Bibliotheken leenden in 2020 veertig procent meer e-boeken uit dan jaar eerder

Nederlanders leenden in 2020 5,6 miljoen e-boeken bij de bibliotheek. Dat zijn er ruim 1,7 miljoen meer dan het jaar ervoor. Ook werden er in het afgelopen jaar meer luisterboeken uitgeleend dan een jaar eerder.

De Koninklijke Bibliotheek denkt dat de stijgende cijfers vooral door de coronapandemie komen. Die stijging begon tijdens de eerste lockdown toen de bibliotheken voor het eerst moesten sluiten. Bibliotheken begonnen volgens de KB hun eigen apps en websites meer te promoten.

In 2020 werd er in totaal 5,6 miljoen keer een e-boek uitgeleend via onlinebibliotheek.nl. In 2019 gebeurde dat nog 3,9 miljoen keer. Normaal gesproken ligt de stijging jaarlijks rond de tien tot vijftien procent. Van het totale aantal uitgeleende boeken werden er 875.000 uitgeleend via de ThuisBieb-app. Naast gewone e-boeken werden er ook meer luisterboeken uitgeleend. Dat gebeurde in 2019 1,7 miljoen keer en in 2020 2,6 miljoen keer. Bibliotheekabonnees kunnen via de online platforms 33.000 e-boeken en 4400 luisterboeken lenen.

Reacties (47)

[thomas_n]

Ik hoop dat bibliotheken (die toch grotendeels met publiek geld gefinancierd worden) op termijn afstappen van Adobe DRM en voor een meer open alternatief kiezen. Dan zou ik denk ik best vaak e-books lenen. Ik leen nu wel regelmatig fysieke boeken, maar zeker in de lockdown zou e-books lenen best handig zijn.

[Wolfos]

Lenen zonder DRM gaat toch überhaupt niet?

[thomas_n]

Een meer open DRM-systeem zou ook prima kunnen. Dat beschermt dan misschien wel wat minder goed tegen piraterij, maar daar beschermt Adobe DRM ook niet tegen (noem mij een populair e-book waar geen piratenversie van te vinden is). Veel meer nadruk op openheid en gebruiksvriendelijkheid en minder nadruk op anti-piraterij lijkt mij een goede ontwikkeling.

Wanneer je, bijvoorbeeld, een volledig open-source DRM systeem zou gebruiken voor het uitlenen van boeken, hebben lezers echt de vrijheid om boeken te lezen op elk apparaat waarop ze dat willen. Ja, piraten zullen open-source DRM eenvoudig kunnen omzeilen, maar piraten kunnen Adobe DRM ook omzeilen, dus wat dat betreft zou het niet echt minder zijn.

Daarnaast vind ik het ook principieel bezwaarlijk om gebruikers van een met publiek geld gefinancierde dienst te verplichten akkoord te gaan met de gebruiksvoorwaarden van Adobe/Google/Apple/Microsoft (in het huidige systeem kan je niet lenen zonder tenminste één van hen).

[Reactie gewijzigd door thomas_n op 24 juli 2024 15:48]

[jpsch]

Uitgeverswereld is nog conservatiever dan de muziekindustrie.

[thomas_n]

Helaas wel. Ook de absurd lange wettelijke auteursrechten waar zowel de boeken- als de muziekwereld krampachtig aan vasthouden zie ik niet in de nabije toekomst hervormd worden.

Maar wie weet, de toekomst is niet te voorspellen en de wereld kan snel veranderen als er eenmaal wat opgeschud wordt. Misschien maken we het ooit nog mee.

[K-aroq]

Hoe zou jij schrijvers betalen als het niet meer op basis van auteursrechten gaat? Ik lees hier altijd vooral hoe het niet moet maar nooit hoe er wel een houdbaar business model kan worden ingevoerd.

[thomas_n]

Ik zou auteursrechten zeker niet willen afschaffen, maar ik vind dat de huidige duur absurd is: tot 70 jaar na overlijden van de auteur.

Wanneer dit teruggebracht wordt tot, bijvoorbeeld, 50 jaar na eerste publicatiedatum (ipv na overlijden), zouden schrijvers nog steeds kunnen verdienen aan hun werk, maar blijft het werk daarna niet zo eindeloos opgesloten zitten in het auteursrechtsysteem.

[FilipSP]

Is die lange opsluiting dan echt een probleem, en wordt dat een stuk minder als je die inkort ?

Zo groot is de belangstelling over het algemeen voor boeken/werken die zeg 20, 30 of 50 jaar geleden verschenen niet, maar aan de andere kant is het natuurlijk wel evident dat diegene die het werk verzet heeft daarvoor de beloning opstrijkt.

[jdh009]

Ik denk dat jij je daar flink op verkijkt. Drie voorbeelden die me nu even te binnenschieten zijn:

Marvel Comis (1939 begonnen, en al best wat werken/karakters ouder dan 50 jaar)
Disney (1923, Mickey Mouse is uit 1928)
Lord of the Rings (1954) Er komt binnenkort een Amazon Serie uit en dan zullen de boeken ook weer een boost krijgen (kijk naar The Witcher serie, daar kreeg de game en de boeken ook een boost na uitgave)

Zo zijn er nog een schat aan voorbeelden te vinden. Maar ik ben het volledig met je eens dat 50 jaar na verschijning al prima zou zijn (en zou van mij zelfs nog wel korter mogen. Disney weet door te lobby'en op dit moment elke keer weer uit te stellen. Ik denk dat er nog graag mensen rechten zouden hebben gehad op de sprookjes van Gebroeders Grimm(1815) of H. C. Andersen.

[Reactie gewijzigd door jdh009 op 24 juli 2024 15:48]

[thomas_n]

Die belangstelling zou misschien groter kunnen zijn als er vrijuit goedkope herpublicaties van konden komen. Of als je er mee aan de slag zou kunnen als basis voor nieuw creatief werk, gebruikmakend van oud werk.

In elk geval lijkt me dat het uitgangspunt moet zijn dat er deze vrijheid is en dat beperkingen van deze vrijheid slechts zouden moeten bestaan in zoverre ze noodzakelijk zijn om de originele auteur aan zijn/haar werk te laten verdienen.

[P_Tingen]

Je kan ook boeken lezen en luisteren via de app van de Bieb, geen DRM verder nodig; wordt door de app afgehandeld.

[PdeBie]

Kan het niet vinden op de site, maar hoe 'leen' je een e-book? Zit daar een einddatum aan tot wanneer je hem kan lezen? Of hoe moet ik dat zien?

[Schway]

Daar zijn aparte apps voor, je hebt de eigen app van de bieb zelf waar je in kan lezen voor een x aantal weken. je kan ze ook via Adobe Digital Editions op ondersteunde e-readers gebruiken.
Dit laatste is denk ik zodat na x weken het boek weer verdwijnt.

[Reactie gewijzigd door Schway op 24 juli 2024 15:48]

[wisselwerking]

Het boek verdwijnt niet direct, maar na afloop van de termijn kun je hem niet meer openen. Er staat dan ook bij dat hij verlopen is. Je moet dan het boek opnieuw lenen. Lastige (bij een e-reader in elk geval) is dat in dat geval niet onthouden wordt op welke bladzijde je gebleven was.

[EpPart]

Ik heb het ooit gedownload maar nooit daadwerkelijk gebruikt. Maar dat klinkt echt bijzonder omslachtig of ligt dat aan mij? Het hele idee van de termijnen is simpelweg toch gewoon dat anderen het boek ook kunnen lezen? Het klinkt alsof ze gewoon het hele idee van een bibliotheek wilden copy-pasten zonder na te denken of dat de juiste manier is. Het is nog net niet dat je een boete krijgt als je je e-book niet op tijd “inlevert” (aannemende dat dat niet echt het geval is natuurlijk ).

Maar goed. Misschien zie ik iets over het hoofd. Dat heb ik vandaag al eerder gedaan op Tweakers...

[Verwijderd]

De bibliotheek koopt inderdaad maar enkele digitale versies van het boek in overeenkomst met de uitgeverij. Als die twee versies dan digitaal zijn 'uitgeleend', moet je het boek reserveren. Na x-aantal weken krijg je dan een bericht dat je boek 'beschikbaar' is en kan je beginnen lezen.

Dit lijkt inderdaad een beetje raar in deze digitale tijden maar ik vermoed dat de uitgeverijen er ergens toch nog een 'rem' op willen plaatsen. Als je nu deel 1 leest met veel plezier en dan 5 weken moet wachten op 'deel 2', is het natuurlijk verleidelijk om het boek voor enkele euro's digitaal te kopen...

[wisselwerking]

Het is niet echt omslachtig. Je maakt een keuze op de site, boek komt in Adobe Digital Editions en dan zet je hem op de e-reader.

Als er geen einddatum op zit, dan is het natuurlijk geen lenen meer.

Overigens zijn er (in het noorden van het land) ook geen boetes meer bij het te laat inleveren van fysieke boeken.

[jpsch]

Boek is gewoon niet te lezen als leentermijn verstreken is. Aantal exemplaren in omloop is beperkt, net als bij fysieke boeken.

[K-aroq]

Een eigenschap van lenen is ook dat je het niet mag houden. Dus logisch dat het na verloop van tijd niet meer te lezen is. Waarom zou je anders nog boeken kopen als je het oneindig lang kunt lenen voor een fractie van het bedrag van kopen?

Ik ben wel benieuwd wat volgens jou de juiste manier zou zijn van het uitlenen van e-books.

[Rukapul]

Ondersteuning voor Adobe Digital Editions is volgens mij van recente datum. Kan het me in elk geval niet herinneren. Wel handig, want een oude Sony E-reader kan nu mooi door jr. gebruikt worden met e-boeken van de bieb

[tweaker2010]

Ondersteuning voor Adobe Digital Editions is volgens mij van recente datum.

Dat is al jaren zo. In ieder geval sinds 2017. Of dacht je dat bibliotheken DRM-vrij hun boeken mochten uitlenen?

[The Zep Man]

je kan ze ook via Adobe Digital Editions op ondersteunde e-readers gebruiken.

Let op dat bijvoorbeeld Amazon Kindles hier niet onder vallen.

Bij gebruik van oudere ADE versies (ik meen 2.5) is het mogelijk om op een PC de DRM van een e-book af te strippen zodat deze (eventueel na het converteren naar een ander formaat) op een e-reader naar keuze kan worden gelezen.

Een apart kenmerk inherent aan digitaal boeken lenen is dat de periode van de licentie ook de minimumperiode is waarvoor je het boek leent. Het is niet zoals bij een fysiek boek, dat je hem eerder bij de bibliotheek kan inleveren om meteen een ander boek te lenen.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 24 juli 2024 15:48]

[EDIT]

Je krijgt inderdaad een beveiligd e-book met een licentie voor een x aantal dagen/weken. Via bijvoorbeeld Adobe Digital Editions kan je die dan op de e-reader zetten, ook zijn er meen ik e-readers die direct met de bieb kunnen syncen, zoals dat bijvoorbeeld ook bij Kobo's Plus-abonnement gebeurd (daar krijg je ook een licentie voor 30 dagen, daarna moet je weer opnieuw synchroniseren).

[vinz98]

Dit is een mooi voorbeeld van meerdere aannames op basis van 1 statistisch gegeven. Zelfs Corona wordt erbij gehaald. Ik ben zelf namelijk vanaf het begin lid geweest van de bibliotheek en de e-books. De hoeveelheid (interessante) e-books is zeer gering en in de jaren mondjesmaat uitgebreid. Er worden geen oude boeken ingescand maar alleen nieuwe e-book titels toegevoegd. En dat was nu net de functie van de bibliotheek: terughalen van informatie. Kortom ze gooien alleen maar boeken weg waar je nog wat aan had. Lang leve de e-books die zo goed scoren. Mooie cijfers hoor.

[K-aroq]

Als je in 1 jaar, ook nog eens een jaar waarin bibliotheken een lange tijd gesloten zijn geweest, zo'n grote stijging ziet is de conclusie dat corona er mee te maken heeft niet zo heel raar.

[vinz98]

Het blijft een aanname, en geen gegeven. Sinds journalisten op het CBS allemaal data downloaden en daar een plausibel verhaal omheen schrijven, gaat het bericht dus eigenlijk helemaal nergens over. Leuk voor koffiepraat, maar op Tweakers? Als ze nu een tevredenheidsonderzoek erbij hadden gedaan... Dit is gewoon een berg cijfers...met aannemelijke aannames. Mand.

[Reactie gewijzigd door vinz98 op 24 juli 2024 15:48]

[raptorix]

Wel eens op de website van de KB gekeken? Je zult verbazen hoeveel daar al gescanned is, het probleem zit nog steeds voor een deel in de rechten, de KB kan niet zomaar zelf beslissen om auteursrechtelijk beschermt werk vrij te geven.

[humanoid303]

De nieuwe App vind ik best wel goed. Je kunt een boek lenen in de App en dan een beetje lezen. Als je besluit hem alsnog op je ereader te zetten omdat je het goed vind (met dat Adobe, maar vooruit) dan kan dat ook alsnog. Hoef je hem niet "opnieuw" te lenen - wat van je max boeken af zou gaan.

Ook handig is dat je luisterboeken meteen in diezelfde App kan vinden. De puber hier in huis kon dat goed gebruiken voor haar boekenlijst op de middelbare school. Voor haar ook gratis abbo bij de bieb.

Al met al ben ik de laatste tijd best wel fan geworden van de online Bibliotheek.

Het is een rotzooi geweest met verschillende apps, sites en logins, maar er lijkt nu wel een betere strategie achter te zitten.

[Crxtreem]

Al vaker op het punt gestaan om een E-reader aan te schaffen voor mijn zoontje.
Hij leest gelukkig veel maar door de sluiting van de Bibliotheek in de buurt moet je ze op bestelling ophalen.

Het stuk wat mij nog tegenhoud is dat je alles via een computer moet omzetten met Adobe als je het bij de bibliotheek wilt lenen.
Het moet toch ook in deze tijd mogelijk zijn om ze direct op een e-reader te lenen?
De meeste hebben ook wifi.

[Retrospect]

Maak met plezier gebruik van Kobo Plus. Iets duurder maar veel uitgebreider.
De laatste keer dat ik lid was van een bieb, 5 jaar geleden ongeveer, was het aanbod bedroevend.

[Wouterkaas]

Het aanbod en de zoekfunctionaliteit is sinds kort flink geüpdatet waardoor deze een stuk aantrekkelijker en toegankelijker is.

[Bezulba]

Dat is het helaas nog steeds. Ik ben nog lid, gewoon omdat ik het belangrijk vind, maar ik leen echt niets omdat ze gewoon niet de boeken hebben die ik wil lenen. In theorie zouden ze de hele wereld aan e-books kunnen hebben maar door licentie en andere bullshit gebeurt dat niet.

[Orangelights23]

Kwestie van reserveren en binnen een paar dagen is het boek bezorgd bij jouw lokale bibliotheek. Maak hier bijna wekelijks gebruik van, elke bibliotheek valt onder hetzelfde.

[Bezulba]

In deze tijd moet ik niet naar een bieb om een boek te lenen, maar wil ik hem gewoon in ebook formaat.

[batjes]

Je kan bij de bieb toch een verzoek indienen voor de boeken waar je naar op zoek bent? Als je geluk hebt komt het niet al te laag op de bestellijst te staan.

[wisselwerking]

Bedoel je dan het aanbod in fysiek of e-boeken. Het aanbod van e-boeken is nog relatief beperkt, maar is de laatste jaren wel echt beter geworden. Fysieke boeken leen ik ook, maar ik kijk nooit in de bieb maar reserveer gewoon wat ik wil lezen. Dan staat het klaar en ben ik binnen een minuut weer weg.

[Bezulba]

e-boeken.

[Aaargh!]

Ben al tijden geen lid meer van een bibliotheek, destijds (~20 jaar geleden) was het aanbod van (fysieke) boeken bedroevend, nauwelijks keuze en vrijwel alleen maar Nederlandstalig.

Weet iemand hoe het aanbod nu is, en vooral van e-books ? Hoe verhoud zich dit tot b.v. het aanbod van Amazon ?

[humanoid303]

Check it out: https://www.onlinebibliotheek.nl/e-books.html Prijs is zo'n 50 euro per jaar.

[vinz98]

Ik meen dat je 10 boeken tegelijk kunt hebben. Dus wanneer eentje uit is kun je deze verwijderen en het slot weer vullen. Dit was tot een jaar geleden idd niet mogelijk, dat verwijderen.

[Icekiller2k6]

Lees jij meer als 10 boeken van 500 pagina's per boek..per maand

[Rinzwind]

Ach dus je download ze? Of koopt ze? Lijkt me stug 10 boeken per maand. Nou ja als je de schermuren vervangt door lezen kun je eraan komen

En als je idd zoveel leest kun je beter de bieb steunen voor paar tientjes en reserveren enzo gaat ook makkelijker gezien de biebs nu samen zijn per regio en je dus ook naar een andere bib kunt rijden. Vrij prettig rustig scrollen door fysieke boekenrekken

[Huugje]

Is Kobo Plus dan geen optie voor je? Voor 10 euro in de maand kun je onbeperkt lezen en ze hebben een proefperiode.

https://www.kobo.com/nl/nl/plus

[Aaargh!]

Geen ondersteuning voor Kindle. Ook maar keuze uit 250.000 boeken, tegen (geschat) ~9 miljoen op Amazon.