Inleiding
Samengevat
De Panasonic Lumix TZ70 is een allround camera met een fraai zoombereik van 24-720mm. Met dit enorme zoombereik en unieke features als een evf, raw-functionaliteit en programmeerbare standen zal hij een brede doelgroep aanspreken. Het is een ideale vakantiecamera voor wie niet wil sjouwen, wel wat duurder dan concurrerende travel zooms, maar daarvoor krijg je ook veel terug.
Eindoordeel
De TZ70 valt in de categorie travel zoom: een compacte camera die in een broekzak past, maar toch een flink zoombereik biedt en daardoor ideaal is voor op vakantie. De camera is bovendien op allerlei manieren in te stellen, inclusief een volledig handmatige M-stand. En uiteraard kun je eventueel ook in raw werken, zodat je je foto's achteraf nog beter kunt perfectioneren.
/i/2000580024.jpeg?f=imagenormal)
Als je oppervlakkig naar de nieuwe Panasonic Lumix TZ70 kijkt, lijkt er weinig veranderd ten opzichte van voorganger TZ60. De camera heeft nog steeds 30x optische zoom, een elektronische zoeker, en ondersteuning voor raw en handmatige instellingen. Wat componenten betreft is er echter van alles aangepast.
Opvallend genoeg is het aantal megapixels flink naar beneden bijgesteld. Telde de TZ60 nog 18 megapixels op zijn 1/2,3"-sensor, voor de TZ70 heeft Panasonic dat aantal teruggebracht naar 12,1. Dat is een resolutie die een stuk lager ligt dan gemiddeld, maar daar is wel wat voor te zeggen. De pixeldiodes zijn groter en dat moet betere ruisprestaties opleveren. Ook de ingebouwde elektronische zoeker is verbeterd. Hij is nog steeds vrij klein, maar beschikt nu over 1,2 miljoen dots in plaats 200.000. Het beeld is daardoor merkbaar scherper.
Features en specificaties
In vergelijking met de TZ60 is de basis van de camera niet veranderd. Hij heeft nog steeds 30x optische zoom en er is een pasm-draaiwieltje aanwezig, waarmee je snel van programmastand kunt wisselen. Vooral de gevorderde fotografen zullen dit waarderen, omdat je daarmee semihandmatig of helemaal handmatig kunt fotograferen, waarbij je zelf de diafragmawaarde en sluitertijd bepaalt. Eveneens net als bij zijn voorganger zitten er twee programmeerbare standen op het draaiwiel, die je zelf kunt configureren.
Travel zoom
Het enorme zoombereik komt, omgerekend in fullframe-equivalent, neer op 24 tot 720mm. Dit flinke bereik wordt stabiel gehouden door de beeldstabilisatie, die in de TZ70 verder verbeterd is. Panasonic noemt het nu 'Hybride OIS plus'. Het is een combinatie van elektronische en optische stabilisatie, die het beeld over vijf assen moet stabiliseren. De lichtsterkte van f/3.3-6.4 is, vanwege het enorme zoombereik, logischerwijs niet hoog.
/i/2000577773.jpeg?f=imagenormal)
Body
Ook uiterlijk verschilt de TZ70 nauwelijks van zijn voorganger. De grip is wat breder aan de voorkant, waardoor hij iets prettiger in de hand ligt. Aan de achterkant zit een steunpunt voor de duim, waardoor je hem stevig in je greep kunt houden. Het toestel is uitgerust met wifi, waarmee je eenvoudig foto's kunt doorsturen en waarmee je de camera ook met een smartphone of tablet kunt bedienen. Hij filmt net als de TZ60 nog steeds in 1080p met 50/60fps en heeft ook een slow-motion-functie, waarbij de camera in 720p met 100fps filmt.
Geen gps
Vreemd genoeg is de geïntegreerde gps vervallen. Deze zat wel in de TZ60, maar is bij de TZ70 niet meer aanwezig. Je kunt wel je mobiele telefoon koppelen via wifi en zo de gps-coördinaten bijhouden. Lang niet iedereen zal erom treuren, maar het verlies van gps maakt de TZ70 net iets minder veelzijdig. De camera is juist geschikt als vakantiecamera, voor wie niet wil sjouwen, en dan is het wel zo handig als de locatiegegevens van je foto's automatisch worden vastgelegd.
Specificaties
|
Panasonic Lumix TZ60 |
Panasonic Lumix TZ70 |
Optische zoom |
30x |
30x |
Zoom (wide) |
24mm |
24mm |
Zoom (tele) |
720mm |
720mm |
Diafragma (wide) |
3,3 |
3,3 |
Diafragma (tele) |
6,4 |
6,4 |
Stabilisatie |
Optische stabilisatie |
Mechanische stabilisatie, Optische stabilisatie |
Cameraresolutie |
18,1Mp |
12,1Mp |
Sensortype |
CMOS |
CMOS |
Beeldverhouding |
1:1, 3:2, 4:3, 16:9 |
1:1, 3:2, 4:3, 16:9 |
Videoresolutie |
1920x1080 (Full HD 1080p) |
1920x1080 (Full HD 1080p) |
Sensorformaat |
1/2,3" |
1/2,3" |
Schermdiagonaal |
3" |
3" |
Opslagcapaciteit |
12MB |
12MB |
Geheugenkaarttype (camera) |
SD, SDHC, SDXC |
SD, SDHC, SDXC |
Afbeeldingformaten |
Jpeg, raw |
Jpeg, raw |
3d-ondersteuning |
Ja |
Ja |
GPS |
Ja |
Nee |
Verbinding (extern) |
Micro-HDMI, USB 2.0 |
Micro-HDMI, USB 2.0 |
Verbinding (wlan) |
802.11b, 802.11g, 802.11n |
802.11b, 802.11g, 802.11n |
Lengte |
64,3mm |
64,6mm |
Breedte |
110,6mm |
110,7mm |
Hoogte / diepte |
34,4mm |
34,4mm |
Gewicht (gram) |
240g |
243g |
EVF |
0,2", 200.000 pixels |
0,2", 1.166.000 pixels |
In de praktijk
In de praktijk is het prettig werken met de TZ70. De camera reageert zeer snel en lijkt in dat opzicht dan ook helemaal niet op een simpele compactcamera. Scherpstellen gaat nagenoeg onmiddellijk en als je op de ontspanknop drukt, wordt de foto ook zonder merkbare vertraging gemaakt. Op die manier kun je snel reageren op situaties en wordt de trefkans vergroot. In de burstmodus haalt hij 9 à 10 foto's per seconde en 6 foto's met continue autofocus. Een minpuntje is dat de buffer al na een foto of zes vol zit, maar daar staat tegenover dat je na circa 1,5 seconde weer verder kunt gaan met fotograferen.
Als de camera uitstaat, heeft hij ongeveer 1,3 seconden nodig voordat hij gebruiksklaar is, wat vooral te wijten is aan de zoomlens die moet uitschuiven. De camera is met behulp van af-tracking in staat om een bewegend onderwerp te blijven volgen, maar dat is wel een flinke uitdaging naarmate er verder wordt ingezoomd. Een vliegende vogel volgen met accurate scherpstelling is een vrijwel onmogelijke taak. De normaal best vlotte autofocus kan het dan niet meer goed bijhouden.
Bediening
Rondom de lens zit een ring waarmee je snel instellingen kunt wijzigen. In de M-stand wijzig je daarmee bijvoorbeeld de diafragmawaarde en met het draaiwieltje achterop de sluitertijd. Per modus wisselt de functie van de ring rond de lens. Ook kun je er zelf een functie aan toekennen, zoals zoomen of het instellen van de belichtingscompensatie, iso-waarde, witbalans en de aspectratio. Daarnaast zijn er nog twee programmeerbare functieknoppen. Net als de TZ60 ondersteunt de camera ook focus peaking, waarmee je met visuele hulp eenvoudig handmatig kunt scherpstellen.
/i/2000577775.jpeg?f=imagenormal)
Ingebouwde evf
Bijzonder aan de Lumix TZ70 is de ingebouwde evf. Zijn voorganger, de TZ60, had dit ook, maar er is geen enkele andere travel zoom die hiermee is uitgerust. Een evf is niet echt noodzakelijk op een dergelijke camera, maar kan wel een uitkomst zijn in fel zonlicht of als je je volledig op de compositie wil concentreren. In tegenstelling tot bij de TZ60 is de evf van de TZ70 uitgerust met een oogsensor, zodat het beeld afhankelijk van de positie van je oog wordt weergegeven in de evf of op het scherm.
Ten opzichte van de TZ60 is de resolutie van de evf enorm toegenomen, van 202.000 naar 1.166.000 dots, vijf keer zo veel. Dat komt neer op een resolutie van circa 720x540 pixels. De zoeker is overigens 4:3, dus als je foto's in het 3:2-, 1:1- of 16:9-formaat maakt, verschijnen er zwarte balken en wordt het beeld effectief kleiner. Dat is een beetje de achilleshiel van deze evf; hij is wel vrij scherp en gedetailleerd, maar het beeld is heel klein. Ook heeft hij duidelijk last van het rainbow-effect en dat kijkt minder prettig, zeker bij beweging. Het is zeker een plus dat er een evf aan boord is, maar in de praktijk is het in de meeste gevallen prettiger om het lcd-scherm als referentie te gebruiken.
Raw
Een ander aspect waarmee Panasonic zich met de TZ70 en de TZ60 onderscheidt, is raw-functionaliteit. Dit zien we wel vaker bij compactcamera's, maar dan vooral bij gevorderde modellen met een grote sensor of lichtsterke lens en zelden in de categorie travel zooms. De 1/2,3-inch sensor is natuurlijk heel klein, dus verwacht geen wonderen, zoals bij een aps-c- of fullframe-sensor.
Tijdens het schrijven van deze review was er nog geen Photoshop- of Lightroom-versie die de raw-bestanden van de TZ70 ondersteunde, maar via RawTherapee konden we ze wel met enkele beperkingen uitlezen. Ondersteuning voor raw biedt voor gevorderde fotografen de mogelijkheid om eenvoudig correcties toe te passen, zoals belichting en witbalans. Ook kun je dankzij de raw-bestanden de ruis effectiever te lijf gaan, maar extra details konden we in raw niet uit de beelden persen.
Zoom van 24 naar 720mm
Met 30x optische zoom kun je een onderwerp heel dichtbij halen. Een dergelijk zoombereik is momenteel een van de belangrijkste argumenten voor de meerwaarde van een digitale camera ten opzichte van bijvoorbeeld een smartphone. Een travel zoom als de Panasonic Lumix TZ70 is mede dankzij zijn zoombereik een interessante allround camera, vooral voor de vakantie of voor momenten dat je niet met een zware camera wil sjouwen, maar wel gevarieerde foto's wil maken.
Het zoomvermogen van de TZ70 is indrukwekkend; je kunt een klein detail levensgroot in beeld krijgen, zoals je kunt zien aan de onderstaande foto, met de ingezoomde versie op ware grootte in het kader. De foto is klikbaar.
/i/2000579970.jpeg?f=imagenormal)
Een voorbeeld van het zoomvermogen van de TZ70 op ware grootte
Overigens heeft een dergelijk zoomvermogen wel een consequentie; het gaat ten koste van de beeldkwaliteit en de lichtsterkte. Het is onmogelijk om op alle punten even scherp te zijn, waardoor er meestal sprake is van een sweet spot, een brandpuntsafstand waarop de lens het best presteert en waarbuiten alles wat minder is. Doorgaans is de maximale telestand minder scherp, wat nog versterkt wordt door de kans op bewegingsonscherpte, die toeneemt naarmate de brandpuntsafstand oploopt. Dat wordt gecompenseerd door geavanceerde beeldstabilisatie, al blijft de kans op bewegingsonscherpte bestaan.
Ook leidt een groot verschil tussen groothoek en tele onherroepelijk tot flinke ton- en kussenvormige vertekening op bepaalde standen. Dat wordt deels gecorrigeerd door slimme software in de camera, maar vaak blijft het zichtbaar. Een groot zoombereik betekent dus een compromis voor de beeldkwaliteit, maar het levert tegelijkertijd praktisch voordeel op.
Vier foto's die oplopend het bereik van de TZ70 tonen, van 24mm tot 720mm
Maximale zoom
Het is best een uitdaging om in de uiterste telestand het beeld stabiel te houden. Dat is overigens niet uniek voor de TZ70, maar geldt voor praktisch iedere camera met 30x optische zoom of meer. Op zich valt de kwaliteit ons niet tegen, al moet je geen wonderen verwachten. Hou er met een dergelijk zoombereik altijd rekening mee dat niet alle foto's zullen lukken. Het stabilisatiesysteem heeft ook wat tijd nodig, dus het is in de praktijk aannemelijk dat de eerste foto niet de beste zal zijn; dat merkten we zelf in ieder geval. Bij een reeks gelukte foto's op de maximale zoomstand zaten altijd wel een paar mislukte exemplaren, met overduidelijke bewegingsonscherpte. Ook zijn de foto's in die stand wat zacht en duikt er af en toe wat chromatische aberratie op.
/i/2000579838.jpeg?f=imagenormal)
Het resultaat op originele grootte. Klik op de foto voor 100%-weergave.
We hebben de beeldhoek van 720mm-fullframe-equivalent ook ingezet om de maan te fotograferen, zowel uit de hand als op een statief. Dat is nog een hele uitdaging, omdat je flink moet onderbelichten en op het juiste moment moet afdrukken, als het stabilisatiesysteem z'n werk goed doet. De beste resultaten behaalden we overigens uit de hand met 200 iso, een sluitertijd van 1/320e seconde en een diafragmawaarde van f/6.4. Het resultaat is best aardig voor een compactcamera, maar met een 300mm-lens op een aps-c-camera oogt het alsnog een stuk gedetailleerder.
Desondanks zijn de foto's die je kunt maken met de TZ70 dankzij het zoomvermogen van de camera best indrukwekkend. Zo kun je de voor- en achtergrond flink op elkaar drukken en details die voor het blote oog niet zichtbaar zijn alsnog met de camera tonen. Dat de onderstaande foto van een kerktoren met de zon gemaakt is met een platte compactcamera die in je broekzak past, is best opmerkelijk. Zie ook de pagina met testfoto's om te kijken hoe groot de afstand tot de kerk was.
/i/2000579840.jpeg?f=imagenormal)
Datzelfde geldt voor de foto, gemaakt op een afstand van maar liefst 2,3 kilometer, van het Centraal Station van Amsterdam, met daarachter de Basiliek van de H. Nicolaas. En voor die van het Centraal Station, Eye en op de achtergrond de Rembrandttoren. Het detail van de laatste twee foto's, die zijn bewerkt om het zoomeffect goed te tonen, is op pixelniveau overigens niet erg goed meer.
Het Centraal Station gefotografeerd vanaf 2,3km afstand. De foto's zijn bewerkt.

De afstand tussen camerastandpunt en onderwerp
Beeldkwaliteit
Een van de opvallendste wijzigingen van de specificaties van de TZ70 is de achteruitgang in resolutie. De TZ70 is uitgerust met een 12-megapixelsensor, terwijl de TZ60 nog over een 18-megapixelresolutie beschikte. Die stap is opvallend, maar niet onlogisch. Andere fabrikanten hebben in het verleden ook wel eens een stapje terug gedaan. Minder pixeldiodes in combinatie met een modern sensorontwerp leidt in de meeste gevallen tot een iets hogere beeldkwaliteit. Dat is vooral merkbaar onder lastige lichtomstandigheden. Een sensor met minder megapixels, dezelfde omvang en een modern ontwerp kan dan leiden tot een hoger dynamisch bereik en minder ruis op hogere lichtgevoeligheden. Wat afdrukmogelijkheden betreft is het verschil tussen 12 en 18 megapixels verwaarloosbaar klein.
/i/2000580010.jpeg?f=imagenormal)
Links de TZ70, rechts deTZ60 op 3200 iso
In de praktijk zagen we het verschil terug, al moet je daarvoor wel een beetje pixel peepen. Op de lagere iso's lijken de beelden wat minder grof en details in schaduwen en highlights zijn in raw iets beter te corrigeren. Op de hoge iso's is verschil zeker ook merkbaar, zoals bij de bovenstaande foto op 3200 iso. De TZ70 bevat meer kleur en details, en is minder grofkorrelig.
In de uiterste telestand zien we af en toe wat chromatische aberratie verschijnen, vooral bij contrastrijke lichtomstandigheden, zoals tegenlicht. Vanaf 400 iso is een lichte afname te zien, maar vanaf 800 en 1600 iso is duidelijke degradatie te zien. Details worden dan erg grofkorrelig en minder scherp.
Op 200 iso en lager is het detailniveau van de TZ70 zeer hoog, mits de foto zelf goed scherp is. Naarmate de lichtgevoeligheid stijgt, vindt er een redelijk gelijkmatige degradatie van de beeldkwaliteit plaats. Vanaf 800 iso begint dat zichtbaar te worden, al kunnen beelden tot en met 1600 iso er nog prima mee door.
/i/2000580018.png?f=imagenormal)
Degradatie van details is ingezoomd goed zichtbaar. Vooral vanaf 800 iso worden details grover.
Ook 3200 iso is in sommige gevallen nog bruikbaar, al worden details dan erg grof en lopen ze in elkaar over, en is de kleurverzadiging zichtbaar afgenomen. 6400 iso is wat ons betreft niet bruikbaar. Dat zie je goed terug aan de onderstaande beelden, zoals het grijsverloop waarbij de kleurtinten vanaf 3200 iso in elkaar overlopen en de jutezak waarvan de scherpte flink afneemt.
/i/2000580017.png?f=imagenormal)
100% weergave van een deel van de testkaart op 200, 1600, 3200 en 6400 iso
De afname van de beeldkwaliteit is goed zichtbaar in een gezicht, maar we zien het ook terug op andere delen van onze testkaart.
/i/2000580023.png?f=imagenormal)
Een jutezak op 200, 1600, 3200 en 6400 iso
/i/2000580022.png?f=imagenormal)
Een grijsverloop op 200, 1600, 3200 en 6400 iso
Testfoto's
Alle foto's op deze pagina zijn onbewerkt, op het rechtzetten van een horizon na. Ze zijn in de volledige resolutie te bekijken. De foto's zijn gemaakt in het jpeg-formaat en op diverse brandpuntsafstanden op de P-, S- en T-stand, en een enkele keer ook op de automatische stand.
Zoomvoorbeelden
De onderstaande foto's zijn reeksen van drie, beginnende bij 24mm-groothoek en oplopend tot 720mm-tele.
Willekeurige foto's
Deze foto's zijn gemaakt in diverse omstandigheden. We tonen zowel geslaagde als minder geslaagde exemplaren, bijvoorbeeld met een 'uitgebeten' lucht, zodat je een concrete indruk krijgt van wat je van een camera als deze kunt verwachten. De laatste drie foto's zijn gemaakt op zeer grote afstand, met een beetje tegenlicht. Twee ervan ben je in bewerkte vorm al eerder in deze review tegengekomen.
Conclusie
De Panasonic Lumix TZ70 heeft bij ons een goede indruk achtergelaten. Deze travelzoom is weliswaar wat duurder dan concurrerende modellen, maar hij is tegelijk heel compleet. Zijn concurrenten zijn niet uitgerust met een ingebouwde elektronische zoeker, oftewel evf. Hoewel deze zoeker vrij klein is en last heeft van het rainbow-effect, is hij wel zeer scherp en gedetailleerd.
Eveneens uniek is de ondersteuning voor het raw-formaat. Gevorderde fotografen zullen dit zeker op prijs stellen, maar verwacht er geen wonderen van, want het gaat hier wel om een camera met een 1/2,3"-sensor en niet om een systeemcamera of spiegelreflex.
De TZ70 laat zich prettig bedienen, mede dankzij een slim instelwiel rond de lens, waarvan je de functie eventueel zelf kunt bepalen. Op het draaiwiel zitten twee programmeerbare standen en de camera bevat daarnaast nog twee programmeerbare knoppen, dus je kunt de werking van de camera helemaal naar je hand zetten. Uiteraard biedt hij ook mogelijkheden om (semi)handmatig te werken, maar volautomatisch werkt hij eveneens zeer vlot.
Het zoombereik van de camera blijft indrukwekkend. Je kunt flink inzoomen op je onderwerp en daardoor vanaf grote afstand werken, wat ideaal is voor op vakantie. De beeldstabilisatie werkt goed, maar reken er desondanks op dat er af en toe een foto bewogen zal zijn. Verwacht ook geen topkwaliteit, want een dergelijke superzoom is meer gemaakt voor het praktische nut dan voor optische hoogstandjes.
Het grootste verschil met de TZ60 vormt de keuze voor een sensor met een lagere resolutie en dat kunnen we wel waarderen. 12 megapixel is zeker voor de doelgroep van deze camera immers meer dan voldoende en de beeldkwaliteit is toegenomen.
Al met al is de Panasonic Lumix TZ70 een allround camera die dankzij de evf, raw-functionaliteit, programmeerbare standen en 24mm-groothoekstand een brede doelgroep zal aanspreken.
Eindoordeel