Opleiding Network Forensic Research: CSI in het echt

Intro

Ddos-aanvallen, creditcardfraude, phishing, kinderporno, spam, gekraakte websites, identiteitsdiefstal; vrijwel elke dag wordt er in het nieuws over bericht. De tendens is overduidelijk: de misdaad verschuift zijn werkterrein steeds meer van de fysieke naar de virtuele wereld, mede geholpen door een lage pakkans en de snelle verdiensten. Maar ook fraude door werknemers, bijvoorbeeld het doorspelen van bedrijfsgeheimen, wordt met het steeds toegankelijk worden van internet gemakkelijker en aantrekkelijker. Niet voor niets slaan opsporingsinstanties de handen in elkaar.

Om cybercrime effectief op te sporen en te bestrijden, zijn nieuwe vakmensen nodig: forensisch onderzoekers die overweg kunnen met moderne netwerktechnologie om zo bewijsmateriaal te lokaliseren en veilig te stellen. Deze digitale rechercheurs kunnen niet alleen aan de slag bij de politie, maar ook vanuit het bedrijfsleven is een groeiende vraag naar dergelijke specialisten. Er is echter een probleem: er zijn nog onvoldoende forensisch onderzoekers in Nederland beschikbaar die voldoende weten over de hedendaagse netwerktechnologie en zijn gebruikers, en daarnaast op de hoogte zijn van de wettelijke kaders waarbinnen het opsporen moet gebeuren.

De nieuwe afstudeerrichting

De Hogeschool Zuyd, gevestigd in Limburg, wil deze leemte gaan opvullen. De vierjarige HBO-opleiding Netwerk Infrastructuur Design is deze maand in Heerlen begonnen met het aanbieden van een nieuwe afstudeerrichting: Network Forensic Research. De eenjarige specialisatie volgt op een drie jaar durend studietraject Netwerk Infrastructuur Design. Tijdens deze fase krijgen alle studenten basiskennis aangeboden op het gebied van netwerkservices, infrastructuur en design.

De opzet

Om de nieuwe afstudeerrichting op poten te zetten, heeft de Hogeschool Zuyd contact gezocht met het bureau voor digitaal forensisch onderzoek Fox-IT. Senior-docent en projectleider van de studie Joep Aerts vertelt over de samenwerking met het bedrijf: 'We hebben samen gekeken of we aan de stof van de bestaande opleiding zaken moesten aanpassen om een afstudeerrichting mogelijk te maken. Dat viel mee. Een aantal kleine wijzigingen hebben we doorgevoerd aan het basispakket, zoals uitleg over het authenticatieproces bij databases. Ook hebben we voor studenten die de forensische kant op willen gaan het normaal gebruikte Visual Basic vervangen door Perl. Deze taal wordt bij het maken van forensische tools het meest gebruikt.'

Pepijn Vissers van Fox-IT is nauw betrokken geweest bij het inrichten van de specialisatie. Het bedrijf telt tachtig werknemers en doet regelmatig forensisch onderzoek op netwerken van bedrijven. Met name grote organisaties, zoals banken en overheidsinstellingen, schakelen specialistische bedrijven als Fox-IT in om bijvoorbeeld interne fraude op het spoor te komen. Fox-IT heeft in samenwerking met de Hogeschool Zuyd de docenten bijgeschoold om zo de studenten de kneepjes van het forensisch vak bij te kunnen brengen. Volgens Vissers komt een opleiding in Nederland als geroepen: 'Wij moesten veel mensen intern opleiden, wat veel tijd en geld kost. Ook zijn HBO'ers pragmatischer in het aanpakken van cases dan studenten van universiteiten.'

CSI

De Amerikaanse misdaadserie Crime Scene Investigation is in Nederland een van de best bekeken televisieseries. Hoewel in CSI misdaden door een forensisch onderzoeksteam worden opgelost, gebeurt dit vrijwel uitsluitend met behulp van DNA, vingerafdrukken en andere fysieke sporen. De analyse van een tcp/ip-dump door een toegewijd digitaal rechercheur gaat de scenarioschrijvers waarschijnlijk te ver. Toch oefent de serie ook een aantrekkingskracht uit op liefhebbers van technologie, doordat de agenten tijdens hun zoektocht naar de dader al dan niet bestaande gadgets gebruiken.

Hoewel een netwerkforensicus Nederland waarschijnlijk nooit een wapen zal trekken, is CSI een enorme 'aanjager' gebleken voor het forensisch vak; Aerts verwacht dat zijn afstudeerrichting gedurende de komende jaren volgeboekt zal zijn. Volgens Pepijn Vissers is het netwerkspecialisme ondanks het nerdimago ook een romantisch vak: 'Op het moment dat jij via sporenonderzoek tastbare feiten aan het licht kan brengen, die in het verleden nooit zijn opgelost of herkend, geeft dat een behoorlijk goed gevoel.'

Theorie & praktijk

Het vakkenpakket van de afstudeerrichting bestaat uit een theoretische en een praktische component. Bij de theorievakken komen onderwerpen als ethiek en juridische kaders zoals de Wet bescherming persoonsgegevens aan de orde. Een forensische onderzoeker moet immers weten wat hij binnen de wet wel en niet mag doen. Maar ook social engineering, een veelbeproefde techniek die hackers inzetten om vertrouwelijke of geheime informatie van mensen te ontfutselen, wordt besproken.

Onderzoekslab

Aan de onderzoekslaboratoria voor de praktijkvakken wordt nog gewerkt; de benodigde hardware zal in januari worden geleverd. Aerts zegt daarover: 'Vanaf begin volgend jaar kunnen we aan de slag met bijvoorbeeld het analyseren van gevallen uit de praktijk. Deze cases plaatsen we met behulp van serverimages op een computer. Het is dan aan de student om de zaak te onderzoeken.'

Op softwaregebied streeft de school ernaar om zoveel mogelijk gereedschap te gebruiken dat aansluit bij de markt. Behalve het 'Amerikaanse standaardspul', zoals EnCase Forensic en Forensic Toolkit, wordt ook opensourcesoftware gebruikt. Zo kan voor het sniffen van netwerken Wireshark, vroeger bekend als Ethereal, zijn nut bewijzen, maar de student moet ook om kunnen gaan met commandline-gereedschap als Tcpreplay. De studenten moeten zowel met tools voor het Windows- als het Linux-platform kunnen werken.

Mobiele apparatuur

Niet alleen pc's, servers en netwerken zijn interessant voor forensisch onderzoek; steeds meer nuttige data zit verstopt in mobiele telefoons, pda's en digitale camera's. Ook usb-sticks zijn populaire dragers, vooral bij plegers van bedrijfsfraude. Om deze melee van apparaten uit te kunnen lezen, is de juiste software en hardware nodig. Zo kunnen bijvoorbeeld loggegevens van een gsm als bewijs dienen tijdens een rechtszaak. Volgens Aerts is Nederland 'vrij ver' op dit gebied en zullen zijn studenten in ieder geval over de nodige tools beschikken, zonder verder in detail te willen treden.

Kansen en toekomstplannen

De kansen voor toekomstig afgestudeerden zijn volgens Aerts zeer gunstig: 'De verwachting is dat deze studenten in navolging van de nid'ers vele banen aangeboden krijgen.' Een kwart van het forensisch werk wordt gedaan door mbo'ers die de opleiding tot digitaal particulier rechercheur hebben afgerond.. Universitair geschoolden houden zich op hun beurt vooral bezig met de grote lijnen van het forensisch vakgebied. Zo ontwikkelen wo'ers bijvoorbeeld nieuwe algoritmes voor het analyseren van onderzoeksdata. Aerts schat dat 65 procent van de markt vraagt om analytisch goed onderlegde hbo'ers die onderzoeken binnen de juridische kaders kunnen afronden en daarover gedegen rapportages kunnen schrijven.

Bedrijven als Cap Gemini, Simac, Fox-IT en anderen zouden nu al bij de Hogeschool Zuyd aankloppen met het verzoek om afgestudeerden direct hun kant op te sturen. Vooral bij grotere organisaties wordt het steeds belangrijker om ook de eigen it-organisatie te kunnen screenen, zonder dat systeembeheerders dit doorhebben. Het is volgens Aerts steeds vaker het geval dat fraude van binnenuit wordt gepleegd: 'Het is immers makkelijker een systeembeheerder om te kopen, dan via hacking omwegen te bewandelen om op die manier een netwerk binnen te komen.'

Kersverse netwerkforensici kunnen ook aan de bak bij overheidsdiensten, bijvoorbeeld de digitale recherche. Wel moeten de afgestudeerden dan opnieuw de schoolbanken in om een opsporingsbevoegdheid aan de politieacademie te behalen, in jargon 'blauwgeverfd' worden.

Ambitieus

De Hogeschool Zuyd kan ambitie niet ontzegd worden. De onderwijsinstelling wil uitgroeien tot een internationaal kenniscentrum op het gebied van beveiliging en forensisch netwerkonderzoek. Door de strategische ligging van Heerlen op nog geen 20 kilometer van het drielandenpunt hoopt de Hogeschool ook studenten uit België en Duitsland aan zich te binden. Zo hoopt Aerts op termijn een alternatief te vormen voor de Universiteit van Amsterdam, die samenwerkt met het in Den Haag gevestigde Nederlands Forensisch Instituut.

Studenten over het vak

In totaal vormen negen studenten de eerste lichting network forensics. Drie van hen leggen kort uit waarom ze deze specialisatie kozen en wat ze in de toekomst met de opgedane kennis kunnen doen.

Erik-Jan de Kruijf (21)

'Het designen van netwerken begon ik minder interessant te vinden. En dan komt zoiets nieuws op je pad. Als je dan ook verslaafd bent aan de tv-serie CSI weet je het wel.'

'Ik wil bij de politie gaan werken of bij audit-teams plaats gaan nemen. Waarschijnlijk zal ik in de praktijk vooral met bedrijfsspionage te maken krijgen.'

Marc Miller (20)

'Ik begon het ontwerpen van netwerken eentonig te vinden. Het juridische gedeelte spreekt mij enorm aan, omdat je met twee werkvelden bezig bent. Zo moet je opsporen en daarnaast rapporteren.'

'Na de opleiding wil ik misschien wel een eigen bedrijfje beginnen, na eerst wat ervaring te hebben opgedaan. Het is een enorme markt.'

Remco Sprooten (23)

'Ik ben al vijf jaar bezig met de richting netwerken, maar security trekt mij het meest. Ik wil zaken oplossen door achter bepaalde informatie te komen. Daarnaast is de opleiding nieuw en het geeft veel mogelijkheden.'

'Overheidsinstanties bieden meestal goede arbeidsvoorwaarden, maar in het bedrijfsleven heb je meer doorgroeimogelijkheden en ze zijn de overheid een stapje voor in up-to-date zijn.'

Reacties (42)

[Anoniem: 112103]

Wat me wel een beetje stoort is de attitude van de drie studenten. Ze zijn net 20 jaar of iets ouder en vinden het "designen" van netwerken wat saai worden. Ahum.........Ik ben 30 en ben pas sinds 4 jaar officeel netwerk/security architect in functie. Ik heb daarvoor allerlei soorten devices moeten inbouwen (af en toe alleen, iemand bekend hoe zwaar een Cat 6509 is ? ) en patchen totdat ik eindelijk eens een keer achter de terminal/console mocht zitten. Heb in die jaren wel veel geleerd op gebied van netwerken zoals mpls,bgp, spanning tree blablablabla. Nu komen er dus 20 tot 23 jarige jonkies die zeggen dat ze het netwerk design maar erg saai vinden . Ze zullen beslist nooit met grote netwerken te maken hebben gehad (MPLS, Cisco 12000, e-BGP, AS nummers enz.... )

Ik was op m'n 22e CCNP-er en dacht dat ik de netwerk wereld wel aankon. Nou ik kreeg toch snel in de gaten dat ik toen nog heeeeel veeel had bij te leren. We hebben toevallig 2 nid-ers (de opleiding) bij ons op stage en ik kan je zeggen dat zij zich vergapen over de infra.

Maar ik wens ze toch nog even succes toe

[jotheman]

Moet ik je eerlijk zeggen dat ik 't best met je eens ben... En ik kan je vertellen dat andere NID-ers daar dan ook heel anders naar kijken hoor

[XyritZz]

Iedereen heeft andere wensen, iets dat jij leuk en uitdagend vind kan voor een ander tergend saai zijn.

Zelf ben ik vooral bezig met programmeren, de mogelijkheden en opties zijn bijna eindeloos en voor mij is er dan ook altijd weer een nieuwe uitdaging in te vinden. Ik heb echter ook genoeg klasgenoten die zijn overgestapt naar een andere afstudeerrichting omdat ze het programmeren maar saai vinden, terwijl je daar je hele leven in door kan blijven leren zonder ooit op een punt te komen dat je echt alles kunt.

[Niemand_Anders]

Ik vraag me toch af wat deze opleiding toevoegt aan certificeringen zoals die van Cisco en Juniper. De studenten hebben het over ontwerpen van netwerken en security en dan met name achteraf informatie traceren.

Waarom de opleiding de focus legt op Windows en Linux machines begrijp ik dan ook niet niet helemaal. Dus als de 'boef' met een mac of BSD gaat werken, dan gaat de student het erg moeilijk krijgen.

Bij netwerk criminaliteit moet je just als man-of-the-middle te werk kunnen gaan (denk aan aftap mogelijk van justitie of bij gateway/router bij een bedrijf als die je inhuren). Daar moet je dus de data stroom kunnen gaan analyseren. Denk bijvoorbeeld aan het tracen van een trojan. Data pakketten aanpassen (markeren) zodat je de data stroom (response) eenvoudiger kunt volgen. Daarbij heb je voornamelijk kennis nodig over de TCP/IP stack en diverse netwerk protocollen.

Uit deze 'review' kan ik niet zo eenvoudig de meerwaarde van deze opleiding halen. Althans niet in het licht van al bestaande (gecertificeerde) netwerk en IT security opleidingen. Studenten zijn drie jaar bezig netwerken en services te begrijpen en dan wil de opleiding in een jaar even opsporing daaraan toevoegen.

Ik ben al 5 jaar diverse opleidingen aan het volgen betreffende netwerk analyses. Vanwege beperkte examen data meestal meerdere opleidingen op hetzelfde moment Momenteel volg ik een studie welke de focus legt op VOIP traffic zoals het herkennen van verschillende voice codecs zodat gesprekken gelogd kunnen worden (bewijs voering), maar ook het onderscheppen en rerouten van voip traffic. GSM en vaste telefoon zullen steeds minder gebruikt gaan worden, dus moeten dergelijke opleidingen nu al een deel van de focus op voip leggen.

[Aapenootjes]

Ik zelf doe op dit moment de studie NID aan de HSZuyd en ik moet toch nog wat kanttekeningen maken.

Mijn ervaring is dat ze wel zeggen dat je met Linux te maken krijgen, maar dat dit enkel een keertje in een projectje is van een uurtje of 10 (en dan heb je waarschijnlijk nog niets geleerd). Ik ben dan ook van mening dat de opleiding NID veel te beperkt is op Microsoft. We werken allemaal wel een keertje met novel, citrix, wat linux distro's enzo, maar daar leer je over het algemeen niets inhoudelijks over op deze opleiding.

Verder, waar las je iets over certificaten, Denk je dat wij certificaten krijgen? Welnee, we maken wel mooi alle Cisco exams maar mogen dat allemaal weer helemaal overnieuw gaan doen als wij die certificaten willen hebben De docenten zijn dan ook niet gecertificeerd, op zich hebben de meesten van hun wel genoeg kennis, maar een enkeling niet. Zo heb ik een docente meegemaakt die echt geen idee had waar ze het over had.

Owja, en denk je dat we het ooit over VOIP zullen hebben?

Zelf heb zit ik ook wel te denken om de NFR (zo korten we de afstudeerrichting hier af) richting te kiezen. Maar ik wil ik nog even zien hoe nuttig het daadwerkelijk is.

[Anoniem: 234411]

Als docent van de NID / NFR opleiding moet ik hier toch iets rechtzetten.

Als local Cisco Academy mogen wij inderdaad geen officiele Cisco examens afnemen, maar daar staan andere dingen tegenover: wij bieden de studenten wel vouchers aan, waarmee zij met aanzienlijke korting de "echte" CCNA examens extern kunnen behalen.
Verder hebben wij ook de verkoop van de Cisco studieboeken in eigen hand genomen, waardoor wij de studenten deze boeken met aanzienlijke (soms tientallen euro's per boek) kortingen kunnen leveren.

Wat betreft het niet gecertificeerd zijn van de docenten, daar denk ik dat je je huiswerk niet goed gedaan hebt. Zelf ben ik CCNP, CCDP en CCSP gecertificeerd (allen status actief) en zijn de overige docenten allen Cisco Instructors van de Cisco vakken die zij geven.

Inzake Linux / Unix: wij zouden daar ook graag wat meer van zien en dit komt bij de NFR ook veel meer aan bod. Wat de NID opleiding betreft: het is niet eenvoudig om "even snel" een hele opleiding aan te passen en er wat Linux vakken in te gooien, maar dit item heeft zeker onze aandacht.

[Aapenootjes]

Goed u heeft een punt, ik overdreef onbedoeld inderdaad wat met het punt over de certificaten, ik doelde ook meer op de Microsoft kan van de opleiding. Er zullen heus wel docenten zijn met de juiste certificaten maar helaas heb ik het ook anders meegemaakt.

Nu weet ik niet hoe het op dit moment gesteld is. Ik heb een keer een docent(e) gehad die echt niet genoeg kennis van zaken had, laat staan dat ze fatsoenlijk kon doceren. Deze docent(e) heb ik echter nooit meer op school gezien. Het zou op dit moment ook best wel weer goed gesteld kunnen zijn met de kennis van de docenten. In ieder geval ben ik wel tevreden met de docenten waarbij ik op dit moment colleges volg.

Ik begrijp goed dat het niet eenvoudig is om even snel een hele opleiding aan te passen. Heb zelf al genoeg last van de curriculum aanpassingen begin vorig jaar, het is de enige reden dat ik mijn propedeuse niet heb. Maar de mensen die naar deze opleiding komen hebben vaak wel de verwachtingen dat er iets meer met Linux gedaan word. Zelf zie ik het ook als een groot pluspunt als er wel wat meer aandacht naar toe gaat.

Als het mogelijk was geweest om na een volledige opleiding NID nog de NFR specialisatie erbij te nemen had ik daar zeker gebruik van willen maken.

[Wh4ck0]

zelfde geldt voor de opleidingen voor software engineer bij de HSZuyd... krijg je een semester programmeren onder linux. waar je dan opdrachtjes krijgt die je in het eerste jaar al hebt gehad, en op geen enkele wijze linux-specifiek zijn.

ff iets meer on-topic: Ik snap echt niet waar ze het idee vandaan halen. Die Joep Aerts verzint steeds weer nieuwe dingen. kom je op school wil je ff in een praktijklokaal een opdracht afproggen. is het volledig omgebouwd tot een nieuw cisco-lab voor ZIJN opleiding... moeten er opeens 3 leerjaren Software Engineer het doen met 1 praktijklokaaltje.

[Reactie gewijzigd door Wh4ck0 op 24 juli 2024 07:22]

[koli-man]

Wil jij dan specifiek voor Linux leren programmeren..??? Lijkt mij niet echt, als ik de keuze had. Als ik een keuze had, dan leer ik liever echt het engineeren op zich. Het programmeren is daar ondergeschikt aan. Dat moet je maar in je eigen tijd leren, lijkt me.

[Wh4ck0]

Als je technische Informatica studeert lijkt me dat wel handig ja om er in ieder geval eens iets mee gedaan te hebben. Of geef het vak niet, want toegevoegde waarde had het niet.

[Sharkys]

Zoals mijn voorganger al probeert te zeggen. Je krijgt geen certificaten maar je kan ze wel extern halen. Als je weet waar je het over hebt heb je geen moeite deze te halen. Ja, het kost dan wel een beetje, maar als afgestudeerde ben je met certificaten echt meer waard...

[Mosaics.Ruled]

Hoewel ik momenteel nog MBO ICT-Beheer doe en hierna NID wil gaan doen moet ik wel zeggen dat ik teleur gesteld ben in mijn huidige opleiding kwa Linux/BSD gebruik (lees als 0,0 les er over).

Ik krijg mede door mijn huidige opleiding ook sterk het idee dat naast de besturingssystemen van Microsoft de rest gewoon te weinig aan bod komt.

Zoals sommigen als geantwoord hebben: als er een linux/bsd/unix opleiding komt zal ik hier graag voor kiezen maar ze zijn er simpel weg na mijn weten helemaal niet.
Hopelijk zal dit in de toekomst veranderen aangezien dit soort besturingssystemen steeds meer gebruikt gaan worden in de toekomst.

[Freeaqingme]

Als ze dit nou deden in Utrecht/Amsterdam/daar in de buurt, had ik me vandaag nog ingeschreven...

Verder is het goed dat er op dit vlak iets gebeurt. Te vaak lees je nog verhalen waarbij er niet goed is/werd omgegaan met computers, waardoor bewijs gemanipuleerd werd en/of verloren ging.

[terabyte]

Op de Universiteit van Amsterdam is een masteropleiding Forensic Science.
Om toegelaten te worden heb je dacht een universitaire BSc in een beta richting nodig.
Dus je kunt bijv BSc Informatica (of wiskunde, biologie, natuurkunde, etc) studeren en daarna je informaticakennis op het gebied van forensisch onderzoek toepassen in de Forensic Science master.

Meer informatie:
http://www.studeren.uva.nl/ma-forensic-science/

[Fatalharry]

Tsja, klinkt interresant.
Maar wel jammer dat het alleen in heerlen te doen is.

Net hier de opleiding NID gevolgd, en al wat van deze richting gehoord.
Wel boeiend

[Reactie gewijzigd door Fatalharry op 24 juli 2024 07:22]

[26779]

Ik doe zelf nu Information Management aan HSZuyd in Sittard in deeltijd. Echt jammer dat de opleiding niet in deeltijd beschikbaar is. Zelfs losse modules uit de opleiding zijn niet in deeltijd te volgen.... gemiste kans (van de opleiding)....

[Chip.]

Goede ontwikkelingen. Want er zijn zeker weten meer mensen nodig die meer van deze zaken verstand hebben.

Heb zelf 1 jaar geleden mini-mini cursus gehad bij FOX-IT van +/- 3 uurtjes. Was erg interessant. Zo had je bijvoorbeeld een normale, waar je ook gewoon plaatje ziet, .jpg bestand. En daaronder bleken weer allerlei andere documenten te zitten. terwijl het .jpg bestand gewoon normale grootte was terwijl erveel meer onder zat

[Anoniem: 134010]

Het ROC zadkine ( flutschool btw ) begint als het goed is aankomend schooljaar ook met deze opleiding.

[Anoniem: 186607]

roc asa is ook zo'n opleiding begonnen in utrecht
http://www.rocasa.nl/default.asp?mid=6&id=218

het staat nog wel een beetje in z'n kinderschoenen maar volgens mensen die die opleiding volgen is t allemaal wel goed geregeld.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 186607 op 24 juli 2024 07:22]

[Denizvdh]

opt moment volg ik zelf de opleiding digitaal rechercheur aan het roc eindhoven en ik vind(samen met mijn klas) dat heel veel dingen gewoon niet goed georganiseerd zijn..nu kan dat liggen aan dat het, het eerste jaar van de opleiding was...maar goed als je met 20 leerlingen start en er nu nog maar 8 over hebt....dat kan tog niet goed zijn? verder over dat linux we hebben zown 5uur per week les in linux en dan heb ik linux bij andere vakken niet mee gerekend dus we doen weldegelijk veel in linux op sommige dagen misschien wel meer dan in windows...momenteel zit ik in het 2e leerjaar en heb ik nu stage dit is een basis ict stage dus heeft nog niks met recherche te maken...dit is om de kennis over netwerken en het gebruik ervan te verbreden..we hebben ook vaak docenten gehad die neit wisten waar ze het over hadden...ook een aantal die behoorlijk appart les geven..

[Anoniem: 48615]

Hier hetzelfde verhaal, ik volg opleiding PDR bij ROC ASA in Amsterdam. ook hier een hoop dingen niet goed voor elkaar... Projecten die niet worden afgerond omdat lesmateriaal niet beschikbaar is of docenten geen idee hebben waar ze het over hebben.

Ook het aantal uitvallers is erg hoog, we zijn met een man of 16 begonnen vorig jaar en nu nog maar met 4 man over. We lopen nu ook de algemene stage om ervaring op te doen, ik heb zelf gelukkig een plek waar ik al wel aan beveiliging en onderzoeken werk dus dat is wel leuk.

Maar het is echt te hopen dat het kennisniveau van docenten flink omhoog gaat de komende tijd, want eerste jaar was een drama. Als er morgen in A'dam een HBO opleiding komt in deze richting ben ik vertrokken.

[wishmaster84]

Zelf ben ik student geweest aan de hszuyd in de richting NID. Ik ben het eens met de opmerking van aapenootjes je krijgt bijna geen linux, een groot gemis merk ik nu in de praktijk. Maar als ze daar mee bezig zijn zal dat vroeg of laat ook wel een keer aanbod komen. Laat ik maar niets zeggen over de mooie woorden van dhr. Aerts want je krijgt toch nooit gelijk als je hem tegenspreekt

Maar genoeg kritiek, het lijkt me wel een mooie opleiding. Het NID traject is me in ieder geval goed bevallen en er is keus genoeg in de markt voor een baan. Al met al scoort deze opleiding een ruime voldoende. Vooral Cisco staat hoog aangeschreven in het bedrijfsleven, alleen jammer dat er dus niet meteen een echte certificering aan gekoppeld is, hetzelfde geldt natuurlijk voor het MCSE traject. Jammer dat ik nu de certificeringen achteraf moet gaan halen. Maar ja, wat wil je ook als je bijna 1600 eurie college geld moet betalen, daar kan geen certificering meer vanaf, bedankt regering!

[Aapenootjes]

Dat van die certificaten snap ik ook allemaal wel, uiteraard is dat ook geen goedkoop geintje. Echter vond ik het wel belangrijk om hier neer te zetten zodat dat bekend is bij de lezers.

[jotheman]

Ik studeer dus ook NID en heb veel meegekregen over FR. Maar over de zaak "Cisco": Je krijgt geen certificaten omdat het een kostbare aangelegenheid is. Wat je wèl krijgt is exact de stof die getoets wordt voor Cisco-certificeringen. Dit staat dus gelijk aan een certificering alleen idd zonder het kostbare certificaat, maar het gaat om de kennis, toch?!
Een certificaat kun je zelf halen als je wilt als je erin wilt investeren. Maar wat ik vaker zie bij vrienden die al afgestudeerd zijn en aan het werk gaan. Bedrijven nemen dat "for granted" en als 't specifieke kennis is die je nodig hebt om bij hun goed je werk te kunnen doen kun je de certificaten officieel op hun kosten alsnog gaan halen (van het begin af aan). Ik heb dit al vaak gezien dus de certificaten zullen geen struikelblok zijn.

En over de specifieke richting MS/Cisco, daar ben ik het mee eens, er wordt weinig aan andere OS's en merken gedaan qua opleiding. Maar als ik nu zie hoe vol het curriculum zit dan is het niet echt mogelijk dat er nog *bij* te doen. Ze zouden dan ergens anders of een ander type vakken moeten schrappen. En dat is zonde, want de inhoudelijke kennis die je opdoet is wel belangrijk en goed (imo).