Ontvangst bij high-end telefoons

Test: signaal en snelheid op 4g-netwerken

Signaalsterkte: een uitleg

Hoe goed de ontvangst is, hangt uiteraard af van het netwerk en de telefoon. Om te beginnen bij het netwerk: voor bereik zijn de laagste frequenties altijd de belangrijkste. Immers, de lage frequenties hebben langere golven. Ze kunnen daarmee beter doordringen in gebouwen en komen verder. De hogere frequenties zijn vooral belangrijk voor de capaciteit en snelheid.

Inmiddels gebruiken alle providers primair 4g als netwerk voor veel dekking. Op 4g is de technologie met de laagste frequenties te vinden. In Nederland gebruiken KPN, Vodafone en Tele2 de 800MHz-band, terwijl T-Mobile beschikt over ruimte in de 900MHz-band. Over een paar jaar komt de 700MHz-band vrij, die tot voor kort in gebruik was voor tv-toepassingen. In België is de situatie hetzelfde; ook daar is de 800MHz-band nu de band met de laagste frequenties en komt de 700MHz-band daarbij.

De frequentie is het belangrijkste voor de ontvangst, maar uiteraard is het zendvermogen van de antennes in de buurt ook belangrijk. Providers zijn gebonden aan maxima voor zendvermogen vanwege mogelijke gezondheidsrisico's. Daar zijn Europese normen voor, maar in België en vooral in Brussel zijn die normen nog strenger. Ook in de grensgebieden kan het bereik tegenvallen, omdat het zendvermogen daar minder hoog mag. Een hoog zendvermogen zou providers in andere landen op dezelfde frequenties kunnen storen.

Aan de ene kant zijn er de netwerken en aan de andere kant de telefoons, en op die laatste richten we ons in dit verhaal het meest. Daarbij zijn een paar dingen belangrijk: de gebruikte modem in de telefoon en het antennesysteem.

Telefoon	Galaxy S9	iPhone X	OnePlus 6	P20 Pro	Pixel 2
Soc	Exynos 9810	A11 Bionic	Snapdragon 845	Kirin 970	Snapdragon 835
Modem	Shannon?	Intel XMM7480	Qualcomm X20	Naam onb.	Qualcomm X16
Lte-cat (down/up)	18/13	12	16/13	18/13	16/13
Max down	1,2Gbit/s	600Mbit/s	1,2Gbit/s	1,2Gbit/s	1Gbit/s
Max up	200Mbit/s	150Mbit/s	150Mbit/s	150Mbit/s	150Mbit/s
Modulatie (down/up)	256/256qam	256/64qam	256/64qam	256/64qam	256/64qam
Carrier aggregation down	6x 20MHz	4x 20MHz	4x 20MHz	5x 20MHz	4x 20MHz
Carrier aggregation up	2x 20MHz	2x 20MHz	2x 20MHz	2x 20MHz	2x 20MHz
MiMo	4x4	2x2	4x4	4x4	4x4

De Galaxy S9 heeft de meest geavanceerde modem van de telefoons in deze test, en trouwens van de hele smartphonemarkt tot nu toe. Het verschil met andere modems zit hem in de ondersteuning van modulatietechniek 256qam bij uploads, waardoor een hogere uploadsnelheid van maximaal 200Mbit/s mogelijk wordt. Bovendien ondersteunt hij een frequentie extra bij carrier aggregation en komt hij uit op 6x20MHz.

De iPhone X is duidelijk de minste van deze vijf. De Intel-modem ondersteunt vier frequenties voor carrier aggregation en dat lijkt op papier genoeg, maar hij ontbeert ook 4x4 MiMo, waarbij de telefoon en de zendmast beide vier antennes gebruiken voor communicatie. MiMo is de techniek die ook bij wifi wordt toegepast en veronderstelt dat zowel de zendmast als de telefoon meer dan één antenne heeft voor communicatie, om zo hogere snelheden mogelijk te maken. Opvallend: de X20-modem in de OnePlus 6 ondersteunt lte cat 18 tot 1,2Gbit/s, maar OnePlus doet dat niet; die komt tot 1GBit/s en lte cat 16-ondersteuning. Dat is ongebruikelijk, want meestal ondersteunt de telefoon alle protocollen en standaarden die de modem aankan.

Nu we het toch over antennes hebben: laten we eens kijken naar de set-up van antennes in deze telefoons. Nu kunnen we ze allemaal uit elkaar peuteren en kijken waar de antennes zitten, maar dan blijft het gokken. Daarom hebben we ons gewend tot een instantie die doorgaans informatie daarover publiceert: de Amerikaanse keuringsinstantie FCC.

De FCC vereist een schematische weergave van de antennelocaties. Nu test de FCC niet zelf, maar fabrikanten kiezen eigen testlaboratoria uit, dus die plaatjes zien er niet hetzelfde uit. Bovendien ontbreekt de Pixel 2; HTC heeft het benodigde document kennelijk niet ingeleverd en iedereen heeft daaroverheen gekeken.

De S9 heeft zes antennes voor 4g, al werken die niet allemaal op alle banden. Er zitten er drie aan de onderkant en drie aan de bovenkant. De iPhone X heeft er, uiteraard, maar twee: een aan de bovenkant en een aan de onderkant. Hij ondersteunt immers ook maar 2x2 MiMo, dus dat is logisch.

De OnePlus 6 heeft drie antennes, waarvan de derde een minimale reeks 4g-banden ondersteunt. Het is ons niet duidelijk hoe de telefoon de belofte 4x4 MiMo te ondersteunen kan waarmaken zonder een vierde antenne.

De P20 Pro heeft net als de S9 vijf antennes en het laboratorium heeft er zelfs een paar specifiek als antennes voor MiMo gelabeld. Ze zitten onderin en bovenin. De Pixel 2 heeft vier antennes, twee bovenaan en twee onderaan.

Al deze telefoons lijken de metalen zijkanten in te zetten als antenne, een techniek die door Apple populair is gemaakt met de iPhone 4. Daarbij is het wel oppassen geblazen met de plaatsing ervan. Om de antennes uit elkaar te houden, moet je ze onderscheiden met kunststof 'antennelijnen'. Dat is een van de redenen om de antennes niet in het midden te plaatsen, want de kunststof lijn verzwakt de telefoon. HTC heeft met de Pixel 2 wel een antennelijn redelijk in het midden van de zijkant en dat toestel kun je dus makkelijker breken dan andere telefoons, bijvoorbeeld als je erop gaat zitten.

• Volgende pagina 3. De testmethode