SpaceX toont video van landing Falcon 9-raket

SpaceX heeft een korte video vrijgegeven waarin het laat zien hoe de Falcon 9-raket op zijn zeeplatform landde. De raket werd zaterdag gelanceerd om de Dragon-capsule naar het ISS te brengen, en kwam vervolgens met een harde knal terug op aarde.

Elon Musk zei eerder al dat de landing van de Falcon 9-raket, die op een zogenaamd autonoom 'droneship' in de oceaan moest landen, niet helemaal goed ging. Op een korte video die op Vine is geüpload is nu te zien wat de SpaceX-topman daar precies mee bedoelde.

Het filmpje laat zien dat de raket wel op het platform terechtkomt, maar dat dat gebeurt onder een hoek van ongeveer 45 graden. Daardoor wordt de landing uiteindelijk een crash. 'Close, but no cigar', in de woorden van Musk. Ondanks de klap is SpaceX optimistisch over de toekomst van zijn herbruikbare raket.

Door RoD

Forum Admin Mobile & FP PowerMod

17-01-2015 • 11:13

130

Reacties (130)

130
124
69
5
1
36
Wijzig sortering
Eigenlijk was het best succesvol. Doordat de hydraulische vloeistof op was konden de finnen niet meer sturen en daardoor kom je niet goed uit. De volgende versie krijgt nu al 50% meer vloeistof mee dus dat zou genoeg moeten zijn om die uitdaging te tackelen. Mochten er geen andere onvolkomenheden zijn dan zou het volgende keer (eind deze maand alweer? Weet ik niet zeker) kunnen lukken.

Dit is echt pionierswerk werk. Want ik welk les boekje staat hoeveel hydraulische vloeistof de stuur finnen van een raket terugvallend van de ruimte nodig hebben? Inderdaad dat kan je schatten, maar je weet het pas als je het probeert. Ben heel benieuwd naar poging 2.
Kom op zeg, men weet precies het verbruik van de de hydraulische finnen en als je daarnaast ook weet hoelang die dingen moeten functioneren kun je precies uitrekenen hoeveel je nodig hebt, plus een reserve.
Wat jij beschrijft is volkomen onzin, denk je nu echt dat men met wat natte vingerwerk zo'n raket afvuurt?

Verder is de poging van Space-X natuurlijk geweldig.
Naar mijn weten is een hydraulisch systeem gesloten. Er kan dus geen vloeistof uitlekken of opraken. Alleen wanneer er in het systeem een lek zit kan dit gebeuren.

Welk systeem ze in de raket gebruiken blijft voor mij een raadsel. Of het moet een raketmotor zijn die op vloeistof werkt. De hulpraketten van de spaceshuttle gebruikten vaste brandstof die meer energie geven met hetzelfde gewicht en omvang.
Om gewicht te besparen, zit er geen zware hydraulische pomp in dit systeem. De vloeistof circuleert dus niet, maar stroomt uit een drukvat vandaan, tot de druk weg is.
@alankerlin Hydraulics are usually closed, but that adds mass vs short acting open systems. F9 fins only work for 4 mins. We were ~10% off.
aldus Musk. De volgende poging zullen ze 50% meer vloeistof meenemen.

[Reactie gewijzigd door Rafe op 22 juli 2024 19:13]

Hij werkt inderdaad op vloeibare brandstof. Vaste brandstof heeft zijn eigen zuurstof in de moleculen opgesloten zitten dus eenmaal aangestoken is het net vuurwerk. Gaan met die banaan en stopt pas als ie opgebrand is.
Ik begrijp niet helemaal wat je probeert te zeggen. Hebben ze met opzet te weinig hydraulische vloeistof gebruikt of is het een smoesje waarom het mis is gegaan?
je neemt niet meer mee dan nodig, elke kilo kost meer brandstof en meer brandstof kost meer brandstof. de berekende hoeveelheid was te gewoon te weinig, de vinnen moesten kennelijk harder werken dan gedacht of was berekend. in elk geval maken ze deze fout niet nog een keer.
Je neemt niet meer mee dan nodig, elke kilo kost meer brandstof en meer brandstof kost meer brandstof.Totaal verlies kost geen geld?Dan zorg je toch gewoon dat er zeker teveel reserve mee is zodat je weet hoeveel er nodig is voor de volgende keer.
Het gaat niet zozeer om het geld maar meer om het feit dat die kilo de hele rit meegenomen moet worden naar de ruimte en weer terug.
Hetzelfde idee met een auto, als je je tank maar halfvol gooit verbruik je ook minder. (omdat je dus minder gewicht meeneemt)
Wat Exitz bedoelt is dat je eerst de auto helemaal vol gooit. En als na de rit blijkt dat je over hebt dan weet je ongeveer hoeveel gewicht je kan besparen. Nu heeft het een raket gekost en dat is hoogstwaarschijnlijk een stuk duurder dan brandstof.
Maar iedere kilo brandstof heeft ook weer een constructie nodig om meegenomen te worden. En ze gaan niet uiteindelijk een raket de lucht in schieten met een halfvolle tank en veel te zware constructie om een volle tank te dragen. Het is bij de ruimtevaart écht een spelletje van zo min mogelijk meenemen :)
De methode van testen zal uiteindelijk meer kosten, maar dan hebben ze ook meer ervaring in hun zak zitten. Het gaat in zaken als dit niet alleen om de successen maar ook om de failures, omdat ze daar juist het meeste van leren om een betere raket te maken.
Hun business case is gebaseerd op het NIET hebben van failures.

Het aantal raketten dat je dus verknalt voor je het voor elkaar hebt is vrij kritiek.
Maar je weet helemaal niet hoe lang die finnen moeten functioneren. Ze sturen en corrigeren de raket en hoeveel er gecorrigeerd en bijgestuurd moet worden is van verschrikkelijk factoren afhankelijk. Snelheid, dalingshoek, wind, luchtdruk, golfslag, getijden, stromingen en weet ik wat allemaal nog meer. Natuurlijk kun je een goede eerste inschatting maken maar mij verbaast het niet dat die verkeerd is.
Dit laat echter wel duidelijk het risico van de keuze van een open-loop system zien.
Gesloten systeem is misschien niet eens makkelijk mogelijk. Bij de SR71 Blackbird lekten de brandstoftanken ook als ze op de grond stonden. Puur omdat ze in de lucht krompen door de druk en op de grond weer expandeerden. ;)
Nee, dat weet je niet van te voren. Het is de eerste keer dat iemand dit geprobeerd heeft, het is moeilijk inschatten hoeveel je moet gaan corrigeren onderweg. Voor een eerste test is het gewoon al fenomenaal dat ze simpelweg tot aan het platform zijn geraakt. Neen, het is geen natte vingerwerk, het is een test en testen gaan nu eenmaal vaak mis. Het bedoelde resultaat was het platform bereiken, en dat is dus wel degelijk gelukt. De landing zou een mooie bonus zijn geweest. Vergeet ook niet dat elke kilo die je extra meeneemt het gewicht van de nuttige lading met een kilo doet afnemen.
Nee het is niet de eerste keer. In jaren 60 was men in USA hier ook al mee bezig om op deze manier een raket te laten landen.

Uiteindelijk is toen terecht voor een zweefvlieger gekozen (space shuttle).

De afweging hier is natuurlijk een andere. Als er meer crashen, dan is enkel de launchprijs hoger.
Jij doet meer aannames in je reactie dan je degene waar je op reageert. Je verkiest theorie boven praktijk naar mijns inziens. De gebroeders Wright waren ook even bezig met zweven dacht ik. En die hadden hun (destijds) theorie ook best op orde.

Verder erg constructieve onderzoeken en experimenten dit.
Dit was een redelijk deconstructief onderzoek als ik zie wat er van de raket overblijft. :+
Er zal wel een lek zijn geweest waardoor de hydraulische vloeistof weg is gelekt, want normaal verbruik je die vloeistof niet, is een gesloten systeem.
Alleen was dit geen gesloten systeem.
Ah juist, begon al zo'n vermoeden te krijgen omdat iedereen consequent over verbruik sprak, maar vond het toch gek.
Sorry maar er is nog geen magische reken functie bedacht waarmee met 100% zekerheid is te zeggen hoe de verschillende lagen van de atmosfeer reageren als je er 'een raket in gooid',

Mede omdat je hoog in de lucht nog steeds met wind te maken hebt, en zoals je misschien weet kunnen we vandaag de dag nog steeds niet met 100% zekerheid zeggen wat het weer over enkele uren is, laat staan over een dag. (Ja er zijn weerberichten voor vaak een hele week, maar dat zijn schattingen, die nog steeds vaak onjuist blijken) Resultaat is dus dat je echt niet met zekerheid kan zeggen hoe vaak/ver de hydraulische finnen moeten bewegen, dus weet je ook niet hoeveel vloeistof daar voor nodig is.

Dus nee, het is niet volkomen onzin, wat MorgothG beschrijft is precies wat er is gebeurd, en dit is de eerste keer dat er van zo'n hoogte geprobeerd is een raket recht naar beneden te landen, dit lijkt in computer-spelletjes (kerbal space program) enzo wel lekker makkelijk, in de praktijk is dit echt een moeilijke opdracht, daarom ook dat NASA er zelf nooit mee door is gegaan (ze hebben ergens wat tests gedaan een paar jaar geleden, en toen besloten dat dit niet rendabel genoeg was, gezien de hoge failure rate, SpaceX heeft hun 'grasshopper' nu een stuk of 10x getest, dit is pas de 2e keer dat het fout gaat, en de eerste keer dat de raket überhaupt zo hoog is geweest, dus al met al doen ze het nog heel goed)
Inderdaad. En als reactie op de mensen hier onder: Het is niet omdat de raket kapot is dat hij het niet *bijna* heeft gehaald. De landing zelf is maar de laatste stap van het proces, hij moet ontkoppelen, terugkeren, afremmen ...
Anoniem: 123740 @MorgothG17 januari 2015 13:18
Waar heb je deze informatie vandaan??
Ik geef het eerlijk toe, ik ben een space tech junky @morgothg op twitter. Ik volg Space.com echt een must. Elon Musk natuurlijk. NASA, ESA, en veel anderen. Ik heb op het puntje van mijn stoel gezeten bij deze lanchering. Want als dit lukt, landen met een raket dan is dat echt een memorabele stap in de ruimtevaart geschiedenis. Net als trouwens de lanchering en succesvolle aankoppeling van de eerste Dragon aan het ISS. Het eerste commerciele vrachtschip.

Trouwens jammer dat ze dit filmpje niet eerder hebben vrijgegeven. Ik bedoel, het is toch gaaf om te zien. Ze hoeven zich nergens voor te schamen!

En als je echt informatie wil. Eind dit jaar is SpaceX van plan om de plannen voor KOLONISATIE van Mars te onthullen. Dat wordt pas echt nieuws!
Trouwens jammer dat ze dit filmpje niet eerder hebben vrijgegeven. Ik bedoel, het is toch gaaf om te zien. Ze hoeven zich nergens voor te schamen!
Is puur voor de media. Het was al bekend dat er iets misgegaan was bij de landing van deze raket en daar zaten de media bovenop. SpaceX heeft gewacht tot de rust iets was terugggekeerd, zodat je geen nieuwskoppen zou krijgen als "Raketlanding extreem mislukt, zie hier de beelden!". Het was namelijk inderdaad totaal geen mislukking, het was juist een stap in de juiste directie. :)

EDIT: Wat ik dus bedoel is dat dit een zo gecontroleerd mogelijke uitgave van beelden was, die zo min mogelijk onrust probeerde te veroorzaken.

[Reactie gewijzigd door Tomvl117 op 22 juli 2024 19:13]

Bedoel je vinnen, of komen de engineers uit finland?
Zouden ze het niet eerder andersom proberen? Beter iets te veel vloeistof dan te weinig en zo'n duur geintje laten overkomen?
Volgende keer is het een klep die niet goed op zijn plek zat of er staat bij terugkomst iets te veel wind.

Op deze manier landen doet verder niemand (meer) sinds de jaren 50-60. Daar zal dus wel een reden voor zijn. Het is namelijk ontzettend tricky om op die manier te landen.

Zelfs als ze het voor elkaar krijgen, dan is het nog steeds close but no cigar als het maar in 50% van de gevallen goed gaat. Want dan gaat die raketmotor maar gemiddeld 2 launches mee voor hij crasht.

Schade aan het platform moet je overigens ook meetellen bij de kostenpost.
Echt zo geweldig gaaf dit. Hier een video van de launch in juli afgelopen jaar, waar je ziet dat de Falcon 9 raket terugkeert en 'landt' op zee (zonder het platform dus) nadat z'n payload is afgekoppeld.
https://www.youtube.com/watch?v=uIlu7szab5I
Net of men de video terugspoelt :P. Hier de view vanaf de Falcon zelf:
https://www.youtube.com/watch?v=CQnR5fhCXkQ

Ongelooflijk wat Musk met zijn team voor elkaar krijgt voor een relatief klein budget _/-\o_.
Ah, ik dacht dat je deze wilde laten zien: https://www.youtube.com/watch?v=rK6StxRc22Q
Wat mij betreft nog een stuk mooier in beeld gebracht. Wel blijven kijken voor de niet-kenners, en nee, het is idd niet teruggespoeld :P
Knap staaltje techniek :-) Doet me een beetje denken aan de "Thunderbirds" :-P Ik gok dat daar waarschijnlijk ook de grootste inspiratie vandaan komt ;-)
https://www.youtube.com/watch?v=YOJ7fZPt0qI
Wat ik hier persoonlijk het mooiste aan vind is de eerlijkheid.

Het ging helaas mis.

Punt.
Dit is een video vanaf de Falcon 9 zelf genomen tijdens een testvlucht in juni waarop je de fins die voor het sturen worden gebruikt goed in werking ziet: https://www.youtube.com/watch?v=DgLBIdVg3EM
Erg gaaf om te zien. :)
Of dat budget zo 'klein' is van SpaceX valt te betwijfelen. SpaceX heeft 4000 werknemers. Dat is geen kattepis.

Dat zijn ook geen laagbetaalde mensen natuurlijk. We praten over de USA.
Naast salaris hebben die allerlei apparatuur en zaken nodig. Kortom we praten echt over een miljardenbedrijf, die alleen al aan salarisdruk tegen de miljard dollar per jaar zal verbranden.

Dan hebben we 't nog niet over wat er aan materiaal doorheen gaat.

Er vliegen allerlei bedragen rond. De eerste 100 miljoen waren afkomstig van Musk, dat is glashelder.
Kan iemand mij uitleggen waarom de hydraulische vloeistof "op" raakt? :?
Bij mijn weten is een hydraulisch systeem een gesloten systeem. Of wordt hier gebruik gemaakt van een andere technologie dan die wordt toegepast in de machinebouw?
https://nl.wikipedia.org/wiki/Hydrauliek
Het hydraulische systeem van de Falcon 9 is een open systeem. Daar is voor gekozen om gewicht te besparen. Bij een gesloten systeem heb je een pomp nodig die gebruikte hydraulische vloeistof weer op druk brengt vanaf het opvang reservoir naar het voorrraad reservoir. Om gewicht te besparen heeft SpaceX iets slims bedacht. Ze gebruiken raketbrandstof (RP1) als hydraulische vloeistof. Dit zit in een apart voorraad reservoir boven in. Dit reservoir wordt met stikstof onder druk gezet. Na dat de brandstof/hydraulische vloeistof is gebruikt om de vinnen aan te sturen vloeit het naar de hoofd brandstof tank waarna het door de raketmotor gebruikt kan worden om af te remmen. Deze manier van werken is mogelijk omdat de vinnen maar vijf minuten actief zijn en je bespaart het gewicht van een opvangreservoir, pomp en de hydraulische vloeistof zelf. Immers die vloeistof is nu een deel van de noodzakelijke brandstof om af te remmen.
Leuk om te weten. Vind het voor m'n gevoel een erg raar idee om zo'n belangrijk controle systeem maar een beperkte levensduur te geven. Wat als je meer moet bijsturen dan verwacht etc... stel je voor dat je auto maar een vast aantal bochten per rit kan maken voordat hij niet meer kan sturen :P.

Aan de andere kant, als de brandstof om te remmen op is zal je aan een werkend vinnen systeem ook niet veel hebben, dus het is eigenlijk best slim om die te koppelen. En minder bewegende onderdelen = meer betrouwbaarheid, keep it simpel. Past ook wel in hun strategie om alles goedkoper te maken.
Dat wilde ik horen, bedankt voor de info.
_/-\o_
Dat principe is niet door SpaceX bedacht, maar door Werner von Braun en zijn team in de 2e wereldoorlog om het hitteprobleem in wat uiteindelijk de V2 werd, op te lossen.
Zie opmerking mako!

Drukvat i.p.v. gesloten hydrolisch systeem. Als je veel moet compenseren, heb je op een gegeven moment geen druk en vloeistof meer in je hydrolisch systeem, waardoor bijsturen onmogelijk wordt. Bij een drukvat verlies je vloeistof elke keer als de druk te groot wordt, dan wordt er water of een ander vloeistof uitgestoten. Zie ook je drukvat van je centrale verwarming bijv. Als de druk te groot zou worden gaat het drukventiel open en komt er heet water uit om de druk te compenseren. Als dat erg vaak moet gebeuren verlies je veel vloeistof, wat er in dit geval ook is gebeurt.

[Reactie gewijzigd door Tourmaline op 22 juli 2024 19:13]

Het lijkt erop dat wanneer de raket het dek rekt er een ontploffing plaats vindt waardoor hij naast het schip gelanceerd wordt. Overigens vind ik de afmetingen van het dek "droneship" wel erg klein lijken.

[edit]: in dit Wikipedia-artikel staat dat de afmetingen ongeveer 88 bij 30 meter zijn. Dat is erg klein, als je weet dat een eenvoudige platformschip in de Rotterdamse haven zo'n 150 bij 30 zijn. Apart dat ze voor zo'n klein schip kiezen dan..

[Reactie gewijzigd door matroosoft op 22 juli 2024 19:13]

Een groot schip is natuurlijk nog veel duurder. Alles wat met maritiem te maken heeft is erg duur. Zo'n droneschip kost al miljoenen euro's. Een nog groter schip zou alleen nog maar meer kosten en dan het doel van deze missie voorbij schieten. Om een betaalbaar systeem te ontwikkelen. Ze willen het juist zo klein mogelijk houden om het betaalbaar te houden. Ze willen het commercieel gaan gebruiken, dus kosten-baten spelen straks dan een rol en hoe goedkoper je de dienst kunt aanbieden, hoe meer potentiële klanten je kunt verwachten.
Mochten ze binnen een afzienbare termijn alles voor elkaar hebben, dus ook de zachte landing van de raket, dan zijn zij een serieuze concurrent van de ESA, de Russen, de Amerikanen en de Chinezen straks.

[Reactie gewijzigd door Tourmaline op 22 juli 2024 19:13]

Maar wat kost deze vuurbal?
Anoniem: 421001 @trogdor18 januari 2015 10:39
Vrijwel niets,

Nasa betaalt voor de liftoff payload. alleen de kosten van het experiment zelf zijn voor eigen rekening.

Dus dat is best te overzien. We zitten met de kosten van het droneschip, maar als je die er buiten laat, dan zou het wel eens voordeliger kunnen zijn dan de grasshopper tests.
Kun je nagaan wat voor een prestatie het is dat hij in ieder geval het dek heeft weten te raken
Ze hebben al bewezen dat ze de raket op een paar meter nauwkeurig kunnen laten landen. Een grotere boot had niks geholpen. Als het goed gaat dan hebben ze aan 10 meter genoeg. Als het fout gaat dan ontploft de raket toch. Je zou zelfs kunnen stellen dat een kleiner schip beter is. Bij grote fouten komt de kansloze raket dan in zee in plaats van je platform te raken.
"niet helemaal goed ging"dit lijkt mij de understatement van het jaar. ;)
Maar dat ze de dropezone zo goed hebben weten te bepalen dwingt wel respect af.
Zoals ik altijd zeg: "je moet eerst leren kruipen voor je kunt springen.. "
Het zat hem er in dat de vinnen het niet meer deden, waardoor de raket niet meer goed bijgestuurd kon worden. Alleen de motoren kregen dat niet meer gecorrigeerd waardoor hij met een hoek van zo'n 45 graden het dek raakte.

Voor een eerste poging is het een hele prestatie als hij op het schip gedropt kan worden. Vanuit de ruimte is dat echt een speld in een hooiberg. Zeker als je dan ook nog een eenvoudig te verhelpen oorzaak hebt gevonden snap ik wel dat ze optimistisch zijn voor de volgende keer.
Heb je gezien wat voor snelheid deze trap nog heeft gehad?
Lijkt mij dat deze te hoog was voor een nette landing.
Of zie ik wat over het hoofd?
De zijwaartse snelheid was inderdaad hoog. Maar als je enkel de verticale snelheidsvector beziet zou hij mooi geland zijn. Een landing van 0,5-1m/s is doenbaar.
SpaceX experimenteert al een poosje met raketten die verticaal opstijgen en weer landen, zoals de Grasshopper. Bij de Falcon 9 zal de snelheid van de dalende eerste trap door drie ontbrandingen van de motoren afnemen van 4600 km per uur tot 7,2 km per uur – met die laatste snelheid moet op het platform geland worden. Hieronder een infografiek over de techniek van de herbruikbare raketten, waar SpaceX in de toekomst gebruik van wil maken.

Bron: http://www.astroblogs.nl/...p-een-platform-de-oceaan/
2m/s dus. Als ik KSP geloof is dat wel doenbaar. :) Zeker als de landing legs een hydraulisch systeem hebben waardoor ze wat kunnen indrukken.
Mag ook pneumatisch zijn, of zelfs intrinsieke veerkracht.
Welke hoge snelheid? Hij was al afgeremd van 2300km/h he! Aan de explosie te zien was er ook nog meer dan genoeg brandstof. Hadden ze hem recht kunnen houden met de vinnen (die dus geen druk meer hadden 24sec voor de landing) hadden ze zeker genoeg kunnen afremmen.
Hij is gecrasht op de zijwaartse snelheid, het verschil met het dek tov de aarde was slechts nog ergens rond de 15-25KM/u (ja, ook iets te hoog, maar toch), terwijl dus een behoorlijk zijwaartse snelheid werd gemaakt doordat de rotatie niet meer te corrigeren was. Gezien deze resultaten denk ik dat een volgende poging beter gaat lukken...
Heb je gezien wat voor snelheid deze trap nog heeft gehad?
Lijkt mij dat deze te hoog was voor een nette landing.
Of zie ik wat over het hoofd?
Als de vinnen het niet meer doen kun je alleen nog met de motor bijsturen. Om daarmee te sturen moet je de raket scheef laten hangen. Als je genoeg tijd en brandstof hebt dan is dat wel weer te corrigeren maar die tijd hebben ze niet want ze remmen pas op het allerlaatste moment af. Vroeger afremmen kost meer brandstof en heel veel speelruimte hebben ze niet.
Voor een eerste poging is het een hele prestatie als hij op het schip gedropt gecrashed kan worden.

kleine correctie. :+
Het is al een hele prestatie dat ze het zo dicht op het platform hebben gekregen. Het is alleen een kwestie van tijd voordat ze hem ook zacht kunnen laten landen op het platform.
Poehoe, wat zijn jullie hier toch negatief. De raket heeft succesvol de lading bij de ISS gekregen. Dit is al een hele prestatie op zich, geen ander commercieel bedrijf komt maar op enige manier dichtbij. Heeft de raket zijn ding gedaan en wordt hij niet simpelweg gedumpt maar krijgt SpaceX het raket op een klein drijvend platform in de zee geland op een relatief lage snelheid. Dat er op het allerlaatste moment iets misging is jammer, maar ze weten nu wel wat er goed ging of niet goed ging. Dit is een gigantische primeur en niet alle eerste pogingen zijn perfect. Zeg me niet dat iedereen die hier negatief doet over de bijna-landing het fietsen in één keer heeft geleerd zonder vallen en opstaan?

OT - Elon Musk heeft een AMA gehouden over hoe en wat van SpaceX, Tesla en zijn andere bedrijven op reddit. Elon lijkt behoorlijk down-to-earth te zijn maar zoekt wel de uitdaging op. Jammer dat het de vorige keer niet compleet is gelukt, maar met de nieuwe aanpassingen (gooi er meer vloeistof in, à la Kerbal) zou het wel kunnen lukken. En om heel eerlijk te zijn, ik vertrouw iemand die al wat ervaring heeft met ruimtetechnologie meer dan wat achterbankengineers op Tweakers. :)
NASA heeft ook vele faalmomenten gekend. Ook hun raketten zijn niet in een keer goed geweest.
En zo ook de esa. Wie herinnert zich nog de eerste lancering van de Ariane 5 bijvoorbeeld ?
En ook zij zijn van schade en schande wijs geworden natuurlijk... Er zijn, helaas, wel eens spaceshuttles ontploft met mensen erin. Dan werd meteen duidelijk "shit, dit was een probleem in het design, daar hadden we niet op gerekend; meteen aanpassen!".

Of Apollo 13... Iedereen kent die film wel, en als je ITIL hebt gedaan heb je vast ooit wel dat "spel" gezien. Duidelijk een enorme design fout, maar gelukkig is dat ding wel terug naar aarde geloodst. :P

En zo leren we. :)
De raket heeft succesvol de lading bij de ISS gekregen.
Inderdaad. Dat wordt bij dit soort berichten snel vergeten maar is feitelijk het belangrijkste van de hele exercitie.
Niet helemaal goed ging????
Helemaal niet goed bedoeld hij dus.
Het lijkt mij dat een raket die lang en recht is nooit stabiel recht naar beneden kan komen dan heb je toch stuur motoren nodig om hem recht te krijgen.
Ook is het noodzakelijk om hem rustig naar beneden te krijgen anders ontploft hij zoals te zien is in filmpje.

Ondanks de klap is SpaceX optimistisch over de toekomst van zijn herbruikbare raket.

Denk dat deze niet meer herbruikbaar is zo te zien :)

[Reactie gewijzigd door Pulpje1974 op 22 juli 2024 19:13]

Dat valt nogal mee denk ik. Als je goed naar het filmpje kijkt zie je dat alleen het achterste gedeelte is ontploft, dus een groot gedeelte van de raket is nog bruikbaar. Met name de stabilisatie(gyroscoop) en elektronica zullen bovenin zitten en derhalve nog wel bergbaar en bruikbaar zijn.
Het leek er anders op dat het restant in de zee is gekieperd. Zout water is funest voor de hardware.
Normaal gesproken wel maar let er wel even op dat alles water/ruimte dicht moet zijn! Dus de elektronica zal goed beschermt zijn. De ruimte is een gevaarlijke omgeving net zoals de zee, dus daar zullen ze vast wel rekening me gehouden hebben. Denk dan aan straling e.d. die de apparatuur kunnen beïnvloeden, dus ik denk dat de rest van de raket wel een duikje in het natte zullen overleven. ;)
Normaal gesproken wel maar let er wel even op dat alles water/ruimte dicht moet zijn!
Dat is een misvatting. Ja, voor mensen moet alles luchtdicht zijn zodat er binnen een bruikbare atmosfeer kan zijn. Maar electronica werkt prima in een vacuum en dat hoef je dus helemaal niet luchtdicht af te sluiten. Spatwaterdicht zal 't allicht zijn (voor als de lancering in de regen is) maar zelfs dat is nog flink anders dan 'kan tegen onderdompeling'.
Ik denk toch dat het allemaal wat beter gesealed is dan men denkt ;) .
Neehoor. Wat niet nodig is, zit er niet op. Dat is allemaal extra gewicht, en extra gewicht betekent extra brandstof, en extra brandstof betekent extra gewicht, wat weer extra brandstof betekent, etc. Kost klauwen met geld.

Als 't niet *nodig* is om luchtdicht te zijn, dan is 't niet luchtdicht.
Dat ligt eraan of men de apparatuur weer wil gebruiken als het wordt geborgen of als total loss beschouwd als het misgaat. Ze gingen er vanuit dat het eerst mis zou gaan, dus niet verwacht dat de raket al zo dicht op het platform zou landen. Dan houd je volgens mij ook al rekening met het feit dat er een en ander nat zou kunnen worden, dus zou sealen. Teflon seals wegen niks!

[Reactie gewijzigd door Tourmaline op 22 juli 2024 19:13]

Ah. Ja, als je verwacht dat je spul in de zee terecht komt en je wilt 't hergebruiken, dan maak je 't waterdicht. Maar jij zei ook 'ruimtedicht' (wat onzin is, ruimte is niks dus je bedoelt luchtdicht) en dat is nog echt wel even iets anders dan waterdicht.
Is waar. Echter is de dragon van space x wel gesealed.
De ruimte(als in space) is niet niets.
" consists of a hard vacuum containing a low density of particles: predominantly a plasma of hydrogen and helium, as well as electromagnetic radiation, magnetic fields, neutrinos, dust and cosmic rays." De achtergrond starling van de big bang zou -271 graden celcius zijn. Ik ken geen apparatuur dat daar tegen kan zonder bescherming. Teflon coating wordt vaak gebruikt om de temperaturen flink naar beneden te brengen als het te koud of warm is. Ik denk niet dat je pc of laptop of tablet goed werkt met bevroren componenten op -171 graden.
Dus ze maken die hele raket luchtdicht denk je? Dat zou dan aardig wat gewicht toevoegen als je daar een soort van drukcabine van wilt maken. En zoals de Apollo 13? heeft aangetoond kunnen de (meeste) systemen prima in het luchtledige functioneren (i.i.g. die systemen die nog functioneerden na de explosie).

Ik ben geen expert maar ik denk zo dat ze alleen die systemen (tanks, leidingen etc.) die het sowieso nodig hebben stevig genoeg maken om drukverschillen te kunnen weerstaan maar de rest van de constructie lekker "open" laten zodat die ook niet verstevigd hoeven te worden anders dan om de krachten van de lancering en de terugkeer naar de aarde op te vangen.
Zou je wel denken anders wordt de apparatuur beinvloed door de straling en andere nasty stuff in space, zoals solar flares e.d.

"space radiation, which can influence onboard systems negatively due to extreme high values."

en

"Efficient under pressure
Accordingly, Trelleborg designed a solution using a Variseal® product in the proprietary Turcon® material, which is based on PTFE. This compound endures almost any aggressive substance at a wide temperature range without breaking down. Variseal also contains a spiral-shaped spring to energize the seal, keeping it tight in its sealing groove.

“The more pressure, the more effective the seal,”

Het hoeft niet zwaar te zijn ptfe oftewel teflon is licht! ;)


Ik kan mij voorstellen dat sommige elektronica niet zo goed functioneert in de ruimte, laat staan in een temperatuur ver onder nul.

"The temperatures that objects experience in space are often quite extreme compared to what the same objects would
experience here on Earth. For instance, NASA’s bulky white spacesuits that astronauts wear on spacewalks can have
a temperature difference of up to 275 degrees F from one side to the other. This can happen if an astronaut has one
side of the suit facing the sun with the other side facing deep space.

Elektronica werkt efficiënt binnen een temperatuur marge. Ik ken geen enkele condensator bijv. die lang leeft boven de 100%c. 275 farenheit = 135 graden celcius, ver boven het maximum van veel elektronica componenten.

De ruimtepakken van de austronauten bijv. zetten ze onder druk zodat ze de extreme temperaturen in de ruimte beter onder controle hebben. De mens kan natuurlijk niet zo'n groot verschil van temperaturen aan. Geldt ook voor sommige gevoelige apparatuur, onder druk zetten zou dit voorkomen en dan is het ook waterdicht. ;)

[Reactie gewijzigd door Tourmaline op 22 juli 2024 19:13]

Ik kan mij voorstellen dat sommige elektronica niet zo goed functioneert in de ruimte, laat staan in een temperatuur ver onder nul.
Dat is allemaal compleet onproblematisch. Het grootste probleem is inderdaad straling en dat is al opgelost door space-hardened materialen te gebruiken (dat zijn speciale versies van processoren e.d., die voor normaal gebruik al lang niet meer gemaakt worden maar nog wel voor de ruimtevaart omdat ze minder gevoelig zijn voor straling). Het andere probleem is inderdaad temperatuur, maar dan wel de andere kant op: namelijk te warm worden in de directe warmte van de zon en die warmte niet gemakkelijk kwijt kunnen.

Een andere reden dat dit allemaal geen probleem is, is dat de Falcon zich maar een heel korte tijd in de ruimte bevindt. We zijn in staat om satellieten te fabriceren die decennia om de aarde hun rondje draaien, maar zo'n Falcon is te moeilijk? Dacht 't niet.
Het gaat hier om de eerste trap van de raket, die komt helemaal niet in de ruimte. Het grootste deel van die raket is niet meer dan een simpele buis. Er zit niks op wat niet noodzakelijk is want iedere kilo gewicht telt, zeker op je eerste trap.
Veruit het duurste deel is de motor zelf, en die is geplet. Total-loss dus.
Ongetwijfeld, de rest kunnen ze hergebruiken(hoop ik).

Ze zullen vast wel meerdere motoren klaar hebben liggen.
-1.lol.
NASA heeft ook meerdere motoren voor tests.

[Reactie gewijzigd door Tourmaline op 22 juli 2024 19:13]

"Niet helemaal goed ging????"
Dat klopt dus wel, de verwachting en plan was nooit om goed te landen, de schatting van een succesvolle landing was zelfs veel minder dan 50%.
Dat ze zo ongelofelijk dichtbij zijn gekomen na eerst 2.300 Km\u te gaan, met vrijwel geen brandstof, bij een oppervlakte van 30x90m aankomen... en de 'enige fout' die ze maakten was dat de hydraulische vloeistof op was (hopelijk...) wordt door SpaceX als een redelijk succesvolle test gezien.

Ik kan niet wachten om de volgende lancering live mee te kijken! :)
Reken er wel op dat die landing ook mis gaat. Op deze manier landen is ontzettend ingewikkeld. Ik ken hun break even point niet - namelijk hoeveel landingen achter elkaar mogen slagen voor er eentje mis mag gaan en raket afgeschreven wordt. Het wordt een hele uitdaging dat goed te krijgen!

Dan is de volgende vraag of ze genoeg geld en tijd hebben om dit programma af te maken. Als het 100x achter elkaar fout gaat vanwege 100 verschillende problemen/bugs/pech/slecht weer/of onbekend, hoeveel tijd ben je dan verder?
Ik heb gelezen dat ongeveer 90% van de kosten zit in het bouwen van de raket. Als meer dan 1 op de 10 landingen goed gaat begint het dus interessant te worden. Gezien de successen die ze geboekt hebben bij eerdere lanceringen en hoe dicht ze deze keer bij hun doel zijn gekomen denk ik dat ze die ratio wel gaan halen.
Er zullen vast nog wel een paar landingen fout gaan voor ze het echt onder controle hebben maar naar mij mening hebben ze de moeilijkste problemen al opgelost. De raket kwam op een heel redelijk tempo op de juiste plek neer.
Kijk de bevoorradingsmissie is het belangrijkst - lancering mag niet mis gaan - maar als het gaat om de landing dan zijn ze nog steeds niet zo ver als men al in de jaren 60 was. Op oude video zul je kunnen terugvinden dat men daar al wist te landen verticaal, maar ook daar was de succesratio niet erg hoog en het skillnivo van de piloot enorm.

De gasten die goed zijn in dat soort software pennen zijn dun gezaaid.
Kijk de bevoorradingsmissie is het belangrijkst - lancering mag niet mis gaan - maar als het gaat om de landing dan zijn ze nog steeds niet zo ver als men al in de jaren 60 was. Op oude video zul je kunnen terugvinden dat men daar al wist te landen verticaal, maar ook daar was de succesratio niet erg hoog en het skillnivo van de piloot enorm.

De gasten die goed zijn in dat soort software pennen zijn dun gezaaid.
De techniek is natuurlijk wel enorm verbeterd sinds de jaren 60. SpaceX laat het landen dan ook over aan een computer waardoor ze niet afhankelijk zijn van de verschillen in stuurmanskunst en training van menselijke piloten.

Het landen hoeft ook niet perfect te zijn om het economisch rendabel te maken. Lanceringen mislukken ook regelmatig en daar vinden we het nog steeds de moeite waard om er mee verder te gaan.

Omdat het hier alleen gaat om het landen van de stuwraket, en er dus geen mensen of vracht aan boord zijn, zijn de gevolgen van een mislukte landing ook een stuk kleiner dan een mislukte lancering.
Je bedoelt lanceringen in het westen en wat dubieuze mislukkingen onlangs waar het de vraag is of dat wel expres zo is gebeurd (gezien de oorlogsdreiging en oorlogstaal vanuit Moskou kan ik me voorstellen dat ze liever Galileo voorlopig nog niet operationeel zien). Soyuz van de Russen heeft iets van rond de 3000 vrijwel foutloze lanceringen en landingen achter de rug?

Als er 1 ding is wat de ontwikkeling van de ruimtevaart heeft afgeremd dan is het wel die mislukte lanceringen in het westen.

NASA en ESA zijn 1 pot nat in dat opzicht.

Probleem is dat 1 prutser meer verknalt dan 100 briljante gasten kunnen oplossen - terwijl het 'goed op je CV' staat als je bij NASA of ESA werkt. Dat geldt in nog hogere mate voor software dan voor hardware.
Waarom zo negatief?
Ik krijg het gevoel dat je SpaceX kansloos acht en bijna hoopt dat het mislukt. Hoe indrukwekkend de prestaties van Soyuz ook zijn, het is inmiddels bejaarde technologie en lanceringen kosten erg veel geld. Soyuz laat zien dat het mogelijk is om betrouwbare raketten te bouwen maar dat neemt niet weg dat er nog een hoop verbeterd kan worden.
SpaceX bevoorraadt ISS met een raket. Dat is prima gelukt. SpaceX is een joekel van een organisatie. Nog niet zo groot als NASA, maar met nu al 4000+ "man" personeel is het natuurlijk ook een burocratie in een burocratie ondertussen.

Wat ik betwijfel is of het lukt om zo'n raket op deze manier te laten landen.

Ik ken wel een simpelere methode. maak paar voetvalvelden vol met stootkussens, laat die raket terugkomen zoals ze nu doen en dan de laatste kilometer ofzo met een parachute die je iets kunt bijsturen.
Wat ik betwijfel is of het lukt om zo'n raket op deze manier te laten landen.
Gezien de eerdere succesvolle tests en hoe dicht ze nu bij hun doel zijn gekomen denk ik dat het wel gaat lukken.
Ik ken wel een simpelere methode. maak paar voetvalvelden vol met stootkussens, laat die raket terugkomen zoals ze nu doen en dan de laatste kilometer ofzo met een parachute die je iets kunt bijsturen.
Dat valt misschien wel tegen. Zo'n raket kan niet plat liggen, dan breekt hij. De raket is er op gemaakt dat alle krachten 1 richting op werken. Ze kunnen natuurlijk een sterkere raket bouwen, maar die wordt dan ook zwaarder en dus minder rendabel.
Er moet dus rechtop geland worden. Ze hebben ook overwogen om parachutes mee te nemen om af te remmen maar ook dat zou een sterkere en zwaardere rakket vereisen. Volgens hun berekening is het efficienter om een beetje extra brandstof mee te nemen en daarmee te landen.

[Reactie gewijzigd door CAPSLOCK2000 op 22 juli 2024 19:13]

Als hij leeg is dan lukt platliggen wel. Dan is het gewoon een lege tube. Zo heel zwak zijn ze overigens niet hoor (moeten enorme klappen opvangen in de atmosfeer).

Verder hoef je alleen de motor heel terug te krijgen. Dat scheelt het gros van de kosten. Beetje plaatwerk nauwkeurig fiksen dat lukt mij hier nog in mijn thuiswerkplaatsje (al is deze raket net iets te groot natuurlijk om dat thuis te doen natuurlijk).

Het is de software waar het om gaat en ik betwijfel ten zeerste of er bij NASA/ESA/SpaceX de juiste personen zitten om dat te doen.

Al maak je bij SpaceX een betere kans dan bij die eerste 2 :)
Als hij leeg is dan lukt platliggen wel. Dan is het gewoon een lege tube. Zo heel zwak zijn ze overigens niet hoor (moeten enorme klappen opvangen in de atmosfeer).
Ja, maar ze zijn dus gebouwd om die krachten in 1 richting op te vangen. Als je hem voorzichtig neer legt is het vast wel te doen, maar het ding komt wel met een vaartje naar beneden.
Verder hoef je alleen de motor heel terug te krijgen. Dat scheelt het gros van de kosten. Beetje plaatwerk nauwkeurig fiksen dat lukt mij hier nog in mijn thuiswerkplaatsje (al is deze raket net iets te groot natuurlijk om dat thuis te doen natuurlijk).
Het model van SpaceX is dat er geen groot onderhoud nodig is maar dat die stuwraket, na bijtanken, direct opnieuw kan worden gebruikt. Al zal het nog wel even duren voor ze echt zo ver zijn.
Ik ben het met je eens dat het hergebruiken van de motor het belangrijkste is, maar om zo'n motor intact en op de juiste plek te laten landen zul je toch al bij moeten gaan sturen. Volgens de berekeningen is het goedkoper om hem dan maar helemaal gecontroleerd te laten landen dan paracutes te gebruiken.
Het is de software waar het om gaat en ik betwijfel ten zeerste of er bij NASA/ESA/SpaceX de juiste personen zitten om dat te doen.

Al maak je bij SpaceX een betere kans dan bij die eerste 2 :)
IMHO is het probleem bij NASA niet het gebrek aan kennis en slimme wetenschappers, maar bureacreatie en wispelturige politieke aansturing.
Je noemt zelf een aantal keren dat men in de jaren 60 hier ook al mee bezig was, met de technologie van nu zou het een stuk makkelijker moeten zijn.

Volgens mij heeft SpaceX laten zien dat ze alle stukjes van de puzzel in handen hebben en is het nu vooral een kwestie van finetunen en optimaliseren.

[Reactie gewijzigd door CAPSLOCK2000 op 22 juli 2024 19:13]

De raket is prima stabiel naar beneden te krijgen door het gebruik van de vinnen die er op zitten, hier zijn die goed te zien: https://pbs.twimg.com/media/B3EsTeDIUAAO86M.jpg:large

omdat het grootste deel van de brandstof is opgebrand om de raket de lucht in te krijgen ligt het zwaartepunt erg laag, die raketmotoren zelf wegen ook niet niks. Met het laatste beetje brandstof wat er nog in de tanks zit kan zo'n raket in theorie prima landen als je hem recht kan laten neerkomen. Dat was dus ook waar het mis ging, de hydraulische vloeistof voor de stuurvinnen was op, waardoor er op het laatste moment niet meer gestuurd kan worden, waardoor de raket onder een hoek neerkwam en ontplofde.
De kerstpakketjes zijn afgeleverd hoor. Dus ging best goed.
Ik vind het fantastisch hoe SpaceX dit al heeft kunnen bereiken. Overigens heeft Elon getwitterd dat over 2 à 3 weken het alweer opnieuw geprobeerd gaat worden. http://twitter.com/elonmusk/status/556105370054053889
Het mooiste is eigenlijk nog hoe hij dat aankondigt: "Next rocket landing on drone ship in 2 to 3 weeks w way more hydraulic fluid. At least it shd explode for a diff reason."

Meer hydraulische vloeistof dus de vinnen moeten blijven werken. De volgende ontploffing zal dus een andere rede hebben.
Maar dat het weer een met een grote vuurbal landt, dat is welhaast zeker :)
Dit ziet er alvast een geslaagde test uit voor de stevigheid van het platform :+
Bij het zien van die explosie krijg ik een kriebelend Kerbal Space Program-gevoel. Doorgaan met deze topprestatie Mr Musk!

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.