Intel Core 2 Duo E8400: bang for bucks!
[img=620]eW3y5DoH[/img]
De Intel Core 2 Duo E8400 (Wolfdale) is momenteel één van de meest gewilde stukjes hardware dat op het moment verkrijgbaar is. Het is zelfs zo gewild dat de prijs met 20% is
gestegen. Dit is niet geheel zonder reden uiteraard, de specs liegen er ook niet om:
- 45nm
- SSE 4.1
- 6MB L2 Cache
- Fast Radix 16 divider
- Super Shuffle Engine
Het moge duidelijk zijn: alles wat de eerste Core 2 Duo serie (Conroe) heeft grootgemaakt, is verder verbeterd. Het zijn weliswaar geen revolutionaire veranderingen, maar toch goed voor een leuke prestatiewinst.
Mijn Intel Core 2 Duo E8400
Ik heb de mijne besteld door middel van een pre-order op 2 januari. Dit was dus nog ruim voor de release-datum. Omdat ik geen haast had met mijn nieuwe systeem, had ik hem toen al in de pre-order gezet. Achteraf gezien blijkt dit een zeer goede beslissing geweest. Als ik de E8400 nou zou moeten kopen, ben ik ongeveer €200 kwijt i.t.t. de €171 die ik ervoor heb betaald. Al met al, een leuke besparing.
[img=620]ZxJNgAra[/img]
De E8400 wordt boxed geleverd, wat inhoudt dat er een koeler bij zit. Wat meteen opvalt ten opzicht van de Conroe serie is dat de koeler een behoorlijk stuk kleiner is geworden. Ik heb me laten vertellen dat het dezelfde koelers zijn als Intel op de Celeron reeks gebruikt. De meest logische reden waarom Intel dit gedaan heeft is: kostenbesparing. Aangezien de E8000 reeks (veel) minder warm wordt dan de E6000 reeks, kan er worden bespaard op de koeler.
[img=620]fjjVX1J2[/img]
Ik heb geen idee hoe de koelprestaties van de stock koeler zijn. Ik heb direct de Arctic Freezer 7 Pro erop gezet. Dit vanwege mijn eerdere uitstekende ervaringen met deze koeler.
Goed, verder naar waar iedereen op zit te wachten: benches!
Temperaturen & Benches
Het meten van de temperatuur was onder Vista x64 nog wat werk, aangezien CoreTemp 0.96.1 een driver nodig had die niet 'gesigned' was. Gelukkig was daar na enig google-werk een
oplossing voor te vinden. Wat meteen opvalt is dat de chip erg koel is op de stockfrequentie, 3 GHz. Idle worden de
cores niet warmer dan 27 graden en onder 100% load 38 graden. Nogmaals, dit is met een Arctic Freezer 7 Pro koeler. Ik heb geen referentie met boxed koeler.
Cinebench R10 scores
Rendering (1 CPU): 3677
Rendering (x CPU): 7144
OpenGL Standard: 5477
Onwaarschijnlijk hoge scores voor een dualcore CPU. De E8400
nadert scores van de langzaamste Phenom processors, die daar 4 cores voor nodig hebben. Natuurlijk is de E8400 een stuk hoger geclockt, maar toch...
3D Mark 2006
Total: 12061
CPU: 2785
3D Mark is getest in combinatie met een
Asus 8800 GTS, 512MB (G92). Driverversie: 169.25. De test is gedaan op de stockfrequenties van zowel de CPU als GPU.
SuperPi 1.5 Mod
1M: 15.475 sec
16M: 7m 13.368 sec
Niet echt heel spannende resultaten...

Als laatste test heb ik de CPU test gedaan van de laatste SiSoftware Sandra Suite.
SiSoftware Sandra
CPU Benchmark Results
Dhrystone ALU : 25008MIPS
Whetstone iSSE3 : 18655MFLOPS
Overclocking
Waar de Conroe's al goede overclockers bleken te zijn, gaat de Wolfdale nog een stapje verder. Dit is ook logisch als je kijkt naar het productieprocedé: 45nm. Ook wordt er gebruik gemaakt van zogenaamde "High-K" materialen in de transistors die 20% sneller kunnen schakelen en tegelijk 30%
minder stroom verbruiken. Het overklokken van mijn E8400 was kinderspel. Zelfs een overclock-leek als ik heb hem zonder problemen op 3.6 GHz kunnen krijgen

Slechts een simpele verhoging van de FSB naar 400 MHz en het zelf instellen van de geheugentimings was genoeg. Het systeem is compleet stabiel op stockvoltage (auto-setting in de bios). Uiteraard stijgen de temperaturen wel door de overklok, maar dit is zeer beperkt. Op 3.6 GHz is de core-temperatuur idle slechts 32 graden. Op full load is er wel een significant verschil ten opzichte van de normale frequentie. Op full load worden de cores 49 graden. Saillant detail: dit is nog altijd 6 graden onder mijn oude Prescott, die idle 55 graden is
Dezelfde testen als hierboven heb ik ook op 3.6 GHz gedaan:
Cinebench R10
Rendering (1 CPU): 4401
Rendering (x CPU): 8599
OpenGL Standard: 6295
3D Mark 2006
Total: 12625
CPU: 3319
SuperPi 1.5 Mod
1M: 12.979 sec
16M: 6m 12.123sec
SiSoftware Sandra
CPU Benchmark Results
Dhrystone ALU : 29963MIPS
Whetstone iSSE3 : 24375MFLOPS
Zoals verwacht, een duidelijke verbetering van de scores.
Overclocking part 2 - Op naar de magische 4 GHz
[img=620]lU1JXVwt[/img]
Nadat ik mijn E8400 stabiel heb gekregen, vond ik in eerste instantie wel best zo. Immers, 3.6 GHz is meer dan voldoende voor alle programma's en mijn FSB liep mooi 1:1 met het geheugen. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en ik wilde toch wel eens de grenzen van processor gaan opzoeken.
Voordat ik richting de 4 GHz ging overclocken, heb ik eerst op 3.6 GHz nog geprobeerd mijn vCore zo laag als mogelijk in te stellen. Uiteindelijk heb ik systeem stabiel gekregen op een vCore van slechts 1.225 volt. Een afname van 0.15 volt ten opzichte van de auto-setting in de bios (1.375 volt). Uiteraard had dit ook nog een positief effect op de temperatuur. Met name onder 100% load scheelde het toch alweer 2-3 graden.
Op naar de 4 GHz dan maar. Na alle settings (inclusief memorytimings, fsb-strap) weer op auto gezet te hebben, klokte hij eenvoudig over naar 4 GHz. Het enige wat ik zelf heb ingesteld was de FSB en de vCore. De FSB stond ingesteld op 445 Mhz en de vCore op 1.35 volt. De 1.35 volt was genoeg om het systeem stabiel te houden tijdens 100% load. Een nadeel ten opzichte van de vorige overclock (3.6 GHz) was dat het geheugen niet meer op 4-4-4-15 kon lopen en daardoor de timings losser waren. Het overclocken (890 MHz) van het geheugen was geen probleem. Ook de FSB strap moest verhoogd worden, wat ook lossere timings op de northbridge gaf. Echter, de toename in rauwe megahertzen maakten dit verschil ruimschoots goed. Uiteraard heb ik ook een aantal benchsmarks gedaan op 4 GHz:
Cinebench R10
Rendering (1 CPU): 4866
Rendering (x CPU): 9532
OpenGL Standard: 6748
Om deze scores maar eens in een ander
perspectief te plaatsen: de E8400 scoort bijna 1000 punten meer dan een Q6600. Let wel: de E8400 is wel stukken hoger geclockt dan de Q6600 die als referentie wordt gebruikt.
3D Mark 2006
Total: 12941
CPU: 3695
SuperPi
1M: 11.777 sec
Helaas had ik niet de tijd ervoor om hem zo uitgebreid te testen als de vorige overclocks, maar de resultaten spreken weer voor zich. Een toename van 10% van de scores over de hele linie. De temperatuur was op 4 GHz ronduit goed te noemen. Slechts een marginale stijging t.o.v. 3.6 GHz. Op 4 GHz was de temperatuur idle 34 graden en onder 100% load 52 graden.
Ik wilde het niet bij 4 GHz laten. Ik wilde het onderste uit de kan halen wat betreft deze processor. Daarom ging ik nog wat verder. Ik heb de E8400 op 4160 (460x9) MHz gekregen. Helaas was dat niet helemaal stabiel, maar dat verwijt ik aan mijn te lage vCore (1.375) die ik had ingesteld. Ik verwacht wanneer ik deze > 1.4 volt had gezet dat
nog hogere snelheden geen probleem zouden zijn geweest.
Mijn systeem draait nou weer 'gewoon' op 3.6 GHz, nog altijd een overclock van 20%. De timings van het geheugen en northbridge kunnen nou ook weer een stuk strakker worden gezet.
It takes two to tango
In deze review heb ik de hele tijd lopen benadrukken wat voor een monster de E8400 is, maar ik vind het goed om toch even stil te staan bij het moederbord. De Asus P5E maakt het mogelijk om de processor zover te pushen. Ondanks de beruchte vDroop is het een meer dan uitstekend overclock bord.
Conclusie
De bovenstaande resultaten laten maar ruimte voor één conclusie: de E8400 is een beest van een processor. En dan heb ik nog niet eens de specifieke SSE 4.1 instructies kunnen testen. Ik heb de CPU nog niet eens vol op zijn staart getrapt om tot 3.6 GHz te komen. Nóg hoger overclocks zijn zeker mogelijk; het was van mij een keuze om het bij 3.6 GHz te houden. Echter, het overclocken boven de 4 GHz net zo eenvoudig als overclocken naar 3.6 GHz.
Heb je nog geen behoefte aan een quadcore en je wilt een dualcore met een erg aantrekkelijke prijs/prestatie verhouding dan is de E8400 eigenlijk onvermijdelijk. Helaas is de prijs door schaarste nou 20% gestegen tot ongeveer €200, maar dat neemt niet weg dat je nog steeds een erg goede koop doet. Bovendien zullen de prijzen t.z.t. wel dalen, maar binnen welke periode is koffiedik kijken. Als ik dan toch een negatief puntje moet noemen is het de prijsstijging wel, al had ik hem voor €171.
/edit (5 februari): Typefoutjes verbeterd en verduidelijkingen.
/edit (16 februari): Grote update met betrekking tot het verder overclocken (4+ GHz) en een klein gedeelte van de conclusie herschreven. Nieuw plaatje CPU-Z toegevoegd (overclock 4 GHz i.p.v. 3.6 GHz).
/edit (17 februari): Klein foutje verbeterd. Thanks Digibilly!