Item: Samsung UE40ES6800
Rating: 8
Author: Pieter Molenaar

Inleiding

Begin dit jaar ging de meeste aandacht op Samsungs CES-stand uit naar de 55"-oled-tv, die nog dit jaar in de winkels moet liggen, en naar de high-end-lcd-series ES7000 en ES8000, die dankzij een ingebouwde camera met beeldherkenning bediend kunnen worden. De ES8000 hebben we eerder dit jaar gerecenseerd.

Hoewel die tv's een mooi uithangbord voor het merk zijn, brengen Samsungs 5- en 6-series het meeste geld in het laatje. De D5000 en de D6500 kwamen al eerder aan bod en in deze recensie beschrijven we onze bevindingen met de ES6800, een midrange-lcd-tv van Samsung.

Het grootste verschil met de ES7000- en ES8000-series is dat de ES6800 geen camera heeft en dus ook niet met gebaren bediend kan worden. Het toestel, dat in de maten 32", 40", 46" en 55" verkrijgbaar is, heeft ook wat bredere randen dan de twee topmodellen. Wel is de tv uitgerust met de vernieuwde smart tv-interface en is er ondersteuning voor actieve 3d.

Samsung levert maar liefst twaalf versies van zijn 6-serie en dan zijn de verschillende beeldformaten nog niet eens meegerekend. De ES6800 is hiervan een van de luxere modellen, alleen de ES6900 staat nog hoger op de ladder. Beide toestellen onderscheiden zich onder meer van de andere 6-tv's met een dualcore-soc.

Op de volgende pagina's bespreken we onder meer de beeldkwaliteit, zowel met de fabrieksinstellingen als na kalibratie, en we bekijken de smart-tv-functionaliteit.

Samsung ES6800 inleiding

Behuizing

Samsung weet al langer dan vandaag dat een tv er goed uit moet zien, en aan het uiterlijk van de 2012-modellen is dan ook weer veel aandacht besteed.

Samsung ES6800 bezels met actief beeld De bezels van de ES6800 zijn wat breder dan die van de ES7000 en de ES8000. De zwart geverfde aluminium strip rondom het scherm is ongeveer 12mm breed, en omdat het actieve deel van het paneel niet helemaal tot aan de bezel doorloopt, moet daar nog eens 2,5mm bij worden opgeteld.

Daaromheen zit nog een plexiglazen sierrand van ongeveer een centimeter dik, die deels is bekleed met afgeronde metalen strips, net als bij de ES8000. De D6000 van vorig jaar moest het nog met alleen een plexiglazen rand doen; wij vinden de nieuwe lijst een vooruitgang.

Voet

De kruisvormige voet lijkt bij de eerste kennismaking wat gammel: de pootjes geven enigszins mee en als je de voet schudt, hoor je gerammel. Bij het uitelkaar halen van de voet blijkt dat de metalen voet is voorzien van een fraai plastic omhulsel, dat niet overal even goed vastzit. De voet zelf is degelijk genoeg, net als het plastic verbindingsstuk waar het scherm aan wordt opgehangen. Het geheel is wat minder stabiel dan bij bijvoorbeeld Panasonic- en Philips-tv's, maar steviger dan de voet van de LG LM670S.

Aansluitingen

Aan de zijkant zien we drie usb-poorten, waarvan er een 1A kan leveren - tweemaal zoveel als de normale stroomvoorziening van een usb-poort. Verder bevinden zich hier een optische s/pdif-aansluiting, een audio-ingang, een aansluiting voor een rgb-breakout-kabel, een koptelefoonuitgang en drie hdmi-ingangen, waarvan er een audio return channels ondersteunt.

De overigen aansluitingen wijzen naar onderen. We zien hier zowel een kabel- als een satellietingang, een gedeelde av-/component-video-ingang en een ethernetpoort. Het CI+-slot wordt los meegeleverd en moet achterop de behuizing in een connector worden geprikt. De voedingskabel is overigens te verwijderen; de bijbehorende euroconnector zit ook weer aan de onderkant van het toestel. Tot slot is de ES6800 voorzien van een ingebouwde wifi-adapter met wifi direct-ondersteuning.

Intern

Om het moederbord met de aansluitingen en het voedingsgedeelte bloot te leggen, hoeft alleen een metalen plaat midden achterop de tv losgeschroefd te worden. Om de printplaat voor de aansturing van de pixels te bereiken, moet de bevestiging voor de voet worden verwijderd.

De elektronica ziet er in elk geval uiterst opgeruimd uit. De beeldprocessor is voorzien van een keramische koelplaat, die zijn warmte kennelijk niet aan de metalen achterplaat doorgeeft, zoals dat bij veel toestellen wel het geval is. Op het voedingsgedeelte zien we nog drie aluminium koelelementen.

Samsung ES6800 interne opbouw

Van het moederbord lopen een aantal draadjes naar beneden voor onder meer de speakers en de d-pad, die op de behuizing de conventionele bedieningselementen vervangt. De ES6800 heeft wat grotere speakers dan Samsungs lcd-modellen van vorig jaar, maar er is geen subwoofer ingebouwd.

Afstandsbediening

De remote heeft dezelfde basisvorm als die van de ES8000, maar in plaats van normale knoppen worden bij de ES6800-afstandsbediening tiptoetsen gebruikt. In de zilverkleurige onderkant zit een uitsparing voor de wijsvinger, waardoor het apparaat goed in de hand ligt.

De tiptoetsen doen hun werk naar behoren en laten zich prettig bedienen, maar soms mis je net even de fysieke scheiding van normale knoppen. Zo overkwam het ons meer dan eens dat we op exit drukten in plaats van op de rechterpijl van de d-pad - en dat is knap vervelend, omdat het menu niet naar de laatst gekozen optie springt. Je zult dus wat vaker naar de remote moeten kijken om foutieve toetsaanslagen te voorkomen. In het donker kunnen de toetsen gelukkig verlicht worden.

De indeling is voor het grootste deel gelijk aan die van de ES8000-remote. Onder de gekleurde, contextgevoelige knoppen is de 'camera'-knop natuurlijk vervallen, omdat de ES6800 geen ingebouwde camera heeft; in plaats daarvan is een 'search'-knop gekomen.

Instellingen

Samsung had al een redelijk duidelijk instellingenmenu en behalve wat cosmetische verbeteringen, met onder meer mooiere icoontjes, is er bij de ES6800 niet veel veranderd. De opties zijn over het algemeen logisch ingedeeld, al zijn er wat opmerkelijke keuzes - zo is bijvoorbeeld de Game-modus weggestopt in het System-menu.

Vanwege de uitgebreide featureset van de tv is het menu redelijk uitgebreid. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om de tv te laten fungeren als wifi-accesspoint, zodat andere apparaten via de Samsung verbinding met het internet kunnen maken.

Smart TV

De Smart TV-omgeving is gelijk aan de implementatie in de S8000, maar dan zonder de mogelijkheid om de tv met handbewegingen te bedienen. Dat vinden we overigens geen gemis. Bij de ES6800 is de Smart Hub te benaderen door op de gekleurde 'edelsteen' op de remote te klikken.

Op de startpagina staat linksboven een verkleinde weergave van het actieve beeld; ook het geluid loopt trouwens door. Daarnaast staat een universeel zoekveld voor content die op de tv is opgeslagen of die via usb of dlna op externe media bereikbaar is. Onder het zoekveld staan een aantal icoontjes van door Samsung gekozen 'favoriete' apps. De meeste hiervan zijn ook op andere iptv-platformen terug te vinden.

De balk eronder biedt toegang tot 'onderscheidende' functies van het toestel. Deze hebben grotere iconen zodat ze beter opvallen. Naast Samsung Apps, de tv-app-winkel van het Koreaanse bedrijf, heeft Samsung een videodienst, Your Video geheten.

Your Video werkt wat verwarrend, want het lijkt net alsof er films en tv-series gehuurd kunnen worden, terwijl het alleen een app is die op basis van inbreng van gebruikers suggesties voor andere films geeft. Het helpt ook niet dat er bij sommige films een 'vod'-icoontje staat, wat suggereert dat je de film direct kunt opvragen. Naast een afbeelding van het filmhoesje worden een beschrijving van de film, een overzicht van de cast en een aantal gerelateerde films getoond. Films zijn te bookmarken en er kan zowel op titel als op filmcategorie worden gezocht.

Met de Family Story-app kunnen onder meer foto's en berichten gedeeld worden met een selecte groep familieleden en kennissen - namelijk diegenen die ook een Samsung-tv met deze functionaliteit hebben. In de Kids-app kunnen games en leerzame apps worden gevonden, maar de implementatie is wat omslachtig: bij de keuze voor een game wordt je naar Samsung Apps gedirigeerd, om het spel daar te downloaden.

Met de Social TV-app kunnen apps van Facebook, Twitter en Google Talk worden gebruikt. Ook voor deze apps is eerst weer de omweg via Samsung Apps noodzakelijk. De berichten worden in een balk rechts naast het verkleinde tv-beeld weergegeven, maar het is ook mogelijk om de balk als overlay over het beeld heen te leggen. Tot slot is er nog een Fitness-app, waarmee de vorderingen in diverse oefeningen kunnen worden bijgehouden.

Bij al deze apps is een virtueel qwerty-toetsenbord beschikbaar. Daar is wel mee te werken; zo zijn er handige shortcuts voor 'www.' en '.com' beschikbaar. Toch kan er volgens ons beter een smartphone of tablet gebruikt worden - en idealiter een draadloos toetsenbord. Het virtuele toetsenbord reageert namelijk wat traag op de invoer met de remote.

Eigenlijk vinden we de gehele smart-tv-interface traag aanvoelen, ondanks het gebruik van een dualcore-soc. Er is in elk geval wel ruimte voor uitbreiding: voor apps is er 807MB aan ruimte in de tv beschikbaar, waarvan er standaard ongeveer 340MB wordt gebruikt.

EPG

De elektronische programmagids ziet er rustig uit, dankzij de donkere achtergrond. De geselecteerde programma's worden extra licht weergegeven en linksboven wordt het actieve beeld, inclusief geluid, weergegeven.

Net als de meeste epg's is die bij Samsung onderverdeeld in de tv-kanalen onder elkaar met daarnaast de programma's op een tijdslijn. Daarboven staat in het kort informatie over het gekozen programma, inclusief een groen balkje dat eventueel aangeeft hoe lang het programma al bezig is.

Met de Info-knop is extra informatie over een programma op te vragen, waarbij meteen kan worden ingesteld of het programma moet worden opgenomen, of dat de gebruiker een melding moet krijgen als het programme begint. Ook is er een view om de programmering van één kanaal uitgebreider weer te geven en tot slot kan de gebruiker zich beperken tot zijn favoriete tv-kanalen.

Mediaspeler

Video, foto's en muziek worden via Samsungs Allshare Play getoond. Ook opgenomen tv-programma's kunnen hiermee afgespeeld worden. Er kan per mediasoort gekozen worden uit aangesloten usb-apparaten en het dlna-netwerk.

Prettig is dat de mediaspeler de originele directorystructuur aanhoudt, maar minder fijn is dat de thumbnails in een folder niet gecached worden en steeds opnieuw geladen moeten worden. Ook bleek de televisie geen usb-schijven met de ntfs-indeling te ondersteunen; schijven met fat32 werden wel zonder problemen herkend.

Webbrowser

Het onderste deel van de Smart Hub-interface wordt ingenomen door twee rijen apps, die door de gebruiker geplaatst en verschoven kunnen worden. Een van die apps is normaliter de webbrowser. Deze heeft zowel een stand om door de links op een pagina te bladeren als een modus met cursor. Met de d-pad van de meegeleverde remote is die laatste modus veel te traag, maar met een (draadloze) muis werkt het wel prettig.

Bovenaan het browservenster zit natuurlijk een knoppenbalk, met knoppen voor 'back' en 'forward', 'refresh', 'home', 'zoom' en 'bookmarks', en een url-invoerveld. Rechts van dat veld bevinden zich knoppen voor meerdere vensters, een zoekknop, een knop om een url via sociale media te delen en een knop voor de instellingen.

Er zijn meerdere zoomstanden: de pagina kan tot 50 procent verkleind of juist driemaal vergroot worden weergegeven. Er kan worden gekozen om de pagina het beeld in de breedte te laten vullen. De tekstweergave bij 100 procent vinden we wat wollig, dat hebben we bij bijvoorbeeld Panasonic wel beter gezien.

Het is mogelijk om het actieve tv-beeld met picture-in-picture over de webpagina te tonen. Verder kan een eigen homepage worden ingesteld en kunnen pop-ups en advertenties geblokkerd worden. Ook kunnen de geschiedenis en andere browserdata vlot worden gewist.

Kalibratie

Basisinstellingen

Voordat we aan de daadwerkelijke metingen en kalibratie beginnen, kijken we eerst naar de standaardinstellingen. Prettig is alvast dat bij de Movie-beeldmodus standaard de 'just scan'-optie aanstaat, zodat het beeldsignaal pixelgetrouw wordt weergegeven. Andere instellingen maken het beeld direct waziger.

Zowel de Movie-modus als de Warm2-stand ogen standaard vrij koel. Met behulp van een blauwfilter en een bijbehorend testpatroon zien we dat de zogeheten colour decoding uitstekend is.

Met behulp van andere testpatronen schroeven we de standaardwaarde voor de helderheid terug van 45 naar 42, terwijl het contrast standaard op de maximale waarde van 100 ingesteld is. Omdat we geen clipping zien, laten we dat voorlopig zo. Met de standaardwaarde van 20 voor de scherpte is een lichte verscherping te zien, maar dat verandert niet als deze instelling op nul gezet wordt.

Fabrieksinstellingen

Met behulp van de CalMan 4-software en de i1 Pro Display-colorimeter meten we dat de standaardwaarde van 20 voor de backlight een helderheid van 177,8cd/m² oplevert. Voor een normaal verlichte kamer is dat uitstekend, maar voor de verduisterde ruimte waarin we testen, houden we een helderheid aan van ongeveer 120cd/m². Dit bereiken we door de backlight op 13 in te stellen, wat een maximale helderheid van 121cd/m² oplevert.

Samsung ES6800 gamma out-of-the-box

Vervolgens zijn we geïnteresseerd in de helderheidsopbouw bij oplopende grijspatronen. In bovenstaande grafiek is te zien dat de ES6800 vrijwel overal de beoogde gammawaarde van 2,2 haalt, met uitzondering van een dal bij tienprocents grijsweergave en een heuveltje rondom IRE50.

Samsung ES6800 witbalans out-of-the-box

Voor een goede witbalans moeten rood, groen en blauw in de juiste verhoudingen gemengd worden en zou, volgens de Rec.709-specificatie voor hdtv's, de kleurtemperatuur op 6504K moeten uitkomen.

De ES6800 heeft een kleurtemperatuur van 6586K, en dat is uitstekend, maar bovenstaande rgb-grafiek laat zien dat het wat kille beeld een gevolg is van een teveel aan blauw. Ook lopen de lijntjes voor blauw en rood niet mooi recht en het is de vraag of dat eenvoudig te verhelpen is.

Samsung ES6800 gamut out-of-the-box

De kleurreproductie is goed; alleen blauw en cyaan hebben een zichtbare kleurfout. De helderheid van de overige kleuren is bevredigend.

Kalibratie

De Samsung ES6800 heeft zowel een tweepunts als een tienpunts systeem voor het kalibreren van de witbalans, terwijl het ook de mogelijkheid heeft om de tint en de verzadiging van de primaire én de secundaire kleuren in te stellen. Het enige wat ontbreekt is de instelling van helderheidscomponenten.

Samsung ES6800 rgb-levels gekalibreerd met 2punts-systeem

Zoals we bij eerdere tests van Samsung-tv's al opmerkten, hebben aanpassingen van de 'rgb-offset'-instellingen grotere consequenties dan de 'rgb-gain'-settings. Mogelijk heeft dit te maken met beperkingen bij het aansturing van de led's. Het kleurenbeheersysteem van LG gaat hier beter mee om.

Zoals verwacht worden met het tweepunts systeem geen geheel rechte lijnen voor de rgb-niveaus bereikt, maar afgezien van de tien- en twintigprocents grijze beelden is de witbalans na kalibratie voldoende. We hebben geen tienpunts grijskalibratie uitgevoerd, maar daarmee is bovenstaande grafiek nog wel wat strakker te krijgen.

Samsung ES6800 grijskalibratie met Colourspace 'Standard'

Samsung ES6800 grijskalibratie met Colourspace 'Native'

Samsung ES6800 grijskalibratie met Colourspace 'Custom'

Het corrigeren van de witbalans heeft als aangename bijkomstigheid dat de kleurfout van cyaan niet langer zichtbaar is, maar de afwijkingen van groen en geel zijn nu juist wel zichtbaar. We hebben daarom ook maar even gekeken wat het effect is van het wijzigen van de Colour Space.

Naast de Standard-instelling kan namelijk ook voor Native of Custom gekozen worden. Met Native stijgen de kleurfouten, maar bij Custom dalen ze, behalve bij blauw. Toch is Custom een mooi uitgangspunt voor kleurkalibratie, en dat is maar goed ook, want dat is de enige stand waarin de kleuren kunnen worden aangepast.

Samsung ES6800 gamut gekalibreerd met cms

Zoals al eerder aangegeven hoeft er aan de 'luminance'-component niets te gebeuren. Voor de primaire kleuren is het cruciaal om DeltaL zo laag mogelijk te houden. Wel kan de tint van rood, blauw en geel beter, terwijl de kleurverzadiging van onder meer groen, blauw en magenta aangepakt dient te worden.

Uiteindelijk zijn bijna alle afwijkingen met het Samsung-cms te corrigeren, maar rood blijft onderverzadigd en oogt dus iets fletser dan de bedoeling is. Dat zal de meeste mensen echter niet opvallen; met de juiste apparatuur en software is al met al dus een goed eindresultaat te bereiken.

We zijn gekomen tot onderstaande instellingen. Bedenk echter wel dat de uiteindelijke instellingen betrekking hebben op ons recensie-exemplaar en dat ze vanwege variatie in de kwaliteit van de componenten niet altijd hetzelfde resultaat geven op andere exemplaren van hetzelfde type.

Instellingen	Waardes
algemeen
beeldmodus	Movie
backlight	13
contrast	100
brightness	42
sharpness	0-20
tint	0
colour gamut	custom
super resolution	off
dynamic contrast	off
gamma	0
tweepunts witbalans
rgb-gain	24,36,26
rgb-offset	25,24,21
cms
rood	49,0,0
groen	8,48,25
blauw	0,38,45
cyaan	2,49,49
magenta	47,36,47
geel	52,47,19

Beeldeigenschappen

Paneel

Samsung maakt bij de ES6800 gebruik van een s-pva-paneel van eigen makelij. Dat is niet alleen te zien aan het label achterop de lcd, maar ook aan de subpixels, zoals onderstaande macrofoto toont. De langwerpige subpixels bestaan uit twee segmenten, die weer onderverdeeld zijn in acht diagonale cellen. Aan de blauwe subpixels is duidelijk te zien hoe cellen afzonderlijk kunnen worden aangestuurd.

De rechterfoto is genomen met de focus vlak voor de subpixels op de glossy filmlaag voor het paneel. Daarin zijn wat oneffenheden te zien, die waarschijnlijk moeten zorgen dat de ergste reflecties worden weggenomen. Toch blijf je met de ES6800 flink wat reflecties zien, dus invallend licht van bijvoorbeeld een raam kan voor problemen zorgen.

Samsung ES6800 filmlaag voor subpixels gr

Focus op ES6800-subpixels en op de filmlaag ervoor

De D6000-modellen van vorig jaar bevatten andere panelen; zo was de D6570 voorzien van een s-mva-paneel van het Taiwanese Chi Lin Technology. Overigens staat Samsung erom bekend dat het panelen van verschillende fabrikanten in tv's uit dezelfde serie verwerkt.

Subpixels ES6800 versus D6570

Kijkhoeken

Panelen met vertical alignment-technologie hebben ten opzichte van ips-panelen over het algemeen meer last van kleurverschuivingen als onder een hoek naar het scherm gekeken wordt. Dat is ook bij deze s-pva-lcd van Samsung te zien. Bij kijkhoeken van 30 graden of meer worden de kleuren wat fletser. De kleurverschuiving valt nog wel mee, maar is zeker waarneembaar.

Ook bij een vertikale kijkhoek is een dergelijke vermindering van de kleurintensiteit te zien. Het is dus zaak om het scherm op ooghoogte te plaatsen en niet bijvoorbeeld op een laag tv-meubel. Het scherm van de ES6800 kan ook niet naar achteren kantelen, zoals bijvoorbeeld bij sommige Sony-tv's.

Uniformiteit

Door gebruik te maken van een zwart-wit-schaakbordpatroon en de helderheid van de witte en zwarte vlakken te meten, kunnen we het contrast meten. Door de aanwezigheid van de witte vlakken kan het scherm geen trucjes met de led-backlight uithalen om een diepere zwartwaarde te verkrijgen. Ook is aan de hand van de metingen wat te zeggen over de uniforme verdeling van het licht en over de backlight bleeding.

0,0482	118,4	0,0451	121,7
123,8	0,0438	127,8	0,0406
0,0483	132,8	0,0462	140,1
119,7	0,0609	123,5	0,0352

De witte vlakjes geven bij elkaar een gemiddelde helderheid van 126cd/m², waarbij de helderheid vooral net onder het midden wat hoger is. Over het algemeen is de wituniformiteit goed. De gemiddelde waarde voor zwart bedraagt ongeveer 0,046cd/m², waardoor de contrastverhouding uitkomt op 2739:1. Dat is voor een lcd-tv een uitstekende score.

Hoewel bovenstaande metingen een redelijk uniforme lichtverdeling laten zien, brengt een visuele controle aan het licht dat er wat onregelmatige backlight bleeding is. Aan de randen zijn hier en daar wat lichtere plekken te zien, terwijl in de onderste helft van het beeld een paar grote vlekken te zien zijn. Onderstaande foto is wat overbelicht om de backlight bleeding beter te laten zien.

Inputlag

De input lag, de vertraging die de beeldwerking introduceert, meten we met behulp van de SMTT 2.0-software, een snelle pc en een nagenoeg lag-vrije crt-monitor. Op de pc wordt ook de ES6800 aangesloten, en door foto's van de twee beeldschermen te maken en het verschil tussen de timestamps te berekenen, verkrijgen we een waarde voor de input lag.

De Game-stand geeft een gemiddelde input lag van ongeveer 50ms en dat is aan de hoge kant. Als we een hdmi-poort als 'pc'-ingang configureren, wordt er kennelijk nog wat extra beeldverwerking uitgeschakeld en zakt de vertraging naar ongeveer 31ms. Dat is al meer in overeenstemming met soortgelijke tv's.

De game-modus is niet in het Picture- maar in het System-menu ondergebracht en daardoor niet echt makkelijk te vinden, en het configureren van een hdmi-ingang kost nog meer handelingen. Als je de gameconsole ook gebruikt als mediaspeler voor films en video, is het wisselen tussen de verschillende modussen knap lastig en dat raden we dus ook af.

Samsung ES6800 input lag pc-modus

HQV 2.0

Bij de HQV 2.0-tests ligt de nadruk op broadcastsignalen en dat is belangrijk door het toegenomen gebruik van het ingebouwde CI+-slot bij tv's. Dit onderdeel blijkt Samsung goed op orde te hebben.

Bij de Video Resolution Loss-test, die het diagonaalfilter op de proef stelt, zijn bij de ronddraaiende balk zelfs rond de horizontaal geen storende kartelingen zichtbaar. Ook de test met de draaiende grijswaardenwaaier wordt met goed gevolg afgelegd, met alleen een lichte karteling bij waaierbladen met een wat hoger contrast.

We testen ook hoe goed de Samsung-tv in staat is om het oorspronkelijke 1080/24p-filmmateriaal uit een 1080i-broadcastsignaal te reconstrueren. Gebeurt dit niet goed, dan wordt een beeld met halve resolutie weergegeven.

Alle cadansen op de HQV 2.0-disc, waaronder de gebruikelijke 2:2 en 3:2, maar ook dv-cam-materiaal, de 5:5-cadans en exotischer formaten als 6:4 en 8:7, worden door de ES6800 herkend. We merkten alleen op dat cadanswisselingen soms wat te traag gaan. De overgang van 2:2 naar 3:2 zit al in het rode gebied, maar voor de overstap van 3:2 naar 2:2 heeft de tv domweg te veel tijd nodig.

Het bewegingscompensatiesysteem, door Samsung Motion Plus genoemd, heeft vijf standen: Off, Clear, Standard, Smooth en Auto. De Clear-stand biedt een marginale verscherping van bewegend beeld, maar met Standard en vooral Smooth is het beeld pas echt scherp te noemen. Dit komt doordat bij die twee standen interpolatie wordt gebruikt om 'tussenbeelden' te berekenen.

Vervelend is wel dat er bij het berekenen van de tussenbeelden beeldfouten kunnen optreden. Bij gebruik van de Standard- of de Smooth-stand wordt de horizontaal en vertikaal bewegende tekstoverlay op filmcontent bijvoorbeeld met haperingen vertoond.

Het ruisreductiessyteem kan ingesteld worden op Off, Low, Medium en High. Vooral het verschil tussen Off en Low is zeer goed zichtbaar. De meeste storende ruis wordt met Low al verwijderd; Medium en High voegen daar nauwelijks iets aan toe. Met compressieruis kan de ES6800, ondanks de MPEG Noise Reduction-optie in het menu, niet veel beginnen: de blokkerige compressieartefacten blijven zichtbaar.

4:4:4

Bij gebruik van de tv als beeldscherm voor de pc of een hedendaagse spelletjesconsole is het van belang dat het tv-toestel de mogelijkheid heeft om het beeld ongecomprimeerd door te sturen. Bij het afspelen van films van onder meer blu-ray-spelers wordt namelijk alleen het groene kleursignaal met de volle resolutie verzonden, terwijl voor het rode en blauwe signaal een lagere resolutie gebruikt wordt. Dit heet chroma subsampling. Alle filmcontent op blu-ray-schijfjes is met 4:2:0-compressie opgeslagen.

Voor de weergave van tekst in een Windows-venster of een browser is deze compressie van het beeldsignaal echter niet wenselijk. Tekst kan er door vervagen, en sommige beeldelementen kunnen zelfs helemaal verdwijnen. In de 4:4:4 Chroma Subsampling-thread op AVS Forum wordt meer over dit fenomeen uitgelegd.

Bij de ES6800 wordt een 4:4:4-signaal in geen enkele modus juist weergegeven, maar indien de betreffende hdmi-poort in de 'pc'-modus wordt geconfigureerd, wordt er geen chroma subsampling toegepast en krijg je de volledige resolutie in alle kleurkanalen. Je hebt daarna echter alleen de keuze uit een 'Standard'- en een 'Entertain'-beeldmodus.

3D met volledige resolutie

De gehele D6000-tv-lijn van vorig jaar bleek niet in staat om bij 3d-materiaal voor elk oog de volledige full-hd-resolutie weer te geven. Samsung erkende het probleem aanvankelijk niet, maar na veel druk werd in een aantal landen bakzeil gehaald. Een publieke en algemene erkenning was chiquer geweest.

Gelukkig kunnen de nieuwe ES6000-modellen, inclusief ons testexemplaar, 3d wel degelijk in full hd weergeven. De tv heeft niet al te veel last van crosstalk, oftewel het 'doorsijpelen' van beeldinformatie voor het ene oog naar het andere. Dergelijke 'schaduwen' kunnen ervoor zorgen dat kijkers sneller vermoeid raken.

De LED Motion Plus-optie, zoals Samsung het gebruik van een scanning backlight voor scherpere bewegende beelden noemt, is bij 3d-weergave niet te gebruiken.

Samsung ES6800 3d-weergave door linker glas

Samsung ES6800 3d-weergave door rechter glas

Energieverbruik

De geteste 40"-uitvoering van de ES6800 is minder zuinig dan we gedacht hadden. Het 2d-verbruik van 76,7W ligt flink hoger dan bijvoorbeeld de 50,7W die we gemeten hebben bij de LM670S van LG, een 42"-hdtv met een ips-paneel. De randen van onze Samsung worden links en rechts dan ook behoorlijk heet.

De ES6800 verbruikt ongeveer evenveel energie als de D6500-toestellen van vorig jaar, en dat terwijl de 46"-uitvoering van de Samsung D5000 veel zuiniger met energie omgaat. Ook de 42"-uitvoering van Panasonics Viera WT50 verbruikt met 60,4W beduidend minder dan de Samsung-tv.

Beeldmodus	Avatar 2d*	Avatar 3d*
Movie, gekalibreerd (Backlight: 20)	76,7W	112W

*) Avatar: Title 5, Chapter: 13, 00:49:26

In de 3d-stand noteren we bij de ES6800 bijna vijftig procent meer energieverbruik: vanwege het actieve 3d-systeem moet de backlight een stuk harder werken.

Alternatieven

We hebben een aantal alternatieven gekozen die naast de ES6800 interessant kunnen zijn. Ook geven we de voor- en nadelen van de verschillende modellen en halen we de belangrijkste verschillen aan tussen de 5-, 6-, en 7-serie van Samsung.

De ES7000 is bijna 400 euro duurder dan de ES6800. Daarvoor krijg je wel een ingebouwde camera, waarmee de tv via gebaren bediend kan worden. Deze technologie is wat ons betreft nog niet volwassen genoeg, maar de camera kan samen met de microfoon natuurlijk ook voor toepassingen als Skype gebruikt worden. Verder is de bezel van de ES7000 veel smaller en wordt een ander, sneller paneel gebruikt. Zowel de ES7000 als de ES6800 is voorzien van een dualcore-soc.

Het belangrijkste voordeel van de 6-serie boven de 5-serie is 3d-ondersteuning. De ES5700, het duurste model uit de 5-serie, heeft verder een usb-poort minder en heeft een 'Clear Motion Rate' van maximaal 100Hz. Voor de ES6800 geeft Samsung een maximale verversingsfrequentie van 400Hz op, en bij snel bewegende beelden kan dat een voordeel zijn. Beide tv's beschikken ten slotte over de vernieuwde Smart Hub-interface. Het prijsverschil tussen de ES6800 en de ES5700 bedraagt ongeveer 300 euro.

De LG LM660S heeft vergelijkbare specificaties, maar maakt gebruik van passieve 3d, in plaats van actieve 3d. De 3d-brillen zijn dus goedkoper en LG levert er dus meteen maar vier van mee, plus nog een opzetbril. Het paneel en het interpolatiesysteem zijn voor beide toestellen even snel, en ook de LG ondersteunt dlna en wifi direct. Verder heeft LG zijn smart tv-omgeving vernieuwd en is de LM660S voorzien van dvr- en timeshifting-functionaliteit. De bediening met LG's Magic Remote vinden we een pre. De LM660S heeft verder betere kijkhoeken dankzij zijn ips-lcd, maar de ES6800 heeft weer het betere contrast.

De Philips PLF6007 van TP Vision maakt net als de LG gebruik van passieve 3d. Ten opzichte van de modellen van vorig jaar is het ontwerp van PFL6007 iets aangepast, zo is de bezel wat smaller geworden. Verder is met ingang van dit jaar ook de 6-serie voorzien van Ambilight. TP Vision heeft de Philips-toestellen verder voorzien van een remote die een stuk conventioneler oogt dan de elegante 'pebbles' uit Eindhoven, maar die wel een qwerty-toetsenbord aan de achterkant heeft.

De ruwweg tweehonderd euro goedkopere Viera ET5 van Panasonic ondersteunt wederom passieve 3d-weergave. De Viera Connect-iptv-omgeving ziet er minder gelikt uit dan de smart-tv-omgevingen van Samsung en LG, en het aanbod van apps is ook minder groot. Het toestel heeft bovendien geen dvr- en timeshifting-functionaliteit, en Panasonic levert alleen een conventionele remote mee.

Specificaties en gallery

Merk en Type
Merk	Samsung
Productserie	Series 6
Type	UE40ES6800
Beeldeigenschappen
Schermdiagonaal	40"
Hd-specificatie	full hd
Hertz	400Hz
Kijkhoek	178°
Beeldverhouding	16:9
Ontvangstnorm	pal, secam
3D
3d-ondersteuning	ja
3d-technologie	actief
2d-conversie	ja
Meegeleverde 3d-brillen	2
Beeldtechniek
Televisietype	lcd
Backlight	edge-lit led
Resolutie	1920x1080
Local dimming	ja
Online features
Internettelevisie	wel
Chatmogelijkheden	Skype
Social media	Facebook, Twitter
Overige online content	webbrowser, Youtube
Verbinding
Tunertype	analoog, dvb-c, dvb-s, dvb-s2, dvb-t
Common Interface	CI+
Video-ingangen	component video, 3x hdmi, scart
Dlna	ja
Ethernet	100Mbps
Usb	3x usb 2.0
Wlan	802.11b, 802.11g, 802.11n
Geluid
Speakers	intern stereo
Speakervermogen (RMS)	10W
Uiterlijk
Televisiekleur	zwart
Bezelmateriaal	brushed metaal
Bezelbreedte (zijkant)	12mm
Bezelhoogte (bovenkant)	12mm
Energie
Stroomverbruik	63W
Stroomverbruik (stand-by)	0,1W
Afmetingen
Hoogte	623,5mm
Hoogte (zonder voet)	559,8mm
Breedte	936mm
Diepte	241,3mm
Diepte (zonder voet)	46,9mm
Gewicht	10,8kg
Overig
Beugelbevestiging	Vesa 200mm
Introductiejaar	2012
Bijzonderheden	dualcore

Conclusie

De Samsung ES6800 combineert een aantrekkelijk uiterlijk met een gelikte smart-tv-interface en een uitgebreide featureset, met onder meer dvr-functionaliteit en wifi direct. De tv kan zelfs als access point voor andere apparaten dienen.

Met Smart Hub heb je dezelfde mogelijkheden om apps te installeren als bij de duurdere modellen ES7000 en ES8000. Die series hebben echter een ingebouwde camera, al is de bewegingsbesturing wat ons betreft nog overbodig, en met hun dunnere bezels zien ze er ook wat chiquer uit.

Ook wordt bij de ES6800 geen touchremote geleverd. Die missen we niet, omdat de bediening van de meeste tv-functies met de nieuw ontworpen afstandsbediening uitstekend werkt. Eventueel kan je ook smartphone of tablet gebruiken om de tv te bedienen. Ondanks de dualcore-processor voelt de smart tv-omgeving van Samsung echter wat sloom aan.

Het helderheidsverloop, de witbalans en de kleurruimte van de Movie-modus zijn zonder kalibratie al heel redelijk, al is de roodverzadiging iets te laag. Het gebruikte paneel levert een goed contrast. Onder een wat grotere kijkhoek is de kleurweergave minder goed; erger is dat er dan ook een paarsige gloed over donkere partijen valt. Er is ook wat niet-uniforme backlight bleeding zichtbaar, en de input lag is alleen met een apart geconfigureerde hdmi-poort fatsoenlijk laag te krijgen.

Als het echter om de kwaliteit van de beeldverwerking gaat, is de ES6800 een van de beste toestellen van dit moment. Alleen LG schatten we hoger in. En hoewel 3d-ondersteuning voor veel consumenten geen must-have is, levert de 3d-weergave van Samsungs nieuwe 6-serie aan beide ogen een full-hd-beeld, waarmee de afknapper van vorig jaar in elk geval voor nieuwe kopers is rechtgezet.

[update]: We hebben alle bevindingen met betrekking tot de tv nog eens grondig overwogen en zijn tot de conclusie gekomen dat de aanduiding 'Goed' meer overeenstemt met de conclusie dan de oorspronkelijke 'Zeer goed'.