Inleiding
Twee maanden geleden introduceerde nVidia de GeForce 8800 GT 512-videokaart en maakte daarmee direct de rest van zijn assortiment overbodig. De kaart zette dezelfde prestaties neer als de topmodellen, maar voor een veel lagere prijs. In deze review werpen we een blik op de GeForce 8800 GTS 512. Deze kaart is gebaseerd op dezelfde core als de succesvolle 8800 GT, maar belooft betere prestaties.
De kaart
Met de introductie van de producten gebaseerd op de G92-core heeft nVidia het er niet duidelijker op gemaakt qua naamgeving. De GeForce 8800 GT 512 is bijvoorbeeld sneller dan de oude GTS-varianten gebaseerd op de G80-core, maar niet sneller dan de GeForce 8800 GTS 512. Dit betekent ook dat de GeForce 8800 GTS 640 langzamer is dan de GeForce 8800 GTS 512. Om wat duidelijkheid te scheppen in het oerwoud van verschillende GeForce 8800-kaarten hieronder een tabel met de belangrijkste specificaties.
| | 8800
Ultra | 8800 GTX | 8800 GTS 640 | 8800 GTS 512 | 8800 GTS 320 | 8800 GT 512 | 8800 GT 256 |
| Core | G80 | G80 | G80 | G92 | G80 | G92 | G92 |
| Procedé | 90nm | 90nm | 90nm | 65nm | 90nm | 65nm | 65nm |
| Shaderprocessors | 128 | 128 | 96 | 128 | 96 | 112 | 112 |
| Coreklok | 612MHz | 575MHz | 500MHz | 650MHz | 500MHz | 600MHz | 600MHz |
| Shaderklok | 1,5GHz | 1,35GHz | 1,2GHz | 1,625GHz | 1,2GHz | 1,5GHz | 1,5GHz |
| Geheugenklok | 2,16GHz | 1,8GHz | 1,6GHz | 1,94GHz | 1,6GHz | 1,8GHz | 1,6GHz |
| Geheugenbus | 384-bit | 384-bit | 320-bit | 256-bit | 320-bit | 256-bit | 256-bit |
| Geheugencapaciteit | 768MB | 768MB | 640MB | 512MB | 320MB | 512MB | 256MB |
| Bandbreedte | 103,7GB/s | 86,4GB/s | 64,0GB/s | 62,1GB/s | 64,0GB/s | 57,6GB/s | 51,2GB/s |
De GeForce 8800 GTS 512 lijkt qua specificaties het meeste op de GeForce 8800 GT 512, maar beschikt over hogere kloksnelheden en 16 extra shaderprocessors. De chip heeft meer rekenkracht aan boord dan het eigenlijke topmodel van nVidia: de GeForce 8800 Ultra. Beide kaarten beschikken over 128 shaderprocessors, maar bij de GeForce 8800 GTS 512 lopen deze op 1,625GHz in plaats van 1,5GHz.
Qua geheugencapaciteit en bandbreedte is de kaart echter een stuk minder ruim bedeeld. Met een bandbreedte van 62,1GB/s biedt de kaart net iets minder bandbreedte dan de GTS-kaarten gebaseerd op de G80-core. Vergeleken met de 8800 GTX en 8800 Ultra is het verschil zelfs nog groter: respectievelijk 24,3 en 41,6GB/s. Geen vreemde ontwikkeling aangezien een kaart met een bredere geheugenbus aanzienlijk duurder is om te produceren. Daarnaast wordt de smallere geheugenbus deels gecompenseerd door de hogere kloksnelheid van het geheugen.
De GeForce 8800 GTS 512 maakt gebruik van hetzelfde pcb-ontwerp als de 8800 GT 512, maar niet van dezelfde koeler. De kaart is uitgerust met een koeler die twee slots in beslag neemt, vergelijkbaar met de originele 8800 GTS-kaarten. De geluidsproductie is gelukkig niet toegenomen: de koeler is nauwelijks hoorbaar.
Prestaties (1)
Testopstelling
Om de GeForce 8800 GTS 512 te testen hebben we gebruikgemaakt van het onderstaande testsysteem. Het gebruikte besturingssysteem was Windows XP met SP2. Als vergelijkingsmateriaal hebben we de GeForce 8800 GT 512 en de GeForce 8800 GTX gebruikt. De kaarten zijn getest met de nVidia Forceware 169.21 whql-drivers.
| Specificaties testsysteem |
Processor | Intel Core 2 Duo E6600, 2,4GHz |
| Geheugen | 2x 1GB Kingston DDR2 PC2-6400 |
| Moederbord | Asus P5B Vista Edition |
| Videokaart | Sparkle GeForce 8800 GT 512 |
| | Sparkle GeForce 8800 GTS 512 |
| | Sparkle GeForce 8800 GTX |
| Harde schijf (primair) | Western Digital Raptor, 74GB |
| Harde schijf (opslag) | Seagate Barracuda 7200.10, 320GB |
| Voeding | OCZ OCZ700GXSSLI, 700W |
| Dvd-drive | Lite-On 16x48x IDE |
Energieverbruik
Als eerste hebben we gekeken naar de energieconsumptie van de verschillende kaarten. We hebben de energieconsumptie van het complete systeem gemeten met behulp van de Voltcraft Energy Check 3000. Deze meet het energieverbruik van het systeem bij het stopcontact en neemt dus ook het aanzienlijke verbruik van de computervoeding mee. We hebben de test in twee verschillende toestanden uitgevoerd. Als eerste hebben we de energieconsumptie gemeten terwijl de computer alleen de Windows-desktop weergaf. Vervolgens hebben we de energieconsumptie gemeten terwijl de computer druk bezig was met het draaien van de 3DMark06-benchmark. Om tot betrouwbare resultaten te komen hebben we voor elke meting tien samples genomen en daar het gemiddelde van berekend.
| Energieconsumptie, idle (watt) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 |    114,1 |
| GeForce 8800 GTS 512 |    124,9 |
| GeForce 8800 GTX |    149,0 |
| Energieconsumptie, load (watt) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 187,4 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 210,4 |
| GeForce 8800 GTX | 252,4 |
Zoals bovenstaande resultaten laten zien zit er een flink verschil qua energieverbruik tussen de verschillende kaarten. Het systeem verbruikt met de GeForce 8800 GTS 512 zowel idle als belast ruwweg tien procent meer energie. Dankzij het 65nm-procedé zijn beide G92-kaarten wel aanzienlijk zuiniger dan de op de G80 gebaseerde 8800 GTX: het systeem verbruikt met deze kaart circa twintig procent meer energie dan met de 8800 GTS 512.
Het is belangrijk om te beseffen dat hier het energieverbruik van het complete systeem gemeten is. Als dit stijgt met tien procent betekent dit dat de videokaart zelf aanzienlijk meer energie is gaan verbruiken. De energieconsumptie van de processor, het moederbord, het geheugen et cetera blijft namelijk constant.
Gamebenchmarks
Om de interpretatie van de verschillende benchmarks te vergemakkelijken hebben we - als experiment - overal een genormaliseerd resultaat opgenomen, naast de behaalde framerates. De GeForce 8800 GT 512 heeft in alle gevallen een score van 1,00 gekregen en bij de andere kaarten staat de relatieve score ten opzichte van deze kaart. Als er bijvoorbeeld bij de GTS 512 een score van 1,10 staat betekent dit dat deze tien procent sneller is dan de GT 512 in desbetreffende test.
| Crysis gpu test - 1280x800 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 29,0 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,12 | 32,4 |
| GeForce 8800 GTX | 1,12 | 32,6 |
| Crysis gpu test - 1680x1050 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 20,6 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,11 | 22,9 |
| GeForce 8800 GTX | 1,18 | 24,3 |
| Crysis gpu test - 1920x1200 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 9,9 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,05 | 10,4 |
| GeForce 8800 GTX | 1,91 | 18,9 |
We hebben Crysis getest met de high-instellingen en de standaard gpu test-benchmark. De GTS 512 blijkt op de lagere resoluties een ruimte tien procent sneller te zijn dan de GT 512, maar op de hoogste resolutie die we getest hebben is het verschil slechts vijf procent. Opvallend is dat de GeForce 8800 GTX hier juist extreem veel sneller is. Vermoedelijk wordt dit gedrag veroorzaakt door het verschil in geheugencapaciteit en bandbreedte. Blijkbaar is 512MB niet genoeg, waardoor de GT 512 en GTS 512 veelvuldig gebruik moeten maken van het aanzienlijk langzamere systeemgeheugen.
| Company of Heroes: Opposing Fronts - 1280x800 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 133,8 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,11 | 148,3 |
| GeForce 8800 GTX | 1,06 | 141,9 |
| Company of Heroes: Opposing Fronts - 1680x1050 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 100,3 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,12 | 112,7 |
| GeForce 8800 GTX | 1,05 | 105,8 |
| Company of Heroes: Opposing Fronts - 1920x1200 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 82,6 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,12 | 95,4 |
| GeForce 8800 GTX | 1,05 | 87,1 |
Company of Heroes bevat een ingebouwde benchmark, en deze hebben wij gebruikt in combinatie met alle settings op high. Deze test blijkt juist niet zwaar te leunen op het geheugen, waardoor de GTS 512 in alle gevallen de GTX weet te verslaan. Ten opzichte van de GT 512 is de GTS 512 wederom een ruime tien procent sneller.
Prestaties (2)
| Enemy Territory: Quake Wars - 1280x800 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 75,3 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,03 | 77,4 |
| GeForce 8800 GTX | 1,05 | 78,9 |
| Enemy Territory: Quake Wars - 1680x1050 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 59,0 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,11 | 65,3 |
| GeForce 8800 GTX | 1,18 | 69,5 |
| Enemy Territory: Quake Wars - 1920x1200 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 48,8 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,09 | 53,4 |
| GeForce 8800 GTX | 1,19 | 58,0 |
Enemy Territory: Quake Wars bevat geen ingebouwde benchmark. We hebben gebruikgemaakt van een zelf opgenomen timedemo die zich afspeelt in de Valley-map. Op de laagste resolutie blijken de verschillen tussen de kaarten niet groot te zijn: vermoedelijk worden de prestaties hier gelimiteerd door de processor, niet door de videokaart. Op de hogere resoluties is het verschil tussen de GT 512 en de GTS 512 wederom ruwweg tien procent. De GeForce 8800 GTX is een krappe twintig procent sneller dan de GT 512: blijkbaar speelt het videokaartgeheugen in deze benchmark een belangrijke rol.
| Half-Life 2: Episode 2 - 1280x800 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 96,8 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,07 | 103,1 |
| GeForce 8800 GTX | 1,05 | 102,1 |
| Half-Life 2: Episode 2 - 1680x1050 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 82,7 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,16 | 95,6 |
| GeForce 8800 GTX | 1,07 | 87,4 |
| Half-Life 2: Episode 2 - 1920x1200 - 4x fsaa en 16x aa (fps) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 67,2 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,26 | 84,5 |
| GeForce 8800 GTX | 1,07 | 72,0 |
Ook Half-Life 2: Episode 2 biedt geen ingebouwde benchmark. We hebben wederom gebruikgemaakt van een zelf opgenomen timedemo, ditmaal één dit zich afspeelt in het ep2_outland_06a-level. Dit spel blijkt zwaarder te leunen op de videocore dan het geheugen waardoor de GTX weer gepasseerd wordt door de GTS 512. Het verschil tussen de GT 512 en GTS 512 neemt, afhankelijk van de resolutie, flinke verschillen aan. Op 1280x800 is het verschil slechts zeven procent, maar op 1920x1200 loopt het op tot zesentwintig procent.
| 3DMark06 - 1280x800 - 4x fsaa en 16x aa (3dmarks) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 8548 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,08 | 9265 |
| GeForce 8800 GTX | 1,09 | 9355 |
| 3DMark06 - 1680x1050 - 4x fsaa en 16x aa (3dmarks) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 6933 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,10 | 7659 |
| GeForce 8800 GTX | 1,12 | 7774 |
| 3DMark06 - 1920x1200 - 4x fsaa en 16x aa (3dmarks) |
|---|
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 6090 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,11 | 6754 |
| GeForce 8800 GTX | 1,11 | 6785 |
3DMark06 laat een vertrouwd beeld zien: de GTS 512 is wederom tien procent sneller dan de GT 512. De GTX presteert ondertussen op gelijk niveau met de GTS 512, deze benchmark leunt op zowel de rekenkracht van de core als op de geheugenbandbreedte.
Conclusie
Om de resultaten van de tests overzichtelijk samen te vatten hebben we het gemiddelde van de genormaliseerde scores genomen. In onderstaande grafiek is het gemiddelde per resolutie en een gemiddelde over alle resultaten weergegeven.
| Gemiddelde genormaliseerde resultaten |
|---|
| | 1280 | 1650 | 1920 | Totaal |
| GeForce 8800 GT 512 | 1,00 | 1,00 | 1,00 | 1,00 |
| GeForce 8800 GTS 512 | 1,08 | 1,12 | 1,11 | 1,10 |
| GeForce 8800 GTX | 1,07 | 1,12 | 1,27 | 1,15 |
De GeForce 8800 GT 512 was twee maanden geleden al bijzonder aantrekkelijk, en dat is niet veranderd met de introductie van de GeForce 8800 GTS 512. Gemiddeld is de GTS 512 tien procent sneller, maar op moment van schrijven is de kaart dertig procent duurder met een prijs van 299 euro. Het is een illusie om te denken dat de prijs/prestatieverhouding constant kan blijven als we naar boven lopen op de modellenladder, maar desondanks word ik niet echt warm bij het idee om dertig procent meer te betalen voor een tien procent snellere kaart.
De huidige topmodellen van nVidia zijn dankzij de G92-core helemaal een ramp geworden qua prijs/prestatieverhouding. Voor de 8800 GTX moet 379 euro neergeteld worden terwijl de GTS 512 in veel gevallen sneller is. Desondanks heeft de kaart nog wel bestaansrecht. Zoals Crysis laat zien kan de hogere geheugencapaciteit op hoge resoluties voor extreme prestatieverschillen zorgen. Daarnaast is het onmogelijk om een drieweg sli-opstelling te maken met de GT 512 en GTS 512, maar voor de rest van de mensheid is een kaart gebaseerd op de G92-core de beste optie.
Dankwoord: Met dank aan Dollarshops voor het leveren van de verschillende videokaarten.
:strip_exif()/i/1163019499.jpg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1195230237.jpg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1198697870.jpg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/u/201245/crop66787c4ece8d3.gif?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/1740/shark.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/204428/Logo%2520crop%252070_70px.jpg?f=community){kind=small}
/u/93683/hadoop_med.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/55093/UPpharoah.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/213748/Seahawks_ico2.jpg?f=community){kind=small}
/u/945/motorola_mpx300_3.GIF?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/161287/plaatjes%2520tweakers.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/135719/ezgif.com-optimize.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/159822/kleine%2520icon%2520amd.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/9179/crop586dff9d475a6_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/170517/AutobotDFF.jpg?f=community){kind=small}
/u/33139/crop61a880c2eab36_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/126804/crop60008216c7eb0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/228724/crop5ed1344d5c5b5_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/9469/crop6565bb3e2a026_cropped.jpg?f=community){kind=small}