UPDATE: SAILFISH OS UIT BETA
Op 18 maart 2014 verscheen de update 1.04.20 die Sailfish OS uit de beta fase tilt. Inmiddels gebruik ik de Jolla standaard als telefoon, naast een Android voor werk. Dat laatste is significant, omdat ik op de Android gebruik kan maken van bepaalde apps als Internet banking. Dat doe ik liever alleen met officieel door de bank gepubliceerde apps, ivm veiligheid. Ook zou de bank een claim kunnen afwijzen bij gebruik van een niet officiële app.
Verder kan ik prima uit de voeten met wat de Jolla biedt. In de community worden mooie native apps gemaakt voor allerlei diensten. Voor Whatsapp is er de mooie app MitäKuuluu:
https://openrepos.net/comment/2205#comment-2205. Deze app is te downloaden via OpenRepos (niet in de Jolla Store) en doet alles wat whatsapp biedt.
Voor Twitter is er het heel fijne Tweetian
https://openrepos.net/content/veskuh/tweetian-sailfish-os (ook te vinden in de Jolla Store). Voor Facebook de basic app 'Friends', hoewel ik deze laatste niet heb geprobeerd. Heel goed gevuld is de eigen app store nog niet, maar je kunt natuurlijk via Amazon of Yandex, of andere Android stores, toch aan heel veel apps komen. Idealiter gaan publishers ook meer apps bij Jolla zelf publiceren: kleine moeite voor hen, maar voor de gebruiker wel zo fijn.
De nieuwste update heeft veel gedaan voor het verbeteren van de stabiliteit. Er waren enkele bugs waardoor de telefoon heet kon worden (3g en wifi gerelateerd) of kon vertragen of zelfs crashen. Dit is nu allemaal veel beter. Het systeem voelt inmiddels vlot en soepel aan. Nog niet zo vlot als de high end Android die ik heb, maar we hebben het dan ook over een telefoon met een midrange dualcore.
Met de nieuwste update is ook de batterijduur verbeterd. Met gemiddeld gebruik haal ik gemakkelijk een volle dag. Verschillende diensten synchroniseren dan in de achtergrond. Op grond hiervan heb ik de score verhoogd naar 4*.
Is Sailfish nu echt af?
Hoewel het bèta label is verwijderd, zou ik niet zeggen dat Sailfish nu af is. Zo werd de telefoon aangekondigd als 4G, maar is dit softwarematig nog niet aangezet (hardware is wel aanwezig). Ook zijn er nog verbeteringen wenselijk in het notificatiesysteem en tweaks in user interface. Gebruikers kunnen bugs en feature requests indienen op
https://together.jolla.com/questions/. Jolla heeft dus een heel open benadering en dat is leuk om mee te maken. Op basis van de input op het forum en de eigen roadmap worden ongeveer maandelijks updates uitgebracht.
Eerlijk is eerlijk: Microsoft werkt al enkele jaren aan Windows Phone (met veel ervaring door Windows Mobile). Ook dat systeem is nog steeds niet af: een notificatiesysteem wordt nu pas verwacht met de 8.1 update. In vergelijking daarmee is Jolla al heel ver met Sailfish OS. Toch vereist het OS nog aanpassingen, maar dat zijn typische zaken die komen wanneer mer mensen het toestel echt in handen hebben en feedback geven, of wanneer andere fabrikanten het systeem ook gaan implementeren en bijdragen aan de ontwikkeling.
Jolla heeft behoorijk wat Venture Capital aangetrokken en zou dus voldoende lange adem moeten hebben, mits ze hun milestones halen. Tot nu toe heb ik nog geen major FU's gezien en ik hoop nog steeds dat ze het redden om in een paar jaar een stabiele omzetbasis te hebben. Sailfish werkt prima als UI en Jolla kan mooie hardware maken (met spannende The Other Halves in aantocht). Dit soort innovatie kand de smartphone markt wel gebruiken, net zoals we ook best een niet-Amerikaans OS kunnen gebruiken (mooie woorden van Obama veranderen hier niets aan wmb).
In de tekst hieronder nog een paar kleine updates. Foto's blijf ik nog even schuldig.
Oorspronkelijke review:
In mei al besteld, nu eindelijk in huis: de Jolla! De eerste smartphone van het het bedrijf met dezelfde naam en ook de eerste smartphone die uitkomt met het nieuwe Sailfish OS.
In deze review geef ik mijn mening over de telefoon en het OS. Daarbij drie kanttekeningen:
- Dit is een groeidocument. De eerste indruk schrijf ik twee dagen na ontvangst van het toestel. De ervaring zal ik later uitbreiden en dat betekent dat de score ook her en der nog kan veranderen
- De Jolla draait op Sailfish OS Beta. Het kan dus ook nog niet een review zijn zoals die voor andere, meer volwassen, platforms zou kunnen worden geschreven.
- Jolla heeft aangekondigd om maandelijks updates uit te rollen in deze fase. Dit betekent dat bepaalde issues snel kunnen worden opgelost. Ik zal proberen dit zo goed mogelijk bij te werken. Er zijn inmiddels (18-12-2013) al twee updates verschenen sinds de lancering, dus ze werken lekker door!
Gezien het bijzondere karakter van de telefoon bestaat deze review uit drie delen. Allereerst een aantal algemene opmerkingen. Vervolgens de standaard elementen van de review (de uitleg van de scores) en tot slot wat opmerkingen over het bedrijf, de ontwikkeling en de $1 Million question: zal Jolla erin slagen een eigen plek te veroveren in de smartphone markt?
Algemeen
Een aantal bronnen en andere reviews:
Zoals gezegd is het OS nog in Beta, dus ik zie het vooral als een showcase toestel: het bewijst dat Jolla een werkende smartphone naar de markt kan krijgen, het bewijst dat er interesse is in de markt om met dit systeem aan de slag te gaan en het bewijst dat het systeem in de basis goed werkt. Dat betekent echter ook dat de telefoon en het systeem nog niet helemaal af zijn. Als consument moet je je dit goed realiseren: het werkt nog niet zo soepel als een Android/WP/iPhone en veel diensten zijn nog niet goed beschikbaar. Later meer daarover.
BEOORDELING
Kort even alle onderwerpen:
1. Bereik:
Zeer goed. Snel verbonden met wifi en heeft veel beter bereik dan de HTC One S op dezelfde plaats en op hetzelfde netwerk. 3G-bereik is ook beter dan bij de One S. Schakelen tussen netwerken gaat (wifi - 3G) snel en bijna onmerkbaar.
4G is hardwarematig mogelijk maar nog niet ondersteund. Dat komt binnenkort met een update (aangekondigd bij lancering).
2. Scherm:
Met 960x540 pixels op 4,5" heb je niet het meest luxueuze scherm te pakken, maar de resolutie is voor mij voldoende (ook niet meer dan dat). Het oogt iets scherper dan de One S die dezelfde resolutie op 4,3" heeft, maar dan met Pentile layout.
Contrast is vrij laag: zwart is niet echt diep zwart en wit oogt een beetje grauw.
Kijkhoeken zijn OK
Kleuren zijn wel vol
Het scherm ligt mooi aan de oppervlakte.
Al met al een voldoende, maar zeker ruimte voor verbetering.
3. Accuduur:
In het begin zeer slecht, maar na enkele cycli red ik nu (met licht/gemiddeld gebruik) redelijk gemakkelijk een lange dag. Zelfs met veel belletjes, beetje browsen en enkele foto's lukt dat. Niet echt spectaculair, maar er zou nog verbetering te halen zijn in het optimaliseren van de drivers etc.
NB na update OS 1.04.20 is de accuduur flink verbeterd. Haalt nu met gemak een volle dag bij gemiddeld gebruik.
4. Gebruiksgemak:
Op het niveau van het systeem is dat goed. Binnen enkele dagen zijn de gestures helemaal gewend en ook de logica achter het systeem.
Qua praktisch gebruiksgemak kan er nog veel worden verbeterd, maar dat ligt vooral aan de beta-status van het OS op dit moment.
Voorbeeld: in de camera-app kun je niet direct door naar de Galerij (en weer terug). Dat gaat dus altijd via het homescreen. Dit kan wel: door swipe naar rechts kom je in de galerij.
5. Desgn:
Goed. Zeker apart en eigenwijs. Het is een behoorlijk forse telefoon, maar hij ligt wel lekker in de hand. Alles voelt stevig en goedgebouwd in een combinatie van plastic en aluminium. Het design met de twee helften lijkt op twee van die plastic snijplanken die op elkaar zijn geplakt. Lekker speels en in mijn optiek ook gewoon mooi.
6. Bouwkwaliteit en afwerking:
Heel goed met een paar kleine puntjes. Ten eerste sluit bij mij TOH (zowel de witte als de rode) niet helemaal goed aan in een hoek van de telefoon. Ten tweede hadden sommige randjes nét iets strakker passend kunnen zijn. Nu blijft er snel stof/haar in vastzitten.
Maar let wel: dit zijn de enige twee kleine punten. Voor de rest is de bouwkwaliteit en afwerking echt prima.
Update: een paar onvrijwillige valtests bevestigen de robuuste bouwkwaliteit...
7. Stabiliteit en Betrouwbaarheid:
Voor een Bèta-OS vind ik het al heel stabiel. Ik heb nog geen system-crashes meegemaakt of andere rare bugs op het niveau van het OS.
Wel ervaar ik problemen met de Android VM. DIe lijkt soms helemaal afgesloten, waardoor Android-apps tijdelijk niet opstarten. Dat verschilt ook nog eens per app, dus een beetje vreemd.
Ook is de integratie van Android apps nog niet optimaal. Notificaties kunnen wel worden getoond, maar dan moet de app actief zijn. Dat werkt dus niet automatisch op de achtergrond.
Over het gebruik van Android apps zal ik later meer schrijven, wanneer ik er meer van heb geprobeerd.
Ook binnen dit punt te noemen: de connectie met mijn Bluetooth Carkit verloopt echt perfect.
8. Beeldkwaliteit opname:
Niet spectaculair, maar er is wel iets interessants mee aan de hand: er lijkt totaal geen ruisonderdrukking te worden toegepast. In minder goed licht zie je dan al snel ruis, maar de scherpte in de opname blijft ook beter behouden. Interessante keuze van Jolla om het zo te doen en wellicht dat ze later meer instellingen gaan toevoegen.
Verder is het dynamisch bereik vergelijkbaar met de One S. Automatische instellingen zijn soms een beetje in de war (witbalans), maar focus is redelijk goed en betrouwbaar.
Update: De score een punt verlaagd. Beelden zijn op zich vergelijkbaar met de One S, maar de Jolla heeft meer moeite met het kiezen van de juiste belichting en witbalans. Er mislukken dus iets meer foto's. Ook is de One S natuurlijk niet meer de State of the Art.
9. Featureset:
De telefoon heeft de basics in huis, maar mist een aantal spannende features.
Het mooie is dat veel hiervan kan worden toegevoegd met de poorten voor The Other Half. Er is al een hack voor draadloos laden, maar er kan nog veel meer: toetsenbord, extra accu, zelfs een tweede scherm (e-Ink) zou mogelijk moeten zijn. Ik ben benieuwd wat er allemaal bedacht en gemaakt zal worden...
10. Prijs:
Voor dezelfde prijs koop je de Nexus 5 met veel betere specs. Maakt dat de Jolla te duur? Ik vind persoonlijk van niet.
De specs zijn redelijk vergelijkbaar met Samsung Galaxy S4 Mini en de prijs is dat ook. Maar daarnaast is het ook een eerste toestel op een nieuw systeem en dan kun je niet direct de allerbeste specs tegen de allerlaagste prijs verwachten.
Jolla heeft hard gewerkt aan het bouwen van het OS, het ontwerpen van de telefoon en het opzetten van de productie. Tegelijkertijd wordt deze telefoon in een beperkte eerste oplage geproduceerd (schatting: 20.000 - 50.000). En er zit (voor mij althans) ook waarde in andere aspecten van de telefoon en het bedrijf:
- een uniek product
- een Europees mobiel OS: yeah!
- een sympathieke start-up
- Niet alles verloopt per se via Amerikaanse servers
- Open source en veel nadruk op de community
Wat dit waard is verschilt voor iedereen, maar ik vind de prijs/specs al met al heel OK voor eerste release. Een volgende telefoon zal duidelijk betere specs moeten hebben om meer mensen over de streep te trekken, maar voor nu OK.
Tot zover mijn eerste indrukken. Later meer (denk over enkele weken). Dan ook met wat foto's.
CONCLUSIE
Voorlopig is mijn conclusie dat de Jolla zeker potentie heeft. Tegelijkertijd is veel nog niet af. Jolla belooft maandelijkse updates en een forum waar gebruikers hun tips/klachten en wensen kunnen delen met de ontwikkelaars. Het pad zou er als volgt uit kunnen zien: dit jaar gebruiken om met enkele tienduizenden gebruikers het OS verder te ontwikkelen en optimaliseren; over ongeveer een jaar een nieuwe telefoon die al meer richting de mainstream kan gaan; in de jaren daarna verdere groei.
Daarbij is van belang in hoeverre Jolla steun vanuit de industrie weet te mobiliseren. DNA in Finland steunt het bedrijf tot nu toe zeer goed en er is een deal met een Chinese telefoonketen, maar verder blijft het nog een beetje vaag. Mozilla maakt op dat vlak meer indruk met steun van providers en fabrikanten, maar dat systeem heeft toch een andere insteek door de focus op html-5 webapps.
Het blijft afwachten wat de toekomst zal brengen voor Jolla, maar ik ben wel blij dat ik een steentje heb bijgedragen door mijn preorder en aankoop!
:fill(white):strip_exif()/i/1384778259.jpeg?f=imagemediumplus)
:fill(white):strip_exif()/i/1384778260.jpeg?f=imagemediumplus)
/u/526319/crop64213ad1e18cb_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/281678/penguin%2520pingouin%2520pinguino%2520666%2520small.png?f=community){kind=small}