Inleiding
Samengevat
The Sero van Samsung is de allereerste televisie met een elektrisch draaibaar scherm. Hiermee kun je niet alleen naar gewone 16:9-beelden kijken, maar ook naar verticale 9:16-beelden. Je kunt het scherm draaien door middel van een knop op de afstandsbediening, maar als je het scherm van je mobiele telefoon deelt, kan het ook automatisch. De zwartweergave en de maximale helderheid zijn bij deze tv een zwak punt, waardoor het contrast aan de lage kant is. Het geluid is wel goed. Helaas is The Sero erg duur en werkt de verticale stand alleen echt goed met een telefoon van Samsung.
Al sinds de uitvinding van de televisie is het scherm breder dan het hoog is. De breedte-hoogteverhouding is bij de uitvinding van de televisie simpelweg overgenomen van het destijds meestgebruikte bioscoopformaat: 4:3. Begin jaren negentig van de vorige eeuw werden de eerste prototypes van breedbeeldtelevisies getoond en daarna wist het nieuwe, brede formaat langzaam, maar zeker onze huiskamers te veroveren. Sindsdien zijn, op een enkele uitzondering na, alle televisies voorzien van een 16:9-scherm.
Er is een goede reden waarom de meeste van onze beeldschermen breder zijn dan hoog; dat is ons eigen gezichtsveld namelijk ook. Horizontaal kunnen we ongeveer 210 graden zien en verticaal 150. De grote uitzondering hierop is natuurlijk de mobiele telefoon. Deze heeft tegenwoordig een verticaal scherm, omdat dat nu eenmaal prettiger is om vast te houden. Telefoons hadden in de begintijd ook een horizontaal scherm; daaronder was namelijk plaats nodig voor het toetsenbord. Dankzij de uitvinding van capacitieve, aanraakgevoelige schermen is een toetsenbord niet meer nodig en heeft elke telefoon een groot, verticaal scherm.
Verticale videoreview van Samsung's The Sero
Als je video's opneemt met je mobiel, doe je er goed aan om het apparaat een kwartslag te draaien, zodat het filmpje ook prettig te bekijken is op een computer of televisie. Een telefoon kun je immers gemakkelijk draaien, maar met de meeste computerschermen kan dat niet en bij televisies wordt het al helemaal lastig. Toch zien we dat verticale video, ondanks protesten, langzaam maar zeker terrein wint. Apps als TikTok, Snapchat en Periscope stimuleren de portretstand en ook op YouTube verschijnen steeds meer verticale video's.
Samsung springt nu in op deze trend met The Sero, de allereerste televisie die zowel horizontaal als verticaal kan worden gebruikt. Sero is Koreaans voor verticaal en dit model is ook al een tijdje te koop in Samsungs thuisland, waar het naar verluidt een verkoopsucces is. De afstandsbediening van deze tv heeft een knop waarmee het scherm gedraaid kan worden, maar desgewenst kan ook de oriëntatie van een gekoppelde Samsung-telefoon automatisch worden overgenomen.
The Sero heeft een 43"-uhd-scherm, wat volgens Samsungs ook in de Q6-serie te vinden is. De tv staat enigszins achterover en heeft een krachtig 60W-luidsprekersysteem dat is geïntegreerd in de standaard. Optioneel kan de standaard worden voorzien van zwenkwielen, waarmee de tv gemakkelijk te verplaatsen is. De Sero heeft een introductieprijs van zo'n 1700 euro. Dat is stevig, maar in de komende tijd krijg je de wielen er gratis bij.
Uiterlijk en aansluitingen
The Sero is ook in de horizontale stand een opvallende televisie. Hij is niet ontworpen om op een meubel te staan of om te worden opgehangen, maar om op de vloer te staan. De afstand van de bovenrand van het scherm tot de grond is een meter en als je het scherm verticaal zet, komt daar zo'n twintig centimeter bij. Het toestel helt achterover, waardoor het aan een schildersezel doet denken.
Aan de voorkant is The Sero bekleed met stof. Deze is akoestisch transparant om het geluid van het luidsprekersysteem, dat aan de onderkant is gemonteerd, door te laten. Samsung noemt de kleur navy blue, een term die in de loop der tijd voor veel verschillende tinten blauw is gebruikt, maar in dit geval is het een donkere variant. Er zijn geen andere kleuren verkrijgbaar, maar doordat het geen heel uitgesproken kleur is, zal hij in de meeste interieurs niet misstaan.
De televisie is, als je de poot aan de achterkant niet meerekent, iets meer dan acht centimeter dik. Hij helt vrij ver achterover, waardoor hij stevig staat. Als je de hoek te groot vindt, is het eventueel mogelijk om iets onder de poot aan de achterkant te zetten. Zelfs als je de tv op deze manier rechtop zet, blijft hij, door het gewicht van de poot aan de achterkant, keurig staan. Dit trucje is uiteraard niet mogelijk als je van de optionele wielen gebruik wenst te maken.
Aansluitingen
Alle connectoren zijn netjes achter een klep aan de achterkant verstopt. De poot aan de achterkant is voorzien van een klep met daaronder goten waarmee alle kabels netjes uit het zicht te houden zijn. The Sero wordt geleverd met een afneembaar netsnoer, zodat je het eenvoudig door een langer snoer kunt vervangen als drie meter niet lang genoeg is.
Er zijn een slot voor een CI+-kaart, een antenneaansluiting die geschikt is voor kabel of Digitenne en een aansluiting voor een satellietschotel. Er zijn twee usb-aansluitingen, waarvan er eentje bedoeld is voor een harde schijf voor opnamen. Daarnaast zijn er drie hdmi-aansluitingen, waarvan de derde voorzien is van een audio return channel (earc). Er is geen 3,5mm-uitgang; je zult dus gebruik moeten maken van bluetooth als je een koptelefoon wil gebruiken.
Verticaal beeld
The Sero draait Tizen, net als de andere smart-tv's van Samsung. Dit is een opensource-besturingssysteem, maar ondanks dat is Samsung zo goed als het enige bedrijf dat er gebruik van maakt. Ook de ontwikkeling en het onderhoud van Tizen worden door Samsung uitgevoerd. Tizen ziet er op The Sero precies hetzelfde uit als op de andere Samsung-televisies. Het enige verschil is dat het beeld in de verticale stand een kwartslag wordt gedraaid, waardoor het klein wordt weergegeven met grote zwarte vlakken boven en onder het beeld.
:strip_exif()/i/2003829372.jpeg?f=imagenormal)
Wel heeft Samsung op het homescreen Portait Mode toegevoegd. Hiermee kun je kiezen wat er zoal in staande modus moet worden weergegeven. Je kunt kiezen uit diverse klokken, posters, je eigen foto's en een soort screensavers in de vorm van korte videoloops, die Cinemagraphs worden genoemd. Met Geluidswand beschik je daarnaast over een soort audiovisualizers, die reageren op afgespeelde muziek.
Als je verticale video wil bekijken, kan dat niet op de televisie zelf. Zodra je namelijk het scherm in de verticale stand zet, worden alle beelden die je via hdmi naar de tv stuurt, een kwartslag gedraaid en klein weergegeven met zwarte vlakken boven en onder het beeld. Dat geldt ook voor de YouTube-app op de tv. Verticale video's kunnen niet in de verticale stand worden weergegeven. We hebben Samsung gevraagd of de YouTube-app op de tv deze mogelijkheid nog zal krijgen, maar daar kregen we geen antwoord op. Aangezien de YouTube-app niet door Samsung, maar door Google, wordt gemaakt, denken we dat we daar nog lang op moeten wachten.
De enige manier om verticale beelden schermvullend op The Sero weer te geven, is door gebruik te maken van een smartphone met Android. We kregen van Samsung een Galaxy S20 Ultra om mee te testen. De televisie en de telefoon moeten op hetzelfde wifinetwerk zitten. Daarna swipe je op de telefoon vanaf de bovenrand van het scherm naar beneden en tik je op het Smart View-icoon. Je kiest vervolgens The Sero en dan wordt het scherm van de telefoon op de tv weergegeven. Het leuke is dat de televisie automatisch meedraait als je de telefoon roteert.
Je krijgt op de Galaxy S20 de optie om de interface van de telefoon niet over de hele hoogte van het telefoonscherm weer te geven, maar in 16:9, zodat de hoogte-breedteverhouding overeenkomt met die van de televisie. Ook met andere Android-telefoons kun je het scherm delen, maar daarvoor moet je eerst een app installeren, want de ScreenCast-functie op Android werkt standaard alleen met een Chromecast of een tv die draait op Android TV.
Om schermdeling aan de praat te krijgen op een OnePlus Nord, moesten we eerst een Screen Mirroring-app installeren. Hierbij kregen we niet de optie om de interface van de telefoon in 16:9 te renderen, waardoor het beeld op de tv niet full screen werd weergegeven. Een ander nadeel van de noodzaak om screenmirroring te gebruiken, is de beeldkwaliteit. Doordat de telefoon het beeld van het scherm over wifi naar de tv stuurt, is er compressie nodig. Dit levert een kleine, maar zichtbare, achteruitgang in beeldkwaliteit op. Ook zijn hierdoor af en toe kleine haperingen in het beeld te zien.
Het voordeel van screenmirroring is natuurlijk dat alle apps die op de telefoon werken, verticaal op de tv kunnen worden weergegeven. Van veel apps bestaat namelijk geen smart-tv-variant. Wel is het jammer dat het alleen echt goed werkt met een Samsung-telefoon, aangezien de meeste telefoons tegenwoordig geen 16:9-scherm meer hebben en ook niet beschikken over de mogelijkheid om de interface tot 16:9 te beperken.
Beeldkwaliteit
Omdat The Sero geen gewone tv is die op een meubel staat of aan de muur hangt, en waarbij je dus ook niet altijd recht voor de tv zult zitten, is het belangrijk dat hij goede kijkhoeken heeft. In televisies op basis van lcd worden twee verschillende paneeltechnieken gebruikt. De vertical alignment-techniek biedt de beste beeldkwaliteit, doordat hiermee een betere zwartweergave en daarmee een hoger contrast mogelijk is. Dit is dan ook de techniek die Samsung gebruikt bij de QLED-modellen. De kijkhoeken van va-panelen zijn over het algemeen beperkt; onder een hoek neemt de kleurverzadiging af en ook de helderheid en het contrast zijn duidelijk minder goed. Er zijn diverse trucs om de kijkhoeken te verbeteren, maar deze hebben allemaal nadelen en dus heeft Samsung ervoor gekozen om The Sero te voorzien van een ips-paneel.
De kleurweegave van in-plane switching-lcd's is onder een hoek bijna net zo goed als recht van voren. Dat is goed te zien op onderstaande foto's van The Sero. De linker is recht van voren gemaakt en de rechter onder een hoek van 45 graden, waarbij een identieke belichting is gebruikt.
De helderheid neemt onder een hoek flink af, maar de kleurweergave is haast net zo goed. Bij va-panelen krijg je onder een hoek minder verzadigde kleuren te zien, maar daarvan is hier geen sprake. De hieronder staande foto's zijn gemaakt van een volledig wit scherm, maar ze zijn belicht voor middengrijs, zodat helderheidsverschillen goed te zien zijn.
Het valt op deze foto's opnieuw goed op dat het beeld onder een hoek minder helder is. Je ervaart het verschil niet zo sterk als je het met je eigen ogen bekijkt, maar opvallen doet het zeker. Wel is het licht van de backlight mooi egaal over het scherm verdeeld.
De weergave van zwart is een zwak punt van alle lcd's, maar van ips-panelen in het bijzonder. Op de foto's zien we dat The Sero niet veel last heeft van opvallende lichtlekken en dat het beeld bij de weergave van zwart mooi egaal is. Als je het met je eigen ogen bekijkt in een donkere kamer, valt op dat er nog veel licht uit het scherm komt. Hierdoor is het contrast matig.
Bij onze ansi-contrastmeting maten we in eerste instantie zelfs een contrast van minder dan 250:1. Zo slecht hoort het contrast van een ips-paneel nu ook weer niet te zijn en na enig onderzoek kwamen we erachter dat Samsung het zwartniveau bij deze tv nogal hoog heeft afgesteld. Hierdoor zie je meer schaduwdetail bij veel omgevingslicht, maar als je 's avonds kijkt in een kamer met gematigd licht, krijg je zo een wel erg slecht contrast te zien. We hebben de instelling Schaduwdetail in het menu op -5 moeten zetten om dit probleem op te lossen. Zo kwamen we tot een ansi-contrast van 1071:1. Dat is nog altijd niet heel goed, maar wel in lijn met wat je van een ips-scherm kunt verwachten.
Om beeldschermen te meten, gebruiken we een SpectraCal C6-colorimeter, waarvoor we een profiel hebben aangemaakt met onze X-rite i1 pro-spectrometer. Deze meetapparatuur gebruiken we in combinatie met een VideoForge PRO-testpatroongenerator en Calman-meetsoftware.
/i/2003829570.png?f=imagenormal)
Gemeten in de Film-modus zien we dat de zwartweergave niet correct is. Daar is dus wat aan te doen door Schaduwdetail in het menu omlaag te zetten. Wel zien we dat The Sero verder keurig is afgesteld en dat de weergave, afgezien van de schaduwpartijen, zeer nauwkeurig is.
/i/2003829584.png?f=imagenormal)
Als we aan de hand van de colorchecker naar de kleurweergave kijken, zien we slechts geringe afwijkingen. Met een gemiddelde ΔΕ2000 van 1,6 zijn de afwijkingen met het blote oog eigenlijk niet te zien.
Hdr
Met een contrastverhouding van slechts 1071:1 hoef je niet al te veel te verwachten van de hdr-weergave. Tel daar bovenop dat de maximale helderheid van The Sero niet veel voorstelt, en je komt tot het volgende resultaat:
/i/2003829634.png?f=imagenormal)
De afwijkingen in kleurweergave zijn gering, waardoor je zou kunnen denken dat de hdr-weergave goed is. Doordat de maximale helderheid in de filmmodus echter op 353cd/m² blijft steken, is hier geen sprake van een high dynamic range. In de stand Dynamic is de maximale helderheid nog een klein beetje op te krikken, maar dan krijg je een zeer blauw beeld te zien. In de praktijk zien hdr-beelden op The Sero er eigenlijk zeer vergelijkbaar uit met normale sdr-beelden. Het kan handig zijn dat je bij de weergave van hdr beeld krijgt te zien, maar van een echte hdr-weergave is simpelweg geen sprake.
Geluid
De beeldkwaliteit van The Sero mag dan niet bijzonder zijn, het geluid is dat wel. Samsung heeft een indrukwekkend audiosysteem ingebouwd met een maximaal vermogen van 60W rms. De luidsprekers zitten in de voet van de tv. Ze zitten helemaal onderaan, zodat het scherm er in de verticale stand niet voor komt te zitten. Hierdoor is er een flinke afstand tot het midden van het scherm, waardoor stemmen niet echt uit het scherm lijken te komen.
:strip_exif()/i/2003829674.jpeg?f=imagenormal)
Er zijn aan elke kant aparte drivers voor hoge en middentonen geplaatst. In het midden zit een woofer voor de lage tonen. De klankkast voor de woofer is voorzien van een passieve radiator, die aan de achterkant van de tv zichtbaar is. Dit levert een weergave op die met kop en schouders boven die van de gemiddelde andere televisie uitsteekt. Het stereo-effect wordt natuurlijk beperkt doordat de tweeters enigszins dicht bij elkaar zijn geplaatst, maar valt desondanks niet tegen.
:strip_exif()/i/2003829676.jpeg?f=imagenormal)
De laagweergave is erg goed. Het geluid loopt niet heel diep door, maar de bassen worden met een zekere autoriteit weergegeven zonder dat ze 'boemerig' klinken. Op hogere volumes worden de lage tonen gereduceerd weergegeven en is compressie hoorbaar, een trucje dat veel televisies en bluetoothluidsprekers toepassen om oversturing te voorkomen.
The Sero kan overigens ook als een normale bluetoothspeaker worden gebruikt. Zodra je verbinding maakt met je telefoon, tablet of laptop, gaat de tv vanzelf aan. Op het scherm krijg je dan de Geluidswand te zien die je hebt gekozen in het menu onder Portrait Mode. Het is ons niet gelukt om de bluetoothfunctie te gebruiken zonder dat het scherm aanging; een optie die we graag in een volgende software-update zouden zien.
Energiegebruik en gaming
The Sero heeft energielabel B meegekregen en daarmee behoort deze tv tot de minst goed presterende televisies van dit moment wat verbruik betreft. Dat is opvallend, omdat de tv een ips-paneel heeft. Ten opzichte van een va-paneel laat een ips-paneel namelijk meer licht door. Dat betekent dat er voor dezelfde lichtopbrengst een minder felle backlight gebruikt hoeft te worden en er dus minder elektrische energie nodig is.
Bovendien hebben we gezien dat de lichtopbrengst onder een hoek flink lager is dan recht van voren. Fabrikanten maken tegenwoordig namelijk steeds vaker gebruik van backlights die het licht zoveel mogelijk recht naar voren laten schijnen. Dit is een truc om de efficiëntie van televisies te verhogen en zo het verbruik te verminderen. Waarom The Sero ondanks de erg directionele backlight en het ips-paneel toch slechts een B-label heeft, is ons dan ook een raadsel.
Toch valt het verbruik in de praktijk reuze mee doordat The Sero een relatief kleine beeldmaat van 43" heeft. In de standaardmodus, met de schermhelderheid afgesteld op 250cd/m², verbruikt de tv gemiddeld zo'n 72W. Met de helderheid op 120cd/m² zakt dat naar 51W. In de filmstand, waarbij de tv de beste beeldkwaliteit levert, produceert het scherm een helderheid van 143cd/m² en verbruikt de tv gemiddeld 68W. The Sero is voorzien van een sensor om de backlight automatisch aan te passen aan het omgevingslicht, zodat 's avonds energie kan worden bespaard.
Gaming
De voor gamers belangrijke inputlag meten we met een Leo Bodnar-lagtester. Deze stuurt beelden via hdmi naar de tv en meet vervolgens met een optische sensor hoe lang het duurt voordat ze daadwerkelijk worden vertoond. Gemeten met 1080p-beelden op 60fps heeft The Sero een inputlag van 26ms. De meting met 3840p-beelden op dezelfde framerate leverde eveneens 26ms inputlag op. Alle metingen zijn gedaan met de tv in de gamemodus.
Een enkel frame duurt bij 60fps 16,7ms en dus is de opgelopen vertraging door de beeldverwerking ongeveer anderhalf beeldje. Dat is geen slechte prestatie, maar Samsungs eigen QLED-televisies presteren op dit vlak aanzienlijk beter. The Sero is niet voorzien van hdmi 2.1-ingangen en dat betekent dat 4k-beelden met maximaal 60fps kunnen worden weergegeven. Ook is er geen ondersteuning voor beelden met een variabele framerate.
Conclusie
Op het moment van schrijven kostte The Sero zo'n 1700 euro, inclusief een stel wielen waarmee deze bijzondere tv verrijdbaar kan worden gemaakt. Dat is wel erg veel geld voor een televisie met een 43"-beeldmaat, zeker als je bedenkt dat de beeldkwaliteit zich absoluut niet kan meten met die van andere televisies in deze prijsklasse. Voor verreweg de meesten is deze televisie dus helemaal niet interessant.
Samsung mikt met The Sero op jongeren die veel sociale media consumeren en die weinig waarde hechten aan de ouderwetse manier van televisie kijken. Als je tot deze niche behoort, zul je het zeker kunnen waarderen dat je verticale video op een groot scherm kunt bekijken en dat de televisie automatisch terugdraait als de volgende video die je bekijkt, horizontaal is. Wel is het jammer dat schermdeling met andere telefoons dan die van Samsung niet zo naadloos werkt.
The Sero kan ook interessant zijn voor mensen van de oudere generatie die gewoon geen dertien-in-een-dozijnontwerp willen. Deze tv voldoet aan die behoefte door het unieke design waarmee ze er anders uitziet dan alle andere televisies. Wel vragen we ons af of degenen die The Sero kunnen waarderen, genoeg geld kunnen en willen besteden om dit bijzondere product tot een verkoopsucces te maken.
Wij kunnen het in ieder geval zeer waarderen dat Samsung het heeft aangedurfd om The Sero op de markt te brengen. Compleet nieuwe producten vergen grote investeringen en hoewel deze televisie in Korea al een succes is, is er geen enkele garantie dat de rest van de wereld ook op een draaibare televisie zit te wachten. Het elektrisch draaibare scherm van The Sero vinden we niet zo revolutionair als de oprolbare televisie van LG, die overigens nog steeds niet te koop is, maar het is wel degelijk innovatief en innovatie kunnen we alleen maar toejuichen.