Intels Z68-chipset voor Sandy Bridge-processors is geïntroduceerd als de vervanger van de H67- en P67-chipsets. De nieuwste Series 6-moederborden met de Z68-chipset voor de tweedegeneratie Core-processors combineren de eigenschappen van beide voorgaande chipsets.
Tweakers.net testte vijf moederborden met deze relatief nieuwe chipset. De borden zijn afkomstig van de vijf belangrijkste moederbordfabrikanten en werden vooral op basis van hun prijs geselecteerd: alle vijf kosten ze omstreeks 150 euro. Daarmee zijn de borden niet de goedkoopste: voor een kleine negentig euro is ook al een moederbord voor dit platform verkrijgbaar. Wel zouden de Z68-borden goede prestaties moeten neerzetten, maar welk moederbord het best gekocht kan worden, zal uit de benchmarks moeten blijken. Uiteraard houden we daarbijook rekening met de featuresets.
/i/1313499424.jpeg?f=imagenormal "Z68-stapel")
Asrock Z68 Extreme 4
Het Asrock-bord is in het atx-formaat gegoten en bevat, net als de andere vier borden, de lga1155-socket met vier dualchannel geheugenslots. Enkele flinke heatsinks koelen de Digi Power-vrm's met twaalf fases; de southbridge wordt door een forse heatsink met een V8-logo gekoeld. Het moederbord is voorzien van drie pci-express x16-sleuven, waarvan de eerste als x16-, de tweede als x8- en de derde als x4-slot is bedraad. Verder zijn er twee pci-express x1-slots en twee pci-slots.
Het i/o-deel bevat D-sub-, hdmi-, dvi- en displayport-uitgangen voor het videosignaal en audio wordt via 7.1-geluidspoorten of een optische uitgang uitgevoerd. Een gigabit-ethernetpoort, een esata- annex usb-poort, een firewire- en een ps/2-poort zijn eveneens aanwezig. Verder zijn er vier usb 2.0-poorten en twee usb 3.0-poorten beschikbaar.
/i/1313493111.jpeg?f=imagenormal "Asrock Z68 Extreme 4")
Op het moederbord zijn vier sata-300- en vier sata-600-poorten beschikbaar. Er zijn headers voor zes extra usb 2.0-poorten, twee usb 3.0-poorten en een extra firewire-aansluiting. Asrock heeft ten slotte power- en resetknoppen en een post-led op het bord aangebracht.
Asus Maximus IV Gene
Het Gene-bord is het enige micro-atx-moederbord uit deze test. Ook hier zijn twaalf fases voor de voeding aanwezig. Het kleinere bord heeft echter slechts twee x16-slots, waarvan er een elektrisch als x8-slot is uitgevoerd. Het enige andere uitbreidingsslot is een pci-e x4-slot.
Op het i/o-paneel is voor video-uitvoer alleen een hdmi-poort beschikbaar. Verder zijn een gigabit-netwerkpoort, optische en analoge audio-poorten en twee esata-poorten aanwezig; firewire ontbreekt. Er zijn acht usb 2.0- en twee usb 3.0-poorten aanwezig.
/i/1313493160.jpeg?f=imagenormal "Asus Maximus IV Gene")
Het moederbord bevat nog eens headers voor vier usb 2.0- en twee usb 3.0-poorten, en daarnaast zijn er vier sata-300- en twee sata-600-poorten. Ook op het Asus-bord zijn power- en resetknoppen en een post-led aanwezig.
Biostar TZ68A+
Het atx-bord van Biostar heeft met ongeveer 110 euro een lagere prijs dan de overige borden en is dan ook wat soberder uitgevoerd. De vier geheugenslots en het lga1155-socket worden gevoed door een vijffasige voeding. Wel zijn beide pci-express-x16-slots ook daadwerkelijk van 16 lanes per stuk voorzien. Verder zien we nog een pci-e x1-slot en twee pci-slots.
Ook het i/o-paneel is wat eenvoudiger. Er zijn twee usb 2.0- en twee usb 3.0-poorten, een gigabit-netwerkpoort, een ps/2-poort en analoge 5.1-audio-poorten. Voor het videosignaal bestaat de keuze uit een D-sub-, een dvi- en een hdmi-poort.
/i/1313493190.jpeg?f=imagenormal "Biostar TZ68A+")
Op het bord zijn headers voor zes extra usb 2.0-poorten geplaatst; een header voor extra usb 3.0-poorten ontbreekt daarentegen weer. Firewire en esata ontbreken zelfs helemaal. Wel zijn er vier sata-300- en twee sata-600-poorten beschikbaar. Ook heeft Biostar rudimentaire powerbuttons aangebracht, maar een post-led ontbreekt.
Gigabyte GA-Z68X-UD3H-B3
Het atx-moederbord van Gigabyte heeft een sobere maar strakke kleurstelling gekregen: het pcb is zwart, net als de slots voor geheugen en insteekkaarten. Het bord heeft twee x16-slots, waarvan het tweede slot over acht lanes beschikt. Verder tellen we drie x1-slots en twee pci-slots, en de spanningsvoorziening wordt door een zevenfasige voeding geregeld.
Het i/o-paneel is vrij compleet: we zien een gigabit-netwerkpoort, 8.1-kanaals analoge audio en een optische audio-uitgang, een ps/2-poort, en een firewire/esata-poort. De resterende ruimte wordt ingenomen door vier usb 2.0- en twee usb 3.0-poorten.
/i/1313493228.jpeg?f=imagenormal "Gigabyte GA-Z68X-UD3H-B3")
Op het bord tellen we nog eens acht usb 2.0- en twee usb 3.0-poorten en daarnaast is een header voor firewire aanwezig. Er zijn drie sata-300- en vier sata-600-poorten beschikbaar.
MSI Z68A-GD65
MSI's atx-moederbord is in blauw en zwart uitgevoerd. De spanningsvoorziening wordt geregeld door een tienfasige voeding die van solid state chokes is voorzien. De twee pci-express x16-slots zijn beide volledig bedraad en hebben gezelschap gekregen van drie pci-express x1-slots en twee pci-slots.
Op het i/o-paneel heeft MSI als enige fabrikant zowel coaxiale als optische digitale-audio-uitgangen aangebracht, naast een setje analoge 8.1-poorten. Een displayport ontbreekt; voor het videosignaal zijn D-sub-, dvi- en hdmi-poorten aanwezig. Verder zien we vier usb 2.0- en twee usb 3.0-poorten, een gigabit-netwerkpoort en een ps/2-poort. Firewire en esata ontbreken dus.
/i/1313493273.jpeg?f=imagenormal "MSI Z68A-GD65")
De GD65 heeft op het moederbord drie headers voor zes usb 2.0-poorten en een header voor twee usb 3.0-poorten. Daarnaast zijn er vier sata-300- en vier sata-600-poorten. Er zijn ook powerbuttons en een OC Genie-knop, maar een post-led ontbreekt weer. Verder heeft MSI voorzien in meetpunten voor de belangrijkste spanningen.
In de OpenGL-test van Cinebench weet het bord van Biostar de meeste frames per seconde uit de igp van de i7 te persen, terwijl de overige borden elkaar niet veel ontlopen. In de processor-deeltests is Asus' bord het snelst, terwijl de Asrock en de MSI in respectievelijk de singlethreaded en de multithreaded test iets op de concurrentie moeten toegeven.
Met Quickpar herstellen we een beschadigde set archiefbestanden. De Gene van Asus verricht de herstelwerkzaamheden het snelst, gevolgd door de borden van Biostar, MSI en Gigabyte. De Asrock is wederom iets trager.
Bij het uitpakken van het archief zijn de verschillen tussen de borden nog steeds niet groot. De Biostar is hier het traagst; Asus verslaat de concurrentie nipt.
In Handbrake is de conversie van een hd-trailer naar een voor de iPad geoptimaliseerd filmpje verreweg het snelst klaar met het bord van Asus. De prestaties van de concurrenten liggen dicht bij elkaar, al is de GD65 van MSI wel duidelijk de langzaamste van het stel.
In de Photoshop-benchmark wordt serie bewerkingen op een afbeelding uitgevoerd en de borden van Asus en Gigabyte blijven daarbij net onder de twaalf seconden. De andere drie borden hebben een fractie meer tijd nodig en finishen op enkele hondersten van een seconde van elkaar.
De resultaten bij het exporteren van de afbeeldingen in Lightroom verschillen niet meer dan een procent of vijf. De Asus is wel weer het snelst, terwijl de Biostar de rode lantaarn draagt.
Bij het renderen van een h264-filmpje is de Asus Gene op een totaal van drie minuten ruim tien seconden eerder klaar dan de overige borden. Biostar is hier een goede tweede; de overige borden presteren onderling vrijwel gelijk.
De beste allround score in PCMark 7 wordt door het bord van Asus neergezet, maar in de Creativity-subtest scoort de GD65 van MSI het best. In de Computation-test is het bord van Gigabyte ruimschoots de snelste.
De borden van Gigabyte en MSI weten ook beide onderaan in een test te eindigen, maar in de overige benchmarks is het steevast het Asrock-bord dat de laatste plaats bezet. De Biostar lijkt een abonnement op de voorlaatste plek te hebben.
De borden van Biostar en Asus steken met kop en schouders boven de overige borden uit, waarbij de Maximus vooral op het cpu-onderdeel een flinke voorsprong heeft. Bij de gpu-test weet het Biostar-bord de achterstand wel klein te houden. De overige borden ontlopen elkaar weer niet veel.
| Far Cry 2 - 1280x720 - Med - 0xAA |
| Systeemnaam | Minimum / Gemiddelde Score (fps) |
| Biostar TZ68A+ |
******
+
**
19,8 / 24,7 |
| MSI Z68A-GD65 |
******
+
**
18,5 / 22,9 |
| Gigabyte GA-Z68X-UD3H-B3 |
******
+
**
18,4 / 22,8 |
| Asrock Z68 Extreme 4 |
******
+
**
17,8 / 22,5 |
| Asus Maximus IV Gene |
******
+
*
17,7 / 21,3 |
Met minima van omstreeks 18fps en gemiddelde framerates van laag in de twintig frames per seconde is Far Cry op geen enkel systeem speelbaar. Biostar zet de beste minimale en gemiddelde scores neer. Hoewel het bord van Asus in de andere tests steeds om de prijzen meedoet, presteert het hier het slechtst.
| Batman - 1280x720 - Medium - 0xAA |
| Systeemnaam | Minimum / Gemiddelde Score (fps) |
| Asus Maximus IV Gene |
****
+
****
35,7 / 75,0 |
| Biostar TZ68A+ |
***
+
*****
31,7 / 72,7 |
| Asrock Z68 Extreme 4 |
***
+
****
32,0 / 69,0 |
| MSI Z68A-GD65 |
***
+
****
32,3 / 69,0 |
| Gigabyte GA-Z68X-UD3H-B3 |
***
+
****
32,7 / 68,0 |
| Batman - 1680x1050 - Medium - 0xAA |
| Systeemnaam | Minimum / Gemiddelde Score (fps) |
| Asus Maximus IV Gene |
***
+
*****
19,7 / 45,0 |
| Biostar TZ68A+ |
***
+
*****
18,7 / 44,0 |
| MSI Z68A-GD65 |
***
+
****
17,0 / 41,0 |
| Gigabyte GA-Z68X-UD3H-B3 |
***
+
****
15,7 / 40,0 |
| Asrock Z68 Extreme 4 |
***
+
****
16,3 / 39,7 |
Waar Far Cry het moederbord van Asus slecht ligt, revancheert de Gene zich in Batman: het zet ruimschoots de hoogste framerates neer. De Biostar is weer een goede tweede.
| Opgenomen vermogen |
| Systeemnaam | Minimum / Gemiddelde Score (Watt) |
| MSI Z68A-GD65 |
**
+
****
32,00 / 116,00 |
| Gigabyte GA-Z68X-UD3H-B3 |
*
+
*****
31,00 / 133,00 |
| Asus Maximus IV Gene |
**
+
*****
40,00 / 136,00 |
| Asrock Z68 Extreme 4 |
**
+
*****
42,00 / 136,00 |
| Biostar TZ68A+ |
**
+
******
33,00 / 140,00 |
MSI heeft het zuinigste bord gemaakt. Idle verbruikt Gigabytes bord weliswaar 1W minder, maar de voorsprong van de belaste MSI is ronduit imposant. De borden van Asus en vooral Asrock verbruiken idle flink wat meer energie dan de concurrenten.
De Z68-chipset kan voor budgetmoederborden gebruikt worden, maar gezien de veelzijdigheid van de bijbehorende cpu's is het niet vreemd dat er ook borden met meer features op de markt komen. Daar moet natuurlijk ook meer voor betaald worden: de borden uit deze test kosten rond de 150 euro.
Alleen het Biostar-moederbord is wat goedkoper, maar dit bord is ook een stuk eenvoudiger uitgevoerd. De spanningsregeling is minder uitgebreid en vooral op het vlak van aansluitingen laat dit bord het wat afweten. Het is echter wel het enige moederbord met twee volledig bedrade x16-slots. De prestaties zijn ook wat minder, behalve als het om graphics gaat: dan is de Biostar juist een van de snelste.
De winnaar is duidelijk het bord van Asus. Ondanks zijn bescheiden formaat is deze Maximus IV Gene in bijna alle benchmarks het snelst. Volgens de engineers van Asus is dit voornamelijk te danken aan het agressieve turbo-beheer van het bord. Het kleine bordje is logischerwijs wel weer het minst bedeeld op het gebied van uitbreidingskaarten.
De overige drie borden wisselen stuivertje als het om de snelheid gaat, al zijn de Gigabyte en de MSI over het algemeen rapper dan de Asrock. Het bord van MSI moet ten slotte een eervolle vermelding krijgen als zuinigste moederbord.
:fill(white)/i/1305119614.jpeg?f=thumbmini)
:fill(white)/i/1305102834.jpeg?f=thumbmini)
:fill(white)/i/1313145687.jpeg?f=thumbmini)
:fill(white)/i/1305116438.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1307086724.jpeg?f=thumb)
:fill(white):strip_exif()/i/1305119614.jpeg?f=thumbsmall "ASRock Z68 Extreme4")
:fill(white):strip_exif()/i/1305102834.jpeg?f=thumbsmall "ASUS ROG Maximus IV GENE-Z")
:fill(white):strip_exif()/i/1313145687.jpeg?f=thumbsmall "Biostar TZ68A+")
:fill(white):strip_exif()/i/1305116438.jpeg?f=thumbsmall "Gigabyte GA-Z68X-UD3H-B3")
:fill(white):strip_exif()/i/1307086724.jpeg?f=thumbsmall "MSI Z68A-GD65 (B3)")
:fill(white):strip_exif()/i/1305119614.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1305102834.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1313145687.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1305110873.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/u/26632/dosprompt2.gif?f=community)
:strip_exif()/u/164293/logo.gif?f=community){kind=logo}
:fill(white):strip_exif()/i/1307086724.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/u/36533/Smaller_J_forum60x60.gif?f=community){kind=small}
/u/367121/crop5b4855232281d_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/93148/NaNthor_Ultimate_Avatar_Tweakers.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/384013/crop5b14f7d69115c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/875/60px-Vexilloid_of_the_Roman_Empire.svg.png?f=community){kind=small}
de verschillen zijn dus bijna altijd verwaarloosbaar. Dingen zoals layout van het moederbord, temperatuur van de chips onder de heatsinks, overklock capaciteiten & Sata interface snelheid zijn vaak veel belangrijker. Ik hoop dan ook net als mijn mede tweakers dat hierin in de toekomst meer aan dacht aan besteed wordt.:strip_icc():strip_exif()/u/122141/ic.tweakimg.net2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/27449/oogzw2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/106005/animated%2520garfield.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/214547/images.jpg?f=community){kind=small}
/u/343612/duck.png?f=community){kind=small}