Achtergrond
In samenwerking met bol.com werd door tweakers.net een aantal
reviewers gevraagd voor een serie nieuw verkrijgbare laptops. Ik werd uitgekozen om de ASUS Vivobook Pro 15 OLED M3500QC-L1297W te beoordelen. Hiervoor heb ik de laptop in bruikleen gekregen voor twee weken en krijg voor het schrijven van de beoordeling een waardebon.
Ik zou mezelf omschrijven als ‘ervaren gebruiker’ die het liefst zijn eigen PC’s bouwt en repareert. Ik heb een eenvoudige laptop ‘voor als het nodig is’ en heb ook regelmatig een laptop kunnen repareren, maar werk verder het liefst achter mijn bureau met een high-end PC, groot scherm en een mechanisch toetsenbord.
Als zodanig probeer ik een evenwichtige review te schrijven van deze Vivobook Pro en kijk daarbij naast de eigenschappen ook naar de beoogde doelgroep van de laptop. ASUS beschrijft de laptop als ‘the best ASUS OLED laptop for creators’. Ik ben zelf geen ‘creator’ in professionele zin, maar heb in mijn naaste omgeving genoeg mensen die min of meer in die doelgroep zitten. Zelf heb ik redelijk wat ervaring met fotobewerking en in iets mindere mate, vooral hobbymatig, met video-bewerking.
Deze beoordeling is geen uitvoerige serie metingen en benchmarks. Ik mis hiervoor de benodigde tijd, kennis en tools. Ik beoordeel de hardware en ervaring ervan naar eigen inzicht en probeer ook voor de beoogde koper van toegevoegde waarde te zijn bij zijn of haar beslissing. Het is dus echt een gebruikersreview. Ik wil de lezer aanmoedigen om eventuele aanvullingen in de reacties te lezen en mochten er correcties (van feitelijke onjuistheden) nodig zijn dan zal ik die natuurlijk in de review opnemen.
Inhoudsopgave
Inleiding |
Verpakking en Accessoires |
Behuizing en Features |
Onder de Motorkap |
Beeldscherm |
Accu en Koeling |
Software |
Conclusie |
Externe Links
Inleiding
De campagne rondom de serie laptops van bol.com focust zich op verschillende merken, modellen en prijsklassen. In dit geval gaat het om de ASUS Vivobook Pro 15 OLED met AMD Ryzen 7 5800H processor, Nvidia RTX 3050 grafische kaart, 16GB RAM intern geheugen en 521GB SSD opslag.
Bol.com heeft naar eigen zeggen een Build-To-Order laptop in de verkoop. Dat kan verwarrend zijn omdat je dan uitgaat van een laptop die je zelf tot op zekere hoogte samen kunt stellen. Dat is niet het geval. Het gaat om een variant van de Vivobook Pro 15 OLED M3500QC die uitsluitend bij bol.com verkrijgbaar is. Wat het verschil is met de andere Ryzen 7 M3500QC die ook bij andere webshops verkrijgbaar is heb ik niet kunnen achterhalen. In de Pricewatch zijn die laptops
qua specificaties identiek aan elkaar.
Okay, aan de slag!
Verpakking en accessoires
De laptop komt in een eenvoudige doos die bij het openmaken ‘The Vivobook + Environment’ te lezen geeft. Er is inderdaad geen piepschuim of overbodig plastic gebruikt bij de verpakking. Prima! Dat maakt de laptop wel iets minder goed beschermt aan de kant waar de deksel van de laptop zit, maar het risico op schade zou ik niet groot willen noemen. Verder aanwezig wat standaard papierwerk, het mag geen naam hebben, en een envelopje met wat hippe stickers. Als je dan toch milieuvriendelijk wilt zijn, laat die nutteloze stickers dan achterwege zou ik zeggen.
Verder zit in de doos een standaard oplader in twee delen; een adapterblok met stekker en gangbaar eeuwig kronkelige kabel met ronde pin connectors. Geen premium of innovatie in die hoek. USB-C zou natuurlijk mooier zijn geweest maar kennelijk komt de USB-C 2.1 specificatie die de benodigde 120 Watt zou kunnen leveren pas net om de hoek kijken. De traditionele lader is dus een begrijpelijke keuze. De oplaadkabel inclusief adapter heeft een totale lengte van ongeveer 2,8 meter.
Behuizing en features
Ik kan alvast verklappen; het gaat om een knappe laptop waar wel een reeks budgetvriendelijke keuzes zijn gemaakt. Dat blijkt vooral uit de behuizing en features.
Form factor
De kunststof behuizing heeft een mooie matte afwerking maar is wel gevoelig voor vingerafdrukken. Je vindt een riant oppervlak aan ventilatieroosters aan de achter- en onderzijde en twee kleine roosters aan de voorkant van de onderzijde voor de speakers. Lucht komt er aan de onderkant in en wordt aan de achterkant uitgeblazen. Voor een goede airflow moet je de laptop daarom wel altijd op een vlakke ondergrond plaatsen. Er is geen in- of outtake van lucht aan de zijkant. Met 1,67kg en een dikte van 1,89cm is de laptop als je kijkt naar de hardware redelijk dun en goed draagbaar. Niks op aan te merken, maar het is verder een constructie en uiterlijk dat je in het budgetsegment ook wel terug vind. Volgens een andere review is de buitenkant van de deksel metaal. Ik zou het verschil niet eens kunnen zien eerlijk gezegd.
Interface
Aan de linkerzijde zitten twee USB-A 2 poorten en twee kleine subtiele indicatie-leds. Geen idee waarom er nog USB 2 wordt gebruikt maar het zal gedaan zijn met muis en toetsenbord in gedachte. Aan de rechterzijde zit wel een USB-A én USB-C poort die USB 3.2 zijn gespecificeerd. Verder nog een HDMI-poort, een enkelvoudige audio/mic 3,5mm aansluiting en een micro-SD sleuf. Ik zou zelf een standaard formaat SD-kaart sleuf verkiezen, maar de drone- en actioncamera gebruikers zullen er blij mee zijn. Ook die HDMI-poort met versie 1.4 is een aandachtspuntje. 4K/60hz en 10-bit output is daarmee helaas uitgesloten voor je externe monitor. Dat is jammer want ik kan me voorstellen dat dat best nut kan hebben voor de professionele beeldmaker.
Camera, microfoon, speakers en vingerafdrukscanner
Daarnaast vindt je in de behuizing een webcam aan de bovenzijde met handig schuifje voor de privacy. De kwaliteit van die 720p webcam is matig. Dat geldt ook voor de microfoon en de speakers in de behuizing; je bent goed verstaanbaar, en het apparaat produceert audio die niet storend slecht is, maar daar is alles ook mee gezegd. Dat de speakers het label ‘sound by Harman / Kardon’ hebben zegt in de praktijk vrij weinig. De vingerafdrukscanner heb ik zelf niet kunnen testen omdat ik dat niet wil, maar andere reviewers van laptops uit deze serie hebben er geen klachten over.
Toetsenbord en Trackpad
Tot slot de invoerapparaten. Ook die vallen in lijn met de budget-vriendelijke ontwerpkeuzes. Het toetsenbord geeft wat mee, maar door de lichte toetsdruk valt dat in de praktijk weinig op. De toetsen zijn redelijk stabiel vergeleken met echte low-budget laptops, maar bevatten wel gewoon een standaard rubberen koepeltje zonder switch die zorgt voor een stille maar weinig inspirerende type ervaring. De toetsen zijn overigens back- en edgelit in aanpasbare sterkte, maar de daardoor zichtbare toetsmembranen maakt het visueel een beetje rommelig. Dat gezegd, beter dit dan helemaal geen toetsenbordverlichting. De trackpad is ruim en de geïntegreerde ‘links en rechts’ klik aan de onderzijde is prima. Niks op aan te merken.
Onder de motorkap
Processor en grafische kaart
Deze uitvoering van de Vivobook Pro heeft een AMD Ryzen 7 5800H APU aan boord; een knappe acht core met zestien threads processor die prima geschikt is voor alle gangbare productietaken. De AMD processor heeft een geïntegreerde Vega grafische chip die standaard wordt gebruikt voor de beeldschermaansturing en eenvoudige applicaties. Voor de beste grafische prestaties kun je, aanvullend of vervangend, gebruik maken van de aanwezige Nvidia RTX 3050 4GB chip. Standaard gebeurt dit zogenaamde ‘GPU switching’ automatisch, maar je kunt zelf instellen welke programma’s je het liefst op die RTX 3050 laat draaien. Voor mij is dit ‘duale’ gebruik nieuw, maar het is de moeite waard om je te verdiepen in hoe je dit het beste wilt managen met betrekking tot jouw persoonlijke applicatie gebruik. Zeker voor gebruikers die werken met foto en video zijn er programma’s die in verschillende mate gebruik kunnen maken van de Nvidia GPU voor het versnellen van programma-gebonden taken (renderen, modelling, encoding enz.). Mocht je er voor kiezen om de geïntegreerde Vega chip helemaal uit te schakelen, dan zou het kunnen dat je standaard meer energie verbruikt. Het verschil zal niet heel groot zijn, maar toch goed om rekening mee te houden als je vaak langer op de accu werkt.
Die RTX 3050 is overigens net als bij alle ‘laptop varianten’ gelimiteerd tot een bepaalde TGP waarde, in dit geval 50 watt. Bij de benchmarks op internet vond ik uitsluitend de 75 watt RTX 3050 laptop variant die waarschijnlijk in gaming laptops zit. Ik ben in deze review wat terughoudend met benchmarks en getallen, maar de variant in deze laptop scoort inderdaad ongeveer 4% lager (in benchmarks) door die vermogensbegrenzing. Dat valt dus op zich wel mee en een begrijpelijke keuze gezien de krappe behuizing (lees: beperkte koelruimte) en de gemiddelde eisen van de doelgroep. Het is geen gaming laptop en die RTX 3050 is er voornamelijk voor de ondersteuning in grafische toepassingen.
Overige hardware, toepassing en repareerbaarheid
Samen met de 16GB intern geheugen en de 521GB SSD (een M.2 Intel 670P) kom je uit op een vlotte machine die eigenlijk al het ‘creator’ werk wel kan bolwerken zoals 4k editen en grafische vormgeving. Er zullen misschien creators zijn die (iets) meer nodig hebben, maar dat is erg applicatie specifiek. Bovendien heb je het dan over een klasse gebruikers die voor hun specifieke workflow / applicaties hoogstwaarschijnlijk al weten welke hardware de voorkeur heeft. Qua basishardware dus een uitstekende ‘all-rounder’ zou ik zeggen die je vlot ondersteund in gangbaar werk met illustraties, foto- en videobewerking.
De Vivobook Pro is met een RTX 3050 aan boord ook enigszins geschikt voor gamen, maar verwacht geen wonderen als het gaat om veeleisende spellen. 4GB VRAM is niet bijster veel en het vermogen is beperkt. Daarnaast is de koeling niet optimaal voor continue hoge belasting, maar daar later meer over. Dat gezegd, ik heb wel wat potjes Warzone gespeeld en na wat geworstel met de instellingen (ik ben console gewend) ging dat prima. Een 15 inch scherm is dan echter wel behoorlijk aan de krappe kant.
Verder zit er een Mediatek Wifi netwerk-kaart in met Wifi 6 mogelijkheid en Bluetooth 5.0 zoals je nu mag verwachten. Het Wifi bereik is wel redelijk, maar ik heb alleen mijn iPhone als vergelijkingsmateriaal. Die iPhone doet het qua bereik wel aanzienlijk beter dan de laptop moet ik zeggen. Maar ook daar kunnen andere factoren een rol spelen zoals mijn nogal gedateerde acces point dus ‘
your miles may vary’ om het zo maar te zeggen.
Tot slot, mocht je nog wat willen upgraden aan de laptop, dan ben je beperkt tot het vervangen van de M.2 SSD schijf. RAM is gesoldeerd op het moederbord en verder, voor zover ik in video’s online kan zien, zou je eventueel op termijn nog de accu redelijk eenvoudig kunnen vervangen als die versleten is. Het openmaken van de behuizing zal relatief eenvoudig gaan (10 Torx schroefjes die allemaal direct zichtbaar zijn aan de onderzijde - zie videolink onderaan). Het had prettiger geweest als er een gebruiksvriendelijke toegang was tot de SSD, maar het is zonder die mogelijkheid ook goed te doen. Ondanks de vast gesoldeerde RAM modules kun je dus ook wel wat met het apparaat als er iets stuk gaat of als er onderhoud nodig is. Omdat het een populair model is zijn onderdelen doorgaans wel te vinden. Dat is voor mij echt het grote voordeel van een budget georiënteerde laptop. Dat maakt het toch weer net iets meer sustainable dan een laptop waar alles potdicht zit.
Beeldscherm
Dan het OLED scherm. Prachtig! Ondanks 15 inch en ‘slechts’ full HD / 60hz is kijken naar dit beeldscherm heel fijn met een goede maximale helderheid en kijkhoek. Hoewel ik de voorkeur geef aan een matte afwerking kan ik me goed voorstellen dat een glanzend scherm de kleuren beter tot hun recht doen komen, zeker bij OLED. Reflecties zijn dan wel een nadeel, maar dat is de concessie die je in deze situatie doet. OLED heeft verder wat nadelen met betrekking tot inbranden op lange termijn maar in de meegeleverde ASUS software is daar rekening mee gehouden. Een aantal instellingen in de software onder ‘ASUS OLED care’ zorgen daarvoor.
De stickers op de laptop pochen met ‘Pantone Validated’, ‘100% DCI-P3’ en ‘70% lower blue-light emissions’. Volgens Tweakers zelf zijn de beeldschermen fabriek af prima gekalibreerd. Wellicht dat dat iets met de Pantone ‘certificatie’ te maken heeft, geen idee, don’t really care. Ik zou als professional altijd zelf kalibreren, maar wellicht dat het voor de doelgroep voldoende is om met de fabrieksinstellingen te werken. De DCI-P3 kleurruimte is mooi meegenomen, maar dat is een ingewikkeld verhaal. Dat geldt ook voor blauw licht emissie. Over die beide eigenschappen zou je waarschijnlijk een boek (of Plus artikel) kunnen schrijven. Professionals moeten in ieder geval m.b.t. kennis over kleurruimte en profielen zelf aan de slag en ik laat dit dan ook verder buiten beschouwing in deze review.
Accuduur en koeling
De accu heeft een capaciteit van 63WHr (ongeveer 5260 mAh). Bij gaming laptops zie je wel wat grotere accupakketten, maar voor deze form factor is het gangbaar. In de Asus software kun je eventueel het maximale oplaadniveau aanpassen naar 80 of 60 procent om de levensduur van de accu te verbeteren. Dat kan handig zijn als je vaker alleen netstroom gebruikt. Ik heb verder geen metingen gedaan maar ik verwacht een acceptabele gebruiksduur op een acculading.
Dan de koeling. Dat gebeurd door twee heatpipe verbonden ventilatoren in de behuizing. Dit is wel een aandachtspunt. Ik heb helaas geen geluidsmeter voor handen maar die ventilatoren kunnen in de standaard modus behoorlijk aanwezig zijn. In het algemeen zal een handzame behuizing in combinatie met rappe (grafische) processoren voor minder optimale koelmogelijkheden zorgen. Dat is waarschijnlijk ook hier het geval. De ventilatoren moeten af en toe flink aan de bak. In de Asus software zijn wel verschillende ventilatieprofielen aanwezig. In een stille werkomgeving kun je bijvoorbeeld kiezen voor een ‘fluistermodus’. In de praktijk helpt dat zeker. Mocht je thuis zitten en je wilt maximaal koelen voor specifieke taken, dan kun je, mits je aan de voedingsadapter zit, een ‘prestatiemodus’ aanzetten. Dat gezegd, de laptop blijft dankzij die koeling onder maximale belasting wel fatsoenlijk gekoeld zonder dat je overmatig hete delen van de behuizing krijgt. Ondanks dat ik geen benchmarks gebruik in deze review heb ik daarvoor wel even Cinebench en 3DMark gedraaid om te zien hoe dat gaat bij maximale belasting. Ik had tijdelijk Boeing 747 op mijn bureau, maar de behuizing werd nergens overmatig heet. Ik moet hieraan toevoegen dat ik geen uitvoerige rpm/temperatuur testen heb gedaan om te kijken hoe die profielen exact werken en of er in sommige scenario’s sprake is van het afknijpen van de cpu/gpu (throttling). Dat zou kunnen, wellicht in 'fluistermodus', maar gezien de totale 95 watt TDP heb ik het idee dat het waarschijnlijk wel meevalt of geen sprake van zal zijn.
Software
Ik heb de software al een paar keer genoemd. Over het algemeen valt het mee met de bloatware. Afgezien van MacAfee die je makkelijk naar de prullenbak kan slingeren heb je denk ik wel wat aan de MyAsus utility van de fabrikant zelf. Denk dan voornamelijk aan het managen van de accu, OLED-specifieke onderhoudsinstellingen en koeling. Die instellingen zijn gebruiksvriendelijk zonder ingewikkelde opties. Uiteraard kun je als Tweaker met alternatieve tools aan de slag, maar voor de gangbare gebruiker is het eigenlijk best goed geregeld. Naast de standaard MyAsus software die dat allemaal regelt, is er ook een ProArt Creator Hub. Die heeft overlappende functies met MyAsus, maar biedt aanvullende opties voor beeldschermkalibratie en kleurprofielen. Mocht je toevallig een i1Display monitorkalibrator in huis hebben, dan kun je die direct in de app gebruiken. Ik zou zelf echter kiezen voor de software die je met je schermkalibrator hebt gekregen en deze utility samen met MacAfee gedag zeggen.
Verder wordt de laptop geleverd met Windows 11 Home. Dat kennen de meeste mensen waarschijnlijk wel.
Conclusie
De Vivobook Pro 15 OLED heeft wat budgetvriendelijke eigenschappen zoals te zien in de behuizing, camera, audio, koeling en aansluitingen. Een beperkte monitor output (HDMI 1.4 in plaats van 2.0) en de soms behoorlijk aanwezige ventilatoren vallen bij mij het meeste op. Dat gezegd, er valt bij realistische verwachtingen en na wat aanpassingen in de koelprofielen heel prettig mee te werken, zeker als je het prachtige OLED scherm meerekent. Als ‘creator’ wil je wel goed voor de dag komen, dus houd voor dat videogesprek met je nieuwe opdrachtgever wel een betere webcam achter de hand. Onder de motorkap vindt je een rappe acht kernen Ryzen 7 5800H APU en Nvidia RTX 3050 grafische kaart die voor een vlotte werkervaring zorgen bij de meeste vormen van ‘creatieve productiviteit’. Voor de all-round creative is deze laptop in mijn optiek daarom zeker geen slechte koop, zowel in puur functionele zin als voor de prijs (op moment van schrijven 999,- euro). Voor de normale kantoor-thuis gebruiker is hij ook prima geschikt, maar is de RTX 3050 in de praktijk wellicht overkill. Je bent dan echter wel in het bezit van een snelle en draagbare 15 inch laptop met een prachtig OLED scherm waar je, als je het niet laten kunt, ook een behoorlijk spelletje op kan spelen.
Bronnen en links
LaptopMedia - Asus Vivobook Pro 15 OLED (M3500) - disassembly and upgrade options
https://www.youtube.com/watch?v=jJXKGgPZYes
Tweaker Tech Hub - 3x ASUS Vivobook Review - Oled-laptops voor de massa
https://www.youtube.com/watch?v=kgzZiKZqJqg
Techspot – AMD Ryzen 5800H review
https://www.techspot.com/review/2196-amd-ryzen-5800h/
Officiële pagina fabrikant (min of meer zelfde model)
https://www.asus.com/nl/L...zen-5000-Series/techspec/