Nikon kondigt variant van D810 aan voor astrofotografie

Nikon heeft de D810A aangekondigd, de eerste astrocamera met een fullframe-sensor. De camera is gebaseerd op de 36,3 megapixel D810, maar bevat een speciaal infraroodfilter dat meer rood licht doorlaat, waardoor het mogelijk is de kleuren van nevels en gaswolken beter vast te leggen.

Camera's met fullframe-sensoren worden al langer gebruikt voor astrofotografie, maar optische filters beperken dan de doorgifte van rood licht met een lange golflengte om een rode kleurzweem te voorkomen. Daardoor zijn ze minder geschikt om foto's te maken van nevels en gaswolken die uitstralen op de H-alfagolflengte. Fanatieke astrofotografen die hun camera's op telescopen monteren, laten hun camera's dan ook vaak modificeren waarbij het infrarood- en het lowpass-filter voor de sensor wordt verwijderd. De D810A is uitgerust met een optisch filter dat in vergelijking met de D810 viermaal zoveel rood licht van de waterstof-alfa spectraallijn - een golflengte van circa 656 nm - doorlaat.

Verder is de D810A uitgerust met een aantal speciale functies die het leven van astrofotograferen moet vergemakkelijken. Naast de standen bulb en tijd is er de nieuwe stand voor langdurige belichtingen die belichtingstijden tot maximaal 900 seconden mogelijk maakt. Ook bevat de camera een elektronisch eerste-gordijnsluiter om kleine trillingen te verminderen. De virtuele horizon is nu rood in plaats van geel, wat prettiger is tijdens het werken in donkere omstandigheden. In live view kan het beeld 23x worden vergroot voor nauwkeurige handmatige scherpstelling. De D810A kan overweg met lichtgevoeligheden van 200 tot 12.800 iso en is uitbreidbaar tot 51.200 iso. Net als de D810 heeft hij twee kaartsleuven voor SD en CompactFlash-geheugen.

De meegeleverde EN-EL15 accu is volgens Nikon goed voor 3680 foto's per acculading en daarnaast is er een MB-D12 batterypack beschikbaar die goed is voor 10.660 foto´s op een enkele lading. Tot slot kan de camera worden aangesloten op het lichtnet met een adapter.

Ook Canon heeft in het verleden speciale astrocamera's uitgebracht, zoals de EOS 20Da en 60Da. Maar het is nu voor het eerst dat er een fullframe camera verschijnt voor deze doelgroep. De Nikon D810A is leverbaar vanaf eind mei voor een adviesprijs van 3799 euro.

Reacties (46)

[Znorkus]

Reken maar dat 3800 euro voor een camera voor de gevorderde amateur-astrofotograaf echt niet schrikken is, het zal zeker niet de prijs zijn waarop ze afhaken, want een sensor is maar 1 deel van je setup. Als er al 5.000 tot 12.000 euro geinvesteerd is in alle randapparatuur gaan fotografen niet voor een matige sensor. Veel gebruikelijker in dit prijssegment is om een monochrome gekoelde en zeer ruisarme CCD aan te schaffen, en met verschillende filters te werken.

Dus waarom lijkt mij dit geen ideale optie voor de serieuze hobby-astrofotograaf? Ten eerste is er bijna geen astrofotograaf in deze budget-range die niet met een laptop erbij werkt en daarmee statief, camera, en andere accessoires vanuit de woonkamer bedient. De optie tot langere belichtingstijden zijn dus nutteloos op een uitzondering na, want daar wordt custom software voor gebruikt. Vier keer zoveel Ha is grappig, maar met een monochrome CCD en een gespecialiseerd smalband Ha-filter vang je alleen maar Ha op. Omdat je dan geen lichtvervuiling hebt van andere bandbreedtes kan je probleemloos 20 minuten belichten en die informatie later als bv roodkanaal aan je foto toevoegen. Dat gaat niet met dit apparaat. Trillingsarme sluiter is leuk: maar een monochroom CCD heeft helemaal geen sluiter en wint dus ook op dat terrein. Hoge ISO? Niet onaardig bedacht, maar een peltier-gekoelde CCD die ervoor gemaakt is zo min mogelijk ruis te produceren gaat dat vet winnen.

Het zijn de instap-astrofotografen die hun ouwe canon 350 van hun ha-filtertje laten ontdoen om zo een stapje meer detail te halen in dat emissiespectrum. Maar bij een vertienvoudiging van het budget, waar deze DSLR zich bevindt, zijn er kwalitatief interessantere opties te verzinnen denk ik.

Bijvoorbeeld zoiets:
https://www.astromarket.o...--3326-x-2504-pixels--54u

Review ervan hier:
http://www.skyandtelescop...ds/documents/STT-8300.pdf

Of deze:
https://www.astromarket.o...cd-camera---23mm-diagonal

Review:
http://psjshep.jalbum.net...20review%20-%20V1.007.pdf

[Reactie gewijzigd door Znorkus op 25 juli 2024 17:32]

[Verwijderd]

Een bedrag van 3800 euro is voor de gevorderde amateur-astrofotograaf inderdaad niet schrikbarend hoog, echter wel als de camera een DSLR betreft en dus geen monochrome CCD-camera.

Ik ben in het bezit geweest van een SBIG ST-8300M: een monochrome CCD-camera met een 4/3-formaat sensor. Dan praat je over een camera van ruim 2000 euro (excl. filters en een filterwiel) met een sensorformaat van slechts 17,6 x 13,5 mm. Voor ongeveer hetzelfde bedrag kocht ik in 2011 een Canon 5D Mark II waarvan ik het low-pass filter op positie heb laten vervangen door een filter van Baader dat de H-alpha spectraallijn doorlaat.
http://www.baader-planeta...45/canon_astroupgrade.htm

Vanwege het gebruiksgemak en brede inzetbaarheid van een DSLR, werk ik sinds 2013 alleen nog maar met de 5D Mark II voor astrofotografie. Een groot voordeel t.o.v. een CCD-camera, voornamelijk als je er net zoals ik op uit moeten trekken naar een donkere waarneemlocatie, is dat een DSLR standalone kan functioneren dus zonder gebruik te hoeven maken van een laptop.

De 5D Mark II gebruik ik ook overdag. Zoals gezegd moet je dan werken met een handmatige witbalans. Als je in RAW fotografeert sowieso geen issue, want kleurafwijkingen corriger je dan met een paar muisklikken.

Hoewel ik een DSLR-fan ben, zou ik niet snel 3800 euro uitgeven aan DSLR voor astrofotografie. Voor dat bedrag koop je bijvoorbeeld twee 6D's en het brengt je aan de rand van het domein van de fullframe monochrome CCD-camera's. Een fullframe DSLR in de prijsrange van een 5D Mark II of 6D levert "veel waar voor je geld" t.o.v. een CCD-camera; de D810A doet dat niet.

Nikon brengt met de D810A in elk geval de hobby astrofotografie onder de aandacht en dat vind ik bemoedigend

Benieuwd naar wat mogelijk is met een astro-DSLR? Neem dan een kijkje op http://www.dutchdeepsky.com/index.html

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 25 juli 2024 17:32]

[NeFoRcE]

Neem aan dat die 1e en 3e foto gemaakt zijn mbv een telescoop en niet de 'kitlens' ? Mooie plaatjes, mooie cam. Maar die prijs... dat kan bruin niet trekken hoor! Maar mooi dat hier ook zeker goede ontwikkeling is voor dit soort fotografie!

[Znorkus]

De eerste kiekjes met de camera zijn binnen!

http://nikonrumors.com/20...raphy-sample-images.aspx/

[sjaool]

En hier een mooie demovideo van de D810A.
https://www.youtube.com/watch?v=UFVkOZWv-xo

[MagicTempest]

Dat hoeft niet per se. Met een 200mm lens op een D7000 heb ik de volgende foto gemaakt:

https://www.flickr.com/photos/magictempest/11740476686/
https://www.flickr.com/photos/magictempest/14721719409/

Deze foto's zijn 'piggyback' gemaakt. Dat houdt in dat de camera met een eigen lens bovenop de telescoop staat. De telescoop wordt zelf dus niet gebruikt om doorheen te fotograferen.

Het kan goed zijn dat de bovenstaande foto's met een 500mm lens zijn gemaakt. Dan is die paardekopnevel (1e foto) al goed te zien. Vooral als de foto daarna nog iets gecropt wordt.

Maar ook kun je de telescoop gebruiken als lens. Dan monteer je de camera met een speciale adapterring op de telescoop en maak je foto's door de telescoop heen. Dan heb je vaak brandpunten van 1000 of 2000mm.

De functies op deze camera trekken mij wel. Het IR filter kun je inderdaad wel van een camera afslopen, maar die trillingen van de sluiter en de mogelijkheid om 23x te vergroten om de handmatige scherpstelling te verbeteren is wel erg fijn. Daar moet je nu trucjes voor gebruiken zoals een sterrenkruis of testfoto's. Als je bedenkt dat een foto al snel 5 a 10 minuten duurt voor een nevel is het maken van enkele testfoto's al snel een tijdrovende klus.

[Ursamajor]

Ik neem aan dat er ook een vertraging op zit die wacht totdat de spiegel is opgeklapt en uitgetrild. Zelf deed ik er eerst een mat zwart vel voor de lens om even na het open gaan van de sluiter hem weg te halen.

[Ossi]

De meeste camera's hebben deze functie, niet alleen DSLR's die geschikt zijn voor astrofotografie. Het heet Mirror lock-up.

http://en.wikipedia.org/wiki/Mirror_lock-up

Zelf heb ik een omgebouwde EOS 600D camera. Als je foto's neemt zonder custom witbalans, dan is ie compleet rood.

[aap]

uit het artikel:

Ook bevat de camera een elektronisch eerste-gordijnsluiter om kleine trillingen te verminderen.

Is wellicht een andere oplossing voor hetzelfde probleem?

[adje123]

Waarom zou je deze camera niet ter vervanging gebruiken voor je fullframe spiegelreflex? Ik vind de prijs meevallen.., of zeg ik nu iets doms? 38megapixels i.c.m. fullframe voor deze prijs...

[Reactie gewijzigd door adje123 op 25 juli 2024 17:32]

[sspiff]

Waarom zou je de D810A gebruiken als de D810 met dezelfde sensor en enkel een andere filter (beter geschikt voor algemene fotografie) 600 euro minder kost in de pricewatch?

[Enai]

Wat dan weer de vraag oproept of je niet gigantisch afgezet wordt met de D810A. Ik weet wel dat het specialistisch materieel is maar...

[Verwijderd]

Nikon is aan de prijs, en heeft in zijn (semi)-pro assortiment de prijzen alleen maar verhoogd de laatste jaren, deels ook vanwege de ramp in Fukushima.

De D8xx serie aan cameras heeft eigenlijk geen concurrentie sinds 2012. Er is geen DSLR met deze kwaliteiten bij de concurrent te vinden. Canon is nu net uit met een 50MP camera waar het nog even afwachten is of deze kan opboksen tegen de D8xx. Waarschijnlijk niet, buiten de sensor zelf lijkt de rest van camera vrij mager.

Daarbuiten maakt het niet zoveel uit of Canon de D8xx kan overtreffen, dit is namelijk niet een markt waar je zomaar even overstapt. De Canon 50MP is voor upselling, Canon fans die een stap willen zetten naar full frame high MP.

[Znorkus]

@ sspiff: Omdat er bij de D810 praktisch geen hydrogen-alfa signalen worden doorgelaten, vanwege het filter dat op de sensor zit en slechts met specialisme te verwijderen is. Filters kunnen alleen licht tegenhouden, en al zet je er een Ha-filter op (op je 810), die Ha-informatie wordt toch tegengehouden door het filter op de sensor.

Dit is ook wel een handig linkje voor info over Ha-licht en DSLR's.
http://www.astropix.com/HTML/I_ASTROP/DSLR_HA.HTM

[Reactie gewijzigd door Znorkus op 25 juli 2024 17:32]

[sspiff]

Dit is specifiek voor astrofotografie. In dat geval snap ik de keuze voor de A-variant. Ik besef ook dat dit toestel hiervoor ontwikkeld is.

adje123 vroeg echter specifiek naar het gebruik van dit toestel voor andere doeleinden, ter vervanging van een gewone full frame DSLR.

[GWBoes]

Hij kost +- 500 euro meer dan een normale D810 en aangezien je voor normale fotografie altijd een extra IR filter voor je lens zal moeten zetten zou ik hier niet voor kiezen als je geen fanatieke astrofotograaf bent.

[Kevinp]

adviesprijs, meestal kom je wel iets lager uit. Even wachten op de daadwerkelijke prijs dus.

[lezzmeister]

Ik heb wel eens telescopen gezien bij fanatieke sterrenstaarders, en als ik de bedragen zie die ze uitgeven aan een telescoop, pfff. Wel makkelijk als je een kant en klare camera heb om erop te klikken. De kosten voor een zelfgemaakte telescoop zijn ook al hoog, door de dure lenzen, dan kan dit er ook wel bij.

[Enai]

Wellicht hierom:

De D810 is uitgerust met een optisch filter dat in vergelijking met de D810 viermaal zoveel rood licht van de waterstof-alfa spectraallijn - een golflengte van circa 656 nm - doorlaat.

Nu, dat kan misschien tot aardige effecten leiden?

[nexhil]

Kun je dan, als je dan toch iets anders wilt fotograferen een filter voor je lens zetten?

Ik ben een cam noob, dus misschien praat ik onzin nu

[nlooije1]

Door het doorlaten van het waterstof-alpha licht krijg je een kleurverschuiving naar rood toe. Door een custom witbalans in te stellen in de software kan je die verschuiving weer corrigeren voor gewone fotografie. Dus in principe is het mogelijk zonder extra filters toch normale fotos te nemen, maar er zit dus de extra stap in van de witbalans corrigeren.

[Cerebriform]

Ik zou wel eens een sample foto van een landschap of een portret willen zien zonder die correctie, ik ben benieuwd hoe dat er uit ziet bij de D810A. Vier keer meer licht van een golflengte die al niet veel doorgelaten werd zie je misschien niet eens veel van.

[nlooije1]

Onze ogen zijn ongevoelig voor waterstof-alpha licht. Vandaar dat we als we op een heldere avond naar een nevel kijken met een telescoop we deze als wit licht observeren. Pas met een gemodificeerde camera zoals de D810A kunnen we een veel groter kleurbereik vastleggen en zien we dat de meeste nevels rood licht uitstralen. zie bv hier voor voorbeelden en verdere uitleg over het verschil tussen normale en gemodificeerde cameras.

Licht in die golflengte is ook in ons daglicht aanwezig alleen zijn onze ogen daar niet gevoelig voor. Een foto van een landschap zonder correctie zal waarschijnlijk een (kleine) rode kleurverschuiving hebben. Overigens het feit dat er vier keer meer waterstof-alpha licht binnenkomt is nietszeggend. Als het maar 1% is van het totale daglicht is dat misschien niet waar te nemen. Voor astrofotografie van bv nevels bestaat het geoberveerde licht voornamelijk uit waterstof-alpha dus dan is dat wel significant.

Ik kan helaas geen echte foto vinden maar hier een rendering van hoe het zou zijn als we alleen maar waterstof-alpha licht konden zien.

[Ample Energy]

Dat kan, maar je geeft dan extra geld uit aan de camera en dan moet je ook nog eens per lens een IR-filter kopen. Of een houder en insteekglas gebruiken, maar dan is je camera meteen lomper, lenzen zijn minder snel te wisselen, meer kans op schade, etc.

Overigens hoef je er niet per sé een filter op zetten. Wel voor de meeste zaken, maar je kunt er geweldige effecten mee krijgen.
https://photographylife.c...n-to-infrared-photography

[nexhil]

Ah duidelijk, thanks!

[Frigolamptje]

De D810 is uitgerust met een optisch filter dat in vergelijking met de D810 viermaal zoveel rood licht van de waterstof-alfa spectraallijn - een golflengte van circa 656 nm - doorlaat.

Kan mij inbeelden dat dit er iets mee te maken heeft... Als men vroeger gewone camera's speciaal aanpaste voor astrofotografie, dan zal omgekeerd hetzelfde ook wel gelden. Tenzij men dit softwarematig nog kan corrigeren, maar dat lijkt mij altijd ondergeschikt aan optisch meteen het juiste beeld hebben wat fotografen die full-frame camera's kopen wellicht verwachten.

[Verwijderd]

De prijs valt niet echt mee. De normale D810 is 600 euro goedkoper, en de voorganger daarvan (D800) kost "slechts" 2100 euro, terwijl deze vrijwel hetzelfde is als de D810. Als je niet specifiek aan astrofotografie doet is de D800 of D810 een betere keuze.

[B64]

Dit is een niche-product, en daarvan is de prijs in principe altijd hoger; Zowel de ontwikkelkosten als de logistieke kosten van zo'n product zijn per unit altijd hoger dan een 'mainstream' toestel.

Veel astrofotografen laten een gewone DSLR ombouwen om 'm geschikt te maken voor astrofotografie, en ook dat is niet goedkoop - hoewel minder dan 600 Euro. Voordeel van de D810a is dat die gewoon out-of-the-box klaar is, en de fabrieksgarantie gewoon geldig blijft. Het is maar wat je wilt, maar vooral voor professionele fotografen lijkt me dit een goede optie.

[Verwijderd]

Helemaal met je eens, maar ik reageerde vooral op deze stelling:

"Waarom zou je deze camera niet ter vervanging gebruiken voor je fullframe spiegelreflex?"

[Shark.Bait]

De D800E(3299,-) was ook een paar honderd euro duurder dan de gewone D800(2949,-), en dat is hier ook het geval ivm de introductieprijs. Dit omdat de camera ws veel minder vaak verkocht zal worden dan de gewone D810 (intro prijs 3299,-).

[sys64738]

Gezien het feit dat ze al eerder astro cams hebben uitgebracht, zullen ze wel weten waar ze mee bezig zijn. Maar ik kan me niet voorstellen dat hier enorme vraag naar is. Zouden er echt zoveel mensen zijn die voor astro fotografie even 4000 euro over hebben? En zou hij echt zoveel beter zijn dan de gewone D810, die je daarnaast gewoon als multi purpouse camera kunt gebruiken.

Sommige niche camera's, zoals de Sony A7S, snap ik nog wel. Maar deze niche lijkt mij wat te ver doorgeschoten.

[Yero]

Het is ook echt een niche, maar als mensen hun camera laten modificeren voor dit doel dan is er dus wel een (kleine) markt voor. En dat kan dus nu direct bij aanschaf en met behoud van garantie.

[B64]

Die markt is inderdaad niet groot, vandaar ook de relatief forse meerprijs t.o.v. een standaard D810. Maar als je serieus geld wilt verdienen met astrofotografie zul je een camera moeten hebben die daarvoor geschikt is, en een standaard camera is dat niet. Dat betekent dus ombouwen, waarbij je direct je toestelgarantie verliest.
Een professionele fotograaf die is aangesloten bij NPS, kan voorrang krijgen bij de reparatie van z'n apparatuur, en als het langer duurt een leentoestel krijgen. Dan is het handig als dat dan óók een D810a is, want een toestel dat niet geschikt is voor astrofotografie, daar heeft zo'n fotograaf even niks aan.

En vergeet niet dat de objectieven die op de gemiddelde D810 geschroefd worden een veelvoud kosten van de camera zelf.

Voor all-purpose fotografie hebben ze dan nog wel een of meer andere bodies beschikbaar.

[Rudie_V]

Sommige astrofotografen modificeren zelf hun camera:
http://www.astroblogs.nl/...lpha-6563-nanometer-come/

[flippy]

Nadeel is dat je wel direct je garantie kwijt bent op je dure body.

[Rudie_V]

Dat klopt, maar ik denk dat de hobbyist dit alleen doet op een extra, soms oudere, camera. De mooiere astrofoto's zijn de gok wel waard. Tevens zijn er voldoende handleidingen op internet te vinden die je stap voor stap hier doorheen helpen. En anders is er misschien wel iemand op de astroclub die er verstand van heeft om te helpen.

[flippy]

het is niet zozeer dat het niet lukt (het is relatief simpel) maar dat je iets (2e hands) koopt twv een 2e hands auto en je bent eigenlijk verplicht om direct je (resterende) garantie te vernachelen om het goed voor jou doel te bereiken. deze oplossing kan voor vele astro's een uitkomst zijn.

[M_I_E_S]

Groot nadeel van een toestel als deze is de ruis die op de lights zichtbaar is en sterker wordt naarmate de temperatuur oploopt. Langer belichten betekend een hogere sensor temperatuur. Ik weet dat die weg te krijgen zijn met stacken en darkframes, maar dan prefereer ik toch een gekoelde dedicated astrocamera. Kost nog eens minder ook. Dan maar een kleiner beeldveld, dat eventueel te vergroten is met een reducer.

[Reactie gewijzigd door M_I_E_S op 25 juli 2024 17:32]

[Haas_nl]

Geyl, als ik rijk was dan had ik hem zo gekocht, samen met de dikste telelens die er op past.
Dan denk je 4000 euro even sparen en dan heb je het.
Maar ja dan moet je nog naar gebieden reizen waar weinig licht vervuiling is, en dat is niet bepaald om de hoek.
En goed glas erbij kopen een hele stevige statief, of een bewegende opstelling.
En dan ben je al snel een extra 4000 euro kwijt. Kortom dure hobby....

[Yero]

Je kunt je camera ook op een telescoop aansluiten. Astrofotografen hebben die waarschijnlijk al, inclusief statief en motor drive (die meebeweegt met de draaiing van de aarde). Dan is de aanschaf nog te overzien.

Een plek met weinig lichtvervuiling is inderdaad aan te raden, maar ook in Nederland zijn die wel te vinden.

[Verwijderd]

Ik ben de naam even kwijt, maar er is een soort van index voor astrofotografen waarbij men criteria stelt voor goede astrofotografie (bijv 60km buiten lichtbron). In Nederland voldoet volgens die norm geen enkele lokatie. De beste plek met de minste lichtvervuiling schijnt in Tessel te zijn.

[Ample Energy]

Woon je in de buurt van de kust?
Het mag natuurlijk niet, maar je kunt midden in de nacht naar het strand gaan. Je mag op die tijdstippen niet door de duinen, maar als je eenmaal je weg naar het strand hebt gevonden kan je behoorlijke foto's maken. Je houdt een gele gloed in de onderhoeken, maar die zijn vrij goed weg te werken en ik vind ze zelfs sfeer toevoegen. Ik heb niks op Flickr of een andere fotosite, maar als ik het niet vergeet zal ik vanavond wat plaatsen.
Dit filmpje was mijn inspiratie:
https://www.youtube.com/watch?v=J1Kfr8RG3zM

[Verwijderd]

Nee, in het felverlichte Brabant

Interessante video, een techniek die ik nog niet kende. Ik ben overigens geen astrofotograaf, meer een natuurfotograad.

[lithiumangel]

"Ook bevat de camera een elektronisch eerste-gordijnsluiter om kleine trillingen te verminderen."
Heeft de huidige D810 ook.

[GewoonWatSpulle]

Ook bevat de camera een elektronisch eerste-gordijnsluiter om kleine trillingen te verminderen.

Lees het nu nog een keer met de accenten op de woorden die schuingedrukt zijn!

[VOODOO_WILLIE]

Zou het niet een briljant idee zijn om zo'n filter schakelbaar te maken in het toestel zelf?