysieke klikken, zeker richting de hoeken van de trackpad, niet erg comfortabel is.
De MacBook Pro van opzij
Al met al heeft Apple met de 17"-unibody MacBook Pro een knappe notebook afgeleverd, die dankzij zijn afmetingen echter nauwelijks geschikt is om echt als laptop gebruikt te worden. Wie echter stevige prestaties op een mobiel platform wenst en de notebook als vervanging van de desktop gebruikt, zal zich niet snel bekocht voelen.