T-Mobile gaat in Nederland 4g-masten inzetten op 5GHz-wifi-band - update

T-Mobile gaat 4g gebruiken op de 5GHz-band, waarop veel Nederlanders hun wifi-netwerken hebben zitten. Dat bevestigt de provider tegenover Tweakers. De provider wil de technologie vanaf eind dit jaar of begin volgend jaar gebruiken.

Volgens T-Mobile zullen gebruikers weinig last hebben van 4g-masten op de wifi-frequenties, omdat 4g een 'vriendelijkere buurman' is voor wifi-netwerken dan een ander wifi-netwerk. "Van wifi-netwerken is bekend dat de geleverde snelheden omlaag gaan als er meerdere access points bij elkaar in de buurt opereren", zegt woordvoerster Kathleen Loods tegen Tweakers. "Als een deel hiervan met laa-techniek (4g op wifi-frequenties, red.) werkt gaat de performance van zowel de laa-verbinding als van de wifi-gebruikers duidelijk omhoog. De inzet van laa verhoogt dus de totale spectrumefficiëntie op die frequentieband."

Vrijdag heeft een groep van providers en koepelorganisatie 3GPP tijdens een bijeenkomst in het Zweedse Göteborg de specificaties vastgesteld voor 'lte release 13', waar laa deel van uitmaakt. 3GPP noemt dat 'lte-advanced pro'. Nu kunnen hardwareleveranciers en providers aan de slag met het maken van de benodigde hardware en implementeren van de technologie.

T-Mobile zal 4g op wifi-frequenties inzetten op small cells, kleine zendmasten in drukke gebieden. Smartphones ondersteunen nu laa nog niet, maar de kans is groot dat toekomstige modellen wel ondersteuning gaan bieden voor deze techniek.

Andere providers in de Benelux hebben nog niet bevestigd 4g op wifi-frequenties in te zetten, hoewel sommige providers zich tot nu toe hebben onthouden van een reactie op vragen van Tweakers over dit onderwerp. Vodafone testte de technologie al wel. Tweakers bespreekt in een uitgebreid achtergrondverhaal lte-advanced pro en de gevolgen van het gebruik van 4g op de 5GHz-band.

Update, maandag: T-Mobile komt terug op het eerdere statement en zegt nu dat er niets bekend is of inzet of gebruik van laa door de provider.

Reacties (75)

[sdk1985]

Volgens T-Mobile zullen gebruikers weinig last hebben van 4g-masten op de wifi-frequenties, omdat 4g een 'vriendelijkere buurman' is voor wifi-netwerken dan een ander wifi-netwerk.

Kul argument.

Je gaat niet ineens geen 5 GHz wifi gebruiken omdat T-Mobile 4G uitrolt op dat spectrum.

• Ten eerste ben ik geen klant van T-Mobile.
• Ten tweede heb ik via mijn Wifi 150 Mbit en geen datalimiet. Het is dus zeker geen alternatief Hieruit volgt dat er evenveel 5 Ghz wifi buurmannen blijven. Met T-Mobile op 5 Ghz komt er dus alleen maar mee bij.
• Ten derde zijn de 5 GHz wifi routers niet zo krachtig als de zendmasten die T-Mobile mag/gaat gebruiken. Van een echte 5 GHz wifi buurman ga niet snel last hebben, komt toch niet goed door (de meeste) de muren heen. Dit terwijl het hele idee van T-Mobile is dat dit bereik er wel overal is en dus overal een storende factor heeft. T-Mobile kan dus geen vriendelijkere buurman zijn want dan zou je per definitie geen of slecht bereik hebben. Als dat waar zou zijn dan zou T-Mobile niet gaan uitzenden op 5 GHz.

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 22 juli 2024 21:08]

[Finraziel]

Ik dacht grotendeels hetzelfde als jij... vooral dit:

"Van wifi-netwerken is bekend dat de geleverde snelheden omlaag gaan als er meerdere access points bij elkaar in de buurt opereren", zegt woordvoerster Kathleen Loods tegen Tweakers. "Als een deel hiervan met laa-techniek (4g op wifi-frequenties, red.) werkt gaat de performance van zowel de laa-verbinding als van de wifi-gebruikers duidelijk omhoog. De inzet van laa verhoogt dus de totale spectrumefficiëntie op die frequentieband."

Dat is grote bullshit... Ze zeggen hier dus eigenlijk, als je 4 5 GHz wifi access points bij elkaar in de buurt hebt, dan heb je minder performance dan als je 2 5 GHz wifi access points, en twee T-mobile zenders bij elkaar in de buurt hebt. Dat kan wel zo wezen, maar die situatie gaat niet zo gebeuren, het worden dan gewoon 4 wifi access points én 2 T-mobile zenders en dat gaat echt alleen maar slechter presteren.

Aan de andere kant heeft T-mobile het hier over small cells. Die dingen komen niet ver en hebben een vermogen dat niet echt veel hoger ligt dan die van een regulier wifi accesspoint (als het er al overheen gaat). Het is bedoeld om in een klein gebied om de cell de performance van het netwerk te verhogen. Het zal ook voornamelijk op straat ontvangen worden want zoals je zegt gaat het slecht door muren heen. Het is dan ook niet bedoeld om de dekking te verbeteren, maar om op drukke plekken de capaciteit en maximum snelheid van het netwerk te verhogen.

Hoewel de argumentatie van T-mobile dus eigenlijk helemaal nergens op slaat (altijd even er vanuit gaand dat Tweakers het correct overgenomen heeft...), denk ik ook niet dat het echt heel erg veel kwaad gaat kunnen. Dan is het natuurlijk wel belangrijk dat ze het bij small cells houden, maar gezien de inherente problemen van zo'n hoge frequentie lijkt het me helemaal niet interessant voor een provider om grotere masten hiervan te gaan voorzien.

[Olaf van der Spek]

Ten derde zijn de 5 GHz wifi routers niet zo krachtig als de zendmasten die T-Mobile mag/gaat gebruiken.

Is dat zo?
Moeten beiden zich niet aan dezelfde regels houden?

[batjes]

Meeste Wifi apparaten doen 20dbm, zo'n 40watt. Maximaal is 100. Dus als daar T-mobile overheen banjerd met 100watt dan word je thuis wifi gewoon weggedrukt.

[analog_]

100milliWatt bedoel je. Dit is vermoedelijk de doodsteek voor wireless service providers (zover deze ooit al de kans hadden gekregen de duopolies te doorbreken in de EU, le-sigh)

edit. 5ghz wifi is 1 watt trouwens. 1W op 5GHz is zoals iedereen ervaart niet hetzelfde als 1W op 2.4GHz qua dekkingseigenschappen.

[Reactie gewijzigd door analog_ op 22 juli 2024 21:08]

[i-chat]

wifi is een open band dacht ik misschien kunnen die wifi providers overwegen over te stappen op LTE-laa wat wellicht een beter geschikt protocol is dan wifi-n

[analog_]

Om er voordeel van te hebben moet je dan ook LTE aanbieden op die frequenties (los van je volledig radiografisch (vergeet CPE niet!) te moeten upgraden). Het is onfair omdat de grootorde tussen een wireless carrier en een cellular provider niet te vergelijken is (en hun licenties/spectrum gebruik navenant).

Wireless carriers wijken hiervoor nog wel eens uit naar 10GHz en hoger maar alle vrije ([playfuck|amateur|unlicensed]) frequenties zijn toevallig ook degene die geteisterd worden door meteorologische natuurfenomenen (door: oa. natuurlijke excitatie frequentie van water molecuul en hun harmonisch frequenties).

edit: je moet LTE(-LAA) niet vergelijken met wifi-n maar met -ac omdat deze meer technische eigenschappen met elkaar delen en in dezelfde orde van spectrum efficiency liggen. Wifi-... en LTE/... zullen dus altijd complementair evolueren omdat ze een ander doel bewerkstelligen.

ps. vergeet ook niet dat we 5 GHz al delen dmv. DFS en TPC met oa. de landmacht hun tank radars, (civiele) luchtradars en satelliet stations. In sommige gebieden kan je 5 GHz outdoor nooit gebruiken vanwege hun permanente aanwezigheid bv.

pps. mijn belang is niet de consument, deze schakelt toch outdoor over naar lte. Bedenk dat dit vooral in steden nuttig is vanwege beperkte dekking door hun huidig lagere-frequentie gedimensioneerde mast netwerk (en een potentiele intrede tot de fixed wireless consumer internet markt mogelijk maakt zover ze al niet speelde).

[Reactie gewijzigd door analog_ op 22 juli 2024 21:08]

[Petervanakelyen]

Dit is vermoedelijk de doodsteek voor wireless service providers

Als vrijwilliger bij een WISP in België ben ik daar inderdaad ook bang voor. We hebben nu al last van congestie in de 5GHz band omdat meer en meer providers 802.11ac modems uitrollen die de helft van het beschikbare frequentiespectrum gebruiken (160MHz kanalen in wave 2!), daarnaast kunnen we bepaalde frequenties niet gebruiken vanwege DFS (weerradar), als daar nu ook nog eens een GSM-provider bij komt die het spectrum gebruikt kunnen we het beter gewoon opgeven.

[Reactie gewijzigd door Petervanakelyen op 22 juli 2024 21:08]

[batjes]

Milli yes, was wat vergeten . Overigens leuk dat er nogal wat diensten (radar, leger, weer etc) gebruik maken van 5ghz, vraag me af of het wel een goed idee is dat T-mobile hier landelijk mee gaat doen op de 5ghz. Mocht je in Leeuwarden wonen heb je als je pech hebt maar 4 kanalen (52-140 word o.a. door ons beroepsleger gebruikt), nu T-mobile erbij en mogen wij burgers straks maar 1 of 2 5ghz kanalen gebruiken?

[OmeJoyo]

Volgens mij is er ergens iets misgegaan, want wifi op 2.4 mag maximaal 100mw en dat is ongeveer 20dDm EIRP. (uitgestraald vermogen). Overigens is het toegestane vermogen voor de 5Ghz band met wifi hoger, maar kan ik zo snel even niet een link naar een website met de juiste info erbij vinden.

[Termin8r]

Volgens mij is er ergens iets misgegaan, want wifi op 2.4 mag maximaal 100mw en dat is ongeveer 20dDm EIRP. (uitgestraald vermogen). Overigens is het toegestane vermogen voor de 5Ghz band met wifi hoger, maar kan ik zo snel even niet een link naar een website met de juiste info erbij vinden.

Regeling gebruik van frequentieruimte zonder vergunning en zonder meldingsplicht 2015, Bijlage 11, behorend bij artikel 2, tweede lid, onder o, Subcategorie 2, nr. D: 5470 – 5725 MHz - 1 W e.i.r.p. 50 mW/MHz vermogensdichtheid.

Dat is de enige ISM sub-band in de 5 GHz waarin gebruik buitenshuis is toegestaan. In de lagere 5 GHz-subbanden is alleen 200mW binnenshuis toegestaan.

[batjes]

Ik bedoelde ook milliwatt, snel geschreven op de mobiel

[Armin]

Niet noodzakelijk. De officiele 3GPP specs stellen voor om zwaarder zendvermogen toe te staan. Deels begrijpelijk, want die LTE zenders zullen buitenshuis zijn, maar hoeveel meer is teveel meer.

[sympa]

Als het goed is gebruikt zo een netwerk dus ook hetzelfde EIRP als je access point. Dan is het meteen gedegradeerd tot indoor-only of shortrange netwerk. En daar is het prima op zijn plaats.
Al zal het dan wel veel vervelend worden voor iemand die in een stadion deugdelijke wifi wil aanleggen als daar zomaar een 5G=LTE boer doorheenjast.
Maar dat is meer iets voor die stadion-exploitant. Al zal die wel te horen krijgen dat 'alle wifi op 2.4 GHz zit'.

Meende vernomen te hebben dat in europa de 5 GHz puur 'listen before talk' is, en dat LTE daar niet mee overweg kon. Maar misschien is dat probleem (hopelijk technisch dan) opgelost.

[GB2]

Buiten zenders mogen -in Nederland in iedergeval- krachtiger zijn dan binnen units.

[JackBol]

Wat ze hiermee proberen te zeggen is dat LAA minder interfereert op je 5GHz wifi signaal dan andere 5GHz access points. Ze werken namelijk op andere frequentie-blokken in het 5GHz spectrum dan 802.11a/h/j/n/ac.

Maar schijnbaar is "kul argument" roepen en drie non-relevante items noemen genoeg voor een +2 tegenwoordig.
Lees je eerst even in... http://www.ericsson.com/r...cess-laa-january-2015.pdf


Overigens zul je zien dat jij met je eigen access-pointje de 'bad-actor' gaat worden in lucht. Spectrum word zo schaars dat we ook de vrije banden zullen moeten gaan managen om voldoende bandbreedte in de lucht te krijgen. Als meer wilt weten, google dan eens op "shannon limit".

[Reactie gewijzigd door JackBol op 22 juli 2024 21:08]

[sdk1985]

Wat ze hiermee proberen te zeggen is dat LAA minder interfereert op je 5GHz wifi signaal dan andere 5GHz access points. Ze werken namelijk op andere frequentie-blokken in het 5GHz spectrum dan 802.11a/h/j/n/ac.

Waarmee je dus over min of meer al mijn punten heen leest...

Uit de slides die je linkt wordt heel goed duidelijk dat het de bedoeling is dat die LAA coverage binnen is. Mijn beide buren hebben een 5 GHz AP staan en van beide buren krijg ik daar binnenshuis vrijwel nergens signaal van binnen (dubbele binnenmuur met ruimte ertussen). Het "wij van WC eend" scenario van Ericcson met concurrerende 5 GHz acces points komt dus überhaupt niet voor bij een groot deel van de bevolking. Met LAA erbij wordt het dus alleen maar minder, zoals ook in de slide wordt toegegeven.

In de situatie waar je wel meerdere 5 GHz netwerken tegenkomt (huizen ouder dan 10 jaar, flats, enz) verandert er ook geen steek. Immers zoals ik al aangaf gaat geen enkele van die concurrerende WiFi accespoints verdwijnen omdat T-Mobile toevallig ook op 5 GHz gaat uitzenden. Het wordt dus opnieuw alleen maar drukker en dus minder.

[JackBol]

Uit de slides die je linkt wordt heel goed duidelijk dat het de bedoeling is dat die LAA coverage binnen is.

Eens.

Mijn beide buren hebben een 5 GHz AP staan en van beide buren krijg ik daar binnenshuis vrijwel nergens signaal van binnen (dubbele binnenmuur met ruimte ertussen). Het "wij van WC eend" scenario van Ericcson met concurrerende 5 GHz acces points komt dus überhaupt niet voor bij een groot deel van de bevolking. Met LAA erbij wordt het dus alleen maar minder, zoals ook in de slide wordt toegegeven.

In de situatie waar je wel meerdere 5 GHz netwerken tegenkomt (huizen ouder dan 10 jaar, flats, enz) verandert er ook geen steek. Immers zoals ik al aangaf gaat geen enkele van die concurrerende WiFi accespoints verdwijnen omdat T-Mobile toevallig ook op 5 GHz gaat uitzenden. Het wordt dus opnieuw alleen maar drukker en dus minder.

Het is leuk dat bij je sample-size n=1 je je eigen huis pakt, maar deze technologie is helemaal niet bedoeld voor residentiële toepassingen.

WiFi hangt op veel meer plaatsen dan bij jou in de woonkamer. Bijvoorbeeld in stations, stadions, bedrijfsgebouwen en winkelstraten/winkelcentra.

LAA lost hierbij problemen op die bedrijven en telecoms momenteel ondervinden met het uitrol van 'SP' WiFi. Zoals problemen met roamen van 4G naar publieke WiFi en vv, dynamische radio-planning/optimalisatie (tbv. crowding in een cell) en maakt dingen mogelijk die nu nog niet mogelijk zijn (carrier aggregatie van licensed en unlicensed spectrum).

Telco's steken heel veel geld in spectrale efficiëntie. I.e. zo veel mogelijk bandbreedte in de lucht krijgen tegen een zo'n laag mogelijke prijs. LAA is daar een onderdeel van.

Waarmee je dus over min of meer al mijn punten heen leest...

Ok, we zullen eens kijken.

Ten eerste ben ik geen klant van T-Mobile.

Ik weet niet wat dat ermee te maken heeft? Omdat jij geen klant bent, mogen zij niet innoveren?

Ten tweede heb ik via mijn Wifi 150 Mbit en geen datalimiet. Het is dus zeker geen alternatief Hieruit volgt dat er evenveel 5 Ghz wifi buurmannen blijven. Met T-Mobile op 5 Ghz komt er dus alleen maar mee bij.

Zoals ik al eerder zei, deze technologie is niet bedoelt voor residentiële toepassingen. Jij gaat in je woonkamer echt geen LAA op 5GHz vinden.

Ten derde zijn de 5 GHz wifi routers niet zo krachtig als de zendmasten die T-Mobile mag/gaat gebruiken. Van een echte 5 GHz wifi buurman ga niet snel last hebben, komt toch niet goed door (de meeste) de muren heen. Dit terwijl het hele idee van T-Mobile is dat dit bereik er wel overal is en dus overal een storende factor heeft. T-Mobile kan dus geen vriendelijkere buurman zijn want dan zou je per definitie geen of slecht bereik hebben. Als dat waar zou zijn dan zou T-Mobile niet gaan uitzenden op 5 GHz.

De wetgeving voor Unlicensed is voor iedereen hetzelfde. T-Mobile mag niet harder zenden in de 5GHz band als ieder ander willekeurig persoon, zoals jij of je buurman.

Verder is de 5 GHz band van 5150 tot 5725 MHz. 802.11n/ac gebruikt voornamelijk 5250-5325 en 5470-5725. Bijna helft van de band word vrijwel niet gebruikt. Dat is een prima plek voor LAA en zover van 5GHz WiFi, dat ze het een 'vriendelijkere buurman' noemen.

EDIT: Overigens excuus als ik vrij direct overkom, jij geeft gewoon je mening en daar heb je recht op. Echter merk ik dat je niet goed bent ingevoerd in de materie en de toepassingen van LAA, maar krijg je toch een "+2". Dat snap ik gewoon niet.

[Reactie gewijzigd door JackBol op 22 juli 2024 21:08]

[Ximon]

Het probleem is dat T-Mobile wel in staat is om "mijn" 5 GHz band te gaan benutten, maar omgekeerd is het voor mij onmogelijk om even een LTE-netwerkje in de lucht te zetten als ik dat nodig heb. Er gaat vrij toegankelijk spectrum gebruikt worden voor een betaalde dienst. Dat is een beetje alsof men een hek om een stuk openbare ruimte zet en geld vraagt voor toegang. Dat die ruimte nergens voor gebruikt wordt doet er niet zoveel toe, dit is op zijn minst oneerlijk tegenover consumenten.

De 3GPP en IEEE zijn twee verschillende organisaties. Leuk dat de GSM mensen willen innoveren met LTE, maar op deze manier hinderen ze doorontwikkeling van de 802.11 standaard. Ik zie dit vooral als een poging mensen te laten betalen voor iets wat eerder nog gratis was.

[JackBol]

Die band is net zoveel van T-Mobile als van jou, dat is het hele idee achter unlicensed spectrum. Iedereen mag daar binnen de kaders vd wet doen wat ze willen. Vind je het ook oneerlijk dat magnetrons op 2,4ghz 'zenden'?

Daarnaast staat het jou overigens ook vrij om gelicenseerd spectrum te kopen.

Verder zijn er genoeg partijen die publieke wifi tegen vergoeding aanbieden in de 5ghz band. Mag dat dan ook niet?


Verder denk ik dat er hier een misverstand heerst. T-Mobile gaat geen landelijk dekkend 5GHz LAA netwerk aanleggen en iedereen z'n access point omver blazen. Ze gaan indoor op plekken waar T-Mobile radioplanners het nodig achten of waar commerciele overeenstemming is met klanten is bereikt, LAA small cells plaatsen om capaciteit te vergroten of kwaliteit te verbeteren. Deze small cells zenden niet harder of verder dan een 5ghz wifi access point. Alleen gebruiken ze LTE als drager ipv 802.11. Zoals ik al eerder zei, als je in je woonkamer de 5ghz band zou gaan scannen kom je waarschijnlijk niet eens LAA tegen.

Edit: overigens snap ik niet waarom je de dienst en het spectrum aan elkaar knoopt. Het is niet zo dat een bepaalde frequentie bij wifi of lte hoort.
En hoezo zit de LTE ontwikkeling 802.11 in de weg? Mogen die jongens plots niet meer in de 5GHz band dan? Als je even googled vind je vast nog wel een toepassing die deze band benut. Mag dat ook niet?

[Reactie gewijzigd door JackBol op 22 juli 2024 21:08]

[Ximon]

Ik weet niet hoe jouw bankrekening ervoor staat maar ik heb geen 1.4 miljard op de mijne staan, dus zo vrij ben ik niet om even wat spectrum te kopen. Magnetrons die teveel de 5 GHz band storen zouden inderdaad niet verkocht mogen worden en ik wil best een keer ergens anders een discussie voeren over betaalde hotspots.

Het belangrijkste is dat WiFi vanwege de aard van de techniek alleen in unlicensed spectrum werkt. T-Mobile (en andere partijen die LAA willen gaan gebruiken) pakken het erbij om hun dienst wat beter te laten werken. WiFi kan niet anders werken dan op unlicensed spectrum tenzij er (wereldwijd) hiervoor een blok spectrum gereserveerd wordt. 3GPP maakt nu de keuze om unlicensed spectrum te gaan gebruiken. Aangezien het voor hen een keuze is en voor WiFi niet, denk ik dat de 3GPP er beter voor kan kiezen het niet te doen.

[JackBol]

Je vind dus dat er geen andere technologieen dan 802.11 in de 5ghz band gebruikt mogen worden, en daarnaast mag de toepassing niet commercieel van aard zijn. Dat is je mening en dat is prima, gelukkig is de interpretatie van de wetgever niet zo nauw.

En leg mij nu eens uit wel nadeel je ondervind van de uitrol van LAA. En dan specifieker zijn dan 'ze gebruiken de 5ghz band'.
Ik begrijp het namelijk niet.


802.11 heeft 10 40mhz blokken. In residentiele omgevingen steekt iedereen z'n Access point aan, maar vanwege de demping zal je nooit 10 andere wifi ap's ontvangen, of ze zijn zo laag dat de snr van je eigen ap duidelijk onderscheidend is (daarnaast zal je geen LAA in residentiele omgevingen vinden, daarmee is deze casus dus eigenlijk moot).

In multi-cell zakelijke omgevingen of winkelstraten worden radioplanningen gemaakt, ook voor wifi. Met een paar cellen kun je een dekkend plan maken. En in dit soort omgevingen zitten meestal niet meerdere wifi aanbieders. Het wifi aanbod is gecoordineerd. Hier kan LAA naast aangeboden worden zonder de wifi te interfereren.

Als laatste wil ik nog een keer aangeven dat LAA niet harder zend dan WiFi (namelijk 100mW/Mhz). Dit is vastgelegd in de wet en geldt dus ook voor T-Mobile.

[Pilovali]

Zorgt dit er niet voor dat het wifi bereik op 5 GHz nog slechter wordt?

[Kevinp]

Wat ik me afvroeg is, mag dat wel. Immers moesten ze flink geld voor de frequenties betalen en nu ga je ineens een frequentie zonder licentie inzetten.

[Termin8r]

Zo te zien mag iedereen het:

Regeling gebruik van frequentieruimte zonder vergunning en zonder meldingsplicht 2015, Bijlage 11, behorend bij artikel 2, tweede lid, onder o, Subcategorie 2, nr. D: 5470 – 5725 MHz mag buitenshuis zonder vergunning of registratie worden gebruikt. Ik neem aan dat dat frequentieblokje dus wordt ingezet. De andere (lagere) vergunningvrije blokken in de 5 GHz-band mogen alleen binnenshuis en met lager vermogen worden gebruikt.

[comitatus]

Uh ja 5GHz is vrij daarom kun je daar WIFI op gebruiken.

[Triblade_8472]

Tja, ziggo doet het ook he

En niemand klaagt daar (hard) over.

[xoniq]

Wat doet Ziggo dan? Oh ja, bestaande WiFi modems gebruiken voor hotspots. En niet op 5GHz. Maar die zetten geen zend palen neer die het broadcasten door alles heen.
Ik heb de Ziggo modem überhaupt uitgeschakeld (bridge modus)

[Triblade_8472]

Ik doelde op de bandvervuiling. De kanalen waar Ziggo op zit kan je thuis ook al niet meer gebruiken... Dua daardoor wordt je naar de 5GHz gepushed, die binnenkort ook misbruikt wordt!

(Commerciele) organisaties moeten verboden worden binnen woonwijken wifi aan derden/klanten aan te bieden!
Mensen hebben er last van...

En ja, natuurlijk heb ik de wifi uit laten zetten via interner en staat dat ding in bridge modus. Maar mn buren (en omgeving!) hebben het gewoon nog aan hoor.

Edit, twee telefoontoetsenbord gerelateerde vreselijke spelfouten....

[Reactie gewijzigd door Triblade_8472 op 22 juli 2024 21:08]

[xoniq]

Van je buren heb je niet zo'n last van 5GHz WiFi toch? Deze band heeft qua WiFi al een slecht bereik, helemaal door muren. (Ik woon in een wijk met huizen van enkel gewapend beton; dus dat is grote stoorzender waardoor ik van de buren weinig last heb.

[Triblade_8472]

5GHz nóg niet, maar dat wil ik dus zo houden.

2.4 is dus nu al flink verzadigd, en als ik er een babymonitor naast zet, die in de 2.4GHz band zit te bezigen, is het feest compleet thuis...

[xoniq]

Die baby monitor staat hier al aan, met video. WiFi gebruik ik vooral of 5GHz maar heb wel door hele huis kabels gelegd.

[fantafriday]

Vrij te gebruiken amateur frequentie geloof ik.

[Luxx]

Vrij te gebruiken, of amateur? Als't echt een 'amateur frequentie' is, vraag ik me af of TMobile hier grootschalig 'zakelijk' op mag uitrollen...

[Armin]

Zorgt dit er niet voor dat het wifi bereik op 5 GHz nog slechter wordt?

Uiteraard!

Maar aan de andere kant, 5GHz wordt vooral binnenshuis gebruikt, en T Mobile zal dit neem ik aan vooral buitenshuis gebruiken. Omdat 5GHz slecht door muren gaat - zeker in landen zoals Nederland met veel steen - zal het denk ik wel meevallen.

Tenzij men aanzienlijk meer zendvermogen gaat gebruiken. Ik weet niet wat de Europese/Nederlandse wet zal toestaan, maar in de USA was er sprake dat providers een zwaarder zendvermogen zouden kunnen gebruiken dan andere gebruikers. Deels logisch ivm binnenhuis vs buitenhuis, maar dat zorgde voor een flinke discussie tussen providers en andere grote techbedrijven over of dat toegestaan zou moeten worden.

Maar ook los hiervan zal de leegheid van de 5GHz band snel afnemen. Net zoals de 2.4GHz nu gebruikt wordt door tal van andere systemen, zal de 5GHz band ook vol gaan lopen. Die mooie WiFi ac snelheden zullen daarmee nog meer theoretisch worden dan ze nu al zijn

Ik heb onlangs bijvoorbeeld een 3G/LTE versterker voor mijn huis aangesloten. De ontvanger (buiten) en versterker (huiskamer) communiceren ook via 5GHz. Ofwel mijn telefonie bereik neemt toe, ten koste van wat WiFi snelheden.

[WhatsappHack]

Volgens henzelf valt het mee. Volgens hen zou het zelfs de efficientie bevorderen, maar dat lijkt me echt complete onzin.

Het vervelendste zou zijn als het bereik buitenshuis omlaag gaat. 5Ghz is inderdaad slecht door muren heen, het bereik in de achtertuin is dan ook niet heel bijster goed, maar is nog altijd sneller dan 2.4. (Teveel AP's hier.) Als er dan opeens een zendmast 5Ghz gaat knallen en mijn signaal verstoord waardoor het 5Ghz bereik buiten slechter wordt, wordt ik daar geen happy panda van...

Het resultaat is dat ik waarschijnlijk geforceerd wordt mijn signaalsterkte buiten flink op te krikken. Daar heb ik eigenlijk geen zin in. Alles hier is, na de buren overtuigd te hebben van het nut dat ik hun afstelling wijzig, zo ingericht dat iedereen zo min mogelijk hinder ondervindt van elkaar. Hoop niet dat zo'n provider mast opeens roet in het eten gaat gooien. -_- Volgens Arnoud:

Dat systeem moet ook voorkomen dat thuisgebruikers met wifi last krijgen van de nieuwe 4g-implementatie. Als jouw router en hardware een kanaal gebruikt, zal de zendmast van de provider overschakelen op een ander kanaal.

Dat is leuk en aardig, maar er staan hier overal 5Ghz routers die allen op een ander kanaal zitten; er moet dus uiteindelijk tenminste één persoon dwars gezeten worden... Anders kan die zendmast nooit op 5Ghz inschakelen.

Laat ze lekker meer investeren in 4G frequenties. T-Mobile zal waarschijnlijk wel moeten, want die heeft bar weinig uitgegeven tijdens de veiling.

[Reactie gewijzigd door WhatsappHack op 22 juli 2024 21:08]

[Anoniem: 463321]

Leuk dat het binnen achter muren niet stoort maar achter in de tuin ben je de goeie ontvangst kwijt.

[LopendeVogel]

Hmm na het lezen van de eerste zin was ik min of meer de draad al kwijt:
omdat 4g een 'vriendelijkere buurman' is voor wifi-netwerken dan een ander wifi-netwerk
Het kan best goed omschreven zijn, echter ik begrijp hem niet?
Is die ''ander wifi-netwerk'' het wifi netwerk wat ik thuis heb of weer een ander wifi-netwerk? -.-
Oftewel wat ik nu na dit lezen wil weten: gaat deze techniek problemen geven op mijn wifi thuis?
Voor mij persoonlijk hoeft het 4G voorlopig nog niet beter (KPN), uiteraard mag het verbetert worden maar niet ten koste van iets anders. Hopelijk begrijp ik het dus verkeert en gaat dit juist niet ten koste van iets anders.

[SampleUser]

Ze bedoelen dat 4g beter samen werkt met WiFi op dezelfde frequentie dan 2 wifi routers op de zelfde frequentie.

[Mocro_Pimp®]

Niet beter samenwerkt, maar minder hinder van elkaar ondervinden.

Voorbeeld:
Twee mensen staan tegen je te schreeuwen met ongeveer hetzelfde volume. De ene spreekt Nederlands, de ander Chinees. Omdat jij geen Chinees spreekt en wel Nederlands kun je de Nederlander beter verstaan en de Chinees negeren.

[Reactie gewijzigd door Mocro_Pimp® op 22 juli 2024 21:08]

[fantafriday]

Jou eigen router spreekt Nederlands, die van je buur Chinees en die van T-mobile komt daar Spaans bij spreken. Dat is wat er gebeurt.

[LogiForce]

Maar als er genoeg mensen bij elkaar staan, dan word het vanzelf onverstaanbaar. Het word dan een groot kippenhok, waar de een harder kakelt dan de ander. Of hij of zij dan Chinees, Turks of Russisch lult maakt dan niet uit... het is een onverstaanbaar kabaal in die omgeving.

M.a.w. je blijft hinder onder vinden, want het blijft productie van geluidsgolven... naja, radiogolven in dit geval.

[Luxx]

Toch heb je meer last van een taal die lijkt op wat je zelf spreekt, dan een taal met totaal andere klanken/ geluiden. Ik heb geen idee welke technieken er achter 4g / wifi zitten, kwa radiogolf-modellering, maar ik kan me zo voorstellen dat je doordat de technieken anders zijn je makkelijker ander-soortige netwerken weg kan filteren. Vrij vertaald zou dan 4g inderdaad een 'vriendelijkere buurman' zijn.

[fantafriday]

Dat is ook wat ik bedoel

[Sorcerer8472]

Het is meer zo dat je eigen router Nederlands spreekt, die van je buur Chinees, en T-Mobile gooit er een ruis doorheen. De Chinees-sprekende geeft meer last dan de ruis, maar als de ruis te hard is, dan kun je de Nederlander alsnog niet verstaan door de ruis heen.

[Schoonhoven25]

Dus alsnog gehindert zal worden

[LogiForce]

Oftewel... Router -> Antenne Versterker -> Grote Omni-directionele antenne. Dan maar de rest zelf uit de lucht blazen. Als het niet goedschiks kan, dan maar kwaadschiks.

(uiteraard weet ik dat het niet mag zonder de juiste licenties, en maak dus ook maar een geintje)

[Anoniem: 463321]

Natuurlijk worden we gehinderd. Ze proberen het gewoon mooi te verkopen.

[skauwnmokker]

De draad kwijt zijn na de eerste zin in een artikel over wifi... Brilliante woordgrap!

[LopendeVogel]

Ja als grapje bedoelt maar tegelijk ook serieus -.- Anyway leuk dat jij hem zag

[Xfade]

"op de 5GHz-band, waarop veel Nederlanders hun wifi-netwerken hebben zitten". Zijn dat wel veel? Het zal wel meer worden, maar hier in de buurt zie je het nauwelijks.

[MsG]

De standaard Ziggo-router heeft tegenwoordig ook al 5Ghz. Geen idee of dat ook standaard aan staat, maar dan gaat het al wel hard.

[Zezura]

Standaard staat het uit

En de laatste firmware die ik gezien heb was het of 2.4 of 5ghz
Maar niet bijde, dus je moet kiezen.

[Reactie gewijzigd door Zezura op 22 juli 2024 21:08]

[hcQd]

Je hebt het vast over Ziggo-UPC. De nieuwe modems die Ziggo-Ziggo levert zijn allemaal simultaan dualaband.

[Zezura]

Welk type modem , Cisco of ubee ?

[hcQd]

Cisco, Ubee, Technicolor, Hitron (zakelijk).

[Zezura]

ken alleen de Cisco en Ubee wifi-modems, ben overigens ook al weer een tijdje weg bij Ziggo (als werknemer)

[MsG]

Ik heb al 4 jaar Ziggo en al 4 jaar parallel dual band.

[Zezura]

Misschien ligt het ook aan het type modem want ziggo levert, 2 type : Cisco & ubee

[jeepeee]

De nieuwe router van Ziggo kan op 2,4 GHz en 5 GHz tegelijk uitzenden.

[Keypunchie]

Hoe heb je gemeten? De demping van 5Ghz is hoger dan die van 2.4Ghz. Als iedereen bij jou in de straat op beide een AP opzet, dan zul je bij jou in huis minder 5Ghz ap's zien dan 2.4.

Betekent niet dat ze er niet zijn. Vooral dat je minder last van ze hebt!

[basix]

ik ben benieuwd of dit gaat werken als 802.11ac wave 2 (dus dat mu-mimo spul o.a.) echt standaard begint te worden en sommige mensen thuis met 80 mhz kanalen wellicht zelfs 160 mhz gaan werken. Dan blijven er echt niet meer zoveel vrije kanalen over. Ik weet niet precies wat het bereik van deze nieuwe standaard gaat worden.

zie voor meer info bijvoorbeeld plaatje: http://metrodigitalmobile.../802.11ac-Channel-Map.jpg

[Reactie gewijzigd door basix op 22 juli 2024 21:08]

[Armin]

ik ben benieuwd of dit gaat werken als 802.11ac wave 2 (dus dat mu-mimo spul o.a.) echt standaard begint te worden en sommige mensen thuis met 80 mhz kanalen wellicht zelfs 160 mhz gaan werken. Dan blijven er echt niet meer zoveel vrije kanalen over

Andersom, jouw 802.11ac zal dan waarschijnlijk niet genoeg permanent vrije kanalen hebben om op volle snelheid op 80/160MHz te werken

Ik snal je punt overigens, maar de 5GHz band is nu eenmaal vrij om te gebruiken en dat zal dus ook gebeuren. Technieken als 802.11ac wave 2 heb ik dus altijd al wat sceptisch naar gekeken, aangezien er geen garantie is dat de noodzakelijke bandbreedte ook beschikbaar is. Dankzij de gerichtheid van die technieken kan men veel interferentie tegengaan, maar uiteindelijk als er X andere apparatuur in de omgeving ook op 5GHz willen én mogen communiceren, houdt het op.

[Baris]

"omdat 4g een 'vriendelijkere buurman' is voor wifi-netwerken dan een ander wifi-netwerk."

Nu is 5ghz tamelijk leeg bij mij in de buurt, maar ben wel reuze benieuwd wat er zal gebeuren wanneer de 5ghz vol zit met wifi punten en dan met dit hobbyprojectje van de telco's erbij

Laten we aub zuinig zijn op de frequentiebanden, het moet niet eindigen als met ipv4 adressen..

[Reactie gewijzigd door Baris op 22 juli 2024 21:08]

[pe1dnn]

Nu is 5ghz tamelijk leeg bij mij in de buurt, maar ben wel reuze benieuwd wat er zal gebeuren wanneer de 5ghz vol zit met wifi punten en dan met dit hobbyprojectje van de telco's erbij

Ik denk dat je die band dan nog steeds "leeg" ziet. Het probleem met WiFi is dat je in die survey tools WiFi bakens ziet. Omdat je WiFi ontvanger het LTE signaal niet snapt ziet het er voor de ontvanger uit als ruis. Het aardige is dat de die ruis er net zo uit ziet als gewone ruis. Als je niet weet hoe je het moet decoderen is het niet van ruis te onderscheiden. Het is natuurlijk man made ruis en als je wel weet hoe je het moet decoderen blijkt in de ruis wel degelijk veel informatie te zitten. Maar voor je WiFi ontvanger maar het niet uit.

Dat is trouwens de hele grap met WCDMA techniek en de doorontwikkeling daarvan. Daardoor kun je op 1 band ook zoveel verschillende kanalen opzetten. Elk kanaal is gewoon ruis, behalve als je de code weet dan kun je als LTE ontvanger je eigen kanaal uit die ruis soep vissen. Alle andere kanalen zijn achtergrond ruis en voor de WiFi ontvanger is dus alles achtergrond ruis.

Alleen als je WiFi ontvangst al zwak was kan het signaal mogelijk in het wat hogere ruis niveau verdwijnen, maar het zal het WiFi signaal nooit storen zoals wel gebeurt met storing van andere WiFi signalen, van die laatste raakt je ontvanger wel in de war. Eigenlijk het verschil tussen 1 pratend persoon met de ruis van een snelweg op de achtergrond of 2 mensen die door elkaar heen praten.

Hoe dan ook, ook als de band stamp vol LTE signalen zitten zul je de 5 GHz nog steeds als leeg zien en misschien zelfs leger omdat zwakke buur signalen mogelijk in de ruis verzuipen waardoor je die bakens niet meer ziet.

[Anoniem: 743835]

Beetje vreemd wel dat ze gebruik gaan maken van de al erg volle voor publiek gebruik bestemde frequenties. En relatief minder hinder betekend niet overal minder hinder..

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 743835 op 22 juli 2024 21:08]

[tweazer]

Een vrij publiekelijk toegankelijke frequentieband waar geen licentie voor nodig is, als grootverbuiker commercieel exploiteren noem ik een vorm van macht-/misbruik. De rest is IMHO allemaal marketing om niet iedereen wakker te schudden. Betaal je ook voor die bits in de 5Ghz band, verschillende tarieven, wat ?

Wat let ze om zo ook de 2.4Ghz band over te nemen ?!

[Reactie gewijzigd door tweazer op 22 juli 2024 21:08]

[swv]

Leuk dat het hier over consumenten gaat op de 5GHz band, wat ik van zichzelf als een slechte zaak vind. Echter, iemand een idee wat er gebeurt als de andere providers ook op 5 GHz gaan zitten? Die gaan elkaar dan toch ook storen? nieuws: Vodafone test gebruik 5GHz-band voor 4g-netwerken Daarnaast zit je ook met DFS kanalen. Als je alles bij elkaar optelt is er helemaal niet zoveel bandbreedte beschikbaar/over op de 5 GHz band.

[Kiswum]

Vodafone is dus bezig met het testen van dit netwerk. In dat geval hebben ze gebruik gemaakt van de Qualcomm X12 LTE modem. Deze zit als het goed is in alle Snapdragon 820 telefoons. Ik ben benieuwd of het binnenkort ook door consumenten getest kan worden.
https://www.qualcomm.com/products/snapdragon/modems/x12

[Reactie gewijzigd door Kiswum op 22 juli 2024 21:08]

[Zenix]

Ik denk dat je er relatief weinig van merkt, omdat ze smalls cells gaan gebruiken, die hebben een beperkt bereik en zijn voornamelijk bedoeld voor drukke openbare plekken. Op een festival lijkt het mij trouwens ook heel goed om te gebruiken met een Cell on Wheels (CoW)

Daarnaast heeft T-Mobile weinig keus als ze sneller willen dan 300Mbps 4g900+1800+2100 wat ze al willen gaan gebruiken. Bij de 2600MHz band hebben ze maar 5MHz waardoor ze tot 337,5Mbps kunnen komen, dat heeft dus weinig nut om in te zetten. KPN kan bij FDD-LTE tot 375Mbps omdat ze meer ruimte in de 2600Mhz hebben. Dit is een optie om nog sneller te gaan dan KPN.

[Reactie gewijzigd door Zenix op 22 juli 2024 21:08]