Inleiding
Traditiegetrouw heeft de Taiwanese mobieltjesfabrikant HTC altijd twee parallelle smartphone-productlijnen gevoerd: een lijn toestellen met alleen een touchscreen en een lijn toestellen waaraan een qwerty-toetsenbord is toegevoegd. De specificaties van de producten uit de twee lijnen waren vaak vrijwel dezelfde. Zo had HTC de Qtek S200 aan de ene, en de Qtek 9100 aan de andere kant, die wat specificaties betreft identiek waren. Het enige verschil was dat de 9100 een toetsenbord had. Door het uitbrengen van een versie met en een versie zonder uitschuifbaar toetsenbord komt HTC tegemoet aan het feit dat veel gebruikers de luxe van een toetsenbord met echte toetsen niet willen missen.
Ook de HTC Touch Diamond, die zich inmiddels als een succesvol toestel heeft bewezen, en de HTC Touch Pro kunnen in deze traditie gezien worden. Beide smartphones kennen hun oorsprong in de vernieuwde Touch-familie van HTC, en gelet op de specificaties zijn de toestellen aan elkaar gewaagd. Wel heeft de Touch Pro, naast een uitschuifbaar toetsenbord, ook meer ram, een tv-uitgang en een microsd-kaart-slot.
In deze review kijkt Tweakers.net naar de HTC Touch Pro. Dit toestel wordt vervolgens vergeleken met de Touch Diamond en met twee andere courante smartphones.
Specificaties

Processor en besturingssysteem |
---|
Processor | Qualcomm MSM7201A, 528MHz |
Besturingssysteem | Windows Mobile 6.1 Professional |
Geheugen |
---|
Rom | 512MB |
Ram | 288MB |
Opslaggeheugen | Maximaal 8GB, micro-sd |
Afmetingen en gewicht |
---|
Afmetingen | 102mm(l) x 51mm(b) x 18,05mm (d) |
Gewicht | 165g inclusief batterij |
Scherm | 2,8"tft-lcd, aanraakgevoelig, 480x640 pixels |
Netwerken |
---|
Hsdpa | 384kbps upload, 7,2Mbps download |
Gsm, gprs,edge | Quad-band 850, 900, 1800 en 1900MHz |
Besturingsmogelijkheden |
---|
Software | HTC Touchflo 3D |
Inputscherm | Aanraakgevoelig scherm |
Connectiviteit |
---|
Bluetooth | 2.0 met edr |
Wifi | 802.11b/g |
Camera |
---|
Hoofdcamera | 3,2-megapixelcamera met autofocus |
Videotelefoniecamera | Vga, cmos kleurencamera |
Overige specificaties |
---|
Gps | Qualcomm MSM7201A gps |
Pc-connectiviteit | Mini-usb, usb 2.0 |
Geluid | Ingebouwde microfoon, speaker en radio met rds |
Accu | 1340mAh herlaadbare Li-polymeer |
Standby-tijd | Tot 367 uur voor gsm |
Spreektijd | Tot 419 minuten voor gsm |
Eerste indruk
De HTC Touch Pro is verpakt in een diamantvormige doos, waarop onder meer de specificaties van het toestel zijn afgedrukt. Die zijn duidelijk bedoeld om de nieuwbakken eigenaar de indruk te geven zojuist een toestel aan de bovenkant van de smartphonemarkt te hebben aangeschaft. Het toestel zelf is, gewikkeld in beschermfolie, verpakt in een zwart-glimmende binnendoos.

Wanneer de HTC Touch Pro voor het eerst wordt vastgehouden, valt direct op dat het vrij dik aanvoelt, en voorzien van de batterij voelt het ook tamelijk zwaar aan. Het ligt echter goed in de hand en dankzij de kleine afmetingen is het toestel prima met een hand te bedienen. Het uitschuifbare qwerty-toetsenbord ziet er prima uit en de toetsen voelen prettig aan. Het schuifmechanisme werkt soepel, net als op de oudere Qtek 9100 van HTC.
Het toestel wordt met flink wat accessoires geleverd. In de doos bevinden zich een pouch, een screenprotector, een datakabel, een headset, een batterij, een extra stylus en uiteraard een oplader.

Het scherm van de Touch Pro is erg mooi en helder, en heeft precies dezelfde eigenschappen als dat van de Touch Diamond: opnieuw koos HTC voor een erg prettig ogende VGA-resolutie. Ook over de mechanische afwerking van de lcd-module is nagedacht. Zo ligt het scherm precies even hoog als de rest van de body, zodat er geen randjes zijn die het gebruik van de stylus kunnen hinderen.
Het touchscreen is zowel met de vinger als met de meegeleverde stylus prettig te bedienen. Er is geen vertraging merkbaar en het geheel voelt solide aan. De draaiknop werkt prima. Als de smartphone aan het opladen is, toont het toestel een soort gloed: een klein detail waaruit wederom blijkt dat HTC veel aandacht aan de afwerking van zijn smartphones schenkt.
Software en toepassingen
HTC is 's werelds grootste producent van smartphones met Windows Mobile, waarmee de fabrikant een grote bijdrage aan de popularisering van dit besturingssysteem heeft geleverd. Toch heeft HTC ook steeds zijn eigen draai aan Windows Mobile gegeven. Dat was bijvoorbeeld te zien aan de verre voorloper van de Touch Pro, de Qtek 9100, die door zijn uitschuifbare qwerty-toetsenbord toentertijd al behoorlijk vooruitstrevend was. Opmerkelijk aan dit toestel was dat wanneer het toetsenbord werd uitgeschoven, het scherm automatisch een kwartslag meedraaide, zodat de gebruiker direct kon gaan typen. HTC had deze feature zelf binnen Windows Mobile geïmplementeerd. Ook bij de Touch Pro komt deze handigheid terug.
Software
De Touch Pro kent nagenoeg hetzelfde softwarepakket als de Touch Diamond. Vanwege het uitschuifbare toetsenbord is het menu van de Touch Pro echter iets aangepast. Dat menu bevat onder meer shortlinks naar de webbrowser en naar enkele andere applicaties. De software zelf is verder zo goed als identiek aan die van de Touch Diamond. Omdat de Touch Pro en de Touch Diamond, op het toetsenbord en de genoemde andere zaken na, identiek zijn, is dat niet verbazingwekkend.
/i/1220376663.png?f=thumb)
Touchflo 3D
Een ander punt waarop HTC Windows Mobile heeft 'aangepast' is de toevoeging van een eigen interface rond Windows Mobile, Touchflo 3D genoemd. Zowel de Touch Pro als de Touch Diamond zijn van Touchflo 3D voorzien. Deze interface is ontwikkeld vanuit de gedachte dat de gebruiker het toestel zo veel mogelijk met de vingers moet kunnen bedienen. Ook bij het uitschuiven van het toetsenbord is het menu zo uitgevoerd dat alles met de vingers kan worden bediend. Bijna alle functies van de pda kunnen via de Touchflo 3D-interface worden bereikt. HTC heeft tevens gepoogd om ook de instellingen zo veel mogelijk via deze interface toegankelijk te maken, zodat het bijvoorbeeld niet nodig is diep de menu's in te gaan om de geluidsinstellingen aan te passen.
/i/1221825437.png?f=thumb)
Internetten
Internetten is een belangrijk gebruiksdoel van de Touch Pro. Het toestel is voorzien van een Opera-browser, Opera Mobile 9.5 om precies te zijn, die bijna elke site goed blijkt weer te geven. Tweakers.net bijvoorbeeld wordt prima op de vernieuwde Noorse browser getoond. Door twee keer op een item te klikken, zoomt Opera Mobile op het aangeklikte item in; tevens wordt de omgeving automatisch zo aangepast dat alles netjes op het scherm wordt weergegeven. Youtube-filmpjes kunnen met de nieuwste Flashlite-update prima via de browser worden bekeken. Het toestel is overigens ook voorzien van een native Youtube-applicatie, die in samenwerking met Google is gemaakt. Via deze applicatie is het mogelijk video's op te zoeken en te bekijken. Zodra de video wordt afgespeeld, springt het scherm in de landscape-modus, zodat de video goed kan worden bekeken. Deze applicatie werkt erg goed en doet wel wat aan de Youtube-applicatie van de iPhone denken.
/i/1221826007.png?f=thumb)
Tv-out
De tv-out-functionaliteit is een van de extra's van de Touch Pro ten opzichte van de Touch Diamond. Het is bijvoorbeeld mogelijk de smartphone met een kabel op een tv aan te sluiten om zo het schermbeeld naar die tv te exporteren. De daartoe benodigde kabel wordt helaas niet meegeleverd. Met deze functie is het bijvoorbeeld mogelijk een Powerpoint-presentatie die op de telefoon staat, op het veel grotere tv-scherm weer te geven. Het opschalen van de beelden naar het tv-formaat gaat de smartphone prima af, zo blijkt uit andere reviews. Helaas kon Tweakers.net deze functie niet zelf testen, omdat HTC de benodigde kabel nog niet beschikbaar kon stellen.
Hardware en netwerk
Tegenwoordig moet een pda met een prijskaartje als dat van de HTC Touch Pro over indrukwekkende specificaties beschikken. Zo moet er minimaal een snelle processor in zitten, moet het toestel over gps beschikken en moeten de netwerkmogelijkheden uitgebreid zijn. Gelijktijdig moet het toestel klein zijn en er zo strak mogelijk uitzien, anders zijn consumenten niet bereid om er bijna zeshonderd euro voor neer te leggen.
Gelukkig beschikt de HTC Touch Pro over al deze eigenschappen. Zo is de snelheid opvallend. Het instellen van het toestel duurde nog geen tien minuten, en dankzij de 528MHz-processor en de 288MB ram reageert de Pro soepel op gebruikersinput en heeft hij geen moeite met de door HTC voorgeïnstalleerde applicaties. Ook het afspelen van video's en muziek werkt gewoon goed. Bij de Diamond klaagden gebruikers nog wel eens over traagheid bij het verwerken van gebruikersinput, al was dat probleem grotendeels achter de rug nadat HTC de rom had aangepast. Blijkbaar heeft HTC daarvan geleerd, want van traagheid is bij de Touch Pro niets te merken.

Cpu
Onder meer verantwoordelijk voor die snelheid is het elektronische hart van het toestel, de Qualcomm MSM7201A. Deze chip is verantwoordelijk voor internet, gps en nog enkele andere voorzieningen van de Touch Pro. Dezelfde chip vinden we bijvoorbeeld ook in de Sony Xperia en in de nieuwe HTC Touch HD. Volgens HTC zijn vooral de grafische prestaties van deze nieuwe chipset indrukwekkend, en dit keer zouden de benodigde licenties zijn aangekocht om de chip optimaal zijn werk te laten doen.

Gps
De gevoeligheid van de gps is goed en de afwijkingen zijn minimaal. Soms heeft de gps even moeite om het bij te benen wanneer de gebruiker bijvoorbeeld een tunnel inrijdt, maar echt hinderlijke situaties levert dat niet op. Het krijgen van een fix duurt een tot twee minuten, wat een prima tijd voor de chipset is. Het is mogelijk om de gps bijvoorbeeld aan Tomtom 7 of Route66 te koppelen. Wel is jammer dat HTC alleen bij het speciale navi-pack navigatie meelevert, en bij de standaardversie niet.
Netwerk
De Touch Pro beschikt onder meer over umts en hsdpa. Aan ons reviewtoestel was een Vodafone-abonnement inclusief internetbundel gekoppeld. Internetten gaat zalig snel, vele malen sneller dan bijvoorbeeld met de Apple iPhone 3G. Het toestel zoekt eerst naar een umts-netwerk. Is dat niet beschikbaar, dan verbindt het toestel met het gsm-netwerk. Standaard maakt de Touch Pro geen verbinding met hsdpa-netwerken totdat de gebruiker daadwerkelijk gaat internetten; dat doet het apparaat op deze manier om de batterij te sparen. Het wijzigen van de netwerkinstellingen is gemakkelijk: het toestel beschikt over een programma dat automatisch voor de juiste netwerkinstellingen zorgt. De wifi-functie werkt goed en het accuverbruik bij gebruik van wifi viel erg mee. Zodra de wifi-functie wordt aangezet, toont de Touch Pro een scherm dat de gebruiker laat kiezen met welk netwerk hij het toestel wil laten verbinden. Indien een bekend netwerk met voldoende signaalsterkte wordt gevonden, dan zal het toestel zich direct aanmelden.
De benchmarks
Om het toestel te benchen wordt SPB Bench toegepast. Dit programma is eigenlijk voor oudere Windows Mobile-versies gemaakt, maar heeft als voordeel dat het veel verschillende onderdelen van een pda kan benchen. In deze review wordt SPB Bench gebruikt om de cpu, de graphics en het bestandssysteem van de pda onder de loep te nemen, en om een algehele score vast te stellen. De Touch Pro wordt daarbij uiteraard met de Touch Diamond vergeleken, en met toestellen van Asus en Samsung.
Cpu
SPB Benchmark Cpu-index |
---|
Samsung i780 |   2574 |
HTC Touch Pro |   2267 |
HTC Touch Diamond |   2226,4 |
Asus P750 |   2175 |
De Touch Diamond en de Touch Pro scoren bijna hetzelfde, en dat is ook niet verwonderlijk, aangezien ze dezelfde processor aan boord hebben. Het kleine verschil kan ontstaan doordat de Touch Pro over meer geheugen beschikt en mogelijk door verschillen in de firmware. De Samsung i780 wint, terwijl de Asus P750 in deze test de beide HTC's voor zich moet dulden. De verschillen zijn echter niet erg groot.
Graphics
SPB Benchmark Graphics-index |
---|
Samsung i780 |   5114 |
HTC Touch Diamond |   4807,3 |
HTC Touch Pro |   3630 |
Asus P750 |   2875 |
De graphics-index maakt duidelijk hoe de pda omgaat met video's en foto's. De Touch Diamond presteert hier bijna zo goed als de Samsung i780, terwijl de Touch Pro hier toch het onderspit moet delven. Onduidelijk is waaraan dit te wijten is. Overigens moet hier wel worden opgemerkt dat tijdens het gebruik van de Pro geen hinderlijke traagheid optreedt. Video's laten zich schokloos afspelen en zelfs het streamen van video's gaat vrijwel zonder onderbrekingen.
Bestandssysteem
SPB Benchmark Filesystem-index |
---|
Asus P750 |   473 |
HTC Touch Diamond |   191,3 |
Samsung i780 |   179 |
HTC Touch Pro |   178 |
De laatste deeltest richtte zich op het bestandssysteem. Bij deze test zet SPB Bench vooral de combinatie ram/processor aan het werk. Hierbij wordt onder meer gemeten hoe snel het inpakken, uitpakken en verplaatsen van bestanden gaat. In theorie zou de Touch Pro een hoge score op dit onderdeel moeten kunnen halen, vanwege zijn royale hoeveelheid ram en snelle processor. De praktijk wijst anders uit, zoals de grafiek laat zien: de Touch Pro eindigt onderaan, terwijl de Asus de andere drie toestellen opmerkelijk ver achter zich laat.
Algemeen
SPB Benchmark index |
---|
Asus P750 |   978 |
HTC Touch Diamond |   463 |
Samsung i780 |   457 |
HTC Touch Pro |   449 |
SPB Bench concludeert dat de Pro het slechtst presteert van de vier geteste toestellen. De test laat wel zien dat de laatste drie toestellen aan elkaar gewaagd zijn. Het onderaan bungelen van de Touch Pro in deze uitslag correspondeert niet direct met onze eigen gebruikservaring: in sommige gevallen is de Pro voor het gevoel zelfs wat sneller dan de andere toestellen. Mogelijk is dit verschil te wijten aan SPB Bench zelf, dat niet voor Windows Mobile 6.1, maar voor versie 5 is gemaakt.
Snel, praktisch en vrij prijzig
De HTC Touch Pro is feitelijk een HTC Touch Diamond waaraan een toetsenbord is toegevoegd: niet eerder lagen twee toestellen zo dicht bij elkaar als het gaat om uiterlijk en specificaties. Het toetsenbord werkt prima, de toetsen zijn mooi afgerond en laten zich makkelijk indrukken. Het uitschuifmechanisme is goed ontworpen en ook over het menu dat ontstaat als het toetsenbord is uitgeschoven, is duidelijk goed nagedacht. Verder oogt het toestel prima en ligt het goed in de hand, al voelt het in vergelijking met veel andere pda's iets dikker en zwaarder aan.
Het toestel is erg snel en stabiel. Opmerkelijk is dat de Touch Diamond sneller uit de benchmarktests komt dan de Touch Pro, terwijl in het dagelijks gebruik juist de Touch Pro sneller aanvoelt: het toestel toont bijvoorbeeld geen merkbare vertragingen bij het gebruik van Touchflo 3D, waar de Diamond dat soms wel had. De tv-out-functionaliteit is een leuke extra, die waarschijnlijk vooral zakelijkegebruikers zal aanspreken; wel is het jammer dat de daartoe benodigde kabel niet standaard meegeleverd wordt. Veel gebruikers zullen het prettig vinden dat de Touch Pro over een slot voor een micro-sd-kaart beschikt; toch blijft de vraag of HTC bij de Touch Diamond niet een betere keuze heeft gemaakt door dat toestel standaard van 4GB intern achtergrondgeheugen te voorzien en het slot voor een micro-sd-kaart achterwege te laten. Gezien het gebruiksdoel van een pda lijkt 4GB ruimschoots genoeg.
De Touch Pro is zo'n honderd euro duurder dan de Touch Diamond. Voor die meerprijs krijgt de gebruiker een uitschuifbaar toetsenbord en wat extra ram. Het prijsverschil lijkt aan de hoge kant, zeker omdat de Touch Diamond nog iets mooier is afgewerkt dan de Touch Pro, met name wat betreft de achterzijde. De Pro zal zijn weg vooral vinden naar zakelijke gebruikers en naar andere mensen die verwachten vaak teksten in te voeren, bijvoorbeeld voor het opstellen van e-mails en het werken met MSN. Voor die groepen is de Touch Pro zeker een prima toestel, dat de concurrentie het nakijken geeft.
Pluspunten:
+ Erg prettig toetsenbord
+ Snel in het dagelijks gebruik
+ Complete en mooi afgewerkte set accessoires
+ Leuke software meegeleverd
+ Mooi strak en compact uiterlijk
+ Tv out-optie.
Minpunten:
- Weinig vernieuwend
- Achterzijde slecht afgewerkt
- Relatief zwaar
- Hoog prijskaartje
- Extra ram wordt te weinig benut
- Liever 4GB intern geheugen gehad.