Goede aanpak
Samengevat
Het gaat nog wat te ver om te stellen dat PES 'weer helemaal terug' is, maar met PES 2015 maakt de serie in elk geval een sterke start op de nieuwe generatie consoles. De game laat het liggen op plaatsen waar we dat wel een beetje gewend zijn van Konami, zoals in de presentatie en bij de afwezigheid van veel grote licenties. De toevoeging van MyClub als antwoord op FIFA's Ultimate Team-spelmodus is aardig, maar de modus mist nog een beetje raffinement. Ook hier kan Konami echter wel verder op bouwen. Het belangrijkste is dat de basisgameplay op orde is, en dat is in PES 2015 zeker het geval. De game weet het echte voetbal beter te benaderen dan zijn grote concurrent, mede dankzij prima voetbalintelligentie bij de AI-spelers om je heen. En daarmee scoort PES 2015 een belangrijk doelpunt, precies daar waar het er echt toe doet.
Eindoordeel
"Ja, maar PES is voor échte voetballers". Het was enkele jaren geleden een beetje de 'godwin' in discussies tussen fans van de voetbalspellen FIFA en PES. Waar FIFA snoeihard profiteerde van de veel grotere portemonnee van Electronic Arts, scoorde het kleinere Konami met wat er op het veld zelf gebeurde. Voor licenties, veel spelopties en een flitsende presentatie kon je bij FIFA terecht, maar wilde je de beste voetbalsimulatie, dan kon je niet om de 'footie' van de Japanners heen. Helaas voor Konami werd die positie niet vastgehouden. Na PES 2006 ging het bergafwaarts met 'Pro Evo' en sindsdien zitten loyale fans te wachten tot Konami de weg omhoog weer weet te vinden.
Op de vorige generatie consoles leek die weg een paar keer gevonden, maar nooit leidde een van de laatste releases tot een blijvende stijgende lijn. Het helpt Konami ook niet dat alles aankomt op dat ene, cruciale ding: gameplay. In alles daar omheen zal PES het immers niet snel winnen van FIFA. Konami heeft simpelweg het geld en de mankracht niet om zo'n compleet product af te leveren als de game die we inmiddels van EA gewend zijn. De strijd moet beslecht worden tussen de witte lijnen. Daar zet Konami dan ook vol op in. Niet voor niets pakten de Japanners dit jaar uit met hun nieuwe motto voor PES: 'The pitch is ours.'
Een pluim mag Konami wel vast in zijn zak steken: de studio lijkt er goed aan te hebben gedaan een jaar over te slaan. Waar FIFA vorig jaar al de stap maakte naar de nieuwe consoles, hield Konami het voor PES 2014 nog bij de oude generatie. Geen gekke dingen, gewoon een doorontwikkeling van het spel van een jaar eerder. De rest van de chips werd ingezet op de troefkaart die PES 2015 heet, en die wél voor alle platformen zou verschijnen. Vorig jaar lieten wij ons nog kritisch uit over deze keuze, en vroegen we ons af of Konami nog wel serieus te nemen viel. Een jaar later weten we echter beter. FIFA 14 was, achteraf, nauwelijks een next-gen-game te noemen, zoveel heeft FIFA 15 wel laten zien. Dat zagen de mannen van Konami al veel eerder aankomen. "We komen pas in 2014 met een game voor de PS4 en de Xbox One, want we hebben niet het gevoel dat we in 2013 al een game kunnen afleveren die recht doet aan de mogelijkheden van de hardware", was de verklaring op de E3 van 2013. Zij hadden gelijk, wij zaten er naast.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
MyClub: antwoord op Ultimate Team
Hoewel we op de vorige pagina benadrukten dat PES draait om gameplay op het veld en niet om wat er buiten het veld allemaal gebeurt, is dat 'minder belangrijke' deel wel waar we mee beginnen. Het mag namelijk ook gezegd worden als Konami een van de oude pijnpunten weet te tackelen. Onze kritiek op een aantal van de vorige Pro Evo's was dat het aanbod aan content niet overhield. Naast de standaard losse potjes, online wedstrijden, Master League en Become a Legend was er niet bijzonder veel te beleven, ook niet toen een deel van die modi ineens onder de noemer 'Football Life' ging vallen. Wat dat betreft komt PES 2015 er een stuk beter van af, nog zonder dat de leren knikker een seconde heeft gerold.
Leentjebuur
Wie PES 2015 voor het eerst opstart ziet twee dingen: een behoorlijk breed aanbod aan spelmodi, en een game waarvan de makers duidelijk goed naar de FIFA's van de laatste jaren hebben gekeken. Waar we normaal wat onwennig door de menu's van PES scrollen, voelden we ons dit jaar veel sneller als een vis in het water. Hoe dat kan? De menu's, en vooral ook het hoofdmenu, lijken behoorlijk op hoe het er in FIFA uit ziet. Tegeltjes met plaatjes in plaats van simpelweg een menu met namen van spelmodi. Erg origineel is het niet, maar als het werkt voor EA, waarom zou het dan niet voor Konami werken? Beter goed gejat dan slecht verzonnen.
/i/2000563060.jpeg?f=imagenormal)
We snappen dat die bewoording de PES-fans op de barricades zal brengen. Hoezo gejat? De lay-out is zeker niet uniek voor FIFA, en PES-games hadden in het verleden ook op sommige plekken al een dergelijke lay-out. Toch kunnen ook zij er niet omheen dat PES ook in het contentaanbod een beetje leentjebuur speelt bij FIFA. Het meest treffende voorbeeld daarvan is de introductie van MyClub. In deze spelmodus verzamel je spelers en probeer je een team bij elkaar te krijgen dat uiteindelijk een waar dreamteam moet worden. Hierbij spelen zaken als tactische voorkeur en bij welke club en uit welk land de spelers komen een rol bij hoe goed een team samen kan spelen. Klinkt bekend? Inderdaad: dit is Konami's antwoord op de steeds maar populairder wordende FIFA-spelmodus Ultimate Team.
Balletje trekken
Het zijn slechts andere visuals en enkele kleine nuanceverschillen die FIFA's Ultimate Team en PES' MyClub van elkaar scheiden. Dat zit hem bijvoorbeeld in de manier van spelers aantrekken. In Ultimate Team scheur je een digitaal pakje open en in MyClub huur je een agent in die dan in jouw naam een willekeurige speler aantrekt. Je loot vervolgens een bepaalde kleur bal en de kleur van die bal bepaalt van wat voor kaliber jouw nieuwe speler zal zijn. Vervolgens dien je je team uit te balanceren door spelers op te stellen die goed met elkaar overweg kunnen, en met dat team kun je het opnemen tegen AI-teams en echte spelers.
/i/2000563059.jpeg?f=imagenormal)
Kortom: vrijwel een exacte kopie van de Ultimate Team-spelmodus. MyClub mist daarbij nog wat kleine handigheden die de concurrent wel heeft, zoals de optie om spelers die je hebt te veilen, of juist via een veiling nieuwe spelers aan te trekken. Dat beperkt de mogelijkheden en zorgt dat je nooit echt veel controle hebt over welke spelers je krijgt. Ons team had bijvoorbeeld een echte centrumspits nodig, maar de spelersmakelaars die wij op pad stuurden voor een aanvaller kwamen herhaaldelijk met een links- of rechtsbuiten terug. Dat werkt niet heel handig. Een lapmiddel is overigens wel dat je spelers kunt huren om zo de hoogste nood op te lossen, maar een structurele oplossing is dat natuurlijk niet.
Live Updates
Ook in de overige spelmodi is de link met de FIFA-serie vaak wel te leggen, al had Pro Evolution Soccer een groot aantal van die spelmodi ook al langer in huis. De gelijkenissen zijn echter legio. Zo introduceert Konami dit jaar Live Updates in PES, die wekelijks updates doorvoeren op basis van wat er in het echt gebeurd is. Je voelt hem aankomen: ook dit is een feature die EA de laatste jaren al in FIFA heeft gestopt. PES behoudt overigens zijn eigen identiteit door de aanwezigheid van de niet ingrijpend gewijzigde Master League- en Be a Legend-modi. Deze twee blijven de belangrijkste singleplayer-spelmodi en tonen niet opvallend veel veranderingen ten opzichte van de vorige PES-games.
Weinig licenties, veel voetbal
Ook niet heel anders dan vorige PES-games: de licenties. Het is een aspect waarvan oude rotten zeggen "dat weet je van PES", maar het blijft een heikel punt. Er is een handjevol volledig gelicenseerde competities, waaronder de Eredivisie, maar ondertussen ontbreekt er een hoop. De Premier League gaat nog steeds door het leven met clubs als North London en Manchester Red, en de Duitse Bundesliga schittert door afwezigheid, met slechts een drietal clubs vertegenwoordigd onder de noemer 'Other European Clubs.' Het is te hopen dat je niet toevallig fan van Borussia Dortmund bent, want die club zul je niet in PES 2015 terugvinden. Wel aanwezig: de officiële Champions League-licentie, wat altijd goed voor de sfeer is, alsmede een aantal licenties uit Zuid-Amerika en Azië, wat het aanbod aan exotische clubs natuurlijk wel ten goede komt.
Top 40-muziek
Dat verhaaltje volgden we meestal op met een klaagzang over het geluid. Dat is dit keer slechts ten dele zo. Op het gebied van beleving in de stadions en het commentaar is er niet heel veel veranderd. Vooral het commentaar is van bedenkelijk niveau, en klinkt in de oren alsof het al jaren niet meer is aangepast. Een compliment verdient Konami echter op het gebied van de soundtrack. De standaard arcadedeuntjes die niemand langer dan een paar minuten kon aanhoren zijn ingeruild voor een verzameling nummers die rechtstreeks uit de Top 40 getrokken zouden kunnen zijn, met onder meer Imagine Dragons, Calvin Harris en Avicii. Dat klinkt in elk geval een stuk lekkerder.
/i/2000563047.jpeg?f=imagenormal)
PES 2015 onderscheidt zich zeker ook van zijn voorgangers op het gebied van graphics. Logisch natuurlijk: ook PES profiteert van de hardware-upgrade, zeker ook omdat de Fox Engine zijn steentje bijdraagt. Nu zal PES 2015 over de hele linie de strijd om de titel 'mooiste voetbalgame' niet snel winnen. Daarvoor zijn veel randzaken, zoals het uiterlijk van het publiek en het wat doods ogende grasveld, niet overtuigend genoeg. Op een punt lijkt PES 2015 echter als winnaar uit de strijd te komen, en dat is op het gebied van individuele spelers. Spelers die in het kader van PES ID zijn nagemaakt, lijken niet alleen eng goed op hun echte versies, maar voetballen ook zo.
Teams spelen als zichzelf
Dat laatste aspect is in PES 2015 nog een stapje verder doorgevoerd. Konami heeft dat 'ID'-idee namelijk doorgetrokken naar volledige teams. Natuurlijk kennen we al langer dat je speelstijlen van teams kunt aanpassen met een aantal instellingen, maar de bekende teams zullen nu nog meer spelen zoals ze dat in het echt ook doen. Speel je dus tegen een door de AI bestuurd Real Madrid, dan zul je geconfronteerd worden met hetzelfde directe spel dat in het echt ook de messcherpe counters van de Madrilenen oplevert. Is Barcelona de tegenstander, dan hoef je niet te rekenen op al te veel balbezit, omdat de Catalanen de bal regelmatig minutenlang in de ploeg houden.
Deze verandering gaat hand in hand met een feature die Konami omschrijft als 'Full Pitch AI.' Dit betekent dat spelers zich meer bewust zijn van wat er op het hele veld gebeurt, en niet alleen van wat er op dat moment rond henzelf gaande is. Dit vertaalt naar wat uiteindelijk de basis voor het succes is dat PES op het veld zelf wel bereikt. Continu zie je spelers realistische dingen doen. Denk daarbij aan loopacties in de ruimte, spitsen die weglopen uit het centrum om een verdediger weg te trekken, bijsluitende middenvelders die zorgen voor driehoekjes, en ga zo maar door. Foutjes worden ook wel gemaakt, maar PES beschikt over meer 'voetbalgogme' dan we ooit hebben gezien in een voetbalspel.
Voetbalslimheid en individuele acties
En precies dat gogme is wat voetbalfans die graag voetbalgames spelen aanspreekt. Voetbal is het moeilijkste makkelijke spelletje op aarde. Tegen een bal schoppen kan iedereen, echt voetballen is een heel ander verhaal, en juist dat laatste laat zich regelmatig zien in PES. Dat begint dus inderdaad met de op de vorige pagina beschreven acties. Een voorbeeld uit het echte leven: tijdens Cambuur - Ajax, een wedstrijd onlangs gespeeld in de Eredivisie, sleepte Davy Klaassen van Ajax doelpuntenmaker Anwar El Ghazi mee naar Ricardo van Rhijn, om hem te bedanken voor zijn loopactie. Van Rhijn ging rechts van El Ghazi diep, bracht een verdediger aan het twijfelen en dat gaf El Ghazi genoeg tijd en ruimte om tot een schot te komen, met een doelpunt als gevolg. Terug naar PES: de game onderscheidt zich niet met dat schot, maar met die loopactie.
/i/2000563046.jpeg?f=imagenormal)
Dat maakt PES 2015 tot een spel waarin je constant moet letten op je mogelijkheden. Ben je in balbezit, dan zul je regelmatig spelers om de bal zien vragen terwijl ze een loopactie starten. Zelfs de meest stugge ploeg kan een goal om zijn oren krijgen als er ergens ineens een gaatje valt, een aanvaller op het juiste moment start en een middenvelder de bal op het juiste moment diep steekt. Zo'n tempoversnelling is uiteindelijk het mooist, maar net zo vaak gaat het balletje rond, terwijl het team in balbezit op zoek is naar een opening. We raakten soms minutenlang de bal niet aan omdat we tegen een AI-team speelde dat verzorgd positiespel had en de bal amper verloor tot ze bij onze zestien waren. Net als in het echt kun je op die momenten je spelers niet als een dolle laten doorjagen, want dat kost bakken met energie en dat betaal je aan het einde van de wedstrijd dan terug.
Passeerbewegingen
Hoewel Konami in de gameplay erg de nadruk heeft gelegd op voetbal als teamsport, is er ook aandacht uitgegaan naar de één-tegen-één-duels. Een mannetje passeren kan net zo belangrijk zijn als zorgvuldige passing, zeker als je daarmee overtalsituaties creëert op de helft van de tegenstander. Voorheen betichtten wij PES er nog wel eens van dat je, om een man te passeren, eigenlijk de trucjes wel een beetje uit je hoofd moest kennen. Dat is met PES 2015 verleden tijd. Wie goed kijkt kan zien, nee: voelen, aankomen wanneer een verdediger naar de bal hapt. Tik je de bal net op het juiste moment een stukje de andere kant op, dan is de kans groot dat je er voorbij bent. Zo kun je met technisch begaafde spelers ineens veel meer dan met spelers die alleen maar hard kunnen lopen. En dat is fijn, want meestal zijn het juist die hardlopers die onevenredig veel voordeel hebben in voetbalspellen.
/i/2000563049.jpeg?f=imagenormal)
Boven op de al genoemde punten komt dat de gameplay van PES lekker vloeiend aanvoelt. De spelers reageren snel op je input, en ook dat is in het verleden weleens anders geweest in PES. Het belangrijkste is echter de controle en vrijheid die de gameplay je biedt. Meer dan FIFA geeft PES je het gevoel dat alles wat er gebeurt op de een of andere manier wel het gevolg is van iets dat jij hebt gedaan. Daarbij ben je vrij in je aanpak, want er zijn meer wegen die naar Rome leiden. Die openheid vertaalt zich ook naar variatie. We hebben in de korte tijd dat we PES 2015 spelen al meer verrassende, merkwaardige of haast unieke goals gezien dan we in FIFA 15 in twee maanden tijd langs zagen komen.
Verbeterpuntjes
Toch willen we ook weer niet doen alsof de gameplay van PES 2015 plotseling perfect is, want er blijven zaken waar we niet helemaal lekker mee uit de voeten kunnen. Zo hebben we nog steeds af en toe ruzie met het passing systeem. Te vaak passen we naar spelers in waar we eigenlijk niet heen wilden passen, omdat het spel ons dan verkeerd begrijpt. Dat is enigszins te verhelpen door het passen meer handmatig te doen, maar dat was - in elk geval voor ons - weer net te moeilijk om echt lekker mee te kunnen spelen. Kortom: we kregen dat nooit helemaal lekker voor elkaar, en dat zorgde soms voor wat frustrerende momenten. Dat deed het verdedigen soms trouwens ook. Af en toe heb je een tegenstander keurig gevangen tussen twee verdedigers, maar hapt een van de verdedigers zomaar de verkeerde kant op waardoor die aanvaller zo kan doorlopen en scoren. Het gebeurde ons niet heel vaak en steeds minder naarmate we het verdedigeren beter en beter onder de knie kregen, maar voor die tijd schreeuwden we toch af en toe "dat kan toch helemaal niet!" naar onze televisie.
Online
Je kunt je voorstellen dat dat laatste vooral irritant is als je, een heel klein beetje onterecht, met 1-0 voor staat in een online potje maar je tegenstander door zo'n defensieve fout toch nog op 1-1 komt in de laatste minuut. De kans dat zoiets je een keer overkomt is best aardig, want PES 2015 heeft op het gebied van online gameplay een verzorgd aanbod. Of je nu losse wedstrijden wil spelen, in competitieverband wil spelen of wil meedoen aan cups: het kan allemaal. Daarnaast is er nog de spelmodus waarin je met elf gamers tegen elf gamers speelt, waarbij iedereen zijn eigen speler bestuurt. Van deze spelvorm zijn wij geen fan overigens; het eindigt meestal in een chaotisch potje 'ren je rot'. De overige spelmodi doen hun werk, al gebiedt de eerlijkheid ons te zeggen dat we niet voldoende online wedstrijden hebben gespeeld om er een al te uitgebreid oordeel over te kunnen vellen. Het werkte en draaide zonder noemenswaardige problemen toen wij testten, al hebben we op enkele forums gamers melding zien maken van verbindingsproblemen. Hier hadden wij zelf echter geen last van.
Conclusie
Konami nam een jaartje extra om de nieuwe versie van Pro Evolution Soccer in elkaar te zetten en dat betaalt zich uit. De game moet in diverse aspecten concurrent FIFA 15 voor zich dulden, maar slaat een belangrijke slag daar waar het telt: op het veld. Dat zal voor hardcore footie-spelers en oude fans van de franchise genoeg zijn om zich weer een jaartje in Pro Evo vast te bijten. Wie andere dingen belangrijk vindt, zoals presentatie en de aanwezigheid van veel echte clubs en namen, heeft aan PES 2015 net een wat minder goed product. Voor die groep is er weinig reden om PES te verkiezen boven FIFA, te meer omdat het merendeel van de spelmodi in PES al langer in FIFA te vinden zijn, al is het soms op een net wat andere manier.
Tot daar de conclusie over PES op zichzelf. Maar wat betekent dit nou voor de onderlinge strijd tussen FIFA en PES? Kortgezegd vinden we FIFA de game die wij zouden kiezen als het gaat om singleplayer-content. Dan is presentatie en sfeer wat belangrijker en daarin blijft EA Konami voorlop nog ver voor. Ultimate Team is bovendien ook al wat verder dan MyClub. Met vrienden op de bank zijn we nu echter geneigd om voor PES te kiezen. Doordat je meer controle hebt in de gameplay en doordat het spelletje net wat meer op echt voetbal lijkt, is dat het strijdtoneel waar we het liefst onze vrienden op zouden uitdagen. Maar de belangrijkste conclusie is misschien nog wel dat er dit jaar weer twee goede voetbalgames zijn, en dat is voor iedereen een overwinning.
Eindoordeel