Geblindeerd busje
Op de CES-beurs in Las Vegas kreeg Tweakers.net de kans om de presentatie van een nieuwe m4/3-camera van Olympus bij te wonen. De fabrikant omgaf deze gelegenheid met de nodige geheimzinnigheid: de presentatie vond plaats in een geblindeerde bus en we moesten ook nog beloven dat we er pas na de officiële aankondiging op 8 februari over zouden publiceren.
De camera die getoond werd was de Olympus E-M5. Dit is de eerste m4/3-camera van Olympus met een ingebouwde elektronische zoeker en ook de eerste ilc-body die bestand is tegen vocht en stof. De camera maakt onderdeel uit van de nieuwe OM-D-lijn van m4/3-camera's.
In deze hands-on bespreken we onder meer de technologieën die Olympus in de E-M5 heeft verwerkt, het ontwerp van de camera en de accessoires. Ook werpen we een blik op de lenzen die Olympus voor zijn nieuwe toestel heeft aangekondigd.
Retro is in
Het ontwerp van de E-P1, Olympus' eerste m4/3-camera, was een hommage aan de markante analoge Pen F-compactcamera. Ook bij het huidige topmodel, de E-P3, zijn de lijnen daarvan te herkennen. Voor de E-M5, het nieuwe m4/3-topmodel van het bedrijf, heeft Olympus een nieuwe lijn in het leven geroepen. De OM-D-serie dankt zijn naam aan de analoge OM-spiegelreflexcamera's, die tussen 1972 en 2002 verkocht werden. Deze serie viel op door zijn compacte en lichte modellen, met onder meer handmatige scherpstelling en ttl-belichtingsmeting.
De E-M5 heeft niet alleen zijn naam van de analoge slr's gekregen, maar ook het relatief ondiepe ontwerp en vooral de kenmerkende vorm van de zoekerbult. Opmerkelijk is dat het lijkt alsof de flitsschoen er naderhand nog even is bijgeplakt. Onder de flitsschoen zit een uitbreidingsconnector, die met een rubberen afdichting wordt beschermd tegen vocht en vuil.
Ook de afmetingen van E-M5 lijken sterk op die van de Olympus-camera's uit het analoge tijdperk. De E-M5 is met 121x89,6x41,9mm iets minder diep en breed dan de analoge OM-4Ti, maar wel een fractie hoger. Het gewicht van 373g inclusief accu is beduidend lager dan dat van de analoge slr, die 510g weegt. De verschillen met de E-620 en vooral de E-5 zijn groter.
Onderstaand staatje geeft aan hoe groot de E-M5 is in vergelijking met een aantal andere compacte systeemcamera's, waaronder de E-P3 en de Sony NEX-7.
| Features | E-M5 | E-P3 | Sony
NEX-7 | Panasonic
Lumix G3 | Samsung
NX11 |
| Breedte (mm) |
121 |
122 |
120 |
115 |
123 |
| Hoogte (mm) |
89 |
69 |
67 |
84 |
87 |
| Diepte (mm) |
41,9 |
34 |
43 |
47 |
39,8 |
Gewicht (g)
|
373 |
490 |
350 |
583 |
353 |
Er verschijnen twee varianten van de E-M5: een geheel zwarte en een versie met een metaalkleurige bovenkant. Ook de analoge OM-4T was in beide kleurstellingen te koop.
Sensor en stabilisatie
Voor het eerst sinds de introductie van de E-P1 heeft Olympus bij de E-M5 een nieuwe beeldsensor gebruikt. Dat was hard nodig, want vooral op het gebied van ruis en dynamisch bereik schoot de oude sensor tekort.
Hoewel de Live MOS-beeldsensor met 16 megapixels nieuw voor Olympus is, maakt Panasonic er al langer gebruik van in de Lumix G3 en de recent aangekondigde Lumix GX1. Met de nieuwe beeldsensor en de TruePic VI-beeldprocessor, die wel al in de E-PM1, de E-PL3 en de E-P3 zit, is een lichtgevoeligheid mogelijk tot iso 25.600. Dat is een volle ev-stop meer dan de Lumix GX1. Aangezien de Lumix GX1 een maximum native iso-waarde van 6400 heeft, zijn de twee stops daarboven bij de E-M5 waarschijnlijk softwarematig.
Fast AF
De beeldsensor kan in combinatie met de TruePic VI-chip echter wel een nieuw kunstje. De E-P3 kon dankzij de Fast AF-technologie namelijk al snel scherpstellen, maar Olympus heeft de uitleessnelheid van de beeldsensor nog eens van 120Hz naar 240Hz verhoogd. Dit werkt echter alleen in de C-AF-stand. Met de S-AF-stand zou de scherpstelling even snel werken als bij de huidige Fast AF-technologie.
Als gevolg van de snellere uitlezing zouden in de C-AF-stand, met tussentijdse scherpstelling, 4,3 foto's per seconde kunnen worden gemaakt. De E-M5 heeft ook een beduidend hogere burstsnelheid van 9fps, maar de belichting en de focus zijn dan gelockt. De E-P3 heeft een maximale burstrate van 3fps, terwijl de E-PM1 en de E-PL3 in de burstmodus maximaal 5,5 beelden per seconde kunnen vastleggen.
Gedempt sluitergeluid
Wat uit de specificaties niet naar voren komt maar ons direct opviel, is het gedempte geluid van het sluitergordijn. Het gordijn is niet helemaal stil - er is bijvoorbeeld geen elektronische sluiter zoals bij de Nikon 1-serie - maar ten opzichte van andere compacte systeemcamera's en uiteraard dslr's kunnen we stellen dat het geluid aangenaam dof klinkt.
Beeldstabilisatie over 5 assen
Olympus heeft de beeldstabilisatie bij de E-M5 ook flink aangepakt. Net als Sony en Pentax maakt Olympus bij zijn compacte systeemcamera's gebruik van sensor-shiftbeeldstabilisatie. Het systeem kan niet alleen horizontale en verticale verplaatsing corrigeren, maar is ook bestand tegen rolbewegingen om alle drie de assen.
Een ongewenste rolbeweging kan bijvoorbeeld ontstaan bij het indrukken van de ontspanknop. Het beeldstabilisatiesysteem van de E-P3 kan in zo'n geval wel het midden van de foto scherp houden, maar aan de randen zal een vervaging zichtbaar zijn door de rolbeweging van de camera.
Het systeem doet denken aan de rotatiemogelijkheid van de beeldsensor van de Pentax K-5- en K-7-dslr's. Bij die beide camera's wordt dat echter niet voor beeldstabilisatie gebruikt, maar voor onder meer het recht krijgen van de horizon zonder te hoeven spelen met de balhoofd van een tripod. Bij de optische beeldstabilisatie, die Canon en Nikon in hun lenzen gebruiken, is de rolbeweging van de camera niet te corrigeren.
Body
Een van de belangrijkste nieuwe features van de E-M5 is de toepassing van afgedichte naden tegen vocht en stof. De camera zou tegen een fikse bui bestand zijn; volgens Olympus is de weather sealing van de E-M5 gelijkwaardig aan die van de E-5-dslr. Die staat bekend om zijn uitstekende bescherming tegen weersinvloeden.
Naast de body is ook de meegeleverde opzetflitser voorzien van weather sealing. Ook de MMF-3-adapter voor four/thirds-lenzen is bestand tegen stof en spatten.
Er zijn momenteel geen andere compacte systeemcamera's met weather sealing; zelfs de nieuwe, dure Sony NEX-7 beschikt er niet over. Ook Pentax heeft zijn nieuwe K-01-ilc, tegen de verwachting in, niet tegen weersinvloeden beschermd. Vanwege de weathersealing van de E-M5 is het uitklapbare oled-scherm achterop wat dikker dan gebruikelijk.
:fill(white)/i/1328488608.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488609.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488610.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488611.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488612.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488613.jpeg?f=thumb)
Dit scherm wordt ook gebruikt bij de E-P3 en is aanraakgevoelig. De display is helder met felle kleuren, maar vanwege de pentile-configuratie van de subpixels komen de kleuren onder een hoek niet overeen met de kleuren die je ziet als je recht op het scherm kijkt. Het scherm heeft 614.000 subpixels en levert een vga-resolutie.
Omdat de body van een magnesiumlegering is gemaakt, is de E-M5 erg stevig. De camera is daarin overigens niet uniek: Sony's NEX-7, de Nikon 1 V1 en de NX200 van Samsung zijn van hetzelfde materiaal gemaakt.
Hoewel de E-M5 zeer stevig is, moet voorzichtiger worden omgesprongen met de M.Zuiko Digital ED 12-50mm F3.5-6.3 EZ. Deze is weliswaar als eerste m4/3-lens spatwaterdicht, maar heeft een kunststof behuizing.
EVF
De hoekige constructie van de zoekerbult is vooral een nostalgische designgrap, aangezien de E-M5 geen optische zoeker en dus ook geen pentaprisma heeft. Olympus heeft de overtollige ruimte in het zoekerhuis gebruikt om stereomicrofoons te monteren.
De elektronische zoeker heeft 1,44 miljoen subpixels. Net als bij de VF-2-opzetzoeker, waar hij van is afgeleid, wordt het beeld met 60fps ververst. Het diopterbereik is met -4 tot +2 wel iets groter geworden. De zoeker lijkt minder ver naar achteren uit te steken dan bij de Lumix G3, wat we prettig vinden, maar Nikon doet het met de minuscule zoeker van de Nikon 1 V1 nog steeds beter.
Hoewel de E-M5 die we even vast mochten houden slechts een prototype was, was het zoekerbeeld wat koeltjes en had het een andere kleurtemperatuur dan het oled-scherm. Het is niet duidelijk of Olympus de eigenschappen van beide displays bij de uiteindelijke versie nog wat meer zal harmoniseren. Ook bij de evf en de display van de Nikon 1 V1 zijn wat kleurverschillen waarneembaar. Het zoekerbeeld vaN DE e-m5 was in elk geval wel lekker helder.
De brede oogschelp is voorzien van zacht rubber, terwijl er ook een grotere variant leverbaar wordt, die de contouren van het gezicht beter volgt. Olympus heeft een nabijheidssensor ingebouwd, zodat automatisch tussen de oled en de evf wordt geschakeld. Dat is een grote verbetering ten opzichte van de VF-2, waarbij het wisselen handmatig gedaan moet worden.
Draaiwieltjes
De twee draaiwieltjes aan de rechterbovenkant maken duidelijk dat we met een wat geavanceerdere camera van doen hebben. Het achterste wieltje wordt met de duim bediend, terwijl het voorste met de wijsvinger wordt gedraaid. Dat maakt snel en intuïtief instellen mogelijk. Met de draaiwieltjes kunnen onder meer het diafragma en de sluitertijd in de PASM-modes worden ingesteld; het achterste wieltje wordt ook gebruikt om te zoomen bij het bekijken van foto's.
Ondanks de geringe diepte van de body hebben de instelwieltjes bij de E-M5 een comfortabele diameter. Dat is onder meer mogelijk omdat ze deels over elkaar heen draaien, en ook omdat de sluiterknop in het midden van het voorste wieltje is geplaatst. Deze sluiterknop voelt prettig aan en heeft een duidelijk drukmoment.
De wieltjes zijn slimmer gepositioneerd dan bijvoorbeeld bij de NEX-7. Die heeft twee vrij lompe instelwielen die alleen met de duim bediend kunnen worden. Ook de twee wieltjes van de Olympus E-P3 kunnen alleen met de duim worden bediend.
Rechts van de draaiwieltjes zien we nog een rode knop voor video-opnames. Daarvoor zit een knopje waarmee de twee draaiwieltjes kunnen worden gebruikt voor het aanpassen van de levels. Aan deze knop kan ook een andere functie worden gekoppeld.
Linksboven zit, enigszins verzonken in de body, de modusknop. Net als bij de E-P3 vinden we hierop de PASM-standen, een automatische stand, een videostand, een Art- en een Scene-modus. Daarnaast heeft de E-M5 ook nog een hdr-stand; die hebben we helaas niet kunnen testen.
Aan de achterkant zien we rechts boven het oled-scherm een functietoets en een afspeelknop. De laatste is door de dikte van de displaymodule lastig in te drukken. De achterkant wordt verder bevolkt door een d-pad met een ok-knop in het midden, een menuknop, een infoknop, een trashknop en een aan-uitschakelaar.
:fill(white)/i/1328488614.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488615.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488616.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488617.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488618.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488619.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488620.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488621.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328488622.jpeg?f=thumb)
Houvast en externe grip
De camera heeft aan de voorkant slechts een lichte welving als grip, en omdat de bekleding ook nog eens van vrij hard materiaal is, is de camera niet echt lekker vast te houden. Gelukkig zit er aan de achterkant een gripvlak met een opstaand randje, die ervoor zorgt dat de camera toch niet snel uit je handen glijdt.
Olympus levert als optie de wat hoekige batterij-grip HLD-6 mee. Deze bestaat uit twee delen. Het eerste deel, dat zelfstandig gebruikt kan worden, zorgt ervoor dat in de landscape-stand een goede handgreep beschikbaar is. Voor het gemak bevat deze grip een extra sluiterknop en een extra draaiwieltje.
Het tweede deel, dat alleen in combinatie met het vertikale deel gebruikt kan worden, moet onder de camera geschroefd worden en zorgt dan dat de camera ook in portretstand goed kan worden vastgehouden. Dit deel biedt een sluiterknop en twee draaiwieltjes, die net als de wieltjes aan de bovenkant met duim en wijsvinger te bedienen zijn. Ook bevat dit deel een extra accu en nog twee extra functietoetsen, die onafhankelijk van de body geprogrammeerd kunnen worden.
Specificaties
| Merk en Type |
| Merk |
Olympus |
| Productserie |
OM-D |
| Type |
E-M5
|
| Specificatie body |
| Cameraresolutie |
16 megapixel
|
| Type body |
interchangeable-lens compact |
| Sensorformaat |
four/thirds |
| Minimale iso-gevoeligheid |
iso 200 |
| Maximale iso-gevoeligheid |
iso 25.600
|
| Beelden per seconde |
9fps (s-af), 4,3fps (c-af)
|
| Eigenschappen body |
ingebouwde flitser, live view, stabilisatie, video-opname |
| Schermdiagonaal |
3", vga
|
| Videoresolutie |
1080p |
| Mount |
micro four/thirds |
Geheugenkaarttype
|
Secure Digital High Capacity |
| Afmetingen |
121x89x41,9mm |
| Gewicht body |
373g |
| Kleur body |
zwart, zilver/zwart
|
| Specificatie overig |
| Bijzonderheden |
oled-display
|
Lensaanbod en voorlopige conclusie
Nieuwe lenzen
Olympus heeft twee nieuwe lenzen aangekondigd: een 75mm f/1,8-lens voor onder meer portretfotografie en een 60mm f/2,8-macrolens. De eerste heeft onder meer een metalen behuizing, net als de huidige 12mm f/2-lens, en heeft een relatief groot lenselement aan de voorkant. Vanwege de 2x-cropfactor van de m4/3-sensor heeft de 75mm-lens een effectief bereik van 150mm. De los verkrijgbare zonnekap is van metaal.
:fill(white)/i/1328581769.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328581770.jpeg?f=thumb)
Van de 60mm f/2,8-macrolens was alleen een plastic prototype zonder glas beschikbaar. Net als de huidige 12-50mm-zoomlens zal deze 60mm over weather sealing beschikken. Daarnaast krijgt deze lens een internal-focussysteem, zodat de lengte van de lens bij het scherpstellen niet wijzigt, en een knop om het focusbereik te begrenzen voor sneller scherpstellen. Ook moet deze lens een 1:1-vergrotingsfactor krijgen. De plastic zonnekap kan voor vervoer worden ingeschoven.
:fill(white)/i/1328581899.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328581900.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1328581901.jpeg?f=thumb)
Voorlopige conclusie
Hoewel een behoudende groep fotografen compacte systeemcamera's nog steeds ziet als het antwoord op een niet gestelde vraag, geeft de Olympus E-M5 aan dat dit marktsegment steeds volwassener wordt. De prijzen en de features van de eerste ilc-camera's ontliepen elkaar niet, maar de camerafabrikanten durven ondertussen steeds gewaagdere ontwerpen uit te brengen.
Sony mikt met de NEX-7 op de geavanceerde gebruiker die een lichte en kleine body zoekt - en die wat te spenderen heeft, gezien de adviesprijs van 1299 euro. Voor de X-Pro1 van Fujifilm, die op de CES werd gepresenteerd, geldt hetzelfde in nog hogere mate: dit toestel krijgt een introductieprijs van ongeveer 1700 dollar en lenzen gaan ruwweg 600 tot 700 dollar kosten.
Met de E-M5 introduceert Olympus een camera die - voorlopig als enige ilc - bestand is tegen weersinvloeden. Daarnaast heeft dit toestel een degelijke behuizing, een verbeterde beeldsensor en vlotte bediening. Ook voor dit toestel moet echter diep in de buidel getast worden: de adviesprijs bedraagt liefst 1099 euro.
De E-M5 zonder externe grip houdt, vooral vanwege de geringe houvast aan de voorkant, niet prettig vast, maar met de optionele grip wordt de camera getransformeerd tot een prettig in de hand liggend toestel. De E-M5 heeft naar onze mening deze externe grip dan ook echt nodig. Wel lijkt het toestel dan vrij groot.
Verder voelde het scherpstellen snel aan, al hebben we dat niet met tests kunnen kwantificeren. Het gedempte sluitergeluid is een charmant pluspunt. We zien er naar uit om deze camera uitgebreid te testen - al was het maar om te zien of deze camera vooral met andere ilc's, of toch ook met dslr's kan concurreren.
:fill(white)/i/1328488608.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328488609.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328488610.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328488611.jpeg?f=imagegallery)
/i/1328488612.jpeg?f=imagegallery)
/i/1328488613.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328488614.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328488615.jpeg?f=imagegallery)
/i/1328488616.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328488617.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328488618.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328488619.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328488620.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328488621.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328488622.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328581769.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1328581770.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/1328804075.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/1355309503.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/1353060851.png?f=fpa)
/i/1352292181.png?f=fpa)
/i/1304586238.png?f=fpa)
/i/1328584137.png?f=fpa)
/i/1324649965.png?f=fpa)
/i/1257716076.png?f=fpa)
/i/1323852743.png?f=fpa)
/i/1311767805.png?f=fpa)
/u/85941/crop61dd9b39bb021_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/116670/Catsby2a-60.jpg?f=community){kind=small}
Ten eerste, als mensen in dit soort camera's voordelen zien, go for it! Alleen ik zie er voor mezelf het voordeel niet van. Bovendien, volgens mij heb ik voor mezelf hele heldere, rationele argumenten waarom ik van zo'n tussencategorie het voordeel niet zie. Om maar eens te noemen dat ze qua prijs helemaal niet "TUSSEN" zijn, maar gewoon "net zo duur of duurder". 
Dat heeft niets met "behoudend" te maken.
:strip_icc():strip_exif()/u/71414/images.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/16805/harddrive2.jpg?f=community){kind=small}
):strip_exif()/u/58200/smiley_n.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/40447/crop64d49c15ee865_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/261817/galaga2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/15144/delta2_60x60.jpg?f=community){kind=small}
/u/347412/crop5ad5aba6be649_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/18893/chrome_logo.png?f=community){kind=logo}
:strip_icc():strip_exif()/u/386815/296252.jpg?f=community){kind=small}
