MSI MEG X570 UNIFY

Waarom gekozen voor dit moederbord?
Ik heb hiervoor altijd een Intel systeem gehad, maar ben nu naar AMD overgestapt en heb een Ryzen 5950X processor gekocht. Ik had al besloten om voor een X570 moederbord te gaan.
En dit MSI moederbord had precies de features waar ik naar op zoek ben.

• De Chipset fan moet semi passief kunnen werken omdat ik een heel stil systeem heb.
• Mogelijkheid om zonder processor de bios te kunnen update. De kans is immers erg groot dat het moederbord nog een bios versie heeft dat de 5950X processor nog niet kent.
• Minstens drie M.2 NVMe sloten. Bij dit moederbord lijkt dit ten koste gaan van het aantal SATA poorten. Dit is voor mij prima omdat ik slechts 3 van de 4 nodig heb (DVD-brander en twee SATA hot plug poorten in mijn frontpanel).
• Naast de gebruikelijke PCI-E 16x en 8x sloten een PCI-E 4x slot omdat ik een vierde NVMe SSD wil installeren (via een adapter). Hierbij is het van belang dat de bandbreedte niet wordt gedeeld met de andere M.2 sloten.
• Wifi en Bluetooth. De Bluetooth is voor mijn Xbox controller.
• Veel PWM fan headers. Het aantal op dit moederbord is precies goed voor mijn 6 casefans. De pump fan header is ook gewoon een normale PWM header.
• Twee interne USB 3.1 gen1 (5 Gbps) en één interne USB 3.1 gen2 type-C (10 Gbps).
• Niet doorslaggevend voor mij, maar een aan/uit knop, Clear CMOS knop en een Debug Led zijn wel erg fijn om te hebben.

In mijn laatste systemen had ik ieder keer een moederbord van Asus en dat beviel prima. Asus heeft echter geen enkele X570 moederbord met semi-passieve chipset fan en drie M.2 NVMe sloten.

Doel van deze review
Ik wil me voornamelijk concentreren op de praktische zaken en issues waar ik zelf tegen aan gelopen ben. Hierbij wil ik opmerken dat ik hiervoor alleen Intel systemen gehad.

Rest van mijn systeem
AMD Ryzen 9 5950X
Noctua NH-U12A CPU cooler
G.Skill Ripjaws V F4-3600C16D-32GVKC (2x 16GB 3600Mhz CL16)
GeForce RTX™ 3080 VENTUS 3X 10G OC
Samsung 970 Pro 512GB + 3x Samsung 970 EVO Plus 2TB NVMe SSD’s
Phanteks Enthoo Pro Window Zwart behuizing
Corsair RM850 voeding
6x be quiet! Silent Wings 3 High Speed PWM, 140mm casefans
EZDIY-FAB PC Front Panel Internal Card Reader
(https://www.amazon.co.uk/gp/product/B07ZH3ZQK8)
Icy Box IB-2226StS (2x hotswap bays voor 2.5”schijven)
Een DVD Writer

Bios flashen via USB
Ik heb alleen de 24-pins ATX en een 8-pins CPU stroom kabel aangesloten op het moederbord.
De bios heb ik op een 32GB USB stick gezet, waarop ook een onder andere Windows 10 installatie bestanden op staan. Het bestand heb ik volgens instructie gerenamed en in de root folder gezet. Na het drukken van de Bios flash knop begint een lampje te knippen en ook de Chipset fan hardst op zijn hardt draaien. Na verloop van tijd zie ik even het lampje van mijn USB stick branden waarna de flash button stopte met knipperen. Dit zou het teken zijn dat de bios flash gereed is. Achteraf blijkt dat er niets was gebeurd, want nadat ik de CPU had geïnstalleerd werd hij nog steeds niet herkend.
Dus heb ik de bios op een lege 8GB USB stick gezet en weer op de Bios Flash knop gedrukt. (Het is geen probleem hierbij dat de CPU geïnstalleerd is.) Na verloop van tijd zag ik weer het lampje van de USB stick branden, maar dit keer bleef ook de Flash knop nog een tijdje knipperen. Dit keer was het flashen van de Bios wel gelukt.
Ik heb niet meer onderzocht of mijn eerste poging faalde omdat de stick gewoon te groot is om omdat hij verder niet leeg was.

RAM issues 3200+ MHz
Met Bios 7C35vA7 weigerde de PC soms te booten met een G.Skill Trident Z F4-3600C17D-32GTZ op XMP snelheden. Een Corsair Vengeance LPX CMK32GX4M2B3200C16 werkt wel feilloos. Gelukkig lijkt dit een bios probleem te zijn wanneer je geheugen snelheden hoger dan 3200Mhz gebruikt i.c.m. een Zen3 processor. Want met bios 7C35vA82 (Beta version) zijn mijn RAM issues verholpen. Ik vind het alleen wel wat lang duren voordat MSI een keer een stabiele versie maakt. Asus heeft voor mijn gevoel dit soort dingen wat beter voor elkaar.

Update:
Inmiddels gebruik ik een G.Skill Ripjaws V F4-3600C16D-32GVKC (2x16GB 3600Mhz CL16) en is er een nieuwe stabiele bios versie 7C35vA8 uitgebracht. Het geheugen werkt prima op XMP snelheden.

RAM Gear Down Mode
Toen ik mijn CL 17 geheugen op XMP snelheden draaide viel me op dat het moederbord de CL op 18 had gezet. Dit blijkt een AMD dingetje te zijn. Standaard staat Gear Down Mode aan in de bios wat inhoud ervoor zorgt dat CL alleen een even getal kan zijn. Als ik de Gear Down Mode uitzet in de bios draait de CL netjes op 17. Ik weet verder niet of dit nog andere nadelige effecten heeft.

Fan headers
Naast de CPU PWM fan header bevat het moederbord nog zes PWM headers genaamd SYS_FAN1, SYS_FAN2, SYS_FAN3. SYS_FAN4, SYS_FAN5, PUMP_FAN1. Ze zijn op het moederbord wel chaotisch genummerd. Je zou zeggen dat fan header die naast elkaar staat opeenvolgende nummering hebben, maar dat is dus niet zo. Het is niet uit de handleiding duidelijk wat er zo speciaal is aan de PUMP_FAN1. In mijn beleving werkt het precies hetzelfde als ieder andere fan header. Dus een case fan of je tweede CPU fan daarop aansluiten is geen probleem.
SYS_FAN5 blijkt wel op een andere sensor chip te zitten dat intern via USB werkt. Bij deze fanheader gaat een snelheidsverandering verloop veel trager. Zo duurt het bij mij ongeveer 25 seconden om mijn fan van 0% naar 100% te laten draaien, terwijl de nadere fanheaders hier maar 5 seconden voor nodig heeft.

Fan controller software
In de bios kun je netjes een fan curve definiëren op o.b.v. bijvoorbeeld CPU temp (GPU temp is geen optie). Maar als ik ga gamen wil ik al mijn casefans op 1000RPM zetten.
De MSI Dragon Center blijkt echt waardeloos als je je fan profiel wilt wijzigen. Je kunt maar 1 custom profiel maken. Je kunt dan per fan kiezen of je een curve of een vaste snelheid. Als je voor de vaste snelheid kies kun je alleen kiezen uit 25%, 50%, 75% of 100%, dus je kunt het niet fijn tunen. Onbegrijpelijk dat MSI dit zo bedacht heeft. Met veel gedoe (je moet iets als 5 punten definiëren) kun je wel een vaste snelheid voor elkaar krijgen. Maar nu komt het leuke, als je weer wilt dat de fans draaien volgens de bios settings moet je je PC herstarten. Dit slaat nergens op, er is geen technische rechtvaardiging waarom dit zou moeten en is gebruiksonvriendelijk.

Ik begon al spijt te krijgen dat ik voor dit moederbord ben gegaan en was al aan het overwegen om weer een ander moederbord te nemen of een Corsair Commander Pro aan te schaffen. Gelukkig heb ik inmiddels heb programma Argus Monitor gevonden wat echt heel gebruiksvriendelijk is. Ik wou dat ik dit eerder had geweten. Het is niet gratis, maar ook niet zo duur. Bij mijn Asus moederborden was ik Asus AI suite 3 gewend, want op zich nog redelijk voldoet maar wel met wat irritatie punten (reageert wat traag). Met Argus Monitor kun je meerdere profielen definiëren en ook sneltoetsen hiervoor definiëren wat natuurlijk super gebruiksvriendelijk is.
Er is wel één issue i.c.m. met dit MSI moederbord. SYS_FAN5 blijkt op een andere sensor chip te zitten dan de andere fans, waardoor deze niet wordt gedetecteerd door Argus Monitor. Ik heb contact gehad met de maker en die vertelde dat ze niet de benodigde informatie hadden om te weten hoe deze sensor chip aan te sturen. Wie weet wordt dit in de toekomst wel ondersteund. Als workaround heb ik nu via een splitter twee fans aangesloten op één fan header.

Update:
Argus Monitor ondersteunt inmiddels de NUC126 chip.



Debug Led issue
Het gebeurt weleens dat de fans ineens niet meer reageren op de temperatuur van de CPU. Mij kan dit soms opvallen op omdat ik op het display van mij mijn Logitech G510 toetsenbord o.a. de CPU temp en casefans snelheden worden weergegeven. Wat ik dan ook altijd zie dat de Debug Led “00” aangeeft i.p.v. de CPU temperatuur. Ik heb het sterke vermoeden dat deze situatie altijd ontstaat bij mijn PC in slaap zetten of ontwaken

Update:
Via dragon Center kun je de Led FW updaten naar A7 dat deze bug waarschijnlijk oplost.

Dragon Center past Windows instellingen
In MSI Dragon Center settings heb je ergens de optie om "Always Update" uit te zetten. Blijkbaar slaat dit niet op Dragon Center zelf maar op Windows update. Want als je eenmaal aan deze setting gezeten heb krijg je dit:


Ik heb niet kunnen vinden hoe je dit weg moet krijgen, dus voelde ik me genoodzaakt om mijn Windows te herinstalleren. Verder voegt Dragon Center een extra energiebeheerschema toe. Normaal heb je standaard 'Energiebesparing', 'Gebalanceerd' en 'Hoge prestaties'. Degene die hij toevoegt (ben de naam vergeten, maar was iets van maximum performance) is van een nog hoger niveau dan 'Hoge prestaties'.

Helaas had ik Dragon Center moeten installeren wegen de LED firmware updaten. Achteraf had ik beter een tweede Windows installatie kunnen maken om dit te doen.

Hot Swap werkt niet in Raid modus
Ik gebruik SATA hot swap bay voor mijn SSD back-up schijf. De reden dat ik SATA gebruik i.p.v. bijvoorbeeld een USB 3.1 gen2 (10 Gbps) is omdat volgens mijn eigen ervaring USB echt een stuk trager is. Je verwacht met een USB 10 Gbps poort dat het geen bottleneck is voor een SATA schijf, de realiteit blijkt anders te zijn bij kleine bestanden kopiëren.
Om een schijf als hot swap te laten werken moet je dit wel instellen in de bios, dit is per SATA poort in te regelen.
Ik had de SATA controller op RAID gezet. Niet dat ik RAID arrays heb, maar het kan ook geen kwaad. De hot swap blijkt dan echter niet te werken. Wel wanneer ik het op AHCI modus zette.
Bij Intel werkt hot swap wel te werken als je de SATA controller op RAID modus zet.

Moederbord verlichting
Het moederbord heeft geen RGB. Enige verlichting wat het bord heeft als het aan staat is dat de aan/uit knop, reset knop en de twee cijferige Debug Display (standaard toont dit de CPU temperatuur) rode verlichting geven. Ook brand er een rood lampje naast het RAM geheugen als je het op XMP snelheden draaien. Overigens is dit lampje vrij fel, wat je mogelijk als storend kan ervaren als het in je zicht is.

Secure Erase Bug
Ik heb bij dit moederbord al een paar keer gehad dat het een andere SSD heeft gewist is dan de geselecteerde! Het is gebeurd toen alle drie de M.2 sloten bezet waren met NVMe SSD's. En en keer toen alle drie de M.2 sloten bezet waren en nog een vierde NVMe via een adapter op de onderste PCIe 4x slot. Ik heb verder geen SATA SSD's.
Als je Secure Erase wilt gebruiken raad ik je aan om al je overige SSD's uit je systeem te halen.

Conclusie
De MSI MEG X570 UNIFY is een zeer compleet moederbord door zijn goede features. Het is misschien wat prijzig (275 euro), maar dat had ik wel voorover omdat het in mijn geval precies bij al mijn wensen past.
De MSI Dragon Center software is praktisch niet bruikbaar als fan controller, maar gelukkig heb ik hiervoor een goede alternatief.
De RAM issues die het moederbord heeft bij snelheden hoger dan 3200mhz i.c.m. een Zen 3 processor worden als het goed is via een Bios update gefixt. De bèta versie zag het bij mij goed uit, nu nog wachten op de stabiele versie.
Het verbaast mij dat zo’n goede moederbord bij zo weinig shops verkrijgbaar is. Je zou haast denken dat er iets vreselijks mis moet zijn met dit bord dat ze dit misschien weer uit de schappen hebben gehaald. Gelukkig heb ik dat niet zo ervaren.

Update moederbord defect
Het is niet te geloven, maar paar dagen na schrijven van deze review is het moederbord defect geraakt. Moederbord start wel op, maar monitor geeft geen beeld. De Debug Led scherm geeft code 4d aan welke niet in de handleiding staat. Dit is meerdere mensen overkomen: https://www.reddit.com/r/...nts/i1w873/error_code_4d/

Ik wilde gaan voor een Gigabyte Aorus X570 ULTRA en Gigabyte Aorus X570 MASTER want deze voldoen ook aan mijn eisen voldoet. maar deze beviel toch niet 100%, dus inmiddels heb ik weer een Unify..