Saturnus stoot na 20 ontdekkingen Jupiter van troon als planeet met meeste manen

Wetenschappers van het Amerikaanse Carnegie Science-instituut hebben met dank aan computeralgoritmen twintig nieuwe manen ontdekt die om de planeet Saturnus draaien. Daarmee is Jupiter niet langer de planeet in ons zonnestelsel met de meeste manen.

Door de ontdekkingen van het team van astronoom Scott Sheppard komt Saturnus nu op 82 manen, terwijl Jupiter er 79 heeft. De 20 nieuwe ontdekkingen zijn allemaal erg kleine manen, met een diameter van zo'n 5km. 17 van deze manen bewegen zich om Saturnus in tegengestelde richting ten opzichte van Saturnus' rotatie, ofwel retrograad, en doen er meer dan drie aardse jaren over om een rondje af te leggen. De drie overige nieuw ontdekte manen draaien om Saturnus in dezelfde richting als de rotatie van de ringplaneet. Twee hiervan zitten dichter bij Saturnus en doen er twee jaar over om rond de planeet te vliegen, terwijl de derde er meer dan drie jaar over doet.

Volgens de ontdekkers lijken de buitenste manen gegroepeerd te zijn in drie verschillende clusters, gelet op de helling van de hoeken die ze hebben tijdens het draaien om Saturnus. De meeste van de nieuwe manen zijn vermoedelijk afkomstig van grotere manen die in het verleden zijn opgebroken. "Dit soort groeperingen van buitenste manen is ook zichtbaar bij Jupiter, wat duidt op gewelddadige botsingen tussen manen in het Saturnus-systeem of met objecten van buitenaf, zoals asteroïden of kometen", zegt Sheppard.

Twee afbeeldingen van de Subaru-telescoop met een uur tussen beide. De sterren in de achtergrond bewogen niet, maar deze nieuw ontdekte maan, gemarkeerd met twee streepjes, bewoog wel.

Er wordt van uitgegaan dat de nieuw ontdekte manen pas ontstonden nadat Saturnus helemaal was gevormd, toen de in het verleden om de planeet liggende schijf van gas en stof geen factor meer was. Als de vermoedelijke grotere maan uiteenviel tijdens de fase waarin de grote hoeveelheid gas en stof nog aanwezig was, zouden er sterke wrijvingen tussen het gas en de kleinere manen zijn geweest, met als gevolg dat ze op Saturnus zouden zijn gestort. Volgens Sheppard kan het bestuderen van de ontdekte manen meer over hun oorsprong aan het licht brengen, naast informatie over de omstandigheden rond Saturnus tijdens zijn formatie.

De nieuwe manen zijn gevonden met de Subaru-telescoop van het Mauna Kea-observatorium in Hawaii. Deze telescoop van het National Astronomical Observatory of Japan heeft een spiegel met een diameter van 8,2m. Subaru is overigens de Japanse naam voor Plejaden, een vanaf de aarde met het blote oog zichtbare open sterrenhoop in het sterrenbeeld Stier, die zich op 440 lichtjaren van de aarde bevindt.

De ontdekkingen zijn mogelijk geworden door nieuwe algoritmen toe te passen op data die tussen 2004 en 2007 met de telescoop is verzameld. Deze algoritmen konden omloopbanen aan potentiële manen koppelen die geïdentificeerd waren in de oude data. "We dachten al dat het manen van Saturnus waren, maar we konden eerder geen volledige omloopbanen vaststellen om hier zeker van te zijn", zegt Sheppard tegen de BBC. Volgens hem zijn er in de toekomst nog meer manen rondom Saturnus te ontdekken die nog kleiner zijn, met diameters van ongeveer een kilometer. Daarvoor zijn echter eerst grotere telescopen nodig.

Sheppard ontdekte vorig jaar overigens ook al twaalf nieuwe manen rondom Jupiter en schreef toen een wedstrijd uit om te komen met namen voor de objecten. Datzelfde is nu ook aan de orde; geïnteresseerden krijgen tot 6 december de tijd om namen in te dienen. Daaraan is wel een aantal regels verbonden. De manen behoren tot verschillende groepen die naar verschillende mythologieën zijn vernoemd, dus bedenkers moeten met namen komen van giganten uit de noordse, Gallische of Inuit-mythologie.

Reacties (123)

[Ruw ER]

Absoluut geen ruimtekundige hier, maar heeft saturnus niet een extreem grote hoeveelheid 'manen' gezien de ringen die bestaan uit stofdelen e.d.? Of wat typeert een maan, wat moet de minimale diameter zijn?

[Micahve]

officeel is er geen minimale diameter,
Maar vaak worden objecten kleiner dan 200m Moonlets genoemd,
dit doen ze zodat je een betere verdeling hebt.
Een maan is ook een ander woord voor: Natuurlijke sataliet.
Onze eigen satalieten die voor navigatie(bijv) zorgen zijn dus eigenlijk kunstmatige manen

Dat was ook de reden waarom Pluto geen planeet meer is, maar juist een Dwerg planeet.
Toen Pluto ontdekt werd was Plute de enige van zijn soort(De groote, locatie), maar toen wetenschappers betere, grotere telescopen kregen werden planeetjes ter grote van Pluto links en rechts gevonden.
Om ervoor te zorgen dat schoolkinderen(en iedereen) niet 394 namen hoefden te leren

Bedachten ze een nieuwe criteria om een planeet te zijn:
Een planeet moet zijn eigen baan op hebben geruimd, oftewel er mag nauwlijks tot geen stof / rotsblokken in de pad van een planeet liggen.

Aangezien Pluto dat 'nog' niet gedaan heeft(gaat hij ook nooit doen) kan het geen planeet heten.
Daarom is Pluto en soort gelijke objecten dus Dwerg planeten.

[Reactie gewijzigd door Micahve op 23 juli 2024 14:05]

[Bliksem B]

Om ervoor te zorgen dat schoolkinderen(en iedereen) niet 394 namen hoefden te leren

Aangezien Pluto dat 'nog' niet gedaan heeft(gaat hij ook nooit doen) kan het geen planeet heten.
Daarom is Pluto en soort gelijke objecten dus Dwerg planeten.

Misschien heb ik het fout, maar volgens Wikipedia, zijn er momenteel maar 4 dwergplaneten in ons zonnestelsel: voorlopig zijn enkel Eris, Haumea, Makemake en Pluto erkend als dwergplaneet en 12 kandidaat dwergplaneten, waarvan 4 klassieke planetoïden.

Een dwergplaneet, zoals pluto, is dan ook een hemellichaam wat tussen een planetoïde en een planeet valt en moet voldoen aan de volgende eisen:

• in een baan rond de Zon draaien en geen energie produceren door kernfusie (in tegenstelling tot sterren),
• genoeg massa hebben zodat ze door hun eigen zwaartekracht bolvormig geworden zijn en dus in hydrostatisch evenwicht zijn (in tegenstelling tot kleinere planetoïden),
• hun baan niet vrijgemaakt (schoongeveegd) hebben van andere objecten,
• geen satelliet zijn.

[CivLord]

Een dwergplaneet, zoals pluto, is dan ook een hemellichaam wat tussen een planetoïde en een planeet valt en moet voldoen aan de volgende eisen:

• in een baan rond de Zon draaien en geen energie produceren door kernfusie (in tegenstelling tot sterren),
• genoeg massa hebben zodat ze door hun eigen zwaartekracht bolvormig geworden zijn en dus in hydrostatisch evenwicht zijn (in tegenstelling tot kleinere planetoïden),
• hun baan niet vrijgemaakt (schoongeveegd) hebben van andere objecten,
• geen satelliet zijn.

Ik zou wel eens een hemellichaam willen zien dat alleen doordat het niet aan de eerste voorwaarde voldoet geen dwergplaneet is.

[phamoen]

Nou ja, in een dubbel sterrenstelsel waarbij 1 van de 2 sterren veel lichter dan de ander is...
Er zijn reuzachtig zware sterren die mss wel andere sterren in een baan omzich hebben...
Maar in ons zonnestelsel is er wss niet zo een te vinden idd...

[CivLord]

Ik zit meer te denken aan een object dat te klein is om de eigen baan vrij te maken van andere objecten, maar toch energie d.m.v. kernfusie produceert. Ik kan me daar geen voorstelling van maken.
Wat in de buurt komt is een dwergster die recent door een andere ster is ingevangen, maar nog niet de tijd heeft gehad om zijn eigen baan schoon te vegen. Maar dan zou de definitie meer door het tijdstip bepaald worden dan door de fysische eigenschappen van de betrokken hemellichamen.

[Exhonor]

De term 'planeet' is alleen van toepassing binnen ons eigen zonnestelsel.

Anders wordt het een exoplaneet genoemd. Dus als wij de technologie hadden om dwerg planeten te ontdekken en vast te stellen in andere zonnestelsels zouden wij ze waarschijnlijk dwerg exoplaneten noemen.

[CivLord]

Ik denk dat het niet zo strikt is als jij aangeeft.
De term exoplaneet wordt inderdaad gebruikt wanneer er melding wordt gedaan dat er een planeet rond een andere ster is gevonden. Puur om duidelijk te maken dat geen nieuwe planeet in ons eigen zonnestelsel is. Wanneer een dergelijk zonnestelsel beschreven wordt, wordt gewoon de term planeet gebruikt.

[Exhonor]

Wat ik bedoel is dat wanneer er niet aan de eerste eis van "Is iets een planeet of niet" voldoet maar wel aan de rest, het dan een exoplaneet is. Anders zou ik het vreemd vinden waarom die eerste eis er überhaupt is als er geen onderscheidt is tussen de termen exoplaneet en planeet.

Ik snap zelf niet waarom de IAU zulke definities maakt als ze niet hebben vastgesteld wat iets is als het niet aan alle eisen voldoet.
Lijkt mij niet heel consistent en laat de deur open voor dit soort misverstanden en discussies.

[CivLord]

Ah ik snap de verwarring. Je bedoelt de eis:

- in een baan rond de Zon draaien en geen energie produceren door kernfusie (in tegenstelling tot sterren),

Jij leest het eerste stuk 'in een baan rond de Zon' letterlijk. Ik dacht aan het tweede stuk 'geen energie produceren door kernfusie'. Wat voor soort object kan wél energie produceren door kernfusie, maar voldoet niet aan de derde eis, dat het de eigen baan kan schoonvegen?

[Exhonor]

Jij leest het eerste stuk 'in een baan rond de Zon' letterlijk.

Dus wordt hier dan welke zon dan ook bedoeld in plaats van specifiek onze zon? Ik zou het vreemd vinden dat 'Zon' met een hoofdletter wordt geschreven maar niet specifiek refereert naar onze ster.

Ik dacht aan het tweede stuk 'geen energie produceren door kernfusie'. Wat voor soort object kan wél energie produceren door kernfusie, maar voldoet niet aan de derde eis, dat het de eigen baan kan schoonvegen?

Ik heb even gekeken, maar in de officiële eisen (Resolutie B5) van de IAU zelf, kan ik deze eis nergens terugvinden.

"A “planet” is a celestial body that (a) is in orbit around the Sun, (b) has sufficient mass for its self-gravity to overcome rigid body forces so that it assumes a hydrostatic equilibrium (nearly round) shape, and (c) has cleared the neighbourhood around its orbit."

https://www.iau.org/stati...s/Resolution_GA26-5-6.pdf

Dus ik neem dan aan dat @Bliksem B deze eis per ongeluk heeft genoemd.

Deze resolutie laat mij ook denken dat planeten buiten ons zonnestelsel wel degelijk exoplaneten moeten worden genoemd in plaats van planeten. Sterker nog, aan de naam af te leiden zijn deze eisen niet eens van toepassing buiten ons zonnestelsel.

"The IAU therefore resolves that planets and other bodies, except satellites,
in our Solar System be defined into three distinct categories in the
following way:"

Ik merk ook nog iets anders wat ik vreemd vind. Waarom heeft een dwerg planeet als extra eis "is not a satellite), maar een normale planeet niet?

[Reactie gewijzigd door Exhonor op 23 juli 2024 14:05]

[Micahve]

Klopt, alleen dat zijn de gene die we gevonden hebben, er zijn er nog vele meer:)

Het zelfde geldt voor asteroïde, we hebben daarvan nog geen eens 1% van alle gevonden, wetenschappers denken dat er nog vele dwerg planeten in de Oort Cloud verstopt liggen:)

[Andy Wachelder]

"Onze eigen satalieten die voor navigatie(bijv) zorgen zijn dus eigenlijk kunstmatige manen"... In mijn jeugd werden satellieten gewoon kunstmanen genoemd door iedereen. Sputnik was een Russische kunstmaan in de berichtgeving.

[Docschnitzel]

Sputnik was een russische kunstmaan, en de Maan is een natuurlijke satteliet

[Mirved]

De maan is de eerste natuurlijke satelliet van de aarde.

[T-men]

Niet de eerste. Momenteel wel de enige

Ooit stonden twee manen aan de aardse hemel, denken Californische astronomen. Een botsing tussen de twee zou verklaren waarom de ene kant van de maan bergachtig is en de andere kant vlak.

Volgens sommige wetenschappers heeft de aarde ook nu nog 2 manen. Maar die stelling is meer een kwestie van definitie.

Asteroïden komen regelmatig in de buurt van de aarde. En soms komen ze zo dichtbij dat de zwaartekracht van de aarde ze vasthoudt. Ze gaan daarop als een natuurlijke satelliet (of maan) in een baan rondom de aarde draaien. (...) Het zette onderzoeker Mikael Granvik aan het denken. Hoe vaak zou zoiets voorkomen? Samen met collega’s startte hij een onderzoek om dat uit te zoeken.(...) De resultaten zijn opvallend. In een paper schrijven Granvik en zijn collega’s dat de aarde op elk moment minimaal één asteroïde ‘gevangen houdt’ en dus op elk moment minimaal twee manen heeft. Ook nu.

[Docschnitzel]

Mooi gezegd :)en helemaal waar.
Er zijn mensen die zeggen dat stofwolken niet als 1 object genzien mogen worden, al doen we dat op extreem grote schaal ook met nevels etc...

[CivLord]

Het is erg onwaarschijnlijk dat er vóór de vorming van de Maan geen ander materiaal rond de Aarde draaide.

[Mirved]

Maar dat hoeft nog geen maan te zijn

[Micahve]

Yes:D

[Micahve]

Klopt, satelliet en maan kunnen allebei gebruikt worden.

[OxWax]

man, vent, dude, gozer , ... allemaal betekenen ze hetzelfde. Toch geen probleem?

[gielie]

Hier gaan de Plutonians niet blij mee zijn.

https://youtu.be/CIAXKuxtTsc

[Micahve]

Dat geloof ik zeker, maar ze zitten fout.
Tis niet alsof Pluto het boeit of hij nou een planeet of dwerg planeet is.

Er zijn argumenten voor beide kanten.
Maar je kan geen uitzondering maken voor Pluto.
Het is of alle dwerg planeten veranderen naar planeten.
Dan hebben we geen 9 planeten, maar een stuk of 30+(waarschijnlijk meer dan 100)

Dat is gewoon zo onhandig en heeft geen nut.
Het verdelen van planeten en dwerg planeten zorgt ervoor dat objecten die tussen asteroïde en planeet zitten een eigen plek hebben.

[Bliksem B]

Check ff het filmpje. Het is een verwijzing naar Rick and Morty .

[blobber]

Niet alleen de grootte was een reden om Pluto tot dwergplaneet te "degraderen" ook de inclinatie en excentriciteit deelt Pluto met de andere dwergplaneten die echt radicaal verschilt met die van de "echte" planeten.Wat mij betreft het enige juiste besluit.

[Exhonor]

Er is geen vaste definitie voor wat een maan is en het hangt sterk af van de omstandigheden. De ringen van Saturnus worden beschouwd als een compleet andere fenomeen dan manen, vandaar dat ze niet worden meegeteld. Het zou gewoon niet praktisch of behulpzaam zijn om elk rotsje binnenin de ringen als maan te beschouwen (laat staan dat dit onmogelijk is)

Er zijn echter wel rotsen binnenin de ringen die niet groot genoeg genoeg zijn om een volwaardige maan genoemd te worden (volwaardige manen zijn meestal groter dan een kilometer). Deze worden 'moonlets' genoemd.

Ik ben geen ruimtekundige, maar ben er wel erg geïnteresseerd in, dus als iemand die er meer verstand van heeft mij hierop kan verbeteren of betere uitleg geven, ik hoor het graag!

[don_jorg]

Het geweldige programma Qi (BBC) heeft hier een aantal keer aandacht aan besteed: https://www.youtube.com/watch?v=D1zuAQAhhMI Hilarisch en interessant om te zien.

[Verwijderd]

De ringen van Saturnus worden beschouwd als een compleet andere fenomeen dan manen

De ringen zijn waarschijnlijk ontstaan uit een maan die door getijdenkrachten uit elkaar is getrokken.

[Exhonor]

Correct.
Het is ook zeer waarschijnlijk dat de ringen binnen honderd miljoen jaar verdwenen zijn.

[blobber]

.De deeltjes in de ringen (en ook de grotere rotsblokken, kunnen nooit een grote maan vormen omdat ze zich binnen de limiet van Roche bevinden.Dat is de grens waarbinnen de getijdenkrachten van een planeet groter worden dan de interne zwaartekracht van een object dat er omheen draait zodat deze uitelkaar getrokken wordt.

[Reactie gewijzigd door blobber op 23 juli 2024 14:05]

[multikoe]

Ik wist het ook niet en heb even gezocht (altijd leuk om zelf onderzoek te doen). Het lijkt erop dat er geen eensluidende definitie is, anders dan: een object dat om een planeet draait. Zoals altijd is er discussie over deze definitie en wat er dan binnen en buiten valt. Bijvoorbeeld: is een meteoriet die "gevangen" wordt door een planeet ook een maan? Zijn de individuele stofdeeltjes in een ring rond planeten ook manen?

Ik kwam ook deze tegen (een voorstel):
"A moon is a natural satellite of a planet or dwarf planet that's large enough to pull itself into a sphere and small enough so the center of mass lies within the planet or dwarf planet"

Even wat uitleg: Grotere hemellichamen zoals de aarde en onze eigen maan en alle andere planeten hebben een bijna perfecte ronde vorm omdat de zwaartekracht al het materiaal naar het zwaartepunt trekt (met als uitgangspunt de theorie dat massas elkaar aantrekken). Grappig detail: dat is overigens ook waarom mensen die in een platte aarde geloven zwaartekracht *moeten* ontkennen Meteorieten en kleinere brokken steen in de ruimte hebben een te lage massa waardoor dat mechanisme niet werkt en zij kunnen dan ook allerlei andere vormen aannemen.
Het gezamelnijk zwaartepunt is het punt waarom de planeet en de maan draaien. Als de massa van een maan erg groot is, licht dat gezamenlijk zwaartepunt buiten het oppervlak van de planeet en spreek je eerder van twee planeten die om elkaar heen draaien. Pluto heeft bijvoorbeeld een "maan", Charon, die de helft weegt van Pluto. Hun gezamenlijk zwaartepunt ergens tussen hen in en daarom is Charon eigenlijk een planeet en vormen ze samen een binair stelsel.

[Verwijderd]

"A moon is a natural satellite of a planet or dwarf planet that's large enough to pull itself into a sphere and small enough so the center of mass lies within the planet or dwarf planet"

Volgens die definitie heeft mars geen manen meer

[OxWax]

hoezo?

[Verwijderd]

ze zijn niet sferisch (uiteraard afhankelijk van de definitie die ze dáár weer aan willen geven)

[OxWax]

Damn ...
"a round solid figure, or its surface, with every point on its surface equidistant from its centre."

[T-men]

Dat is de wiskundige definitie. Aan die definitie voldoet geen enkel hemellichaam aangezien er altijd bergen en dalen zijn. En zelfs op macro level is de aarde niet rond, maar 'afgeplat' Ze is dikker rondom de evenaar als gevolg van de middelpuntvliedende kracht door de draaiing van de aarde.

[OxWax]

My point exactly ,
Helaas nog steeds geen antwoord op de vraag wat dan de astronomische definitie is.

[_Pussycat_]

Na Pluto verliezen we ook nog Phobos en Deimos! Dat zou ik echt jammer vinden, ik vind die namen geweldig

[paltenburg]

Geen eenduidige definitie? Die je zelf geeft vind ik toch redelijk sluitend: "A moon is a natural satellite of a planet or dwarf planet that's large enough to pull itself into a sphere and small enough so the center of mass lies within the planet or dwarf planet"

De ringen van saturnus zijn misschien ontstaan uit manen die eerst een bol waren door hun eigen zwaartekracht, maar toen ze te dicht bij de planeet kwamen namen andere krachten het over en werden ze uit elkaar getrokken tot de huidige ringen, en dus niet meer voldoen aan bovenstaande definitie van een maan.

[multikoe]

Die definitie plukte ik van een blog en heeft voor zover ik kon zien helemaal geen officiële status. Ik vond hem logisch klinken.

[paltenburg]

Oke

Mja vond ik ook ja. En komt volgens mij ook wel redelijk overeen met de naamgeving in de praktijk.

[Exhonor]

Die definitie is een voorstel, maar is nog niet officieel aangenomen door de IAU (Internationale Astronomische Unie).

[mOrPhie]

Leuke vraag en volgens mij weet niemand echt precies het antwoord. Ik denk dat het nu gewoon "groot" en "klein" is. Dit artikel lijkt het een beetje uit te leggen: https://www.thoughtco.com/moons-and-rings-4164030

[Jorgen]

Meeste lijkt wel te kloppen, muv de Theia theorie over het ontstaan van onze maan. Dat is nog altijd een theorie voor zover ik weet en geen bewezen feit.

[RVervuurt]

Zou dit niet ook iets te maken hebben met het feit dat die ringen met de planeet meedraaien, terwijl manen een eigen baan om een hemellichaam hebben?

Edit: ik weet er blijkbaar maar weinig van haha!

[Reactie gewijzigd door RVervuurt op 23 juli 2024 14:05]

[CivLord]

Zou dit niet ook iets te maken hebben met het feit dat die ringen met de planeet meedraaien, terwijl manen een eigen baan om een hemellichaam hebben?

Wat bedoel je hier mee?
De stof-/ ijsdeeltjes rond Saturnus hebben te maken met dezelfde natuurkundige wetten als andere objecten, zoals manen. De omloopsnelheid van een stofdeeltje of maan wordt bepaald door de afstand tot Saturnus en de vorm van de baan. De ringen en de manen die binnen het ringenstelsel vallen hebben cirkelvormige banen. De banen van de andere manen zijn min of meer elliptisch.

[stuiterveer]

Als je de diagram bekijkt zouden de manen zich ver buiten de kenmerkende ringen bevinden.

[Standeman]

Wat definieert nu eigenlijk wat een maan is en wat niet? Met de ringen om Saturnus zou je kunnen stellen dat er nog veel meer "manen" zijn.

[Rabliep]

Volgens mij worden manen niet geclassificeerd op basis van hun massa, grootte of samenstelling. In plaats daarvan worden ze geclassificeerd door hun bewegingen. Geen idee waarom de ringen niet als manen worden gezien.

[Reactie gewijzigd door Rabliep op 23 juli 2024 14:05]

[VanillaSky]

Een maan draait om een planeet heen inderdaad, maar er zijn zeker wel wetenschappers die manen ook berekenen op massa, volgens sommige modellen is onze maan dan ook een planeet! Dan zijn de aarde en onze maan dus dubbelplaneten!

[bierschuit]

Planeten draaien om een ster, manen niet.

[RJG-223]

Planeten draaien juist niet om sterren, en manen draaien niet om planeten.

Planeten, manen en sterren draaien om elkaar heen. Zie wikipedia.

De aarde en de zon draaien dus om elkaar heen. Alleen het gemeenschappelijk draaipunt ligt dicht bij het centrum van de zon. Zo draaien de aarde en de maan ook om elkaar heen. Het gemeenschappelijk draaipunt ligt ca. 1700 km onder de aardkorst. Voor zowel de zon en jupiter, als voor pluto en charon geldt dat het gemeenschappelijk draaipunt buiten beide hemellichamen ligt.

De vraag wat dus een maan is en wat een planeet is niet zo eenvoudig te beantwoorden. De enige reden waarom jupiter niet beschouwd wordt als ster maar als planeet, is dat er op jupiter geen kernfusie plaatsvindt. Je zou dus ook met recht kunnen beweren dat pluto en charon een dubbelplaneet is. En datzelfde geldt voor de maan een de aarde.

[Zeerob]

Ja hoor, en als ik mn pen laat vallen, dan mag ik niet zeggen dat mn pen valt, want de aarde en mn pen vallen naar elkaar toe. Zo kan ik er nog wel een paar verzinnen.

[mutmong]

Aangezien die as binnen de grenzen van onze bol ligt noem ik dat zelf niet 'rond elkaar draaien' wat er ook als wetenschappelijk definitie rond elkaar draaien zou moeten zijn. De maan trekt met de middelpunt vliegende kracht aan de aarde waardoor deze zelf wat mee getrokken wordt in een circulaire beweging rond zn eigen draaias.
Tot zo ver mijn neanderthaler woorden.

[VanillaSky]

Het systeem aarde-maan draait toch om de zon?

[bierschuit]

Ja, maar de Aarde draait om de zon en de maan draait om de aarde. De maan heeft geen eigen baan rond de zon maar volgt de Aarde.

[RJG-223]

Niet eens. Ze draaien samen om de zon. Ze hebben een gezamenlijke baan om de zon.

Stel dat de maan even groot was als de aarde ? Volgde de maan dan nog steeds de aarde ? En als de maan dan 1% kleiner was ? en 2% kleiner ? etc. etc. Waar leg je de grens ? Die is er dus niet. Er bestaat geen punt waar de maan ineens een volger wordt. De maan en aarde draaien om elkaar heen, en samen draaien ze om de zon. De maan is zelfs zo groot, dat je prima kunt beweren dat we een dubbelplaneet zijn.

[Exhonor]

Het massamiddelpunt van het Aarde-Maan systeem ligt binnenin de Aarde, daarom is de claim dat het een dubbelplaneet is dubieus naar mijn mening.

De Maan draait nog steeds om de Aarde heen, ze draaien niet samen om een andere punt.

[RJG-223]

Het massamiddelpunt van het Aarde-Maan systeem ligt binnenin de Aarde, daarom is de claim dat het een dubbelplaneet is dubieus naar mijn mening.

De Maan draait nog steeds om de Aarde heen, ze draaien niet samen om een andere punt.

Als de maan 1.5 keer verder weg stond, dan lag het gemeenschappelijk draaipunt wel buiten de aarde, en dan was de claim niet dubieus ? Als de definitie van 'x draait om y heen' afhangt van de afstand tussen de twee, dan lijkt mij dat die defintie dubieus is.

[multikoe]

Het is een definitie, meer niet. Er hangt ook weinig van af geen hond die er wakker van ligt als ons aarde-maan systeem opeens als een binair systeem de boeken in moet.

Hetzelfde probleem speelt bij de definitie van kleuren. Wat is rood, wat is oranje, wat is paars?

[RJG-223]

Het is een definitie, meer niet. Er hangt ook weinig van af geen hond die er wakker van ligt als ons aarde-maan systeem opeens als een binair systeem de boeken in moet.

Natuurlijk liggen daar wel mensen van wakker. Kijk maar eens hoeveel mensen er wakker lagen toen besloten was dat Pluto in alle redelijkheid niet meer 'planeet' genoemd kon worden.

Hetzelfde probleem speelt bij de definitie van kleuren. Wat is rood, wat is oranje, wat is paars?

Dat is van een heel andere orde. Onze 'definitie' van de kleuren hangt samen met de gevoeligheid voor verschillende golflengten van de verschillende types kegeltjes, met de verwerking van de signalen van de kegeltjes in het oog en in de hersenen, en met onze culturele achtergrond. Ook varieert de gevoeligheid van de verschillende types kegeltjes tussen mensen. Erg lastig om op dat alles een exact stempel te plaatsen. Zie hier ook nog wat interessant leesvoer over dat onderwerp

[multikoe]

Dat mensen wakker lagen van de demotie van Pluto heeft me altijd verbaasd. Misschien dat er hier en daar een CV aangepast moest worden en de kosten voor het aanpassen van de lesboeken waren natuurlijk niet mals. Maar verder...

En er is geen verschil met de definitie van kleuren. Vervang golflengtes, kegeltjes, signalen en hersenen door gewicht, telescopen, internet en wetenschappers en je hebt exact dezelfde argumenten als voor manen en planeten. "Culturele achtergrond" is wel relevant in de zin dat het past in het rijtje emotionele argumenten dat je kunt aanvoeren.

Erg lastig om op dat alles een exact stempel te plaatsen.

En dat is het.

[Reactie gewijzigd door multikoe op 23 juli 2024 14:05]

[Exhonor]

Het probleem is dat er geen goede definitie is voor wat wel en wat geen dubbelplaneet is.

Kijken naar het massamiddelpunt is 1 manier, maar zoals jij al zei, werkt die niet altijd.
Daarin moet ik mijzelf in andere reacties ook op verbeteren (geen slim idee of vanuit werk te antwoorden en snel onderzoek te doen).

Punt is: Ik zou het Aarde-Maan systeem geen dubbelplaneet noemen omdat er geen vaste definitie is.

[multikoe]

De maan heeft geen eigen baan rond de zon. De baan van de maan wordt vrijwel volledig bepaald door de aantrekkingskracht tussen de maan en de aarde. De invloed van de massa van de zon op de baan van de maan is verwaarloosbaar. Dat is alleen al af te leiden uit het feit dat de baan van de maan om de zon over lange periodes stabiel en vrijwel circulair blijft.

[RJG-223]

De baan van de maan wordt vrijwel volledig bepaald door de aantrekkingskracht tussen de maan en de aarde

De maan is inderdaad duidelijk veel kleiner dan de aarde, en staat naar verhouding ook veel dichter bij de aarde dan bij de zon. Dus geen wonder dat de aarde meer invloed heeft. Maar de maan is ook weer niet zó veel kleiner... Alle andere manen zijn relatief véél meer kleiner (charon natuurlijk niet meegerekend).

Het probleem is dat we geen objectieve wetenschappelijke definitie hebben van maan versus dubbelplaneet. Als jij een goed definitie weet, dan houd ik me aanbevolen. Een definitie met de term 'vrijwel volledig' en/of 'verwaarloosbaar' is wetenschappelijk natuurlijk niet houdbaar.

Dat is alleen al af te leiden uit het feit dat de baan van de maan om de zon over lange periodes stabiel en vrijwel circulair blijft

Als wij ontegenzeggelijk wel een dubbelplaneet waren, dan zou de baan van de aarde en z'n broertje om elkaar, en de baan samen om de zon, ook stabiel zijn.

En sowieso mag de uitkomst van de definitie 'dubbelplaneet' natuurlijk niet afhankelijk zijn van de afstand tussen de twee objecten (zolang ze stabiel om elkaar draaien), of van de afstand tussen die twee objecten en een derde object waar ze samen onheen draaien.

[multikoe]

Als jij een goed definitie weet, dan houd ik me aanbevolen. Een definitie met de term 'vrijwel volledig' en/of 'verwaarloosbaar' is wetenschappelijk natuurlijk niet houdbaar

Ik heb geen eigen mening, ik blaat gewoon na wat ik vind op internet...
Even serieus: ergens anders stel ik dat deze definitiekwestie niet heel veel anders is dan de definitie van kleuren. Het is soms nodig om definities vast te leggen, maar in het geval van hemellichamen is het net zo arbitrair als met kleuren.

[bierschuit]

Nu zeg je ineens dat we wel om de zon draaien terwijl je in je ander berichtje claimt dat alles om elkaar heen draait. Nja...

[Brousant]

Nu zeg je ineens dat we wel om de zon draaien terwijl je in je ander berichtje claimt dat alles om elkaar heen draait. Nja...

Ik word een beetje duizelig.

[Ruben26]

Het is te hopen dat de maan de aarde volgt, want dat vergroot de kans dat als ze te ver van elkaar verwijderd raken en de maan de aarde niet meer volgt (eigen weg gaat), dat de aarde haar baan rond de zon dan blijft volgen.

Klopt nl wat jij zegt en de aarde en de maan houden elkaar in evenwicht dan is de kans groter dat beiden elkaar in balans houden mbt de baan om de zon. Als dan de maan te ver van de aarde raakt en die invloed op de aarde verdwijnt dan ben ik benieuwd wat dat doet met de baan van de aarde om de zon... Kon dan wel eens drastischere gevolgen hebben.

PS: Ik vermoed overigens niet dat wij daar op korte termijn achter gaan komen, last van krijgen.

[VanillaSky]

Eens hoor, maar wel belangrijk detail

[LxgOne]

Onze zon is een ster

[Exhonor]

Bij de aarde en maan is niet echt sprake van een dubbelplaneet.

De aarde is aanzienlijk zwaarder dan de maan en het massamiddelpunt ligt ook binnen het oppervlakte van de aarde.

Ook al is er geen vaste definitie, naar mijn mening moet het massamiddelpunt bij een dubbelplaneet buiten de zwaarste planeet liggen.

Ik beschouw Pluto en Charon dus ook als een dubbeldwergplaneet-systeem.

[RJG-223]

Ook al is er geen vaste definitie, naar mijn mening moet het massamiddelpunt bij een dubbelplaneet buiten de zwaarste planeet liggen

Dat klinkt inderdaad redelijk, maar helaas hangt de conclusie of iets een dubbelplaneet is dan af van de afstand tussen de twee objecten. Dat maakt dat deze verder alleszins redelijke definitie toch niet geschikt is.

[Admiral Freebee]

Er is geen consensus over de beneden- of bovenlimiet van wat nu een maan is. Wel is het zo dat onze maan uitzonderlijk groot is in relatie tot de omvang van de aarde. Ons beeld van een maan is daardoor wel wat verstoord.

[pharmacist]

De onstaansgeschiedenis van onze maan zegt dat het een fusie is van een botsing met een ander planeet (Thea) , die volledig is samengesmolten is met onze proto-aarde in het begin van ons zonnestelsel, waardoor er een soort dubbelplaneet systeem ontstond. De maan bestaat namelijk uit exact dezelfde materie (isotopenonderzoek heeft dat uitgewezen) als de aarde, dus het is inderdaad een zusterplaneet.

[Exhonor]

Niet zozeer een zusterplaneet maar eerdere een dochtermaan. Het barycentrum (massamiddelpunt) van het Aarde-Maan systeem ligt namelijk binnenin de aarde, waardoor er niet echt sprake is van een dubbelsysteem.

[blorf]

Dat zou betekenen dat afstand en gemiddelde dichtheid criteria zijn om dat te bepalen. Lijkt me niet echt zinvol.

[Exhonor]

Kijken naar het massamiddelpunt is een van de meest eenduidige manieren om te bepalen om wat van soort systeem het gaat.
Ik kan mij geen andere criteria indenken om het anders te bepalen.

[blorf]

Als je de afstand tussen de aarde en de maan vergroot komt dat massamiddelpunt boven het aardoppervlak te liggen, totdat een stabiele baan om elkaar niet meer houdt. Dat lijkt mij een tegendraads criterium.

Waarom niet de verhouding in massa? Ik zou zeggen 1:2 of nog dichter bij elkaar zien we als dubbel-systeem. Aarde/maan dus niet, dat is 1:6

[Reactie gewijzigd door blorf op 23 juli 2024 14:05]

[Exhonor]

Dan zouden wij een arbitraire grens moeten stellen aan de massa-verhouding. Dat kan, maar dan zou ik het wel combineren met andere criteria, bijvoorbeeld de locatie van het massamiddelpunt.

Een probleem met de massa-verhouding is dat als je twee planeten hebt die ongeveer even groot zijn maar een enorm verschil in dichtheid hebben.

[Reactie gewijzigd door Exhonor op 23 juli 2024 14:05]

[blorf]

- zucht -
De afstand van beide objecten tot hun massa-middelpunt groeit mee met de afstand tussen de 2 objecten. Dan krijg je dat een grotere onderlinge afstand eerder een dubbel-systeem maakt. Dat lijkt je een goed idee?

Zo zouden de zon en Jupiter als ik het goed heb een dubbelsysteem zijn omdat het zwaartekrachtscentrum buiten de zon ligt...

[Reactie gewijzigd door blorf op 23 juli 2024 14:05]

[Exhonor]

De Zon en Jupiter zijn ook een dubbelsysteem. Je kan de Zon alleen geen planeet noemen omdat het een vurige bol van kernfusie is.

Het probleem met alleen kijken naar de massa is dat je objecten kan hebben die net zo groot als elkaar zijn maar toch een enorm massa-verschil hebben.

[blorf]

Mwoah, waarom daar een punt van maken? Als ze elkaar opslokken is het probleem sowieso opgelost.

Ik vermoed trouwens dat getijdenwerking een groot dichtheids-verschil tussen 2 objecten in een dubbel-systeem tegengaat. Of de extreem lichte van de 2 wordt uit elkaar getrokken door verschil in zwaartekracht per intern deel, of het hele ding blijkt sterk genoeg en wordt naar buiten geduwd omdat wat normaal valversnelling zou worden nu opgaat in interne wrijving/spanning.

[Reactie gewijzigd door blorf op 23 juli 2024 14:05]

[mflameling]

De massa van de aarde is 80 maal zo groot als de massa van onze maan. Hoe kom je dan op een verhouding van 1:6 ?
Je hebt gelijk dat als je de afstand tussen twee hemellichamen vergroot, de massamiddelpunt ook vergroot. Echter, je vergeet dat de aantrekkingskracht dan ook verminderd waardoor ze niet meer om elkaar heen gaan draaien.

[!mark]

Nu wel ja. Echter gaat dit mogelijk in de verre toekomst veranderen; vroeger stond de maan immers veel dichter bij de aarde; door de getijdenwerking tussen beide objecten wordt die afstand langzaam groter.

Vanaf ~525.000km zal het barycenter buiten de aarde komen te liggen

[Reactie gewijzigd door !mark op 23 juli 2024 14:05]

[Euronitwit]

bron As more and more discoveries are made however, astronomers may find it more difficult to put a really defining line on what can or what can’t be classified as a moon. For instance, can you consider a 10-inch rock that’s orbiting Jupiter a moon? If yes, then there could be thousands or even millions of moons out there. If not, then where do you draw the line? Obviously, even the size of an “official” moon is still up for debate, so other than the simple definition of it being a natural satellite of a planet, there really is no clear cut answer to the question, “What is a moon?”.

[paltenburg]

De ondergrens lijkt me dat ie zo groot moet zijn dat ie zichzelf door z'n eigen zwaartekracht bij elkaar houd. Zodat je dus een "bol van ruimtepuin" hebt, ipv een los rotsblok.

[OxWax]

Hier weten ze dat vast (maar ik vind het niet )
https://www.iau.org/public/themes/our_moon/

[CivLord]

Er komen een hoop definities langs. Mij lijkt dat we nog wel een tijdje voort kunnen met de volgende definitie, totdat we een probleem krijgen met een hemellichaam/ object dat gevoelsmatig ten onrechte wel of niet onder de definitie valt.

Een maan is een natuurlijk object dat:
- Rond een (dwerg)planeet draait;
- Een orde-grootte kleiner is dan de (dwerg)planeet waar het om heen draait;
- Groot genoeg is om zichtbaar te zijn vanaf de (dwerg)planeet waar het om heen draait.

[Rabliep]

Je zou maar gewoon 20 manen niet zien

Edit: ( dit is een sarcastisch grapje, jammer dat mensen dit niet zien )

[Reactie gewijzigd door Rabliep op 23 juli 2024 14:05]

[mkools24]

5 km doorsnee moet je dat dan wel een maan noemen of is het gewoon een grote meteoriet?

[Exhonor]

Ik denk dat je 'asteroïde' of 'planetoïde' bedoeld.

Meteoriet is de naam voor het overblijfsel van een meteoor nadat het door de dampkring is verbrand.
Een meteoor is de naam voor een meteoroïde wanneer het door de dampkring gaat.
Een meteoroïde is de naam voor een ruimtelichaam rond een meter in grootte of kleiner.

Alles wat groter is dan 1 meter kan een asteroïde genoemd worden. Als deze groter zijn dan enkele kilometers kunnen ze ook planetoïde worden genoemd.

Deze naamgevingen zijn echter niet heel universeel en worden vaak door elkaar gebruikt.

Alles wat massief genoeg is om door zijn eigen zwaartekracht rond te worden en direct in een baan om de zon draait (dus geen satelliet) wordt een dwergplaneet genoemd.

Wanneer een object ook nog eens zijn baan heeft vrijgemaakt (schoongeveegd) van andere objecten, kan het pas een planeet worden genoemd.

[Reactie gewijzigd door Exhonor op 23 juli 2024 14:05]

[ShaiNe]

Grappig, Ik heb net tot 12u een aardrijkskundeles gegeven over de soorten hemellichamen in ons heelal en dan lees ik nu jouw reactie, die klopt als een bus.

[Exhonor]

Dankjewel!

Als ik mag vragen, waar geef jij les?

[ShaiNe]

In een technische school in Gent (België) aan gasten van 15 tot 18 jaar (of ouder).

[Exhonor]

Oké, leuk.
Ik was een tijdje geleden ook nog in Gent voor een uitwisseling, ik zat toen een week bij HoGent.

Mooie stad wel.

[ShAd0w]

Zo leer je nog echt even iets over het heelal op Tweakers! Dank je wel

[jos707]

Een meteoriet draait niet in een baan om een planeet.

[sygys]

Ik vraag me af of de onderlinge zwaarte kracht de baan van de andere manen zou kunnen beïnvloeden waardoor deze met de tijd anders zouden kunnen gaan bewegen of zelfs weg geslingerd kunnen worden

[Fido]

Een meteoriet is ruimtepuin dat reeds op de aarde is ingeslagen. Je doelt waarschijnlijk op een meteoroïde, maar die draaien inderdaad niet in een baan om een planeet.

[Exhonor]

Meteoroïde zijn tevens ook kleiner dan 1 meter. Alles groter dan dat wordt een asteroïde of planetoïde genoemd.

[MrMonkE]

Of maan.

[EnigmaNL]

Er zijn zoveel dingen in ons zonnestelsel die we (nog) niet zien. Gelukkig is men druk bezig om alles te vinden!

[fier0x]

Wellicht zien we een hele planeet (9) niet

[shades]

is er een site die meer van dit soort nieuws brengt?
ik keek vroeger regelmatig naar astrostart maar die site is al een tijdje uit de lucht

edit: dank voor de links al kende ik space al wel maar das engels (geen moeite mee maar iets van Nederlands bodem is altijd fijn)

[Reactie gewijzigd door shades op 23 juli 2024 14:05]

[Exhonor]

https://www.scientias.nl

Je kan deze proberen, brengt nieuws uit van allerlei soorten wetenschap.

[OxWax]

That's an easy one ...alstu :
https://www.space.com/

[OxWax]

Alé vooruit ...ene van bij ons
https://www.spacepage.be/
https://www.urania.be/astronomie/nieuws

[Reactie gewijzigd door OxWax op 23 juli 2024 14:05]

[shades]

Dank..

[sjoemie1985]

handige manier om geld te verdienen.
Hele dag turen en zoeken en kijken of 1 of andere planeet nog meer manen heeft.

Je kunt naar leeuwen of paarden kijken die hebben ook manen en zijn veel dichterbij te vinden.

[OxWax]

Turen met algorithmes?

[multikoe]

Best job ever

Ik heb werktuigbouw gestudeerd en vind dat nog altijd geen verkeerde keus want het levert mooi werk. Maar diep in mijn hart had ik eigenlijk astronoom willen worden. Of in ieder geval iets waarbij ik mijn nieuwsgierigheid de vrije loop kon laten.

[Martinspire]

Alles om een baan rond een planeet is dus een maan. Of dat nou 1 meter of een kilometer is. Beetje jammer dat die definitie zo zwak is. Een maan als de onze lijkt me een stuk belangrijker dan die van 5km doorsnee. De onze heeft verder invloed op ons water met getijden en dergelijke. Raar dat dat niet deel uitmaakt van de definitie van een maan (dat het dus invloed moet hebben op de planeet waar het omheen draait of iets dergelijks)

[Exhonor]

Elke maan heeft invloed op het lichaam waar het omheen draait.
Hoe groot die invloed is natuurlijk afhankelijk van de massa van de maan en de afstand van het lichaam.

Doorgaans worden manen die kleiner zijn dan een kilometer 'moonlets' genoemd.
Verder hebben de definities niks te maken met wat "belangrijker" is. Een maan van 5km is niet minder een maan dan een van 500 kilometer.
Een Cessna en een 747 zijn ook allebei vliegtuigen.

[CivLord]

Onze maan heeft inderdaad een grote invloed op de getijden in de oceanen.
Maar elk object rond de aarde heeft invloed daarop, alleen wordt die invloed snel kleiner wanneer de maan/ het object kleiner wordt.
Aan de andere kant is de invloed ook erg afhankelijk van de planeet. Op aarde is die invloed heel duidelijk zichtbaar in de getijden van de oceanen, maar van de rotsachtige planeten in ons zonnestelsel is de aarde daarin uniek. Op Mercurius, Venus of Mars zou je op het oppervlakte geen invloed zien van een maan zo groot als de onze.

[OxWax]

belangrijker? In welke zin?

[debroervanhenk]

Het is een beetje kort door de bocht om nu te zeggen dat Saturnus meer manen ‘heeft’. Als ze die telescoop op Jupiter richten, vinden ze vast ook een hoop nieuwe manen. Je kan beter zeggen dat er van Saturnus nu meer manen bekend zijn dan van Jupiter.

Los van de discussie hierboven wat nou wel een maan is en wat niet natuurlijk.

[vanaalten]

Volgens het artikel:

Sheppard ontdekte vorig jaar overigens ook al twaalf nieuwe manen rondom Jupiter en schreef toen een wedstrijd uit om te komen met namen voor de objecten.

...heeft dezelfde onderzoeker in elk geval al eens gekeken naar Jupiter. Of dat met dezelfde telescoop heeft weet ik niet en je hebt natuurlijk wel gelijk dat 'er van Saturnus meer manen bekend zijn'. Maar d'r is in elk geval dus OOK opnieuw naar Jupiter gekeken.

[RedPixel]

Lekker voor je @Saturnus

[Reactie gewijzigd door RedPixel op 23 juli 2024 14:05]

[Saturnus]

😂😂😂

[PearlChoco]

Sheppard