We hebben televisies jarenlang dunner en dunner zien worden, en ook werden de bezels rond het scherm steeds kleiner. In de afgelopen jaren stagneerden deze trends enigszins, maar op deze CES laait de strijd tussen de fabrikanten opnieuw op. LG presenteerde de nieuwe GX-oledtelevisies die, inclusief elektronica, slechts 20mm dik zijn. Het nieuwe topmodel van Samsung, de Q950TS, is nog eens 5mm platter en heeft bovendien de allersmalste bezels die we ooit op een tv hebben gezien.
Bij telefoons is een duidelijke trend waarneembaar waarbij de schermen steeds groter worden zonder dat de behuizingen dat doen. Hierdoor hebben we de screen to body ratio steeds verder zien toenemen. Doordat de bezels bij de Q950TS slechts 2,5 millimeter breed zijn, beslaat het scherm nu 99 procent van de voorkant van de tv. Volgens Samsung zijn de randen zelfs zo dun dat ze ergens op een kijkafstand tussen de 3 en 4,5 meter onzichtbaar worden.
De bezels zijn overigens alleen aan de bovenkant en aan de zijkanten zo klein. Het lcd-paneel moet immers aangesloten kunnen worden. De aansluitingen van de lcd zitten aan de onderkant, waardoor de bezel daar wat breder is. Het geheel ziet er zeer strak uit en ook de afwerking van de Q950TS is van hoog niveau. De concurrenten van Samsung, die gebruikmaken van oledpanelen, kunnen dit ontwerp niet zomaar namaken, want hoewel oledtelevisies zeer smalle bezels hebben, begint het actieve beeld pas op een centimeter van de rand.
Samsung heeft naar eigen zeggen de nodige verbeteringen aangebracht in de Quantum Processor 8K. Deze moet het bijna totale gebrek aan 8k-content compenseren door beelden met een lagere resolutie te upscalen. In een afgesloten ruimte, waar niet mocht worden gefotografeerd, kregen we een vergelijking te zien van de upscaling van vorig jaar met die van 2020. Men vertelde ons daar dat er dit jaar deep-learningalgoritmen zijn geïmplementeerd die gebruikmaken van neurale netwerken. Deze zouden draaien op de processor in de tv zelf, waardoor voor het leren geen internetverbinding nodig is. Bovendien zou de upscaling met de tijd steeds beter worden doordat deze blijft bijleren.
Op ons kwam dit verhaal allesbehalve overtuigend over en zelfs als deze uitleg zou kloppen, was het resultaat ervan niet fantastisch. Bij alle vertoonde beelden hadden we een duidelijke voorkeur voor de tv van vorig jaar. Bij de tv van 2020 was veel te veel verscherping toegepast, waardoor de beelden erg onnatuurlijk en hard overkwamen. We hebben overigens nog nooit een demo van realtime upscaling gezien waarvan het beeld daadwerkelijk beter werd. Voor foto's bestaan er zeer goede algoritmen om te upscalen, maar hiervoor is veel rekenkracht nodig. Hierdoor hebben zelfs de krachtigste computers van dit moment veel tijd nodig voor het berekenen van een enkel beeld. We hoeven voor de komende jaren dus geen wonderen te verwachten van realtime upscaling. Hiervoor is de in televisies beschikbare rekenkracht simpelweg veel te beperkt.
/i/2003274276.jpeg?f=imagenormal)
Samsung heeft de Q950TS voorzien van tweewegluidsprekers aan de onderkant. Daarnaast zitten er luidsprekers in de randen aan de zijkanten van het scherm. Deze zitten zowel bovenaan als in het midden. Hierdoor moet het lijken of het geluid uit het scherm zelf komt. De marketingafdeling heeft deze feature Object Tracking Sound+ gedoopt. We hebben niet het idee dat objecten daadwerkelijk op het scherm worden gevolgd, maar tijdens de demo die we hebben gehoord, in een perfect symmetrische ruimte, klonk het zeer ruimtelijk. Soms leek het geluid zelfs van achteren te komen. De basluidsprekers zitten achter op de tv, waardoor hij niet strak tegen de muur kan worden opgehangen; op de stand was te zien dat er een kleine ruimte tussen de tv en de muur was overgelaten.
/i/2003274278.jpeg?f=imagenormal)
Een nieuwe feature die we helaas niet hebben kunnen horen, is de Active Voice Amplifier, die ervoor moet zorgen dat stemmen duidelijk verstaanbaar blijven bij veel omgevingsgeluid. Zo moet een televisieprogramma goed verstaanbaar blijven als er iemand met een stofzuiger langskomt. Ook kunnen de interne luidsprekers worden gecombineerd met een soundbar van Samsung. Dit moet er dan wel een zijn uit de Q-serie van dit jaar.
Samsung vertelde ons dat de aansturing van de full array local dimming dit jaar is verbeterd. Door niet alleen pulsbreedtemodulatie toe te passen op de leds, maar ook de stroomsterkte naar de afzonderlijke zones te regelen zou het geheel efficiënter werken. Hierdoor zou de piekhelderheid zijn toegenomen en het verbruik omlaag zijn gegaan. Dit werd gedemonstreerd aan de hand van een opstelling met energiemeters. Deze gaven bij het weergeven van een volledig zwart beeld nog altijd een verbruik van rond de honderd Watt aan waardoor je je kan afvragen of de local dimming nu echt zo efficiënt werkt. We vroegen naar de reden voor het hoge verbruik bij een volledig zwart beeld, maar we kregen geen duidelijk antwoord op onze vraag.
Dit jaar is er de mogelijkheid om het beeld, door middel van de feature Adaptive Picture, beter aan het omgevingslicht te laten aanpassen. Hierbij wordt het beeld niet simpelweg lichter en donkerder gemaakt, maar worden er volgens Samsung ook analyses gedaan van het beeldmateriaal wat op dat moment bekeken wordt. Dit werd op de stand gedemonstreerd en de eerste indrukken waren positief; de donkere gedeelten van het beeld werden enige tijd na het veranderen van het omgevingslicht keurig aan de nieuwe omstandigheden aangepast.
Wat bediening betreft zijn er geen grote wijzigingen ten opzichte van afgelopen jaar. Het besturingssysteem is nog altijd Tizen en ook de afstandsbediening ziet er exact hetzelfde uit. Wij vinden dit vanwege het lage aantal knoppen geen prettige afstandsbediening. Zelfs voor simpele dingen als het kiezen van een externe ingang ben je al op het menu aangewezen. Wanneer de Q950TS bij ons beschikbaar zal zijn, weten we nog niet en ook zijn er nog geen prijzen bekendgemaakt.