Intel Sonoma: grote update voor Centrino

Overstap naar desktops

Centrino zal in de - niet eens zo heel verre - toekomst een enorme invloed gaan krijgen op desktops, zowel op marketinggebied als qua techniek. Wie het nieuws over processors een klein beetje gevolgd heeft weet dat de Pentium 4-architectuur geen hele lange toekomst meer heeft. Op dit moment ligt het TDP van de snelste versies van de processor op 115 Watt, en dat gaat volgens geruchten nog omhoog naar 130 Watt. De geannuleerde Tejas-core zou naar verluidt zelfs 150 Watt hebben verstookt als hij daadwerkelijk zou zijn uitgebracht.

Op een gegeven moment moest Intel dus gewoon toegeven dat het op een doodlopend pad terecht was gekomen qua kloksnelheid, en dat er dus gezocht moest worden naar andere redenen om consumenten en bedrijven hun computers te laten upgraden. Ook op desktopgebied wordt de focus dus verlegd van pure snelheid naar features en concepten zoals Digital Home. Een andere - hoewel zeker gerelateerde - trend is de stap van één naar meerdere cores op een processor. Vanwege de warmte kan een chip met twee cores echter nooit even hoog geklokt worden als dezelfde met slechts één core, wat als gevolg heeft dat zo'n product in de meeste huidige benchmarks het onderspit zal delven. Om directe vergelijkingen te voorkomen, de aandacht verder af te leiden van kloksnelheid én meer winst te maken zal er later dit jaar waarschijnlijk een desktopequivalent van Centrino komen.

Dit is slimme marketing, maar eigenlijk slechts een manier om de schade te beperken. Het 'echte' (technische) effect van de nieuwe koers die het bedrijf is ingeslagen zal pas over een paar jaar te merken zijn. Op een analistenmeeting eind december verklaarde Intel dat het stroomverbruik van desktopchips in de toekomst teruggebracht zal worden naar 60 Watt. Hoewel er officieel nog niets is bevestigd, wijst alles er op dat het bedrijf er naartoe werkt om desktops en notebooks te gaan baseren op dezelfde technologie. De basis zal naar alle waarschijnlijkheid een toekomstige iteratie van Centrino zijn, waarschijnlijk de Santa Rosa-generatie. Van de Merom-core worden volgens de geruchten namelijk ook versies voor desktops (Conroe) en servers (Whitefield) ontwikkeld.

Desktopmoederborden voor de Pentium M van AOpen en DFI

De vraag waarom er überhaupt nog een speciale versie ontwikkeld moet worden is een goede. Verschillende reviews hebben immers al aangetoond dat zelfs de huidige Pentium M met zijn beperkte chipset een interessante optie voor desktops is, en zoals hierboven te zien is zijn er al verschillende fabrikanten die moederborden voor dat doel hebben uitgebracht. Van Intel zelf hoeven dit soort dingen geen ondersteuning te verwachten, maar het bedrijf houdt het ook niet tegen. Het is te verwachten dat het vandaag geïntroduceerde Sonoma-platform de wil van mensen om met de Pentium M te experimenten als desktop alleen maar zal aanwakkeren. Alviso biedt namelijk bijna exact dezelfde features als een Grantsdale-systeem, maar dan compacter en met een veel lager stroomverbruik.

Het ombouwen van een mobiele chip naar een desktopchip is helaas alleen niet zo simpel als het verhogen van het TDP. Als een Pentium M niet finaal zou doorbranden als iemand er botweg drie keer zoveel vermogen in zou pompen, dan zou hij er nog steeds niet sneller van worden. Dit omdat de hele architectuur is gebouwd voor lage voltages en kloksnelheden. Wie probeert om een mobiele chip over te klokken zal gewoon veel eerder tegen de beperkingen van de architectuur aanlopen dan tegen echte warmte- of stroomproblemen. De Dothan haalt bijvoorbeeld makkelijk 2,5GHz bij temperaturen rond de 35 graden Celcius, maar zet daarna ook geen stap hoger meer zonder ontstabiel te worden. Hoewel er altijd uitschieters zijn, lijkt dit ongeveer de grens te zijn die Intel in de architectuur heeft ingebouwd om stroom te besparen.

Een desktopversie van de Pentium M zou meer signaalbuffers aan boord kunnen krijgen, en hier en daar voorzien kunnen worden van andere soorten transistors of aggressievere circuits. Dit zou allemaal ten koste gaan van zuinigheid, maar wel hogere kloksnelheden mogelijk maken. Stroombesparende features die op bussen en in caches zitten kunnen bovendien worden weggelaten om de latencies te verbeteren. Op deze manier kan men dus wel degelijk twee verschillende versies van dezelfde core bouwen, waarvan één geoptimaliseerd is voor zuinigheid en de ander voor snelheid en prestaties. De toekomst zal echter moeten leren in hoeverre Conroe verschilt van Merom, want een technisch simpeler scenario is een mobiele versie met twee cores en een server/desktopversie met vier.

De moraal van het verhaal is dat Sonoma een mooie upgrade is voor Centrino. Hoewel de extra prestaties en vele extra features waarschijnlijk wel ten koste gaan van een stukje zuinigheid, voorspellen Intel en partners (zoals ATi en Samsung) nu al dat Sonoma een groot succes wordt. In het derde kwartaal zou tenminste 50% (maar we hebben ook al 60 tot 70% gehoord) van de nieuwe notebooks gebaseerd moeten zijn op het nieuwe platform. Hoewel AMD heeft besloten om te gaan concurreren op het gebied van zuinige processors, zegt het geen alternatief te zullen bieden voor het complete pakket dat Centrino vormt, en het is dus moeilijk voor te stellen dat de Turion op korte termijn een serieuze bedreiging gaat vormen voor de Pentium M. De Alviso-chipset legt het niveau voor de notebook qua bruikbaarheid en compleetheid namelijk bijna even hoog als dat voor desktops. Intels mobiele platform is zijn toekomst, en het doet erg zijn best om die veilig te stellen.

Reacties (40)

het lijkt me dat de auteur van de review wel erg eenzijdig naar het Intel promo verhaal heeft geluisterd. Ik ben het met hem eens dat het Centrino concept een gelikte marketing success story is, maar ik zou juist graag een vergelijking ziet met alternatieven. Bij een laptop is power consumption het belangrijkst en daar lijkt AMD toch een behoorlijke voorsprong te hebben, zelfs met marketing sausje

In lijn met Dries en Neutron lijkt met de meerwaarde van SATA, DDR2 en PCI Express ook erg beperkt voor laptops.

just my €0.02

het lijkt me dat de auteur van de review wel erg eenzijdig naar het Intel promo verhaal heeft geluisterd. Ik ben het met hem eens dat het Centrino concept een gelikte marketing success story is, maar ik zou juist graag een vergelijking ziet met alternatieven. Bij een laptop is power consumption het belangrijkst en daar lijkt AMD toch een behoorlijke voorsprong te hebben, zelfs met marketing sausje.

Simpelweg niet waar. De Pentium 4 mag ten opzichte van de Athlon 64 dan wel een groot nadeel hebben op het gebied van stroomverbruik, maar de Pentium M is van de grond af ontworpen om zuinig te zijn. AMD heeft daar geen echt antwoord op, want ze bedienen met één core (K8) alles van mobiel tot high-end servers. Dat is enerzijds een grote kracht, maar anderszijds een zwakte, omdat er niet te veel geoptimaliseerd kan worden voor één specifieke toepassing.

AMD's zuinigste (maar toch enigzins snelle) chip op dit moment is de Low Power Mobile Athlon 64. Deze draait op 2,0GHz met 512KB L2-cache voor een TDP van 35 Watt. Intel levert voor 27 Watt een 2,13GHz Dothan met 2MB, en voor 21 Watt nog een 2,10GHz. Snellere "mobiele" chips van AMD zitten op een TDP van 62 Watt, en zijn dus eigenlijk alleen geschikt als desktop replacements. De Turion (90nm) gaat dat waarschijnlijk wel verbeteren (wordt volgens geruchten 1,8GHz@25W), maar dat is niet genoeg om Dothan achter zich te laten, en het biedt dus ook niet het complete platform eromheen. Voor een tweaker boeit dat misschien niet zo heel veel, maar in de markt speelt dat wel degelijk een grote rol.

Hoewel het klopt dat ik (vooral vanwege tijdgebrek - harde deadline) niet erg goed naar de concurrentie heb gekeken, is het zeker niet waar dat AMD op dit gebied een behoorlijke voorsprong heeft, integendeel zelfs. Het is niet voor niets dat Intel een marktaandeel van 90+% heeft op dit gebied, daar zijn behalve sterke marketing ook goede technische redenen voor .

hoi Wouter,

Je hebt helemaal gelijk, ik was iets te kort door de bocht gegaan . Voor mobile processors heeft Intel inderdaad (nog) een voorsprong op AMD voor wat betreft vermogensdissipatie. Ook met de meer optimistische TDP definitie die Intel gebruikt zal AMD hier waarschijnlijk nog wat achterlopen.

Ik blijf alleen erg sceptisch over de Intel marketing blabla over de toegevoegde waarde van de nieuwe Sonoma functionaliteit. Waar het uiteindelijk om gaat, is hoe de AMD en de Intel chipsets zich in de eindproducten gaan gedragen. Ik vind het het nog steeds een heel goede review en ik kijk uit naar het vervolg...

Je kan toch moeilijk achterblijven? Ondertussen hebben laptopjes ook al UDMA5, als jij liever bijvoorbeeld bij PIO bleef is dat je goed recht, maar dat wil de gemiddelde consument niet

Heuhm? AMD voorsprong op notebookmarkt? Er wordt toch duidelijk gezegd dat 90% van het marktaandeel tot Intel behoort. En ik weet niet wat je met de voorsprong qua power consumption van AMD bedoeld?

Cijfers willlen we zien!

En ik weet niet wat je met de voorsprong qua power consumption van AMD bedoeld?

lijkt me duidelijk: AMD heeft een veel hogere power consumption

In het kader van meer=beter loopt Intel hopeloos achter

Het is dus niet voor niets dat het bedrijf zijn recent bekendgemaakte recordcijfers voor een groot deel toeschrijft aan de populariteit van Centrino. En dat allemaal terwijl het eigenlijk niet eens een product is. Centrino is feitelijk niets meer of minder dan een logo. De truc is alleen dat Intel honderden miljoenen dollars uitgeeft om mensen ervan te overtuigen dat het iets goeds is.

Ik vind dit toch straffe taal. Als je Centrino (bundeling van processor, chipset en WiFi-technologie) geen product noemt, dan is een PC (bundeling van moederbord, proc, graka, HD...) toch ook geen product? Is HP dan ook niets meer dan een logo?

Inderdaad, Intel richt zich op de eindgebruiker met hun marketing, zeer slim, maar dat hebben ze toch altijd al gedaan? Iedereen kent toch die "Intel Inside"-sticker? Nieuw is inderdaad dat er nu meer naar een platform (combi van chipset, proc en wifi) wordt gekeken.

Goed artikel!

Ik vind dit toch straffe taal. Als je Centrino (bundeling van processor, chipset en WiFi-technologie) geen product noemt, dan is een PC (bundeling van moederbord, proc, graka, HD...) toch ook geen product? Is HP dan ook niets meer dan een logo?

HP is een bedrijf, en een pc is een concreet product. Er is echter niets waarvan je kunt zeggen van: kijk, dit is nou (een) Centrino. Je kunt hoogstens een implementatie ervan aanwijzen of de onderdelen ervan benoemen. Maar ik geef toe dat het verschil tussen een concept en een product niet zo keihard is. Ik wilde alleen wel duidelijk maken dat Centrino veel algemener is dan andere merknamen van Intel, zoals Pentium.

Ahum.. kuch kuch Prestaties?..kuch, ik ben eigenlijk erg benieuwd hoe zo'n systeempje dan presteerd tov Carmel/Carmel+ (die ik overigens niet op het kaartje heb kunnen opsporen ).
Maar we zullen dus pas later benchmarks hier van te zien krijgen?

Ik kan nog niet helemaal warm lopen voor het nieuwe centrino platform. Kan iemand mss uitleggen wat op dit moment het voordeel is van:
- Sata (in het begin denk ik duur, wel interessant als er command queing aan toegevoegd wordt)
- DDR2 (hogere latencies)
- HD audio (op een laptop , heb je hier geen dikke speakers + sub voor nodig?)

Wel lijkt me het bij Sonoma notebooks een stuk makkelijker om de GPU te vervangen (hoewel, mits het v/d zelfde fabrikant is )

Net zoals jou kan Centrino ook niet zo warmlopen. Ze zijn ook niet zo warm omdat ze weinig stroom gebruiken t.o.v. prestatie wat ook meteen het grootste voordeel is en dat is en zal voorlopig het grooste voordeel blijven. De sleutel-succes factor hebben ze gevonden en daar bouwen ze gewoon op door.

SATA is een ontwikkeling waar ook de notebook fabriekanten niet onderuit komen. IDE schijven zullen in kleinere getalen op de markt komen en dus ook duurder worden bovendien is de bandbreedte van SATA sneller en de pluggen kleiner(ja ook in een notebook).

DDR2 is in ontwikkeling en zal ongetwijveld in de toekomst de toon aangeven.

Ik heb momenteel integrated audio op me laptop van soundmax is dat kraakt echt heel irritant soms. Dus HD audio in combinatie met tv-out is toch logisch? Denk aan optical out voor DD en DTS?

Bovendien heeft iedereen weer een reden om een nieuwe laptop aan te schaffen. Je kan niet stil blijven staan met de BANIAS en Centrino.

Ze moeten toch innovatief blijven!

Als fabrikant moet je vooruit kijken in de toekomst. Dat betekent dat je nu features moet bieden die pas later nuttig worden. SATA is op alle gebieden beter dan PATA (kleiner, schaalbaarder, hogere prestaties) en zal op termijn goedkoper worden dan PATA. HD audio kent geen nadelen ten opzichte van brakke audio (of het moet de prijs van de chipset zijn die een eurodubbeltje hoger uitvalt). Het voordeel van PCI Express mag ook duidelijk zijn.

> - Sata (in het begin denk ik duur, wel interessant als er command queing aan toegevoegd wordt)

Minder pinnen, minder kosten. Het is de toekomst voor zowels desktops als laptops. Hoe eerder 'iedereen' overstapt, hoe eeder PATA support verwijderd kan worden.

> - DDR2 (hogere latencies)

Lager stroomverbruik.

> - HD audio (op een laptop , heb je hier geen dikke speakers + sub voor nodig?)

Dan trek je toch een kabeltje tussen TV, versterker en laptop als je film gaat kijken?

Ik wil hier absoluut geen Microsoft discussie opstarten, maar wat ik niet helemaal volg is waarom de huidige Centrino strategie geen juridische problemen oplevert. Ik vergelijk een dergelijke "verplichte koppelverkoop van hardware" dan weer met een Windows installatie waar Media Player in zit.

Waar Microsoft vervolgens op zijn vingers wordt getikt, komt Intel ermee weg. Intel verplicht immers afnemers tot de koppelverkoop van Intel producten om het Centrino logo te mogen gebruiken. Vrije keus in het gebruik van componenten heb je dus ook niet.

Wie kan mij uitleggen wat er zo bijzonder is dat Intel ermee wegkomt. Ik vind het in ieder geval heel bijzonder

Er is jurdisch gezien geen sprake van koppelverkoop, omdat alle onderdelen ook los te krijgen zijn .

Als je van een Centrino set de 2100 of 2200 wireless chip weglaat, heb je nog steeds een werkende computer, waaraan je evt een eigen wireless (Dell) chip kan toevoegen.
Alleen mag je dan de badge Centrino niet meer voeren.
Als je Internet Explorer uit Windows wil halen, zegt MS dat dat niet kan. Dat is het verschil.


* 786562 Opa

Intel is geen monopolist. Microsoft wel. Dat maakt een groot verschil

90% markaandeel in dit segment geen monopolie? lijkt me toch wel redelijk zo.

maar zoals al gemeld is, je kan het prima zonder draaien, alleen mag je dan geen centrino badge erop plakken en dus niet mee liften met de mooie Intel PRmachine

Waarom geen gbit nic's?

Ik zie nu ook in thuisomgevingen steeds meer dat ook normale desktops uitgevoerd worden met gbit netwerken.
De netwerkkaartjes voor desktop's zijn dan ook nauwelijks duurder dan de oudere 100mbit kaartjes.
Dit is in mijn ogen dan ook de enige serieuze limitatie van dit nieuwe platform.

Wat ik me nog wel afvraag is hoe de consument nu kan vergelijken tussen het 'oude' centrino en het 'nieuwe' centrino. Als men tot aankoop wil overgaan lijkt mij dat er gedacht wordt dat centrino is centrino dus gaan we voor de goedkoopste.

Laptop hardeschijven zijn voorlopig nog niet snel genoeg om echt profijt te hebben van gigabit netwerk.

Ben ik niet helemaal mee eens, ik haal met mijn 60BG 7200RPM notebook harddisk (Hitatchi Travelstar 7k2 als ik het goed heb) met gemak 8 a 9 MB/sec over 100Mbit bedraad netwerk. En dan ben ik op dit moment gelimiteerd door mijn ouder hoofdcomputer die maar ata66 ondersteunt met een ata133 hardeschijf erin.

Heb zelfs een paar keer iets van 10 a 15 MB/sec gehaald met snellere computers die wel weet ata133 ondersteunden.

Maximale speed van mijn 60GB 7200 notebook harddisk is iets van 31MB/sec volgens hdtach dus ga maar na.

Dus Gbit zou in de naaste toekomst wel eens zo handig zijn. Al heeft mijn Asus M6Ne wel een 1Gbit netwerkkaart erin zitten.

Het Centrino platform bestaat op dit moment uit een processor, een chipset, en een wireless kaart. Waarom denk je zelf dat ze geen wired-ethernet specs erin zetten?

Wie kan het eigenlijk ook iets schelen dat Intel wel of niet een monopolistische positie heeft op het Centrino platform? Het feit is gewoon dat ze een enorm goed concept (afgezien dat het marketing technisch goed onderbouwd is) hebben ontwikkeld wat ook nog eens perfect werkt. Eerlijk waar....Ik heb zelf een Toshiba M10 laptop (ook een Centrino exemplaar dus) die 5,5 uur op 1 volle accu werkt. Geweldig gewoon (en ja, dat dat dan door 1 bedrijf bij elkaar gezocht is en er een naam op geplakt wordt, ....so be it). Ik weet zeker dat deze nieuwe ontwikkelingen ook wel weer goed ontvangen zullen worden. Wellicht kunnen we door deze ontwikkelingen op een gegeven moment wel 8 uur werken op de laptop met slechts 1 accu

Je zou eens voor de grap moeten uitrekenen wat dat in de wereld aan energie zou schelen als alle kantoor pc's (waar geen zware rekenkracht voor nodig is) in 1 keer minimaal 50 procent minder stroom verbruiken....(zeker als er ook nog ultra energie zuinige TFT's op aangesloten zijn).....

Je zou eens voor de grap moeten uitrekenen wat dat in de wereld aan energie zou schelen als alle kantoor pc's (waar geen zware rekenkracht voor nodig is) in 1 keer minimaal 50 procent minder stroom verbruiken....(zeker als er ook nog ultra energie zuinige TFT's op aangesloten zijn).....

Wat is de efficiency van het opladen van een accu dan?
Van batterijen weet ik dat dat heel erg inefficient is.

Ik neem aan dat Joris bedoelde dat er ipv een stroomvretend Prescott monster een 25Watt Dothan proc in de standaard Dell systeempjes gezet zou worden. Dat levert nogal wat op qua energiebesparing lijkt me.

Over Dell gesproken, die hebben al zo'n desktop die voor de helft uit laptop onderdelen bestaat. De Optiplex SX280 en aangezien dat ding met de prescott p4's en celly's nu loeiheet wordt lijkt me dat geen slechte zet om daar een P-M in te stoppen.

Aan de optiplex sff systemen die we hier op het werk gebruiken kan je trouwens goed zien dat de cpu's steeds meer warmte afgeven; bij elke nieuwe versie zijn er meer gaten in de behuizing gefabriceerd.

Ik ben het ook met Da_DvD eens dat dit een goedgeschreven artikel is.

Ook is het goed dat men heeft uitgelegd dat Centrino dus geen processor is maar een platform / naam.

Ik zie nml nog vaak genoeg @ got dat iemand zegt dat hij een centrino processor heeft.

Verplichte kost dus voor iedere CSL Poster

hehe roerend mee eens

Maar goed, er is ook nog het Grote Centrino topic natuurlijk ...

http://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/868793//

Wat ik met naast de lage powerconsu,ptie een zeer groot voordeel vindt van de Centrino is het WIFI.
Is mij opgevallen dat dit vele male stabieler is dan een PCMCIA-kaartje waarvan de verbinding met regelmaat wegvalt.
Oftewel een ijzersterke bundeling in mijn ogen.

Dat ligt waarschijnlijk meer aan het feit dat bij een geintegreerde WIFI kaart de WIFI antenne slim rond het notebook geleid wordt en dus vele malen groter (beter) zal zijn dan zo'n klein PCMCIA knopje. Heeft weinig met het feit dat er op de doos "centrino" staat te maken mijns inziens.

Ik heb nu zo'n 1,5 jaar een "Centrino laptop" en wil echt niet meer terug naar die heetwordende, lawaaimakende, stroomvretende laptops met desktopprocessoren.

Het wordt tijd dat AMD zijn variant op de markt brengt, zodat de prijzen nog meer kunnen zakken...

Dat hoeft ook niet. Tussen lawaaiige/warme P4 DTR's zijn genoeg alternatieven.
P4-M < 2 Ghz en AthlonXP-M doen 90% van wat een laptop moet doen.
Ik gebruik al 1,5 jaar een HP Business "DTR" Laptop met mobiele AthlonXP 2000+ (NX9005) Hij blijft koel en 90% van de tijd hoor je 'm niet of nauwelijks. EN een schappelijke prijs. Toppertje
(Vergeleken met de P4 HP NX9010 heb je helemaal gelijk. Wat een gedrocht)