Samengevat
Intel ontwikkelde de Compute Stick als een kleine, complete computer met aan boord een Atom-processor en 32GB geheugen. Het voorgeïnstalleerde besturingssysteem is Windows 8.1. We zien deze minicomputer primair als een kleine computer die je achter een monitor in plaats van achter een tv hangt. Ook voor lichte werkzaamheden als surfen, socialemediagebruik, een filmpje op YouTube bekijken en misschien zelfs wat lichte office-werkzaamheden leent het apparaat zich aardig. De tablet-hardware is echter niet bijster snel en het ventilatortje is goed hoorbaar tijdens gebruik. De Compute Stick is een zo goed als onzichtbare computer die zijn werk prima doet. Voor de prijs van ongeveer 160 euro kun je moeilijk een pc vinden die zo compact of compleet is, maar een usb-hub moet je nog wel extra kopen.
Eindoordeel
Klein, kleiner kleinst, dat is veelal het devies bij elektronica. Niet alleen worden de chips en andere componenten steeds kleiner, ook de fysieke computer is dat lot beschoren. Kijk maar naar vroege mainframes, die een kamer in beslag namen, of 'laptops' uit de jaren tachtig van de vorige eeuw. Recenter én relevanter zijn grote atx-behuizingen die steeds vaker plaatsmaken voor matx-behuizingen of zelfs mitx-systemen. Dat kan nog kleiner, zoals onder andere Zotac al jaren bewijst met zijn Nanobox, Intel met zijn NUC en Gigabyte met de Brix.
En nog is het niet klein genoeg, zoals we zien aan apparaten als de Raspberry Pi, Arduino's en varianten daarop. Ook zogenoemde gumstick-computers, niet veel groter dan een flinke usb-stick, zijn al geruime tijd te koop. Probleem bij dergelijke 'computers' is echter enerzijds de rekenkracht en anderzijds het gebruiksgemak. Als mediaspelers of micro-pc kunnen ze goed dienstdoen, maar omdat ze een ARM-soc aan boord hebben, zijn ze niet superkrachtig en niet geschikt voor Windows.
Daarin is met de Intel Compute Stick verandering gekomen. Intel heeft in deze uit zijn jasje gegroeide usb-stick een Atom-soc ingebouwd, zodat de prestaties vergelijkbaar zijn met die van een tablet of convertible. Bovendien wordt een gewone Windows 8.1-versie voorgeïnstalleerd, zodat iedereen, ongeacht het kennisniveau, met de ICS aan de slag kan. Maakt dat de Intel Compute Stick nu bij uitstek geschikt als een compacte pc voor je moeder of kan de tweaker er ook nog iets mee?
Slechts één usb-poort
Voordat we de Compute Stick in gebruik kunnen nemen, lopen we tegen een probleempje op. Windows 8.1 is nog niet geactiveerd, wat betekent dat je een een taal moet kiezen, een account moet aanmaken en een netwerk moet instellen. Allemaal zaken waarvoor je liefst een muis én toetsenbord gebruikt. Omdat de minicomputer maar één usb-port heeft, zul je voor enkel een toetsenbord moeten kiezen of direct op zoek moeten naar een usb-hubje om ze beide aan te sluiten. Voor de gemiddelde tweaker geen probleem, maar voor de beoogde doelgroep van de ICS misschien een tikje ontmoedigend.
Gebruiksscenario's
Wat kun je nu in de praktijk met deze kleine 'insteekcomputer'? Natuurlijk kun je de pc achter je tv hangen en als mediacenter gebruiken. Daarvoor zijn echter goedkopere alternatieven, zoals de eerder genoemde Raspberry Pi of een Chromecast. Je bent echter wel veel flexibeler met een Windows 8-pc achter je tv; je kunt alles doen wat je van een pc gewend bent. Bovendien heeft de Compute Stick een feature die de Pi niet heeft: een aan-uitknop. Nadeeltje: die aan-uitknop werkt niet om ook je tv aan te zetten. Cec lijkt niet actief op de Compute Stick, dus je mediaspeler met je afstandsbediening aansturen lukt niet.
We zien de minicomputer echter veel eerder als een kleine computer die je achter een monitor in plaats van een tv hangt. Voor lichte werkzaamheden als surfen, socialemediagebruik, een filmpje op YouTube bekijken en misschien zelfs wat lichte office-werkzaamheden leent het apparaat zich prima. Dan is het een onzichtbare computer die zijn werk prima doet. Voor de prijs van ongeveer 160 euro kun je moeilijk een pc vinden die zo compact of compleet is.
De hardware: afgeslankte tablet
We gaven het al even aan; je kunt de Compute Stick een beetje zien als een afgeslankte tablet, uiteraard zonder scherm of accu, maar een groot deel van de hardware is identiek. In onze benchmarks kunnen we de prestaties dan ook vergelijken met die van een tablet, zoals de Asus F205T. In de Compute Stick vinden we namelijk dezelfde Atom-soc als in die tablet: een Z3735F. Dat is een quadcore-Atom-soc uit begin 2014, met een kloksnelheid van 1,33 tot 1,6GHz en een tdp van 2,2W. Anders dan in tablets vinden we overigens een piepklein ventilatortje op die Atom gemonteerd, dat alleen draait als de soc flink warm wordt.
De Atom-quadcore wordt gecombineerd met 2GB zuinig ddr3-geheugen en 32GB emmc-opslag. Dat emmc-geheugen is een stuk trager dan een ssd, maar voor huis-tuin-en-keukengebruik voldoende. Op dit geheugen is ook Windows 8.1 voorgeïnstalleerd, waarna nog zo'n 20GB vrije ruimte beschikbaar is. Een verborgen partitie van 6GB herbergt de recovery-partitie. De overige hardware omvat een enkele usb-poort, wifi, bluetooth en een hdmi-poort om de stick in je monitor of tv te steken. Alles wat je verder nodig hebt, is een usb-poort om de Compute Stick van spanning te voorzien.
Warmte en energie
We hebben gekeken naar het opgenomen vermogen van de Compute Stick tijdens het afspelen van een 1080p-videobestand, met h264-codec en een bitrate van 6Mbit/s. Belangrijk detail hierbij is dat het kleine ventilatortje, dat een hoog geluid produceert, hierbij niet aanging. Daarnaast hebben we het maximale opgenomen vermogen gemeten, tijdens het draaien van een kunstmatige belasting. Let wel: dit zijn de vermogens die het apparaatje opneemt van de usb-voedingsadapter.
Tijdens het afspelen van video en in het worst case scenario hebben we ook warmtebeelden geschoten met onze FLIR. De warme soc is hierbij uiteraard goed zichtbaar. Daarbij loopt de temperatuur op van ongeveer 45 graden idle naar ruim 61 graden onder belasting. We hebben de soc via HWInfo uitgelezen en moesten concluderen dat de temperatuur van de soc zelf idle rond de 55 graden Celsius bedroeg. Onder belasting liep dat op tot maximaal 67 graden Celsius. Het kleine ventilatortje ging daarbij vanaf temperaturen van 58 graden kortstondig draaien om de temperatuur snel enkele graden te laten dalen. Daarna ging het weer uit.
Praktijktests
We hebben ons testprotocol voor Windows-tablets op de Compute Stick gedraaid. Dat zijn niet de zwaarste tests en de resultaten kun je in het Tweakers Testrapport lezen. Omdat we niet direct geloven dat mensen met Photoshop of Lightroom aan de slag gaan op deze pc, hebben we wat alternatieve gebruikstests uitgevoerd. We zijn een beetje verwend met snelle hardware, dus de Compute Stick voelt al gauw traag aan. Desalniettemin hebben we de Stick in de praktijk getest, als simpel pc'tje en als mediaspeler.
Bij gebruik van de Compute Stick in een woonkamer blijkt het apparaat aardig zijn werk te doen. Zo kunnen YouTube-filmpjes zonder problemen afgespeeld worden, maar het valt wel op dat het kleine ventilatorje, hoe stil ook in de metingen, toch een vervelende piep ten gehore brengt. Wanneer we Kodi installeren en tussentijds met instellingen moeten rommelen, valt dat wegens de stille woonkamer des te meer op. Tijdens het afspelen van video blijkt de wifi ook niet zeer krachtig. In de kleine behuizing passen geen grote antennes en met een zwak signaal viel de verbinding soms weg, wat leidde tot stilvallende films. Een NUC die we ter vergelijking hetzelfde werk lieten doen vertoonde deze haperingen dankzij een bedrade verbinding uiteraard niet en maakte bovendien geen hoorbaar of storend geluid.
Voor simpele taken als browsen werkt de stick prima, maar getuige de prestaties van PCMark 8 moet je er niet te veel van verwachten. De eerder genoemde NUC, een Ivy Bridge-model met i3-3217U aan boord, presteert zo'n 70 procent beter.
Conclusie
Zo lijkt de belangrijkste feature van de Intel Compute Stick, zijn afmetingen, ook zijn grootste troef. Wie absoluut behoefte heeft aan het kleinst mogelijke systeem komt bij de ICS uit. Bedenk wel dat een usb-hubje geen overbodige luxe is en dat het ventilatortje best goed hoorbaar is in een stille kamer. De prestaties zijn wat je van een instaptablet-zonder-scherm mag verwachten, maar het gemak van Windows op een minisysteem maakt het computertje geschikt voor internetsysteempjes waaraan weinig eisen gesteld worden.
