Uitvinder van Compatible Time-Sharing System is overleden

De Amerikaanse computerwetenschapper Fernando 'Corby' Corbató is op 93-jarige leeftijd overleden. Hij werkte bij het MIT aan het Compatible Time-Sharing System en legde daarmee de basis voor veel huidige OS-functies, waaronder die op het gebied van privacy.

Corbató was medeauteur van het in 1961 verschenen document An experimental time-sharing system. Hij werkte toen als onderzoeksassistent bij het Computation Center van het Massachusetts Institute of Technology en demonstreerde daar het Compatible Time-Sharing System, oftewel CTSS. Dit systeem kan resources inzetten voor diverse processen en taken, zodat verschillende gebruikers met een computer kunnen werken. Dat was een groot verschil met hoe computers tot dan toe werden gebruikt, waarbij gebruikers ponsbanden gaven aan operators, die vervolgens het programma draaiden. CTSS bouwde voort op het idee van multiprogramming, waarbij het ene programma alvast draait op het moment dat het andere moet wachten op een uitkomst.

MIT's team onder leiding van Corbató gebruikte bij de demonstratie een IBM 7090 waarmee drie Flexowriter-teleprinters met elk twee tape-eenheden waren verbonden. Het systeem betekende een doorbraak in efficiëntie voor de invoer en maakte dat Corbató in zijn paper schreef: "Zodra een gebruiker gewend is aan de directe respons van de computer, duren vertragingen van zelfs een fractie van een minuut tergend lang." Volgens hem was dat een indicatie dat programmeurs het systeem graag zouden gebruiken, als het algemeen beschikbaar zou zijn.

Bij de ontwikkeling van CTSS zag Corbató zich al geconfronteerd met de gevolgen van het gebruik van het systeem door verschillende gebruikers. Bij het ontwerp werken gebruikers onafhankelijk van elkaar, maar de pionier zag in dat het efficiënt kan zijn als diverse consoles met een enkel programma communiceren. Dit is te zien als een visie op aan ene kant de opkomst van onafhankelijke, beschermde accounts en aan de andere kant een vorm van cloudcomputing met samenwerken aan documenten.

Met die visie werkte Corbató na CTSS aan Multics. Dat in PL/I geschreven besturingssysteem had als eerste een hiërarchisch bestandssysteem en een vorm van beveiligingsbeheer dankzij access control lists voor bestanden. Onder andere Ken Thompson en Dennis Ritchie programmeerden voor Multics en gebruikten hun kennis om een eigen, compacter systeem te ontwikkelen, waarvan de naam verband houdt met Multics: Unix.

fernando corby corbato

Door Olaf van Miltenburg

Nieuwscoördinator

15-07-2019 • 12:51

26

Reacties (26)

26
26
22
4
0
3
Wijzig sortering
https://www.youtube.com/watch?v=Q07PhW5sCEk
Hier een video van de uitleg omtrent Time Sharing met Corbató.
Toen ik dit aan mijn dochter (21) uitlegde, zei ze "Wauw, dan heeft hij de computer vrouwelijk gemaakt door ze te laten multitasken." geen speld tussen te krijgen.
Daarna kwam multi-sessie, multi-user tot nu multi-machine a.k.a. virtualisatie.
Vrouwen denken dat ze kunnen multi-tasken - mannen denken dat het beter is om niet te multi-tasken... :P


Allebei kunnen ze het niet (tenzij je autonome systemen meerekent zoals ademhaling of lopen)

Dus ik zie nog wel een vrij brede speld...
Het is zelfs bewezen dat de manier waarop vrouwen (denken dat ze) multi-tasken praktisch de zelfde is als een single-core computer: ze doen veel zaken voor een korte tijd (snel?) achter elkaar: precies zoals Corbato dat voor de computer heeft uitgevonden met de hier vermeldde time-sharing.

Over de autonome systemen: dat doen computers dus ook, denk aan de memory-refresh en dergelijke.
Vrouwen kunnen inderdaad 2 dingen tegelijk fout doen. :9 :+
Microsoft ms-dos en windows-95 kon ook meer dan 1 tegelijk: Booten en crashen :+
Wat een mooie nostalgische foto. Jeugdsentiment voor mij.
Weet je welk systeem het is? Op het werk van mijn vader heb ik wel eens een PDP11 gezien. Dat lijkt hier op.
Dit is een 7090, maar in spiegelbeeld weergegeven.

(Het CPU controlepaneel zit links van het instructie-display, en in de achtergrond zie je tapedrives waarvan de rechter spoel verwijderd is, maar dat kan helemaal niet, die zit vast. Als je de foto spiegelt kloppen de details wel..)
Scherp opgemerkt. Op de wikipedia pagina van de 7090 staat een foto van de console, die is op de foto in het artikel inderdaad in spiegelbeeld.
Ik herken dit vanuit mjin studietijd. Mocht ik ook een keer op de vloer van de IBM computer. De 7090 klinkt bekend in mijn oren.1974 of zoiets.
Ik herken dit vanuit mjin studietijd. Mocht ik ook een keer op de vloer van de IBM computer. De 7090 klinkt bekend in mijn oren.1974 of zoiets.
Zal dat tegen die tijd dan niet een System/360 of zelfs een System/370 geweest zijn dan? 7090 is toch wel een stuk ouder.

Mooie leeftijd heeft Corbató wel gehaald met 93, en heeft alles vanaf het begin eigenlijk mee gemaakt met een carriere die al in de jaren 40 van vorige eeuw begon. Ook nog de Turing award (terecht) toegewezen gekregen in 1990. Rust zacht.
Inderdaad, System/360 is computer.
Dat is van digital (DEC), 15 jaar later.
Begin jaren 70 hadden wij op het Dr. Neherlaboratorium van de PTT in Leidschendam een TSS met PDP 8 van DEC. De gebruikers werkten met Teletypes: de in- en uitvoer op papieren 8 gats ponsbanden en het resultaat uiteraard ook op papier. Ik mocht voor de directeur van het telefoondistrict Den Bosch een 3 kanaals modem 110 bits/s maken (data- in/uit en readerrun) zodat hij in Den Bosch ook kon inloggen. :)
Dan kan ik je het Bonami SpelComputer Museum in Zwolle aanraden!
Ook de Studieverzameling EWI van de faculteit EWI van de TU Delft in de kelder van het hoge gebouw van EWI (Elektrotechniek vroeger) bevat een indrukwekkende verzameling computers e.d.
Zie https://studieverzameling...x.php/expositie/computers

Volgens mij zijn hier ook de PDP's uit de collectie van prof. v.d. Poel terecht gekomen
Als Zwollenaar en liefhebber van oude techniek ben ik daar nog steeds niet geweest.. Deze vakantie maar eens een bezoekje aan brengen. :)
Of het Nixdorf museum in Duitsland (vermoedelijk wel wat verder rijden).

Heel veel oude computers (waaronder een deel van een Cray supercomputer), en een (werkend!) mechanisch telefoon schakelsysteem.
ACL's is een security feature, niet privacy. Kan wel (tegenwoordig) maar vroeger was het zeker niet de bedoeling dat je de computer prive gebruikte.
Security en privacy liggen dicht bij elkaar. Een privé sessie wilde vroeger zeggen dat het een logisch gescheiden proces of sessie was. Een kernel sessie (voor alles en iedereen ) en een root sessie (voor iedereen) zijn alternatieven omdat ze een andere scope, scheduling en zo hebben.
In die tijd was er nog geen onderscheid tussen 'het hoort niet' (privacy) en 'het mag niet' (security) . In die tijd deed je het gewoon niet als het niet hoort.

[Reactie gewijzigd door beerse op 23 juli 2024 10:10]

security = waarborgen van integriteit, beschikbaarheid en vertrouwelijkheid van data.
privacy = (o.a.) waarborgen van vertrouwelijkheid van data, specifiek persoonsgegevens.

Zie daar de overlap.
Corbató wordt ook aangewezen als de persoon die het gebruik van een wachtwoord voor toegang tot computers heeft 'uitgevonden'. zie: wikipedia artikel
Ik heb nog les gegeven in Basic en mijn zelfvervaardigd studieboek nog altijd bewaard.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.