Inleiding
Met de recent gehouden Live Earth-concerten staan energiezuinige producten volop in de schijnwerpers. Vandaag vergelijken we de Athlon X2 BE-2350 en de Pentium E2160, twee zuinige processors die voor minder dan 100 euro over de toonbank gaan. In deze review zullen we niet alleen naar de prestaties, maar ook naar het energieverbruik en het bijbehorende platform kijken.
Athlon X2 BE-2350
De Athlon X2 BE-2350 is recentelijk geïntroduceerd door AMD en heeft een tdp van 45 watt, wat voor een desktopprocessor bijzonder weinig is. De rekenmachine wordt gebakken met een 65nm-procedé, loopt op 2,1GHz en heeft 512KB-cachegeheugen per core. Dankzij de relatief lage kloksnelheid en het 65nm-procedé gebruikt de processor weinig energie. Voor de rest herbergt de cpu geen spannende features. Het stuk zand past in een Socket AM2-voetje en ondersteunt ddr2-geheugen met een maximale kloksnelheid van 400MHz.
Wat opvalt is dat AMD gekozen heeft voor een nieuwe nummering om onderscheid te maken tussen verschillende processormodellen. De nieuwe nummering herbergt meer informatie dan het oude systeem en moet het consumenten in de toekomst gemakkelijker maken om de juiste cpu te vinden. De eerste twee letters geven de prestatie- en energieklasse van de processor aan. De hier gebruikte B geeft aan dat het een middenmoter zal zijn qua prestaties, terwijl de G gebruikt zal worden voor de high-end-modellen en de L voor de budgetmodellen. De tweede letter geeft ruwweg het energieverbruik aan. De E-klasse heeft een tdp van minder dan 65 watt, de S-klasse heeft een tdp van 65 watt en de P-klasse heeft een tdp van meer dan 65 watt. De nummers geven vervolgens aan uit welke processorserie de cpu komt en wat de relatieve prestaties zijn. Het eerste nummer geeft, in dit geval, aan dat de processor een Athlon X2 is en ’350’ is een indicatie van de prestaties.
Het AMD-kamp
MSI K9AGM2-FIH
Om een zinnige vergelijking te maken van het energieverbruik en de prestaties van de processor moeten we ook het gebruikte moederbord meenemen. Zonder moederbord is de processor immers niet veel meer dan een ingewikkeld stukje zand. We hebben ervoor gekozen om de Athlon X2 BE-2350 samen te testen met het MSI K9AGM2-FIH-moederbord. Deze plank heeft een micro-atx-formaat en is gebaseerd op de AMD 690G-chipset. Deze biedt geïntegreerde graphics met een hdmi-uitgang waarover video en audio gestuurd kan worden, en is daardoor potentieel geschikt voor een htpc-systeem. Zeker wanneer het gekoppeld wordt met een energiezuinige cpu zoals de hier geteste Athlon.

Het K9AGM2-FIH-moederbord is een compacte plank met een complete featureset. Het moederbord is uitgerust met één pci express x16-slot, één pci express x1-slot en twee ouderwetse pci-sloten. Hiermee is genoeg ruimte voor uitbreidingen in de toekomst en is er de mogelijkheid om gebruik te maken van een losse videokaart. Helaas zijn er maar twee dimm-sloten aanwezig waardoor geheugenuitbreidingen in de toekomst lastig zijn. Wel zijn er voldoende pata- en sata-aansluitingen aanwezig. Er zijn vier sata-aansluitingen en één pata-aansluiting. Zeker in een kleine behuizing, waar dit micro-atx-moederbord vaak gehuisvest zal worden, is dit genoeg. De sata-aansluitingen kunnen gebruikt wordt in een raid 0, 1 of 0+1 opstelling dankzij de AMD SB600-southbridge.

Aan de achterkant van de plank vinden we alle broodnodige aansluitingen. Aanwezig zijn zes analoge audio-aansluitingen, een gigabit netwerkaansluiting, firewire en vier usb 2.0-aansluitingen. Verder vinden we een analoge video-uitgang, een digitale hdmi-videouitgang en enkele legacy-aansluitingen. Hiermee heeft het moederbord een bijzonder complete featureset, zonder te overdrijven. Als laatste moet aangestipt worden dat de MSI K9AGM2-FIH volledig passief gekoeld wordt: erg prettig en zeker als het gebruikt moet worden in een htpc-systeem.
Het Intel-kamp
Pentium E2160
Tegenover de Athlon X2 BE-2350 hebben we de Pentium E2160 gezet. De Pentium E2160 is één van de goedkoopste Core 2 Duo-processors die Intel in het assortiment heeft en gaat op moment van schrijven voor ruim 80 euro over de toonbank. Hiermee is de processor iets goedkoper dan de Athlon X2 BE-2350 die op moment van schrijven voor 90 euro aangeschaft kan worden. De Pentium E2160 doet zijn werk op 1,8GHz en verschilt op enkele punten met zijn duurdere Core 2 Duo-broertjes. Hoewel de processor onder de Pentium-merknaam door het leven gaat is het een echte Core 2 Duo-processor gebaseerd op de Allendale-core die ook gebruikt wordt voor de E4xxx-serie. Het verschil is dat de processor slechts 1MB L2-cachegeheugen heeft in plaats van 2MB. De E4xxx-serie verschilt op zijn beurt weer van de E6xxx-serie door te werken met een 800MHz fsb in plaats van een 1066MHz fsb. Aangezien de E2xxx-serie afgeleid is van de E4xxx-serie heeft ook de E2160 een 800MHz fsb. Om te laten zien hoe deze cpu presteert ten opzichte van de duurdere Core 2 Duo-processors hebben we ook de populaire Core 2 Duo E6600 meegenomen in de vergelijking.
MSI G33M FI
We hebben ervoor gekozen om ook de Core 2 Duo-processors te laten vergezellen door een MSI-moederbord. Het G33M FI-moederbord is gebaseerd op de G33-chipset en biedt in grote lijnen dezelfde mogelijkheden als het K9AGM2-FIH-moederbord voor het AMD-platform. De MSI G33M FI-plank voldoet aan de micro-atx-standaard en is uitgerust met geïntegreerde graphics. Een hdmi-aansluiting ontbreekt, maar daar staan wel enkele andere features tegenover.

Ook het G33M FI-moederbord biedt één pci express x16-slot, één pci express x1-slot en twee ouderwetste pci-sloten. Positief is de aanwezigheid van vier dimm-sloten waardoor geheugenuitbreidingen in de toekomst geen probleem zullen zijn. Daar staat tegenover dat de G33M FI minder interne sata-aansluitingen heeft. Aanwezig zijn twee sata-aansluitingen die verzorgd worden door de ICH9-southbridge en één aansluiting die verzorgd wordt door de Marvell 88SE6111. Deze chip verzorgt tevens twee externe sata-aansluitingen. Als je meer interne sata-aansluitingen wilt of raid-functionaliteit wilt gebruiken heeft MSI ook een variant van het G33M-moederbord in het assortiment zitten die gebaseerd is op de ICH9R-southbridge.

De achterkant van het moederbord ziet er anders uit dan bij de K9AGM2-FIH-moederbord. Er is zoals al gezegd geen hdmi-aansluiting, maar daarvoor in de plaats vinden we wel twee externe sata-aansluitingen en twee extra externe usb 2.0-aansluitingen. Voor de rest biedt het moederbord dezelfde I/O-mogelijkheden wat onder andere zes analoge audio-uitgangen en gigabit ethernet betekent. Ook het MSI G33M FI-moederbord is volledig passief gekoeld.
Benchmarks (1)
Testopstelling
Om de processors te testen hebben we gebruik gemaakt van het onderstaande testsysteem. Het gebruikte besturingssysteem was Windows XP met SP2. Als extra vergelijkingsmateriaal hebben we de Core 2 Duo E6600-processor meegenomen in combinatie met een losse GeForce 7900 GS-videokaart. Deze combinatie laat zien hoeveel energie een ‘meer standaard’ configuratie gebruikt en welke prestaties deze neerzet. Ook maakt de losse videokaart het mogelijk om de prestaties van de geintegreerde graphics in perspectief te plaatsen.
Specificaties testsysteem |
Processor | AMD Athlon X2 BE-2350, 2,1GHz |
| Intel Pentium E2160, 1,8GHz |
| Intel Core 2 Duo E6600, 2,4GHz |
Geheugen | 2x 1GB Kingston DDR2 PC2-6400 |
Moederbord | MSI MSI K9AGM2-FIH |
| MSI G33M FI |
Videokaart | EVGA GeForce 7900 GS, 256MB |
Harde schijf (primair) | Western Digital Raptor, 74GB |
Harde schijf (opslag) | Seagate Barracuda 7200.10, 320GB |
Voeding | OCZ OCZ700GXSSLI, 700W |
Dvd-drive | Lite-On 16x48x IDE |
Energieconsumptie
Als eerste hebben we gekeken naar de energieconsumptie van de verschillende configuraties. We hebben de energieconsumptie van het complete systeem gemeten met behulp van de Voltcraft Energy Check 3000. Deze meet het energieverbruik van het systeem bij het stopcontact en neemt dus ook het aanzienlijke verbruik van de computervoeding mee. Een energiezuinige voeding met een efficiëntie van meer dan 80 procent zou dus betere resultaten kunnen opleveren, maar invloed op de relatieve verschillen heeft de voeding niet. We hebben de test in twee verschillende toestanden uitgevoerd. Als eerste hebben we de energieconsumptie gemeten terwijl de computer alleen de Windows-desktop weergaf. Vervolgens hebben we de energieconsumptie gemeten terwijl de computer druk bezig was met het draaien van de Cinebench 9.5-benchmark. Deze benchmark belast voornamelijk de processor waardoor deze het meeste gewicht heeft in het uiteindelijke verbruik. Een snelle check leerde ons dat het plaatje nauwelijks veranderd wanneer we het systeem belasten met een 3d-applicatie, behalve wanneer er een externe videokaart wordt gebruikt. Om tot betrouwbare resultaten te komen hebben we voor elke meting tien samples genomen en daar het gemiddelde van berekend.
Energieconsumptie, idle (watt) |
---|
Athlon X2 BE-2350 / 690G |   56,1 |
Pentium E2160 / G33 |   61,3 |
Core 2 Duo E6600 / GeForce 7900 |   89,7 |
Energieconsumptie, load (watt) |
---|
Pentium E2160 / G33 |   85,1 |
Athlon X2 BE-2350 / 690G |   85,9 |
Core 2 Duo E6600 / GeForce 7900 |   128,7 |
Zoals bovenstaande grafieken laten zien verbruiken de Athlon X2 BE-2350 en de Pentium E2160 verrassend genoeg bijna evenveel energie, zowel belast als onbelast. Onbelast verbruikt het AMD BE-2350-systeem 8,5 procent minder energie wat waarschijnlijk te danken is aan cool ’n quiet. Onbelast wordt de processor namelijk teruggeschakeld van 2,1GHz tot 1,0GHz terwijl de Pentium E2160 ‘slechts’ van 1,8GHz naar 1,2GHz teruggeklokt wordt. Groot is het absolute verschil met 5 watt niet. Belast is er geen significant verschil, het blijft onder de 1 watt. Helaas kunnen we niet vaststellen welk percentage van het energieverbruik door de processor wordt veroorzaakt en welk percentage door de overige componenten. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat de Athlon-processor zuiniger is, maar het moederbord meer energie verbruikt of omgekeerd.
Het verschil met de Core 2 Duo E6600 met losse videokaart is een stuk groter. Dit systeem gebruikt in ruststand 60 procent meer energie dan de Athlon X2 BE-2350 en belast neemt het absolute verschil verder toe, hoewel het relatieve verschil zakt tot 50 procent. Een korte rekensom leert ons – onder de aanname dat de pc acht uur per dag aan staat en voornamelijk onbelast is – dat het Core 2 Duo E6600-systeem per jaar ongeveer 100KWh extra verbruikt. Een aardig verschil dat ook op de energierekening terug te vinden zal zijn.
Benchmarks (2)
SiSoft Sandra integer geheugenbandbreedte (MB/s) |
---|
Core 2 Duo E6600 / GeForce 7900 |   5380 |
Athlon X2 BE-2350 / 690G |   4572 |
Pentium E2160 / G33 |   4329 |
SiSoft Sandra floatingpoint geheugenbandbreedte (MB/s) |
---|
Core 2 Duo E6600 / GeForce 7900 |   5376 |
Athlon X2 BE-2350 / 690G |   4593 |
Pentium E2160 / G33 |   4338 |
De eerste benchmark die we gedraaid hebben is de geheugenbenchmark van SiSoft Sandra. De resultaten laten zien dat er qua geheugenbandbreedte weinig verschil zit tussen de Athlon X2 BE-2350 en de Core 2 Duo E2160. De Athlon-processors biedt circa 5 procent meer bandbreedte. Hierbij moet opgemerkt worden dat het MSI K9AGM2-FIH-moederbord zich niet zo netjes houdt aan de spd-waardes van het geheugenreepje. Ons reepje specificeert timings van 5-5-5-18-23 bij een kloksnelheid van 400MHz, maar de K9AGM2-FIH-plank kiest voor 5-6-5-18-24. Veel zal het echter niet uitmaken voor de prestaties. Wat wel een flinke invloed heeft is de snelheid van de fsb. De E6600 met een 1066MHz fsb doet het aanzienlijk beter dan de E2160 met 800MHz fsb.
ScienceMark 2.0 - MolDyn (seconden) |
---|
Core 2 Duo E6600 / GeForce 7900 |   65,25 |
Athlon X2 BE-2350 / 690G |   70,61 |
Pentium E2160 / G33 |   85,60 |
ScienceMark 2.0 - Primordia (seconden) |
---|
Core 2 Duo E6600 / GeForce 7900 |   269,29 |
Athlon X2 BE-2350 / 690G |   328,05 |
Pentium E2160 / G33 |   365,05 |
ScienceMark 2.0 - AES (seconden) |
---|
Core 2 Duo E6600 / GeForce 7900 |   12,05 |
Athlon X2 BE-2350 / 690G |   13,05 |
Pentium E2160 / G33 |   16,02 |
ScienceMark 2.0 bevat verschillende tests om de prestaties van het systeem te meten door middel van wetenschappelijke simulaties. Uit deze rekenintensieve test komt de Athlon BE-2350 goed naar voren. In de MolDyn-benchmark is de processor 21 procent sneller, in de Primordia-benchmark is het verschil 11 procent in de AES-encryptietest is het verschil 23 procent. De Core 2 Duo E6600 heeft geen probleem de Athlon-cpu bij te houden en presteert tussen de 8 en 22 procent sneller dan de Athlon BE-2350.
PCMark05 | athlon X2 BE-2350 | Pentium E2160 | Core 2 Duo E6600 |
File compression (MB/s) | 7,49 | 6,24 | 7,37 |
File decompression (MB/s) | 120,36 | 108,26 | 159,27 |
File encryption (MB/s) | 41,70 | 37,53 | 46,20 |
File decryption (MB/s) | 34,83 | 42,81 | 64,29 |
Image decompression (MP/s) | 22,76 | 19,50 | 22,61 |
Audio compression (KB/s) | 2252,46 | 2314,96 | 2837,69 |
WMV playback (fps) | 32,01 | 42,94 | 46,23 |
PCMark05 bevat verschillende tests die afgeleid zijn van echte applicaties. Het programma bevat tests voor het comprimeren, uitpakken, coderen en decoderen van bestanden. Verder wordt getest hoe snel plaatjes uitgelezen kunnen worden, hoe snel een .wav-bestand naar mp3 omgezet kan worden en hoe snel wmv-bestanden afgespeeld kunnen worden. De benchmark laat zien dat de Athlon- en Core 2 Duo-architecturen elk hun sterke en zwakke punten hebben. De Athlon is het snelst met het comprimeren, het uitpakken en het coderen van bestanden. Daarnaast scoort de processor het beste in de ‘image decompression’-subtest. De Core 2 Duo doet het beter bij het decoderen van bestanden, het comprimeren van audio en het afspelen van wmv-bestanden. In de echte multimediatests scoort de Core 2 Duo dus het beste terwijl de Athlon in de overige disciplines met de winst aan de haal gaat.
Benchmarks (3)
Conclusie
Om als eerste antwoord te geven op de vraag die in de titel wordt gesteld: de Athlon X2 BE-2350 is zonder twijfel een goedkope en energiezuinige processor. Hetzelfde geldt echter ook voor de Pentium E2160 en het is niet in één oogopslag duidelijk welke processor het beste is. Qua energieverbruik ontlopen de processors elkaar dermate weinig dat andere facetten zoals de prestaties, de prijs en de bijbehorende moederborden de doorslag moeten geven.
Gemiddeld gezien lijkt de Athlon BE-2350 iets sneller te zijn dan de Pentium E2160, maar in multimedia-applicaties is laatstgenoemde sneller. Waar wel een redelijk verschil tussen zit zijn de prijzen van de bijbehorende moederborden. Het hier geteste MSI G33M FI-moederbord kost maar liefst 99 euro terwijl het qua features redelijk gelijkwaardige MSI K9AGM2-FIH-moederbord voor iets meer dan 60 euro in de Tweakers.net Pricewatch staat genoteerd. Goedkopere Intel-moederborden zijn er uiteraard wel te vinden, maar dan veelal met een oudere chipset die niet alle recente Intel-processors ondersteunt. Hier staat tegenover dat de Pentium E2160 ongeveer een tientje goedkoper is dan de Athlon X2 BE-2350, maar uiteindelijk blijft de Intel-combinatie duurder dan de AMD-combinatie.
Een ander belangrijk verschil is de aanwezigheid van een hdmi-aansluiting bij de meeste moederboden die gebaseerd zijn op de AMD 690G-chipset. Dankzij die aansluiting kan het systeem gemakkelijk aangesloten worden op een modern lcd- of plasma-scherm waarmee het moederbord ideaal is voor een htpc. De tweede toepassing waarvoor beide moederborden en processors geschikt zijn, zijn kantoorwerkzaamheden en internetten. Waarschijnlijk kunnen bedrijven flink besparen op de energierekening door de huidige systemen te vervangen door de hier geteste hardware. Voor gamers en andere veeleisende computergebruikers zijn de processors en moederborden minder geschikt. De cpu’s presteren aanzienlijk minder dan de Core 2 Duo E6600 en de geïntegreerde graphics zijn alleen geschikt voor spelletjes op de allerlaagste instellingen. In het geval van de G33-chipset is zelfs dat eigenlijk al te hoog gegrepen, maar het is voldoende voor Vista. Als je een htpc of internetbak in elkaar wilt schroeven zijn de hier geteste cpu's en moederborden absoluut de moeite waard om te overwegen, maar vooral als het gaat om htpc-toepassingen heeft het AMD-platform een streepje voor.
Dankwoord: Met dank aan AMD voor het beschikbaarstellen van de Athlon X2 BE-2350 en MSI voor het leveren van de MSI K9AGM2-FIH- en G33M FI-moederborden.