Schoothondjes met tanden 2: MSI GX600 Performance

Inleiding

MSI gx600 voorkant schuin Laptopfabrikanten introduceren steeds meer modellen die specifiek op een bepaalde doelgroep zijn gericht. Een van de meest interessante segmenten is die van de gamesystemen, aangezien de fabrikanten hier gedwongen worden high-end-modellen te bouwen zonder dat de omvang en het gewicht hier al teveel onder gaan lijden. In deze tweede review over gamelaptops bekijken we of MSI dat gelukt is met de GX600 Performance.

De Taiwanese technologiefabrikant MSI verdeelt zijn laptops onder in verschillende categorieën. Zo zijn er de luxueuze Crystal-series, een entertainment-serie, een value-serie en een game-serie. Onder die laatste vallen de GX-modellen waarvan de GX7xx-varianten zich kenmerken door een 17"-scherm en de GXx10-systemen voorzien zijn van een AMD Turion64 X2-processor.

Wij kregen de GX600 Performance toegestuurd, een 15,4"-model met Core 2 Duo-processor dat nog een sterke tweelingbroer heeft: de GX600 Extreme Edition. De Extreme heeft een hogere maximumresolutie, een krachtiger processor en tribal-tatoeages. Beide systemen beschikken over de Turbo-knop, waarmee de prestaties volgens MSI tot twintig procent op te schroeven zijn.

De GX600 Extreme Edition

Uit de verpakking

De overklokknop is een opvallende eigenschap van de laptop, dus het mag geen wonder heten dat MSI flink adverteert met de 'exclusieve Turbo Drive Engine-technologie'. Ook op de verpakking neemt de knop een prominente plek in. De fabrikant schept hiermee natuurlijk wel verwachtingen, dus we zijn benieuwd of het meer is dan alleen een gimmick.

Accessoires

In de doos vinden we de laptop zelf en een bijpassende rugzak. MSI heeft goed begrepen dat een gamelaptop vooral een jonger publiek aanspreekt dat niet zit te wachten op een zwarte schoudertas. De rugzak is stevig, zit comfortabel en ziet er niet overdreven opvallend uit, kortom: een prima extraatje.

MSI GX600 muis Verder bevat de verpakking een 6-cell 4800mAh-accu, een adapter en een gamemuis. MSI heeft voor de X-750F 3XFire gaming mouse van A4Tech gekozen en daar een bijpassende zwart-rode vormgeving voor gevonden, inclusief tribal-afbeelding.

De X-750F kan met een druk op de knop die voor het scrollwiel zit, wisselen tussen resoluties variërend van 600dpi tot 2500dpi. De keuze uit zes verschillende resoluties is riant, maar een nadeel is dat er geen terug-knop is zodat je ze allemaal moet doorlopen als je terug naar de vorige resolutie wilt. Volgens MSI verandert de kleur rond het scrollwiel bij het switchen - door de ingebouwde led-lampjes - maar dat effect viel alleen in het donker enigszins waar te nemen. De 3X-Fire-knop naast het scrollwiel stelt luie gamers in staat drie keer te vuren met slechts een klik. De muis ligt verder comfortabel in de hand.

MSI GX600 Accessoires Het bijgeleverde papierwerk is vooral garantie-gerelateerd. Wel vinden we een uitklapbare quickstart-folder die voldoende informatie geeft om snel aan de slag te kunnen met de GX600. De uitgebreide handleiding bevindt zich op de bijgeleverde cd, maar een Nederlandstalige versie troffen we daar niet op aan. Op de Utility-cd staat nog wel Norton's Internet Security 2007, maar verder geen applicaties en ook een game levert MSI niet mee.

Afgezien van de rugzak lijkt het wat accessoires betreft wat karig, maar misschien zijn we gewoon verwend door het complete pakket dat Asus meeleverde bij de G2s. Op de rugzak en de muis valt in ieder geval weinig aan te merken, die zijn gewoon goed.

Uiterlijk en indruk

MSI GX600 achterkant Dat de Performance-editie niet over het tribal-uiterlijk beschikt, vonden wij niet zo jammer. Dit maakt het uiterlijk van de laptop een stuk rustiger, hoewel sommigen ongetwijfeld een opvallender design prefereren. Het systeem is overwegend glanzend zwart met als opvallende punten het ronde MSI-logo op de achterkant van het scherm, het gedeelte rond de turbo-knop en de rode ingebouwde speakers.

De GX600 Performance is 35,8cm lang, 25,9cm breed en 3,2cm dik. Met deze afmetingen en een gewicht van 2,6kg is de schootcomputer in ieder geval prima mee te slepen. Vooral in combinatie met de rugzak hoeft de reizende gamer niet bang te zijn dat hij een hernia zal oplopen door dit systeem.

Een nadeel dat zich snel manifesteerde is dat de glanzend zwarte behuizing al vlot vol vingerafdrukken kwam te zitten. Wie zijn systeem onbevlekt wil houden zal handschoenen moeten dragen. Een ander kritiekpunt is dat het zwarte plastic niet erg solide aanvoelde. Vooral op de plek voor de onderkant van het scherm kunnen we het oppervlak behoorlijk indrukken zonder dat we kracht hoeven te zetten. Als we het scherm bij de beide hoeken pakken, constateren we aardig wat speling bij het heen en weer bewegen.

Het scherm

Het scherm zelf heeft een diagonaal van 15,4" en een maximumresolutie van 1280 x 800. Dat laatste zal voor veel gamers duidelijk te weinig zijn. Vergeleken met de 1680 bij 1050 pixels van de Extreme komt de Performance er bekaaid vanaf. Bovendien heeft de duurdere variant een mat scherm, terwijl ons testexemplaar het met een glanzend scherm moest doen, waarbij aangetekend moet worden dat de voorkeur voor mat persoonlijk is.

De beeldkwaliteit en de kijkhoek van het scherm zijn verder prima. De kleuren zijn erg helder maar missen een bepaalde warmte die het scherm van bijvoorbeeld de Asus G2S wel biedt. Aan de bovenzijde van het scherm zit een 1,3megapixel-camera verwerkt.

Het toetsenbord en omgeving

Het is MSI gelukt een compleet toetsenbord in de GX600 te verwerken, inclusief het numerieke gedeelte. Het bedrijf heeft hiervoor wel enkele concessies moeten doen. Enkele toetsen aan de rechterkant zijn bijvoorbeeld wel erg klein uitgevallen. Met name de 'shift'-, de '.' en de '/' zijn zo smal dat het voor veel gebruikers even wennen zal zijn om ze te vinden bij het typen. Verder valt op dat als er met enigszins ferme kracht getypt wordt, het gedeelte onder het toetsenbord ingedrukt wordt, vooral in het midden. MSI heeft aan gamers gedacht die veelvuldig de w,a,s,d-toetsen gebruiken: die zijn rood gemarkeerd.

In de rechterbovenhoek vinden we de Turbo-knop. Als we die indrukken licht de rand rondom de knop rood op en krijgen we op ons scherm de melding dat de laptop nu in turbo-modus draait. Wat direct opvalt is dat de ventilator een tandje bijschakelt en dat de geluidsproductie daardoor flink toeneemt. Overigens functioneert de knop alleen als de laptop zijn stroom via de adapter betrekt.

Van de drie knoppen naast de turbo-knop is de meest linkse de aan/uit-toets. De toets daarnaast schakelt de camera in en uit, terwijl de derde toets wifi en bluetooth aan en uit kan zetten. Aan de rechterkant van de turbo zit nog een knop die toegewezen kan worden aan programma's die de gebruiker snel wil opstarten.

Boven het toetsenbord bevinden zich aan weerszijden de speakers. Het geluid dat deze produceren is middelmatig. Het mist lage klanken en klinkt daardoor een beetje blikkerig. De meeste gamers zullen echter toch voor een koptelefoon of externe speakers kiezen.

De voorzijde

MSI GX600 touchpad Het touchpad voelt ruw aan en is van pijlen voorzien om het scroll-gedeelte aan te geven. De zwarte plastic knoppen daaronder voelen niet erg stevig aan. Regelmatig voelden en hoorden we de rechterknop bijvoorbeeld kraken. Tekenend is dat we deze knop konden bedienen door het gedeelte voor de knop in te drukken.

Aan de rechtervoorzijde heeft MSI een rij van zeven blauwe en groene ledjes geplaatst die de status van bijvoorbeeld de accu of het draadloze netwerk aangeven. De symbolen die aangeven waar de lampjes voor staan zijn in het plastic gedrukt waardoor niet altijd goed te zien is waar ze voor staan, al speelt dat alleen in het begin.

Warmteontwikkeling en geluidsproductie

Zelfs tijdens langdurig gamen werd de GX600 niet schrikbarend warm aan de onderzijde. Het is niet dat het systeem geen warmte produceert: de ventilator doet zijn werk gewoon goed en voert de warme lucht aan de achterzijde af.

Als de turbo ingedrukt is, wordt de warmte met extra kracht uit de laptop geblazen en zoals gezegd neemt hierdoor de geluidsproductie aardig toe. In normale modus valt het geluid ruim binnen de acceptabele limieten.

De specificaties

Hardware
Processor	Intel Mobile Core 2 Duo T7500 2,2GHz
Chipset	Intel GM965
Geheugen	2048 MB ddr2 667MHz
Grafische kaart	nVidia GeForce 8600M GT, 512MB ddr2 vram
Harde schijf	233GB, 5400rpm
Behuizing
Afmetingen	35,8 x 25,9 x 3,2 cm
Gewicht	2,6 Kg
Scherm
Diagonaal	15,4" WXGA
Standaardresolutie	1280 x 800
Optische drive
	Super-multi dvd-brander
Draadloze communicatie
	802.11a/b/g/n, bluetooth 2.0
Interfaces
	4-in1-kaartlezer: MMC, SD, MS, MS-Pro
	1 x hdmi
	1 x vga (D-sub 15 pin)
	1 x tv-uit (S-Video)
	4 x usb 2.0
	1x e-sata
	1 x expresscard
	1 x microfoon-in
	1 x hoofdtelefoon-uit
	1 x line-in
	1 x ieee 1394
	1 x rj11 modem
	1 x rj45 lan
Extra
Camera	1,3 megapixel
Accu
Type	Lithium-ion, 6 cell
Sterkte	4800mAh

De processor

MSI belooft een prestatiewinst van maximaal twintig procent als de turboknop gehanteerd wordt. Hoe het bedrijf hem dit flikt zien we door CPUZ op te starten zodat we de Core 2 Duo T7500 kunnen monitoren als we de GX600 opvoeren:

MSI GX600 zonder Turbo

Zoals te zien valt verhoogt een druk op de knop de fsb van 800MHz naar 940MHz zodat de GX600 overgeklokt wordt van 1,2GHz per core naar 1,4GHz. De prestatiewinst betreft alleen deze boost van de processor, op de grafische kaart heeft de knop geen effect.

De grafische kaart

Net als Asus voor zijn G2S heeft MSI voor de nVidia 8600M GT gekozen voor het grafische werk. Het grote verschil is dat MSI deze van 256MB meer geheugen voorziet. Daar staat dan weer tegenover dat Asus voor het snellere gddr3 geopteerd heeft, terwijl MSI bij het bij ddr2 houdt. Gddr3 is speciaal voor grafische kaarten ontwikkeld geheugen dat een hogere bandbreedte met zich meebrengt dan ddr2. Het ddr2-geheugen van MSI klokt op 400MHz terwijl het gddr3 van Asus 800MHz noteert.

....en de rest

MSI heeft de audio-aansluitingen en de 4-in-1-kaartlezer aan de voorzijde geplaatst, zodat het plaatsen van geheugenkaarten en het inpluggen van een hoofdtelefoon snel kan gebeuren.

MSI GX600 linkerkant

Aan de linkerzijde van de laptop zien we de 'super multi optische drive' met daarnaast twee usb 2.0-aansluitingen. Daarnaast bevinden zich de modem- en lan-aansluitingen.

MSI GX600 rechterkant

Bekijken we de rechterkant dan zien we van rechts naar links de aansluiting van de adapter, de vga-poort, een s-video-aansluiting en een hdmi-interface. Daarnaast opnieuw twee usb 2.0-poorten en hiermee scoort MSI punten op de Asus G2S die over slechts een usb-poort aan de zijkant beschikte. Verder bevindt de mini-FireWire zich aan de rechterkant, evenals de e-sata-aansluiting en de ExpressCard-ingang.

MSI GX600 onderkant

Bekijken we de onderkant dan zien we een 'Warranty Sticker' die over zowel de klep van de harde schijf als die van het moederbord is geplakt. Willen we dus het geheugen of de opslagcapaciteit uitbreiden dan verliezen we volgens MSI onze garantie en dat is toch wel een minpunt - het bedrijf staat overigens niet boven de wet op garantiebepalingen, maar het maakt de zaken wel wat complexer.

Update 12-12-2007: MSI laat weten dat de garantie niet ophoudt als deze verbroken wordt. Een voorbeeld wanneer de garantie wel wordt opgezegd,is wanneer een klant een verkeerde ddr-module in het slot zou steken en hierdoor de laptop stuk gaat. Bij het uitbreiden op de correcte manier blijft de garantie van twee jaar van kracht.

De prestaties

PCMark05
PCMark Score MSI GX600 Performance	5314
PCMark Score (Turbo) PCMark Score MSI GX600 Performance	5745
Processor	5698
Processor (Turbo)	6525
Geheugen	4465
Graphics	5178
Harde schijf	4315

PCMark Score Asus G2S		4996

PCMark Vantage
PCMark Score MSI GX600 Performance	3119
Memories	2102
TV and Movies	2130
Gaming	2813
Music Score	3250
Communications	2753
Productivity	3000
HDD	2484

PCMark Vantage (Turbo)
PCMark Score MSI GX600 Performance	3436
Memories	2278
TV and Movies	2421
Gaming	3078
Music Score	3452
Communications	2631
Productivity	3320
HDD	2479

PCMark Score Asus G2S		2589

Bij zowel PCMark05 als bij PCMark Vantage laat de GX600 Performance puike prestaties zien en de overklok-modus doet er nog een schepje bovenop. Bij deze benchmarks laat de gamelaptop van MSI die van Asus aardig achter zich.

3DMark06
3DMarks MSI GX600 Performance	3822
3DMarks 3DMarks MSI GX600 Performance (Turbo)	3891

3DMarks Asus G2S		4284

Bij 3DMark zien we echter een omgekeerd beeld. Ondanks dat de GX600 over 256MB meer geheugen beschikt, verslaat de Asus het systeem omdat de G2S van het snellere gddr3-geheugen voorzien is.

CineBench Release 10
Rendering 1 cpu	2301
Rendering 1 cpu (Turbo)	2757
Rendering xcpu	4225
Rendering xcpu (Turbo)	4992
OpenGL Standard	2600
OpenGL Standard (Turbo)	2968

SiSoft Sandra XII 2008
Processor Arithmetic
Dhrystone ALU	19473 mips
Dhrystone ALU (Turbo)	23043mips
Whetstone iSSE3	13611 flops
Whetstone iSSE3 (Turbo)	16572 flops
Processor Multi-media
Integer x8 iSSE3	120507 iit/s
Integer x8 iSSE3 (Turbo)	142683 iit/s
Floating point x4 iSSE2	65481 fit/s
Floating point x4 iSSE2 (Turbo)	77500 fit/s
Geheugenbandbreedte
Integer gebuffered iSSE2	3944 MB/s
Floating point gebuffered iSSE2	3947 MB/s
Bestandssysteem
Drive index	46MB/s
Random Acces Time	10ms

De accu

Opnieuw hebben we de applicatie Battery Eater losgelaten op het systeem. In Classic-modus probeert het programma de accu zo snel mogelijk leeg te trekken. In de 'read'-stand leest deze om de 15 seconden een stukje van Shakespeare's Hamlet van de harde schijf.

Battery Eater Pro v2.70
Classic	58 minuten
Read	149 minuten

Bij volle belasting trekt de 6-cell 4800mAh-accu het nog geen uur en dat is niet best. Het 512MB tellende geheugen van de grafische kaart is hier de boosdoener. Bij licht gebruik houdt het systeem het echter veel langer zonder stroomvoorziening vol en dat komt waarschijnlijk doordat het scherm met zijn bescheiden resolutie niet veel energie vraagt.

Gamebenchmarks

Opnieuw hebben we de prestaties bij het spelen van de demo's van Crysis en UT3 gemeten. We hebben ook bij de GX600 gebruik gemaakt van de ForceWare 167.45-drivers van Dell in combinatie met het door LaptopVideo2Go.com aangepaste .inf-bestand.

Crysis (demo) 800x600, geen AA, alles low, average fps
MSI GX600 Performance	50,2
MSI GX600 Performance (Turbo)	50,8
Asus G2S	65,9

Crysis (demo) 1024x768, geen AA, alles low, average fps
MSI GX600 Performance	38,0
MSI GX600 Performance (Turbo)	38,5
Asus G2S	50,7

Crysis (demo) 1280x800, geen AA, alles low, average fps
MSI GX600 Performance	28,9
MSI GX600 Performance (Turbo)	30,0
Asus G2S (1280x720)	41,9

Het is duidelijk dat Crysis veel beter gebruik maakt van het snelle grafische geheugen van de Asus, dan van de grotere hoeveelheid, maar langzamere geheugen van de MSI. Wat ook opvalt is dat het overklokken van de processor niet veel invloed heeft op de prestaties bij het spelen.

UT3 (demo) 800x600, geen AA, alles low, average fps - DM_HeatRay_bot
MSI GX600 Performance	58,79
MSI GX600 Performance (Turbo)	59,21
Asus G2S	56,51

UT3 (demo) 1024x768, geen AA, alles low, average fps - DM_HeatRay_bot
MSI GX600 Performance	45,56
MSI GX600 Performance (Turbo)	47,56
Asus G2S	44,97

UT3 (demo) 1280x800, geen AA, alles low, average fps - DM_HeatRay_bot
MSI GX600 Performance	38,75
MSI GX600 Performance (Turbo)	40,03
Asus G2S	38,53

Bij UT3 blijft de GX600 Performance de G2S toch over de hele linie net voor. Bij dit spel zijn de systemen wel erg aan elkaar gewaagd.

Conclusie

Na de test van de GX600 Performance laat MSI ons met gemengde gevoelens achter. Er valt zeker het nodige aan te merken op de schootcomputer. De laptop voelt niet stevig aan, zit binnen de kortste keren onder de vingerafdrukken, heeft middelmatige luidsprekers en is niet zelf uit te breiden zonder de garantie te verliezen. Bovendien houdt de accu het bij flinke belasting niet lang vol en is de resolutie niet hoog genoeg om echt serieuze gamers aan te spreken.

De gamelaptop heeft echter zeker ook zijn goede kanten. De belangrijkste is wel de prijs/prestatie-verhouding. MSI rekent een adviesprijs van 1299 euro inclusief btw en dat is gewoon niet veel voor een laptop die goede prestaties neerzet, en om prestaties draait het voor een groot deel bij gamelaptops. De overklokknop kan een gimmick genoemd worden, maar hij mist zijn uitwerking bij multimedia- en andere toepassingen niet. Opnieuw geldt dat de veeleisende gebruiker het beter bij duurdere systemen kan zoeken, maar een doorsnee gamer kan prima met de prestaties van de GX600 Performance op pad.