Inleiding
Ruim twee maanden geleden werden de eerste GeForce 6800-chips aangekondigd door nVidia, maar nu beginnen de kaarten pas in fatsoenlijke hoeveelheden op het toneel te verschijnen. Wij kregen van XFX en Leadtek enkele GeForce 6800-kaarten opgestuurd waaronder een GeForce 6800 GT. Het bestaan van deze GeForce 6800-variant, een goedkopere uitvoering van de GeForce 6800 Ultra, was tot voor kort volledig onbekend. Geïnteresseerd in de prijs/prestatie-verhouding van de GeForce 6800 GT ten opzichte van zijn grote broer en de MSI Radeon X800 Pro? Je leest het in deze review.
Specificaties
Hieronder de belangrijkste specificaties van de Leadtek GeForce 6800 GT, de Leadtek GeForce 6800 Ultra, de XFX GeForce 6800 Ultra en de ATi Radeon X800 Pro op een rij:
 |
 | | XFX GeForce 6800 Ultra | Leadtek GeForce 6800 Ultra | Leadtek GeForce 6800 GT | MSI Radeon X800 Pro |  |
 |
 | Officiële productnaam |  | XFX GeForce 6800 Ultra |  | Leadtek WinFast A400 Ultra TDH |  | Leadtek WinFast A400 GT TDH |  | RX800 PRO-TD256 |  |
 |
 | Prijs (actueel) |  | Onbekend |  | Onbekend |  | Onbekend |  | Onbekend |  |
 |
 | Prijs bij introductie |  | Ca. € 525,- |  | Ca. € 525,- |  | Ca. € 425,- |  | Ca. € 425,- |  |
 |
 | Core (MHz) |  | 425 |  | 400 |  | 350 |  | 475 |  |
 |
 | Geheugen (MHz) |  | 1100 |  | 1100 |  | 1000 |  | 900 |  |
 |
 | Geheugen (MB) |  | 256 |  | 256 |  | 256 |  | 256 |  |
 |
 | Rendering Pipelines |  | 16 |  | 16 |  | 16 |  | 12 |  |
 |
 | DirectX support |  | 9.0c |  | 9.0c |  | 9.0c |  | 9.0b |  |
 |
 | Productieprocédé |  | 0,13μ |  | 0,13μ |  | 0,13μ |  | 0,13μ |  |
 |
 | RAMDAC's |  | 2x 400MHz |  | 2x 400MHz |  | 2x 400MHz |  | 2x 400MHz |  |
 |
 | DVI-I |  | 2x |  | 2x |  | 1x |  | 2x |  |
 |
 | D-Sub |  | Geen |  | Geen |  | 1x |  | Geen |  |
 |
 | Tv-out |  | Ja |  | Ja |  | Ja |  | Ja |  |
 |
 | Aanbevolen voeding |  | > 350W |  | > 350W |  | > 350W |  | > 350W |  |
 |
De XFX GeForce 6800 Ultra
De eerste kaart die we vandaag onder de loep nemen is de GeForce 6800 Ultra van XFX. Het meest opvallende aan de XFX GeForce 6800 Ultra is waarschijnlijk zijn verpakking. De kaart wordt geleverd in een hippe X-vormige doos die vol gekalkt is met een flinke lading marketingtermen. Wanneer we de doos open maken vinden we echter een no-nonsense GeForce 6800 Ultra gebaseerd op het reference design van nVidia. Verder vinden we in de doos een flinke stapel cd's, een paar verloopstukjes en een kabel voor de tv-out.

De kaart mag dan voor een GeForce 6800 Ultra geen bijzondere eigenschappen hebben, maar dat neemt niet weg dat het een allerdaagse videokaart is. De kaart is uitgerust met een flinke koelinstallatie die de ruimte van het PCI-slot onder de videokaart opslokt. Doordat de koeler van aluminium is gemaakt is de kaart voor een high-end videokaart verrassend licht, maar een echt goede oplossing is het mijn inziens niet. De beperkte koelcapaciteit van aluminium ten opzichte van koper wordt namelijk gecompenseerd door een luidruchtige koeler. De koeler maakt gelukkig niet zoveel lawaai als de originele GeForce FX "stofzuiger" 5800-serie, maar ik schat in dat hij in een gemiddeld systeem zonder problemen de grootste herrieschopper zal zijn.

Hoewel de kaart er erg standaard uit ziet is er wel één punt waarop XFX heeft afgeweken van de blauwdrukken van nVidia. Zoals ook al op de vorige pagina zichtbaar was heeft XFX ervoor gekozen om de kloksnelheid van de core standaard met 25MHz te verhogen. Ten opzichte van de standaard snelheid van 400MHz slechts een verbetering van 6,25 procent, maar het zal ongetwijfeld een kleine impact hebben in de benchmarks. Het laatste kenmerk van de kaart dat een stukje aandacht verdient zijn de monitoraansluitingen. Met de introductie van de GeForce 6800 Ultra heeft nVidia er eindelijk voor gekozen om de kaart standaard uit te rusten met een tweetal DVI-aansluitingen en XFX is hier niet van afgeweken. Hiermee is de GeForce 6800 Ultra de eerste high-end videokaart geschikt om twee LCD's digitaal aan te sturen. Voorheen was dit vreemd genoeg alleen mogelijk met sommige budgetmodellen.

Hoewel de kaart zelf niet echt bijzonder is heeft XFX wel de moeite genomen om een uitgebreide softwarebundel mee te leveren. In de doos vinden we een zevental cd's. Op één cd vinden we drivers en op de overige zes cd's kunnen we drietal games vinden. Commando's 3 neemt een drietal cd's in beslag, X² The Threat neemt twee cd's en de laatste cd is gereserveerd voor MotoGP Ultimate Racing Technology 2. Allen redelijk nieuwe games die de moeite van het spelen (nog) waard zijn.
De Leadtek GeForce 6800 GT & Ultra
De volgende twee kaarten die de revue passeren komen uit de fabriek van Leadtek rollen. Leadtek stuurde ons niet alleen een GeForce 6800 Ultra-videokaart op, maar ook een GeForce 6800 GT-kaart. Deze kaart is de goedkopere variant van de GeForce 6800 Ultra met kloksnelheden die op een iets lager niveau liggen. Waar bij de Ultra-variant de core een snelheid heeft van 400MHz en het geheugen een snelheid van 1,1GHz effectief liggen deze getallen bij de GT-variant op respectievelijk 350MHz en 1,0GHz. Hiermee is de core circa 13 procent langzamer en het geheugen circa 9 procent.

Wanneer we de GeForce 6800 GT en Ultra-kaarten van Leadtek naast elkaar liggen zien we niet geheel verrassend weinig grote verschillen. De enige zichtbare verschillen zijn de stroom- en monitoraansluitingen. De Ultra-variant is uitgerust met twee Molex-aansluitingen terwijl de GT-variant dankzij een lager energiegebruik het kan doen met één aansluiting. Het tweede zichtbare verschil zit hem in de monitoraansluitingen. Evenals de XFX GeForce 6800 Ultra is de Leadtek GeForce 6800 Ultra uitgerust met een tweetal DVI-aansluitingen. De Leadtek GeForce 6800 GT moet het echter doen met één DVI-aansluiting en één ouderwetse analoge aansluiting.

Wat betreft de koeling heeft Leadtek niet kinderachtig gedaan en beide kaarten uitgerust met flinke koperen heatsinks. Aan de bovenkant van de kaart vinden we een enkele centimeters hoge heatsink die zorgt voor de koeling van de GPU en het geheugen. Om ervoor te zorgen dat de lucht effectief langs de koperen koelvinnen geleid wordt is een plastic overkapping aanwezig om dit in goede banen te leiden. Naast deze koeler vinden we op de kaarten nog een tweetal kleinere passieve heatsinks. Eén heatsink is vastgeplakt op de transistors die zorg dragen voor de stabiele stroomvoorziening richting het geheugen en de core. Een grotere passieve heatsink vinden we aan de achterkant van de kaart. Deze heatsink zorgt voor verkoeling van de daar aanwezige geheugenchips en draagt tevens een klein steentje bij aan de koeling van de core. Dankzij de koperen heatsinks kan de ventilator het iets rustiger aan doen in vergelijking met de XFX-videokaart, maar fluisterstil kunnen de videokaarten helaas niet genoemd worden.

Wat betreft software doen de kaarten van Leadtek niet onder voor de XFX-videokaart. In de doos vinden we een vijftal cd's en één dvd. Op één cd vinden we uiteraard de drivers en de overige schijfjes zijn bedrukt met games. Twee cd's worden gebruikt door Prince of Persia: The sands of time en op de andere twee schijfjes vinden we Big Motha Truckers en Gunmetal. Als klapper op de vuurpijl vinden we in het pakket een dvd met Splinter Cell: Pandora Tomorrow. Ook wat betreft bekabeling zijn de Leadtek-kaarten net iets uitgebreider dan de XFX-videokaart. Aanwezig zijn twee kabels voor de tv-out (composiet en S-Video) en ook aan Molex-splitters is gedacht door Leadtek. In de doos van de GeForce 6800 Ultra-kaart vinden we zelfs een tweetal splitters.
De MSI Radeon X800 Pro
De laatste kaart die vandaag aan bod komt is de Radeon X800 Pro van MSI. Hoewel deze kaart qua prijs vergelijkbaar is met de GeForce 6800 GT zitten er grote verschillen tussen de configuraties van de kaarten. De Radeon X800 Pro heeft slechts 12 pipelines in tegenstelling tot de 16 pipelines van de GeForce 6800 GT, hier staat echter tegenover dat de core op een aanzienlijk hogere kloksnelheid loopt.

Wanneer we de MSI Radeon X800 Pro uitpakken valt op dat deze kaart een stuk bescheidener is dan zijn nVidia-tegenhanger. De koeling heeft beperkte afmetingen en neemt geen extra PCI-gleuf in beslag. Alleen de core is uitgerust met een koperen koelblok waardoor verse lucht wordt geblazen door middel van een ventilator. Dankzij het grote diameter van de ventilator kan deze op een laag toerental zijn werk doen wat een positieve invloed heeft op de geluidsproductie. De MSI Radeon X800 Pro is zonder enige twijfel de stilste videokaart van het hier geteste kwartet. Het geluid dat de koeler produceert is niet c.q. nauwelijks hoorbaar terwijl de reference Socket 478-processorkoeler zijn werk staat te doen.

Als je dacht dat er veel software meegeleverd wordt bij de videokaarten van Leadtek en XFX dan heb je het pakket dat meegeleverd wordt met de Radeon X800 Pro nog niet gezien. MSI heeft namelijk maar liefst veertien cd's in de doos gestopt. Hiervan worden zes cd's gebruikt voor software zoals drivers, WinDVD en MSI Mediacenter. De overige acht cd's zijn vol gezet met games. Op vier cd's vinden we XIII, op twee cd's Prince of Persia: The sands of time en op één cd vinden we Uru: Ages beyond myst. Op de laatste cd vinden we oudere games en afgeslankte versies van verschillende games. Hoe nuttig deze software is een vraag die ieder voor zich moet beantwoorden, maar je hebt er sowieso een paar leuke onderzetters bij
.
Testopstelling
Benchmarks (1)
3DMark03 Patch 340
 |
 | 3DMark03 - 1024x768 (4x FSAA 8x AF) |  |
 |
 | XFX GeForce 6800 Ultra |   7435 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 Ultra |   7334 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 GT |   6497 |  |
 |
 | MSI Radeon X800 Pro |   5599 |  |
 |
 |
 | 3DMark03 - 1600x1200 (4x FSAA 8x AF) |  |
 |
 | XFX GeForce 6800 Ultra |   4374 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 Ultra |   4298 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 GT |   3776 |  |
 |
 | MSI Radeon X800 Pro |   3246 |  |
 |
De eerste benchmark die we uit de kast hebben getrokken is 3DMark03. Deze synthetische benchmark bestaat uit een viertal onderdelen waarvan de deelscores gecombineerd worden tot één eindscore. Zoals bovenstaande resultaten laten zien zit er, zoals verwacht, weinig verschil tussen de verschillende GeForce 6800-varianten. De Leadtek GeForce 6800 GT is 12 procent langzamer dan zijn duurdere broertje die op zijn buurt circa een halve procent langzamer is dan de XFX GeForce 6800 Ultra. De MSI Radeon X800 Pro blijkt in vergelijking met de GeForce 6800 GT niet best te presteren met een 14 procent lagere score.
Aquamark 3
 |
 | Aquamark 3 - 1024x768 (4x FSAA 8x AF) |  |
 |
 | XFX GeForce 6800 Ultra |   53,42 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 Ultra |   52,98 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 GT |   48,01 |  |
 |
 | MSI Radeon X800 Pro |   47,52 |  |
 |
 |
 | Aquamark 3 - 1600x1200 (4x FSAA 8x AF) |  |
 |
 | XFX GeForce 6800 Ultra |   35,23 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 Ultra |   34,64 |  |
 |
 | MSI Radeon X800 Pro |   34,58 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 GT |   30,23 |  |
 |
De tweede benchmark, naast 3DMark03, die we hebben opgenomen in de testsuite die veelvuldig gebruik maakt van DirectX 9 features is AquaMark3. Deze benchmark is gebaseerd rond een bestaande game engine waardoor de resultaten beter de 'real world'-prestaties van de kaarten weergeven. Aquamark schetst gedeeltelijk hetzelfde beeld als 3DMark03. De GeForce 6800 GT is dertien procent langzamer dan de Ultra-variant, maar hij is niet meer sneller dan de MSI Radeon X800 Pro. Deze kaart presteert goed in Aquamark 3 en weet zelfs de prestaties van de GeForce 6800 Ultra te evenaren.
X² - The Threat
 |
 | X² - The Threat - 1024x768 (4x FSAA 8x AF) |  |
 |
 | XFX GeForce 6800 Ultra |   76,45 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 Ultra |   74,56 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 GT |   70,32 |  |
 |
 | MSI Radeon X800 Pro |   62,53 |  |
 |
 |
 | X² - The Threat - 1600x1200 (4x FSAA 8x AF) |  |
 |
 | XFX GeForce 6800 Ultra |   50,78 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 Ultra |   48,82 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 GT |   45,39 |  |
 |
 | MSI Radeon X800 Pro |   39,12 |  |
 |
X² is een ruimtesimulatiegame gebaseerd op DirectX 8.0 met ingebouwde benchmarkfunctionaliteit. X² laat een iets ander beeld zien dan de voorgaande benchmarks. De achterstand van de GeForce 6800 GT ten opzichte van de Ultra-variant bedraagt in deze benchmark nog maar 7 procent. De voorspong van de GeForce 6800 GT op de MSI Radeon X800 Pro is evenals in 3DMark03 circa 16 procent.
Benchmarks (2)
Far Cry 1.1
 |
 | Far Cry - 1024x768 (8x AF) |  |
 |
 | XFX GeForce 6800 Ultra |   73,18 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 Ultra |   71,68 |  |
 |
 | MSI Radeon X800 Pro |   70,66 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 GT |   67,05 |  |
 |
 |
 | Far Cry - 1600x1200 (8x AF) |  |
 |
 | MSI Radeon X800 Pro |   55,90 |  |
 |
 | XFX GeForce 6800 Ultra |   47,92 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 Ultra |   47,68 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 GT |   40,58 |  |
 |
De laatste benchmark die we uit de kast gehaald hebben is Far Cry. Far Cry is momenteel zonder twijfel één van de zwaarste games waardoor we besloten hebben om deze game zonder FSAA te testen. Het blijkt dat vooral de MSI Radeon X800 Pro het goed doet in deze benchmark. Op 1600x1200 weet de kaart een 16 procent hogere framerate te produceren dan de GeForce 6800 Ultra van XFX. Op 1024x768 weet de GeForce 6800 Ultra echter nipt betere resultaten neer te zetten. De GeForce 6800 GT is, zoals ondertussen gebruikelijk, circa 15 procent langzamer dan de Ultra-variant.
Overklokken
Zoals we hebben gezien zijn de verschillen tussen de kaarten niet groot, maar hoe ziet het plaatje eruit wanneer we de kaarten laten werken op de grenzen van hun kunnen? Om deze vraag te beantwoorden hebben we de kaarten stapsgewijs overgeklokt totdat er fouten op begonnen te treden in het beeld.
 |
 | Percentuele overklok corekloksnelheid |  |
 |
 | |  | oud |  | nieuw |  | Verbetering (%) |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 GT |  | 350MHz |  | 435MHz |  |   24,2 |  |
 |
 | MSI Radeon X800 Pro |  | 475MHz |  | 535MHz |  |   12,6 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 Ultra |  | 400MHz |  | 450MHz |  |   12,5 |  |
 |
 | XFX GeForce 6800 Ultra |  | 425MHz |  | 460MHz |  |   8,2 |  |
 |
 |
 | Percentuele overklok geheugenkloksnelheid |  |
 |
 | |  | oud |  | nieuw |  | verbetering (%) |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 GT |  | 1,00GHz |  | 1,19GHz |  |   19,0 |  |
 |
 | MSI Radeon X800 Pro |  | 0,90GHz |  | 1,05GHz |  |   16,7 |  |
 |
 | XFX GeForce 6800 Ultra |  | 1,10GHz |  | 1,21GHz |  |   10,0 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 Ultra |  | 1,10GHz |  | 1,19GHz |  |   8,2 |  |
 |
Zoals bovenstaande grafieken laten zien brengt het overklokken het drietal GeForce 6800-kaarten een stuk dichter bij elkaar. De Leadtek GeForce 6800 GT weet exact dezelfde geheugensnelheid te halen als zijn grotere broer. De core kloksnelheid blijft met 435MHz iets achter bij de Ultra-variant, maar een verschil van net 3 procent is in ieder geval een stuk minder dan het originele verschil van 13 procent. Wat betreft overklokken doet de MSI Radeon X800 Pro het relatief gezien minder goed dan de GeForce 6800 GT. De core kloksnelheid kan met 13 procent verhoogd worden en het geheugen met 17 procent terwijl de GeForce 6800 GT scores neerzet van 24 respectievelijk 19 procent. Wanneer we 3DMark03 loslaten op de getweakte kaarten zien we de invloed van de hogere kloksnelheden. De afstand tussen de GeForce 6800 GT en de Radeon X800 Pro is groter geworden terwijl de afstand tussen de GeForce 6800 GT en de GeForce 6800 Ultra volledig is verdwenen:
 |
 | 3DMark03 - 1024x768 (4x FSAA 8x AF) |  |
 |
 | XFX GeForce 6800 Ultra |   7891 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 GT |   7764 |  |
 |
 | Leadtek GeForce 6800 Ultra |   7757 |  |
 |
 | MSI Radeon X800 Pro |   6317 |  |
 |
Conclusie