Inleiding
Het is oktober en dus staat er een nieuwe Ubuntu-release op de agenda. Onder de codenaam Utopic Unicorn, ofwel 'utopische eenhoorn', wordt na de LTS-release van april weer een 'experimentele' versie uitgebracht. Dit keer, zo kunnen we alvast verklappen, zijn de veranderingen in de reguliere desktopomgeving op basis van Unity minimaal. Hoofdreden is dat Canonical zijn handen vol heeft aan andere projecten, zoals de Mir-displayserver en de Unity 8-gui, die overigens als zeer vroege previewversies beschikbaar zijn. Ook aan Ubuntu Touch wordt nog hard gesleuteld.
De beperkte vernieuwingen in Utopic Unicorn en het feit dat Linux de eindgebruiker misschien wel de meeste keuze biedt aan verschillende desktopomgevingen, bieden ons een mooie gelegenheid om de diverse 'smaken' van Ubuntu eens nader te bekijken.
We bekijken onder andere Ubuntu-versies die geschikt zijn voor oudere systemen. Zo kun je op een pc van een paar jaar oud nog uitstekend 'lichtgewichten' als Lubuntu, Xubuntu of nieuwkomer Ubuntu Mate draaien. Ook bekijken we Kubuntu, dat met een preview van Plasma 5 een frissere interface in de aanbieding heeft. Verder werpen we een voorzichtige blik op Ubuntu Desktop Next, waarin zeer vroege versies van Mir en Unity 8 zijn te zien, en schenken we aandacht aan het veelzijdige Ubuntu Studio. Zoals je ziet hoef je met de diverse 'flavours' niet op één paard te wedden.
Weinig nieuws in reguliere desktoprelease
Wie Ubuntu 14.10 Utopic Unicorn probeert of installeert, komt er al snel achter dat er blijkbaar vrijwel niets is veranderd; de Unity 7-desktop oogt identiek aan zijn voorganger. Dat beeld klopt; Canonical heeft al kort na de release van Ubuntu 14.04 LTS besloten om in Utopic Unicorn geen grote wijzigingen door te voeren. Dit blijkt ook uit de blue prints van de Utopic-releasecycle, met slechts 35 voorgestelde wijzigingen in de diverse officiële Ubuntu-versies.
De meeste wijzigingen zijn te vinden in de vorm van upgrades. De Linux-kernel draait op basis van versie 3.16. In deze kernelrelease is vooral veel aandacht voor nieuwe en verbeterde hardwaredrivers. Zo kan kernel 3.16 overweg met de zogeheten free fall-sensor, die te vinden is in Dell Latitude-laptops. Daarbij wordt onder andere een draaiende harde schijf gestopt zodra de accelerometer detecteert dat de laptop in een 'vrije val' is geraakt.
In de nieuwe kernel is ook verbeterde ondersteuning aanwezig voor audiochips van Cirrus, Realtek en Analog Devices, terwijl op Tegra-systemen hd-audio via hdmi mogelijk wordt. Verder is de ondersteuning voor Sixaxis- en DualShock 4-controllers verbeterd en er is een driver toegevoegd voor trackpads van de firma Synaptics.
Uiteraard zijn ook de belangrijkste pakketten in Ubuntu 14.10 van een upgrade voorzien. Firefox is aangekomen bij versie 33, e-mailclient Thunderbird draagt versienummer 31.2 en LibreOffice is bijgewerkt naar versie 4.3. Oxide, de module die gebruikt wordt voor webbrowser-apps die in de Launcher geplaatst kunnen worden, bevat een recentere versie van Chromium. Dat is een welkome upgrade, omdat sommige web-apps in onze ervaring binnen de Unity-schil erg instabiel zijn. Diverse standaardapplicaties in Utopic Unicorn, zoals Nautilus, Toten en Rhythmbox, blijven gebaseerd op de relatief oude Gnome Stack 3.10.
Interessant is overigens de benchmark van Phoronix met de 32bit- en 64bit-uitvoering van Ubuntu 14.04. In vrijwel alle benchmarks blijkt de 64bit-versie sneller dan de 32bit-variant. Wie dus 64bit-compatibele hardware heeft, zal de keus snel maken. Er gaan overigens geluiden binnen de Ubuntu-community om de 32bit-versie bij de release van Ubuntu 16.04 LTS geheel uit te faseren, maar dit is nog geen uitgemaakte zaak.
Zoals in elke nieuwe release hebben gebruikers nieuwe wallpapers kunnen aanleveren. Onderstaand zie je de selectie die voor Utopic Unicorn is gemaakt.
Blik op de toekomst: Ubuntu Desktop Next met Unity 8 en Mir
Hoewel er over Unity 7.3 in Ubuntu 14.10 weinig nieuws te melden valt, wil dat niet zeggen dat Canonical stilzit. In tegendeel, het is druk aan de slag met zijn Mir-displayserver als tegenhanger van het Wayland-project. Daarnaast sleutelt het bedrijf aan Unity 8, dat ook in Ubuntu Touch gebruikt moet gaan worden.
Zowel Mir als Unity 8 is een project waaraan nog veel moet gebeuren. Mark Shuttleworth van Canonical gaf in maart van dit jaar al aan dat Mir naar verwachting pas bij de eerstvolgende lts-release de standaarddisplayserver zal vormen. Dat is is dus pas bij Ubuntu 16.04 en dit gaat voor zover bekend ook op voor Unity 8. Misschien worden volgend jaar de eerste contouren daarvan zichtbaar in de tussentijdse releases, op zijn vroegst in Ubuntu 15.04 met codenaam Vivid Vervet of in Ubuntu 15.10.
Desondanks heeft Ubuntu onder de naam Desktop Next een zeer vroege versie uitgebracht waarin Unity 8 en Mir aan het werk gezet konden worden. De iso van de live-cd weigerde zich op een aantal van onze testsystemen en virtuele machines te laten installeren, laat staan draaien, maar uiteindelijk kregen we het op een netbookje aan de praat, dankzij een door Canonical aangereikte work-around.
Unity 8 in de Desktop Next-release is zoals gezegd nog uiterst instabiel en is, omdat Unity in zijn huidige vorm vooral voor touch-bediening is ontworpen, slechts deels met de muis te bedienen. De interface is sterk vereenvoudigd. Zo zijn de systeeminstellingen via een uitschuivend paneel te openen, relevant voor mobiele gebruikers met een relatief klein scherm, maar in zijn huidige vorm nog volstrekt ongeschikt voor desktopgebruikers.
De Desktop Next-release moet volgens Canonical gezien worden als een eerste mogelijkheid voor ontwikkelaars om de Unity 8-interface op grotere beeldschermen te zien. Het uiteindelijke doel is immers om Ubuntu-software met behulp van Unity 8 en het onderliggende Mir op zowel desktops als mobieltjes en zelfs televisies te kunnen laten draaien zonder dat de ontwikkelaar grote aanpassingen moet doorvoeren aan zijn applicatie.
Het is nog te vroeg om te oordelen of dit Canonical gaat lukken; er zijn nog steeds geen Ubuntu Touch-apparaten op de markt en oktober 2016 is nog twee jaar weg. Will Cooke, manager van het Desktop Team bij Canonical, gaf onlangs in een blogposting aan dat zijn groep ontwikkelaars vol vertrouwen is om op tijd een functionele Unity 8-interface te kunnen afleveren. Daarbij probeert hij desktopgebruikers gerust te stellen; alle ontwikkeltijd die in de mobiele versie van Unity wordt gestoken komt ook ten goede aan de desktopversie, omdat de code geheel uitwisselbaar is.
Een preview van Plasma 5 in Kubuntu
Kubuntu experimenteert rond de 14.10-release ook met de nieuwe Plasma 5-desktopomgeving in de vorm van een preview-release. Plasma 5 is gebouwd boven op het in juli uitgekomen Frameworks 5. Daarbij heeft de KDE Community alle KDE-code, waaronder de hele gui en alle bijbehorende applicaties, omgezet naar Qt5. Hierdoor is de KDE-omgeving weer bij de tijd en is de KDE 4.x-serie in 'maintenance mode' geplaatst. Dat wil zeggen dat er alleen nog bugfixes worden uitgebracht, al is Plasma 4 nog steeds de standaardomgeving voor Kubuntu 14.10.
Als we de preview-versie van Kubuntu 14.10 met Plasma 5 installeren vanaf een usb-stick - in de bèta 2-versie functioneerde de live-omgeving nog niet goed - valt direct op dat de nieuwe Kubuntu-omgeving een stuk moderner oogt. Dit is dankzij het nodige grafische oppoetswerk dat is verenigd in het zogenoemde Breeze-artwork. Bovendien is Breeze volgens de makers geschikt voor schermen met hoge resoluties en de hele interface wordt versneld via OpenGL.
De Breeze-omgeving is vooral minder druk dan vorige KDE-versies, met betere contrasten in de kleurstellingen, bijvoorbeeld door het gebruik van monochrome iconen en beter leesbare lettertypen. Ook hebben de grafisch vormgevers gekozen voor een 'platgeslagen' interface, die vooral zichtbaar wordt in het nieuwe Kickoff-startmenu. Verder valt op dat zowel de alt-tab-taakswitcher als de widget-dialoog verticaal geplaatst is in plaats van de horizontale weergave in KDE 4.x.
De KDE Community heeft met Plasma 5 ook een breder doel voor ogen: de gui niet alleen geschikt maken voor de desktopomgeving, maar ook voor andere apparaten en omgevingen. De developers noemen onder andere tablets, maar ook mediacenters. Een belangrijk verschil met bijvoorbeeld Windows 8.x is dat KDE probeert te vermijden dat verschillende omgevingen, zoals een touch-interface en traditionele muisbediening, met elkaar worden verweven. Voor elke omgeving moet KDE aangepast worden aan de specifieke eisen. Plasma 5 is echter vooralsnog de enige omgeving en zuiver bedoeld voor desktopomgevingen.
Hoewel we al een korte blik op deze preview-release konden werpen, blijkt hij in de praktijk nog allesbehalve bruikbaar. We kregen nu en dan te maken met een kernel-panic, waarna Kubuntu na een reboot weer functioneerde. Ook kampt de omgeving nog met diverse bugs en we konden nog geen propriëtaire drivers installeren voor AMD- of Nvidia-gpu's.
Kubuntu 14.10 met Plasma 4 werkte op onze testsystemen wel vrijwel zonder bugs. Dat mag ook wel, want de KDE 4.x-serie is al sinds januari 2008 beschikbaar. Wil je een stabiele desktopomgeving? Kies dan dus voor de normale Kubuntu-release van 14.10, of als je helemaal op zeker wil spelen kies je de lts-release van Kubuntu 14.04.
Lichtgewichten: Lubuntu en Xubuntu
Lubuntu
De naam van Lubuntu, dat sinds Ubuntu 10.04 als losse distributie beschikbaar is, is een samenstelling van Lxde-desktopomgeving en Ubuntu. De Lxde-omgeving is met recht een vedergewicht te noemen. Het geheugengebruik is na het starten beperkt tot minder dan 300MB. Daarmee is Lubuntu vooral geschikt voor oudere pc's en laptops. De makers stellen dat de systeemeisen gelijk zijn aan die van Windows 98. Een Pentium II met een snelheid van 266MHz en 192MB ram zou Lxde gemiddeld tot snel moeten laten draaien.
De interface van Lubuntu is behalve spartaans ook conservatief ingericht. Linksonder zit een startknop, Launcher geheten, die toegang geeft tot een traditioneel uitklapmenu, waarin vervolgens alle applicaties zijn ondergebracht. Ook de lay-out van vensters, de taakbalk en andere vormgevingskenmerken van Lxde kennen we van andere tijden. De interface leent zich dan ook prima voor gebruikers die min of meer gedwongen worden om over te stappen van het uitgerangeerde Windows XP naar een ander besturingssysteem. hoewel de makers zeker niet een-op-een de Windows-interface hebben gekopieerd, zoals in Zorin OS bijvoorbeeld, is de startknop bijna blind te vinden en de meeste bedieningselementen zullen XP-gebruikers niet snel in verwarring brengen. Bovendien kan zoals gezegd Lubuntu prima op een oude XP-machine draaien.
Voor bestandsbeheer heeft de Lxde-ontwikkelgemeenschap, die in 2006 met de ontwikkeling van deze desktopomgeving begon, PCManFM gebouwd, een lekker responsieve en simpele filemanager, met toch vrijwel alle noodzakelijk functionaliteit aan boord. Leafpad, een eenvoudige teksteditor, en imageviewer GPicView starten niet alleen vliegensvlug, maar doen hun werk ook naar behoren.
Omdat LibreOffice een zware wissel kan trekken op hardware met beperkte capaciteiten, hebben de developers ervoor gekozen om AbiWord als losse tekstverwerker mee te leveren. Dit biedt voor doorsneeklussen voldoende functionaliteit, maar bij complexere taken zal de gebruiker misschien toch naar LibreOffice Writer willen grijpen. Spreadsheets kunnen gecreëerd worden met Gnumeric, een applicatie die vrijwel alle functionaliteit herbergt die gebruikers kennen van Microsoft Excel.
Xubuntu
Xubuntu 14.10 is gebaseerd op Xfce, een old school-desktopomgeving met, net als Lxde, uiterst bescheiden systeemeisen. Dat komt doordat het grafische toeters en bellen, zoals in onder andere KDE, Gnome en Unity, bewust links laat liggen. Net als Gnome 2 en Mate, dat je op de volgende pagina kunt vinden, is Xfce gebaseerd op de beproefde, maar licht verouderde GTK+2-toolkit. Overigens kun je Xfce niet alleen vinden op Linux, maar draait het ook op BSD-varianten Unix en Solaris. Er wordt al sinds 1997 aan de desktopomgeving gewerkt en inmiddels is de gui uitgekomen op versie 4.10.
De Xfce-omgeving van Xubuntu oogt wat moderner dan de Lxde-gui en er is meer ruimte op de desktop door het weglaten van de onderste taakbalk. Het Whisker-hoofdmenu, in de vorm van een zogeheten panel menu, kan door de gebruiker goed getweakt worden en er is een aantal thema's aanwezig die direct de hele Xubuntu-omgeving aanpassen.
Net als in Lubuntu zijn er in Xubuntu andere keuzes gemaakt in het softwareaanbod. Mousepad is de standaardeditor en die voldoet. Ook zijn standaard twee eenvoudige games aanwezig, Sudoku en mijnenveger, terwijl Ubuntu er al enige tijd voor kiest om spellen geheel weg te laten. LibreOffice is ook in deze Ubuntu-variant vervangen door AbiWord en Gnumeric. Opvallend genoeg is de bitmapeditor GIMP, dat een aanzienlijk beroep kan doen op het werkgeheugen, wel aanwezig.
Een vleugje nostalgie met Ubuntu Mate
Een nieuwkomer in de Ubuntu-familie is Ubuntu Mate. De distro is gebaseerd op de Mate 1.8.1-desktopomgeving. Deze gui leunt sterk op de Gnome 2.3-interface, een omgeving die Ubuntu zelf hanteerde tot de komst van zijn eigen Unity-desktop. Later begon onder andere Linux Mint, ook grotendeels gebaseerd op de codebase van Ubuntu, met het uitbrengen van Mate-releases en wist daarmee al snel de nodige aanhang te verwerven. Net als bij de lichtgewichten Lubuntu en Xubuntu zijn de systeemeisen zeer mild; een Pentium III met 512MB en 8GB schijfruimte is al voldoende.
Wat opvalt is dat Ubuntu Mate vliegensvlug start op ons testsysteem. De desktop doet 'ouderwets vertrouwd' aan en geeft ons een wat nostalgisch gevoel. Er worden klassieke drop-down-menu's gebruikt om applicaties te starten en de systeeminstellingen te veranderen. Hierdoor zal een verstokte Gnome 2-gebruiker snel zijn weg kunnen vinden en dat is nu juist de bedoeling van de makers. Ook oogt binnen Ubuntu Mate alles keurig opgeruimd. In de bèta 2-release die we testten, waren weinig storende slordigheden te vinden. Wel gaan de twee werkbalken aan de boven- en onderkant ten koste van de verticale werkruimte, maar dit is uiteraard aan te passen.
Een nadeel is echter dat de codebase van Mate wat achterloopt. Zo wordt nog de verouderde gtk+2-toolkit voor de interface gebruikt, al zijn er plannen om Mate over te zetten naar gtk+3. De meeste applicaties zijn wel bij de tijd en zijn veelal ports van Gnome Core-applicaties, maar met een aangepaste naam. Zo is filemanager Nautilus hernoemd naar Caja, is Gedit Pluma gaan heten en luistert de archiefmanager File Roller binnen Mate naar de naam Engrampa.
Op ons testsysteem gebruikte Mate direct na het starten een kleine 400MB, iets meer dan Xubuntu en Lubuntu, maar nog altijd heel wat minder dan de Unity-gui. De software-uitrusting is in grote lijnen vergelijkbaar met de reguliere Ubuntu-desktoprelease, maar onder de categorie 'internet' vinden we Hexchat, een zeer solide irc-client. Ook is Brasero aanwezig voor het bakken van cd'tjes en dvd's. Voor video kiest het Mate-team nog steeds het vrij beperkte Totem. Wij zouden daar liever het veelzijdige VLC Player zien, maar dit kan snel uit de softwarewinkel van Ubuntu worden gehaald. Het complete Office-pakket LibreOffice is gelukkig wel van de partij.
Creatief met Ubuntu Studio
Een andere officieel goedgekeurde telg in de Ubuntu-familie die zeker aandacht verdient is Ubuntu Studio, een variant die geheel is gericht op computergebruikers die zich veel met multimedia bezighouden. Ubuntu Studio is tot de nok toe gevuld met allerhande opensourcepakketten op het gebied van audio, desktop-publishing, video, graphics en fotografie. Hoewel het besturingssysteem theoretisch op een pc met 512MB werkgeheugen draait, adviseren de makers minimaal 2GB. Een logisch advies, omdat multimediaproducties al snel een aanzienlijke claim op het werkgeheugen leggen. Overigens draait Ubuntu Studio op het al eerder genoemde Xfce 4.10, een eenvoudige, maar rappe desktopomgeving, die ook prima voldoet voor multimediagebruik.
Op audiogebied vinden we onder andere tools als Jack, een audio- en mediaserver, die dankzij de geoptimaliseerde low latency-kernel van Ubuntu Studio een vertraging van minder dan 5ms kan realiseren. Ook digital audio station Ardour is een veelzijdig pakket en is geschikt voor het maken van opnames en masteringklussen. Verder vinden we diverse sequencers, synthesizers en audio-editors, zoals het bekende Audacity.
Wie actief is met computergraphics zal de 3d-tool Blender kunnen waarderen. De software oogt in eerste instantie complex, maar na enige gewenning is Blender uiterst krachtig te noemen. Voor het bewerken van vectorgraphics is het prima pakket Inkscape aanwezig. Om bitmapafbeeldingen te bewerken is Photoshop-tegenhanger GIMP aanwezig. Mede dankzij de single-window-modus werkt het pakket prettiger dan voorheen.
Ook computergebruikers die zich bezighouden met fotografie worden niet teleurgesteld door de gebundelde software. Onder andere darktable is op te roepen, een opensource-pakket dat uitstekend overweg kan met raw-fotobestanden van diverse fabrikanten. Aanvullend kan Shotwell gebruikt worden om foto's in mappen en met sleutelwoorden te beheren. Verder kunnen we nog aanraden om Digikam te installeren via de 'extra photography applications'-optie in het hoofdmenu. Digikam is een fototool die weliswaar voor KDE is ontwikkeld, maar ook prima draait binnen Xfce en krachtige opties biedt.
Voor videobewerkingsklussen was er op Linux lange tijd weinig goed gereedschap aanwezig, maar daarin komt gelukkig verandering. Zowel Kdenlive als OpenShot biedt meer tools en is stabieler geworden. Ook zijn applicaties aanwezig om bijvoorbeeld dvd's in elkaar te knutselen, ondertitelbestanden aan te maken of om de desktop in een videoclip vast te leggen. We missen nog de professionele nle-editor Lightworks, al vereist dit wel een betaalde licentie voor het wegschrijven naar tal van formaten.
Uiteraard bevat Ubuntu Studio 14.10 naast de meest verse kernel de laatste versies van zijn rijke collectie multimedia-applicaties. Alle andere onderdelen van de reguliere Ubuntu-distributie zijn ook aanwezig. Wij gebruiken deze Ubuntu-variant inmiddels dagelijks en echt grote minpunten, behalve misschien het overweldigende aantal meegeleverde multimediapakketten, hebben we nog niet gevonden.
Ubuntu Gnome: gestage vooruitgang
De Ubuntu Gnome-smaak werd in 2012 geïntroduceerd als antwoord op de komst van Canonicals eigen Unity-interface. De Gnome-ontwikkelaars sloegen bovendien met versie 3, waarbij de Gnome Shell zijn intrede deed, een andere weg in. Vervolgens is bij elke nieuwe Ubuntu-release ook een Gnome-versie uitgekomen.
Helaas zal Ubuntu Gnome 14.10 niet het onlangs uitgekomen Gnome 3.14 bevatten, maar nog gebaseerd zijn op Gnome 3.12. Volgens de ontwikkelaars kwam deze release net te laat en was de feature freeze-periode al een maand ingegaan voor de release van Gnome 3.14. Het is desondanks mogelijk om met behulp van Gnome-repositories alsnog de laatste releasecode te installeren en wij zijn uiteraard geïnteresseerd in nieuwe features en mogelijkheden.
Gnome 3.14 bevat een aantal aardige verbeteringen, zoals de onderstaande video laat zien. Zo kan het besturingssysteem detecteren of er bij het leggen van een wifi-verbinding met bijvoorbeeld een publieke hotspot een wachtwoord ingevoerd moet worden. Voor het inlogproces zal automatisch de bijbehorende webpagina in de browser worden geopend. Ook systeemonderdelen als vnc, dlna en webdav zijn 'slimmer' geworden, doordat de benodigde netwerk- en inloginstellingen voortaan worden onthouden als de gebruiker dat wenst.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Een andere belangrijke verbetering is systeembrede ondersteuning voor multitouch, ofwel aanraakbewegingen op een touchscreen met meer dan één vinger. Een aantal Gnome-applicaties kan voortaan beter overweg met multitouch. Op geopende documenten in pdf-reader Evince kan bijvoorbeeld met vingerbewegingen in- en uitgezoomd worden. In de helpsectie van Gnome zijn alle ondersteunde multitouch-acties keurig op een rijtje gezet.
Gnome 3.14 bevat ook enkele bijgewerkte applicaties. Zo is de vormgeving van de weer-applicatie gewijzigd en worden relevante weerberichten aan de gebruiker getoond met behulp van het in Gnome 3.10 geïntroduceerde locatiebepalingsframework. Overigens maakt de locatiebepalingsdienst nu ook gebruik van Mozilla's Location Service, waarin 3g- en netwerkinformatie is opgenomen.
De twee games in Gnome, Mijnenveger en Sudoku, zijn visueel opgepoetst en het spelletje Hitori, dat op Sudoku lijkt, is aan het standaardaanbod toegevoegd. Verder zullen gevorderde gebruikers de verbeteringen in Boxes waarderen, een tool om virtuele machines en remote devices te beheren. Zo kunnen voor virtuele machines voortaan eenvoudig snapshots worden aangemaakt, terwijl ook de vormgeving is verbeterd met nieuwe thumbnails. Verder is het in de Photo-applicatie mogelijk om foto's online op te vragen via bijvoorbeeld Google+ of Picasa.
Net als we eerder bij KDE zagen, zijn ons inziens ook bij het Gnome-team een aantal releases nodig voordat een en ander stabiel en prettig werkt. We moeten zeggen dat er goed is te werken met de jongste releases, mits je met de enigszins 'afwijkende' Gnome 3-desktopomgeving uit de voeten kunt, en dan vooral met de Gnome Shell. Ook oogt de interface inmiddels strak. Heb je een redelijk snelle pc of laptop en hecht je geen specifieke waarde aan de traditionele interfaces, dan is Ubuntu Gnome 14.10 zeker het proberen waard.
Conclusie
De reguliere desktoprelease van Ubuntu 14.10 is degelijk maar saai te noemen. Dankzij de diverse smaken is er echter een ruime keuzevrijheid om de gebruiker ertoe te verleiden eens iets anders te proberen. En na het testen van een aantal alternatieve desktopomgevingen blijkt dan ook dat er binnen de Ubuntu-familie voor elk wat wils is.
We wisten van Lxde en Xfce dat het razendsnelle desktopomgevingen zijn, met zeer bescheiden systeemeisen, en geen van beide stelt teleur. Zowel Lubuntu als Xubuntu kan daarom probleemloos meestrijden in de categorie lichtgewicht. Nieuwkomer daarbij is het ons uitstekend bevallen Ubuntu Mate, dat ons met zijn Gnome 2-look & feel soms deed terugdenken aan de tijd dat Ubuntu nog op een traditionelere desktopmetafoor was geënt.
Een veel modernere benadering van een desktop bieden KDE en Gnome. De Plasma 5-desktop in Kubuntu heeft in onze ogen veel potentieel en is ten opzichte van de 4.x-serie beter vormgegeven. Tel daarbij op de vergaande aanpasbaarheid van de KDE-omgeving en je hebt een zeer tweakerswaardige werkomgeving. In potentie dan, de previewversie is nog te breekbaar om serieus gebruikt te worden.
Zoals gezegd zijn we van oordeel dat Ubuntu Studio een van de interessantste smaken is voor in het bijzonder de gevorderde gebruiker. Het aanbod aan kwalitatief goede opensourcesoftware is omvangrijk en veel van de tools zijn krachtig te noemen. Bovendien is de geboden Xfce-omgeving stabiel en snel.
Ubuntu-gebruikers die geen keuze kunnen maken uit een specifieke desktopomgeving hebben een luxepositie. In vrijwel alle gevallen kan een andere desktop probleemloos geïnstalleerd worden naast een al geïnstalleerde omgeving, waarna de gebruiker bij het login-scherm zijn keuze kan maken. Deze vrijheid kun je in bijvoorbeeld Windows of OS X wel vergeten.