Inleiding: de volgende stap
De interface van iOS ging vorig jaar stevig op de schop in iOS 7, maar de vraag bleef waarop Apple zich dit jaar ging richten. Maandagavond, op Apples jaarlijkse ontwikkelaarsconferentie WWDC, kwam het antwoord: op gebied van interface verandert er niet zo gek veel, maar onder de motorkap gaan de iPhone en iPad behoorlijk op de schop.
Zoals wel vaker heeft Apple een testversie van zijn nieuwe besturingssysteem online gezet voor ontwikkelaars. Een publieke release volgt pas dit najaar, vermoedelijk rond september als er ook een nieuwe iPhone op de markt komt.
Tweakers ging aan de slag met de nieuwe versie van iOS, om alvast van alle nieuwigheden te proeven. Zoals bij elke bèta geldt dat er nog forse wijzigingen kunnen plaatsvinden voor het besturingssysteem echt uitkomt. Het is nog niet aan te raden om iOS 8 nu al te installeren: er zitten veel bekende en onbekende bugs in en op een exemplaar van de iPhone 5s bleek bijvoorbeeld Touch ID in zijn geheel niet meer te werken.
Vernieuwingen aan de interface
Apple heeft diverse veranderingen aangebracht in de manier waarop gebruikers omgaan met de interface. Misschien wel de belangrijkste zit in notificaties: die zijn nu interactief. Notificaties zijn niet alleen meer meldingen, maar ook een soort 'mini-apps' waarin je acties kunt uitvoeren. Bij binnenkomende mail is het bijvoorbeeld mogelijk om het gelezen te markeren of te archiveren, bij berichten kunnen gebruikers direct antwoorden vanuit de notificatie.
Dat is een wijziging met vermoedelijk grote gevolgen voor het dagelijks gebruik; iOS-gebruikers krijgen veel notificaties en als ze die sneller kunnen afhandelen, scheelt dat veel tijd. Het is jammer dat je niet in kunt stellen welke acties je kunt doen: mails beantwoorden vanuit de notificatie is bijvoorbeeld niet mogelijk. Wellicht is dat een leuke toevoeging voor volgende versies.
Van een andere toevoeging is nog niets te zien; ontwikkelaars kunnen widgets maken voor in het notificatiecentrum. Daar staan standaard alleen zaken als het weer en aandelenkoersen, maar ontwikkelaars kunnen daar dus alles neerzetten wat ze willen, zoals headlines uit een nieuws-app, sportuitslagen of - als Apple het toelaat - bijvoorbeeld een balk met favoriete websites om ze snel te kunnen openen.
In het overzicht met openstaande apps, te openen met een dubbeltik op de Home-knop, staan nu favoriete contactpersonen en mensen met wie de gebruiker het meeste contact heeft. Het is zeker een handige functie en hij functioneert prima, maar de plek ligt niet echt voor de hand: gebruikers zijn gewend om in dat venster van app te wisselen of apps af te sluiten en niet om daar contacten te zoeken; de toekomst zal moeten uitwijzen of mensen hun gebruik aanpassen of dat die foto's daar voor de sier blijven zitten.
Een andere wijziging zit in Spotlight, de zoekfunctie die op te roepen is door het scherm omlaag te trekken. Via Spotlight kun je nu ook in onlinebronnen zoeken in plaats van alleen op de telefoon of tablet zelf. Zo is het onder meer mogelijk om via die weg apps in de App Store te zoeken, wat sneller is dan de App Store openen en vanuit daar zoeken; een fijne verbetering dus.
In de Camera-app zijn opties toegevoegd: zo is er een time lapse-modus. Die is aardig en werkt goed, maar vereist dat het iOS-apparaat gedurende lange tijd op dezelfde plek blijft staan. Dat is dus een heel specialistische functie, al is hij aardig. Ook zit er nu een timer in de Camera-app; die telt met grote cijfers in beeld af naar het maken van een foto. Handig voor bijvoorbeeld een groepsfoto, maar geen wereldschokkende toevoeging.
Het toetsenbord heeft een voorspellende functie gekregen, maar het vereist wel dat je het in een andere taal zet dan Nederlands: de voorspeller werkt in diverse talen, maar de Nederlandse taal zit daar vooralsnog niets tussen. Interessanter is dat Apple toetsenborden van derden zal toelaten; die draaien in een sandbox en moeten toestemming hebben om verbinding te maken met internet.
Onder meer Swype en Swiftkey komen in elk geval met alternatieve toetsenborden voor iOS en dat is goed nieuws voor iPhone-gebruikers. Beide toetsenborden onderscheiden zich op diverse manieren van Apples standaard-toetsenbord en bieden gebruikers dus iets anders dan ze nu hebben.
Al met al is de interface van iOS niet drastisch veranderd: de icoontjes zijn hetzelfde, de werking is goeddeels hetzelfde en het zal voor gebruikers van iOS 7 geen schokkende wijziging zijn.
Features en apps
Een groot deel van iOS 8 blijft dus nog onder de radar: de toevoegingen die ontwikkelaars kunnen doen in iOS 8. Er zijn veel opties bijgekomen en die kunnen voor gebruikers een groot verschil maken, zoals de al genoemde widgets, toetsenborden en andere opties.
Daar komt bij dat Apple ook api's biedt voor andere diensten, zoals integratie met zijn Health-app. In deze op gezondheid gerichte app kunnen gebruikers allerlei data bijhouden, zoals hartslag, gewicht en andere data van bijvoorbeeld fitnesstrackers. Totdat Apple zelf iets lanceert op dit gebied, bijvoorbeeld het medische horloge waarover al anderhalf jaar geruchten gaan, is het een app die bij de meeste gebruikers doelloos op het homescreen zal staan, al kun je nu al wel gegevens invullen en daar grafiekjes van bakken. Ook zit er een Sleep Analysis in, maar of die hetzelfde doet als bijvoorbeeld de app Sleep Cycle, is niet duidelijk.
Eigenlijk geldt hetzelfde voor Homekit, een manier voor ontwikkelaars om domotica-diensten te integreren in iOS. Dat zal bijvoorbeeld handig blijken voor mensen met Philips Hue-lampen, maar voor veel mensen zullen kreten als 'je koelkast bedienen met je iPhone' nog ver van het bed klinken - en zijn. Dat Apple het nu alvast inbouwt, kan wel een boost geven. We hebben dit nog niet kunnen testen.
Daarnaast kunnen ontwikkelaars nu 'app bundels' in de App Store zetten, waarbij een combinatie van Apps met korting te koop is. In de Mail-app is ook het veegmenu aangepast: daarin kunnen gebruikers nu met een veegbeweging iets markeren. Ook is het mogelijk om het venster om een nieuwe mail op te stellen te minimaliseren, waardoor de gebruiker nog een oud mailtje kan opzoeken.
Een van de grootste wijzigingen - en dat is echt een stevige koerswijziging voor Apple - is dat ontwikkelaars hun eigen apps kunnen integreren met andere apps. Zo is het mogelijk om een eigen 'Share'-functie in te bouwen in apps van anderen en een foto-editor in te bouwen in de Foto's app.
In iOS 8 zijn daarnaast nog veel andere kleine nieuwe functies te vinden, zoals een instelling om de hele interface in grijstinten weer te geven. Ook is het mogelijk om per app te checken hoeveel die heeft gevraagd van de accu. Vooral die laatste is voor veel mensen vermoedelijk een uitkomst; zo kun je definitief vaststellen of WhatsApp en die Facebook-app nou echt zoveel verbruikt als het lijkt.
Daarnaast heeft Apple een Dropbox-achtige functie in iCloud ingebouwd onder de naam iCloud Drive; gebruikers kunnen op pc's bestanden daarin slepen, die dan automatisch verschijnen op een iOS-apparaat. Het is een handige functie, maar voor die functie zijn al veel apps en wie dat had willen gebruiken, doet dat vermoedelijk al.
Hetzelfde geldt in feite voor Berichten: die app ondersteunt nu het delen van locatie, foto's, spraakberichten en video's met vrienden en groepen vrienden. Ook kunnen gebruikers conversaties namen geven: het is meer een WhatsApp-achtige app geworden.
En o ja, een andere wijziging is subtieler, maar geeft wel een belangrijke richting aan: DuckDuckGo, de 'privacyvriendelijke' zoekmachine, kunnen gebruikers als standaard instellen in Safari.
Tot slot
Apple heeft - zoals gebruikelijk - in de nieuwe versie van iOS een hoop nieuwigheden gestopt, maar het grootste nieuws kwam tussen de regels door: iOS gaat meer en meer open voor ontwikkelaars. De grootste toevoegingen aan iOS 8 zullen vermoedelijk niet eens van Apple komen, maar van externe ontwikkelaars die bouwen op de api's die Apple vrijgeeft.
Voor de eigen apps heeft Apple vooral - zoals gebruikelijk - gekeken naar populaire apps en hun functionaliteit deels of in zijn geheel gekopieerd: tekstvoorspelling van Swiftkey, delen van spraakberichten van WhatsApp en het maken van een map voor synchronisatie van Dropbox. Ook andere nieuwe functionaliteit komt ons bekend voor: interactieve notificaties zitten bijvoorbeeld sinds versie 4.1 in Android. Apple speelt met iOS 8 daardoor vooral het spel van 'catch up', in plaats van zelf met vernieuwende ideeën te innoveren.
Dat is niet erg, want gebruikers zullen er in veel gevallen van profiteren. Met iOS 8 gooit Apple de luiken open voor ontwikkelaars en brengt bovendien functies die veel gebruikers willen. Toch blijft er nog veel te wensen over: zo is er alleen een dictatiefunctie in het Nederlands en dus geen Siri, ontbreekt bijvoorbeeld een optie om andere apps als standaard in te stellen voor bijvoorbeeld mail en zo zal iedereen een eigen wensenlijstje zetten. Apple zet in elk geval weer een grote stap, vooral op het gebied van gezondheid, domotica en kleine tweaks. Het wachten is op het antwoord van Google. Dat komt vermoedelijk eind deze maand, op zijn ontwikkelaarsconferentie I/O.