Inleiding: elektronische inkt
Wie alle nieuwe toestellen die op telecombeurs Mobile World Congress zijn gepresenteerd op een rijtje zet, ziet naast de verschillen grote overeenkomsten. Of het nu gaat om de Samsung Galaxy S5, de Sony Xperia Z2 of de Nokia XL, in alle gevallen gaat het om toestellen met een groot touchscreen, eventueel daaronder knoppen en verder weinig poespas.
Ooit was dat anders; er waren klaptelefoons, slidetelefoons en toestellen met qwerty-toetsenborden of ouderwetse numerieke toetsen onder het scherm. Inmiddels lijkt iedereen het erover eens dat een toestel moet bestaan uit een voorkant met een zo groot mogelijk scherm met een camera aan de achterkant en wat toetsen ter bediening onder aan of onder het scherm.
Denkt iedereen er zo over? Nee, in Rusland is een bedrijf dat het anders wil doen. In december bracht het bedrijf zijn eerste Yotaphone uit en op het Mobile World Congress presenteerde het een sterk verbeterde versie. Aan de voorkant is de Yotaphone een klassieke Android-telefoon als alle andere, maar aan de achterkant zit een tweede scherm, voorzien van elektronische inkt. Tweakers ging aan de slag met deze Yotaphone om te kijken hoeveel nut dat tweede scherm heeft. Is het een gimmick of is het een vernieuwing waar je echt iets aan hebt?
Werking van het tweede scherm
Een scherm van elektronische inkt is radicaal anders dan een lcd. Het vraagt veel minder van de accu en als de gebruiker het beeld dat erop staat, laat staan, heeft het helemaal geen stroom nodig. Het scherm heeft echter ook een lage refreshrate, waardoor je Flappy Bird spelen op zo'n scherm kunt vergeten. Bovendien toont het tweede scherm van de Yotaphone alles in grijstinten.
De eerste nuttige toepassing waar je misschien aan denkt bij een scherm van elektronische inkt aan de achterkant van een telefoon, is boeken lezen. Dat kan ook, maar Yota heeft veel meer toepassingen bedacht. Zo zit er in veel apps een knop boven in het scherm om gegevens naar het tweede scherm te sturen.
Een handige toepassing is de weergave van gemiste gesprekken of nieuwe berichten. Die staan, mits de gebruiker dat wil, standaard op de achterkant van het toestel, zelfs als de telefoon verder in stand-by staat. Het is daarmee een soort Glance van Nokia, dat op het primaire scherm altijd notificaties weergeeft, maar dan op een apart tweede scherm.
Nieuwe berichten staan standaard op de achterkant van het toestel
Ook kunnen komende agenda-items op het scherm worden weergeven. Daarnaast is er een app om nieuws te lezen op het scherm. Het volgende item lezen kan met een tik op het scherm; ook de display van elektronische inkt is aanraakgevoelig.
Yota heeft nog enkele andere toepassingen in gedachten. Zo moet het mogelijk zijn om een potje te schaken of een andere turn-based game op het scherm te tonen. Af en toe een zet doen kan dan zonder het primaire scherm in te schakelen.
Het e-ink-display heeft een diagonaal van 4,7" en een resolutie van 960x540 pixels. Daarmee is het in vergelijking met lcd's niet bijzonder scherp, maar voor het lezen van tekst is het prima te doen. Ook afbeeldingen zien er scherp en goed uit op het scherm.
De werking van het secundaire display is nog verre van optimaal. De aanraakgevoeligheid laat nog te wensen over en het gebeurde enkele keren tijdens de hands-on dat de software crashte tijdens het versturen van gegevens naar het e-ink-scherm. De telefoon herstartte zichzelf dan. Yota heeft nog ruim de tijd om die bugs te pletten; de telefoon komt immers pas in het najaar uit.
De toepassingen die Yota heeft bedacht laten wel zien wat er allemaal mogelijk is en daar kunnen we enthousiast van worden. Met dat tweede scherm kun je je telefoon op andere manieren gebruiken dan nu mogelijk is. Als de uitwerking ook goed blijkt te zijn, zou het ons niet verbazen als een grotere fabrikant met dit idee aan de haal gaat, want het heeft nut en charme, en kan echt iets toevoegen.
Het grootste voordeel is uiteraard dat het scherm alleen stroom verbruikt als het van beeld wisselt. Als een notifcatie er eenmaal op staat, vraagt het scherm geen stroom meer om hem weer te kunnen geven.
Hardware, ontwerp en software
Hardware en scherm
Behalve dat hij over een tweede scherm van elektronische inkt beschikt, is de tweede generatie Yotaphone ook gewoon een moderne Android-smartphone. Hij is voorzien van een 5"-scherm met een resolutie van 1920x1080 pixels. Dat is geen lcd zoals veel concurrenten die hebben, maar een amoled-scherm. Het enige andere bekende amoled-scherm met deze afmeting en resolutie, is dat van de Samsung Galaxy S4. Het scherm lijkt echter niet helemaal hetzelfde; het is op het oog iets minder helder, maar nadere tests moeten dat bevestigen.
Het toestel draait op een Qualcomm Snapdragon 800-soc van Qualcomm, met vier Krait-processorkernen op 2,3GHz en een Adreno 330-gpu. Het werkgeheugen heeft een grootte van 2GB, terwijl het opslaggeheugen 32GB bedraagt. De accu heeft een capaciteit van 2500mAh. Al met al zijn dat specificaties die overeenkomen met die van huidige topmodellen, die eind vorig jaar in de winkels kwamen te liggen.
De telefoon wekte niet de indruk over een snelle soc te beschikken. Hoewel het toestel vaak vlotjes reageerde, was er op veel momenten nog veel vertraging te zien, zelfs in eenvoudige zaken. Dat is vermoedelijk toe te schrijven aan de prototype-software.
Ontwerp
De Yotaphone is voor een toestel met een 5"-scherm niet bijzonder groot of klein. Hij is met 14,4cm wel wat lang, maar de breedte van 6,95cm valt dan weer erg mee. Hij is 8,9mm dik en dat is normaal voor een toestel met één scherm. Of het tweede scherm veel dikte toevoegt, is niet duidelijk, maar het zal de telefoon in elk geval niet dunner hebben gemaakt.
Het toestel valt qua ontwerp verder op door zijn rondingen. De hoeken zijn sterk afgerond, vergelijkbaar met bijvoorbeeld de Galaxy Nexus van enkele jaren geleden. Het geeft de telefoon een compactere uitstraling en heeft als voordeel dat het prettig vasthoudt. Omdat de telefoon 140 gram weegt, ligt hij bovendien niet zwaar in de hand.
/i/1393500805.png?f=imagenormal)
Software
De smartphone heeft als hij uitkomt Android 4.4-firmware aan boord, maar Yota heeft daar veel aan gesleuteld, vooral om de functionaliteit van het tweede scherm mogelijk te maken. Daarvoor zijn veel standaard-apps in Android aangepast. Aan het ontwerp heeft de fabrikant verder niet veel gewijzigd; het lijkt sterk op stock Android zoals dat op Nexus-toestellen staat.
/i/1393500803.png?f=imagenormal)
Tot slot
De Yotaphone is met enige afstand de meest vernieuwende smartphone die we op het Mobile World Congress hebben gezien. Het tweede scherm met elektronische inkt maakt namelijk veel toepassingen mogelijk die niet zonder dat scherm kunnen. Het is dus op het oog geen gimmick, maar een element dat echt iets toevoegt aan het dagelijks gebruik van het toestel.
Daarnaast is het op papier een smartphone die prima meekomt met de concurrentie. Hij is ondanks dat tweede scherm niet overdreven groot, zwaar of dik en heeft bovendien een krachtige processor en een groot scherm met veel contrast, en is voorzien van de, in elk geval nu nog, nieuwste Android-versie.
Het grootste probleem voor de Yotaphone is de vroege presentatie. De software is nog niet compleet, zit nog vol bugs en is laggy. Dat hoeft geen groot probleem te zijn, omdat hij nog lang niet uitkomt en er dus nog tijd genoeg is om dat te fiksen. Wie echter naar deze telefoon uitkijkt, moet geduld hebben. Veel geduld zelfs, want hij komt pas dit najaar uit. Dat kan in oktober zijn, maar medewerkers op de stand deden voorkomen dat het eerder november of december zal zijn. Voor hetzelfde geld heb je de kerstboom alweer staan tegen de tijd dat deze innovatieve smartphone in de winkels ligt.
/i/1393367315.jpeg?f=imagenormal)